v/ v
DE VERDEELING VAN DEN
ZENDTIJD
PIJLTJES
UIT DE FILMWERELD
T\V lLDE Bï AD
VRIJDAG 16 MEI 1930
BLADZIJDE 1
Wij zijn tevreden,aldus Pastoor Perquin
STADSNIEUWS
MUZIEK
5
Aanbesteding
De gunning is aangehouden-
Causerie over het Gehoororgaan
Personalia
Eindexamens
Van onze Rechtbank
Retraite Haarlemsche
Patronaaisjeugd
Jubileum Jac. van Kempen
De onsterieüjke vagebond
I# W'. 15
Zeemansvrouwen
V
In aansluiting op hetgeen wij reeds in een
deel van onze vorige oplaag omtrent de mi-
nisterieele beschikking betreffende de verdee
ling van den zendtijd hebben medegedeeld,
zij thans nog vermeld, dat met inachtneming
van hetgeen gisteren gepubliceerd werd, de
overschietende zendtijd op 't station Hilver
sum gelijkelijk verdeeld wordt tusschen Avro
en Vara, met dien verstande, dat ueze ver-
eenigingen op dit station uitzenden volgens
onderstaand schema:
Des Zondags (om den anderen): 810
Vara, 10—12 V.P.R.O., 12--17 Avro, 17—20
Vara. 20—24 Avro, of: 812 Vara, 12
i7 Avro. 17—18 Vara, i8->-20 V.PR.O.,
20—24 Avro.
Maandag- 824 algemeen programma beur
telings te verzorgen door Avro en Vara.
Dinsdag: 8—24 Avro.
Woensdag: 824 Vara.
Donderdag: 8—24 Avro.
Vrijdag: 812 Vara, 1216 Avro. 16—20
Vara, 20—24 V.P.R.O.
Zaterdag: 8—24 Vara.
Op het station Huizen wordt de overschie
tende zendtijd tusschen K.R.O. en N.C.R.V.
verdeeld met dien verstande, dat die vereeni-
gingen uitzenden volgens onderstaand sche
ma:
Zondag: 812.15 Kerkdienst, beurtelings
K.R.O en N.C.R.V., 12.15—17 K.R.O.,
17—19.45 Kerkdienst N.C.R.V., 19.45—
24 K.R.O.
Maandag: 8—24 N.C.R.V.
Dinsdag: 8—24 K.R.O.
Woensdag: 8—24 N.C.R.V.
Donderdag: 8—10 K.R.O., 10—11 N.C.R.V.,
11—14 K.R.O., 14—24 N.C.R.V.
yrijdag: 824 algemeen programma, beurte
lings te verzorgen door KR.O. en N.C.RV.
Zaterdag: 8—24 KR.O.
Onderhoud met Pastoor Perqüïn
Onmiddellijk na het bekend worden van de
beschikking van den Minister van Water
staat, zijn wij naar Amsterdam getogen, om
de meening van den Zeereerw. Pastoor L. H.
Perquin O.P. te vernemen omtrent het sta
dium, waarin het radiowaagstuk thans is
Eekomen.
«Wij zijn tevreden", aldus verzekerde ons
dadelijk de voorzitter van den K.R.O., „want
hu is er rechtsgelijkheid gekomen tusschen
rechts en links." Waarvoor bij het onderwijs
50 jaar lang gestreden is moeten worden,
hebben wij hier in 5 jaar bereikt.
„Maar we hebben ervoor moeten vechten,"
Verklaarde Pastoor Perquin, die het verder
cen goeden maatregel noemde, dat de kleine
omroepen ondergebracht zijn bij de groote.
Ware dit niet een feit geworden, dan zou
zulks een voortdurende bron van moeilijk
heden zijn gebleven. Nu komen de kleine
linksche omroepen op den linkschen zender
on de rechtsche worden bij den rechtschen
zonder ingedeeld.
„En de V(rijzinnig) P(rotestantsche) R(a-
hio O(mroep)?" vroegen wij.
„De V.P.R O is links," antwoordde Pastoor
Perquin. „Zijn godsdienstige programma-ge
deelte wordt verzorgd door de V.A.R.A., om
dat de aanhangers van deze richting onge
veer te vergelijken zijn met de religieuze so
cialisten. De A.V.R.Ö verzorgt het cultureel
gedeelte."
Van belang achtte Pastoor Perquin het,
dat de rechtsche omroepen geen onderdeelen
Kennen. Omdat van hun zendtijden dus geen
uren aan anderen behoeven te worden afge
staan worden de politie-berichten via den
rechtschen zender uitgezonden. Dat heeft
men echter met genoegen toegestaan, omdat
hiermede een algemeen belang gediend
wordt.
