De Ongeziene Wereld of het Leven na den dood Buiten landsch FEUILLETON de erfenis van een vierde blad ZATERDAG 3 MEI 1930 De hooge heeren van Praag Vechtpartijen in het huis van afgevaardigden De „Stahlhehn" Rijksdag-rede van Moldenhauer De algemeene toestand en de financiën Zitting van den Rijksraad Gemengde Buitenlandsche Berichten De Tornado te Nebraska Ook Milwaukee geteisterd AmerikaMoskou Gruwelijke folteringen in Kroatië Het verhaal van een gevangene De volgzaamheid van de vrouw De strijd tegen de porirographie Oproer in de gevangenis te Riga Communisten-relletjes Ernstig auto-ongeluk nabij Cambridge De academie der wetenschappen in Weenen BLADZIJDE 1 Paniek in de Drontheim Fjord Aardstorting en vloedgolf KORT NIEUWS I PRINSES IX DE WOORDEN DES EEUWIGEN LEVENS ..Moge Uw liefde ons verschroeien in »de krakende stilte onzer dagen en ons ..kwellen met vurigen dorst naar U ..opdat wij nóch ter rechter nóch ter ..linker zijde afwijkend, U alleen be- «trachten achter de toppen des levens, o, «God, en u alleen verlangen met gansch »onzen geest. „Dit uur is diep en fijn de laatste «droppen goud druppelen uit de wolken «traags kens wordt het avond. De Engelen «bouwen den Melk-weg boven de dood- «stille aarde rustig gaat het groote ..uurwerk van Uw Hart. «Hemelsche Vader, bewaar de gedachte nissen aan Uw ontfermingen tusschen »de warme wonden van een kinderlijk «gemoed «Onder mijn venster wiegt een witte «avond-bloem en hostie-blank staat boven «de slapende stad de schoone bleeke «hand van God den Vader. »Ik zal het dorstige hart ontvouwen «Voor Uwe genade, en mijn handen "Openleggen onder de uitstortingen van »yw licht, opdat gij mij rein moogt "Vinden in den vroegen dag en mijn «aanschijn verblijd in den spiegel van goude pateen." (Jac. Schreurs) De Evangelieen «oe ze zijn ontstaan. -De leer van Jezus, bestemd, om de wereld e veroveren en te hervormen, was slechts mondelinge prediking, in vluchtige janken heengestrooid op de wegstervende geluid-golf. En toch is de stoute voor telling van den goddelijken Leeraar uit /lazareth bij het wentelen der eeuwen ewaarheid geworden, dat „zijne woorden" met zijn voorbijgegaan. En niet enkel zijn gedachten, zijn goddelijke leer, of liever de mhoud van Zijn prediking, is voor de verre ^ageslachten bewaard gebleven, maar ook £et kleed der gedachte, de vorm der leer, letterkundig woord, met heel zijn ver- Kwiltkenden en verheffenden invloed, zou uewaard blijven, in een rijkdom en ver scheidenheid en schakeering van licht en schaduw, kleur en glans, die nog steeds gansche wereld in de boeien der belang stelling slaat. Niet enkel de objectieve leer-inhoud werd aan de vluchtige eeuwen en de komende geslachten overgeleverd, maar ook de con crete vorm, waarin die goddelijke wijsheid °or 2000 jaar van die gezegende lippen 01 ons kwam, de concrete vorm, met een astheid van lijn, een eigenaardigheid van P'aatselijke kleur en persoonlijke trekken, sen Warmen gloed van oostersche beeld- jPfaak, die den aandachtigen Evangelie- laa terstonc* verplaatst in de bloeiende andouwen van dat gezegende Land, dat F°g met eerbiedigen schroom wordt genoemd heilige Land, terwijl een heilige huiver rjern bevangt. (Zie Batiffal. L'enseignement aeJésus) ftoe is dit nu geschied ee et oorspronkelijke Evangelie was dus p.n mondelinge prediking. Van den eersten 'nkster-dag af zijn de Apostelen begonnen e blijde boodschap" van Jezus mondeling te Prediken, zooals de Meester hun bevolen en door Zijn voorbeeld geleerd had. „Gaat en onderwijst alle volkeren en leert hun Onderhouden alles wat Ik u geboden heb," (Matth. XXVIII19) zóó luidde Zijn hoog bevel. Nooit heeft de groote Leeraar van Nazareth hun bevolen Zijn goddelijke Leer nauwkeurig op te schrijven. De Apostelen zijn zich dan ook volop bewust „de geroepene Getuigen" voor den Christus te zijn (Hand. I21 II32 NI15 V32) Als het aantal der geloovi- gen steeds stijgt, en de zorg voor hun geeste- "jke en tijdelijke belangen steeds toenemen, stellen zij twaalf Diakens tot hun mede helpers aan in het heilig dienst-werk, opdat zij „in de bediening des woords" niet ver