Binnenlandsch cTCieuws
DE VLUCHT UIT DE POPPENKAST
EN TRIJNTJE
Geboorte en kindersterfte
in de provincie N.-Holland
II
I
III
1921
15-12
21.09
21.62
21.89
21.6x
20.48
21.76
21.54
22.38
22.38
28.21
31-59
Tweede Dietbch-Academische
Leergang
Een Natuurbeschermingswet
verzocht
Politieke rede Henri Hermans
Een geschenk van den Belgischen
Kroonprins
Communistische propaganda in de
mijnstreek
Bestrijding van kinderverlamming
Nederl. Journalistenkring
Gijzeling
RADIO-OMROEP
Een tehuis voor Oud-Indische
gcdlenden
De K. R. O.
Treurige geboortecijfers
II (slot)
Zooals in ons vorig artikel reeds werd op
gemerkt, was het geboortecijfer (d. i. het aan
tal levend geborenen per iooo inwoners per
jaar) van Noord-Holland over 1924'28
20.60, waarmee het niet minder dan bijna
14 pet. onder het Rijksgemiddelde bleef.
Wanneer wij de provincie, ter bevorderen
van een ter vergelijking geschikt overzicht,
splitsen in de drie Rijks kies kringen, die zij
bevat, dan krijgen wij, zoo wij de betreffende
gegevens van de verschillende gemeenten
in de betrokken kieskringen bijeenvoegen,
de volgende cijfers (hierbij wordt in de
rubriek onder I het aantal inwoners in
1926 vermeld, onder II het aantal levend geb.
in 1924'28 en onder III het aantal levend
geboren kinderen per 1000 inwoners per
j«r)
I II III
722.287 68.772 19.04
356.618 30.095 21.92
330.409 37.308 22.58
Amsterdam
Kieskr. Haarlem
Kieskr. den Helder
De provincie 1.409.314 145.175 20.60
Al de drie kieskringen blijven dus onder het
Rijksgemiddelde, den Helder 't minst, Am
sterdam 't meest, zegge 20 pet. en sindsdien
daalde hier het cijfer in 1929 tot 17.61. Is 't
niet bar treurig
Wanneer wij nu, in details tredende, de ge
meenten gaan beschouwen, kunnen wu deze
gevoegelijk in twee hoofdgroepen indeelen:
a. gemeenten met een geboortecijfer bene
den het provinciaal gemiddelde. Tot deze
groep behooren, Amsterdam mede inbegre
pen, 36 gemeenten, met Vlieland geheel
onderaan met een geboortecijfer van slechts
ix.03 en Oostzaan bovenaan met 20.57;
b. gemeenten met een geboortecijfer boven
het provinciaal gemiddelde. Hiertoe behooren
90 gemeenten, met het laagste cijfer voor
Enkhuizen (20.65) en het hoogste voor Ob-
dam (40.71). Eere dus aan Obdam 1 Slechts 4
gemeenten in het land, alle in Noord-Brabant,
overtreffen 't nl. Heesch met 41.20, Nuland
met 41.60, Rucphen met 41.60 en Bokrel
met 43.30.
Ter beoordeeling, in hoever de cijfers der
laatste vijfjarige periode afwijken van die der
voorlaatste periode (dus over de iaren 1919
*23) Amsterdam houden wij hierbij apart
diene het volgende
a. gemeenten, beneden het prov. gemid
delde
Kieskring den Helder (29 gemeenten).
I I II II III III
T921 1926 1921 1926 1921 1926
165.994 208.506 17.639 20.293 21.25 19.49
Kieskring Amsterdam (1 gemeente).
I I II II III III
1921 1936 1921 1926 1921 1926
684.834 722.287 72.233 68.77a ai.09 19.04
Op het reeds lage geboortecijfer van periode
1921 komt alzoo voor alle drie kieskringen een
vrij scherpe daling van circa 10 pet. Vooral
voor de kieskring n Amsterdam en den
Helder valt die op. Immers, in Amsterdam
werden in de iaren 1924'28, met een
toename der bevolking van bijna 40.000
zielen, ongeveer 3500 kinderen minder ge
boren dan in de jaren 1919'23 en in den
kieskring den Helder ruim 1000, hetwelk
in verhouding tot de zooveel kleinere be
volking, zelfs nog grootere teruggang be-
teekent dan in Amsterdam.
b. gemeenten, boven het prov. gemid
delde
Kieskring den Helder 68 gemeenten).
I I II II III III
1921 1926 ig2i 1926 1921 1926
167.209 177.518 22.813 22.691 27.29 25.56
Kieskring Haarlem (22 gemeenten).
I I II II III III
1921 1926 1921 1926 1921 1926
129.187 148.112 18.402 18.802 28.49 25.39
Kieskring Amsterdam (zie boven onder a).
