Berichten uit onze vorige oplage
O JM. PUDDING
Zielszieken en hunne verpleging
De zuigelingen-sterfte
te Lubeck
Droog Amerika
STADSNIEUWS
Vacature van directeur van
O. W. te Haarlem
De „woeker" van „tante Anna"
3e Senaatszitting in Polen verdaagd
Het Turksch-Grieksche verdrag
Stakingen in Palestina
geheimzinnige moord te New-York
De Wereldkracht-Conferentie
De uitwijzing van majoor Pabst
Amerikaansche wapenleveranties
aan Sovjet-Rusland
Reeds 41 slachtoffers
Groote oplichtingszaak in Frankrijk
Engeland en de Egyptische
Kabinetscrisis
De uitvoering van het Defensie-
vraagstuk in Frankrijk
De benoemingsvoordracht
Oplichter aangehouden
Personalia
Faillissementen
Jaarvergadering Trammaat
schappijen
Gemeentelijke Avondschool voor
Handelsonderwijs
Eindexamen Handenarbeid
Onderwijzersexamens
Haarlemsche Rechtbank
Ongeval bij een bouwwerk
Eindexamens
BURGERLIJKE STAND
VEILING-O VEEZICHT
UIT DEN OMTREK
SASSENHEIM
HILLEGOM
NOORDWIJKERHOUT
BEVERWIJK
beter...en toch
niet duurder
Haar vordering ontzegd
AMSTERDAM, 18 Juni. Zooals men zich
zal herinneren werd onlangs voor den Kan
tonrechter Mr. L. S. G. de Hartog een civiel
proces gevoerd over een vordering van 1 150,
die een Jordaansche vrouw bekend als „tante
Anna" beweerde te hebben op een harer
„cliënten."
De vordering dateerde van 1922 en gedaagde
hield tijdens het proces staande, dat het be
drag reeds lang geleden geheel was afbetaald.
De Kantonrechter deed heden uitspraak en
ontzegde de vordering van eischeresse. Hij
overwoog in zijn vonnis, dat uit de getuigen
verklaringen gebleken is, dat eischeresse be
kend staat als een felle woekeraarster, voorts
is komen vast te staan, dat zij niet gewoon is
de schuldbekentenissen terug te geven, terwijl
het meer is gebeurd, dat zij voor de tweede
maal het geld opvorderde bij een cliënt. Ook
achtte de kantonrechter het niet aannemelijk,
dat eischeresse, die als zéér lastig bekend
staat, zeven jaar op haar geld zou wachten,
zonder het haar cliënt lastig te maken. Wat
de verklaringen betreft van de getuigen, voor
gebracht door eischeresse, overwoog de Kan
tonrechter dat in die gevallen, genoemd door
deze getuige, hoogstens sprake is van een
zekere lankmoedigheid tegenover enkele cliën
ten, terwijl het niet uitgesloten is, dat deze
getuigen bang waren voor eischeresse.
Groote verrassing daardoor verwekt
Kort na middernacht ontving de voorzit
ter van den Poolchen Senaat een besluit
van den Poolschen staatspresident, waar
door de voor Maandag a.s. bijeengeroepen
Senaatszitting voor een maand wordt ver
daagd. De verdaging van den Senaat heeft
groote verrassing gewekt, aangezien men er
op rekende, dat de Senaat in twee dagen
tijd alle aan de orde zijnde voorstellen zou
kunnen afhandelen.
Men vreest, dat de Sejm een gelijk lot
beschoren is.
ANGORA, 18 Juni. (V.D.) De Turksche
Nationale Vergadering heeft Woensdag het
verdrag met Griekenland geratificeerd.
De nationale Vergadering is daarna op
reces gegaan.
Als protest tegen een terechtstelling
Als protest tegen de terechtstelling van
de drie veroordeelde Arabieren werd gis
teren op vele plaatsen in Palestina' door de
Arabische bevolking gestaakt. Te Jaffa wa
ren alle Arabische winkels en zaken geslo
ten. Over het algemeen werd de orde niet
verstoord.
Een enkel incident deed zich slechts voor
bij het uiteendrijven van de menigte voor
de moskee te Jaffa. De Engelsche politiecom-
mandant, captain Scott, werd daarbij door
een Arabier met een mes vrij ernstig aan
den schouder gewond.
De politie te New-York wordt op het
oogenblik bezig gehouden door een geheim
zinnige moordzaafc. Een onbekende heeft
verschillende bladen per brief medegedeeld,
dat hij van plan was, zestien personen in de
komende dagen te vermoorden en dat hij bij
het verzenden der brieven reeds twee van
deze moorden had uitgevoerd. Tegelijkertijd
worden in de brieven de politie nog onbe
kende feiten, betrekking hebena op twee
moorden, die in de afgeloopen week gepleegd
zijn, meegedeeld, die bij onderzoek inderdaad
juist bleken te zijn. De politie is dan ook
van meening, dat de briefschrijver de werke
lijke dader is.