hinderd zouden worden. (Hand VII) Ook de Heiden-Apostel, Paulus, beroept Zich voortdurend op zijn predik-ambt en de bediening des woords. (Rom: X14 I kor. XI23 XVIII) en hij is er steeds op uit overal bekwame mannen aan te stellen, die de Leer, door Jezus gepredikt, onvervalscht zullen overleveren. (II Tom: II2 Tit: I19) Zoo is dus het woord, door Jezus ge sproken in mondelinge prediking, voort geplant eer het schriftelijk werd opge- teekend. Het heeft veertig, vijftig of zestig jaar lang voortgeleefd in het geheugen der Evangelisten, vóór zij het te boek stelden. Dit was trouwens geheel overeenkomstig de gewoonten en gebruiken van dien tijd. Want door het gemis aan geschreven of gedrukte tekst werd men wel gedwongen meer op het geheugen te vertrouwen. Vandaar, dat de Rabbijnen bijna de geheele wet van Mozes van buiten kenden en slechts bij de officieele godsdienst-oefeningen in de synagogen de zware perkamenten boek rollen, die in groote ijzeren kokers werden bewaard, raadpleegden. Een der oude getuigen uit dien tijd, Papias, Bisschop van Hierapolis, schrijft dan ook „Ik denk niet, dat alle boeken mij zoozeer van dienst kunnen zijn als de levende en blijvende overlevering." En korten tijd daarna schrijft Ireneus aan zijn vriend Florinus „Ik luisterde met groote aandacht naar de lessen van Polycarpus ik schreef ze niet op papier maar in mijn hart en voortdurend herhaal ik deze herinneringen bij mij zeiven en doe ze in mijn geest her leven." (Eus: Hist. Eccl. III19 V20) Het ligt trouwens geheel voor de hand, dat de leer van den grooten Profeet uit Nazareth, èn om den Persoon, die ze voor droeg èn om den vorm waarin zij werd aangeboden, reeds terstond een diepen indruk moet hebben gemaakt op zijn toe hoorders. Daarenboven mogen we toch niet veronderstellen, dat de Heiland een zelfde waarheid slechts één enkelen keer en in één enkelen vorm zal hebben voorgedragen. Bij zijn langdurige omwandelingen en dage lij ksch onderricht moet Hij niet tweemaal, maar wel honderd maal dezelfde leering hebben voorgesteld, met dezelfde gelijke nissen, spreuken en practische toepassingen. Zoo is het dus heel goed te verklaren, dat de Apostelen en Evangelisten langzamer hand zich den inhoud daarvan eigen hebben gemaakt en dien na jaren nog kunnen te boek stellen, al is het dan niet in letterlijken vorm. Spoedig echter begon er een behoefte te ontstaan die mondelinge prediking op schrift te bezitten, vooral, omdat de oog getuigen van Jezus weldra uiteengingen, en dientengevolge openbaarde zich bij de eerste geloovigen een sterk verlangen, om de prediking en Leer van Jezus schrifte lijk te bezitten. We kunnen uit de Evangeliën zelf aan- toonen, dat ze op uitdrukkelijk verzoek werden opgeschreven. Zoo schreef Lucas, de Grieksche geneesheer van Antiochië, zijn Evangelie op verzoek van zijn vriend Theophilus, die te Rome woonde. (Luc. I. 1—5) Terwijl het Evangelie van Marcus zeer waarschijnlijk zijn ontstaan dankte aan het uitgesproken verlangen der eerste christen gemeente te Rome, om aldus de prediking van Sint Petrus blijvend te bezitten. Marcus was immers de onafscheidelijke gezel van St. Petrus en wordt dan ook door de oudste traditie genoemd „de tolk of secretaris van St. Petrus". Alkmaar. C. VIS Rector. In het Huis van Afgevaardigden te Praag het gisteren tijdens de stemming over de ■^erkloozenwet tot ernstige botsingen geko men tusschen communisten en sociaal-demo craten, die in een vechtpartij eindigden. Nadat de communisten hun afkeuring over net wetsvoorstel tot uitdrukking hadden ge bracht, richtten zij hun aanvallen op de £ociaal-democraten, die zij uitscholden. De sociaal-democratische afgevaardigde Katz sprong daarop op den communist Stern M en gaf hem een klinkenden oorveeg. Van beide kanten snelden partijgenooten te hulp, met het gevolg, dat een algemeen tumult ontstond. Ten slotte gelukte het met behulp van de Parlementswacht de vechtenden te scheiden. Tegen het einde der stemming nam afge vaardigde Stem nog wraak op Katz door zich onder bijval en gejoel van zijn partij genooten op zijn tegenstander te werpen en hem den ontvangen