Ook in deze groep dus teruggang: voor den
Helder 6.3 pet. voor Haarlem (waar, welis
waar, het totaal aantal geboorten met 2.16 pet.
toenam, terwijl het in den Helder een weinig
terug liep) zelfs bijna 11 pet., wegens de,
vergeleken bij den Helder, zooveel grootere
toename der bevolking. Vooral de, in waar
heid, scherpe daling in kieskring Haarlem,
maakt een ver van bemoedigende indruk.
Hier was nu een bevolkingsgroep met, tot
nu toe, een zeer behoorlijk geboortecijfer en
ziedaar in een spanne tijds van slechts 5
jaar vertoont die een teruggang, welke nog
grooter is dan de algemeene teruggang der
provincie (deze laatste bedroeg bijna 10 pet.)
Voorwaar treurige toestanden Wat bijv. te
Zeggen van een gemeente, zooals Weesp.
waar, bij een stationnair blijvende bevolking,
in vijf jaar tijds het aantal geboorten met 127
van 872 op 745 verminderde Wat
van een landelijke gemeente, als Kortenhoef,
welks geboortecijfer met meer dan 25 pet
van 37.80 op 27.16 afnam Waf van
Uithoorn, met een daling van 35 op 29.422 s
van Blaricum van 26.13 op 22.76 van
Naarden, met een vermindering van bijna
ao pet.?
Nu weten wij wel, dat in den kieskring
Haarlem een groote vestiging plaats vindt van
vreemden, die reeds tot zekeren leeftijd gijn
gekomen en die de bevolking wel, maar de ge
boorten mei doen toenemen en dus het ge
boortecijfer drukken, maar dit verklaart lang
niet alles, want, ten eerste de vestiging van
renteniers, gepensionneerden enz. geschiedt
bij voorkeur in eemge oepaaide gemeenten
en de bevolking eiders blijft ofwei stationnair
of verstoort een normalen aanwas (voor
Blaricum echter zou deze vestiging in de
gemeente, ter verklaring, een factor van
belang kunnen zijn), doch verder; in ver
scheidene van de oetrokken gemeenten was
het terugloopen der geboorten met alleen
relatief, maar zelfs hier minder, daar
meer absoiuui. zooals in 4 van de 5 hier
boven genoemde gemeenten in Blaricum
niet en bovend.en n 's-Graveland. Haar
lemmermeer, Huizen, Muiden, Nederhorst
den Berg, Zandvoor' en Ouder Amsre\
In den kieskring Haarlem was in de
periode 1924'28 geen enkele gemeente
meer met een geboortecijfer boven 30. In
dit opzicht heeft kieskring den Helder een
heel wat beter aspect. Niet minder dan 14
gemeenten kwamen hier boven 30. Zieh er
(kolom I geeft weer de bevolking aan, II hei
totaal aantal geboorten, III het geboorte
cijfer)
I II III
Oude Niedorp 1287 195 30.30
Westwoud 1163 182 31.25
Hoogkarspel 1998 318 31.81
Opmeer 540 86 31.85
Spanbroek1600 263 32.87
Egmond Binnen2263 342 33.15
Heerhugowaard 4575 744 33.26
Heemskerk4202 722 34.36
Oudorp 1144 199 34-79
Wervershoof 3106 545 35.10
Katwoude 226 40 35.40
Grootebroek 4003 724 36.17
Ursem1271 236 37.17
Obdam 1626 331 40.71
29.003 4927 34.—
Vergeleken bij de vorige vijfjarige periode
is het geboortecijfer vrijwel gelijk gebleven.
De bevolking bedroeg in 1921 in totaal 27014,
het aantal geboorten 4628 en het geboorte
cijfer 34.26. In alle gemeenten was het totaal
aantal geboorten in 19241928 grooter dan
in 19191923, alleen Heemskerk maakte een
uitzondering. Wel jammer, deze afwijking,
want een bevredigende verklaring voor een
geboortevermindering van 40.64 op 34.36
in 5 jaar lij kt ons voorshands niet gema k kelij k.
Al deze gemeenten, uitgezonderd alleen de
kleinste gemeente der provincie: Katwoude,
hebben een overwegend Katholieke bevol
king, met een percentage Katholieken,
variëerend tusschen 57 (Hoogkarspel) en
92 pet. (Wervershoof).