Een conflict
De Amerikaansche ambassadeur te Berlijn
Sackett zal hedenmiddag in het Amerikaan
sche uur een Doodschap van president Hoo
ver aan de Wereldkrachtconferentie voor
lezen. Deze boodschap, waarvan de tekst
reeds eenige dagen aan de vertegenwoordig
de Amerikaansche grootindustrieelen bekend
was, heeft tot ernstige besprekingen tusschen
vertegenwoordigers der Amerikaansche elec-
triciteitsindustrie en den ambassadeur Sac
kett geleld. De industrieelen hadden bezwaar
tegen een gedeelte van de boodschap. Eerst
nadat de ambassadeur gedreigd had, in het
geheel niet het woord te zullen voeren,,
trokken de industrieelen hun bezwaren in.
Naar vernomen wordt, zijn de berichten,
dat de Oostenrijksche ministerraad reeds
Donderdag besloten heeft majoor Pabst uit
te wijzen en dat ook de christelijk-sociale
ministers hiervan op de hoogte waren, in
strijd met de verklaringen, die den vertegen
woordiger van de Tiroler Landsregeermg te
Weenen gedaan zijn. Volgens deze mededee-
lingen hebben de christelijk-sociale ministers
niets van de maatregelen tegen majoor Pabst
geweten. De Tiroler regeering zou ernstig ge
griefd zijn, dat de uitwijzing zonder vooraf
gaand overleg met haar heeft plaats gehad.
De verklaring van de Glenn Martin Comp.
te Baltimore, dat zij haar onderhandelingen
met Sovjet-Rusland over de levering van 20
twee-motorige bombardementsvliegtuigen
heeft afgebroken naar aanleiding van de
inmenging van de regeering te Washington,
heeft in geheel Amerika groot opzien ge
baard.
De regeering te Washington geeft toe, dat
reeds zes maanden geleden besloten is, alle
munitie- en wapenleveranties aan Sovjet-
Rusland te verbieden. Hierdoor is voor Sov
jet-Rusland een uitzondering geschapen,
aangezien ook wapenleveranties naar China
of Nicaragua op grond van speciale ver
gunningen, zijn toegestaan. In politieke krin
gen spreekt men het vermoeden uit, dat de
regeering tot deze houding is gekomen door
stappen, die de Britsche regeering heeft ge
daan.
Het aantal slachtoffers van de met Cal-
mette-preparaten gevoede zuigelingen is
thans tot 41 gestegen. Er zijn nog 85 zuige
lingen ziek. Genezen zijn 48 kinderen, ter
wijl 72 nog onder geneeskundig toezicht zijn.
Dwight Morrow, een der ijverigste bestrij
ders van de drankwet, heeft bij de ver
kiezingen voor den Senaat in den Staat New
Jersey de leiding op zijn drie tegencandida-
ten. Zijn verkiezing zou een groote over
winning van de „natten" In Amerika betee-
kenen.
Landbouwers gedupeerd
In financieele kringen te Parijs is groot
opzien gebaard door de arrestatie van den
directeur en lid van den Beheersraad van
een groote verzekeringsmaatschappij .Pou
le t", die beschuldigd wordt van oplichting,
subsidiair verduistering van een bedrag aan
verzekeringsgelden van meer dan 20 millioen
franc.
Gedupeerden zijn in hoofdzaak de tegen
hagel en andere door de natuur aangerichte
schade verzekerde landbouwers, die al hun
betaalde premies verloren zien gaan.
De correspondent van de „Times" te
Cairo schrijft, dat het nauwelijks te ver
wachten is, dat de afgetreden Minister-
President Nahas Pasha bereid zal zijn tot
een compromis.
De correspondent van de „Momlngpost'
wijst erop, dat de Britsche regeering in den
huldigen strijd tusschen de Wafd-partij en
Koning Foead een neutrale houaipg zal aan
nemen. De Britsche politiek vindt geen
aanleiding tot interventie in de oinnenland-
sche aangelegenheden van Egypte, zoolang
de bekende vier punten niet in het gedrang
komen. Mochten de tegenwoordige moeilijk
heden leiden tot een aantasten der inter
nationale bepalingen en tot gevaar voor de
Engelsche onderdanen in Egypte, dan zou
Engeland zich gedwongen zien in te grijpen.
Men koestert echter de gerechtvaardigde
hoop, dat men de moeilijkheden »angs grond-
wettelljken weg zal kunnen oplossen en dat
de Wafd-partij niet zoo dwaas zal zijn, geen
gebruik te maken van het voordeel harer
parlementaire meerderheid.
De „Echo de Paris" weet mede te deelen,
dat uit de verklaringen, welke de Minister
van Oorlog, Maginot, de Ministei van Ma
rin, Dumesnil, en de Minister voor Lucht
vaart, Eynac, in de legercommissle hebben
afgelegd, is gebleken, dat de regeering voor
nemens is, de Kamer goedkeuring te vragen
van een buitengewoon crediet ten bedrage
van een milliard franc, dat zal moeten die
nen om de departementen van Oorlog, Ma
rine en Luchtvaart in staat te stellen, de
verdere uitwerking van het defensiepro
gramma uit te voeren.
