LEEKEPREEKEN
3AIMK
\l
I
DE A.S. VLOOTCONFERENTIE
m
HEERENBAAI
HENK FIBRE
1
l
1
Waies-Anthraciet
G. KRAAM Co.
I I ZATERDAG 18 JANUARI 1930
DE STRIJD GEWONNEN
VOORNAAMSTE NIEUWS
WONINGBUREAU
bureaux nassaulaan 49
J'T NUMMER BESTAAT UIT VIER BLADEN
tN HET GEÏLLUSTREERD ZONDGSBLAD
DRIE EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 17363
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL
"I
EFFECTEN,COUPONS, VREEMD GELD,
CREDIETBR1EVEN
EEN TJALK GEZONKEN
EEN LIJKJE VERBORGEN
De kopstukken der Amerikaansche delegatie
en
VAN SCHOONHEIDSKONINGINNEN
GESPROKEN!
'e wvklaSak
uifaemetdftefd
ECHTE FRIESCHE
20 50cf.perons
DE TOEGANG NAAR DE
RUïNE VAN BREDERODE
Vragen aan den minister
DE VERDUISTERINGEN BIJ
DE NUTSSPAARBANK
TE GORREDIJK
De penningmeester thans
gearresteerd
ERNSTIG TRAMONGELUK
IN AMSTERDAM
J. J. WEBER ZOON
OPTICIENS - FABRIKANTEN
Groote Houtstraat 166 Haarlem
per H.L. - franco huis- f 3.10
TURFMARKT 10-TEL. 11088
P. BIERENBROODSPOT
NASSAUSTRAAT 14 - TEL 13781
Telefoon No. 13866 (drie (linen)
Postrekening No. 5970.
abonnementen" voor Haarlem en
Agentschappen: per week 35 ct., per
■wartaal 3.25, per post, per kwartaal
f 3.58 by vooruitbetaling.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIEN 35 ct. p. regel
VRAAG- EN AANBOD-ADVERTEN
TIES. I4 regels 60 ct p. plaatsing;
elke regel meer 15 ct_ bij vooruitbet
Bij contract belangrijke korting.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
tusschen den tekst 60 ct per regel.
Ali
kfien
eabonné'sopün blad zijn ingevolge verzekeringsvoorwaarden f 0(1(111 Levenslangeeeheele°ngeschiktheid toi werkendoor 1 "7 ("ft bij een ongeval met 1 QCfl bij verlies van een hand X 1 «C bij verlies van een* Cfl bij 'n breuk vanX Xrt bij verlies v.een
ongevallen verze'—rd voor een der volgende uitkeeringen OUUU»*verliesvan beide armen, beide beenenoi beideoogen JU." doodelijken afloop Z3U.~een voet of een oogl £,J."duim of wijsvinger! JU." been of arm HU. "aderen vinger
3 2 3
BIJ EEN ENCYCLIEK
Jn het middelpunt der belangstel-
jMg staan" zooals de gebruikelijke
ettn luidt is niet altijd een bewijs
kn grootheid of voornaamheid. Som-
^ds het tegendeel. De kunst schilder-
jM beeldhouwkunst stond nooit in
logeren bloei dan in den tijd, toen er
*een theorieën over kleur- en vormver-
jObding werden verkondigd: geen dikke
6erboeken en brochures met critieken
M beschouwingen verschenen; geen
Verstoeien in plastiek waren, maar toen
artist als kunstenaar geboren werd,
kerkte in plaats van praatte en al
Vheppende en arbeidende een school
Van kunstzinnige leerlingen rond om
vormde.
2.00 gaat het met vele zaken. Wanneer
tr
zwaar geredekaveld wordt over de
Mehten der burgers, over volksvrijheid,
°ver sociale verbeteringen, dan wil dat
bog niet zeggen, dat het ideaal van
Maatschappelijk samenzijn is bereikt.
'Men iedereen in Frankrijk „burger"
Mette en „vrijheid, gelijkheid en broe
rschap" als etiket op het openbare
jeven was geplakt, was er minder ge-
'jkheid, minder vrijheid en minder
Moederschap dan ooit te voren. En net
froote Rusland van onze dagen zorgt
voor, dat ook ons geslacht een levend
Mwijs voor deze stelling in handen
Meelthoe meer er over geestelijKe
^aarden gepraat wordt, hoe minaer
Men ze in de practijk waarneemt.