Hadden deze 14 gemeenten de hoogste
geboortecijfers, thans volgen de 14 gemeen
ten met de laagste cijfers
I
Vlieland4x7
Warder 517
Beets 489
Bloemendaal12.359
Terschelling 3612
Twisk 731
Middelie 628
Wieringerwaard 1130
Barsingerhorn 1749
Wijdenes 876
Nieuwe Niedorp 1644
Oosthuizen 992
Kwadijk 453
Midwoud 1086
23
30
29
854
258
51
46
85
134
74
139
84
40
96
III
11.03
11.63
11.90
13-62
13-73
13-97
14.65
15.04
15-32
16.89
16.90
16.95
17.62
17.68
26.683 1943 14.56
Al deze gemeenten met uitzondering van
Bloemendaal toonen bij stemmingen een
groote linksche meerderheid, met sterken
socialistischen inslag (op Vlieland stemt bijna
70 pet. der kiezers rood, op Terschelling 40
pet., te Beets 47 pet., Middelie 42 pet.,
Barsingerhorn 43 pet., Te Twisk, Wieringer
waard, Nieuwe Niedorp, Oosthuizen en
Kwadijk bedraagt het aantal socialistische
stemmen van 34 tot 38 pet. alleen te Bloe
mendaal haalt de S.D.A.P. geen 20 pet.),
Bloemendaal heeft een sterke rechtsche
meerderheid.
Het zeer lage geboortecijfer op de Wadden
eilanden: Vlieland en Terschelling (en op
Schiermonnikoog, Ameland en Tessel is het
niet veel beter) valt bijzonder op. Op Vlieland
zijn, om zoo te zeggen, geen kinderen meer:
80 pet. der bevolking is kiezer, op Terschel
ling 60 pet. (te Obdam slechts 42 pet.). Het
aantal inwoners van Vlieland is dan ook
sinds 1910 met 44 pet. terug geloopen op
Terschelling met 14 pet. De Zuiderzee-
eilanden toonen niet zulke lage cijfers
Wieringen, met 19.31, begint het provinciaal
gemiddelde te naderen, Marken, met 21.47,
gaat het voorbij, terwijl Urk zelfs het mooie
cijfer van 27 toonen kan.
Ofschoon niet zulke lage cijfers toonende
als de Wadden-eilanden, is er nog een groep
gemeenten, waarvan het geboortecijfer toch
menigeen misschien niet meevallen zal,
vooral wijl het hier een industneele streek
betreft, waar de bevolking gemeenlijk vlot
en op jeugdigen leeftijd in het huwelijks
bootje stapt. Wij bedoelen de Zaanstreek.
Men oordeele. Ziehier de cijfers
I II III
Zaandijk 3058 287 18.77
Zaandam 30783 2948 19.15
Koog a. d. Z. 3966 394 19.86
Oostzaan3627 373 20.57
Wormerveer 8664 916 21.14
Krommenie 5079 553 21.77
Westzaan 2780 307 22.09
57957 5778 19.94
Dan maakt een ander industrie-centrum.
Twente, een beter figuur, alhoewel de voor
naamste gemeente. Enschedéi niet veel bij
Zaandam afsteekt. Ziehier de Twentsche cij
fers
Enschedé 46193
Hengelo 29545
Almelo 282xo
Borne8329
Oldenzaal 9059
Losser 13650
II
4564
3167
3111
1028
1333
2026
III
19.76
ax.44
22.05
24-54
29-43
29.68
134986 15229 22.57
De fabriekssteden in Brabant hebben (de
cijfers van Borne, Oldenzaal en Losser rer
zijde gelaten) beduidend hoogere cufers
Tilburg 27, Eindhoven 31, Helmond 31,
Oss 34. Ook de mijnstreek heeft talrijke
geboorten Kerkrade 30, Heerlen 31, Bruns-
sum 39, Hoensbroek 40.50.
Ten slotte nog de cijfers der grootere ge
meenten, waarbij wij ook, ter vergelijking,
naast het geboortecijfer der periode 1 24
1928 dat van 19191923 vermelden zullen:
Bloemendaal
Amsterdam
Zaandam
heemstede
Oen Helder
laariem
Alkmaar
doorn
iussum
Hilversum
i/elsen
12.329
722.287
30.783
13.972
30.202
105.029
27.199
11.767
23.010
46.653
33-177
Nieuwer Amstel 10.625
Haarlemmer
meer
II
854
68.772
2.948
1.349
2.922
10.291
2.687
1.175
2.329
4.725
4-137
1-455
III
1926
13-62
19.04
19.15
19.31
19.34
19.59
19-70
19.97
20.24
20.26
24-94
27.39
25.606 3.582 28.00 31.24
1919/23
1.092.669 107.226 19.63 31.68
996A52108.022 21.68
Ziedaar de geboortecijfers der Noor^t-
Hollandsche gemeenten boven 10.000 zie
len! Een bevolking van meer dan een niillioen
(15 pet. van het geheele Nederlandsche volk)
die, ofschoon toegenomen met honderduizend
zielen voor een goed deel door vestiging
van buiten in 1924/28 m totaal bijna 1000
geboorten minder telde dan in de voorafgaan
de 5 laar. Welk een triest, somber kerkhof
beeld. De vrucht van het goddeloos systeem
der verstikking van het -onge leven in de
kiem de stille moord van volgens de
geboortecijefsrs der 2 zuidelijke provincies
tien duizend zielen per jaar.
