BEURSOVERZICHT
vA
GEMEENTERAAD VAN VELSEN
De Spaarnebank
financier
r-i
8-9Jl
Het vervoer van schoolkinderen uit den Velserpolder
Het vermenigvuldigingscijfer verlaagd Een
nieuwe brug over de spoorbaan te IJmuiden Stich
ting van woningen voor ouden van dagen De
opening van de nieuwe sluis.
BINNENLANDSCH
RADIO-NIEUWS
Een Amerikaansch experiment
De ontwikkeling van den radio-
omroep in Tsjecho-Siowakije
NIEUWS
Bloemententoonstelling te
Rotterdam
MEDEGEDEELD DOOR
Haarlem - Amsterdam
Winst per
aantal aandeelen
aandeel
kwart.
Deli-Batavia Mij. N.V.
1-1 °I?
8 k?
9'1 °l
7' °l
Gisteravond vergaderde de gemeenteraad
van Velsen onder voorzitterschap van den
wethouder, den heer J. C. Dunnebier.
Afwezig was mevr. van Veen.
Er is één vacature.
Ingekomen stukken
Ingekomen is een advies van het Dage
lij ksch Bestuur van het symphcnie-orkest
„Euphonie" te IJmuiden, houdende verzoek,
deze vereeniging meer dan tot nu toe het
geval was, in de gelegenheid te stellen, te
concerteeren in „Velserbeek" en daarnaast
volksconcerten te doen geven in een ge
schikte zaal. In handen van B. en W. gesteld,
om advies.
Het vervoer van school
kinderen uit den Velser
polder.
Den 18 Februari j.l. werd door den raad
in handen van B. en W. gesteld om advies
een verzoek van J. Wortel e. a., allen ouders
van schoolgaande kinderen in den voor-
maligen Spaarndammerpolder en langs zij-
kanaal B, om van gemeentewege een voor
ziening te treffen en waardoor het hunnen
kinderen, die op meer dan 4 K.M. afstand
eener school wonen, mogelijk wordt gemaakt
de verschillende scholen in deze gemeente
te bezoeken.
Artikel 13 der Lager Onderwijswet 1930
bepaalt o.m. het volgende
„Ten behoeve van ouders, voogden of
verzorgers van in den leerplichtigen leeftijd
vallende kinderen, die deze kinderen open
baar onderwijs dan wel bijzonder onderwijs
van eene bepaalde richting wenschen te doen
genieten, terwijl de woning dier kinderen
meer dan vier kilometer is verwijderd van eene
voor hen toegankelijke school voor gewoon
of voor uitgebreid lager onderwijs, waar het
door hen gewenschte onderwijs wordt ge
geven, wordt desverlangd uit de gemeente
kas steun verleend ter tegemoetkoming in
de kosten, verbonden aan het bezoeken van
eene op grooteren afstand van de woning,
doch binnen de gemeente, of in eene na
burige gemeente, gelegen school voor gewoon
of voor uitgebreid lager onderwijs, waar het
door hen gewenschte onderwijs gegeven
wordt.
Zoo noodig worden deze kosten geheel uit
de gemeentekas vergoed."
Gezien het groote aantal kinderen, dat voor
vervoer in aanmerking komt (pl. 30) is alleen
vervoer per autobus mogelijk. De N.V.
Autobus-Exploitatie „Stormvogels" is be
reid, voor een bedrag van f 360c.per jaar,
het vervoer per autobus op zich te nemen. De
kinderen worden dan 's morgens gehaald
en gebracht tot het pontveer te Velsen en
na afloop van den middagschooltijd weder
teruggebracht.
B. en W. stellen voor, hun te machtigen
de noodige overeenkomst aan te gaan.
De wethouder, de heer TUSENIUS, licht
het voorstel toe en deelt mee, dat de kinderen
7J2 a 8 K.M. moeten loopen. Er zijn er bij
van 5 V2 a 6 jaar. Het bedrag is inderdaad
hoog, het is ook meer dan de geheele belasting
opbrengst uit dat district. Er is echter geen
andere oplossing. De zaak moet noodzakelijk
in orde komen. De door B. en W. voorgestelde
oplossing lijkt spr. de geschiktste. Er zijn
thans 29 kinderen te vervoeren, terwijl de
bus eiken dag twee maal 15 K.M. moet
rijden. Een bijdrage van de ouders behoeft
niet verwacht te worden. Spr. dringt er op
aan, thans een beslissing te nemen. De zaak
dringt naar een oplossing.
De heer ROELSE bepleit bus-vervoer
voor de kinderen, die de school voor B. L. O.
willen bezoeken.
De heer VERMEULEN zegt, dat de ge
meente verplicht is, dat te doen. Maar er
doen zich een paar vragen voor zoo vindt
spr. den prijs onredelijk hoog. Verder vindt
spr. het beter, om een contract te sluiten,
met een proeftijd van 3 maanden. De raad
moet hier nog ondervindingg opdoen. Er
kan dan blijken, of de prijs naar verhouding
is van de gegeven diensten
De wethouder, de heer TUSENIUS, ant
woordt, dat aanvankelijk t 15.per dag is
gevraagd. B. enW. hebben echter afgepingeld.