oorveeg te retourneeren. Hierop ontstond een tweede vechtpartij, hie ook ditmaal weer met behulp van de parlementswacht tot een einde werd ge bracht. Volgens een bericht in het „Berliner Ta- geblatt" ziet de Rijksminister van Binnen- landsche Zaken voorloopig af van een be spreking van een eventueel opheffen van 't verbod van den „Stahlhelm" voor Rijnland fn Westphalen met den Pruisischen Minis ter-President en den Duitschen Minister van Binnenlandsche Zaken. De rijksminister van financiën, dr. Molden hauer, heeft heden in den rijksdag zijn aan gekondigde red'e gehouden. De minister, den huldigen economischen toestand besprekend, noemde het gebrek aan kapitaal het voor- naamste kwaad, waaruit, in noodlottige wis selwerking, voortsproot een hooge rentevoet, de onmogelijkheid om de noodzakelijke ra tionalisatie uit te voeren, de verzwakking van de binnenlandsche markt, de onmoge lijkheid om te concurreeren op de wereld markt en blijvende afhankelijkheid van het buitenland en werkloosheid. Deze toestand kan slechts onderbroken worden, wanneer, door een werkelijke ont lasting van den landbouw, de basis voor de vorming van nieuw kapitaal zal worden ge legd. De belastingverlaging is het belangrijkste probleem van onze huidige financieele en economische politiek. Geen regeering zal de basis van het door den rijksdag goedgekeurde financieele pro gramma: kapitaalvorming en bestrijding van de werkloosheid, meer kunnen loslaten. MOLDENHAUER Het fundament voor de uitvoering van het programma is evenwel een sluitende begroo ting. Dank zij de afhandeling van de dek- kingsvoorstellen door den rijksdag, is het fundament voor een belastingverlaging voor het jaar 1931 gelegd. Met behulp van de Kreuger-leening en het amortisatiefonds van 515 millioen, zal het mogelijk zijn, de loopende schulden ten bedrage van ongeveer een milliard Mark, in den loop van het jaar 1930 af te lossen. De dan nog vlottende schuld biedt' geen gevaar en voor haar dekking in de komende jaren worden onderhandelingen voorbereid. Wat de uitgaven betreft, zijn in het bi zonder de kosten voor de werklcozenverzeke ring en de crisismaatregelen van de ont wikkeling der conjunctuur afhankelijk. De minister besloot zijn rede met een oproep aan alle partijen, mede te willen werken aan het sluitend maken van de be grooting en het kaswezen. Gistermiddag heeft de Rijksraad een bij eenkomst gehouden waarin het wetsontwerp betreffende de machtiging tot uitvaardiging van belastingmaatregelen, ter vergemakkelij king der credietverschaffing aan den Duit schen Landbouwstand goedgekeurd werd. De Rijksregeering wordt gemachtigd de be lastingen op het kapitaal te verlagen. De Rijksraad heeft de Rijksregeering eveneens toegestaan deze verminderingen eveneens uit te breiden tot de landen, met betrekking tot de belasting op de in waarde vermeerderde goederen. Tenslotte keurde de Rijksraad goed munt stukken te doen slaan van 3 Mark iter ber innering aan Walter von der Vogelweide. Deze munten zullen ter gelegenheid van de gedenkfeesten, op 10 Mei a.s. te Wurzburg, in circulatie worden gegeven. De wervelstorm heeft ook N. O. Kansas en de omgeving van Milwaukee geteisterd. In den staat Nebraska volgde de tornado een zigzagbaan van 120 K.M. Dit nadere be richt spreekt van 17 dooden in Kansas en Nebraska en 5 dooden in Minnesota. In Kansas heeft vooral de stad Winchester zwaar geleden. Te middernacht zijn de eerste reddings middelen derwaarts gezonden. Ook andere staten van het midden-Westen hebben ern stige schade geleden door wolkbreuken en stormen. Volgens de jongste berichten bedraagt het aantal personen, dat bij den wervelstorm, die eergisteren 't Midden-Westen van de Veree- nigdr. Staten bezocht, is omgekomen, thans 23, waaronder acht vrouwen. De verliezen aan goederen en vee in negen staten worden op een bedrag ter waarde van zes millioen gulden geschat. Stakingen en onregelmatigheden- gemeenschap De hoofdcommissaris van politie heeft een fotografie gepubliceerd van onlangs door zijn geheime agenten in beslag genomen brief wisseling, waaruit blijkt, dat de communis tische internationale