De, over het geheel, toch reeds zoo lage
cijfer van 1921 toonen over de geheele linie
een zoodanigen teruggang, dat als van zelf
de vraag op de lippen komt waar moet dit
ten laatste heen Naar den godsdienstigen,
moreelen en maatschappelijken ondergang.
Gaat het in het zelfde tempo als dat der
laatste tientallen iaren verder op den heil-
loozen weg der kinderbeperking (en zekere,
veelzeggende cijfers schijnen hierop te dui
den) dan zal het evenwicht in de bevolking
zich mathematisch, hoe langer hoe sneller,
naar de hoogere leeftijden verplaatsen en
hierdoor, geleidelijk, maar zeker het sterfte
cijfer stijgen, tot, onafwendbaar, ten laatste
de sterfte de geboorte gaat overtreffen. Dan
zal men, steeds dringender, tot instandhou
ding en geregelden gang van het econimisch,
maatschappelijk leven op voortdurend ver-,
schen aanvoer van arbeidskrachten uit den
vreemden zijn aangewezen. Doch, indien
in zijn land, de maatschappelijke toestanden
zooveel verbeteren (waarom niet dat de
Pool en de Sloveen, de Algerijn en de Itali
aan, de neger en de Chinees er voor bedankt
zijn vaderland te verlate, indien wie weet?
ook daar de kanker onzer eeuw invreten
mocht en vroeg of laat voor het buitenland
geen arbeidskrachten meer kunnen gemist
worden, indien, in één woord: naast een
sterfte, die de geboorte overtreft, geen vol
doende vestiging van buiten meer plaats
vindt, wat dan vraagt v. d. K. in zijn slot
artikel in de „Msb." Dan zal de tijd ge
komen zijn, waarin een ontzenuwd, verwend
volk de kracht en de reserves missen zal
zich staande te houden op den weg naar den
afgrond der zelfvernietiging. Zelfziucht delft
ren slotte haar eigen graf. De cijfers der
aanstaande volkstelling, zullen dit reeds,
tot zekere hoogte, aanwijzen. Ter illustratie
moge thans slechts dienen, dat over 1924/28
het zuiver geboorteoverschot van Noord-
Brabant met Limburg (dat is het totaal aantal
geboren kinderen verminderd met het totaal
aantal gestorvenen beneden het iaar) 41082
meer bedroeg dan het zuiver geboorte
overschot van Noord-Holland ofschoon deze
laatste provincie 900.000 inwoners meer
telde dan Noord-Brabant en Limburg te
zamen.
De ontvangst van de buttenlandsche
deelnemers
't Was te voorzien, dat de eerste begroe
ting op Nederlandscheir grond van de bui-
tenlandsche deelnemers aan den Dietsch-
Academischen Leergang een gebeurtenis zou
worden voor de jongste Universiteitsstad van
ons Vaderland.
Gisteren, even na het middaguur, was het
buitengewoon druk in de omgeving van het
station. De Tilburgsche Hoogeschool-studen-
ten groepten er saam.
Terwijl men wachtte op het groote con
tingent, dat uit Leuven moest aankomen,
hief men gezamenlijk het „Wilhelmus" aan
en ondertusschen kwamen deputaties uit de
verschillende Nederlandsche universiteitsste
den, uit Nijmegen, Delft, Wageningen, Am
sterdam, Leiden en Utrecht en verschenen ook
het dagelijksch bestuur van den Dietsch
Academischen Leergang en de leden van
verschillende commissies op het tooneel.
Na lang geduld oefenen werd de Belgi
sche extra-trein gesignaleerd.
Na de aankomst werd in allerijl een feest-:
stoet in elkaar gezet.
Onder veel belangstelling van het Tilburg
sche publiek trok men naar het stadhuis,
waar het dagelijksch bestuur der gemeente
op het bordes had plaats genomen, om den
stoet te zien defileeren. Het défilé werd met
een Io Vivat gesloten, en daarna begaven
zich de commissies en deputaties der Stu
dentencorpsen naar de raadzaal ter officieele
ontvangst. De zaal liep vol.
Met het dagelijksch bestuur der gemeente
waren hier ter ontvangst aanwezig de Rec
tor Magnificus der R. K. Handelshooge-
school, Mgr. prof. dr. Th. Goossens en de
curator dr. P. J. M. van Gils.
Nadat de commissieleden en vertegen
woordigers aan de député's waren voorge
steld, hield burgemeester mr. dr. F. Vonk de
Both, een welkomstrede.
De voorzitter der algemeene commissie,
de heer H. D. de Vries-Reilingh, uit Am
sterdam, nam hierop het woord, om het ge
meentebestuur van Tilburg dank te zeggen
voor deze grandiooze ontvangst.