De zaak is niet zoo eenvoudig. Het moeilijke
traiect en andere zaken zijn in den prijs ver
disconteerd.
Spr. dringt er op aan, om het contract
direct voor een jaar af te sluiten.
Een voorstel van den heer VERMEULEN,
om een proeftijd van drie maanden te stellen,
wordt verworpen. Het contract van B. en W.
wordt hierna aangenomen.
Intrekking rijwiel ver
goeding.
Daar het bedrijf Openbare Werken sedert
het begin van dit iaar beschikt over een
dienst-auto, stellen B. en W. voor, de aan den
Directeur en den adjunct-Directeur van het
bedrijf toegekende rijwiel-vergoeding, te
rekenen van 1 Januari 1930 af, in te trekken.
Goedgekeurd.
Het vermenigvuldigingscijfer
B. en W. stellen voor het vermenigvuldi
gingscijfer voor de plaatselijke inkomsten
belasting, dienst 1930 31. te verlagen en te
brengen op i-40-
B. en W- deelen aan den raad mede, dat een
totale opbrengst der gemeentelijke inkom
stenbelasting over het belastingjaar 1929/30,
blijkens inlichtingen van den Inspecteur der
Directe Belastingen te Beverwijk pl.m.
f 872.000.zal bedragen. Geraamd was een
opbrengst van f 822.000.bi) een vermenig
vuldigingscijfer van 1.5. Voor 1930/31 kan
op eene vermeerdering van 2*4 0//- gerekend
worden, zoodat de opbrengst voor dat jaar
Volgens de kohieren kan worden geraamd op
pl.m. f 900000.Op de begrooting voor
1930 is geraamd aan opbrengst van het kohier
1930 31 f842.000.zoodat bij handhaving
van hetzelfde vermenigvuldigingscijfer eene
meerdere opbrengst is te verwachten van plm.
f 58.000.
Deze cijfers nu geven B. en W. vrijheid
den raad voor te stellen, het vermenigvul
digingscijfer met 0.10 te verlagen en voor
1930 31 te bepalen op 1.40. Deze verlaging
beteekent een mindere opbrengst van 1/15
van f 900.000.of t 60.000.
De heer DE NOBEL zegt. dat er gerekend
wordt or een üooger bedrag aan inkomen.
De economische tijden zien er evenwel som
ber uit. Maar er is nog iets anders. De opcen
ten op de personeele belasting vindt spr. nog
steeds .de meest onredelijke belasting die er
bestaat. Ook de straatbelasting is een zeer
onsympathieke belasting. Daarom had spr.
liever gezien, dat B. en W. de verlaging in
andere richting hadden gevoerd.
De heer DALMEYER vraagt wanneer de
raad de nieuwe verordeningen tegemoet kan
zien.
De heer BOSMAN vraagt of het wel ver
standig is. We zullen straks een slachthuis
moeten bouwen er wordt een nieuwe brug
van f 180.000.gebouwd en men wil een
overdekte zweminrichting stichten. Ook de
scholenbouw breidt zich uit.
De heer HOMBURG zegt, dat de ge
meente een jaar zou hebben kunnen wachten,
omdat straks toch de nieuwe regeling komt.
Maar aan den anderen kant blijkt het nu, dat
bij de tegenwoordige regeling reeds een ver
laging mogelijk blijkt. Een bewijs dus, dat
de financieele positie van onze gemeente
goed is.
De wethouder, de heer NIJSSEN, ant
woordt, dat de voorstellen inzake de nieuwe
verordeningen binnenkort te verwachten zijn.
Wat de opmerking van den heer de Nobel
betreft, de personeele en straatbelasting ko
men aan de orde, wanneer straks de belastin
gen onder de oogen worden gezien.
Deze verlaging is overigens niet onvoor
zichtig. De heffing immers geschiedt naar
het inkomen over 1929, dus de eventueele
ongunstige tijden, die komen zouden, heb
ben er geen invloed op. Bovendien is er in het
vorig belastingjaar reeds een hoogere op
brengst dan genoemd was.
Het voorstel van B. en W. wordt hierna
zonder h.st. aangenomen.
Wijziging legesverordening
B. en W. bieden den raad ter vastste Hing
aan een wijziging en aanvulling van de ver
ordening op de heffing van leges.
Goedgekeurd.
Verkoop van grond.
B. en W. stellen voor te verkoopen aan
a. A. M. J. Sevenhuijsen, te Haarlem, een
perceel bouwterrein, ter grootte van ongeveer
725 M2, liggende op den hoek van den Van
Tuijllweg en de Ver Loren van Themaatlaan
te Velsen, tegen den prijs van f 6.50 per M2.
b. G. J. van Wijngaarden, te IJmuiden,
een perceel bouwterrein, ter grootte van
ongeveer 185 M2, liggende aan den Zeeweg
aldaar, tegen den prijs van f 9 per M2.
Ten aanzien van het eerste voorstel wordt
door den heer Vermeulen voorgesteld, den prijs
niet onder de f 7 te stellen. Het voorstel van
B. en W. werd echter met 4 stemmen tegen
aangenomen.