Geen Haarlemmers
B. en W. bevelen ter benoeming tot Direc
teur van Openoare Werken en van net Ge
meentelijk Grondbedrijf aan het volgende
tweetal:
1. Ir. M. H. Maas, Directeur der gemeente
werken te Leeuwarden;
2. Ir. J. Gerber, Directeur van gemeente
werken te Bussura.
B. en W. voegen hieraan toe, dat naar
hun meening om zakelijke redenen voor
deze functie geen Haarlemmers in aanmer
king moesten worden gebracht.
Door de Haarlemsche recherche is aange
houden de 42-jarige A. de L., zonder vaste
woonplaats, die niet minder dan zestien-
maal in het Algemeen Politieblad stond ge
signaleerd, verdacht van oplichting.
De man is in verzekerde bewaring ge
steld.
Mej. J. W. M. Velu. alhier, slaagde aan
de R. K. Kweekschool „Maria Immaculata"
te Mook voor het examen akte L. O.
w t
Te Amsterdam is geslaagd voor het examen
akte L. O. Raden Koro Wati (genaamd Rad-
jiman), alhier.
Bij beschikking van den Minister van Fi
nanciën is ingetrokken de verplaatsing van
den ontvanger der directe belastingen J. B.
Laeyendecaer van het kantoor Haarlem
naar het eerste kantoor te Nijmegen.
Met ingang van 1 Juni is in de plaats van
wijlen den heer H. van Dantzig tot markt
meester benoemd de heer J. van der Velt,
alhier.
Door de Arrondissements-Rechtbank te
Haarlem werd gister vernietigd het fail
lissement van H. Munsterman, te Heem
stede; curator Mr. F. J. D. Theyse, alhier.
Geëindigd zijn de faillissementen door het
verbindend worden der uitdeelingslijst van:
de N. V. Bloemfoollenhandel v.h. H. Meyer
Gzn. te Hillegom; curator Mr, M. A. van
Eek alhier;
A. Jansma, thans te Eindhoven; curator
Mr. F. A. Davidson alhier.
n. z. H. T. M.
In de gister gehouden algemeene vergade
ring van aandeelhouders in de N. V. Noord-
Zuid-Hollandsche Tramweg Maatschappij
werd verslag uitgebracht over het afgeloo
pen jaar en werden balans en winst- en ver
liesrekening per 31 December 1929 goedge
keurd.
Besloten werd tot een dividenduitkeermg
van 6 pCt.
De aan de beurt van aftreden zijnde Com
missaris, de heer Dr. H. van Manen, werd
herkozen.
E. S. M.
In de gister gehouden algemeene vergade-
dering van aandeelhouders in de N.V. Eiec-
trische Spoorweg Maatschappij werden de
balans en winst- en verliesrekening over het
afgeloopen jaar goedgekeurd en besloten tot
een dividenduitkeering van 6.25 per aan
deel.
De aan de beurt van aftreden zijnde Com
missaris, de heer Ir. E. C. W. van Dijk, werd
herkozen.
E. N. E. T.
In de gister gehouden algemeene vergade
ring van aandeelhouders in de N.V. Eerste
Nederlandsche Electrische frammaatschap-
pij werden de balans en winst- en verlies
rekening over het afgeloopen jaar goedge
keurd en de aan de beurt van aftreden zijnde
Commissaris, de heer Ir. E. C. W. van Dijk,
herkozen..
Exploitatie van Tramwegen
In de gister gehouden algemeene vergade
ring van aandeelhouders in de N.V. Maat
schappij tot Exploitatie van Tramwegen,
werden de balans en winst- en verliesreke
ning over het afgeloopen jaar goedgekeurd en
besloten tot een dividenduitkeering van 11
aan de aandeelen Serie A.
De aan de beurt van aftreden zijnde Com
missaris, de heer Jhr. Dr. H. G. van Holthe
tot Echten, werd herkozen.
Op de lijn Scheveningen—LeidenKatwijk
Noordwijfe werden in 1929 vervoerd
9.928.000 reizigers, op de Hjn LeidenHeem
stede 816 200, op de lijnen Heemstede
Soendaplein en VerwulftOverveen 5.125.600,
op de lijnen StationBloemendaal, Station
Overveen en Station Leidschevaart
2.043.300, op de lijnen AmsterdamHaarlem
Zandvoort en Amsterdam Sloterdijk
5.297.000. In deze cijfers is niet begrepen het
vervoer van reizigers, die een abonnement
hebben.
In een toelichting wordt opgemerkt:
Het vervoer op de lijnen Scheveningen
Leiden—Katwijk—Noord wijk blijft zich voor
al over de korte trajakten ontwikkelen.
Op de lijn LeidenHeemstede nam het
aantal reizigers en abonnementen niet on
aanzienlijk toe, hetgeen aan een algemeene
toeneming van het verkeer of aan een ver
plaatsing van reizigers van de autobus naar
de tram moet worden toegeschreven.
De stadslijnen in Haarlem gaven in het
geheel een achteruitgang van het aantal
reizigers en van de opbrengst te zien, welke
het gevolg zijn van de op 1 Januari 1929
ingegane wijziging der lijnen, waardoor ae
exploitatielengte en het aantal gereden tram
kilometers werd verminderd. Het vervoer op
de nieuwe lijn StationLeidschevaart ont
wikkelde zich in het afgeloopen jaar regel
matig; bij verdere doortrekking naar het
Zuiden zal deze lijn nog beter tot haar
recht komen.
