LEEKEPREEKEN
HENK FIBBE
f 750.-
1250.-
125.-
50.-
i40.-
0. KRAAiJ Co.
ZATERDAG 1 MAART 1930
WALES-AHÏHRACIET
HEEREN-BAA1
Voornaamste cXieuws
WONINGBUREAU
V
bureaux nassaulaan 49
ADVERTENTIEN 35 ct. p. regel
dit nummer bestaat uit vier bladen
EN het geïllustreerd zondagsblad
11
DRIE EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 17399
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER ER TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL
Onze INCASSO-AFDEELING behandelt
Uw wissels op binnen- en buitenland
Een overval in een
ziekenhuis
De moorden van den
laatsten tijd
per H.L. - franco huis - f 3.10
TURFMARKT 10-TEL. 11088
DEBAT
Meer veiligheid gewenscht
Door een motorrijder
aangereden
Een meisje het slachtoffer
De verdeeling van den
radio-zendtijd
Het advies van den Radio-Raad
Een formeele schietpartij
Het bij Lemmer gezonken tjalkschip
Een Guido
Gezelle-herdenking te Amsterdam
Lijk van een vermiste gevonden
Uitlevering gevraagd
J. J. WEBER ZOON
Barometers Thermometers
Groote Houtstraat 166 Haarlem
Makelaar en Taxateur
NASSAUSTRAAT 14 - TEL. 13781
De onder&ang van de „Monte Cervantes'
Telefoon No. 13866 (drie lijnen)
Postrekening No. 59"0.
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen; per week Ï5 eu, per
«wartaal 3.25, per post, per kwartaal
f 3.58 bij vooruitbetaling.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
VRAAG- EN AANBOD-ADVERTEN
TIES. 1—4 regels 60 et p. plaatsing:
elke regel meer 15 ct- bij vooruitbet
Bij contract belangrijke korting.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
tnsschen den tekst 60 ct per regel.
^genal^nneS,?P di' hlad 2iin inaeV0,Re de verzekerinasvoorwul,rden f ^fiOn Levenslange geheele ongeschiktheid
ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeeringen UUUUa verlies van beide armen beide been
tot werken door
beenen of beide oocen
bij een ongeval met
doodeliiken afioor
bij verlies van een hand*
een voet of een oog
bij verlies van een
duim of wijsvinger
bij een breuk van
been of arm
bi] verlies van 'a
anderen vinger
326
SEXUEELE OPVOEDING
zijn in de bespreking van de
christelijke opvoeding der jeugd aan de
«and van de jongste encycliek, gena
ard aan den derden pijler: den Staat.
Alvorens echter dezen laatsten, belang
rijken factor bij de opvoeding nader te
tekljken. zullen wij goed doen in aan
sluiting met onze laatste bespreking
°Ver de taak en waarde der school.
A°g iets te zeggen over de sexueele op
voeding, een punt dat ook Pius XI in
zUh omzendbrief afzonderlijk noemt.
Set is niet mogelijk om eenigszins
•heper op het opvoedingsprobleem in te
gaan en daarbij 't belangrijke vraagstuk
''or sexueele opvoeding te verzwijgen. Het
dringt zich als vanzelf op. vooral in
°hzen tijd, waarin de moraliteit, de
tucht, het gezag en het schaamtegevoel
en de ridderlijkheid van den man zoo-
Veel geleden hebben door den verwil
deren den. den af stompenden oorlog.
Vandaar, dat wij in deze rubriek her
haaldelijk over die zedenverwildering
hij oud en jong geschreven hebben. Wij
hunnen thans na onze vroegere be
schouwingen over de eenheid van het
huwelijk, het christelijk gezin, enz.
hort zijn.
Ook Pius XI stipt het belangrijke
Vraagstuk der sexueele opvoeding in
7jiJn meergenoemde encycliek slechts
terloops aan; maar de enkele passa
ges, welke daaraan gewijd zijn, geven
hlijk van een volmaakte kennis van alle
gevaren, waaraan de zedelijke opvoe
ding, in den strengsten zin geno
den, in onzen tijd bloot staat; van een
Volledig inzicht ook in de hedendaag-
sche dwalingen omtrent de geslachte
lijke voorlichting, gedurfde vrijheid van
gemengde opvoeding en dergelijke.