Ook het tweede voorstel wordt goed
gekeurd.
Stichting bijzondere school.
B. en W. stellen voor, gelden uit de ge
meentekas te verstrekken voor de stichting
van een bijzondere school voor gewoon lager
onderwijs, op een terrein, nabij den Zeeweg
en de Bentunstraat, door de Vereeniging voor
Christelijk Volksonderwijs.
Goedgekeurd.
Het aanleggen van wegen.
Aan de orde is hierna het prae-advies van
B. en W. op een tweetal adressen van W. van
Heijst, te Driehuis, waarin verzocht wordt
wijziging te brengen in de vergunning voor
het aanleggen van wegen aldaar.
Na eenige discussie wordt het prae-advies
goedgekeurd.
Goedgekeurd wordt het voorstel tot wijzi
ging van de verordening, regelende het open
baar lager onderwijs, uitgebreid lager onder
wijs en buitengewoon lager onderwijs in de
gemeente Velsen.
Overeenkomst met het
R. K, Lyceum te Haarlem.
B. en W. stellen voor de overeenkomst
met het Bestuur van het R. K. Lyceum te
Haarlem, omtrent de toelating van leerlingen
uit deze gemeente tot die inrichting van
onderwijs, welke overeenkomst aangegaan
was voor den tijd van één jaar, te bestendigen.
Goedgekeurd.
Wijziging bouwverorde
ning.
Goedgekeurd wordt een wijziging en aan
vulling van artikel 4 der bouw- en woning
verordening.
Een nieuwe stortplaats
voor vuilnia.
Nadat met ingang van 1 Januari 1928 de
overeenkomst inzake de reiniging van het
""■rein van het staatvisschershavenbedrijf te
J m liden werd ontbonden, is bij wijzevan
vourloopigen maatregel onderhands een
tijdelijke regeling getroffen ingevolge welke
het opgehaalde vuilnis kan worden gestort
in een drijvenden bak, gelegen aan een stei
ger langs de noordoostelijke zijde van de
Visschershaven. Deze oplossing is echter
weinig fraai en het storten van vuilnis in de
nabijheid van de ruimten waar visch wordt
verkocht, is ook niet hygiënisch.
Bij schrijven van 10 October 1928 berichtte
dan ook de Hoofdingenieur-Directeur van
den Rijkswaterstaat in de Directie Noord-
Holland, dat deze regeling niet te lang in
stand kon blijven en zoo spoedig mogelijk
moest worden beëindigd.
In verband hiermede, hebben B. en W.
een plan doen opmaken voor den bouw van
een overdekte inrichting voor het storten
van vuilnis uit voertuigen in schepen aan de
zuidzijde van het binnentoeleidingskanaal,
ten oosten van den aanlegsteiger, te IJmuiden.
De kosten aan de uitvoering van dit plan
verbonden, worden geraamd op f 33*°oo.
B. en W. stellen voor, hen te machtigen
tot de uitvoering van dit plan over te gaan en
het benoodigde crediet toe te staan.
De wethouder, de heer TUSENIUS, vindt
de plaats ongeschikt. Spr. zegt dat een groot
gedeelte kaai-ruimte wordt ingenomen, die
beter voor andere doeleinden gebruikt kan
worden. De ruimte daar zullen we in de toe
Komst haru noodig hebben voor laad- en
losgelegenheta.
De heer DE NOBEL kan deze meening
deelen, wanneer er in de toekomst geen
ruimte meer beschikbaar komt. Er is nu reeds
gebrek aan de huidige ligplaatsen voor de
binnenscheepvaart.
De heer VERMEULEN gelooft, dat de
raad met deze argumenten voorzichtig moet
zijn. Het is van belang dat er een spoedige
oplossing komt. De toestand kan zoo niet
blijven. Men is het erover eens, dat er een
nieuwe losplaats moet komen, doch spr.
meent, dat deze juist naar den anderen kant
(het Oosten) moet gebracht worden.
Het denkbeeld van den heer Tusenius, om
het vuil door een schacht van boven aan den
dijk naar beneden in de schepen te storten,
waardoor de eigenlijke losplaats boven op
den dijk komt, is spr. wel sympathiek. Doch
de kosten hiervan zijn te hoog. Wanneer men
spr. een plan kan toonen, dat er voor
f 33000 een goede oplossing is te maken vol
gens het denkbeeld van den heer Tusenius,
dan is spr. er voor.
De heer TEN BROEKE zegt, dat zulk
een schacht belangrijk meer zal kosten dan
de door B. en W. voorgestelde oplossing.
Immers, er zal, om de schacht een behoor
lijke helling te geven, een groote boven
bouw moeten worden gemaakt.
Het voorstel van B. en W. wordt hierna
goedgekeurd.
Een nieuwe brug over de
spoorbaan.
In de raadsvergadering van 18 Juni 1929
werd in beginsel besloten tot het opruimen
van de bestaande en het bouwen van een
nieuwe brug, ter breedte van ao Meter (ver
deeld in 2 x 6 M. rijweg, 2 x 3.40 M. trot
toir en in het midden een vluchtheuvel van
1.20 M.), over de spoorbaan te IJmuiden.
B. en W. vragen thans voor dit doel een
crediet aan van f 180.000.
