Stadsnieuws
VOOR DE HUISKAMER
Heringa Wuthrich, Haarlem
Is reorganisatie van het Burgerlijk
Armbestuur noodig of gewenscht?
Stofzuigerhuis MAERTEfiS
SttS ïi». zo».
Centrale Verwarming
Oliestook-inrichtingen
Agenda
21 Januari
TOONEEL
Brutale inbraak in de
Nieuwe Kruisstraat
Paarden op hol
Van het trottoir gevallen
Opbrengst collecten
St. Raphael
Jubileum
Gereed
Ongevalletjes
Kindervoeding
Barteljorisstr. 16 - Tel. No. 10756
Apex Klop-Veeg-Stofzuigers f 175.-
V erkeersongeval
Marionetten-theater „De Olijf-Tack**
Timboektoe,
de Koningin der Woestijn
Praat-avond
Begrafenis Luitenant-Kolonel
W. F. de Reede
R. I. P.
Het Dr, Goedkoop-fonds
Verdronken
Vergoeding boventallige
Onderwijzers
Burgerlijke Stand
Sociëteit „St. Bavo" 8 uur R. K. Volks
bond. Spreekster: Mevr. Ellen Russe
8 uur „St. Caecilia" half 9 uur Rechts
kundig Bureau 8 uur Lichtbeelden
avond Grafische Bond.
Restaurant Brinkmann, Groote Markt
De groene pleureuse, Spaansche
komedie in 3 bedr. door Pedro
Munoz en Pedro Ferez Fernan
dez. Ver. Rotterdamsch-Hofstad-
Tooneel. Stadsschouwburg.
Wat is een smakeloos bont hoedje met een
wuivend-groote groene pleureuse? Een ko
misch ding. dat den lachlust aftrekt over de
draagster. Het kan evenwel ook nog iets an
ders zijn.
Dona Carolina Arrute was een arm meisje
uit goeden stand en uit armoede droeg ze de
kleeren van een edelmoedige vriendin af. Tot
die afgelegde spullen behoorde ook een ko
lossale Carnavalhoed met groene veer, en
De; Staat heeft inzake armenzorg
slechts een aanvullende taak. Een
Dienst voor Maatschappelijk Hulp
betoon is voor Haarlem een
achteruitgangDe armenzorg in
Haarlem zal veel duurder gaan
kosten. Armenzorg in den geest
van de Armenwet, ook voor de
Katholieke armen.
In de raadsvergadering van a.s. Woensdag
zal een voorstel behandeld worden van soc.
dem. raadsleden, dat beoogt het tegenwoordig
Carolina ging dat monster dragenuit
814 uur Repetitie van het R. K. A Capella liefde! Zij hield van haar buurman, den jon-
Koor „Cantemus". I gen ingenieur Pedro Bellido, en deze was ge-
Gemeentelijke Concertzaal, Lange Begijne- vaarlijk ziek. Het meisje legde de gelofte af.
straat 8 uur Zesde Gemeentelijke Or- dat zij zich met dien hoed twee jaar lang Burgerlijk Armbestuur om te zetten in een
gelconcert. i aan den spotlust van Sevilla's bewoners zou j „Dienst voor Maatschappelijk Hulpbetoon".
Luxor-Theater, Groote Houtstraat 814 blootstellen, als de jonkman genezen mocht. Het werk. dat nu gedaan wordt door de leden
uur Bioscoopvoorstelling. (Voor volwasse- Haar Spaansch gebed werd verhoord, Pedro van het Burgerlijk Armnbestuur. zal als
genas, maar beantwoordde niet de geneven- djt voorstel wordt aangenomen, worden ver'
nen).
Rembrandt-Theater, Groote Markt
en 914 uur Bioscoopvoorstellingen. (Voor
volwassenen).
Het huis doorzocht en verschillende
voorwerpen medegenomen
Zondagnacht, omstreeks kwart over 12
kwam N. N., bouwkundige, wonende Nieuwe
Kruisstraat 10, aangifte doen van dief
stal.
Onbekenden hadden zich tijdens zijn af
wezigheid door middel van
7 uur held der vrome ziel integendeel, hij deed richt door ambtenaren, onder leiding staande
vl:ool,lk aan het belachelijk maken van directeur, die rechtstreeks en alleen
zijn redster en verspreidde zelfs naar 0 _Y_
Spaansch-ridderlijken trant een spotrijmpje aan B' en W' verantwoording schuldig is.
op haar uiterlijke verschijning. Pedro had
het niet begrepen, welk een hooge geest er 1 rerloops zij opgemerkt, dat naar katho-
school onder dien afgrijselijken hoed. Ziedaar neke opvattingen, de Overheid zich niet
de tragedie der groene pleureuse. j rechtstreeks moet bemoeien met het lot van
Op een eiland in de Quadalqulver woont iederen arme afzonderlijk, omdat tot het
de rijke heereboer Sixto Lacuesta, een vriend werkterrein van den Staat alléén behoort
van Carolina's vader. Daar trekt ze met den de behartiging van het algemeen welzijn en
ouden heer heen, nadat zij in Sevilla zóó n;et dat van het particulier welzijn. De ver
tot armoede zijn geraakt, dat ze zelfs uit hun zorging van de armen dient de Overheid over
woning werden gezet. Daar komt ook Pedro j aan het particulier initiatief, aan de
Bellido, als waterbouwkundig ingenieur r
het eila- d door een brug met het vasteland Par,tlc"h_era.. bef^digheidsinstellmgen^ De
te verbinden, 'n Rare sinjeur, die brugge-
bouver! Zonder aannemelüke reden maakt
een vfüsr.hen i hii het Personeel van don Sixto wijs. dat de
dag der groote verdeeling van goederen aan-
«leutel.uegrag- tot zijn huis verschaft. I f waardoor dat troepje halve wil-
Uit de beneden-achterkamer werd ont- c]en aan co?Timunistische hartstochten wordt
vreemd een blikken, mahoniehoutgesr overgeleverd
derde broodtrommel, gesloten met .n
hangslotje. In den trommel zaten
garen.