van Moskou recht streeks aansprakelijk is voor het verwekken van stakingen en ongeregeldheden in het geheele land. Een Reuterbericht uit New York meldt, dat Sovjetambtenaren met verontwaardiging hebben bekend gemaakt, dat de door den hoofdcommissaris van politie gepubliceerde brieven nopens het optreden van agenten der communistische internationale in Ame rika valsch zijn. In het „Berl. Tag." heeft dezer dagen de oud-hoofdredacteur van de „Ihrvat," Slavko Gihlor, die thans in het buitenland woont, gruwelijke bijzonderheden meegedeeld over het foltersysteem, dat in de gevangenis te Agram zou bestaan. De heer Gihlor vertelt, dat hij in het voor jaar 1929 met ongeveer honderd Kroaten in Agram werd gearresteerd. De politiegevange- nissen worden overvol politieke arrestanten. Met hem in dezelfde cel was Barnarditsj op gesloten, die thans allerlei onthullingen heeft gedaan. Teringpatiënten lagen op den beton- vloer; de politiearts dr. Farhasj weigerde zwaarzieken te helpen. „Als je ziek bent, kun je crepeeren," was zijn antwoord. Des nachts schrokken we vaak wakker door ontzettend gegil, dat uit de verte tot ons doordrong. Het geluid kwam uit de folterkamer, waar de detectiven en politiebeambten de politieke ge vangenen martelden. Gewoonlijk werden zij overdag verhoord; maar wanneer iemand des nachts voor een verhoor werd gehaald, dan beteekende dit, dat zoo iemand gefolterd zou worden, geregeld bijgewoond door den politie- prefect Bedekowitsj. In kelders werden ge vangenen gedocd. Er bestaan verschillende foltersystemen: het branden van kaarsen on der de voetzolen, het uit het lid rukken en trekken van armen en beenen enz. Gedurende zulke folteringen liet men gewoonlijk een gramofoon lustig draaien. In den loop van zijn relaas deelt de jour nalist o.a. mede, hoe kolonel Begitsj door den politieprefect Bedekowitsj en den plaatselijken commandant generaal Belimarkowitsj (de zelfde personen dus, over wie in een telegram van gistermorgen over het proces sprake is in verband met eigenhandige mishandelin gen) werd geranseld. Ten slotte werd Begitsj door gendarmen afgemaakt. Alle bekentenissen, aldus Gihlor, werden door folteringen afgeperst. In antwoord op protesten van de advocaten Pernar en Mintas antwoordde de chef der politieke politie in Agram, Evjetha Horwat: „Wij moeten hen slaan, anders vernemen wij niets. Ik zelf sla niet, daar heb ik m'n rnenschen voor." De ergste vertegenwoordigers van de dicta tuur van Belgrado in Kroatië zijn ongetwij feld de plaatselijke commandanten generaal Belimarkowitsj en de politieprefect Bedeko witsj. Volgens den heer Gihlor heeft de Ser vische Oekrane verschillende aanslagen geor ganiseerd, die dan z.g. door Kroatische terro risten waren uitgevoerd, ten einde daarop nieuwe folteringen te kunnen gronden. De in Belgrado volkomen onschuldig aan geklaagde Kroaten zijn in de gevangenis op beestachtige wijze gefolterd, verkaarde Gihlor ten slotte. Thans staan zij voor een rechtbank, dat doodvonnissen zonder hooger beroep uit spreekt. Hun geval, is het geval van honder den en honderden onschuldigen onder de Ser vische dictatuur gemartelde en vermoorde menschen. Een eigenaardig proces Nelson Morris, directeur eener groote Ame- rikaansche fabriek van geconserveerd vleesch had eenige jaren geleden de onvoorzichtig heid begaan Jane Auber te trouwen. Jane Auber is een Parijsche beroemdheid, een va riété-ster, die dcor niemand minder dan Mistinguett als haar opvolgster werd aange wezen. Niet zoozeer omdat ze over zooveel talent beschikt, maar veeleer omdat zü even fraaie beenen als Mistinguett zou bezitten. Beenen, die voor 100.000 pond sterling ver zekerd zijn. Toen Nelson Morris zijn bruid naar het al taar geleidde, beloofde zij hem nooit meer te zullen optreden. Doch het bloed kruipt waar het niet gaan kan en het duurde niet lang of Jane Auber had een contract met het Palace geteekend. Nelson Morris verbood zijn echtgenoote nadrukkelijk op te treden, verlangde dat het contract werd geannuleerd en eischte scha devergoeding omdat de directie van de mu- sic-hali niet het recht had een contract te