DINSDAG 29 APRIL 1930
AOVERTENTIEN 35 ct. p. regel
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAM VERLIES VAM ALLE REGHTEM, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL
BUREAUXNASSAULAAN 49
DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE BLADEN
VERTROUWELIJK?
Aanranding
DE PARTI JLEIDING
Frater Adrianus te Grave
het <t
onder water!
Benoemingen
De asphalteering in
onze stad
De uitvoering der plannen
De eerste zweefster
Het jacht van Van der Bilt
vernield
Noordhollandsch Landbouwcrediet
N.V. gevestigd te Alkmaar
Zware aardbeving
De moordzaak-Barbara Doveren
Arbeidszorg voor de onvolwaardigen
J. J. WEBER ZOON
OPTICIENS FABRIKANTEN
Groote Houtstraat 166 Haarlem
Telegrafisch Weerbericht
Toeneming der Papagaaienziekte
in Engeland
De onveiligheid langs de wegen
Voornaamste qKieuws
Een historisch moment
COURANT
VRAAG- EN AANBOD-ADVERTEN
TIES. 1—4 rebels 60 et p. plaatsing:
elke regel meer 15 et. bij vooruitbet.
Bij contract belangrijke korting.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
den tekst 60 ct per regeL
DRIE EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 17448
Z'T inBeVolBede ver*®kerinRsvoorwaarden nfiftft Levenslange geheele ongeschiktheid tot werken door flCfl bijeen ongeval met i OCH bij verlies van een hand. f 1 OE bij. verlies van een f Cf] Mj^nbreukvan f 4 fl bij verlies vanJn
«gen ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeeringen j jOUl!.- "erlies van beide armen, beide beenen of beide oogen J /OU." doodeliiken afloop j een voet of een oog J." duim of wijsvinger JU." been of arm tfU. anderen vm£ec
Telefoon No. 13866 (drie lijnen
Postrekening No. 5970.
ABONNEMENTENvoor Haartem en
Agentschappen: per week 25 et; per
kwartaal 3.25; per post per kwartaal
3.58 by vooruitbetaling.
Geprikkeld door het feit, dat een
redacteur van een onzer katholieke bla
den met terzijdestelling van het ver
trouwelijk karakter der Amersfoortsche
Politieke Retraites blijkbaar be
proefde, zijn collega's een „primeur" af
te snoepen, door zich den letterlijken
tekst van een ter vergadering door een
groep „jongeren" uitgebrachte „verkla
ring" te verzekeren, is bijna de geheele
katholieke pers er toe overgegaan, de
bedoelde „verklaring" in extenso te
publiceer en.
Zonder nu een oordeel te willen uit
spreken over de handelwijze van den
redacteur, die gemeend heeft, de ge
bruikelijke collegialiteit te mogen op
offeren aan de sensationeele attractie
van zijn blad, moeten wij het gebeurde
om meerdere redenen ernstig betreu
ren.
Ten eerste, omdat het toevalliger
wijze gepubliceerde een heel onjuist
beeld geeft van het totaal dezer overi
gens niet „verslagen" bijeenkomst,
en ten tweede vooral! omdat het
vertrouwelijk karakter na deze gebeur
tenis niet langer veilig te achten is.
De oningewijde lezer krijgt den in
druk, dat de aankondiging der oprich
ting van een Jongeren-verbond het
evenement in deze vergaderingen is ge
weest, terwijl dit feit toch in werkelijk
heid maar van zeer twijfelachtige, in
ieder geval van zeer ondergeschikte be-
teekenis was.
Namens wie sprak de jongeman, die
de bedoelde „verklaring" afkondigde?
Namens de katholieke „Jongeren"?
Hij zelf kan geen enkel oogenblik
deze illusie koesteren: vrijwel alle
„Jongeren", die in deze vergaderingen
het woord voerden, waren het onderling
roerend.... oneens.
Namens de katholieke studenten?
Wij hebben alle reden, zulks sterk te
betwijfelen.
Was de spreker hiertoe afgevaardigd
door de studenten-vereenigingen?
Zeker niet!
Hij sprak voor een clubje-
En dan nog: voor wélk clubje? met
welk resultaat in het vooruitzicht?
Toch wordt de „verklaring" van
dezen jongeman als het evenement in
deze Politieke Retraite naar voren ge
bracht.