De menschheid is gewoon haar be
gripsverwarring met veel rumoer te
Mten. Gewoonlijk zal een scherp en
beoefend oor daarin dan wei een kreet
van heimwee beluisteren, een verlangen
baar iets wat verloren ging en een hoop
°D uitkomst en verbetering, welke zij in
vage schemering ziet en waarvoor zij
Munachtig is de juiste middelen te vin
den.
In zulke tijden is een groote geest
boodig, die eenerzijds het verlangen van
Min tijdgenooten begrijpt, die medelijden
heeft met hun onmacht en anderzijds
be scherpzinnigheid heeft om den weg
M de duisternis te wijzen.
Zulk een wegwijzer was b.v. Leo XIII,
Men hij te midden van een algeheeie
Mciaie verwarring, zijn heldere stem
^«n de zeven heuvelen deed klinken en
hoven al het rumoer der wereldsche
Mofeten en apostelen dier dagen uit,
hlaar en duidelijk aangaf, welke de
Mchten en plichten waren van de ver-
Mhillende standen, waaruit de onvrede
ontstaan en hoe alleen de ware
s0ciale vrede zou zijn terug te vinden.
Nog altijd staan de encyclieken van
ben grooten Leo als lichtzuilen in onze
Maatschappij. En hoe verder de figuur
vkn den magistralen schrijver in de
historie verdwijnt, hoe meer het tot net
Mgemeen beset doordringt, dat Marx en
hksalle en al de sociale profeten der
votige eeuw, woorden en nog eens woor
den hebben gegeven, die op den wind
weggevlogen; maar dat de sociale
Mer van „den Paus der arbeiders" in
Braniet gegrift staat en grondwet is ge
worden voor alle sociale wet, verorde-
Mng en overeenkomst, welke van blij-
Vehden duur wil zijn.
Een zelfde verschijnsel als wij in de
v°rige eeuw op maatschappelijk terrein
Meemaakten, hebben wij in d,e jaren
vkn deze eeuw op het gebied van opvoe-
Mög beleefd.
Onderwijs en opvoeding zijn uiteraard
Mtijci onderwerpen van algemeene be-
Mhgstelling geweest. Gezinsvorming
M&dt plaats onder alle standen en
Soorten van menschen; het huwelijk is
be gewone staat zoowel voor den bede-
Mar als voor den koning. Ai ras echter
Mijkt den jonggehuwden, dat het op-
sleeken van de vruchten van hun echt
ben mpeilijk werk is. Vandaar dat raad-
Bevingen op dit terrein en beschouwin
gen over opvoedingsproblemen altijd
®von gretig werden aangehoord als
Meivuidig gegeven. Onze tijd echter is
Mn deze heel en al buiten alle redelijke
berken geslagen. Er gaat geen dag
v°orblj ol er verschijnt een nieuw boen
bver nuwelijk of opvoeding, over ouder-
Mk gezag en kinderlijke vrijheden Al
Wkt er In den ouden tijd aan eerbied en
voor den vader, aanhankelijk
heid en liefde voor de moeder bestond;
M «rat wij bij overlevering of uit herinne-
Kennen van vroegere opvoedings
methoden, wordt ontleed tot op den
bfkad en als onbruikbaar „voor den
Modernen tijd" over boord geworpen
j?et aantal schoolsystemen ts ontelbaar.
e eene uitvinder tracht den anderen te
Vertroeven in methoden, die net kina
Moeten geven oewegings- en wtlsvrfj-
e'a- zelfstandigheid en gelegenheid on.
'ctl naar hartelust uit te teven. En
^1)1 allen Dezig zUn te verkondigen
ie moderne opvoeding tot vrijheid
zelfbeschikking moet opleiden, is
er de fascistische, daar de socialisti-
vChe leer bezig hetzelfde kind tot slaaf
den staat te maken en te onttrek-
eQ kan zijn natuurlijke bestemming.
