LEE&EPREEKEN mw f 750.- i 250.- f59.- f40.- G. KRAAY Co» HEERENBAAI ZATERDAG 10 MEI 1930 Wij stellen loketten be?ctókfca??r in onze brand- en inbra kvrije kluisiniicbting vanal i 5.- per jaar De jongeren en de politiek Voornaamste qWieuws Vraagt U eens onze Z0MERPRIJZEN f Wij leveren U voor iederen haard of kachel de juiste brandstoffen N.V. Brandstoffenhandel DIT NUMMER BESTAAT UFT VIER BLADEN EN LET GEIl I USTREERD ZONDAGSBLAD I l DRIE EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 17458 AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL Audiëntie Het aantal radio-spelen MM wMÊÊÈw»y Drooglegging van de Zuiderzee Vereeniging van administratieve hoofden van ziekenhuizen Baagsche afdeeling van het Landelijk Verbond der Jongeren gesticht De schatopgravingeti te Zaandam De omroep In Amerika verschaft U wolken- van genot. J^DERIVK-G#. J. J. WEBER ZOON OPTICIENS FABRIKANTEN Groote Houtstraat 166 Haarlem De „Johan van Oldenbarnevelt" TURFMARKT 10 Tel. 11088 BUREAUXNASSAULAAN 49 Telefoon No 13866 idne lijnen; Postrekening No. 5970. ABONNEMENTEN voor Haarlem en Agentschappen, per week 25 CL. per kwartaal, f 3.25, per post, per kwartaal 3.58 by vooruitbetaling. AOVERTENTIEN 35 ct. p. regel VRAAG- EN AANBOD-ADVERTEN TIES. 1—4 regels 60 et p. plaatsing: elke regel meer 13 ct, bij voonutbet By contract belangrijke korting. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN tusschen den tekst 60 et' per regel. Alle Hinnne's op dit blad zim ingevolge de verzekeringsvoorwaarden tegen ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeeringen ft Rn Levenslange geheele ongeschiktheid tot werken door I 0004#." ver''e5 van beide armen beide beenen at heide oogen bijeen ongeval met doodeïiiken afloop bij vérlies van een hand. 1 "iC eeo voet of een oog g JJ»"" bij verlies van een duim of wijsvinger bijeen breuk van been of arm bij verlies van 'n anderen vinger 339 JONG EN OUD Het zijn niet enkel economische vraagstukken, welke de onrust in onze maatschappij veroorzaken, den geestes- strijd. dien wij in onze laatste beschou wingen bespraken. Er is onder meer ook het eeuwige conflict tusschen het jonge wordende en het oude. stervende geslacht. Vooral in onzen tijd er. zeer bijzonder in onze eigen kringen laat zich dit wederom met kracht gelden en het kan goed zijn, ook daaraan in dit verband onze aandacht te wijden. Een belangrijke opmerking vooraf. Het jonge geslacht van thans of liever degenen, die zich als zijn woordvoer ders opwerpen, beweren, dat de strijd van jong en oud, welken wij in onze dagen te aanschouwen hebben, niet is het eeuwige en natuurlijke conflict tus schen het nieuwe en het oude leven, zooals dit door alle eeuwen heen ver toond is. Neen, beweren zij, de worste ling is veel grootscher; het gaat om niet minder dan om een totale omwen teling in de maatschappelijke verhou dingen. Laten wij voorzichtig zijn met het aanvaarden van dergelijke betoogen, hoe sympathiek ze ook klinken en hoeveel ër ook schijnbaar voor de waar heid van dergelijke beweringen schijnt te pleiten. Het is niet moeilijk uit de literatuur van' de vervlogen eeuwen aan te toonen, dat ieder jong, opbrui send geslacht in een bepaalde periode meende de wereld tot in ai haar vezels te kunnen hervormen. Hoe kómt het. dat wij thans met zoo ongewonen klem en blijkbaar met 'n grooter zelfbewust heid dan ooit het jonge geslacht zich hooren aandienen als de dragers van een totale omwenteling? Wij moeten de verklaring daarvoor zoeken in uiter lijkheden, welke aan onzen tijd speciaal eigen zijn en waarvan de beteekenis op menig gebied wordt overschat. Zoo zijn b.v. vele moderne menschen in de ver onderstelling, dat in onzen tijd veel meer rampen voorkomen dan vroeger, niet