De lijn I van Heemstede naar Schoten
gaat vooral voor het vervoer op het traject
HeemstedeStation regelmatig vooruit. Het
vervoer op het traject Groote Markt—Station
—Schoten ondervindt nadeel van de drie
autobuslijnen welke over dit traject aan de
tramlijn grootendeels parallel loopen. Ver
lenging dezer lijn naar het Noorden is naar
onze meening zoowel in het belang der sterk
toenemende bebouwing aldaar als van de
ontwikkeling der tramlijn zeer gewenscht.
Het vervoer op de lijn Amsterdam—Sloter
dijk ondervindt den invloed van het zich
uitbreidende tramnet van de .Gemeente Am
sterdam. Op de lijn AmsterdamHaarlem—
Zandvoort kan een geleidelijke ontwikkeling
na den terugslag, tengevolge der electrificee-
ring van den hoofdspoorweg, naar wij ver
wachten, wederom tegemoet worden gezien.
De winst- en verliesrekening sluiten als
volgt: N. Z H 1. M. 1.015.103.07, E. S. M.
102.753.86, E. N. E. T. 151.409.15, M. E.
T. 14.091.51.
Het eindexamen zal worden gehouden van
19 tot 26 Juni a.s..
Door 28 leeriingen wordt hieraan deel
genomen.
De Commissie van Gecommitteerden be
staat uit de heeren: mr. A. R. Baas, direc
teur der Aig. Nooixlh. Mij. van Levens
verzekering te Heemstede; H. Th. J. A.
Coebergh, boek- en kunsthandelaar te
Haarlem; ir. F. A. Duf our, directeur der
Haarlemsche Machinefabriek te Haarlem;
C. Ritsema, directeur der Haarl. Bankver-
eeniging, bijkantoor Bloemendaal, te Bloe
mendaal; J. Schuit, adviseur en oud-di
recteur der Ned.-Ind. Landbouw Mij. te
Loenen aan de Vecht.
Het toelatir.gs-examen voor de verschil
lende klassen zal plaats hebben op 7, 8 en
IC Juli aanstaande.
De groote vacantie begint 11 Juli aa.
(Rijkskweekschool)
Geslaagd: de dames J. H. J. Harmsen,
Aalsmeer; A. van Ooyen, Haarlem; M. C.
C. Koot, Haarlem;J. Hoekstra, Haarlem, en
de heeren C. Roest, H. Koops en A. Fiel-
mich, allen te Haarlem.
Haarlem, eindexamen „Da Costa-Kweek-
school", Nassauplein 3, 17 Juni 1930. Ge
ëxamineerd 6 candidaten.
Toegelaten de dames: E. J. P. Homburg,
Bloemendaal; A. v. d. Stam, Heemstede; H.
van Dalen, C. M. van Tilburg en M. J. v. d.
Weide, allen te Haarlem.
Afgewezen 1 candidaat.
Een vacature
Door de arrondissementsrechtbank te
Haarlem is ter vervulling eener vaca'ture van
rechter in haar college, de navolgende alpha-
betische lijst van aanbeveling opgemaakt:
mr. Th. F. Raedt, substituut-griffier bij de
arrondissementsrechtbank te Amsterdam;
mr. M. A. van Rijn van Alkemade, rechter-
plaatsvervanger in de arrondissementsrecht
bank te Haarlem;
mr. E. J. W Top, rechter in de arrondisse
mentsrechtbank te Tiel.
Door een rol aspalt getroffen
Bij een bouwwerk aan de Slamatstraat
werden Dinsdag rollen asphalt aan het dak
geheschen.
Een er van, die door de hitte slap gewor
den was, sloeg dubbel en viel van het dak
op den beneden staanden Amsterdamschen
mastiekbewerker B. M.
Hij kreeg den zwaren rol op zijn lenden
en linkerzijde
Door een lid van O. D. werd hij verbonden,
waarna hij op last van een dokter per auto
van Mathót naar het St. Elisabeth's Gast
huis werd vervoerd
Bij informatie naar den toestand van het
slachtoffer, vernamen wij hedenmorgen, dat
hij een rustigen nacht heeft doorgebracht.
Voor het eindexamen aan de Hoogere
Burgerschool te Haarlem zijn geslaagd de
volgende candidaten:
mej. E. M. van Aken, P. J. André, W. J.
C. D. Baerts, J. Boerkool, A. de Bruyn, mej.
S C. C. Dix, J. H. Donkel, B. G. Dorhout
Mees, P. F. Dorhout Mees, F. H. Driessen,
A. van Eijk, J. Fortgens, mej. H. F. Frant-
sen, W. Groenevelt, W. Hazevoet, w. J. L.
Heis, N. Kabel, P. H. Kalf, P. W. Klipp,
J. N. Kroon, B. van der Kuyp, H. J. van
der Maal, C. J. Maks, J. P. Maf'hieu, mej.
C. L. Qualm, D. P. C. Rooyakkers, J. H.
Roukema, H. J. Cellers, M. H. Slinger, mej.