Te midden van deze grenzelooze ver
wording en in dien chaos van tegen
strijdige meerlingen heeft nu dezer da
gen opnieuw een indrukwekkende stem
uit Rome geklonken. Waar de minste
verwarring en de grootste stilte heerscht
is zij het eerst verstaan. De rumoerigen.
de betweters, de moderne paedagogen
zullen, geheel verdiept als zij zijn ra
eigen wijsheid, eerst later naar die stem
uit het Vaticaan luisteren, wanneer zij.
bi] de ruïnen van hun eigen leer. geen
uitweg meer zien en geen troostwoorden
hebben voor hun slachtoffers. Maar
luisteren zullen óók zij.
De jongste encycliek van Pius XI is
een standaardstuk. zooals er in vele ja
ren geen is verschenen. Zij overbluft
niet door zwierigheid van stijl of door
pakkende beeldspraak: wie sensatie
zoekt zal hier geen bevrediging vinden
Het doet er weinig toe of men het
Pauselijk stuk vandaag of morgen leest,
deze of de volgende maand: het is niet
voor vandaag alleen, het is voor alle
tijden geschreven. De schatten van
christelijke wijsheid met betrekking tot
„de christelijke opvoeding van de jeugd"
zijn opgedolven uit de Schriftuur en de
Evangeliën; uit de Kerkvaders der
vroegste tijden en de verlichte leeraren
der gezegende middeleeuwen. Al wat de
laatste Pausen aan bindende uitspraken
hebben gegeven over plichten en rech
ten, gezag en verantwoordelijkheid van
kerk, gezin en staat, is nier nogmaals
belicht; en met ai die deugdelijke bouw
stoffen, aangevuld met de ervaringen
en zienswijzen van het tegenwoordige
hoofd der Katholieke Kerk, dat met
kalmen en helderen blik zijn eigen tijd
overschouwt, is op de basis van een
logischen opzet het machtige bouwwerk
opgetrokken. Nu staat er deze encycliek
„over de christelijke opvoeding der
jeugd" als een kathedraal, met veie
uitbouwen rond den koepel. Dit geslacht
en vele volgende zullen er komen en er
telkens nieuwe schoonheden vinden.
Een encycliek als deze is geen onder
werp voor dagbladsensatie. Het is te
betreuren, dat ook deze pauselijke do
cumenten al moeten vallen onder de stof
van een haastige journalistenpen, met
de gevaren van een vluchtige en ge
waagde overzetting, van een broksge
wijze publicatie en de zekerheid van
aldus door slechts weinigen gelezen te
worden. Trouwens, een encycliek van dit
gehalte is geen massalectuur. Zij is ge
richt tot de patriarchen en bisschoppen
der wereld, die er aanleiding in mogen
vinden om hun onderhoorige geloovigen
te vermanen en voor te lichten. Verder
blijft zij voor alle christelijke leiders
der openbare meening een voortdurende
bron om uit te putten, een arsenaal ter
verdediging, een bron van gezagheb
bende argumenten.
Een encycliek als deze over de christe
lijke opvoeding verdient evenals de
„Rerum novarum" en de andere ma
gistrale rondzendbrieven van Leo XIII,
een uitvoerige bespreking. Zij raakt den
tijdgeest in het hart, roert aan en geeft
AARIME
i
I i
antwoord en oplossing op vraagstukken,
welke de tegenwoordige menschheid
voortdurend bezig houden.
Wij hopen in de komende weken die
brandende problemen van ouderlijk ge
zag, van de waarde van het gezin, van
de rechten van kerk en staat op het
kind. van sexueele voorlichting en der
gelijke aan de hand van de jongste
encycliek nog eens nader te bekijken.
HOMO SAPIENS
Het is niet gemakkelijk om de overheid te
overtuigen van een onrechtvaardige belas,
tingheffing als deze eenmaal heeft plaats
gehad. De veilingsvereenlgingen hebben dat
ondervonden, want zeven jaren lang hebben
zij moeten strijden voor hun goed recht
voor en aleer dit onomwonden erkend is.