1 astoor Perquin, zittend voor den microfoon
ri. Y°°rh> herinnerde/Pastoor Perquin er aan,
ut de Katholieken zich steeds tegen een
gemeen programma verzet hebben, omdat
,,.'1 icbting van een nationalen omroep
enschten te voorkomen. Deze zou door de
ïer groote omroepen bekostigd moeten wor-
„fFj beteekende, dat men met eigen
geld beconcurreerd zou worden. Het geval
2°u zich dan hebben voorgedaan, dat tegelij
kertijd met de uitzending van het algemeen
Programma b.v. de K.R.o. zijn zenduren
bad waardoor men het gevaar liep, dat Ka
tholieken af zouden stemmen op 't algemeen
Programma en dus naar het cultureele
Programma v. d. K.R.O. niet algemeen ge
teisterd zou worden. Dit gevaar "heeft men
bezworen, door de verzorging van het alge
meen programma om beurten aan de om
knepen op te dragen. De A.V.R.O. en V.AR.A.
^rgen hiervoor op Maandag en K.R.O. en
yu °P Vrijdag, doch elk afzonderlijk.
j,r een moeten de omroepen het algemeen
taafamma 8 hagen tevoren aan den Radio-
siiu zt'nclen- Deze oefent evenwel geen een-
bii uit' doch kan slechts in beroep gaan
,J den Minister.
Pastoor Perquin het, dat
bister niet aan het passen en meten is
Uit t 00011 ingezien heeft, dat ons volk
ied e deeleb bestaat (rechts en links), die
Ver een eigen opvatting hebben van het
it veil hier en hiernamaals
Het écne, dat zich vasthoudt aan God,
schepper van hemel en aarde, en aan Zijn
..Oon Jezus Christus, onzen Verlosser en Za
ligmaker di> als éénige Middelaar zich aan
den mensch geopenbaard heeft; dat alles
hier op deze wereld beschouwt in het licht
van die openbaring, en God niet alleen een
Plaats geeft in de ziel van den mensch, maar
°ok in heel het maatschappelijk leven.
Het andere deel, in Levensbeschouwing ge
heel verschillend, dat den autonomen
mensch de nmcht en het recht toekent om
be zaken van deze wereld te regélen en den
Christus niet de plaats geeft, die Hem als
Zoon Gods en Verlosser der wereld volgens
de eersten toekomt.
Deze verdeeling, die niet door welk so-
phisme ook is weg te redeneeren, en die tel
kens en telkens weer in de praktijk van het
leven tot uiting komt, is de grondslag van
deze zendverdeeling en steunt op de realiteit
van het leven.
Daaruit volgt ook, dat de rechtsche groe
pen bij elkander zijn gekomen op den éénen
de linksche op den anderen zender. Wat
rechtsch is is ondergebracht bij de 2 groote
rechtsche radio-organisaties, wat linksch is
bij de linksche.
Niemand heeft dan ook recht om ontevre
den te zijn ook al zou in kleinere onderdee
len het getal uren van den beschikbaren
zendtijd, niet met mathematische juistheid
aan het percentage der bevolking beantwoor
den.
Wat speciaal den K.R.O. betreft, deze heeft
eenmaal in de 14 dagen de beschikking over
den geheelen Vrijdag. Des Zondags moet hij
enkele uren aan de N.C.R.V. afstaan, doch
deze uren krijgt de katholieke stichting op
Donderdag weer terug. Tusschen K.R.O. en
N.C.R.V. heeft een eerlijke verdeeling plaats
gevonden, waarbij de Katholieken iets in het
voordeel zijn, omdat de N.C.R.V.-zendtijd
moet afstaan aan den Demoeratischen Bond.
Resumeerende zeide Pastoor Perquin, dat
de oplossing gebaseerd is, op de rechtsgelijk
heid der twee bevolkingsgroepen, die tegen
elkaar opwegen.
De wisseling van station, zoo deelde Pas
toor Perquin ons nog mede, zal moeten blij
ven geschieden tot een nieuw station, op kos
ten van V.AR.A. en A.V.R.O., gebouwd is.
Waar dit station zal verrijzen, is nog niet be
kend, maar de zender te Hilversum zal ver
dwijnen.
Pastoor Perquin besloot het onderhoud met
te herhaler waarmede hij begonnen was, n.l.
met de verklaring:
„Wij zijn tevreden."
Een interpellatie
Van bevoegde zijde vernemen wij, dat mr.
Boon (Lib.) het voornemen heeft, in de
Tweede Kamer een interpellatie over de
zendtijdverdeeling te houden.
Van katholieke zijde zou hierbij het woord
worden gevoerd door ir. A. Feber, terwijl ir.