De modern-heidensche wereld heeft
omtrent sexueele opvoeding haar scherp
omlijnde ideeën, welke zijn samen te
vatten in de theorie der naaktcultuur
Hiertegenover staat de Kerk absoluut
afwijzend; immers, het gaat hier niet
om een meer of minder, om opportuni
teit, om langzamerhand aanpassen aan
een nieuwen tijdgeest. Neen; de Kerk
heeft bij het begin van haar bestaan de
heidensche naaktcultuur der Grieken en
Romeinen bestreden, en met succes.
Haar missionarissen hebben de eeuwen
door in alle heidensche landen naast
godsdienstkennis ook schaamtegevoel
^aangekweekt en nooit zal de Kerk
daarvan aflaten. Het gaat hier waarlijk
om een beginsel en daarom is het zoo
te betreuren, dat nog vele leden der
Kerk haar wel willen volgen in haar
leer omtrent God en godsdienst, maar
practisch in de opvoeding hunner kin
deren aan diezelfde Kerk achterlijkheid
Verwijten, doordat zij ten deele de
nieuwe heidensche moraal der naakt
cultuur aanhangen en door ontijdige of
al te uitvoerige geslachtelijke voor
lichting de kuischheid der jeugd op een
gevaarlijke proef stellen.
Men kent de twee meeningen, die hier
tegen elkaar botsen; de onchristelijke
zegt: bedek het lichaam zoo weinig
mogelijk; leer het kind van jongs af aan
het naakte als natuurlijk te beschouwen
en omhul alles wat met de voortplan
ting van het menschelijk geslacht in
verband staat, zoo weinig mogelijk:
licht de jeugd vroegtijdig en uitvoerig
in!
Hiertegenover staat de beproefde
christelijke leer, welke de Paus in zijn
jongste encycliek nog eens helder uit
een heeft gezet en wel aldus: „Tamelijk
verspreid is de dwaling wan hen. die
met een gewaagde pretentie en met
stelligheid van woorden voorstaan een
zoogenaamde sexueele opvoeding, val-
schelijk voorwendende de jongeling
schap te kunnen beschermen tegen de
gevaren der zinnelijkheid met louter
natuurlijke middelen als daar
zijn de gewaagde voorlichting en een
preventieve inlichting zonder onder
scheid des persoons en in het openbaar;
erger nog door somtijds zelfs de jonge
menschen aan gevaarlijke gelegenheden
bloot te stellen ten einde ze daaraan
te gewennen, zooals zij zeggen en om
als het ware hun ziel tegen de gevaren
te harden.
„Ernstig dwalen dezulken door niet
te willen erkennen de oorspronkelijke
zwakheid der menschelijke natuur, noch
de wet waarvan de Apostel spreekt, van
den strijd van den geest tegen het
vleesch en ook door de ervaring der
feiten te miskennen, waaruit blijkt, dat,
in het bijzonder bij jongens, de fouten
tegen de goede zeden niet zoozeer het
gevolg zijn van verstandelijke onkunde,
maar voornamelijk van zwakheid van
den wil, blootgesteld aan gevaarlijke
gelegenheden en niet gesteund door de
middelen der genade."
Ziehier nogmaals kort en krachtig het
Principieele verschil tusschen de chris
telijke en de heidensche opvatting
inzake sexueele opvoeding uiteengezet.
Paus richt zich hierbij niet allereerst
en niet voornamelijk tot de niet-katho-
Lieken. Neen, het aangehaalde is een
deel uit de groote verhandeling over
christelijke jeugdvorming. een handlei
ding dus voor christelijke ouders, van
wie er helaas maar al te velen, zij het
onbewust, door den heidenschen tijd
geest zijn aangetast. Wat de Kerk te
gelooven voorhoudt; wat zij eischt in
haar geboden aan vasten, onthouding
en Zondagsheiliging: tegen dit alles
hoort men in eigen kring weinig of geen
oppositie. Wanneer daartegen misdaan
wordt, is het zondigen uit zwakheid.