Uit een bedstede werd een ijzeren geld
kistje gestolen. De inhoud was ongeveer
honderd gulden.
Op de boven-achterkamer werd gevonden
en medegenomen, een vernikkeld busje,
waarin een gouden armband, een zilveren
armband, een zilveren broche, benevens een
doublé halsketting waren opgeborgen.
De politie stelt een onderzek in.
Van de daders geen spoor.
i Nu gebeuren er twee dingen on het land-
sl" i goed van don Sixto. Ziin personeel wordt op
roerig, maar voorloonig door den bulderenden
notentaat in bedwang gehouden, en zijn
taak der Overheid in dezen is slechts een
aanvullende zij behoort „et particulier
initiatief te steunen als daarvan de krachten
tekort schieten en zij behoort dat te doen op
onbekrompen wijze, b.v. door het in vol
doende mate ter beschikking stellen v-
gelden. De particuliere liefdadigheid alzoo
voorop gaande en ook volle vrijheid genie
tende, dient de Overheid zich slechts te be
moeien met die armen, die om welke reden
Al zijn dit onze grootste bezwaren er
zijn er nog meer.
Zaterdagmorgen om 12 uur reed op den
Heerensingel, hoek Amsterdamstraat, een
vierwielige wagen, bespannen met twee
paarden.
De dieren schrokken van de tram en
sloegen op hol.
Nadat zij, zonder ongelukken te maken,
een ritje door de stad gemaakt hadden,
werden zij op den Zomerweg, nabij den
Onze Armenzorg in Haarlem zal schatten Spooroverweg, door een onbekend gebleven
persoon tot staan gebracht.
De bestuurder, de 19-jarige G. P., uit
Haarlemmermeer, die nog op den bok zat,
kreeg, wnoder boven wonder, geen letsel.
Zaterdagavond viel de 16-jarige Ella
Harms, uit de Klarenbeekstraat, met haar
linkerbeen van het trottoir in de Groote
Houtstraat, juist op het moment, dat een
tram naderde.
Ze kreeg een slag tegen haar linkeroor,
viel, doch kwam niet onder den bijwagen.
Even geraakte ze bewusteloos, de Eerste
Hulp was echter spoedig ter plaatse.
Na verbonden te zijn, werd ze met de
auto van Mathot naar haar woning ver
voerd.
hart wordt eveneens oproerig. Hij verlieft dan ook, niet geholpen worden of kunnen
ganscheliik on de stille Carolina en de leeuw worden door het particulier initiatief,
wordt onder haar zachten blik een lam. Dan
begint het ingenieurtie. volzens de regalen
Terecht zal men ons tegenwerpen, dat het
Gisteren wera onaer ane n.H. Missen in
de Kathedrale Kerk door den Zeereerw.
Pater Borromeus de Greeve O. F. M., een
liefdadigheidspredikatie ten bate van de
bezochte gezinnen Ier St. Vincentiusver-
eeniging gehouden.
De collecte bracht 1567 op.
De schaalcollecte, die gisteren onder alle
H.H. Missen in de parochie van de H. Li-
duina voor de Finsche Missie werd ge
houden, heeft 430 opgebracht.
Nog zijn de feesten mei achter den rug,
of belangrijke zaken vragen reeds weer de
aandacht.
Donderdag as. houdt de afdeeling een
vergadering, en als belangrijk punt staat er
op dé agenda: Ingekomen rapport der
dassificatie-commissie.
van Cunido's kunst, zich natuurlek ook be- n dit Haarlemsche geval, juist gaat om de
wust te worden, dat hij het eenmaal ver- armen, die zich bij het Burgerlijk Armbestuur,
smade meisle waarlük bemint, en de niet- bij de Overheid dus, om steun hebben aange-
meer-schoone, doch stilletjes opgefleurde me;dj en de Gemeente moet zelf weten, zoo
dona heeft de keuze tusschen beide mannen j men teredu redeneeren hoe zij de hulp_
Volgens de rege en ec. ei er r -verleening wii organiseeren. Dat betoog is
liefdekunst uit vroegere davert, heeft zij in- f
middels het gouden hart van den knoestigen I juwt maar wij merken op, dat het ook m
dop Sixto leeren kennen en als de duizeling- cut geval de voorkeur verdient, zuiks te
wekkend edelmoedige heerboer haar den een- laten doen door een particulier lichaam,
maal geliefden ionkman mitgaders een riikëri zooals het Burgerlijk Armbestuur en niet
bruidschat wil overhandigen, wiist zij d3t door de Gemeente rechtstreeks, dus door
ontroerende aanbod met welgemeende be- ambtenarSn.