enkel door het verkeer wat ver klaarbaar Is maar ook door natuur verschijnselen en dergelijke. Wij wanen ons over het algemeen in een zóó bij- zonderen tijd te leven, dat wij ons eigenlijk niet goed kunnen voorstellen, hoe onze voorouders hebben kunnen bestaan. Wat lijkt hun leven saai, een tonig, onhygiënisch tegenover het onze De waarheid is hoogst waarschijnlijk heel anders. Aardbevingen, wervelstor men, overstroomingen, hevige regens en hitteperioden zijn er altijd geweest. Bij een veel dichtere bevolking en een veel uitgebreider scheepvaart over alle oceanen en tochten door de lucht, is er tegenwoordig vee' meer kans, dat een tyfoon of een aardschok een bewoonde streek teistert dan vroeger. Maar vooral de communicatiemiddelen zijn hon derdvoudig verbeterd. Wanneer er van daag in Japan of in Patagonië een aardbeving plaats heeft, in Alaska of Zuid-Afrika een wervelstorm woedt, is dit feit binnen 24 uur de geheele we reld rondgeseind. Vroeger kon het vele maanden duren, eer men van missiona rissen of zeevaarders van dergelijke dingen iets vernam. Het meeste werd zelfs nooit bekend, of had plaats in streken, waar niemand woonde of door drong. Pers en radio doen ons de din gen anders zien; maar daarom zijn ze nog niet anders. Zoo is het ook met veie problemen, waarvan onze tijd vol is. Nergens kan een nieuw ziektebeeld een licht- of een schaduwkant in het onderwijs, het religieuze, sociale, poli tieke leven of wat- ook en op welk ge bied ook aan den dag komen, of de moderne mensch gaat aan het anaiy- seeren de manie van onzen tijd. De dagbladen tuk op aldoor nieuwe sen satie gaan enquêtes houden; Jan en alleman moet zijn meening zeggen en bij de vele brouwsels, die aldus al ver gaard zijn, wordt weer een nieuwe pot bijgezet. Op deze wijze komt allerlei aan het licht, wat nooit geboren had moe ten worden, evenals het gaat met de z.g. moderne kunst. Wanneer men de voor- en najaars tentoonstellingen in alle groote steden der wereld en de speciale exposities daartusschen door. bij elkaar neemt en de schilderijen en teekeningen verza melt. die daar te bezichtigen zijn dan zou men onwillekeurig denken, dat wij de meest kunstzinnige. van alle eeuwen beleefden. Er is, zoolang de wereld be staat. nog nooit zooveel „kunst" voort gebracht als in onzen tijd. En toch zijn de meest gezaghebbenden het er over eens. dat wij juist in een tijd van ar- thoede aan ware, groote kunst leven. Hoe is die tegenstelling te verklaren? ïn vroeger tijd toen de groote kunste- Oanrs hun onvergankelijke werken S'-iijpcn. teelden de leerlingen tn dp schaduw van den meester. Niemand daagde het onrijpe producten aan het öagücht te brengen. Thans staat niet alleen de gelegenheid om zich te ont wikkelen en om ook maar vermeende talenten te beproeven, voor iedereen open; neen" de armoede aan leidende kunstgenieën, het overal zoeken naar nieuwe vormen, maakt, dat groen en rijp aan de markt wordt gebracht. Alle probeersels, alle proeven en studiën, die hoogstens curiositeitshalve in een donkere portefeuille bewaard mochten blijven, worden aan de openbaarheid prijs gegeven. Dit werkt verwarrend, niet enkel op het groote publiek, maar ook op jonge kunstenaars. De waarlijk talentvollen met zelfcritiek en scherp onderscheidingsvermogen worden ge drongen om aan den wedloop mee te doen en onrijpe producten op de markl te werpen, waarover zij zelf niet tevre den zijn. De critiek wordt bij zooveel verwarring redeloos op het radelooze af. Ongare geestesproducten worden hemelhoog geprezen, als zij maar „mo dern" zijn; sluimerende talenten wor den verstikt; er is maar weinig noodig om een altijd als groot meester erkend genie van vroeger eeuwen tot een niets waardige, tot een knutselaar of