Hopeloos fout!
De buitenstaander krijgt daardoor
een absoluut onjuisten indruk.
Maar wat nog erger is:
het vertrouwelijk karakter der Poli
tieke Retraites gaat door publicaties,
als door ons bedoeld, geheel verloren.
De Amersfoortsche bijeenkomsten
zijn juist georganiseerd om eens heel
ongedwongen, heel vertrouwelijk onder
elkaar te zijn; „de journalisten hebben
in deze dagen vacantie", hoorden wij
Zaterdag nog verkondigen.
Maar wat dan te zeggen van het feit.
dat een enkel moment der vele bijeen
komsten en dan nog wel een niet
heel gelukkig moment ondanks alle
vertrouwelijkheid alom in de pers
komt?
Onze Amersfoortsche bijeenkomsten
zijn vertrouwelijk, of ze zijn het niet.
Zijn ze vertrouwelijk, dan moet de
katholieke pers volstaan met een in
overleg opgesteld communiqué, dan
mag onze pers van Amersfoortsche
feitelijkheden geen gebruik maken, dan
mogen de te Amersfoort opgedane in
drukken alleen dienen tot persoonlijke
informatie van de verantwoordelijke
katholieke dagbladschrijvers.
Zijn ze niet vertrouwelijk, dan moe
ten de verslaggevers der katholieke
bladen er als zoodanig uitgenoodigd
worden.
Maardan is het vertrouwelijk
karakter dezer bijeenkomsten geheel
verdwenen.
En dan kunnen ze tegelijkertijd wel
afgeschaft worden.
Want om haar vertrouwelijk karak
ter is het juist begonnen.
Vertrouwelijk of niet-vertrouwelijk.
Een tusschenweg is er niet.
Tracht men een tusschenweg te vin
den, dan wordt de baan vrij gemaakt
voor journalistieke beunhazerij, waarin
uitmunten zal hij, die voor zijn blad de
mooiste sensatie tracht te veroveren,
en niet hij, die het t best meent met
de katholieke zaak.
Vertrouwelijk of niet-vertrouwelijk.
Wij stellen het Partijbestuur voqr dit
dilemma.
12-jarig meisje ernstig toegetakeld
Zondagavond is de 19-jarige juffrouw N.
v. B. uit Rotterdam aan den Vaartweg bü
Vlaa'rdingen aangerand door een vijftal jon
gemannen, die onder den invlied van sterken
drank irkeerden. Het meisje kreeg ver
kondingen aan hoofd en beenen, terwijl haar
kieeren err.'tig werden gehavend. Bij de
wo .«ling die ontstond, geraakte de juf
frouw te water, doch zij wist zich weer op
den kant te werken. De daders zjjn bij de
politie bekend.
Procesverbaal is opgemaakt.
Nu het vertrouwelijk karakter der
jongste Amersfoortsche Politieke Re
traite tóch geschonden is zeer tegen
onzen zin mogen en moeten ook wij
in enkele woorden wel onzen indruk
van deze bijeenkomst weergeven.
En dan moeten wij terstond verkla
ren, dat de Partijleiding in de voorbe
reiding van deze bijeenkomst ernstig
tekort geschoten is, zóó ernstig zelfs,
dat deze bijeenkomst o. i. beter niet
gehouden ware.
Men heeft zich tevoren niet genoeg
zaam op de hoogte gesteld van de men
taliteit der uitgenoodigde „Jongeren"
en men heeft het „Jongeren-vraag
stuk op een veel te enge basis gesteld.
Het is ons ter Amersfoortsche bijeen
komst gebleken, dat de uitgenoodigde
„Jongeren" eensdeels niet bezadigd,
anderdeels niet politiek-rijp genoeg
waren om aan een discussie over een
zoo belangrijk onderwerp deel te
nemen.
Het Partijbestuur had zich hiervan
tevoren moeten vergewissen. Maar
vooral:
het Partijbestuur had het Jongeren-
vraagstuk in zijn vollen omvang en in
zijn geheele diepte aan de orde moeten
stellen.
Men heeft een heel klein gedeelte
van de Jongeren-vertegenwoordigers
(en dan nog uit een zeer beperkt mi
lieu) uitgenoodigd en hun het hoogste
woord gegeven en gelaten; de groote
massa van de jongeren uit arbeiders-,
middenstanders- en land- en tuin-
bouwkringen heeft men schromelijk
verwaarloosd.