slisfbeid af De bolsjewistische jongeling is i Haarlem betreft, zijn er nog klemmen-
te laat gekomen, thans behoort baar liefde- der redenen aan te voeren om den toestand
volle hart aan den getemden u e aj hier ongewijzigd te laten, en niet over te gaan
de maat van edele gezindheid te doen over- ',.e - t
loopen, maakt Sixto het teleurgestelde per- t0' de ias'elI'n£ Yf1* een Dienst voor Maat"
soneel (de vestiging van den heilstaat ging j schappelijk Hulpbetoon,
niet, door) bUi, met hen tot nachters van zijn Onze Haarlemsche armen zullen van deze
1 cnoiiNctJc-Vi» principiënreiterei slechter
bezittingen te bevorderen. En de onedelaar- socialistische
Donderdag 23 vanuan noopt de heer M.
de Graaf, vuurwerker aan de Centrale
Werkplaats, den dag te herdenken, dat hij
voor 25 jaar in dienst kwam bijde Neder-
landohe Spoorwegen.
Ongetwijfeld zal het den jubilaris dien
dag niet aan belangstelling ontbreken.
Na ruim 7 weken gearbeid te hebben, is
de Catharijnebrug, tot groot gemak van het
'tjverkeer, gereed gekomen.
dige Pedro Bellido krijgt een schop voor zijn
broek.
Te ontkennen, dat de twee Spaansche Pie
ten er met vereende krachten in geslaagd
zijn, een amusant blijspel te bouwen, zou
niet strooken met onze waardeering voor het
worden.
Want vast staat, dat in Haarlem het Bur
gerlijk Armbestuur uitnemend werkt.
De roep gaat door het land, dat de armen-
bedeeling en wat er mede verband houdt,
vele aardige in dit ongewone stuk. Naar den ^rgens zoo goed is geregeld als in onze stad.
inhoud is het een draak en de manier, waar- j\ooral na de aanstelling van een Directeur
op de auteurs met hun sujetten op de plan- van het Armwezen. Dat komt met alleen
ken goochelen, doet aan dien indruk niets af. j door de royale en tegemoetkomende wijzè
De karakters zijn met bont krijt volgens oude j van bedeeling, die het Burgerlijk Armbestuur
methode geteekend en er wordt met tame- j toepast, maar bovenal ook door de toewijding
lijk grove middelen op den lachlust van het i van de je<jen van het Burgerlijk Armbestuur,
publiek gewerkt. De dialoog is vlot en afwis- dje bun taak me( groote nauwgezetheid en
selend, maar niet zoo geestig, als de aard Hef de vervullen. Gegrinde klachten zijn
van het stuk toch wel vereisc t. e zie ïg j niet gn n voorsta .r van reorganisatie
fisuurtle van dona Carolina met naar tra-
K verleden zet de malle geschiedenis op 1 f deze als motief voor een verandering
een hooger plan, maar het optreden van de durven opgeven. De leden van het Arm
trouwlustige dona Pepa Filares, zoo verma- bestuur, wij herhalen het, doen hun werk
kelijk als het is, doet telkens weer het fijnere j voorbeeldig en met groote kennis van zaken.
geld gaan kosten. Er schijnen leden in ons
college van B. en W. te zijn, wien het een
doorn in het oog is, dat B. en W. niets te
zeggen hebben over de gesties van hef Bur
gerlijk Armbestuur. Immers volgens de
Armenwet, handelt het Burgerlijk Armbe-
bestuur zelfstandig zij achten het niet on-
gewenscht, dat het college van B. en W. wat
meer te zeggen krijgt over zaken, waarmede
tegenwoordig ruim vijf honderd duizend
gulden uit de gemeentekas gemoeid zijn. En
een enkel lid van het college denkt misschien
bij zich zelf, dat er door de leden van het
Burgerlijk Armbestuur wat al te grof met
het gemeentegeld wordt omgesprongen, zoo
dat een nauwlettender toezicht vanwege het
college van B. en W. aan de gemeentekas
geld zal besparen. Dat het gemeentebestuur
op dit oogenblik alle zeggenschap over de
handelingen van het Burgerlijk Armbestuur
Zou missen, is niet juist, want practisch is
het de Raad, die niet alleen het subsidie voor
het Burgerlijk Armbestuur vaststelt en het
dus in zijn hand heeft een te grooten voet op
kleiner leest te schoeien, of te lage uitkeerin-
gen door hoogere te vervangen (van welke
mogelijkheid de Haarlemsche Raad herhaalde
lijk gebruik heeft gemaakt), maar de invloed
van het Haarlemsche gemeentebestuur is zoo
groot, dat practisch het Burgerlijk Arm
bestuur een gemeentelijke commissie van
Bijstand is en B. en W. het Burgerlijk Arm
bestuur kunnen draaien en keeren, zooals
zij willen. Voor grooteren invloed is dus de
nieuwe vorm van een Dienst voor M. H.
niet noodig.
Goedkooper wordt de armenzorg in geen
geval. Dat de leden van het tegenwoordig
armbestuur op wachtgeld worden gesteld als
het Burgerlijk Armbestuur wordt opgeheven,
zal den Haarlemschen belastingbetalers het
hoofd niet kosten, maar inplaats van de tien
ieden van het Armbestuur die wij nu hebben,
zullen toch minstens vijf ambtenaren aan
gesteld moeten worden op een goed salaris,
want het mogen wel knappe ambtenaren zijn.