De heer TEN BROEKE vraagt, of het
de bedoeling is, dat de bovenbouw apart
wordt aanbesteed, of dat de bouwer van de
brug ook dezen bovenbouw zal maken.
Voorts vraagt spr. hoe ten opzichte van de
verkeersregeling gehandeld zal worden,
tijdens den bouw.
De VOORZITTER antwoordt, dat de
bovenbouw een afzonderlijk werk is. Het
ligt nog niet in de bedoeling, dat aan den
bouwer op te dragen. De verkeersregeling
zal nog nader onder de oogen worden gezien-
Het voorstel wordt hierna goedgekeurd.
Stichting van woningen
voor ouden van dagen.
In de raadsvergadering van 19 November
1929 werd besloten, een gedeelte van het,
aan de gemeente toebehoorend terrein, be
grensd door den Zeeweg, den Groeneweg en
de Eschdoornstraat, te IJmuiden, te bestem
men voor den bouw van woningen voor ouden
van dagen.
Na het nemen van deze beslissing, hebben
B. en W. een plan, met bestek en begrooting
van kosten, voor de stichting van 19 woningen
op vorenbedoeld terrein doen opmaken en
daaromtrent het oordeel gevraagd van de
commissie van bijstand in het beheer der
openbare werken.
Genoemde commissie adviseerde een voor
dracht te doen om B. en W. te machtigen,
voor de uitvoering van bedoeld werk, over
eenkomstig het opgemaakte plan en bestek,
een aanbesteding te doen houden, doch het
benoodigde crediet aan te vragen nadat de
aanbesteding is gehouden.
B. en W. kunnen zich hiermede vereenigen
en stellen mitsdien voor, de bovenbedoelde
machtiging te verleenen. Na de aanbesteding
zullen zij dan een voordracht doen om het be
noodigde crediet toe te staan.
Goedgekeurd,
Benoemingen
B. en W. stellen voor, de tijdelijke aanstel
lingen van J. H. van Dalen en-L. M. Lavoo
onderscheidenlijk als leeraar in de Engelsche
taal en in de praktijk der Scheepswerktuig
kunde aan de Gemeentelijke Visscherijschoo!
te, verlengen, respectievelijk voor het tijdvak
1 April 1930 tot 1 April 1931 en 1 April 1930
tot x Januari 1931.
Goedgekeurd.
De Sluisopening
Bij de rondvraag herinnert de heer VER
MEULEN eraan, dat indertijd in besloten
vergadering gesproken is over de sluis-ope-
ning. Gevraagd is, wat B. en W. voornemens
zijn te doen. Sedert dien heeft de raad niets
meer gehoord. Spr. vraagt thans, of B. en W.
nog voornemens zijn om iets te doen en zoo
ja, wat.
De VOOR ZITTER antwoordt, dat hij
bereid is, in besloten vergadering over deze
aangelegenheid mededeelingen te doen.
De heer SLUITERS Neen, dan in het
openbaar'.
De heer VERMEULEN zegt, dat B. en W.
n dezen raad een mededeeling hadden be-
hooren te doen uit eigen beweging. Thans
heeft men er eerst naar moeten vragen en dan
krijgt men nog dit antwoord.
Spr. zal zich thans, aan den vooravond van
de opening, onthouden van critiek. Spr. be
houdt zich echter het recht voor, om na de
sluisopening op deze zaak terug te komen,
Maar dan in geen geval in besloten vergade
ring.
De heer DE NOBEL merkt op, dat het een
regeeringszaak is. Velsen staat er buiten,
Maar daarom vraagt spr. zich af, waarom B.
en W. dan een versiering lieten aanbrengen,
juist op waterstaats-terrein.
De VOORZITTER antwoordt, dat de
plechtigheid van Waterstaat eindigt bij den
steiger, waar H.M. aan wal gaat. Daarom heb
ben B. en W. gemeend, daar een versiering
te moeten aanbrengen,
Rondvraag
De heer DE NOBEL vestigt de aandacht
op de verstuiving pp het Kennemerplein.
De VOORZITTER antwoordt dat het in
de bedoeling ligt, het plantsoen aan te plan-
ten.
De heer BOSMAN bespreekt zijn vragen,
over het gevaar, dat z.i. bestaat, door de aan
wezigheid van een automatische stookinrich
ting in de onmiddellijke nabijheid van den
gashouder.
De wethouder, de heer TUSENIUS, ant
woordt, dat hij zich neer moet leggen bij het
antwoord van den directeur van gas- en wa
ter. Het is overal zoo.
Hierna volgt sluiting.
het laatste nippertje komt, er was toch al
wel te zien, dat ze iets buitengewoons zal
worden deze tentoonstelling.