Maar, waar de Kerk zich met de zeden
bemoeit en zich tegen de dagelijksche
practijken keert, zooals die langzaam
groeien in een onchristelijke sfeer daar
is menigeen geneigd te steigeren tegen
de „bemoeizucht", de „overdreven voor
zichtigheid" en hoe men de waakzaam
heid der kerkelijke overheid nog meer
gelieft te betitelen. Kerkelijke voor
schriften omtrent kleeding en het be
zoeken van' gevaarlijke gelegenheden,
omtrent lectuur en dergelijke lokken
altijd protesten uit van eigenzinnige
katholieken die het beter weten, die
zichzelf sterk en verstandig genoeg ach
ten om op eigen beenen te staan en
naar eigen inzicht te handelen. Zoo is
het ook met voorschriften omtrent de
opvoeding gesteld. Niemand heeft hun
te zeggen, hoe zij hun kinderen moeten
opvoeden; dat weten zij zelf het best!
Kom deze menschen niet aandragen
met de opmerking, dat het noodzakelijk
is al heel jong het schaamtegevoel bij
kinderen te sterken en te ontwikkelen:
dat alles vermeden dient te worden, wat
de jonge, ontvankelijke zielen kan ver
ontrusten door lichtzinnige uitbeeldin
gen, prikkellectuur, zwoele bioscoop
voorstellingen, wat de verbeelding op
verkeerde paden voert en ontijdig lage
hartstochten ontketent dan krijgt gij
ten antwoord, dat de kinderen in onzen
tijd nu eenmaal niet in een afgesloten
ruimte te houden zijn en dat al die
preutschheid maar tot gevaarlijke on
kunde voert. Wanneer men er op wijst,
dat openbare sportuitvoeringen en ge
zamenlijke schoolbaden voor meisjes
het schaamtegevoel afstompen; dat ge
mengde scholen voor grootere kinderen,
gemengde sport- en amusementsver-
eenigingen, kinderbals en dergelijke
buitengewoon gevaarlijk zijn en aan de
jeugd het leven in de moeilijke over
gangsjaren nog moeilijker maken dan
het uiteraard al is, dan wordt u tegen
geworpen. dat het juist goed is het kind
al jong aan den omgang van beiderlei
geslachten te gewennen en aan alles
wat het later toch moet weten en waar
het toch doorheen moet. Dezelfde men
schen nemen het ook heel gemakkelijk
met het zoo moeilijke probleem der
voorlichting, omdat zij meestal niets
meer voor te lichten hebben. Kinderen,
opgroeiend in een millieu van vrijheid
als boven geschetst, zijn voor hun jaren
maar al te spoedig wijs en rijp.
Wie goed luistert zal inmiddels in al
deze tegenwerpingen ervaren hoe ge
makkelijk de onchristelijke, de heiden
sche geest ingang vindt. Immers, geven
al dergelijke antwoorden geen blijk, dat
zulke zich noemende katholieke ouders
het eens zijn met de moderne theorie,
dat de zinnelijkheid is uit te roeien,
door zoo vroeg mogelijk alle schaamte
af te leggen, naaktheid als een natuur
lijken staat te huldigen en het weten
en begrijpen van al wat met het ge
slachtelijke leven verband houdt is te
beschouwen als een afdoend middel te
gen sexueele uitglijdingen? Hier ligt een
onoverbrugbare kloof tusschen chris
ten- en heidendom. Het eerste zegt: de
menschelijke natuur is door den zonde
val bedorven: de wil is verzwakt en ten
kwade geneigd; booze begeerlijkheden
sluimeren in ons binnenste en weinig
is er slechts noodig om deze te doen
uitbarsten en ons tot laagheden te
brengen. Daarom moet die zwakke
wil versterkt worden en de menscb
reeds vroegtijdig leeren zichzelf te be-
heerschen, zijn begeerten in te toornen,
het kwaad en de gevaarlijke gelegenhe
den zorgvuldig te vermijden.