M. S. Spitz, Th. Stamer, J. E. Strengers,
B. A. van der Wal, L.R. Wentholt, mej.
C. J. D. Wervers, P. van Wijngaarden, J.
M. J. Wijnhof, mej. W. P. Zoetemeyer,
W. P. van Oort.
Ondertrouwd: 17 Juni. P. Ferwerda en F.
M. C. v. Nop.
Geboren: 13 Juni. A. C. v. Kampen
Schipper, d. 14 Juni H. LourensCalf, d.
J. M. SminisKors, d. 16 Juni. H. Lem-
beck—Bökenkamp, z. C. W. C. de Vriesv.
Campen, z. M. L. Schoonebeekv. Seggelen,
zoon.
Overleden: F. v. d. Voortv. d. Ploeg, 55
jaar, Kamperlaan.
BEVERWIJK
De zomerhitte van de laatste dagen bracht
een wijziging in de eventueele plannen van
de veilingbesturen, waardoor de aanvang
van de Exportveiling, die aanvankelijk was
bepaald op Donderdag 19 Juni, nu echter op
Dinsdag 17 Juni reeds is aangevangen.
De enorme aanvoer van vroege aardbeien
op de veiling van Maandag 16 Juni bewees
dan ook wex duidelijk, dat deze maatregel
noodzakelijk was.
Alleen aan de veiling Kennemerland wer
den op dien datum 7800 sloffen aange
voerd. Waar in evenredigheid aan de andere
veilingen eveneens flinke partijen werden
aangeboden, kon het wel niet anders dat
de markt een dergelijk aanbod niet kon ver
dragen, met gevolg, dat de prijzen tenslotte
sterk naar beneden liepen.
De noteeringen van dien dag liepen dan
ook sterk uiteen n.l. van 85150 ct. per slof.
De aanvoer op Dinsdag 17 Juni bedroeg aan
de veiling Kennemerland 14800 Kg., de Ex
portveiling „de Molen" 13000 en aan de Vrije
Veiling 5370 Kg., totaal 33170 Kg. De prij
zen varieerden naar kwaliteit van 2837 ct.
met een doorsneeprijs van pl.m. 31 y2 ct. per
KG.
Wat de handel ln groenten betreft, was
het de laatste veilingsdagen nu juist niet
zoo bijzonder rooskleurig gesteld.
Bloemkool die vorige week zulk een groo
te tuimeling maakte, kon zich een enkelen
dag een weinig herstellen, doch zakte weer
spoedig naar den lagen kant terug. Voor
mooie kwaliteit kon voor sommige partijen
nog tot 10 ct. genoteerd worden, doch het
meerendeel bleef hier ver beneden, terwijl
afwijkende soorten voor alle prijzen van de
hand gingen.
Asperges genoten de laatste week ook niet
meer de belangstelling zooals wij gewoon wa
ren. Mooi dik wit schommelde van 3845
ct., dik blauw en dun wit hadden ai heel
weinig animo en gingen respectievelijk voor
2530, 1018 ct. per bos.
Postelein kwam met het warme weer w
het meest in verdrukking en zakte de laats.g
veiling van Woensdag tot prijzen van 5—*
ct. per kist.
Spinazie kon ook geen hooge prijzen yl
ken en kon voor sommige partijen zelfs
bieders vinden.
Bospeen, waarvan de opbrengst tot dusver
re steeds voor goede prijzen van de han
ging, legde de laatste veiling ook n
loodje er bij neer en waar de vorige dag®
voor sommige partijen zelfs tot 19 ct. per h®*
genoten werd, liepen de prijzen Woensdag
18 Juni terug tot 78 ct per bos.
Sla schijnt met het warme weer de mees1
aantrekkelijkheid te hebben, althans v0°
goede soort bleef de prijs nog eenigszins gu11^
stig. Sommige partijen zonder gebreken gij?"
gen van 75100 ct., terwijl mindere kwalj*
teiten naar soort wisselden van 4060 ct*
per kist.
Doppers en peulen kwamen de afgeloopen
week al in flinke partijen voor. Cok d®2®
producten konden de prijzen niet lang®
handhaven en gingen de laatste veiling va
Woensdag sterk naar beneden.
Rabarber was bij geringen aanvoer een
wild product en kon het voor sommige Par"
tijen zelfs nog tot TA ct. per bos brengen*
Burgerlijke Stand Geboren: Gerrit,
van G. van Tol en W. van Wiering®0!'
Hendrika Anna Cornelia, d. van Q. J-
Eikhuizen en C. G. Bader; Robert, z. va®
L. Slikkerveer en M. Evers.
Getrouwd: Arie Dwarswaard, 24 jaar e0
Maartje Vos, 22 jaar.
Gevestigd: B. Bakker en gezin, Charbon"
laan 14 van Amerika; E. M. van Leeuwen»
Hoofdstraat 130 van Amersfoort; Th. va°
Heek en gezin, Floris Schoutenstraat 25 van
Alkemade; Mej. T. v. Dijk, Hoofdsrta®*
114 van Staphorst; J. B. Hoogland, Warmon^
derdam 25 van Keer-Hugowaard; H. Sten*
stra en gezin, Zuiderstraat 30 van LeeuwaT'
deradeel.