Die ambtenaren zullen dus kapitalen meer
kosten dan nu onze leden van het Burgerlijk
Armbestuur aan vergoeding genieten. Het
is ook de vraag of de ambtenaren niet in ploe
gen moeten werken, want bekend is, dat
armenbezoek vooral ook in de avonduren
moet worden gedaan en dat één bezoek on
voldoende is. Bovenal zal onze gemeentekas
te lijden hebben doordat ook deze dienst,
Zooals elke gemeentedienst de kenmerkende
eigenschap zal bezitten, zich uit te breiden
als een olievlek en duur te werken. De soc.
dem. willen nu al bij den Dienst onderbrengen
niet alleen de ondersteuning van huiszittende
armen, maar ook de verzorging en verpleging
van armlastigen in gestichten, van onver
zorgde kinderen, van kinderen in dagverblij
ven, de zorg en werkverschaffing voor on
volwaardige arbeiders, onvermogende zieken,
steun aan wer dooze arbeiders enz.
Vrijzinnig Democraten mogen zich vleien
met de hoop, dat zij die kunnen tegenhou
den. Uitstel zal het op zijn best worden,
geen afstel.
Wij voorspellen, dat de begrooting voor
Armenzorg binnenkort meer dan één mil-
lioen zal bedragen, zonder dat daarvan onze
armen noemenswaard zullen profiteeren.
Alléén het feit dat de particuliere liefdadig
heid, (intusschen een culruurfactor van
niet te onderschatten beteekenis voor
een volk omdat de liefdadigheidszin bijdraagt
tot verzachting der zeden) zal ophouden te
vloeien als de Ov.rheid zich met de armen
gaat belasten, zal onze gemeente kapitalen
kosten. Vraag maar eens aan de zusters van meer heeft kunnen genieten, want de ver
De 13-jarig H. v, G., uit de Spaamwou-
öerstraat, reed Zaterdag op zijn rijwiel op
de Bakenessergracht.
De ketting van zijn fiets brak, waar
door hij viel en zijn linkerarm brak.
O. D. was spoedig ter 'plaatse.
De ziekenauto bracht den jongen naai
het St. Elisabeth's Gasthuis.
Zaterdagmorgen viel de 12-jarige J. de
K. uit de Generaal Cronjéstraat uit een
schoolbank in de Willem de Zwijgerschooi
De jongen brak zijn linkerarm en een
dokter van den Gem. Geneeskundigen
Dienst, die toevallig in de school was, ver
bond hem en liet hem naar zijn woning
overbrengen.
De Vereeniging Kindervoeding reikte in
de afgeloopen week aan warm voedsel uit,
in de Zoetestraat:
Maandag 198, Dinsdag 223, Woensdag
205, Dinderdag 211, Vrijdag 217, Zaterdag
187 porties, en in de Conjéstraat:
Maandag 107, Dinsdag 110, Woensdag
99, Donderdag 95, Vrijdag 101, Zaterdag 89
porties.
Zaterdagmorgen kwam een vrachtauto uit
de Lange Heerenstraat en stak den Kruisweg
over naar de Korte Heerenstraat, echter
zonder het verkeer, komende van de rich,
ting station, dus voor de vrachtauto ko»
mende van rechts, voorrang te geven.
Hierdoor ontstond een aanrijding met een
luxe auto, waardoor beide voertuigen licht
beschadigd werden. Tegen den bestuurder
van de vrachtauto is proces-verbaal opge
maakt.
Optreden van het Alg. Ned. Verbond
Voor de afdeeling Haarlem en Omstreken
van het Algemeen Nederlandsch Verbond
werd Zaterdagavond een voorstelling gege
ven van net marionettenspel van den heer
Brugman beter bekend onder den naara
„De Olijf-Tack".
Vertoond werd „Van het eigenwijze zee
meerminnetje" een fantasie in drie bedrij
ven met marionetten van Tom Nix en G.
J. M. Brugman.
Verder het bekende sprookje „De drie
wenschen", of „Een leerzaam voorbeeld"
waarvoor Luding Wolde de marionetten
vervaardigde en de décors door Brugman
gemaakt zijn.
Lofwaardig was vooral het „Tusschenspel",
een parodie op Jushny's „Blauwe Vogel".
Sommige momenten was het juist alsof we
Jushny voor ons zagen, hoewel de „moppen"
niet zoo fijn en geestig waren als we van den
Russischen conférencier gewend zijn.
Het Wolga-lied dient o. i. meer geëer
biedigd te worden; wanneer men een persi
flage maakt, moet men wel degelijk reke
ning houden met den aard van het werk,
dat men in het bespottelijke wil stellen.
De aanwezigen hebben volop genoten van
het poppenspel en het gebodene wel ge
waardeerd.
Dat het intusschen moeilijk is om de
de juiste marionetten-spelen te ontdekken
of tc vervaardigen, is Zaterdagavond wel
gebleken.
Met al het respect voor het bereikte re
sultaat, moeten we toch opmerken, dat er
nog heel wat verbeterd en verfraaid kan
worden.