In 1923 werd voor het eerst de veilings-
vereeniging te Groningen aangeslagen in de
dividennd- en tantièmebelasting wegens te
rugbetaling der te veel door haar ingehou
den bedragen voor het veilen van groenten
en huur van fust aan haar leden.
Niettegentaande het Centraal Bureau voor
de veilingen daartegen in verzet kwam bij
den Raad van Beroep te Groningen en m
het gelijk gesteld werd, volgden toch overal
elders gelijke aanslagen, alhoewel het voor
ieder duidelijk was, dat er van een winst-
uitdeeling of dividend geen sprake was. Ook
in 1924 en 1926 werd het Centraal Bureau
van de veilingen in deze kwestie respectieve
lijk voor de raden van Beroep te 's-Gra-
venhage en Maastricht in het gelijk ge
steld.
De minister van Financiën wenschte zien
daar niet bij neer te leggen en ging m
cassatie bij den Hoogen Raad, die, zich
vasthoudende aan de letter van de wet, de
uitspraak van den Raad van Beroep ver
nietigde en den aanslag handhaafde. Niet
slechts dat alle veilingen van 1927 af wer
den aangeslagen in die belasting, maar wat
erger was, het goed financieel beheer van deze
vereenigingen werd door pogingen om aan
den aanslag te ontkomen, ernstig bedreiga.
Men ging natuurlijk veel geringere bedragen
inhouden voor veilingkosten en huur, ten
einde maar zoo weinig mogelijk te behoe
ven terug te betalen, met het gevolg, dat
men kans liep in financieele moeilijkheden
te geraken, waardoor een normale en ge
zonde ontwikkeling van de veilingsvereem-
gingen belet werd.
De eenige weg, die nu den veilingsvereeni-
gingen na de beslissing van den Hoogen Raad
nog overbleef, was de hulp in te roepen van
de Tweede Kamer door middel van een uit
voerige nota, waarin de onjuistheid en on
rechtvaardigheid van deze belastingheffing
werd aangetoond Bij verschillende gelegen
heden werd er in de Kamer de aandacht
bleef onvermurwbaar, totdat hij plotseling in
zijn memorie van antwoord op de begrooting
van Financiën voor dit jaar van standpunt
bleek te zijn veranderd. De minister zou
voorschriften geven, volgens welke voortaan
qe veilingsvereenigingen niet meer in die
belasting zouden worden aangeslagen.
Op 4 December vestigden we daar reeds de
aandacht op. Intusschen werden de reeds
uitgereikte aanslagen gehandhaafd en ging
de belastingadministratie voort betaling
daarvan te eischen.
Bij de behandeling van de begrooting werd
er van uit de Kamer aangedrongen op ver
nietiging van deze aanslagen, maar eenige
toezegging deed de minister niet.
Thans heeft hij echter bij resolutie aan
de directeuren der Directe Belastingen me
degedeeld, dat hij het wenschelijk acht in
het vervolg de terugbetaling van te veel ge
heven veilingsprocenten en te veel ingehou
den fusthuur niet meer met dividend- en
tantièmebelasting te treffen.
Aan duidelijkheid laat deze resolutie niets
te wenschen over, zoodat verwacht mag wor
den dat er van eenige belastingheffing over
de terugbetaalde gelden geen sprake meer
zal zijn
De strijd is gewonnen, dank zij de krach
tige organisatie van de veilingsvereenigin
gen die in staat was het pleidooi te voeren
voor deze op zich zelf zeer rechtvaardige
zaak.
Het resultaat is voor alle veilingsvereeni
gingen van groot belang, want een ernstig
gevaar voor een veilig financieel beheer is
hierdoor uit den weg geruimd.
firn
De schipper en zijn vrouw
verdronken
Op ongeveer een uur afstand van de haven
van Lemmer is een schip gezonken, vermoe
delijk van schipper S. Post van Urk. Het was
een ijzeren tjalk, die met een motorschip
in aanvaring was gekomen en lekkage had
opgeloopen. De reddingsboot van Lemmer
vertrok ter assistentie.
Deze reddingsboot van Lemmer is gisteren
tegen half twee teruggekeerd.