Vertrokken: K. Noorbergen, van Flcffj®
Schoutenstraat 35 naar Groningen; Mej.
M. W. Otten van Hoofdstraat 119 naar
venbergen; Me.j. J. H. Prins van Wilheimi"
nalaan naar Soest; P. Moolenaar en ge®11
van Zandslootkade 1 naar Anna Paulown»*
Mond- en klauwzeer Bij vier veehoü'
ders in deze gemeente is enkel vee door hel
mond- en klauwzeer aangetast.
Brand Gisteren ontstand brand in de
keuken van het woon- en winkelhuis aan de
Hoofdstraat bewoond door den heer P. A*
Boon. Oorzaak is waarscnijnlijk, dat doof
den trek de slang van het gasstel vlam vatte»
welke brand zich voortplantte langs den
geschilderden muur enz. Na eenige oogeP'
blikken bemerkte mej. Boon de brandlucht
en zij verschrok hevig, toen zij de vlamm®0
reeds zag oplaaien. Zij had echter de tegen'
woordigheid van geest snel te blus.chen»
waardoor een groot onheil is voorkomen.
Zoowel het huis als de inhoud bckwaP*
vrij ernstige schade die echter door verzeke
ring wordt gedekt.
Gouden bruiloft Gisteren heeft het
echtpaar RusmanVan Stein onder groot®
belangstelling zijn gouden bruiloft gevierd-
Des morgens te 9 uur werd in de St. Joseph*
kerk een gezongen H. Mis van dankbaarheid
opgedragen. In den loop van den dag kwa
men velen persoonlijk hun gelukwensen®11
aanbieden, terwijl bloemstukken als anders
zins de feestvreugde verhoogden. Des avond3
bracht de Harmonie den krassen en sympa
thieken oudjes een serenade.
Waterleiding Naar wij vernemen, jf
thans door Ged. Staten van Zuid-Hollan®
goedgekeurd de overeenkomst tusschen de %e'
meenten Noordwijkerhout en Voorhout inzak®
de uitbreiding van het buizennet der water
leiding in deze gemeente langs de NieuW®
Duinstraat, het Juilianaplein en den Heeren'
weg, zoodat binnen afzienbaren tijd de aa
deze wegen gelegen woningen van drink'
water kunnen worden voorzien.
H.B.G. De afdeeling van het Hollapd'
sche Bloemb. kw. Genootschap kwam Din8'
dagavond in het hotel Ter Burg bijeen.
Bespreking stand van het gewas. Al®6'
meen was men van oordeel dat de diver®
gewassen er goed voor stonden.
Alleen aan de Irissen hapert nog wel ie l
Benoeming afgevaardigden voor de prüsr®
ming. Hiervoor werden voor de vroege
wintulpen respectievelijk benoemd de heeren
W. de Wildt en G. Moor
Na afdoening van enkele huishoudelijk
zaken ging de vergadering, welke als
eefl
gevolg der overmatige warmte niet best
zocht was uiteen.
Aardbeien Kennemerland W. A.
de exportveiling bev/ogen de exportaardbei^
prijzen zich van de vroege tuschen de
32 en die van de amazone 343a cent P
K. G.
door H. J. SCHIM VAN DER LOEFF en J. A. J. BARNHOORN
„Die schlimmsten Leiden sind auf
Erden,
Die ausgeweint und ausgeschwiegen
werden."
(Bodenstedt.)
Het ergst is het leed op deze aarde,
Waarover men in stilte schreit en
zwijgt.
Een prachtboek: van onzen tijd en voor
onzen tijd dacht ik bij mezelven, toen 'k
bovengenoemd werk op mijn schrijftafel
vond met een vriendelijk verzoek van Dr.
Barnhoom, den geneesheer-directeur van
de St. Willibrordus-Sticnting te Heiloo, om
het bij het lezend publiek in te leiden.
Het ligt geenszins in mijn bedoeling, op
dit werk critiek uit te oefenen; hiertoe voel
ik me absoluut onbevoegd, en ik iaat dit
daarom liever aan vak-geieerden over. Ik
wil hier slechts trachten aan te toonen,
wat dit nieuwe boek van deze twee voor
aanstaande psychiaters beteekent voor den
priesters, als zielzorger, en den ontwikkelden
leek.
Een boek van onzen tijd:
„Unser Zeitalter hat man das „nervöse"
genannt" zegt Dr. Wilhelm Bergman: Onze
tyd is een zenuwachtige tijd. (Das Seelen-
leben der Nervösen).
Ook in vroeger eeuwen ontmoeten wij
zenuwlijders en krankzinnigen. De gewijde
bladzijden der H. Schnft geven ons hiervan
reeds een treurig oeeld: In het boek der
Koningen vinden wij vermeld, hoe David
Koning Saul door zijn cither-spel moest op-
vroolijken in diens angstige en zwaarmoe
dige buien. Het boek Daniël geeft een be
schrijving van de krankzinnigheid van
Koning Nabuchodonosoi, welke door den
profeet Daniël uit een droom van den groo-
ten koning voorspeld werd.