Een ontdekkingsreis voor honderd jaren
Er zijn reeds 100 jaar verloopen sedert
René Caillié een tocht door de binnenlan
den van Afrika maakte en Timboektoe
„ontdekte". Hij was de eerste, die tot Tim
boektoe doordrong; het „aardrijkskundig
genootschap" van Frankrijk schonk hem als
blijk van waardeering den uitgeloofden prijs
digde zich als Schoenmaker, spaarde wat
geld en begaf zien weer naar Senegal.
In het jaar 1824 kwam hij daar aan. Hl)
was er voor zich zelf van overtuigd, dat
iedere expeditie mislukken moest, zoodra zij
veel menschen en dieren meenam. Een en
kele man, vergezeld van eenige negers
moest veel gemakkelijker het hartje van
Afrika kunnen binnendringen dan een heele
expeditie-karavaan.
Deze jonge schoenmaker voelde zich ge
roepen een heldendaad te verrichten.
In Bordeaux had hij tegen billijken prijs
allerlei dingen gekochtspiegeltjes, paarlen,
messen, knoopen bovendien schafte hij zich
een gewaad aan, zooals de Mohammedanen
van W.000 frs. benevens een pensloen van lOOO
frs. per jaar, waarvaivhU echteniet uig Muze)man uit te geven_ en de Arabieren wijs
Maatschappelijk Werk wat zij elk iaar aan
particuliere bijdragen ontvangen. Dit zal
ophouden. En verder zal de administratieve
rompslomp met het leeuwendeel van het door
moeiende reizen hadden zijn gezondheid
geheel en al ondermijnd, de koortsen hadden
zijn lichaamskrachten gesloopt, zoodat hij
reeds op 38-jarigen leeftijd stierf. Zijn da-
der handeling dalen. En zoo beleven we het,
dat deze Spaansche vertooning door haar
bonte afwisseling van tafereelen eenerzijds
het geval verzwakt, anderzijds het geheel van
de moordende verveling redt.
Van het optreden van verschillende spelers
valt veel goeds te zeggen. Anton Roemer had
de rol van don Sixto behoorlijk in zijn macht
Zij kennen hun armen, zij weten degenen,
die steun noodig hebben, te vinden en bij de
beoordeeling van wat elke arme noodig heeft,
laten zij hun verstand en hun hart spreken.
Ook dit laatste is van belang. Immers
geld is voor een arme een voornaam ding,
maar toch niet het alléén noodige. Het is,
beweren wij, zelfs de hoofdzaak niet. Van
Achter den bulderbalc zagen we steeds dep grooter belang is, of het geld den arme wordt
man met het tegelijk kleine en groove hart, toegeworpen zooals men een lastigen hond
die in zijn beste oogenblikken de grandezza een bluif toegooit, of dat het geld gegeven
redt. Fle Carelsen had voor een treffende wor(jt niet liefde en met de bedoeling den
uitbeelding van de frêle Carolina haar uiter- anne zoo mogelijk uit zijn behoeftigen staat
de Aid. Haarlem van den R. K. Graf. Bond aan dat karakter den juisten toets. Van de
haar ontwikkelings-avonden met een eau- zwak-geschreven ingenieursrol maakte Alex
serie, te houden door den heer Herman Faassen Jr. wat er van te maken was en
Moerkerk, met het onderwerp: .Karakter- Daan van Ollefen voldeed als de onbedul-
uitdrukking". dende vader Arrute. Een grappig Spaansch
type leverde Louise Kooiman als het „molen-
paard" Pepa Pilares, en het jeugdige publiek
trachtte haar zelfs een open doekje te ver
schaffen.
Er is in dit stuk veel werk gemaakt van
de figuratie, als men het herhaalde, allesbe
halve rustige optreden van don Sixto's man
nelijk en vrouwelijk personeel zoo noemen
durft. Het neemt trouwens opvallend deel
aan de handeling en de regie heeft hieraan
Morgenavond om 8 uur in „St. Bavo' o,H u
opent de Commissie van Ontwikkeling van lijk niet mee, doch haar ingetogen spel gaf Qp te heffen. Als met het geld een woord van
A" TTJ13 T3—-1 oirtc iiiictem tneijs Van de troost en opbeuring en opheffing zijn stulpje
binnenkomt, zal dat voor verreweg de meeste
De Commisie vertrouwt, dat vele leden
naar dezen bekenden kunstenaar zullen
komen luisteren.
Zaterdag vond op de Algemeene Begraaf
plaats aan de Kleverlaan de teraardebestel- bijTOnderë"'^r7*be.steed7DaardoörTs het mo
ling plaats van den op 67-jarigen leeftijd daj er vaak vanaf het tooneel een oor-
w P Ieven verdoovend lawaai de zaal indavert, dat de
ruimte tusschen de coulissen gevuld is met
een echt Spaansche herrie, zonder dat de
overleden heer W. F. de Reede, in
Luitenant-Kolonel en Ridder in de Orde
van Oranje-Nassau.
Op de Begraafplaats was veel belangstel
ling-
Een tweetal vrienden voerden het woord,
waarna een broeder van den overledene
dankte.
hulpbehoevenden dubbele waarde hebben.