Albarda dan het standpunt der sociaal
democraten zou uiteenzetten.
Het oordeet van mr. A. van der Deure
Gistermiddag om twee uur heeft de voor
zitter van de N.C.R.V., mr. A. van der Deure
te Bennekom. voor de Huizer microfoon het
besluit inzak-: de verdeeling' van den zend
tijd in het kort besproken.
Spr. bracht de voornaamste bepalingen
van het besluit naar voren. Nadat hij deze
had medegedeeld, ging hij als volgt voort: 't
is misschien wel goed om even na te gaan,
wat nu evenwel de leidende gedachten zijn
geweest van het ministerieele besluit bij de
verdeeling en dit zi)n drie hoofdpunten. Ten
eerste, dat de beschikbare zendtijd gelijkelijk
wordt verdeeld tusschen de vier groote om-
roepvereeniglngen; iedere volksgroep krijgt
dus een kwart van den totalen zendtijd. Er
wordt volkomen gelijk naast elkander gehan
deld.
Ten tweede: naast de groote algemeene
omroepvereenigingen zijn er in den loop der
jaren verschillende kleinere organisaties ont
staan, die elk een bijzonder doel hebben.
Zendtijd ontvangen zij van den omroep,
waaraan zij het meest verwant zijn. Door den
minister is bepaald, dat ieder groote omroep
vereniging eer dag per veertien dagen re
serveert voor een algemeen programma. Het
algemeen programma dient men zoo te ver
staan, dat door alle Nederlanders daarnaar
kan worden geluisterd. Aan de rechtsche
volksgroep wordt volkomen recht gedaan. De
heer Van der Deure bracht vervolgens een
eere-saluut aan minister Reyiner, die den
moed heeft gehad om de rechtschen naar
voren te brengen, iets waarom sedert jaren
werd gevraagd en waarnaar werd verlangd.
Het hoofdpunt is: de slag is gewonnen; de
regeling' waarvoor de N.C R.V. vele
jaren werkte. Spr eindigde zijn r~*«- aldus;
voor dezen zegen op ons werk hebben wij
onzen God dankbaar te zijn.
Oranjefeestdagen
Op feestdagen met betrekking tot het Ko
ninklijk huis of deszelfs leden, zal de ver
zorging van het programma den geheelen dag
geschieden door de algemeene omroep-ver-
eenigingen, welke aan de viering dier feest
dagen wenschen mede te werken. In andere
gevallen van nationale feestviering zal die ver
zorging geschieden als de minister in over
eenstemming acht met den aard van de vie
ring. Indien bovengenoemde feestdagen val
len op een dag, dat andere omroepvereeni
gingen de beschikking' over de omroepstations
geheel of gedeeltelijk zouden hebben gehad,
verkrijgen deze omroepvereenigingen van den
door hen afgestanen zendtijd op andere da
gen gelijkwaardigen zendtijd terug.
Het oordeel van den heer Vogt
Ook de heei Vogt sprak gisteravond en zijn
woorden waren bitter van het eerste af, toen
hij er zich over beklaagde geen introductie te
hebben op de departementen in Den Haag
„waar de vrienden van Huizen het heft in
handen hebben."
De beslissing had hem niet verrast, maar
niettemin tocl, eenigermate verbijsterd. Het
is een ontstellende slag, waardoor de A.V.R.O.
van de huidige 125 slechts een nuttig aantal
van 53 zenduren overhoudt, ongeacht nog 't
feit, dat men een plaats zal moeten inruimen
voor de omroepjes, die daarvoor zullen wor
den geacht in aanmerking te komen. Het al
gemeen program noemde spr. een naïeve po
ging van de regeering om samenwerking
tusschen de omroeporganisaties te verkrijgen.
Deze samenwerking is echter onmogelijk. Het
werk, dat zeven jaar lang is verricht, is he
den door de handteekening van minister Rey
mer voor een deel in puin gestort.
Onze omroep gaat nu een nieuwe faze in:
een tijdperk van verdrukking is ingegaan.
Spr., die van Zwolle uit sprak, zeide dan,
dat de Zwolsche minister van der Vegte als
eerlijk man altijd voor een dergelijke oplos
sing is teruggeschrokken. De oud-burge
meester van Hilversum echter neeft het in
stituut verminkt, dat den naam van zijn vo
rige woonplaats over de grenzen bracht. In
het in hem gestelde vertrouwen heeft hij
ons beschaamd.
Zekei. zijn taak was niet gemakkelijk. Drie
om onrecht schreeuwende partijen drongen
bij hem aan. Doch zijn beslissing berekent
een cynische vertrapping van onze wenschen:
Als schadelijk onkruid worden wij uitgewied.