Plechtige openingsvergadering
Lang na het aangegeven officieele uur
kon eerst de openingsvergadering een aan
vang nemen. Op het podium stonden de
studentenvlaggen opgesteld en namen de on
derscheiden commissieleden met den spre
ker, dr. H. Moller, en de afgevaardigden
der Vlaamsche en Zuid-Afrikaansche stu
denten plaats.
Op de voorste rij in de zaal waren het
gemeentebestuur van Tilburg en verschillen
de leden van het eere-comit gezeten, ter
wijl de overige plaatsen door studenten en
genoodigden werden ingenomen.
Nadat staande door allen het Wilhelmus
was gezongen, sprak de heer H. D. de Vries-
Reilingh het opennigswoord.
Door den voorzitter van het A. V. A. V.,
den heer Jan Custers, werd namens de Vla-
minven een broedergroet gebracht en de
heer Kri ïger, Zuid-Afrikaansch student,
te Berlijn, vertolkte In het Transvaalsch de
gevoelens der Zuid-Afrikaanders. De Vlaam
sche Leeuw en het Transvaalsch Volkslied
werden na deze toespraken spontaan door
de vergaderden aangeheven.
De algemeene openingsrede van dezen
tweeden Dietschen Leergang werd gehouden
door dr. Moller, lid van de Tweede Kamer
en wethouder van Tilburg, die als onderwerp
had gekozen: Cultuureenheid in verschei
denheid.
De voorzitter sprak een slotwoord.
Wederom zong de vergadering hierop het
Wilhelmus, waarmee de openingsvergade
ring eindigde.
Aan den Brabantschen koffiemaaltijd, die
op deze vergadering volgde, heerschte een
opgewekte stemming. De stemming steeg des
avonds nog hooger bij de receptie in de g<jj|)
ciëteit van het Studentencorps St Olof. in
den loop van den avond vertrokken de vet!-
schillende groepen naar de UniversitojtSS4«.
den waar in de vo'c°-de da<?en de colleges
van dezen leergang gegeven wordeij,
In de Keizer-Karelstad
Sa
"Gisteravond had te Nijmegen de offici
eele ontvangst plaats van de Vlaamsche,
Zpid-Afrikaansche en andere deelnemers aan
dén 2en Dietsch Academischen Leergang
door de Nijmeegsche studenten.
Om kwart over zeven arriveerden de bui-
tenlandsche deelnemers aan het station,
begeleid door verschillende vertegenwoordi
gende Nijmeegsche collega's, die hen in Til
burg hadden afgehaald.
Toen de senaat der Nijmeegsche studen
ten, gevolgd door de deelnemers, het Sta
tionsplein betrad, waar een groot aantal
Nijmeegsche studenten met hunne vaandels,
alsmede het muziekkorps der Koloniale Re
serve zich hadden opgesteld, werd de groet
gebracht met de drie vlaggen: Nederland,
Vlaanderen en Zuid-Afrika en werden ach
tereenvolgens het Wilhelmus, de Vlaamsche
Leeuw en het Zuid-Afrikaansche Volkslied
gespeeld.
Daarop werd een stoet geformeerd, door
de vlaggen der drie Dietsche landen voor
afgegaan en begeleid door bovengenoemd
muziekkorps.
Hierop volgden de Nijmeegsche corpsvlag,
de rijtuigen, waarin de senaat van het N.
S. C. had plaats genomen, de verschillende
commissies, de studenten van buiten Nijme
gen en de Nijmeegsche studenten in hunne
afdeelingen en disputen achter hunne
Vaandels.
Openingsvergadering
Nadat onder het zingen van „Io vivat"
de burgemeester van Nijmegen, de heer
Steinweg, de rector-magnificus der Uni
versiteit, Prof. Mr. P. Bellefroid, de senaat
en <je moderator van het N.S.C. en de rege-
lingScómmissie van den Leergang binnenge
treden waren en hadden plaats genomen,
heette de heer C. A. Theuwissen, voorzitter
der regelingscommissie te Nijmegen, alle
aanwezigen welkom.
Spreker richtte zich daarop in het bij
zonder tot zijn Dietsche collega's.
Op verzoek van spr. wordt de Leergang
met het zingen van het „Wilhelmus" ge
opend.
Hierna verkreeg de burgemeester van Nij
megen, de heer J. A. H. Steinweg, het woord.
De Rector-Magnificus der Keizer Karei-
Universiteit, Prof. Mr. P. Bellefroid, sprak
vervolgens een welkomstgroet, speciaal tot
de Vlamingen en Zuid-Afrikaners.
Als waarnemend praeses van het Nü-
meegsch Studenten Corps sprak de heer E.
Teeuwen vervolgens met een kort woord de
deelnemers toe.
Na deze begroetingen declameerde Charlot
te Kohier, actrice van het Oost-Nederl.