sluiten met zijn vrouw zonder zijn toestem ming, terwijl zij bovendien als attractie aan den naam van Jane Auber had toegevoegd, dat deze de echtgenoote was van den „cor- nedbeef king". Zijn echtgenootelijke rech ten waren geschonden en hij was tevens be lachelijk gemaakt. Het proces heeft gediend voor de derde kamer der civiele rechtbank en mr. Nelson Morris is in het gelijk gesteld. De rechter oordeelde, dat het niet zoozeer de vraag be trof of het aangevallen contract van on waarde was wegens het achterwege blijven van de toestemming van den echtgenoot, dan wel of zich hier een geval van schending van de rechten eens echtgenoots had voorgedaan. Elkeen, die Fransch grondgebied bewoont, zelfs een vreemdeling, dient de huwelijks wetten te eerbiedigen. De directeuren van het Palace hadden het contract met Jane Auber afgesloten terwijl zij wisten dat haar echtgenoot zich er tegen verzette. Vandaar dat zij tot het betalen van 50.000 francs schadevergoeding werden ver oordeeld. Jane Auber, die door mr. Paul-Boncour werd verdedigd, kwam er goed af. Of mis schien zal dat nog moeten blijken, want het echtscheidingsproces is zoo juist begon nen. Het probate middel Eindelijk heeft de „Ligue frangaise pour ie revèlement de la moralité publique" een schitterende overwinning op de pornographi- sche pers behaald. Enkele leden van de liga hadden indertijd met den tegenwoordigen minister van ar beid Georges Pernot bij den toenmaligen minister van justitie Barthou een aanklacht tegen de pomographische pers ingediend. Door den trechter van instructie werd daarop een stafprooes ingeleid, en thans is het von nis geveld. De reclames, groot en klein, van onzede- lijken aard in de bladen worden verboden. De exploitatie van dit zedeloos bedrijf, die van de opbrengst dezer advertenties leefden en er jachten en villa's in Deauville op na hielden, zullen op minder grooten voet moe ten gaan leven, want naar schatting worden de inkomsten der pomographische pers ten gevolge van dit vonnis jaarlijks met een millioen verminderd. Verschillende uitgevers hebben dan ook de uitgaven van hun pomographische bladen reeds moeten staken. Naar eerst thans bekend is geworden, is het gisteren in de Centrale gevangenis te Riga en in de gevangenissen van Dünaburg, Mitau en Liebau tot ernstige ongeregeldhe den gekomen onder de politieke gevangenen. Te 17 uur ongeveer brak in de gevangenis te Riga een groot tumult los. De in collectieve cellen opgesloten politieke gevangenen be gonnen te schreeuwen en de „Internationale te zingen. Zij sloegen met hun zitbanken te gen de deuren van de cel, waarop de bewa kers militaire assistentie inriepen. Daar om trent deze 1 Mei-gevangenisrelletjes reeds van tevoren iets was uitgelekt, had de gevangenis directie in den kelder afzonderlijke kleine cellen laten inrichten. De sommatie, de cen trale cellen te verlaten beantwoordden de communisten met veel kabaal. Onder heftigen tegenstand werden zij ten slotte met wapen geweld gedwongen zich naar de kleinere cel len te begeven. Een 15-tal gevangenen en 5 soldaten werden bij de worsteling vrij ernstig gewond. Een gevangene, die zich op den grond geworpen had, werd weggedragen. Te Mitau brak het kabaai te 15 uur los. Hier werden de belhamels nadat militairen waren gerequireerd, spoedig overweldigd. Te Liebau braken de relletjes nog vroeger los. Ook hier moest de sterke arm ontboden worden. De aanvoerders der gestraften wer den in afzonderlijke cellen opgesloten, waar zij alles kort en klein sloegen. Heden was de rust weer volkomen weerge keerd. Bij de bestrijding der relletjes werd geen enkelen keer van schietwapens gebruik gemaakt, hoewel in de gevangenissen cipiers en soldaten verwondingen opliepen. Het wordt als vaststaand aangenomen, dat deze opstandige beweging door de Moskousche Internationale op touw gezet is. Tusschen Cambridge en New-Market heeft gisteren een ernstig auto-ongeluk plaats ge had. Een groote automobiel kwam op een gegeven oogenblik, terwijl hij in snelle vaart langs den weg reed, in botsing met een kleinen auto. De groote auto sloeg over den kop en het benzinereservoir