Deze dag is een zwarte dag voor de Neder-
landsebe huiskamer en voor de regeering des
lands, die recht moest schenden, omdat zij
den moed niet had aan onrecht te weer
staan.
De heer Vogt deelde echter mede, dat men
niet van plan is bij de pakken neer te zitten.
Zaterdagmiddag is er een spoedvergadering
van het A.V.R.O.-bestuur om te overleggen,
wat te doer> staat en men zal pogen uit het
buitenland om te roepen.
Spr. maakte dan een vergelijking met het
beruchte Angarie-recht uit den oorlogstijd.
Nu is er een decreet dat nog veel erger is.
Toen had men immers nog uitzicht op herstel
van de schade. Hier is onverschilligheid voor
alle belangen. De Nederlandsche partij
politiek wilde het licht dooven, dat haar
oogen verblindde.
Spr. besloot met een oproep tot steun aan
de A.V.R.O. en met de opmerking, dat nu de
strijd pas begint.
SCHOLA CANTORUM
Dirigent Hubert Cuypers
Drie jaar geleden gaf Cuypers' Schola
alhier een zaalconcert. De opkomst van het
publiek was tamelijk goed, het succes enorm.
Een jaar later gaf de Schola een kerkconcert
in de oude Bavo-kathedraal. Het bezoek was
zeer talrijk en men mag veronderstellen,
dat een ieder voldaan huiswaarts keerde.
En nu Schola's artistieke leider aan het
hoofd is geplaatst van de R. K. Oratorium-
vereeniging, honderden zangeressen en zan
gers plus vele comité- en commissieleden
hem persoonlijk hebben leeren kennen en
waardeeren, was de verwachting een volle
zaal, toch zeker geen hersenschim.
't Liep echter anders. De opkomst was
matig, zeer matig, o.i. beschamend voor
muzikaal Haarlem. We wenschen de R. K.
Oratorium-vereeniging grootere en tevens
blijvende belangstelling toe, want zonder
deze loopt de geheele, grandioze opzet op
een mislukking uit.
Verder ter zake.
Hubert Cuypers
Het was, zooals altijd, een echte Cuypers-
uitvoering. Alles goed voorbereid en prompt
gekend, met degelijken rythmischen grond
slag, licht gemarkeerde aanzet en fijn ver
zorgde articulatie, alles klonk uiterst be
schaafd, soms bovendien zeer weelderig van
klank en werd correct naar Cuypers' op
vattingen uitgevoerd.
Alleen scheen het koor, zoowel het jongens
als het gemengde koor, in den aanvang niet
op deze zaalruimte te zijn ingesteld. Maar
welk koor kan zich direct richten naar de
acoustiek en de temperatuur van een dusdanig
bezette zaal
Het meest trof ons dezen avond de fransche
kerstliederen, gezongen door een vijftal
dames, met piano-begeleiding en secondaire
koorpartij. Daar sprak een charmante en
toch hoogst verheven stemming uit.
De jongens oogstten zooals gewoonlijk veel
bijval met hun liedekens, die wederom voor
treffelijk getypeerd en uiterst fijn van klank
timbre voorgedragen werden. Na hunne
Gregoriaansche gezangen, evenals na de
eerste nummers van het gemengde koor,
weerklonken geen bijvalsbetuigingen. On
begrijpelijk Al worden ze niet streng volgens
Dom Maquereau's regels inzake rythmeering,
groepeering en chironomic (de plastische
uittee kening van het rythme door hand
gebaar), uitgevoerd, doch volgens de vrijere
opvatting van Cuypers zelf, alleen al reeds
de homogeniteit van dit kinder-ensemble
moet bewondering afdwingen.
Na Lotti's achtstemmig „Crucifixus" brak
het applaus voor de eerste maal los. Was het
't volle klankvolume, hetwelk het kooi' hier
ontwikkelde, dat de aanwezigen plotseling
in verrukking bracht
Wij bewonderen meer den doorzichtigen
koorklank in het voorafgaande nummer van
Marenzio „Hodie Christus natus est" en
die in bijna alle andere nummers, zelfs in
het achtstemmige „Angelus Domini" van
Casciolini bleef behouden.
Van de gemengde koornummers, heeft
ons bijzonder gefrappeerd het Hongaarsch
volkslied „Magasan repül" door zijn afwisse
lende, goed getroffen rythmiscbe wendingen.
Het concert werd besloten met het 15-
eeuwsch Mysterium „Jesus und die Nonnen",
waarin o.a. Mej. Josephine Boelen en onze
stadgenoot de heer Luc. Louman op lof
waardige wijze respectievelijk de alt- en
baryton-solo vervulden.