Tooneel op zeer gevoelige wijze een aantal
Middelnederlandsche 17e-eeuwsche en mo
derne verzen van Vlaamsche en Noord-Ne-
derlandsche kunstenaars. De declamatrice
had zeer veel succes.
De studenten in de Biologie te Amster
dam, Utrecht, Leiden, Groningen, hebben
naar aanleiding van de Memorie inzake het
ontwerp eener Natuurbeschermingswet, die
het bestuur van de Vereeniging tot Behoud
van Natuurmonumenten in Nederland in
November 1926 aan den Minister van Onder
wijs, Kunsten en Wetenschappen deed toe
komen, zich tot den Minister gewend met
een adres, waarin er op wordt gewezen, dat
nog steeds verschillende biologisch en geolo
gisch belangrijke terreinen in onvoldoende
mate door de gemeenschap als zoodanig er
kend worden.
Verschillende van onze zoo belangrijke
lanaschapstypen, als heide, loofbosch, laag-
veen, zijn door de zich steeds uitbreidende
ontginning deels reeds ten gronde gegaan, en
worden deels met een spoedigen ondergang
bedreigd.
Het sparen van landschappen, wetenschap
pelijk belangrijke terreinen, bepaalde plan
ten- er. dierensoorten, nu en ook voor de
toekomst geschiedt, niet alleen in het belang
der wetenschap, maar ook in het belang van
het geheele volk, daar de vrije natuur de
meest belangrijke recreatiemogelijkheid biedt.
In vele Staten (bijvoorbeeld: Duitschland,
Oostenrijk, Zweden, Unie van Zuid-Afrika,
velschillende Sovjet-republieken, in de Ver-
eenigde Staten van Noord-Amerika) is na
tuurbescherming staatszaak, waarom adres
santen hun adhaesiebetuiging voegen bij aie
van vele andere vereenigingen en nun in-
sttmming betuigen met den inhoud van ge
noemde memorie van de Vereeniging tot Be
houd van Natuurmonumenten in Nederland.
Zij verzoeken den Minister het in vooros-
reiding zijnde Wetsontwerp zoo spoedig mo
gelijk m gereedheid te doen brengen, opdat
de moeilijkheden, ontstaan door onze ge
brekkige wetgeving op het gebied der Na
tuurbescherming opgelost worden, en een
vaste, op recht berustende grondslag voor
de Natuurbescherming ten onzent gescna-
pen worde.
De jongeren
Y°°r de teden der Kath. Kiesvereeniging te
Kerkrade heeft het Kamerlid Henri Hermans
Zondagavond een politieke rede gehouden,
waann hij wees op de verminderde staatkun
dige belangstelling en den opstand der jon
geren een merkwaardig verschijnsel noemde.
Spr. meende, dat de jongeren omtrent poli
tiek nog wel iets te leeren hebben. Overigens
moest men van hun actie niet al te veel
notitie nemen.
Het Comité Ontspanningsfonds Kootwijk
ontving een geldgeschenk van Z. K. H. den
Hertog van Brabant. Z. KL H. heeft, naar
men zich herinnert, het vorige jaar. een
telefoongesprek uit Java met Brussel ge
voerd gedurende de reis van het kroonprin
selijk paar van België door Ned.-Indië.
Deze bijdrage is te beschouwen als een
sympathiek blijk van herinnering aan de des
tijds via Kootwijk tot stand gebrachte ver
binding.
Rijksambtenaar overgeplaatst
De persoon, die onder de mijnwerkers het
schunnige communistische krantje „De
mijnslaaf" verspreidde bleek te zijn een
rijksambtenaar uit Meerssen.
De man is naar het Noorden overgeplaatst.
Internationale samenwerking
Zaterdag j.l. is te 's-Gravenhage, in het
gebouw van den Gezondheidsraad, onder
voorzitterschap van dr. N. M. Josephus Jitta
een bespreking gehouden tusschen een ne
gental Belgische professoren en inspecteurs
van de Volksgezondheid, onder leiding van
den generaal-directeur van de Volksgezond
heid in België, dr. G. Timbal.
Namens den Minister van Arbedi, Han
del en Nijverheid werden de aanwezigen
door den generaal-directeur van de Volks
gezondheid, mr. Lietaert Peerbolte, welkom
geheeten.
In hoofdzaak werd besproken de toestand
hier en in België, wat betreft het voorko
men van de kinderverlamming en het be
ramen van samenwerking bij de bestrijding.
De hoofdinspecteur, dr. J. Th. Terburght
heeft daarbij een uitvoerig rapport over de
Nederlandsche gevallen uitgebracht, dat aan
leiding gaf tot langdurige en levendige be
sprekingen.
De opleiding
In de Zaterdag jJ. gehouden bestuursver
gadering van den Nederlanlschen Journalis
tenkring is besloten, dat op Zaterdag 24 Mei
a.s. een algemeene ledenvergadering zal ge
houden worden te Haarlem, waarin behan
deld zal worden het prae-advies, door het
bestuur uitgebracht inzake de kwestie van de
opleiding der journalisten.