exploid'eerde. De inzittenden, wier juist aantal niet be kend is, zijn in de vlammen omgekomen. De kleine wagen bekwam slechts lichte schade. De Academie der Wetenschappen in Wee nen is in 1847 onder Keizer Ferdinand op gericht, nadat reeds onder Keizer Karei VI en Keizerin Maria Theresia onderhandelin gen plaats hadden omtrent de stichting van een academie. Vorst Metternich had ten slotte het plan opgevat, om een voorstel in te brengen bij Keizer Ferdinand en hij hield hierover ook een voordracht, die in de na gelaten papieren van den Staatskanselier ge vonden is. Den 30sten Mei 1846 liet Keizer Ferdinand een eigenhandig schrijven aan Vorst Metternich toekomen, waarin de op richting der Academie bepaald werd. De Academie der Wetenschappen bevat twee klassen: de philisophisch-historische en de mathematisch-natuurwetenschappelijke klasse. Elke klasse telt 33 werkelijke leden, een bepaald aantal correspondeerende leden in het binnen- en buitenland, tevens 24 eereleden. Elke klasse publiceert zittings- verslagen, gedenkschriften en dan nog bij zondere publicaties, zooals het archief voor Oostenrijksche geschiedenis, de Fontes Re- rum Austriacarum, of het maandblad voor chemie. In de zittings-verslagen en ge denkschriften worden alle artikelen bekend gemaakt, welke aan de Academie zijn voor gelegd po al haar wetenschappelijke gebie- De Indiërs op marseh Potstausend! Verstaat liet beest opeens geen Engelsch meer? den. Tot nu toe zijn er meer dan 500 banden verschenen. Buitendien heeft de Academie al van oudsher eigen bijzondere ondernemingen en heeft tallooze vreemde wetenschappelijke werken gesteund. Om de belangrijkste rich tingen der tegenwoordige ondernemingen der Academie te schetsen, kan men op het volgende wijzen: Op het gebied van histo- risch-phiologisch onderzoek mogen werken van algemeene beteekenis worden genoemd, zooals de uitgave van de Latijnsche Kerk vaders, de antieke inschriften van Klein- Azië of de Egyptische opgravingen bij de pyramiden van Gizeh en de praehistorische gravingen in de Nijl-delta. Andere werken zijn enger verbonden met de omgeving der Academie, zoo bijv. de geschiedkundige at las der Oostenrijksche Alpenlanden, of het Beiersch-Oostenrijksche woordenboek. Op het gebied van muziek- en natuurweten schap is belangrijk het phonogram-archief met zijn taal- en muziek-opnamen van pri mitieve volken. De Academie heeft het ra- dium-instituut en de inrichting voor biolo gisch onderzoek onder haar beheer. Verder neemt ze deel aan het biologische station in Lunz en de hoogte-observatoria op den Sonnblick en den Obir; dan doet ze ook mee aan de oprichting van een instituut voor michro-chemie in Graz. De Academie streeft ernaar, zooals men aan deze vluchtige mededeelingen kan ont- leenen, naast haar oude ondernemingen ook nieuwe opgaven, die door den vooruit gang der wetenschappen ontstaan, op zich te nemen. Ze streeft ernaar opgaven na te komen, die in nauw verband staan met volk en leven, zooals het Beiersch-Oostenrijksche woordenboek of de arbeid van het phono- gram-archief. Naar gemeld wordt heeft in de Dronthei- mer Fjord een natuurramp plaats gehad. Een oppervlakte van ongeveer 15.000 vierk. Meter grond van de Orkla-groeve stortte plotseling in de Fjord. De arbeiders, die er bezig waren, voelden plotseling den grond onder zich wegzinken. .Allen renden in doodsangst landinwaarts i en als door een wonder is er niemand ver ongelukt. Door deze aardverschuiving ontstond in de Fjord een vloedgolf, die veel schade aan richtte. Groote hoeveelheden visch werden op het droge geworpen en twee kaden van de I stad Drontheim werden vernield. De materieele schade bedraagt ongeveer I 3 millioen kronen. Naar nader gemeld wordt, is een geheel I transformatorstation in de diepte verdwe- I nen. Van de 24 katoenfabrieken te Warschau werken er slechts twee op volle kracht. In :j de overige fabrieken wordt slechts 3 a 4 da- j gen per week gewerkt. De directeur van de bioscoop te j Paisley, waar onlangs 70 kinderen, bij een 1 paniek het leven verloren, is vrijgesproken van strafvervolging en in vrijheid gesteld. De Arabische bevolking van Hebron is tot een boete van 10.000 pd. st. veroor deeld, de bewoners van naburige dorpen tot een boete van 6000 pd. st. wegens deelneming; 1 aan de onlusten in Augustus van verleden I jaar, waarbij de .Joodsche wijk van Hebron werd geplunderd en tal van Joden gedood werden. De boet enmoeten binnen vijf jaar betaald zijn. Te Gustrow werden een schoenmak:r en zijn vrouw dood op bed gevonden. Gasver. stikking is de oorzaak. In de nabijheid van Wilna is het stadje Kobilnik 'door 'n geweldigen brand bijna geheel in de asch gelegd. 