Overal was men druk in dei, weer, met
het in orde maken van de perken en het
uitpakken der planten en geruimen tijd heb
ben we staan kijken naar de mannen van
de firma De Last uit Contich In België en
naar den directeur van den Rotterdamschen
Schooltuin van den Libanon, die hun cac
tussen aan het verzorgen waren cactus
sen van een vorm, die zelfs bij deze planten
waarvan men nu eenmaal alles kan ver
wachten, toch nog verwondering wekten door
hun grillige groteskheid. Cactussen ook van
een omvang, zooals ze maar zelden gezien
worden; om dien te verkrijgen hebben deze
langzaam groeiende planten zeker wel een
halve eeuw noodig gehad.
We zullen nu maar niet te veel in bizon-
derheden afdalen, morgen als de opening
heeft plaats gehad, komen we vanzelf op
de tentoonstelling terug.
Maar dat willen we toch nog even herha
len, dat we er al wel zooveel van gezien
hebben, dat we met overtuiging kunnen zeg
gen, dat deze Rotterdamsche bloementen
toonstelling er een zal zyn, die een waar
dige plaats inneemt in de rij der bloemen
tentoonstellingen die we in dezen tijd van
het jaar in verschillende steden van het
land hebben kunnen zien en waarschijnlijk
ook nog wel zullen te zien krijgen.
A. T,
Een Amerikaansehe Omroepmaatschappij
heeft onlangs het origineele idee gehad, het
leven en werken aan boord van een visch-
trawler in den omroep weer te geven.
Hiertoe werd op een trawler een kleine
zender ondergebracht, terwijl op verschil
lende plaatsen op het schip microfoons op
gesteld waren. De uitzendingen van het
schip werd'en door het naastbijzijnde kust-
station opgevangen en over landlijnen naar
het eigenlijke omroepstation doorgegeven.
Het eerste gedeelte van het programma
gaf een beeld van het leven aan dek. Het
huilen van den zeewind en het klotsen
van de golven tegen Tiet schip was duidelijk
te hooren. De luisteraars konden ook de
verschillende commando's volgen en het
binnenhalen van de netten.
In het tweede gedeelte van het programma
werd het leven in de kajuit weergegeven.
Men hoorde de scheepsbel klinken en het
scheepsvolk naar beneden snellen om ta
eten. Na den maaitijd bracht de „Scheeps-
kapel" bestaande uit een harmonica
een aantal volksliedjes ten gehoor, die door
de bemanning werden meegezongen. Tot slot
gaf de kapitein van het schip een boeiende
beschrijving van reizen naar vreemde
werelcTdeelen, doorgemaakte stormen en
andere spannende avonturen.
De zanger onder den vleugel
Binnen afzienbaren tüd zal te Praag, de
hoofdstad van Tsjecho-Siowakije, een nieuw
zendstation in gebruik worden genomen;
hieraan wordt momenteel hard gewerkt en
het zal niet lang meer duren voordat dit
reusachtige „aend-kanon" haar 60 K.W.
in den aether zal bombardeeren, om daar
mede de ontvangst van dit Tsjechische
station in geheel Europa mogelijk te maken.
Wanneer men een wandeling door Praag
maakt, valt oogenblikkelijkelijk het buiten
gewoon groote aantal dakantennes op, waar
uit men kan opmaken, dat de belangstelling
voor den radio-omroep hier zeer groot is.
Zeven jaar geleden stond de omroep in
Tsjecho-Siowakije nog in de kinderschoe
nen en was het bezit van een ontvangtoe
stel er nog een groote zeldzaamheid. In
1923 begon men over een voor den omroep
omgebouwden vliegtuigzender met het uit
zenden van radio-programma's, die voorna
melijk bestonden uit concerten van enkele
zangers met pianobegeleiding. Daar de
studio zich dicht bij den zender bevond,
moesten de medewerkers aan het program
ma een langen tocht over slecht geplaveide
wegen maken voor zij in het vertrekje aan
kwamen, waar de microfoon was opgesteld.
Dit kamertje was op de meest primitieve
wijze ingericht; men deed alle mogelijke
moeite om er een eenigszins behoorlijke
acoustiek te verkrijgen. Een zanger, die
zeer enthousiast voor den radio-omroep
was, ging zelfs zoo ver, dat hij onder den
vleugel kroop om daar zijn aria's te zin
gen, daar het hem door proefnemingen ge
bleken was, dat op deze wijze het beste
resultaat werd verkregen.
Onder deze primitieve omstandigheden
bleef men echter niet lang werken; reeds
spoedig werd te Strasnice nabij Praag een
terrein gekocht voor het oprichten van een
goeden omroepzender en werd een moderne
studio in de hoofdstad ingericht. Reeds in
bet jaar 1925 vonden de eerste uitzendingen
over dezen nieuw opgerichten zender, die
met een antenne-energie van 0.5 K.W.
werkte, plaats. Deze uitzendingen werden
door de maatschappij „Radiojournal" geor
ganiseerd; „Radiojournal is een particuliere
maatschappij, waarbij de staat echter zeer
geïnteresseerd is en die thans het mono
polie voor den radio-omroep in Tsjecho-
Siowakije heeft.