De kapitein rapporteerde, dat het gezonken
schip op een afstand van 5- K.M. van Lem-
sterhaven verwijderd ligt in de richting van
Urk. Alleen de mast stak nog boven water
uit.
Men vreest, dat de opvarenden, bestaande
uit man en vrouw, zijn verdronken. De naam
van het schip is vermoedelijk ..Disponibel"
van Urk. Het Is gisteravond in aanvaring
geweest met de motorboot „Klimak" van
kapitein De Jong uit Oude Pekela.
Te Oosterdijk (gemeente Enkhulzen) heeft
een arbeider het lijkje van zijn kind op zijn
erf begraven. Van het overlijden had hij
van den minister op gevestigd, dat deze aan- geen aangifte gedaan. De politie uit Enk
slagen onjuist waren, maar minister de Geerhuizen heeft het lijkje opgegraven.
Mit
GENERAAL DAWES
Ambassadeur der V, S, te Londen
STIMSON ADAMS
Staatssecretaris van bnitenL zaken Amerikaansch minister van marine
De moderne dwaasheid van het kiezen van
een „schoonheidskoningin" herhaalt zich ook
in Nederland. Vandaag wordt de „koningin"
in Amsterdam uitgeroepen! Het is een zot
heid, welke elk weldenkend mensch tot er
gernis moet zijn. Meer dan treurig is het,
dat er jonge meisjes gevonden worden, die
zich gelijk een Paaschkoe, welke bekroond
moet worden, willen laten „keuren"!
Daarover willen wij het echter nu niet
verder nebben.
Den moreelen ondergrond ter zijde stellen
de, willen wij slechts op het belachelijke van
de vertooning wijzen.
M S vertelt in .Het Volk"dat hij een
man is en toch zoo graag mede wilde din
gen naar den titel „schoonheidskoningin".
En met kunst- en vliegmiddelen werd hij tot
„vrouw" omgetooverd. Hij stuurde zijn por
tretten naar de jury en kreeg geen antwoord,
„maar", zegt hij,
„Gij hebt niet gemerkt dat het
slechts de afbeeldingen waren van een ver-
kleeden man, dien Gij voor I) hadt. Smoes
jes hielpen lier niet Hadt Gy het bedrog
in de kieren gehad, dan zou ik het heele
zaakje retour hebben gekregen. Staat er niet
in de voorwaarden:
„„Het Leven" behoudt zich het recht voor,
mededingsters, wier deelname aan den wed
strijd niet oirbaar wordt geoordeeld, de por
tretten terug te zenden en uit te sluiten
van het concours"?
Gij stuurdet mij de portretten niet terug
Ik deed dus mee aan het concours. Ofschoon
ik een man was. een kerel, een vent. Gij zijt
er in getippeld. Met Glans!"
M. S„ de man, is dus als mededingster
beschouwd. De jury heeft hem als vrouw
genoteerd. Een jury, waartoe zich mannen
met bekende namen leenen, als Jan Fevth,
Jan Sluyters. Louis Saalborn!
Ligt de paskwil er niet dik bovenop? Het
onzinnige der „schoonheidskoningin-manie"
s meteen ten voeten uit geteekend.
ÉS
I
(ook in VxonMn.'/t ponden en ponden)
Ifmapt Uur Wuike&er 'tt paAye O'S
SEDERT 17.53
Het Tweede Kamerlid, de heer Van de
Bilt, heeft den Minister van Onderwijs, K.
en W. de volgende vragen gesteld:
Is het juist, dat de Ruïne van Brederode
slechts toegankelijk is over particulier ter
rein, althans over een weg, die behoort aan
een particulier, die bijzondere voorwaarden
kan stellen en ook stelt voor dien toegang?
Indien dit juist is, is de Minister dan be
reid met dien particulier in onderhandeling
te treden, opdat de toegang tot bedoelde
Ruïne een Rijksmonument, waar in 1928
nog 28.000 bezoekers kwamen ongehin
derd zal kunnen geschieden?
Naar het Huls van Bewaring te Leeuwar
den is thans overgebracht de penningmeester
van de Nutsspaarbank te Gorredijk, verdacht
van verduistering.