ouden paai door het jonge geslacht te doen uitmaken. Zooals het met de kunst gaat. zoo gaat het op ieder gebied. Er wordt te veel aan den weg getimmerd; er wor den te vee) onrijpe en verwarde denk beelden losgelaten. Ook hier weer is het al te groote gemak van publicatie de schuldige. Vroeger was er heel wat. noo dig. eer men gelegenheid had, zijn denk beelden door middel van de drukpers te verspieiden. Dit kwam aan de dege lijkheid ten goede. Tegenwoordig staan couranten en tijdschriften in een be angstigenden overvloed ter beschikking. Het spreekgestoelte en de radio zijn tegen niemand meer veilig. Dit lokt tot al maar meer meeningsuitingen en voor-den goed willenden lezer en luis teraar wordt het bijna een wanhopige taak tusschen rijp en groen te schil- ten. Dit alles moet men in oogenschouw nemen, wanneer men den tegenwoor- digen strijd van het jonge geslacht te genover al wat bestaat, waarneemt, wanneer men den eeuwigen drang naar vernieuwing gadeslaat. Onze jongeren kunnen dan beweren, dat zij anders zijn dan iedere jeugd, die hun is voor gegaan; zij kunnen betoogen, dat zij, in tegenstelling met vroegere geslachten, een wereldhervormende taak aan het vervullen zijn men zal goed doen zulke voorstellingen met een korreltje zout te nemen. Wat hun overigens goed bedoelde beweringen hoogst onwaar schijnlijk maakt, is, dat er nog nooit een hervorming met en door lange redenee ringen tot stand is gekomen. In de kunst, zoowel in het sociale als in het staatkundige lëven der volkeren, gaat iedere verandering ten goede of ten kwade langs den weg van een langdu rig proces. Eerst het nageslacht kan oorzaken en gevolgen in de geschiede nis aanwijzen: tijdgenooten maken wel hun eigen geschiedenis, maar zij zijn als de metselaars van een groot ge bouw: steen voor steen dragen zij aan Het effect van het geheel is slechts op een afstand te bezien en de doelma tigheid ep de soliditeit blijken eerst op den langen duur. Wanneer dus iemand u zegt: ik ga de wereld her vormen: beantwoord hem met een glimlach. Het is de naïeve uitspraak van een kind, dat een pit in den grond stopt en meent den volgenden dag op dezelfde plek een boom te zullen vin den. Wanneer wij dus ook in onzen tijd strijd tusschen oud en jong, tusschen een nieuw en verdwijnend geslacht be- speuren, laten wij dan dankbaar zijn voor het feit, dat er nog altijd wrijving, dat is leven en groei, is. Zonder dat was het overal de dood in den pot. Maar laten de ouderen zich niet door het noodzakelijke rumoer van de jeugd laten dringen van de plaatsen, waar de verantwoordelijkheid hen noopt te blijven. De ouderdom heeft nu eenmaal naast het gebrek van al te licht te be rusten bij wat eenmaal geworden is; naast het gevaar van al te groote be houdzucht en verlangen naar rust, het voordeel van ervaring, kalm overleg, tact, in één woord van levenswijsheid. Deze moeten de ouderen aan de jeugd overdragen en zelfs wanneer zij inzien in sommige opzichten fouten te hebben begaan; zelfs wanneer zij van het nieu we geslacht beter werk verwachten dan zij zelf gedaan hebben, dan nog mogen zij de teugels niet uit handen geven al vorens voor die jeugd de tijd gekomen is. dat wil zeggen, eerst dan, wanneer het jonge geslacht tot volkomen rijp heid gegroeid is en den steun der oude ren missen kan. De geschiedenis heeft bewezen, dat de geslachten naar elkaar toegroeien en dat de bruisende jeugd van het heden eerst dan goed in staat is om zelf te handelen, zelf leiding te geven, wan neer er al weer een nieuwe jeugd, even opstandig of erger, gereed staat, om haar taak op te eischen. Zooals de dichter zegt: Wo immer alte Fechter Fallen im mutigen Strausz, Da kommen neue Gesehlechter Und fechten es ehrlieh aus. Dit blijft