Deze 0.5 K.W.-zender werd reeds spoedig
vervangen door een station van 6 K.W., dat
als Kerstcadeau voor de radio-luisteraars
op den avond van den 24sten December
1925 voor het eerst in werking was. 7 Fe
bruari 1926 werd deze zender officieel in
gebruik genomen; het station werkt nog
steeds en is bijna in geheel Europa goed
te ontvangen. Thans is men echter bezig
m6t un b°UW van e en6° KW zender in
de nabijheid van Praag, die waarschijn
lijk nog in den loop van dit jaar den
dienst van het oudene station zal over
nemen.
Ook in andere plaatsen in Tsjecho-
Slowakye werden in den loop der laatste
jaren zenders opgericht, zooals te Press-
burg (Bratislava), waarheen oorspronkelijk
de 0.5 KW zender van Praag vehruisde,
Morgen is het de groote dag voor de Rot
terdamsche bloemenliefhebbers! Dan toch
wordt in een der groote loodsen van de
voormalige „Nenijto" de groote bloementen
toonstelling geopend, die f*en dagen lang
een feest van kleur en vorm zal zijn, en
waar duizenden en duizenden en zeker
niet alleen Rotterdammers zich zullen
verlustigen in den aanblik van al het
schoone, daar bijeengebracht. We hebben er
gisteren nog eens voor het laatst vóór de
opening een kijkje genomen en al was alles
nog niet klaar natuurlijk, omdat op een
rechtgeaarde tentoonstelling, en zeer zekei
op een bloemententoonstelling, nu eenmaal
veel en vooral het voornaamste, eerst op
die echter in 1929 door een nieuweren,
sterkeren zender vervangen werd. Andere
zenders bevinden zich te Brünn (Brno),
Mahrisch-Ostrau (Maravska-Ostrava) en
Kaschau (Kosice)
Gewoonlijk wordt door alle zenders het
zelfde programma ten gehoore gebracht.
Behalve studio-uitzendingen kan men
dikwijls uitzendingen uit schouwburgen e.d.
beluisteren, waarbij opera-uitzendingen uit
het Tsjechische Nationale Theater of con
certen uit de Smetana-zaal te Praag een
belangrijke plaats innemen. Ook worden
dikwijls speciale concerten georganiseerd
die plaats vinden in de Smetana-zaal
en toegankelijk zijn voor het publiek, doch
door alle zenders worden uitgezonden. Het
grootste gedeelte van de uitzendingen ge
schiedt in de Tsjechische taal, doch tevens
worden regelmatig programma's in het
Duitsch voor de Duitsch sprekende luiste
raars georganiseerd.
Momenteel telt Tsiecho-Slowakije onge
veer 270.000 luisteraars, hetgeen ongeveer
1 van het aantal inwoners is. Het is
voor ons, Nederlanders, een verheugend
feit, dat in dit groote omroepland de Phi
lips apparaten zich in een grooten afzet
mogen verheugen.
Geïnspireerd door de vaste houding en de
groote omzetten van de New-Yorksche beurs
gedurende de laatste weken, is ook de stem
ming aan de meeste Europeesche centra
belangrijk verbeterd. In de heropleving van
den New-Yorkschen beurshandel kan men
twee phasen onderscheiden. In de eerste
plaats waren het vooral zeer kapitaal
krachtige interessenten en beleggingstrusts,
welke als koopers optraden, vermoedelijk van
objecten voor langeren termijn, aldus anti-
cipeerende op een conjunctuursherstel, dat
zich tot nog toe in slechts bescheiden mate
voltrokken heeft. Een duidelijke aanwijzing,
dat vooral het groot kapitaal in de markt
was, is het feit, dat in die periode geen ver
meerdering van makelaarsvoorschotten werd
geregistreerd. Wanneer wij spreken van een
slechts bescheiden conjunctuursherstel, dan
kan een uitzondering gemaakt worden voor
de ijzer- en staalnijverheid, in welke de her
opleving de laatste maanden niet onbelangrijk
is geweest. Ter illustratie diene volgende
productieopgave
ruw-ijzer
Jan. 2.827.000 tons
Feb. 2.840.000 tons
Mrt, 3.237-000 tons
en het feit, dat de onuitgevoerde orders der
U.S. Steel bij een ruim 80% uitnutting van
de theoretische productiecapaciteit een voort
durende stijging blijven aantoonen, zoo zelfs,
dat men vier jaren terug moet gaan, om een
even groot totaal aan onuitgevoerde, orders
te vinden. Het laat zich ongetwijfeld denken,
dat de resultatencijfers over het eerste kwar
taal geenszins teleurstellend zullen zijn.
Onuitgevoerde orders der U.S. Steel:
1928 1929 1930
(in duizend tons)
per einde Jan4.276 4.109 4.469
Feb.... 4.398 4.144 4.480
Maart4.335 4.411 4-571
De directie der Bethlehem Steel Corp.
heeft reeds voorloopige cijfers medegedeeld
en deze maken, het overgroote kapitaal en de
malaise in aanmerking genomen, lang geen
slechten indruk
ie
1929
1.800.000
4.05
2e
1929
2.400.000
5-33
3e
1929
2,400.000
4.—
4e
1929
2.400.000
2.59
ie
1930
3.200.000
2.52
Dame; „En is je nieuwe dochtertje
net als haar moeder, Tom?"