Een kunstayond, rijk aan afwisseling» die
meer waardeering verdiende.
Een volgende maal onder auspiciën van
„Geloof en Wetenschap"
O. K.
Gisterenavond 8 uur werd in hotel „Lion
d'Or" door het bestuur van de Woning-
bouwvereeniging „Tuinwijk Noord" aan
besteed
Hot verfwerk ten behoeve der 65 woningen
gelegen aan en nabij de Aelbertsbergstraat,
Kleverparkweg en Kleverparkstraat te Haar
lem.
Ingekomen waren 16 biljetten. Ingeschre
ven werd als volgt
A. v. Putten, Utrecht, f 3900; J. C. Roorda,
Santpoort f 4160; J. G. Reinders-Spijker
H. de Bie, Amsterdam, f 4345; A. J. Ter-
voert, Haarlem, f 6840; F. W. Sinneker,fa.
't Hart, Haarlem, f 4398: A. A. v. Rie,
Haarlem, f 4255; J. P. Kraakman, Haarlem,
f 3975; D. P. v. d. Meij, Haarlem, f 4380;
J. G. H. Fengler, Haarlem, f 4200: A- Breed,
Heer-Hugowaard, f 3498; J. Lucas, Spaarn-
dam, f 4x93; H. B. Post, Amsterdam, f 6760;
J. Hornstra, Hilversum, f 3583; Bouw- en
Handelmij. v/h Twisk Co., Diemen,
f 4000; F. Kwientes, Haarlem, f 4x50; H.
Tuin L. v. Duivenvoorde, Haarlem,
f 4690.
Laagste inschrijver was alzoo A. Breed,
Heer-Hugowaard f 3498.
Gisteravond hield de heer S. Kamminga,
oorarts, in de zaal van het Gemeentelijk
Concertgebouw een causerie over het gehoor
orgaan.
Spr. memoreerde de voornaamste punten,
waar hij het dezen avond over zou hebben.
We moeten verschil maken tusschen de
aangeboren doofheid (b.v. familiekwaal), die
zich misschien eerst later openbaart, en de
verkregen doofheid.
Er is wel degelijk groot verschil of het ge
brek ixx het binnenoor of wei bijvoorbeeld in
de gehoorgang of het trommelvlies zit.
De oorschelp, zeide spreker is bi) ieder
mensch verschillend, zoodat dit evenals de
vingerafdrukken een middel is tot opsporing
van misdadigers.
Vele menschen zijn eenigszins doof, waar
van zij echter zelf en de omgeving niets we
ten. Ook heerscht alom de meening dat wan
neer 't trommelvlies gescheurd is, de persoon
zoo goed als niets meer hoort. Dit is volgens
spreker onjuist.
Het trommelvlies o.a. is in staat het ge
luid niet te laten terugkaatsen.
Het terugkaatsen van het geluid is 't best
op 't water waar te nemen.
Doofstom was, volgens spreker, eigenlijk
niet de juiste naam, daar doofstommen op
een daarvoor ingerichte school „leeren" spre
ken. al is het dan niet op de gewone ma
nier.
Ook had spreker het over de middelen, om
doofheid te voorkomen en de toestellen om
het geluid te versterken.
Spreker zette dat alles uiteen aan de hand
van lantaarnplaatjes. Daar een groot deel der
aanwezigen uit slechthoorenden bestond, was
een gemeenschapstelefoon aangelegd, zoodat
ook zij den spreker konden volgen.
Bovendien had spr. getypte briefkaarten
vervaardigd die op 't doek verschenen, want
tusschen hooren en verstaan is nog een
groot verschil.
De zaal was flink bezet en de tentoonstel
ling' druk bezocht.
Op de in Den Haag gehouden examens
van de Vereeniging van Modevakscholen
in Nederland zijn geslaagd de dames A. C.
Weijers voor costumiére, A. M. Jansen voor
coupeuse, beiden alhier.
Tot gecommitteerde bij de eindexamens
der verschillende gymnasia te Roosendaal,
Gouda, Gorinchem, Breda. Middelburg en
Dordx-echt, is benoemd dr. A. D. Fokker,
hoogleeraar aan de Rijksuniversiteit te Lei
den, wonende alhier.
De eindexamens van het Christelijk ly
ceum alhier zullen word'en afgenomen op
23, 24 eix 25 Juni as. en de eindexamens
van het R.K .Lyceum alhier op 26, 27 en 28
Juni a.s.
De eindexamens van het openbaar gym
nasium en het openbaar lyceum zullen ge
houden wox'den op 20, 21, 23, 24 25 26 27 28
en 30 Juni.