En voor de samenleving niet minder. Senti
mentaliteit Wie ooit iets met armenbedee-
ling te maken heeft gehad, weet dat dit de
waarheid is, en dat een armenbedeeler vooral
een warm hart noodig heeft. Dat warme
hart nu gaan onze armen missen bij de in
stelling van een Dienst voor Maatschappelijk
Hulpbetoon. Onze armen worden nummers,
die netjes geregistreerd en „behandeld" zul
len worden door ambtenaren, die de plaats
zullen innemen van de het veld ruimende
leden van het Burgerlijk Armbestuur. Ambte
naren, die met een reglement in den zak
loopen en nagaan of voor een arm moedertje
art. 789 ter sub T, voorlaatste alinea, derde
zinsnede juncto art. 533 en 344 moet wor
den toegepast en niet in strijd is met artikel
regelmaat in dit massaspel te loor gaat. De I m van een andere wet, ambtenaren, die op
waardeering voor dat geweldige kabaal. de klok kijken of hun arbeidstijd nog niet
belastingbetalers opgebrachte millioen gaan den verdienen echter aan de vergetelheid
strijken. I ontrukt te worden.
René Caillié werd geboren in het Jaar
Wij zullen met deze opmerkingen vol- 1800 in het dorp Mauze bij Parijs. Toen hij
™n-een jaar oud was werd zijn vader wegens
tenslotte willen wij er de aandacht op moord tot de galeien veroordeeld,
vestigen dat bij instelling van een Dienst voor
Maatschappelijk Hulpbetoon, de Katho
lieken van Haarlem de vraag onder het oog
zullen moeten zien, of de bedeeling der
Katholieke armen in onze stad kan geregeld
Een fout der justitie
Dit was echter een fout der justitie, want middelen.
te maken dat hij een pelgrimstocht maakte
naar de H. Stad Mekka.
Nu moest hij enkel nog hunne taal leeren
en zich grondig op de hoogte stellen van
hunne leefwijzen, en vertrouwd geraken met
hunne gewoonten. Dan zou men hem zeker
ongemoeid door het land laten trekken, zoo
dat hij dan ook op plaatsen kwam, die nog
nooit door een Europeaan betreden waren.
Als eenig proviand namen hij en zijn gidsen
(twee Negers uit Senegal) een paar zakken
gekookte durra en gedroogd vleesch mede.
Toen de voorraad gebruikt was. ruilde men
de meegenomen snuisterijen in tegen levens-
blijven zooals tot op heden het geval is. j zes jaar later werd de onschuld van de
Thans wenden de Katholieke armen zich man bewezen. Hij werd onmiddellijk in vnj-
tot het parochiaal armbestuur en daarna ter i beid gesteld en zijn eenige troost was, dat er
completeering van den steun, zoo noodig tot
het Burgerlijk Armbestuur, dat van het uit
te keeren bedrag aftrekt wat de bedeelde reeds
van het parochiaal armbestuur heeft gekre
gen. En de practijk is, meenen wij, vrijwel
zpo, dat vele Katholieke armen zich maar
niet tot het parochiaal arnmbestuur wenden,
doch menigmaal tot het Burgerlijk Arm
bestuur rechtstreeks Omdat de tegenwoor
dige toestand nimmer reden tot klagen gat,
is er waarschijnlijk van Katholieke zijde
nimmer aangedrongen op verandering, of-
nog zoovele anderen ook door hetzelfde lot
getroffen waren. Een jaar na zijn invrijheid
stelling, stierf hij als een gebroken man
dit over den vader.
De moeder was van verdriet over het
van haar man gestorven.
De kleine René leerde ternauwernood
lezen en schrijvenhij moest zoo spoedig
mogelijk bij een schoenmaker In de leer
Maar zoodra hi; een uurtje vrij had had hij
een boek in de handen en verslond als het
ware der. inhoud, vooral als het rfist>esc _7
schoon de Haarlemsche practijk niet con- Terwijl hij zijn schoenen re
form den geesY van de Armenwet is, die i „iin eedachten ver weg.
particuliere liefdadigheid op de eerste plaats Pf. di, van Broote relaen. die hl) zelf
Een marteling in de bran
dende zon.
Het was een echte marteling, die tocht
door de brandende zonzij hadden buitenge
woon veel van dorst te lijdenbovendien
stonden zij voortdurend bloot aan allerlei
kwellingen.
Hij vertelde den Arabieren dat hij de zoon
van rijke ouders was en geboortig uit
Frankrijk. Daar was hij in het Arabisch on
derwezen en had den Koran bestudeerd.
De wijsheden, die hij bij deze stud.e had
opgedaan, bewogen hem tenslotte Moha-
medaan te worden en een pelgrimstocht naar
Mekka te ondernemen.
Natuurlijk werd zijn verhaal niet overal
geloofd., ja, men gaf meermalen blijk van
Men leze daarvoor art. 31 van de Armenwet m wied hii deelgenoot maakte vijandige gezindheid, zoodra men in hem
maar eens na. Als straks ons Burgerlijk Arm- j Perouse J hartewenschen, stond hem den vreemdeling ontdekte. Na een jarr zag
bestuur wordt omgezet in een Dienst voor yan f" ge scheepsjongen mee hij in, dat hij op deze wijze nooit in run-
Maatschappelijk Hulpbetoon, zullen de tenslotte toe om als scneepsj g
-hii er feitelijk boektoe zou komen. Hij keerde dus naar de
Haarlemsche katholieken moeten overwegen naar Senegal e gaai
wat hun te doen staat.
Onze katholieke armbesturen zullen dan.
ongetwijfeld een organisatie in het leven
roepen, wier werkwijze meer rekening houd,.
veel te zwak voor was.