Bezoek aan Deventer
Op 28 Juni ajs. zal een algemeene verga
dering gehouden worden te Deventer, ie
gelegenheid hiervan zal de Kring op 28 en
29 Juni de gast zijn van het gemeentebe
stuur. Op het programma van het twee-
daagsch bezoek staan een officieele ontvangst
ten stadhuize; een maaltijd, aangeboden
door de gemeente en gevolgd door een con
cert, aangeboden door Vreemdelingenver
keer: een autotocht en een koffiemaaltijd op
den tweeden dag en eenige speciale be
zoeken.
Contact met Indië
De heeren A. J. Llevegoed, C. A. Crayé en
W. C. v. Meurs, in een commissie benoemd,
die het Kringbestuur zal hebben voor te
lichten omtrent de vraag, of er meer en
beter contact tusschen den Kring en de
Indische journalisten kan worden gebracht,
en zoo ja, op welke wijze.
Wijziging van het execnticrecli.t in uitzicht
Op de vragen van het Tweede Kamerlid
den heer Duys betreffende het indienen van
een wetsvoorstel tot herziening dan wel af
schaffing van het Instituut van gijzeling,
heeft de Minister van Justitie geantwoord,
dat 't hem bekend is, dat onlangs iemand ter
zake van een handelsschuld gedurende ruim
honderd dagen gegijzeld is geweest. De
betrokkene had vóór de ingijzelingstelling
zijn faillissement aangevraagd, dat toen ook
is uitgesproken en vervolgens weder is op
geheven ingevolge art. 16 der Faillissements-
wet. Na de Ingijzelingstelling vroeg hij op
nieuw zijn faillissement aan, dat toen echter
is geweigerd, omdat door hem niet overeen
komstig den eisch van art. 18 der Falllisse-
mentswet werd aangetoond, dat er voldoende
baten waren om de kosten te bestrijden.
Het is voor den Minister niet noodig, te
treden in de bijzonderheden van het geval,
omdat, ook afgezien daarvan, de materie der
gijzeling, meer algemeen het executie-recht,
geacht mag worden te behooren tot die stof,
waaraan de wetgever in niet te ver verwij
derde toekomst zijn aandacht zal hebben te
wijden.
WOENSDAG 9 APRIL
HUIZEN, 1875 M. Uitsl. N.C.R.V.-Uifz.
8.159.30 Concert 10.3011.00
Ziekendienst 11.0011.30 Gramoioon-
muziek 11.3012.30 Harrnomumbespe-
ling dooi M. F. Junaanz 2.302.00
Concert. Mevr. C. van Ravenzwaay-R ol-
lenkamp (zang). H. Hermann iviool). H.
v. d. Horst Jr. (cello). Mevr. R. A. v. d,
Horst-Bleekrode (piano) 2.002.45 Ope
ning van de Groote Voorjaarsbloemen T en-
toonstelling te Utrecht. Sprekers: Jhx.
Ch. J. M. Ruys de Beerenbrouck, Dr. J. P»
Fockema Andreae. Mr. A. J. Labouchère
2.453.15 Lezen van Chr. Lectuur
3.154.30 Concert. P. v. d. Hurk (tuut! H.
Hermann (viool). Met. Lui se Lauenroth
(piano) 4.305.00 Gramofoonpj. 5.00
6.00 Kinderuurtje 6.006.30 Cursus
Radio-techniek f.307.00 Causerie over
technische onderwerpen 7.007.45 Voor
de Rijpere Jeugd 8.00 Uitz. van Vla; isch-
Zeeuwschen Radio-Avond vanuit de Geref.
Kerk te Axel. Sprekers en concert. Harmonie.
Zangvereenigingen orgel. Daarna Persier.
HILVERSUM, 298 M. Na 6 uur: 1071 M.
10.0010.15 Morgenwijding 12.00—
2.00 Concert. A.V.R.O.-Kwintet 2.00—
2.30 Radio-Kinderkoorzang 2.30.00
Liedjes en verhaaltjes 3.004.00 Naai
cursus 4.004.30 De voornaamste studie-
muziek voor piano uitgevoerd dooi Egbert
Veen. Toelichting door Louis Schmidt
4.305.00 Gramofoonmuz. 5.306.45
Concert door het Omroep-OrKest 6.45
7.15 Itaiiaansch: Beginners 7.1545
Italiaansch: Gevorderden 7.458.00 Gra
mofoonmuz. 8.01 A.V.R.O.-Radio-Too-
neel. „Tartutte!" Blijspel in 5 bedr. van
J. B. P. Molière 10.00 Persber. 10.10
Aansl. van de Cinema „Royai" te A'dam.
Daarna: Gramofoonmuz.