Uitspraken van Donderdag 15 Mei 1930
Th. T„ brief- en telegrambesteller, wo
nende te Haarlemmermeer. „Verduistering."
Zes weken gevangenisstraf o.v.
B. A. V„ stoker, wonende te Zaandam.
„Art. 245 W. v. S." Zes maanden gevangenis
straf o.v.
P. K., fabrieksarbeider, wonende te Koog
aan de Zaan. „Mishandeling." Drie maanden
gevangenisstraf o.v. met toewijzing van de
civiele vordering tot een bedrag' van f 72.—.
A. de W„ los werkman, wonende te Wijk
ACHT 16 MEI 1930
aan Zee. „Appèl overtreding Jacntwet. Vrij
gesproken.
G. G. M., broodbakker, wonende te Hoofd
dorp. „Appèl overtreding Motor- en Rij
wielreglement". f 5 boete subs. 5 dagen hech
tenis o. v.
G. d. H„ winkelier, wonende thans te
Lisse. ..Verduistering in dienstbetrekking.
Zes maanden gevangenisstraf o.v.
Van 18 tot en met 20 Mei as. gaat weder
om een aantal leden der verschil'ende in
Haarlem bestaande Jongen"patronaten op
op retraite in het St. Alphonsusretraitehuis te
Amersfoort. Ditmaal zijn het 65 jongens.
Zaterdagmiddag vertrekt men mot den
trein van 4.34 uur, doch de retraitanten
worden uiterlijk kwart over 4 aan den
Stationsingang verwacht.
1 October a. s. zal de bekende en alom
gevierde zanger, de heer Jac. van Kempen,
den dag herdenken, dat hij voor 30 jaar
voor het eerst als solist optrad.
Dit feit zal niet onopgemerkt voorbij
gaan.
Er zal namelijk door Haarlem's Gemengd
Koor, dirigent Jan Booda, op 1 October ec«n
Bachconcert worden gegeven in de Groote
Kerk.
Aan dit concert zal medewerken de heer
Jac. .11 Kempen.
Hij zal dit als zijn jubileumsconcert be
schouwen.
Voor dit jubileum zal een eere-comité
worden samengesteld, waarvan de namen
later bekend zullen worden gemaakt.
Beroepskeuze
Nu het weer naar den tijd loopt, dat
het schooljaar eindigt, zitten vele
ouders voor de moeilijk vraag wat hun
kinderen moeten worden.
Om velerlei redenen zijn de Bureaux
voor Beroepskeuze in dezen een uit»
komst.
Dit zijn geen plaatsingsbureaux; men
i kan daar dus geen betrekking vragen
i en krijgen voor zijn' jongen of meisje,
i alhoewel de instellingen nauw verbon-
den zijn met de arbeidsbeurzen, maar
i men kan er inlichtingen inwinnen.
Die zijn van groote waarde en van
j tweeërléi aard. Men kan er een over-
1 zicht krijgen van de mogelijkheden, die
er voor een „afgestudeerd lid" van het
gezin openstaan. Voor de meeste ouders
is de kennis omtrent de vakken, die
voor het kind geschikt zijn, zeer be-
pex'kt en bepaalt zich tot die, welke zij
in den dagelijkschen omgang tegen ko
men. Op de Bureaux voor Beroepskeuze
heeft men inlichtingen over aJle vak
ken en dat niet alleen maar ook kan
daar worden medegedeeld of er in een
bepaald vak een toekomst voor een
jongen of meisje zit of niet. Ook wordt
daar een onderzoek ingesteld naar de
geschiktheid van een candidaat voor
een bepaald vak en dat is van het
grootste belang. Het geluk van den jon
gen of 't meisje hangt voor 'n groot deel
van het feit af of het een betrekking
krijgt, een vak ieert waar het voor
geschikt is en waar 't plezier in heeft.
Op loet Bureau voor Beroepskeuze
zitten menschen, die routine in deze
dingen hebben gekregen. De ouders
zullen heel veel leeren en veel genoe
gen beleven aan een praatje met hen.
De Bureaux voor Beroepskeuze zijn
voor vele ouders een uitkomst.
De geluidsfilms, die tot nog toe het
meest geliefd waren, zijn ongetwijfeld
die, welke tot het revue en operette-genre
behoorden.
Het min of meer komische effect, dat de
sprekende film in haar aanvangsperiode had,
was daar niet geheel en al vreemd aan.
Slechts een fel-sentimenteele historie of een
zwaar dramatisch gegeven, zooais b.v. The
Singing Fool en Atlantic waren bij machte
het publiek mee te sleepen en de onvol
maaktheden te doen vergeten. Voor het ove-
ï'ige was de geringste „Fehler" in staat, onx
den lachlust van het publiek op te wekken,
zelfs op de meest schijnbaar droevige oogen-
blikkeu.