gelden, ook voor onzen tijd. Dat inmiddels de jeugd van onze da gen, door den geweldigen wereldoorlog van de wijs gebracht, aan het oude ge slacht meent zware verwijten te moeten doen en de pretentie heeft een nieuwe wereld te gaan vormen, is verklaarbaar en strekt haar in zekeren zin tot eer. Wanneer wij er in slagen, te vinden, in hoeverre zij gelijk heeft en welke ver gissingen zij begaat, zullen wij de ver klaring van de onrust van onze dagen zeer dicht genaderd zijn. Laten wij dit in volgende beschouwingen beproeven. HOMO SAPIENS Z. D. H. de Bisschop van Haarlem zal Maandag en Zaterdag der volgende week geen audiëntie verleenen. De Internationale Radio Unie van Genève heeft haar leden gevraagd, hoeveel radio spelen er den laatsten tijd opgevoerd zijn. Uit deze enquête is gebleken, dat in den loop van de laatste 9 maanden 835 radio spelen opgevoerd zijn. Hiervan werden 200 stukken speciaal voor de radio geschreven, terwijl de overige 63-5 bewerkingen waren van reeds bestaande tooneelstukken, romans, novellen, enz. HET INT. EUCHARISTISCH CONGRES TE CARTHAGO. immm "U -v Wmmm& De Zeereerw. Pater J. P. Reynenberg O.FJVL, die vandaag 12jaar pastoor van de St. Antoniuskerk aan de Nieuwe Groen markt te Haarlem is Heeft Den Helder als visscherij-centrum toekomst De hesr B. J. Gelder heeft voer het de partement Den Helder van de Ned. Maat- "schappij voor Nijverheid en Handel een le zing gehouden over „De Zuiderzee-steunwet in verband met hst algemeen belang". Spr. wees op het groote belang, dat zi. Den Helder heeft bij een vest ging van Zuiderzee visschers; de plaats is voor een ontwikkeling der vis cherij buitengewoon gunstig gelegen. Van de door dé regeering by de indiening van het wetsontwerp tot drooglegging aan de visschers gedane be loften betreffende ruime schadeloosstelling is niets terecht gekomen: integendeel wor den zy thans onder Armenzorg schadeloos gesteld, hetgeen door hén terecht als een grievende behandeling wordt gevoeld. Spr wees er op, dat van het visscherybedrijf alle inkomsten ten bate van een gemeente komen, in tegenstelling met industrieën, die voor groote bedragen van elders moeten betrekken. Ir. de toekomst voorziet spr. een grooten bloei voor den Helder als visschp- rij-centrum. De gemiddelde verdienste van den visscher is n et minder dan van een gemiddeld werkman, en de besommingen aan den He derschen vischaf lag zijn hooger dan elders. Verwonderlijk is het daarom, dat men in Den Helder blijkbaar niet op de vestiging van visschers gesteld is. Er wordt hier veel tong gevischt, die goede besom ming maakt. Aan de hand van cijfers toom spr. aan, dat hier een groot economisch belang is voor den Helder. De heer Bot wees er in het debat op, dat de Noordzeevangst achteruit gaat: de tl awlervisscherij heeft de Noordzee gelei- deiyk uitgemoord. De heer Gelder antwoordde, dat dit tot op zekere hoogte waar is, doch dat de traw lervangst zich verplaatst en de Noordzee weldra weder op het vroegere peil zal ko men. Een aanwezige visscher betoogde, dat de loonen doer den heer Gelder genoemd te hoog zyn, doch deze hield de zijne, welke naar een aantal jaren als gemiddel de berekend zyn, staande. By aankomst van de „President Bal Piaz". Van links naar rechts: Aartsbis schop van Chalons; Mgr. Lemaïtre, Aartsbisschop v. CarthagoLouis Bertrand; Z. E. Kardinaal Verdier van Parijs; Kapitein van de, boot; Mgr. Heylenè De jaarvergadering van bovengenoemde vereeniging werd dit jaar gehouden in de bestuurskamer van hot sanatorium „Zon nestraal" te Hilversum. Door den geneesheer-directeur, dr. Van Lier, welkom geheeten, ving de voorzitter, de heer H. A. F. Kön.ngs (Den Haag), te ruim 11 uur met de behandeling der agen dapunten aan, met een