En uit kracht van de massa onze
partij is een volkspartij moet de
R. K. Staatspartij toch leven.
Hier wreekt zich heel sterk het gemis
van een partij-voorzitter.
Sinds den dag, dat Minister Ruys de
Beerenbrouck het voorzitterschap neer
legde en neerleggen moest, is er malaise
gekomen in de leiding, welke tot dus
ver op zoo eminente en zoo psycholo
gische wijze werd gevoerd.
Het Partijbestuur is ih gebreke, door
dat het den aangestelden leider mist.
Wanneer komt de nieuwe man?
Hij zij sterk.
En hij kome spoedig.
Frater Adranus te Grave, die zich langer
dan vijftig jaar gewijd heeft aan dc zorg
voor blinden en directeur was van de „Le
Sage ten Broekstichting" is thans definitief
in emeritaat gegaan. Zijn gezondheidstoe
stand liet niet langer toe dat hij zich nog
gaf aan den blindenarbeid.
Altijd zijn er van die menschen,
Die zoo gaarne excentriek doen
En daarbij nog niet begrijpen,
Dat ze feitelijk komiek doen.
Trouwendoen zij daarom anders
Dan zooals wij dit gewoon zijn,
Niet alleen per vliegmachine
Maar ook soms per telefoon-lijn.
Van het allerlaatste snufje.
Dat op dit gebied vertoond is,
Kan men zeggen, dat de zotheid
Met de narrenkap bekroond is!
Hij en zij, in duikerspakje,
Maakten wel een grooten flater
Door een huwelijk te sluiten
Met het ja-woord onder water!
Onder wateris het ja-woord
Hier niet min of meer symbolisch?
Maakt het ook niet ./at den indruk,
Dat zóó'n huw'lijk water-bowl is?
Want wat moet wel vrouwlief zeggen,
Blijft haar echtgenoot, dan lacer,
Met zijn vrienden, bij een fuifje,
Uit gewoonte onder water?
Houd het hoofd toch bóven water,
Zal zij hém niet kunnen zeggen,
Als hij het door tegenslagen
Soms als landrot af moe leggen!
Men kan zeggen, ook al is men
Daarbij nog geen psychiater:
Zulk een huw'lijk, eertijds ónder,
Valt weer later in het water.
MARTIN BERDEN.
Z. D. H. heeft benoemd tot Kapelaan te
Amsterdam (H. Hart) den W.E. Heer H
Nieuwenhuizen, die Kapelaan was te Den
Haag (H. Agnes).
De waarneming slechts gedeeltelijk
geslaagd
De waarneming van de totale zonsver
duistering, waarvoor verschillende bekende
astronomen uit diverse landen zich naar
Amerika hadden begeven, is slechts gedeel
telijk gelukt. In vele deelen van Amerika
was de lucht zwaar betrokken.
Te New York kon 54 pet. van de ver
duistering worden waargenomen.
De asphalteering van den Kamper- en
Gasthuissingel is thans gereed gekomen.
Naar wij vernemen moet het in de be
doeling van het gemeentebestuur liggen, nu
gelijk ook door te gaan met de verdere af
werking van het asphalteeringsprogramma.
Binnenkort zal begonnen worden met de
asphalteering van de Smedestraat, Rivier-
vischmarkt en Klokhuisplein.
Mevrouw Van Hemert is Zondag in den
Panderzuigeling omhoog gegaan
Zaterdag en Zondag is er met het zweef-
tuig van Pander op het strand van Noord
wij kerhout druk geoefend. Meer dan 85
vluchten zijn gemaakt. Alle leden van de
club zijn'in de lucht geweest.
Mevrouw Van Hemert was de eerste dame,
die op fc toestel plaats nam en een goede
vlucht maakte, terwijl de amateur-piloot, de
heer Van Tijen, haar van den grond af
aanwijzingen gaf.
Zaterdagmiddag was er weinig wind, daar.
door kon dr. Van der Maas. die in de Röhn
zijn orev'et gehaald heeft, slechts een vlucht
van 41 seconden maken.