DAVENTRY, 1554.4 M. 10.35 Morgen
wijding 11.05 Lezing 12.20 Gramo-
foompl. 1.20 Orkestconcert 2.20e.50
Concert A. Broadhurst (alt), B. Davies
(tenor) 4.20 Dansmuziek 5.05 Orgel
concert door R. New 5.35 Kinderuurtje r
6.20 Landbouwber. 6.35 Nieuwsfcer.
7.00 Ceilo-soli door M. Frank 7.20—
7.40 Lezing 7.45 Lezing 8.05*Ori.est-
concert 8.35 „The Enchanted Island."
Operette in 1 bedrijf 9.20 r,J:euwsber.
9.45 Lezing 10.00 Claveci. ibel-recital
door W. Landowska 10.35 Les.mg 10.55
12.20 Dansmuziek.
PARIJS „RADIO-PARIS." 1725 M.
12.502.20 Gramofoonpl. 4.05 Orkest
concert en soli 8.20 Concert. Orkest,
koor en solisten.
LANGENBERG, 473 M. 6.207.20
Gramofoonpl. 9.3510.30 Gramotoonpl.
11.3012.10 Gramofoonpl. 12.25
1.50 Orkestconcert 4.505.50 Orkcst-
concert 7.20 „Zar und Zimmern ,.nn."
Kom. Opera in 3 bedrijven van A. Lo :ig.
Daarna tot 11.20 Orkestconcert.
KALUNDBORG, 1153 M. 2.504.50
Orkestconcert en declamatie 7.350.35
Orkestconcert 9.5511.50 Dansmuziek.
BRUSSEL, 508.5 M. 5.20 Tno-
concert 6.50 Gramofoonpl. 8.35 Or
kestconcert 9.00 „l'Oncle Maturin".
Operette van Henry Weyts. Orkest en so-
.isten. 9.35 Vervolg concert.
ZEESEN, 1635 M. '6.150.20 Le
zingen 11.2012.10 Gramofoonpl.
12.1512.50 Lezingen i.ao1,5c Gra
mofoonpl. 2.05»—3.50 Lezingen 3.50
4.50 Concert 4.507.50 Lezinsen 7.50
Concert. Orkest en trompet 8.55 ,Re-
flexe." Cabaret 9.50 Bridge-(es. Daarna
tot 11.50: Dansmuziek.
!'J
Te Hees bij Nijmegen
Door de Vereeniging „Verbidt Oudindi
sche Militairen" is aangekocht een buiten
van de familie Jurgens te Hees bij Nijmagen,
tot inrichting van een tehuis voor oud-In
dische gedienden.
De herderlijke brief der bisschoppen
Pastoor Perquin begon zijn Zondagavona-
mededeelingen voor de microfoon ditmaal
met zijn levendige voldoening uit te spreken
over den herderlijken brief van het door
luchtig Episcopaat tot aanbeveling van den
K.R.O.
In het begin waren er ook katholieken, die,
ons voor „drijvers" uitmaakten, omdat we
ons tegen 'c verkorten en algemeenen om
roep verzetten, maar nu heeft ons werk de
openlijke sanctie der bisschoppen in hun
herderlijk schrijven.
Naast de geestelijkheid heeft de -geheele
katholieke pers zich op dit ideaal standpunt
geplaatst en staat eendrachtig aan onze
zijde.
De katholieke Radio-Ómroep kan in den
volsten zin van het woord de vertegenwoor
diger van het geheele katholieke volk ge
noemd worden.
Gelijk vroeger niemand zich onzijdig heeft
gehouden om het katholieke onderwijs te
steunen, ook al had hij geen kinderen, zoo
mag niemand, luisteraar of niet (wie nog geen
luisteraar is wordt het) zich ten aan- :en van
den K.R.O. onthouden.
Wij wenschen onze macht niet te gebrui
ken om te verdeelen. te verketteren, te hin
deren maar om ons eigen welzijn voor de
verdieping van ons geestelijk leven.
De pastoor eindigde zijn toespraak met een
bespreking der April-actie en vermeldde met
voldoening het telefonisch bericht, zooeven
uit Den Bosch ontvangen, dat zij 200 vol
waardige leden had aangebracht.
De vrouw, naast haar man wegloopend, voor het dreigende
gevaar, voelde dat iemand haar beet nad en haar stevig
aan t haar. Zij dacht, in haar angst: „dat is de tijger die
my naar het leven staat. Ik zal hem met mijn paraplu
toonen, flat ^et niet gemakkelijk gaat."
288. De directeur kwam aangeloopen, met August aan zijn zij
"Wees toch kalm dames en heeren. Luister nu eens naar
mij. Het is 'n grap van een onzer altisten, u kent hem
allen wel. wie zou bang voor Jan Klaasen wezen, cestaDt
In 'n tijgervel?"