Het is dan ook niet te verwonderen, dat
men op het operette- en revuethema wat
verder door borduurt, om daardoor, we zou
den haast zeggen, bij voorbaat succes te ver
zekeren.
Gustav Fröhlich als de zwerver
Dit valt te gemakkelijker, wijl ook de wer
kelijke operette min of meer een wijziging
heeft ondergaan, zij het dan ook tot haar
schade. Want was men er vroeger zeker van,
dat de operette luchtig en vroolijk was, te
genwoordig probeert men ook daarin reeds
sentimenteele gedeelten in te Iasschen, iets
wat de operetteliefhebber niet altijd even
aangenaam vindt.
Ook de Unsterbliche Lump is vervaardigd
naar de gelijknamige operette van Edmund
Eysler, doch men heeft deze o-danig ver
filmd, dat het operette-achtis.e geheel op
den achtergrond blijft en de handeling steeds
domineert.. Dit kon zonder bezwaar geschie
den, daar de historie zich afspeelt in het
wondermooie Stiermarken, waar de tradi-
tioneele kleedij en de typische gewoonten en
gebruiken reeds voldoende afwisseling gaven.
Ook benutte men den aangenamen eenvoud
van de bevolking en een uitgelezen corps van
gemoedelijke menschen, om aan de geschie
denis een natuurlijke smeuiigheid te geven,
waardoor de handeling zonder te verdoezelen
er heel fijntjes tusschendoor loopt en toch
niets aan duidelijkheid verliest. Weliswaar
hee.ft men het overlijden van een schijnbaren
hoofdpersoon alleen maar in een raadsver
gadering' laten verklaren, welke bovendien
nog in Stiermarksch dialect, en zóó genoeg
lijk wordt gespeeld, dat maar weinigen het
zullen opmerken, doch dat kan men eerder
als een te hoog schatten van het publiek,
dan wel als een fout of onduidelijkheid aan
merken.
In het geheel genomen is deze film een
selectie van uitstekende opnamen, vergezeld
van een muziek die zonder opdringerig te
zijn, toch een waardige plaats inneemt.
Dat de hoofdpersonen, t.w. Gustav Fröh
lich en Liaxia Haid, zoo prachtig passen in
deze Oostenrijksche Alpenomgeving, pleit
voor hun speelkwaliteiten Toch kunnen ze
het o.i. nog maar niet winnen van Weiss-
Ferdl, die zoo'n buitengewoon smakelijk type
van dorps-burgemeester creëert, dat hij het
alleen reeds de moeite waard maakt om deze
film te gaan zien. Een zoo ongekunsteld spel
zagen we nog maar zelden.
Tenslotte zullen we volledigheidshalve nog
even vertellen, dat de onsterfelijke vagebond
een jonge schoolmeester is, die ook com
poneert en die verliefd wordt op de dochter
van den postbode. Als hij naar Weenen gaat,
0111 zijn opera voor te spelen, trouwt zijn
hartlap inmiddels met een ander, en als hij
dan verheugd terugkomt om zijn succes mee
te deelen, maakt hij nog net het staartje van
de bruiloft mee. Deze onteouw grijpt hem zoo
aan, dat bij gaat vagebondeeren exx in dien
toestand meemaakt, dat zijn eigen stand
beeld wordt onthuld. Als zwerver woont hij
de onthulling van dat beeld bij, doch wordt
herkend door zijn inmiddels weduwe gewor
den geliefde en zij volgt hem nu in zijn
zwerversbestaan.
Natuurlijk geeft deze korte inhoudsweer-
gave geenszins een juist beeld van de film,
doch het heeft zijn voordeel, dat men thans
met meer aandacht de film kan bekijken.
Want dat is zij overwaard!
L. V.
r"
Weiss-Ferdl, de dorpsburgemeester (rechts) brengt een „hoch" uit op den eigenaar van
een prijsgekroonde koe. Deze eigenaar, H. A. von Schlettow, is teven» de spoorloos ver
dwenen echtgenoot van de aanvankelijke verloofde van den schoolmeester.
Een Hollandsche tilm van de Hol
iandsche filmfabriek „Holland" te
Amsterdam.