De enorme macht en rijkdom steeg Na-
buchodonosor naar het hoofd en m zijn
grootheidswaanzin riep nij uit: „Is dit niet
het groote Babyion, dat ik gebouwd heb tot
den zetel des koninkrfjks in de kracht mij
ner sterkte en tot luister mijner heerlijk
heid"? Maar deze toestand van zelfover
schatting en grootheidswaan sloeg om in
een phase van diepe depressie: „dit de
menschen werd hij verworpen en gras at hij
als een rund, en met den dauw des hemels
werd zijn lichaam bevoentigd, totdat zijn
haren op de wijze der arenden groeiden en
zijn nagels als vogelklauwen."
Met de dichterlijke woorden der oudheid
verhaalt koning Nabuchodonosor later zijn
genezing: „Na het einde dan der dagen
sloeg lk, Nabuchodonosor, mijn oogen op
naar den hemel, en mijn verstand werd mij
teruggegeven; en ik zegende den Allerhoog
ste en prees en verheerlijkte den Eeuwig-
Levende, omdat Zijn macht en Zijn heerlijk
heid is van geslacht tot geslacht, (o. c.
blz. 366).
Dit laatste voorbeeld diene meer ter il
lustratie, aangezien de krankzinnigheid van
koning Nabuchodonosor wonderlijk en bo
vennatuurlijk was, zoowel in haar oorzaak,
als in haar genezing.
In geheel de oudheid heeft men zich
echter om het lot der krankzinnigen al heel
weinig bekommerd, al waren het koninklijke
patiënten. Van verpleging is geen sprake.
In het boek Jeremias vinden we de ge
bruikelijke behandeling aldus aangeduid: „De
Heer heeft u tot priester aangesteld
opdat gij overste zoudt zijn in het Huis des
Heeren tegenover elkeen, die een waanzin
nige is, teneinde hem ln het blok en in den
kerker te zetten."
Die verpleging in „blok en kerker" blijft
zich in heel de oudheid handhaven. De
groote Grieksche geneesheer Hippokrates,
die 4 eeuwen vóór Chnstus leefde, zag ech
ter in krankzinnigheid een lichamelijke
ziekte, en de arts Coelius Aurelianus (100
na Chr.) gaf eenige goede wenken ter be
handeling der Krankzinnigen. Onder den
invloed van bijgeloof beschouwde men ge
heel de middeleeuwen door krankzinnigen
als heksen en bezetenen en schroomde niet
hen op den brandstapel te brengen; men
sloot hen als boosdoeners op in de donkere
torens der stadspoorten, waarin men nen
liet vervuilen en waar men hun nauwelijks
te eten gaf. Eerst in net begin van de 15e
eeuw begon men afzonderlijke tehuizen of
gestichten voor hen te bouwen; een der oud
ste krankzinnigengestichten werd gebouwd
in 1409 te Valencia, In Spanje; in 1442
stichtte in 's Hertogenbosch een zekere
Renier van Arkel een fonas voor een huis
voor zinnelooze lieden; in 1461 werd te
Utrecht het „Gasthuis voor dolle lieden"
geopend.
De verzorging der patiënten in deze pri
mitieve krankzinnigengestichten liet echter
nog veel te wenschen over. Eenigszins druk
kere patiënten werden in ijzeren of koperen
kooien opgesloten, met kettingen geboeid of
ln zwaar lederen dwangbuis gestoken. Be
zoek aan deze „doi-huizen" gold als een
publieke vermakelijkheid voor of op hooge
feestdagen. Vandaar de uitdrukking „Paasch-
dol". Dit heeft eeuwen lang geduurd.
Langzamerhand begon men van behande-
lings-methoden te veranderen. Pinel in
Frankrijk en Conolly in Engeland verlosten
de krankzinnigen van ketenen en dwang
buis. Men trachtte door allerlei krachtige,
uitwendige middelen de patiënten te be
ïnvloeden, waaronder de koude waterstraal
een ruime plaats innam.
Eerst in de 2e helft van de 19e eeuw won
geleidelijk de meening ve,d, dat men krank
zinnigen geheel als lichamelijk-zieken moest
behandelen en daarom moest het krankzin
nigengesticht geheel op een ziekenhuis ge
lijken. Dwangbuizen en dwangcellen werden
uit de gestichten verwijderd; de hooge
muren en ijzeren hekken oieven achterwege,
ja, men is zoover gekomen, dat men de pa
tiënten de volle vrijheid verleent en de
poorten en deuren zooveel mogelijk open
laat (open-deur-systeem) (blz. 370).
Deze verbeterde behandelingsmethode
houdt gelijken tred met het steeds toene
mende aantal verpleegden. Hetgeen weer
moet worden toegeschreven aan de gewijzig
de tijdsomstandigheden. De opeengepakte
menschenmassa's in de groote steden, ten
gevolge van den vooruitgang van handel en
industrie; de razende snelheid der moderne
verkeersmiddelen; de zieilooze, eentonige,
demoraliseerende arbeid in de groote fabrie
ken, waar in den kortst mogelijken tijd de
grootst mogelijke kwantiteit geproauceerd
moet worden; de oversDannen, overdreven
zucht naar vermaken en ontspanning, in
wilden dans om het gouden kalf; de telkens
weer terugkeerende angst en zorgen om net
bestaan, in den harden strijd voor het da-
gelijksch brood.