openingsrede waar in hij wees op den bloei der vereeniging en mededeelingen deed omtrent haar werk zaamheid. Het aftredende bestuurslid J, W. van Hiele TOegstgeest) werd bij acclamatie herkezen. In de kascommissie werd benoemd de heer J. H. Trijs enaar (Haarlem). Besloten werd de a.s. zomervergadering te houden in het Provinciaal Ziekenhuis te Bakkum (N.H.). Nadat nog een aantal pun ten was behandeld en oa. over het euvel der wanbetaling door patiënten en over gemeenschappeiyken inkoop was uitgeweid, vereenigde zich het gezelschap aan een. koffiemaal, waaraan ook een aantal echt- genooten van administrateuren deelnamen en waarna Dr. v. Lier een uiteenzetting hield, omtrent doel en werken van „Zon nestraal" Nadat ook nog de heer Jan van Zutphen. eer ,'an diepe menschelijkheid getuigende rei had uitgesproken, werd het gezel- sf tup door den directeur over dq terreinen eli door de gebouwen geleidr waarby de d t nemers veel nuttigs en leerrijks hoorden e -anschouwden. t excursie werd be.-Joten met een dank- v 4 asn Dr. v. Lier door den voorzitter c vereeniging. Voor de Club ter bestudeering der Katho liek democratische beginselen (voorheen St Michael) te s-Gravenhage besprak Don derdagavond het lid dezer vereeniging, mr. André Peters, mede in verband met hetgeen behandeld werd op den socialen studenten dag te Leiden en de politieke bijeenkomst te Amersfoort de actueele kwestie van de ver houding der jongeren tot de politiek. Hét geheele optreden ae jongeren aldus spr., berust op een intransigent Katholicis me. Op litterair gebied hadden deze jonge ren de ruimte, terwyl op politiek gebied zy tegenover zich vonden een uitgebreide hech te organisatie. De beweging der jongeren keert zich te gen de frazen in de politiek, als: coalitie politiek is christelyke politiek en dergeiyke. De jongeren wenschen geen doublure der Michaëlbeweging. Door de actie der Ge meenschap is een openlyke behandeling mo- gelyk geworden van wat tot dusver ver doezeld bleef Momenteel gaat geen enkele jongere cri- tiekloos mee met de politiek der Staatspar tij. Evenwel is het merkwaardig, dat de po litieke leiders ten onzent geen crisis van het parlementaire leven schijnen te zien, die zich overal voordoet. Geen parlementair stelsel mag de hervor ming der sociale toestanden tegenhouden. De R. K. Staatsparty staat mede schuldig aan de liberaal getinte politiek van de laat ste jaren, welke vooral in. haar financieel beleid funest moet geacht worden. Van de tegenwoordige politiek en het po litiek beleid gaat geen bezieling uit, zelfs naar de meening van de Maasbode. Wat is er gebeurd om de groote punten van het program te verwezeniyken? De jongeren zyn gekomen tot een rustpunt, van waaruit men wil gaan bouwen. Al de gebeurtenissen van den laatsten tyd zyn fazen op den weg der ontwikkeling. De bedoeling is geenszins de actie te be perken tot \de bestudeerde en intellectueele jongeren. De jongeren wenschen het voeren van een nationale politiek, vooral tegenover het Zuiden en het buitenland. Men wenscht een einde aan de overschatting der politiek en verdwijning van den Caivinistischen trek, die ons politieke leven overheerscht. Men verlangt tegengaan der plutocratie en op hooger plan stellen van den arbeid. Het plan van actie van het Verbond der Jongeren heeft een zestal punten als basis, n.l. de volgende: 1. bevordering der nationaal-Katholieke cultuur: 2. hervorming van het parlemen taire stelsel; 3. bestryding van de plutocra tie: 4. medezeggenschap en bedryfsorgani- satie; 5. nandhaving van een economisch zelfstandigen middenstand; 6. de grond aan den grondbewerker. Deze verlangens zijn Katholiek principi eel, nationaal en actueel. Ze leggen getuige nis al van vertrouwen in de herstellende