Nadat dr. v. d. Maas en de heer van Tijen
de proefvluchten hadden gemaakt, kwamon
de leerlingen aan de beurt. De heer Gleich-
n.ann had zich door de ongelukjes der voor
gaande weken niet laten afschrikken. Hij
was de eerste leerling. Daarna volgden spoe
dig de andere leden van de club.
Zondag is men tot 7 uur aan het oefenen
gebleven. Er had geen enkel ongeval plaats,
ondanks het feit, dat de meeste leerlingen
zelfs niet viiegen kunnen. Het toestel is
weer opgeborgen tot den volgenden oefendag.
Door ontploffing in de lucht gevlogen
NEW-YORK, 29 April. Het kostbaar
ingerichte particuliere jacht van den mil-
lionnair C. van der Bilt, dat in de haven ge
ankerd lag, is, tengevolge van een ontplof
fing. in de lucht gevlogen.
fin geweldige vuurzuil, gepaard gaande
een heftig- gedonder, vloog uit het vaar
tuig. Tengevolge van de ontploffing werden
vele ruiten van bij de haven staande ge
bouwen vernield. De 23 leden der bemanning,
die zich toevallig op het voordek bevonden,
werden als door een wonder gered. De ont
ploffing had plaats in een kleine tank, die
met gasoline was gevuld.
ïn de op 28 April gehouden Jaarlijksche
Algemeene Vergadering van Aandeelhouders
werden de Balans en Winst- en Verliesreke
ning per 31 Decembei 1929 goedgekeurd.
Het dividend over 1929 werd zoowel voor
de gewone als voor de preferente aandeelen
bepaald op 6 pCt.
In mindering hierop hebben de preferente
aandeelhouders in November 1929 reeds 3
pCt. ontvangen.
De heer Mr. H. A. van Nierop, die als
Commissaris aan de beurt van aftreding was,
werd als zoodanig herkozen.
Het voorstel tot statutenwijziging werd
aangehouden tot een op 12 Mei a.s. te hou
den Vergadering van Aandeelhouders, daar
het daarvoor bij de statuten vereischte be
drag aan aandeelen niet vertegenwoordigd
was.
Het Koninklijk Magnetisch en Meteoro
logisch Observatorium te Weltevreden regis
treerde Zondagmiddag om 5.17 uur geduren
de 14 minuten een zware aardbeving uit
het Zuidwesten, op een afstand van 90 K.M.,
zoodat de beving emaneerde uit de Wijn
koopsbaai,
De beklaagde vrijgesproken
Gedurende een viertal dagen werd voor
het Schwurgericht te Aken behandeld de
zaak tegen Quix uit Maagdenburg, oud 29
jaar, ongehuwd, beschuldigd van moord, ge
pleegd op Barbara Doveren, oud 29 jaar, op
23 Juni 1926. Na een behandeling van 4
dagen is gisteravond beklaagde, nadat door
het O. M. de doodstraf was geëischt, door
het Schwurgericht vrijgesproken en onmid
dellijk in vrijheid gesteld.
Deze zaak heeft jarenlang groot opzien
gebaard in de Nederlandsch-Duitsche grens
gemeenten.
Jaarvergadering van de A. V. O.
Onder leiding van oud-minister pref. mr.
P. J. Aalberse, is gisteren in het Parkhotel
te A'dam een druk bezochte algemeene verga
dering gehouden van de Ned. Vereeniging
tot Bevordering van den Arbeid voor Onvol
waardige Arbeidskrachten (A. V. O.).
Blijkens het jaarverslag, uitgebracht door
den heer W F. Detiger, is in het afgeloopen
vereenigingsjaar hard gewerkt om de voor
standers van arbeidszorg voor de onvolwaar
digen te mobiliseeren. De resultaten zijn be
vredigend. Waren er op 1 Januari 1929 nog
slechts 262, dit jaar werd aangevangen met
501. leden. Het cijfer is tot op heden aange
groeid tot 721. Onder de leden bevinden zich
vele vereengigingen met duizenden leden,
benevens ongeveer 100 overheidscolleges. In
het geheele land is het getal afdeelingen en
plaatselijke comité's uitgebreid. Het A. V. O.-
orgaan heeft veel bijgedragen tot het succes
der propaganda. Geregeld contact is er
steeds met de Staatscommissie voor de On
volwaardige Arbeidskrachten, welke in
hoofdzaak als studie-commissie werkt. Hulde
werd gebracht aan het vorige bestuur, dat
zooveel succes oogstte met het groote con
gres en de tentoonstelling te Amsterdam,
terwijl dankbaar herinnerd werd aan het
geen wijlen de heer von Frijtag Drabbe, de
eerste leider der vereeniging, tot stand ge
bracht heeft in het belang der A. V. O.
licht op. De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om: 7.52 uur.