60 huizen en. bijgebouwen werden verwoest. Meer dan 150 gezinnen zijn dakloos. Het bericht omtrent verzoeningspogingen tusschen prins Carol en prinses Helena wordt tegengesproken. In den Staat Sao Paulo zijn 40 politie mannen door opstandelingen in een hinder laag gelokt en gedood. Drie arbeiders zijn omgekomen bij montagewerken in het hoogovenbedrijf te Völklüugen bij Saarbrücken. 18. O, papa, onderbrak het meisje hem, dat heb ik al lang bemerkt! Ik kan daar niet meer leven; de ge dachtenis aan je moeder vervolgt me daar... ging hij verder met tranen in de oogen; het Verdriet om haar d'ood wordt niet minder met den tijd, maar overmeestert mij iederen dag meer. Dat verblijf daar wordt mij onver draaglijk. Wilt u dan elders gaan wonen? Ja! ik heb besloten mijn notarisambt er bij neer te leggen en ik heb al een andere wonig gekocht. Ik moet wat afleiding voor mijn droefheid hebben, dat is noodzakelijk geworden. Ik weet wel dat het je heel wat zal kosten je oudjes en zieken en goede wer ken te verlaten, maar het is noodig, Paula, mij 't leven mogelijk te maken. Ik heb alles geregeld zonder jon daarmee in ken- bis te stellen, om je niet onnoodig en voor den tijd daaronder te laten lijden. Het valt mij zelf zwaar je daar weg te halen, omdat je er zoom. goed en edel gebruik maakte van fetijd. Ik ken echter het goed. hart .van. mijn Paula en weet vooruit reeds dat zij dat offer zal aannemen, omdat ik het vraag. Een oogenblik aarzelde het meisje bij de gedachte aan hetgeen zij verlaten moest, doch haar belangelooze kinderliefde deed haar weldra zeggen; weldra zeggen: Doe maar wat u wilt, papa, alles is mij goed, als ik u maar gelukkig zie. Maar, waar trekken we dan heen? Is het ver? Zij hadden nu een hoogte bereikt, welke den ganschen omtrek beheerschte. Links, een weinig achter hen zag men nog het kasteel van Grisoire en ter rechterzijde rezen de zware muren en zwarte torens van het slot van Font-Aulade op, als een grillige silhouet tegen den purperen horizon. Terwijl zijn hand in die richting wees, sprak hij: Daar ginds! Verwonderd keek het meisje hem aan, om zijn bedoeling te raden. Dat woord scheen haar zoo onwaarschijnlijk, dat zij meende het niet goed verstaan te hebben. Ik vroeg u waar wij nu gaan wonen, papa. Op ons slot, zei Rochebel schijnbaar kalm en en weder wees hij naar de vroegere woning der familie de Gerly. Ons slot? herhaalde Paula, haar vader angstig aanziende. Om aan de onzekerheid een einde te maken bekende de notaris: Ik heb het van mijnheer René ge kocht. Maandagmorgen wordt de koopakte opgemaakt. Het meisje huiverde van ontzetting- Dat is toch niet waar? U wilt mij eens foppen, hé? U zoudt toch niet in zoo'n ellendig verblijf willen wonen! De notaris wilde lachen, maar zijn ge laat vertrok slechts in een vluchtigen glim lach. Geloof je misschien aan spoken? Dat niet. Trouwens u weet wel, dat ik niet zoo gauw bang ben. Doch zei u zelf niet, dat de moordenaar van den graaf er geregeld komt om den veelbesproken schat te zoeken? Zwijgend keek de notaris zijn dochter aan en in zijn anders zoo sombere oogen glans de een vreemd vuur. Dan zei hij op een toon, die verder aan dringen onmogelijk maakte: Ik heb nu eenmaal beslotenhet moet. Paula, altijd zoo zachtzinnig en zoo on derworpen. dat zij haar vaders wil mis schien nog nooit wederstreefd had, voelde nu haar gehoorzaamheid in opstand komen tegen deze harde eigenzinnigheid die haar barbaarsch voorkwam. Zij zag zich reeds, na een vreugde-arme jeugd en eenzaam bestaan, alleen met een vader, dien zij niet doorgronden