De heidensche en vooral de modern-
RIME
heidensche leer gaat daar recht tegen
in. Zij erkent geen zondeval en de
daaruit voortgekomen verdorvenheid
onzer natuur. Zij schrijft de zinnelijke
begeerlijkheid toe aan conventie, aan
overgeleverde gewoonten, aan ouderwet-
sche vooroordeelen. Daarom wil zij de
kwade hartstochten met natuur
lijke middelen bestrijden, omdat zij
de kracht van bovennatuurlijke midde
len ontkent. De ervaring, zegt Pius XI,
leert inmiddels, dat de fouten tegen de
goede zeden aan wilszwakte en aan het
zoeken van gevaarlijke gelegenheden te
wijten zijn. De Paus heeft heel de ge
schiedenis van het menschelijk geslacht
in het verleden en de ondervinding van
iederen dag aan zijn kant. Daarom mag
hij den eisch stellen te kiezen tusschen
twee levensbeschouwingen: de christe
lijke of de heidensche. Ook in de opvoe
ding valt niet te schipperen tusschen
twee: men moet vóór of tegen kiezen!
HOMO SAPIENS.
afm. 20/30 en 30/50
N.V. BRANDSTOFFENHANDEL
BESTELKANTOOR
P. Bierenbroodspot, Rijksstraat
weg 147, Haarlem-N., Tel. 14653
In de Eerste Kamer is nü al een debat
ontbrand naar aanleiding van het door
ons in deze dagen uitvoerig besproken
boek van Wertheimer over de Britsche
Arbeiderspartij.
De sociaal-demokraat Henri Polak, die
blijkbaar óók de stelling huldigt, dat
men gemakkelijker aanvallen dan ver-*
dedigen kan, bracht in een betoog, dat
katholicisme en socialisme uitstekend
samen kunnen gaan, ook Wertheimers
boek ter sprake.
De heer Polak beweerde, dat men zich
van Katholieke zijde ten onrechte op dit
boek beroept en met enkele algemeen
heden trachtte hij den maar al te dui-
delijken inhoud van het boek te ver
doezelen: waar verschillen tusschen het
Engelsche en het vastelandsche socia
lisme bestaan, zouden ze alleen maar
„kenmerken de eigenaardigheden van
het Britsche volk"; de Engelschen zijn
b.v. niet erg theoretisch of philosophisch,
ze nemen de zaken praktisch op; in op
vatting van het socialisme aldus
leeraarde de heer Polak bestaan die
verschillen echter niet.
De heer Serrarens, die met zijn rijke
ervaringen op buitenlandsche congres
sen uitstekend op de hoogte geacht mag
worden, diende den heer Polak reeds
aanstonds op uitnemende wijze van re
pliek.
Hij stelde vast, dat er wèl verschil be
staat tusschen het karakter van het
socialisme in Engeland en van dat in
Nederland, en dat verschil vindt, aldus
de heer Serrarens, zijn grond hierin,
dat niet Karl Marx met zijn leer van
den klassenstrijd het socialisme in En
geland stichtte, doch Robert Owen, die
de boodschap der menschheid predikte.
De heer Serrarens betoogde verder,
dat de Labourpartij niet optreedt als
klassepartij; ook ten aanzien van vraag
stukken van sociale wetgeving is er een
groot verschil in mentaliteit tusschen de
Engelsche en de continentale arbeiders-
De Engelsche Labourpartij heeft geen
eigen socialistische levens- en wereld
beschouwing; op het program der La
bourpartij staan geen eischen omtrent
het huwelijk, het sexueele vraagstuk,
de verhouding tusschen kerk en staat,
enz. De socialistische partij in Engeland
volgt geen anti-christeiijken koers; in
het licht dier feiten wordt de houding
der Katholieke Kerk in Engeland tegen
over de Labourpartij volkomen duidelijk.