Dat was in den tijd toen de binnenlanden
van Afrika op de landkaarten nog als groote
witte vlekken aangegeven stonden.
Hier had men op goed geluk af den naam
waarbij Jan v. d. Linden, Binne Groenier en
B. Benders met veel talent als aanvoerders
optraden, was in de zaal verre van algemeen
Er waren dames, die last van hun zenuwen
dreigden te krijgen!
Het decor kon ons niet geheel voldoen. De
schrijvers laten ons de drie bedrijven lang
Op de Dinsdag te houden vergadering van te n denzeifden hof van een boerenlandhuis
het Comité tot behartiging van de belangen aankijkelli en dan wU men nog wel eens iets
van het Openbaar Onderwijs zal o.m. een anders ontdekken, dan grijze muren zonder
voorstel van de afdeelmg Haarlem van den gen enkel raam Daarbij jg de geheele too-
Bond van Ned. Onderwijzers in behandeling nee,schikking tot een stiefkind gemaakt,
komen, welk voorstel inhoudt om het Comité zoodat we geen 00genblik den indruk krijgen,
op te heffen en zijn werkzaamheden in het midden tusschen een landelijk bedrijf te zijn.
vervolg te doen verrichten door „Volksonder- op zoQ,n hQeve niets te doen valt, is
wijs". het geen wonder, dat de menschen er voort-
1 durend aan het twisten zijn!
Blijkbaar zie„ men dus ook in die kringen AJ heef(. deze vertooning ons niet gebracht,
in, dat het openbaar onderwijs in geen enkel door den voorafgaanden grooten
opzicht gediend is door de wijze, waarop be- -
doeld Comité de propaganda voor dat onder
wüs hee" gevoerd. ~vond De~ fleurige en grappige tafereelen,
Intusschen: mocht men met tot ophef- eigenaardige van het romantisch getinte
Ting besluiten, dan is dat voor de Katholle- St)aansche ievenj en 't goede spel hebben ons
i7„ „i, t enkele prettige uren bezorgd en naar ons
Kan niet begte weten heeft het publiek, dat voor deze
tweede voorstelling van het „Nederl. Tooneel-
verbond" in grooten getale was opgekomen,
zich met „De groene pleureuse" wel geamu
seerd.
om is. O, zeker, in de eerste maanden, in
de eerste jaren zal het voorbeeld van onze
huidige leden van het Burgerlijk Armbestuur
nog wel nawerken, maar zeker is het, dat de
ambtenaren op den duur ambtenaren zullen
worden in al de schrikwekkende beteekenis
van het woord. Dat wil zeggen, dat de armen
verzorging zal verstijven, vervlakken, zal
worden teruggebracht tot het toepassen van
normen, iets waarvoor armenverzorging
absoluut ongeschikt is. Uit zucht tot zelf
behoud, uit vrees zich aan koud water te
branden, zullen de ambtenaren dat doen en
niemand kan en mag hen dat kwalijk nemen,
Maar uit onze armenverzorging gaat alle
liefde, alle goedheid weg. Dat is het groote
verlies, dat onze Haarlemsche armen gaan
ij den. Wij weten wel, dat er al Diensten voor
'Maatschappelijk Hulpbetoon bestaan in Am-
roep van hadden verwacht, we behoeven sterdam, m Rotterdam en in den Haag en
daarom nog geen spijt te hebben van onzen j oofc in Utreeht is._ Dajt
met den geest dei Armenwet, wat niet moei* I Hier fd menTrf Timboektoe zoo
lijk zal zijn en waarvan wij een goed voor J Timboektoe gepUmtst In Timboektoe zoo
beeld kunnen vinden in de wijze waarop e beweerde men, werden groote marktende
in Amsterdam door de katholieken word houden van stofgo
ken nog geen reden tot treuren, want de
manier van propaganda-voeren
anders dan het bijzonder onderwijs ten goede
komen.
Wat er bijeengebracht is.
Indertijd hebben wij gemeld, dat er een
een voorloopig comité gevormd was, tot stich
ting van een Dr. Goedkoop-fonds.
Dit idéé heeft zooveel instemming in de
stad gevonden, dat thans ongeveer f 19.000
bijeen is als beginkapitaal voor het defini
tief te stichten fonds.
v. d. S.
kan onze meening niet wijzigen. Als zoo'n
dienst in een groote stad noodig is, a la bon-
heur, maar laat de armen er zoo lang mogelijk
buiten. Het is in Haarlem goed geregeld,
beter dan in de genoemde steden. Waarom
moet dat hier veranderen Waarom die
harteloosheid Wij misgunnen onzen armen
niet, dat het in Haarlem beter is dan ergens
anders in het land, maar zouden het betreuren
als zij in slechter conditie kwamen, omdat
raadsleden een leus hooger stellen dan werke
lijkheid. Het gevolg van de instelling van
een Dienst voor Maatschappelijk Hulp
betoon zal natuurlijk ook zijn, dat menig
maal de wederwaardigheden van onze armen
openlijk in den Raad zullen behandeld wor
den en onze lezers weten, hoe onbarmhartig
Vrijdagavond is de ongeveer 70-jarige S.,
wonende in de Trompstraat te IJmuiden, de Gemeenteraad in dit opzicht kan zijn.
vermoedelijk tengevolge van duizeligheid in Moeten de armen ook aan dat gevaar bloot-
het Noordzeekanaal geraakt en verdronken. I gesteld worden
Zijn lijk werd Zaterdagmorgen opgehaald. I
samengewerkt met de gemeente. l granen, edelstee h'ad men
Maar dat is een onderwerp, dat nader veeren en prachtige P? Midd n in de
onder het oog kan worden gezien als er een °°k de groote slaven
eventueele dienst voor Maatschappelijk lag
Hulpbetoon in Haarlem is ingesteld.