kracht van ons beginsel. Hierop volgde een gedachtenwisseling. Na afloop der vergadering werd een af deeling opgericht voor Den Haag van het nieuwe gestichte Landeiyk Verbond der Jon geren. Dubbel werk Gistermorgen zyn de Duitsche schatgra vers teruggekeerd en is 't werk hervat. Den kuil in den Zuidoosthoek van het kerkhof waar de oude eikéboom en sporen van het geteerde vat zijn gevonden en die reeds was gedicht, is men bezig weder open te maken. Met vyf man, die gistermorgen opnieuw door den heer Langhirt zyn aangenomen, is het werk begonnen. Naar laatstgenoemde mededeelde, zyn de benoodigde werktuigen spoedig te verwach ten. Er zitten edele metalen in den grond Ingenieur M. Friedersdorff, die thans de technische leiaing heeft van de werkzaam heden, heeft dd. 7 Mei j.l. een aangeteeken- den orief aan den burgemeester van Zaan dam gestuurd, waarin hy mededeelt, dat het hem gelukt is. by het controleeren van de aanwyzingen van madame Sylvia, door mid del van geophysische graafapparaten. vast te stellen, dat in bet kerkhof aanwezig moet zyn: goud, van gehalte tot 24 karaat, zilver en koper, onder een oppervlak van ongeveer een meter lang en veertig c.M. breed,, in een onderaardsche gang van ongeveer zestig c.M. Naast een ouden muur in het terrein naast het kerkhof bevindt zich, onder een onge veer even groot oppervlak, in een onderaard sche gang van ongeveer veertig c.M. goud (tot 13 karaat) en zilver. De instrumenten hebben slechts kunnen uitwyzen, dat. in de bedoelde gangen, alléén de genoemde metalen aanwezig zyn; niet echter de hoeveelheid ervan Het kunnen zoowel massa's van groote waarde zyn als geringe resten. Hoe diep zich deze gangen bevinden, kon nog niet worden vastgesteld. HOEVEEL BRIEVEN SCHRIJVEN DE AMERIKAANSCHE LUISTERAARS? De National Broadcasting Co., de groote Amerikaansche omroepmaatschappy, heeft ge durende de maand Januari 209954 brieven van luisteraars ontvangen. Dit is heit groot ste aantal brieven, dat ooit in een maand bij deze omroepvereeniging binnenkwam. Een groot gedèelte der rapporten had be trekking op de programma's van het station WEAF, waarover 100051 brieven binnenkwa men. Over dezelfde maand in 1929 was het aantal voor dit station 59088, terwyi in Ja nuari 1928 betreffende WEAF 66862 rappor ten werdeD ontvangen. Een ander station, de omroepzender WJZ, kreeg 109303 brieven van luisteraars. Het kantoorpersoneel der National Broadcasting Co. kon de geweldige hoeveelheid brieven by na nietverwerken; er waren dagen, dat er meer dan 22000 rapporten inkwamen! BuitenluchtGezond en heerlijk 1 Ja,dot wéét ik allemaal. Maar de tucht van DOUWE EGBERTS Uit myttpüpis Uleaal. 'tJs genat by volle teu'gen, Het ts geurig zacht en fijn. Het brengt in my rt mannenleven Reuzengeur en zonneschijn. Clmge Doortrxbo» ECHTE FRIESCHE 20-50CT PER ONS De schatgravers te Zaandam hebben hun werk hervat. Het XXXe Internationale Eucharistisch Congres te Carthago. De Eerste Kamer zet de behandeling der Indische BegTooting voort. Het Gerechtshof te Leeuwarden heeft gis teren de behandeling der strafzaak tegen Ye Wijkstra voortgezet. Zware pakhuisbrand te Rotterdam. De Spaansche troebelen. Monarchistische reactie. Nieuwe rede van Dr. Briining. Grandi hield een rede over de conferen ties te den Haag en Londen. Strenge critiek op Hoover. Misleidende verklaringen? Krankzinnige wil president Hindenburg bezoeken. tint mui. Barometerstand 9 uur v.m.: 753, vooruit. Licht op. De lantaarns moeten morgen worden opgestoken om 8.11 uur en overmor gen om 8.12 uur. Vertrokken De „Johan van Oldenbarnevelt" is gister middag om één uur, een uur vroeger dan was aangekondigd, vertrokken

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1930 | | pagina 1