Hoogste barometerstand 63.1 te Thors-
haven.
Laagste barometerstand 744.3 te Marseille.
Verwachting: Matige, Noordoostelijke tot
Noordelijken wind, licht tot half bewolkt
weinig of geen regen, iets koeler.
STDRMW AARSCHTTWIN GSDIEN ST
Medegedeeld door het Koninklijk Neder-
iandsch Meteorologisch Instituut te De Bilt.
Geseind hedenmorgen 10 uur aan alle
posten van Delfzijl tot Hoek van Holland:
„Weest op Uw hoede!"
Een Invoerverbod
Tengevolge van het toenemende aantal
gevallen van papagaaienziekte in FnCPigTvi
heeft het Ministerie voor Volksgezondheid
de invoer van papagaaien -j.
Minderwaardig Individu te Gilze-Rijen
aangehouden
Het 8-jarig dochtertje en het 9-jarig zoon
tje van P. van G., te Gilze-Rijen, waren
eergisteren in de nabijheid der ouderlijke
woning bezig met grassnijden, toen een man
met een rijwiel bü hen kwam en een praatje
met hen maakte.
Onder voorwendsel, dat hij zijn weggeloopen
hondje zocht, trachtte hij het meisje mee
te lokken.
Het kind weigerde echter, doch 't 9-jarig
broertje wilde wei een eindje meerijden en
werd achterop de fiets meegenomen. De man
reed naar een afgelegen plekje en pleegde
daar niet nader te noemen handelingen.
Daarna bracht het individu het ventje
weder een eind weegs naar huis terug.
De veldwachter en de marechaussee wer
den met het gebeurde op de hoogte gesteld.
Een tweetal getuigen, die den man en
het jongetje hadden gezien, konden een vry
nauwkeurig signalement opgeven.
In samenwerking met de recherche te
Tilburg, werd aldaar een zekere C. v. d. H
aangehouden, die gisteren ter confrontatie
naar Gflze fc overgebracht.
De waarneming van de totale zonsver
duistering is slechts gedeelteüjk gelukt.
Plechtige Uitvaart en begrafenis van den
Zeereerw. Heer Th. J. C. Engering, pastoor
te Castricnm.
Te Groningen is Zondag de veertiende
Katholiekendag gehouden voor Groningen
en Drente.
Het jaarverslag der Noord-Hollandsche
Tramwegmij. Moeilijkheden te verwachten.
Mevrouw MannBouwmeester gehuldigd
ter gelegenheid van haar 80sten verjaardag.
In de te Utrecht gehouden jaarvergadering
der R. K. Reclasseeringsvereeniging werd
besloten tot samenwerking met het R. K.
Werkliedenverbond.
Te Breda is een bedrag van 53.627,95
aan gewetensgeld ontvangen.
Vandaag is de Noordersluis te IJmuiden
door H. M. de Koningin officieel geopend.
De moeilijkheden in Britsch-Indië. Aan
sporing van Gandhi tot nieuwe ongehoor
zaamheid.
De revolutionnaire actie in China.
De bomaanslag op de Russische ambas
sade te Warschau. Russische eischen aan
Polen.
Weer muiterij in de gevangenis te Co
lumbus.
Ernstig scheepsongeluk in Oost-Benga
len. Waarschijnlijk eenige honderden per
sonen omgekomen.
Bloedbad in de Chineesche stad King-
soet Sjen aangericht.
Het aantal gevallen van papegaaienziektfl
neemt in Engeland toe.
Een officieele verklaring over de houding
der troepen in Engelsch-Indië.
Het jacht van den miiionnair Van der
Bilt in de lucht gevlogen. Geen dooden.
Barometerstand 9 uur v.m.: 753, achter
uit.
Een historisch moment was het, toen het stoomschip Johan van Oldenbarneveldt hedenmiddag de nieuwe sluizen te IJmuiden invoer. Onze fotograaf legde dit
jdechtig moment vast.