Ten tijde der ontdekking van deze onre
gelmatigheden werd hü verpleegd in het
Academisch Ziekenhuis te Groningen, doch
werd later in het St. Bonifacius-hospltaal te
Leeuwarden opgenomen.
Spoorwegongeluk bij Bovenkarspel. Snel
trein ontspoord.
Mevr. SchousVan Delft is gekozen tot
presidente van den R. K. Vrouwenbond te
Haarlem.
Nieuw schreven van den Bisschop van
Haarlem over de organisatie der vrouwelijke
jeugd.
Nabij Lemmer is een tjalkschip gezonken.
Twee personen verdronken.
Een vernietigend verslag van curatoren in
het faillissement der „N. V. Administratie
kantoor Damaraland", te Amsterdam.
Verschenen is het rapport-Haffmans in
zake de bemoeiingen van het Rijk op land
bouwgebied.
Te Soest is een oud graf ontdekt.
Vragen aan den Minister over den toe
gangsweg naar de Ruïne van Brederode.
Ministerieel antwoord op de vragen over
de ontploffingsramp te Groningen.
De Haagsche Conferentie. Morgen het ein
de? De overeenkomst der Groote Zes met
Duitschland.
De sprekingen tusschen de kleine Entente
en Hongarije tot later verschoven.
De zes uitnoodigende mogendheden en
Zwitserland hebben overeenstemming bereikt
inzake de vestiging der Internationale Bank
te Bazel.
De Amerikaansche en Italiaansche delega
ties voor de vlootconferentie te Londen aan
gekomen.
Te Londen zijn opnieuw twee postzakken
gestolen.
Het Zuid-Afrikaansche parlement geopend.
Twee Russische pantserschepen varen zon
der voorafgaande waarschuwing door den
Bosporus.
GIBSON
Ambassadeur der V. S.
te Brussel
MORROW
Ambassadeur der V. S,
in Mexico
Senator ROBINSON
Senator REED
Onverschilligheid de oorzaak?
Op de Wittenburgergracht te Amsterdau.
heelt gisteren een zeer ernstig ongeva.
plaats gehad, dat voor een der betrokkenen,
een wagenbestuurder der gemeentetram,
wellicht zeer onaangename gevolgen zal
nebben.
Een 60-jarige lompenkoopman duwde op
genoemde gracht zijn handtar voort in de
richting van de Czaar Peterstraat. In ver
band met net feit, dat net trottoir ter
piaatse viak langs de reenter tramrails loopt,
was de man verplicht met zyn vagen op
deze rails te olijven en alleen bij de nade
ring van een tram naar units uit te wyken
loen eenter een tramwagen van njn 13 nem
dan ook inderdaad nad ingehaald en de be
stuurder den Koopman door nernaaide oei-
signaien waarschuwde om plaats te manen,
bleel laatstgenoemde zijn wagen op de tram
rails vooitduwen. De mogelijkheid bestaat
dat hij slecht van gezicht is en eemgszins
doof is; echter wordt ook beweerd dat ny
somtijds oeisignalen van de tram negeert.
Hoe net ook zy, de bestuurder van de
tram zette zyn wagen door. met net gevolg,
dat de Koopman in den rug aangereden en
door den schok ter rechterzyde van de
tramrails geslingerd wera. terwyi zyn Kar
aan den anderen Kant tereent swam.
Het slachtoffer oieeK nevig gekneusd te
zyn en moest per auto van den G. G en
G. D naar het Ned. Isr. Ziekenhuis worder
vervoerd.
De politie stelt naar wij vernemen
een gestreng onderzoek naar de oorzaak van
dit ongeval in.
Nader vernemen wij. dat de toestand var
den man zorgwekkend ls.
In het ziekenhuis is de man later aan de
i gevolgen overleden.
Barometerstand 9 uur v.m.: 774. Stilstand.
LICHT OP .De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om 4 uur 42 min., over
morgen om 4 uur 43 minuten
alm. 20/30 en 30 50
N.V. BRANDSTOFFENHANDEL
BESTfcLKANTOOR
Rijksstraatweg 147 Haarlem-Noord
Telefoon 14653