Wij mogen onzen jongen Senator
dankbaar zijn voor zijn koene en parate
verdediging van de waarheid.
Maar hoeveel sterker had hij nog ge
staan, als hij den heer Polak enkele niet
te weerspreken citaten uit Wertheimer's
boek had vóórgehouden!
Wertheimer toch is een onvervalscht
socialist, en hij zegt in zijn boek pre
cies hetzelfde, wat de heer Serrarens in
de Kamer gezegd heeft en wellicht nog
meer had willen zeggen.
Stel den socialist hier tegenover den
socialist.
Laat men ons niet gelooven, de ge
tuigenis van een marxistischen partijge
noot kan men zoo gemakkelijk niet
verloochenen.
Door den hr. Van Voorst tot Voorst zijn
aan den Min. van Justitie de volgende vragen
gesteld:
1. Is de Minister niet van oordeel, dat op
schrikbarende wijze de. openbare veiligheid
van stad en land vermindert, onder meer
blijkende uit de moorden van de laatste
maanden te Voorburg, Den Haag en nu
wederom de afschuwelijke moord te Benne-
kom?
2. Acht de Minister het thans niet plicht
maatregelen te beramen tot het verkrijgen
van meer veiligheid, in het bijzonder op de
buitenwegen, en tot het overwegen van ver
scherping van straffen, op misdrijven im
onze wet gesteld, bepaaldelijk tot wederin
voering van de doodstraf?
Het dochtertje van den heer Stam te
Spanbroek, dat door een motorrijder is
aangereden, is gisteren overleden.
In de Memorie van Antwoord op het Voor-
loopig Verslag der Eerste Kamer inzake de
Postbegrooting wordt door den Minister van
Waterstaat mee betrekking tot den radio-
omroep tri bi het bijzonder met etrekking
tot het vraagstuk van de verdeeling van Utn
zendtijd het volgende medegedeeld:
Ofschoon omtrent laatstbedoelde aange
legenheid den Minister het definitief advies
van den Radioraad nog niet mocht berei
ken, heeft hij niskemn it de esnltaien
van de tot dusverre gehouden oeraadslagin-
gen den stelligen indruk gekregen, dat zoo
danig advies spoedig mag worden verwacht.
Met de meenuig van verschillende leden,
dat de samenstelling van den Raad de reden
zou zijn dat het tot dusver niet is gelukt
tot een meerderheidsadvies te geraken, kan
de Minister ni->t instemmen. Er is geen reden
tot de onderstelling, dat de meenmgsver-
schillen, tie thans in den Raad tot uiting
gekomen zijn, zouden zijn weggebleven .n-
dien de raad ware samengesteld uit de door
deze leden bedoelde deskundigen.
Voor een oplossing van het zendtijdvraag-
sVik acht hij de P c-n T.-wet geenszins een
belemmering, ook niet, indien voor deze cp
lossing samenwerking tusschen de omroep
organisaties is verevsc'v
De Minister zal zijn gedragslijn inzake de
verdeeling van den zendtijd uit den aard
der zaak ok ten aanzien van de V.A.R.A.
bepalen, nadat het meergenoemde advies
wan den Radioraad hem zal hebben bereikt.
Het bendelid McErlane werd met een ge
broken been verpleegd in een particulier
ziekenhuis in Chicago.
Toen de verpleegster even de zaal uit was.
kwamen twee lui met revolvers binnen en
begonnen op McErlane te schieten, wiens
been in de hoogte lag en aan gewichten
hing.
McErlane greep onder zijn ku^en ook een
revolver vandaan en vuurde terug. De
schietpartij bracht natuurlijk heel de zaai
i rep roer; de andere patiënten zetten
het op en gillen, wat personeel deed toe-
loopen.
.laar de aanvallers ontsnapten door een
zijdeur en lieten drie kogels in McErlane's
haam achter.
H, was onder een valschen naam in het
ziekenhus opgenomen en bleef zoo ver
borgen, tot de politie hem herkende.