Tct de weinige echt Hollandsche tooneel-
.3 tukken die een geweldigen opgang maken
en maakten, behooren zeker die van Her
man Bouber, en er zullen niet veel men
schen zijn die niet één of meer van zijn
stukken hebben gezien. Steeds wist hij de
menschen te boeien door den eenvoud' van
taal en de rake typeering van personen, die
zoo uit het echte Amsterdamsche volksleven
gegrepen schenen te zijn. Hij teekende ze
ten voeten uit. met al hun hebbelijkheden
met al hun zwakheden, met al hun vreugde
en hun leed. maar bovendien met al hun
echten, onvervalschten humor. Ondanks het
feit. dat maar weinigen met den Amster-
damschen volksaard bekend waren, of er
ook maar iets van af wisten, toch voelde
men. dat de schrijver een greep gedaan had
midden in dit volksleven en er streng voor
gewaakt had, alles te vermijden, wat aan de
juistheid of het eeht-mensehelijkc schade
zou kunnen doen.
Thans leeft men het gewaagd om dit
successtuk in filmvorm te gieten, wat gezien
de furore op de planken, niet direct een
daad van slechte koopmanschap was. Of men
daarvoor echter dankbaar zal zijn, is een
tweede vraag, die men echter gerust zonder
eenige aarzeling ontkennend kan beant
woorden. Want we zoud'en werkelijk niet we
ten, wat we in deze film moeten bewonde
ren. Het eenige goed wat men ervan zou
kunnen zeggen is, dat men zijn best gedaan
heeft, om het bestaande tooneelstuk zoo
goed mogetijk te verfilmen. Voilé, tout!
Bij ieder nieuw beeld wordt men gewaar
dat iedere opname een probleem is geweest,
met een aller-ongelukkigsts oplossing als re
sultaat. Zelfs de meest fanatieke propagan
dist van het; Steunt het Hollandsch Fa
brikaat zal niet anders kunnen zeggen.
Reeds het Ixegin van de film toont de
onmacht van den regisseur, om Amsterdam
als lichtstad weer te geven. Daarvoor heeft
hij nota bene de Eóison-Lichtweek benut,
zoodat men een met zuilen verlicht Damrak,
en geïllumineerde gebouwen en torens te zien
krijgt. Vervolgens laat men enkele (werkelijk
goede) opnamen zien, van het typische Am
sterdam en een serie marktscènes, die een
goed figuur zouden maken in een of ander
week-journaal waarna men langzamerhand
kennis gaat maken met de hoofdpersoon t.w.
Josephine Schetser, die voorts de geheele film
door angstvallig vermijdt om eens ergens
anders naar toe te kijken dan naar beneden.
Vervolgens ziet men eenige huiskamer-tafe
reeltjes. om tenslotte voor de afwisseling weer
eenige kroegtafereeltjes te mogen bekijken
Het eenige wat men op het tooneel niet
ziet en wat juist een voordeel is, is het
aan- en afmonsteren van Willem, het rijden
naar of van het stadhuis, het brengen van
de kinderen naar Jonker (alsmede het weer
terughalen) en de vrijage van den ontrouwen
schurk, maar dat ziet men nu juist op de
film wel. En dan nog hce!
Alles gaat even stuntelig en onlogisch en
opzettelijk De eenige plezierige afwisseling,
die er nog in voorkwam, was (het spijt ons
het te moeten zeggen) de knokpartij. Maar
ook deze vreugde was van korten duur, toen
men zag dat de dame toen haar geliefde
en haar huisraad aan splinters geslagen was,
eventjes uit haar stoeltje oprees en den knok
ker eventjes aan zijn dasje en zijn overhemd
trok, omdatja, omdat het publiek het
wel aardig zou vinden, dat zij ook een opla
waai kreeg
Nu spreken we nog maar niet van het
walgelijke gesol met een paar oude mannen,
welke scènes beslist stootend zijn. Waarach
tig. we zouden haast nog het Hollandsche
filmwonder Henkie V' -ten. die heeft
medegeholpen aan den moord op het Droom
koninkje van Herman K°y:n."'tt en die
thans met veel bombarie wordt aangekon
digd. Helaas had hij geen andere taak, dan
te constateeren, dat de poes vijf poesjes had,
en vervolgens het smeren van een roomsoes
op den wang van een ander jongetje.
De opnamen met- de s-'b'TrV" 1. vond
men bliikbaa. buitengewoon lollig, alleen
was het jammer, dat er meestal een totaal
overbodig gebruik van gemaakt werd.
Het spijt ons werkelijk, dat we haast geen
woorden van waardeering kunnen vinden,
voor dit Hollandsche product, dat evenals zijn
voorgangers op dit gebied druipt van geestes
armoede, op het gebied van lilmspel en ca
mera-kennis.
Henk Kleinman werd 11a afloop van de
speciale voorstelling beapplausd en bekransd
en ook zelfs nog toegesproken, waarbij wij
den naam Eisenstein opvingen.
Maar dat zsj wel een vergissing zijn ge
weest.
V