1; „Nee, mevrouw zij spreekt
Tom:
geen woord."
(Bulletin)
Het is een typisch Amerikaansch ver
schijnsel, dat de leiders der groote bedrijven
het mogelijke betrachten, om het beurs-
optimisme te steunen. Zoo bleven tegen veler
verwachting in de gewone kwartaalsdividen
den der Anaconda Copper en der American
Smelting gehandhaafd, hoewel de winsten
in de loopende maanden aanmerkelijk achter
uitgegaan moeten zijn, daar de verkoopen
aanzienlijk verminderd zijn, gevolg van een
hardnekkige inkooppolitiek der verbruikers.
Hoewel de producties drastisch beperkt
zijn, teneinde een prijs van 18 dollarcent per
lb. te handhaven heeft men toch niet kunnen
verhinderen, dat de voorraden thans onge
veer vijf maal zoo groot zijn als verleden jaar.
Voor de American Smelting komt bij deze
tegenvallers nog de teleurstellende omstandig
heid van de daling der Zilverprijzen, van
welk metaal de Mij de grootste producente
is vermelden wij er bij, dat de financieele
structuur van het concern van dien aard is,
dat de malaise gemakkelijk kan uitgezongen
worden.
De tweede phase van de heropleving van
den New-Yorkschen beurshandel is deze,
dat de minder kapitaalkrachtige interessenten
in de markt gekomen zijn, de kleinere spe
culanten, die hun inkoopen mede met
beurscredieten mqeten financieren, zoodat
de makelaarsleeningen in de afgeloopen
weken niet onbelangrijk zijn toegenomen.
Cf deze aankoopen voor langeren termijn
uitgevoerd hebben, valt te betwijfelen en
waar de meesten dezer reeds belangrijke
koerswinsten zouden kunnen realiseeren,
lijken tijdelijk reacties binnenkort wel haast
onvermijdelijk, trouwens het koersniveau
heeft de laatste dagen hier en daar al reeds
correcties ondergaan.
Behalve in de houding van WalJstreet vindt
onze beurs een krachtigen steun in het feit,
dat verschillende jaarverslagen zeer meege
vallen zijn. Meerdere malen vindt men opge
merkt, dat de financieele crisis van einde
1929 zich in het geheel niet of slechts zeer
bescheidenlij k in de omzetten heeft afge-
teekend. Over de dividendvoorstellen kon
men over het algemeen nier anders dan vol
doening hebben zelfs van verschillende
ondernemingen, welke direct bij de malaise
van de productenrnarkten betrokken zijn,
vielen de winstuitkeeringen buitengewoon
mee
Mijnheer van Fuifem: „Das ook
typisch hoe langer ik hier sta des
te zwaarder word ik."
(Everybody's Weekly)
Van de industrieele fondsen, voor welke
zich nieuwe gezichtspunten voorgedaan heb»
ben, noemen wij A.K.U. In onze dagelijksche
overzichten hebben wij bereids de opmei*
king gemaakt, dat de toegepaste rationali»
satie en bezuiniging ongetwijfeld van gun»
stigen invloed zal zijn op de resultaten va#
het thans loopende boekjaar. Afgezien daar»
van schijnen echter ook de marktverhou-
dingen voor het concern binnenkort belang
rijk te zullen verbeteren, hetgeen zijn ooi"
zaak vindt in de overeenkomst, welke tot
stand is gekomen tusschen de Duitsche
kunstzijdeproducenten en de kunstzijde ver
werkende industrie. Deze laatste gaat daarbij
accoord met voorstellen tot verhooging def
bestaande invoerrechten en verplicht zich
bovendien 90% van haar behoefte bij binnen»
landsche producten te dekken, terwijl tot
nog toe slechts ca. 60% bij binnenlandschc
fabrieken werd gekocht. Voor buitenlandsche
importeurs is dientengevolge niet veel ruimte
meer op de Duitsche markt gelaten, alwaar
de concurrentie blijkbaar binnen enge gren
zen teruggebracht zal worden. De Duitsche
fabrieken zullen inttisschen aan de kunstzijde
verwerkende industrie als tegenprestatie
garandeeren, dat de prijzen in geen geval
'hooger zijn, dan die welke op de wereld
markt gelden. De Glanzstoff moet onder deze
omstandigheden een periode van grootere
winstmogelijkheden ingaan. Voor de En,ka
lijkt de getroffen regeling minder gunstig;
toch zal deze er in het geheel geen nadeel
van ondervinden, daar zij voor 't verlies
van 't Duitsche debiet wordt schadeloos
gesteld, doordat zij exportmarkten van da
Glanzstoff krijgt toegewezen. Uit de aldus
getroffen regeling blijkt, dat de fusie van
de Enka en de Glanzstoff tot het A.K.U.-
concern niet te onderschatten accomodi-
teiten heeft medegebracht.
Overigens schijnen ook de Italiaansche
fabrieken bepaalde concessies op de buiten
landsche markt gekregen te hebben ter
compensatie van het verlies van het Duitsche
afzetgebied, waaruit wellicht kan blijken,
dat net uiteindelijk tot stand komen van
een Europeesche kunstzijde-conventie groo
tere kansen heeft dan men tot nog toe ver
moedde.