Om' t zijn aanvallers weig"-de hij elke
inlichting. -*■
Van Rijkswege gelicht
Het op 16 Januari 1.1. gezonken ijzeren
tjalkschip „Dankbaarheid" schipper Post van
Urk is gisteren van Rijkswege gelicht. Het
schip was tusschen twee zolderschuiten naar
Lemmer gesleept voor verder onderzoek.
Zooals men weet zijn bij dit ongeluk de
schipper en zijn vrouw om 't leven gekomen.
Naar het lijk der vrouw wordt nog steeds ge
zocht.
Het uitvoerend comité voor de Gezelle-her
denking in Nederland besloot de 100ste ver
jaring van de geboorte van Guido Gezelle
te herdenken te Amsterdam op Vrijdag 2
Mei a.s. door het inrichten o.m. op dezen
dag van twee groote bijeenkomsten, te we
ten: eens in h» Ai)lft||^
gemeente-universiteit en eene avondvergade
ring in de groote zaal van het Concertgebouw.
Sedert Maart 1929 werd te Emmen vermist
de ongeveer 30-jarige D. Stegeman. Het des
tijds ingestelde onderzoek bleef zonder resul
taat, doch volgens geruchten zou de vermiste
in Duitschland verblijven. Gistermiddag even
wel heeft een arbeider van het Staatsboschbe-
drijf het zoo goed als geheel vergane lijk in
de Emmer Dennen gevonden.
ECHTE FRIESCHE
ZO-50 ct per ons
De algemeene beschouwingen in de Eerste
Kamer over de Rijks begrooting 1930 zijn ge
ëindigd. Dinsdag komt Minister Ruys aan
het woord.
De Tweede Kamer heeft de behandeling
der Indische begrooting voortgezet.
De Volkenbondstentoonstelling te 's-Gt*»
venhage zal 6 Maart worden gesloten.
De Werven-commissie is gisteren door den
Minister van Defensie geïnstalleerd.
Vragen aan den Minister van Justitie in
verband met de moorden in den laatsten
tijd.
2 Mei zal te Amsterdam een Guido Ge
zelle-herdenking plaats vinden.
Een Amerikaansch senator stelt voor de
delegatie te Londen terug te roepen.
Z. H. de Paus protesteert tegen de anti
religieuze afbeeldingen op een communisti
sche tentoonstelling in Berlijn: enkele afbeel
dingen door de politie in beslag genomen.
Scheuring in de Duitsche Communistische
partij.
Opnieuw ongeregeldheden en betoogingen
te Madrid.
In de Oekraine heeft een ernstig mijnonge
luk plaats gehad, waarbij negen arbeiders
werden gedood.
Oplichting tot een bedrag van f 15.000
Een tijd geleden werd door K. te Tilburg
een verduistering gepleegd in dienstbetrek
king ten nadeele van twee firma's tot een
gezamenlijk bedrag van I 15.000. Deswege
was K. door de Bredasche rechtbank ver
oordeeld tot anderhalf jaar gevangenisstraf.
Verdachte was evenwel sedertdien voort
vluchtig.
Het was de Tilburgsche politie ter oore
gekomen, dat K. zich te Antwerpen ophield,
waarna men zich met de Antwerpsche po
litie in verbinding stelde. Zijn uitlevering is
nu verzocht en kan binnen eengen tijd tege
moet worden gezien.
Barometerstand 9 uur v.m.: 780 vooruit.
LICHT OP.
De lantaarns moeten morgen worden op
gestoken om 6.09.
Terwijl honderden menschenlevens aan een zijden draad hingen bij den ondergang van het toeristenschip „Monte Cervan
tes" op de kust van Argentinië, bezat een amateur-fotograaf onder de opvarenden genoeg koelbloedigheid om dit kiekje
te nemen van het strijken der sloepen een moment dus dat elfhonderd menschen in levensgevaar verkeerden. Zooals be
kend, is ging de kapitein met zijn schip ten onder