kon; meer dan ooit afgezonderd van de wereld, om ringd dooi- bergen, als levend begraven in die akelige ruïne, waar ondanks den tijd de herinnering aan den. vreeselijken mooord bleef zweven. Haai; verbeelding kreeg de overhand en zij sidderde van afschuw. De moed begaf haar en tranen welden er in haar oogen, terwijl zij smeekend uitriep: O papa, heb medelijden met mij. Nooit, neen nooit, zal ik in dat kasteel kunnen wonen. Mijnheer Rochebel zette het paard in een snellen draf. Ik dacht dat je van mij hield, zei hij vervolgens koel, maar ik schijn mij ver gist te hebben. Ik meende eveneens, dat je uit liefde voor een ander, voor wien ik werk, met het oog op je toekomst, mijn leven, mijn lot, en ik kan gerust zeggen mijn toewijding, zou willen deelen. Maar ik wil geen slachtoffer van je maken en nim mer zou ik oorzaak willen zijn dat men kan zeggen: „Hij heeft zijn dochter gedwongen daar te wonen." Morgen nog zal ik onze vrienden, mijn heer en mevrouw de Grisoire verzoeken je gastvrijheid bij hen te willen geven. Ik zal dan maar alleen mijn leven slijten in die eenzaamheid, men moet zich aan alles weten te passen. Je bent vrij, Paula, maak je dus niet ongerust, ik wil je niet levend met mij begraven. Wanneer ik daarginds eenmaal ge ïnstalleerd ben, kun je mij van tijd tot tijd een bezoek brengen en je overtuigen, dat je vader voor je werkt. Plechtig en ernstig ging zijn stem uit boven het geratel ö'er wielen en het suizen van den wind, die hen in 't gelaat sloeg en Paula vernam met ontzetting en ontroering deze klachten van een lijdend, faarj. Haar kinderliefde, nog grooter en sterker dan haar vrees voor een bitter leven, nam de overhand en weldra sloeg het meisje haar arm om den hals van haar vader. Zij redeneerde niet meer, maar voelde in haar edel en heldhaftig gemoed den drang om hem overal te volgen, uit liefde en on derdanigheid. Zij sprak daarom moedig: U hebt gelijk. Ik was een egoist. Denk maar niet meer aan hetgeen ik u gezegd heb, want ik ga met u mee De notaris keek zijn dochter aan en be tuigde haar zijn tevredenheid. Dank je wel, Paula; je bent een flink, d'apper meisje; het kost mij veel je dit leed aan te doen, maar het moet. „Het moet," dat woord was het meisje eigenlijk voldoende. Als hij, haar vader, zoo ondoorgronde lijk in zijn ideeën en plannen, zoo energiek en bekwaam in het behandelen van allerlei zaken, zooiets zei, dan moest het wel zoo wezen. Het was reeds donker, toen het rijtuig voor de woning stil hield. Aanstonds na het souper, wenschte mijn heer Rochebel zijn dochter goeden nacht en gaf haar een kus op het voorhoofd, waarna hij zich in zijn werkkamer terug trok, het hoofd vol zorgen, als altijd. Paula ging reeds vroeg naar haar kamer, want zij voelde zich allerminst gesteld om met haar vriendinnen van Vareas over aller lei futiliteiten te praten, nu er iets in haar bipnenste schrijnde. Het meisje was geen droomster, die slechts leeft van en voor hersenschimmige ideeën. I Haar natuurlijke zielskracht bracht haar er toe steeds de realiteit van het leven te be- j schouwen. Behalve de zorg voor haar armen en on- gelukkigen, hield zij er van zich op de hoogte te houden van de groote brandende kwestie van den dag. Reeds langen tijd volgde zij met veel be langstelling den strijd der vrouwen voor de j rechten van godsdienst en Kérk. Zij be- sefte het gewicht der vrouwenbeweging in een land waar zóóveel mannen zich onver schillig toon en voor de heiligste belangen. Gaarne was zij dan ook toegetreden tot een dier bonden, wier vereenigde kracht cn in vloed zooveel vermag tot den heropbouw van de geestelijke ruïne alom. Ongelukkigerwijze belette de eigenaardige J toestand, waarin het meisje zich bevond, j haar aan dit verlangen te voldcen. Zij moest zich tevreden stellen met van J verre den strijd te volgen. Getrouw Iss zij de katholieke bladen om van de feiten op de hoogte te blijven, al was dit slechts om I bij het zien der vervolging des te meer in I liefde voor het goede en heilige toe te r,<j- I men. (Word* vervolgd).

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1930 | | pagina 13