B. en W. stellen den Raad voor, de ver
goeding, bedoeld in art. 100 der Lager-
Onderwljswet 1920, over het jaar 1928, voor
een
paradijs te midden van de groote woestijn
De Arabieren noemden Timboektoe de „Ko
ningin der Woestijn". Verschillende expe-
dities hadden reeds beproefd deze stad te
bereiken, maar zij hadden geen succes Thans
zou er juist een nieuwe expeditie op uit trek
ken onder Majoor Groy van Dahar.
René Caillié besloot mee te gaan.
In gezelschap van twee negers
naar Dakar.
Honderden mijlen had hij af moeten leg
de hierna te noemen scholen te bepalen, gen en toen hij eindelijk in Dakar aankwam,
als achter elke school vermeld
Kleine Houtweg 22
Antoniestraat 28
Klarenbeekstraat 62
kust terug, en wendde zich tot den Fran-
schen Gouverneur. Doch deze beschouwde
hem als een avonturier en wilde hem een
betrekking geven vogels opzetten.
Toen ging hij naar den Engelschen Gou
verneur. Doch ook deze hechtte geen geloof
aan zijn „Timboektoe-plan" 'en bezorgde hem
een baantje in een ververij.
Na eenige jaren had hij weer wat geld
gespaard en kocht nu allerlei iingen, zoo
als papier tabak, zakdoeken en b.3af zich
in April 1827 met 5 Arabieren wederom op
weg. Na een ontzettende reis vol Hiden en
ontberingen zag hij ten slotte de stad Tim
boektoe voor zich. Was dit nu de „Koningin
der Woestijn" de stad zijner jongens-
droomen.. de stad, die hij ook als man zoo
vurig verlangde te bereiken..
De muren van paleizen en moskeeën be
stonden uit gedroogde leem en gedroogde
mest van kameelende straten waren nauw
en v:il.., de ellendige hutten werden be
woond door menschen in lompen gehuld.
Maar van het Noorden, Westen en Oosten
kwamen handelskaravanen.. duizenden
zwaar beladen kameelen namen hun weg
naar deze stadalle volken van Noord-
Afrika waren hier door hun handelsagenten
was hü doodziek. Medelijdende menschen
3705.67 namen hem op, en verpleegden hem tot hij vertegenwoordigd. René Caillié echter was
7249.50 Weer hersteld was. Daarna zorgden zij dat de eerste blanke, die in deze geheimzinnige
1975.67 hij met eenschip naar Guadeloupe kon1 sprockjesstad Timboektoe binnengedrongen
vertrekken. was.
12930.84 Maar twee jaar later bevond hij zich weer Na eenige maanden aanvaardde hij neei
in St. Louis (Senegal) waar hij zich aisalleen zijn gezellen hadden hem intus-
„blinde passagier" aansloot bij een expe- schen verlaten den terugweg naar Tan-
ditie, die onder leiding stond van den En-
gelschman Portarrieu. Ook deze expeditie
had ontzettend veel te lijden van dorst en
hitte, zoodat René tenslotte alleen naar het
Ondertrouwd: 18 Januari, W. J. Boks en pransehe fort Bakel trok. Rillend van koorts
M. E. Papenfuss. j en zoo mager als een geraamte kwam hij
Geboren: 18 Januari, J. Koek—Officier, (jaar aan en werd per schip naar St. Louis
zoon; 17 Januari, E. van Rooden—Van teruggezonden. Toen hij eindelijk hersteld het hoofd zien...
Schaik, dochter; 17 Januari, M. J. van wa8 bood men hem de betrekking aan van slag te verduren
Totaal
ger en van hier uit vertrok hij naer zijn
vaderland. Hij had een grootsche daad ver
richtterwille van een jongensdroom had
hij ontberingen en lijden verduurd, zooals
slechts weinig anderen.
In de geschiedenis der ontdekkingen mag
men ook den naam van dezen man niet over
1- 4 allerlei tegen-
„:.an voort.du-
HerpeMoser, dochter; 18 Januari, W. J. kok bij een Engelschman, die meende dat rend mee te werken om ziin plannen te
PhilippoWarmerdam. alle Franschen goede koks moesten zijn. 1 verijdelen en toch, bij gaf nooit den moed
Overleden: 17 Januari, G. H. M., 2 dagen, Een jaar lang vervulde hij deze betrekking, j op en bereikte dan ook ten slotte zijn doel.
dochter van A. J. Wiersma, Westergracht; de geschiedenis vermeldt niet of het tot te- Men mag wel eerbied hebben voor deze oe-
16 Januari. G. Jansen 48 jaar, Wilsons- vredenheid van zijn meester was. wonderen*waardige energie, offervaardigheid
plein, I Toen keerde hij naar Frankrijk terug, ves- en vastheid van karakter.