Een ander industrieel fonds, waarvoor zich
nieuwe gezichtspunten hebben voorgedaan, is
Kiichenmeister's Intern. Mij. voor Accoustic.
De tusschen deze groep en Leon Gaumont
en andere Fransche producenten tot stand
gekomen belangengemeenschap is van niet
geringe beteekenis. De overeenkomst komt
hierop neer, dat de aangesloten mijen eert
marktverdeeling hebben toegepast en wel
in dien zin, dat zij uitsluitend elkanders
apparaten op elkanders afzetgebieden weder-
keerig zullen verkoopen, waar zulks wen-
schelijk mocht blijken. De conventie heeft
voorai betrekking op Frankrijk, de Zuid»
Europeesche landen en Tsjecho-Siowakije,
waar Gaumont zoodanig ingevoerd is, dat
in die landen voor de Western Electric
practisch niet meer aan het plaatsen van
toestellen te denken valt. Het eenige land,
waar de Western Electric nog toestellen
plaatst (thans reeds 800) en films laat repro-
duceeren zonder licenties te betalen, js
Engeland, waar echter over deze kwestie
nog geen processen werden aanhangig ge"
maakt. Te zijner tijd zullen deze wel aan de
orde komen en van de zijde der Küchen-
meistergroep heeft mén de overtuiging,
dat aan den goeden uitslag nauwelijks twijfel
mogelijk is. Het pleit zeer voor de waarde
der Küchenmeisterpatenten, dat Warner
Bros, een der grootste Amerikaansehe filtn-
concerns zich beijverd heeft om licentie te
verkrijgen voor het gebruik van drie paten
ten, waarvoor een aanzienlijk bedrag ineens
wordt gestort en het restant in termijnen.
Een zeer goede belangstelling ontmoetten
den laatsten tijd de aandeelen Koninklijke,
van welke de koers al weer royaal boven het
niveau van 400% is gelegen. De strijd tus
schen de Standard Oil of New York en de
Royal Dutch op de Oostersche markten
wordt aan de verschillende beurzen blijkens
het koersverloop niet al te somber opge
nomen trouwens Sir Henry Deterding
heeft dezer dagen bij zijn aankomst in Ameri
ka .n een persgesprek verklaard, dat hij de
overtuiging had, dat deze wel niet van lan-
gen duur zou blijven concurrentiestrijd
noemde hij bij die gelegenheid onpractiscn
en een kwestie van ijdelheia.
Het bezuinigingsplan der Koninklijke 111
Nederlandsch-Indië, Curasao en Venezue'3'
waarmede het ontslag van een groot aantal
employé's gepaard- ging, is evenmin 111
ongunstigen zin geinterpreteerd, mede oin"
dat men het niet uitgesloten acht, dat "it
plan aansluit bij de succesvolle restrictie"
maatregelen der Amerikaansehe producen"
ten, welke reeds tot gevolg hadden, dat
de voornaamste concerns hun ruwe-oh®"
noteeringen met 10 dollarcent per barre'
konden verhoogen.
Dividendvoorstel 20
Aan de algemeene vergadering van aan"
deelhouders der Deli-Batavia MaatschapP'J
zal worden voorgesteld over 1929 een divide»^
van 20 (v. j. 45 uit te keeren, waar
van reeds 8% interim-dividend werd betaal
baar gesteld.
Dividenden
1928
Lettergieterij 9
Gerritsen <5 Van Kempen 22
Heemaf (gew. aand.) 5
Hol!. Beton (gew. aand.) 16
Kondor Gew. Beton20
Nederl. Gist- en Spiritisfabriek 20
Nederl. Kabelfabriek 21
Rotterd. Droogdok 12%
18%
15%
T5%
17%
65%
50
Verg. Blikfabrieken
Verg. Kon. Pap. Van Gelder Z.n
Amsterdam Rubber -
Bandar Rubber xo
Internatio
Goalpara
Pasir Nangka
Malabar Thee 31%
Sedep 40
Bangah 20
Vorstenlanden (gew. aand.)12
1929
to
26%
6%
20
25
24
25
TC 0/
15 /O
18
15
T r— O/
15 O
IO
16
50
50
37
38%
Koersen
159
377 (incl. 26% div.)
105 (incl. 6 div.)
282
348 (incl. 25 div.)
413 (incl. 24 div.)
div.)
div.)
43° (incl. 25 70
20
Vorstenlanden (pref. aand.)
1) cash of aandeelen.
17%
IO o
15%
304 (incl. 15
226
192
1) 155
124
256 (incl. 16% div.).
550 (incl. 40% slotdiv.)
518 (incl. 40 slotdiv.)
370 (incl. 21 slotdiv.)
462
225 (incl 20 div.)
150 (incl. 10 div.)
205 (incl, 15 div.)
Rend*
6.3
6.1
6.2
8
8
7.8 fo
0/
9-7 0?
6.6%
9.8 ,7
10.4 "(f
IO.* k
7.9
10