Ziedaar zoovele oorzaken, die van de li
chaamskrachten en het zenuwgestel al te
veel eischen en een zenuwziek geslacht
voortbrengen, hetwelk ielkens weer de
groote nieuwe zenuw-inrichtingen vult. Is
het geen droevig verschijnsel, dat alleen
Noord- en Zuid-Holland zes, zeven groote
krankzinnigengestichten tellen?
Daarom noemde ik dit boek over „Ziels
zieken" een boek van onzen tijd. Maar het
is tevens: een boek vóór onzen tijd.
Genoemde schrijvers kondigen dit uiterst
actueele werk in net voorwoord aldus aan:
„Dit werk is geschreven voor allen, die
belang stellen in zielszieken en hunne ver
zorging. Hoewel bij den eersten opzet be
doeld als leerboek voor verplegenden, is net,
mede op aandringen van belangstellenden
uit niet-medische kringen, uitgegroeid tot
een werk, dat ook voor zielzorgers, sociale
werkers en voor allen, die door beroep of be
langstelling in aanraking komen met psy
chisch afwijkenden, zijn nut kan nebben."
lederen zielzorger, die zijn moeilijk ambt
naar behooren wil uitoefenen, zal dit boek
onschatbare diensten bewijzen.
„De zielzorger", zegt Dr Bergmann in
Pastoral Medizin, „komt in den biechtstoel
herhaaldelijk in aanraking met een reeks
van ziekte-verschijnseier,, waarbij een om
zichtige pastoreele behandeling van groot
nut kan zijn. Het zijn deze nerveuze toe
standen van het lichaam, waarbij een zieke
lijke stemming der psyche (ziel) voorhanden
is." (o. c.'blz. 1091
Dezelfde gezaghebbende schrijver komt
hierop nog uitvoerig terug in: „Das Seeien-
ieben der Nervösen", en in „Selbstbefreiung
aus nervösem Leiden."
De bekende Duitsche Pastoral-theoloog,
Dr. August Stöhr, definieert m zijn „Hand-
buch der Pastoral-Medizin' zielzorg aldus:
„Zielzorg is de op het eeuwig heil dei men
schen aangelegde psychologie." „Der Ka-
thohsche Priester ïst Psychologe vom Hand
werk", zegt hü (o. c., Diz-, 3881.
En de bekende Jezuïet Reuter, die in zijn
Neo-Confessarius een uitvoerig hoofdstuk
wijdt aan ae behandeling van die lastige
poenitenten, de serupulanten, erkent toch
ook: Scrupuli saepe preveniunt ex hommis
complexione, gewetens-angsten komeii
meestal voort uit de lichamelijke gestelte®
van den mensch. (Blz 4171. ,eg
Wie nu meent, dat de zielzorger hier
niet te maken heeft, leze in dit schittef®j„
gedocumenteerd werk maar eens de h°0D,l.
stukken na over: waandenkbeelden, gtl
zonden-waandenkbeelden; ijverzuchts- „yt
vervolgings-waandenkbeeiden (blz. 66-—
of de interessante gegevens over: ziekehJ,
neigingen: sierzucht, verzamelzucht, zV/pn?-
gerschapslusten; masturbatie-neiging
(blz. 8893).
De geleerde schrijvers geven in dit D „t>
achtereenvolgens een uitvoerig over2
over: de kenvermogens, streefvermogen®
beweegvermogens; hierna volgt een b ae'
deling over de veelzijdige stoornissen °P jjl
bied van deze vermogens. Hoofdstuk
behandelt de lichamelijke stoornissen gjl
krankzinnigheid; de oorzaken hiervan p
een uitvoerige beschrijving van het veR0t'
van zielsziekten; nierna volgen de 1 cji
naamste vormen van krankzinnigheid rjj
verpleging van deze ongelukkigen; het
sluit met een hoofdstuk over krankzun
heid en maatschappij. ^gg
Ik herhaal hier, dat het niet op m'jn VÊu
ligt over dit veelzijdig werk, dat gesel"
is in zeer vlottende, bevattelijke taal ey,eefd>
verschillende pracht-foto's is geïllus' Re?
critiek uit te brengen maar ik meen ^c.
wel te mogen verzekeren, dat dit zee.0etf'
tueele werk van Dr Schim van der 0,-t'
die met zijn bekende boekje over het ^ji
plantingsleven van den mensch zU1 g9rn'
ongekend succes heeft geoogst, en Dr „jjjré
hoorn, die enkele jaren onder zijn 1 o6ft®
stona, ln een reeds lar.g gevoelde °e „ew>5
voorziet. De geachte schrijvers konden veJJ
ieder woord verantwoorden, toen ze sCf
in de voorrede: Dit boek draagt ee ejg®h
persoonlijk karakter en .s gebaseerd OP
opvattingen en ervaringen. 0r^
Moge zijn entree een triumftocht w
C. VIS, Rect0f
