Buitenlandsch odCieuws
SPOOR's
FEUILLETON
Spoor's gestampte Muisjes
Rijkskanselier Dr. Brüning
over de finantieele en politieke saneering
van Duitschland
u
HeTgEHEIM VAN JESSIE QUINTON
bilkin-BLAD
DONDERDAG 21 AUGUSTUS 1930
BLADZIJDE 1
Aan den levensavond van het
Fascisme?
De toestand in Indie en
Egypte
Wat Churchill er van zegt
Bulgarije en de Servische
dreigementen
De nieuwe Rijkskieswet in
Duitschland
Handelspolitiek van Canada
De Beiersche regeenng
afgetreden
Wegens verwerping van een
noodverordening
De Europeanen en het Simon-
Rapport
Gemengde c.Buitenlandsche
c'Berichten
Fascistische Partij
De aanslag op Rusteika
De Duitsche studenten uit den
Internat. Bond getreden
Gelukkig opzichter
Hij vond voor 285.000 diamanten
De staking in Noord-Frank, ijk
KOPT NIEUWS
RADIO-OMROEP
BOEKBESPREKING
geraspte
Opoor Szwftsersche Ki
BERLIJN. (U.T.A.).
Financieele en politieke saneering van
Duitschland: dit is de leus, waaronder de
burgerlijke midden-partijen van Duitschland
den verkiezingsstrijd ingaan. Rijkskanselier
Dr. Brüning is hierbij de geestelijke leiaer,
die de staats-behoudende elementen tracht
bijeen te brengen. De Rijkskanselier doet in
deze weken niet alleen een beroep op zijn
partij-vrienden van het centrum, maar op
het geheele Duitsche volk; hij spoort hen
aan, om mee te werken aan de financieele
en politieke saneering van Duitschland en
hierin kan alleen een succes bereikt worden,
wanneer de komende Rijksdag zich van zijn
verantwoordelijkheid bewust is. In een op
merkelijke verklaring karakteriseert Dr. Brü
ning de houding der regeering. De Rijks
kanselier verklaart:
Wat de tegenwoordige regeering van
Duitschland wil, is geen dictatuur, maar geheel
iets anders. De situatie, zooals ze bij den
laatsten Rijksdag is gebleken, moet dienen
als aanschouwingsonderwijs voor de poli
tieke opvoeding van het Duitsche volk. Ja
renlang zijn er noodzakelijke dingen uitge
steld en heeft men noodlottige besluiten ge
nomen, hoewel men ervan overtuigd was, dat
het gevolg van deze ontwikkeling een onmo
gelijke toestand moest zijn. Men heeft de
verantwoording, zooals bij een balspel, van
de eene partij naar de andere geworpen,
terwijl men met veel zachtere maatrege
len de situatie had kunnen redden. Daze
smartelijke uitwerkingen moeten het Duit
sche volk duidelijk voor oogen worden ge
houden. Helpt dit niet en ziet het Duitsche
volk niet het verkeerde Parlementa
risme van het verleden in, dan zal men
voor moeilijkheden komen te staan, die een
normale oplossing niet meer mogelijk ma
ken. Ik mag in dit verband wel terloops aan
de moeilijkheden der inflatie herinneren.
Op een oogenblik, dat alles dreigt ineen te
storten, nu men in de begrooting van het
Rijk de enorme som van bijna een milliard
Mark ter beschikking moet stellen, om de
sociale wetgeving te redden op zulk een
oogenblik is het sociaal, wanneer men voor
deze dingen den moed toont, en het is on
sociaal, wanneer men om agitatorische re
denen, er zich tracht uit te draaien. We
staan tegenover een crisis, die Duitschland
van de eene op de andere week voor onver
wachte situaties kan plaatsen. Ik geloof, dat
de rede, die de Rijksminister van financiën
Dietrich aan het slot van den Rijksdag heeft
gehouden, heeft uitgedrukt, wat noodig
moest worden uitgesproken: namelijk, dat
het onmogelijk is, en voor een volk onwaar
dig, zich in het Parlement voortdurend door
kleine belangen te laten beheerschen. Er is
maar één ding te doen: de Rijksregeering
moet zich streng aan de grondwet houden,
maar tevens moet ze, in het kader der
grondwet, al het mogelijke doen, wat later
niet meer kan worden ingehaald. Een Rijks
regeering, die niet den moed had gehad,
aan den Rijkspresident de nood-verordenin
gen voor te stellen, zou zich voor de ge
schiedenis en voor het Duitsche volk aan een
zware misdaad hebben schuldig gemaakt. Bij
deze maatregelen gaat het erom, dat Duitsch
land erin moge slagen, eerder de crisis te
overwinnen, dan andere landen.
Dat is mogelijk, omdat we drieërlei voor
deel hebben; ten eerste hebben we goedkoop
geld, kunnen met goedkoop buitenlandsch
kapitaal werken en kunnen de, te duur ge
leende, credieten op kort termijn terug be
talen. Ten tweede: als veredelings-land
profiteeren we van den lagen prijsstand der
buitenlandsche ruwstoffen en ten derde zijn
we erin geslaagd, den landbouw uit de ca
tastrophe te bevrijden.
Het hervormingswerk moet als één geheel
worden opgevat. En, al kan het ook niet
binnen één jaar uitgevoerd, toch moet het
in een programmatische wet worden vast
gesteld, zoodat de uitvoering binnen een ze
ker aantal jaren is verzekerd. Er moet een
eind aan komen, dat bij wisselende coalities,
de eene regeering deze politiek maakt, en de
andere juist de tegenovergestelde. Dit heeft
Duitschland in de financieele misère ge
jaagd. De komende Rijksdag ziet zich op
nieuw voor de vraag der financieele sanee
ring geplaatst en zal moeten beslissen, of zij
genegen is, de saneering tot op het laatste
punt door te zetten. Wanneer de verkiezings
strijd ten einde is, zullen vele partijen over
vele dingen heel anders gaan denken, dan
ze op het oogenblik naar buiten toe schijnen
te doen. Een ding is onvoorwaardelijk noo
dig: niet de partijen mogen leiden, maar het
Kabinet. Hieraan heeft het in de laatste
jaren ontbroken. Het Kabinet moet de ver
antwoordelijkheid op zich nemen en de be
slissing zooveel mogelijk in het plenum van
den Rijksdag zelf zoeken. Alleen op die
manier bereikt men een duidelijke verant
woordelijkheid als grondslag der democratie.
Mijn hoop is nu, dat we erin mogen slagen,
deze opvatting het Duitsche volk te doen
begrijpen.
Het gaat nu om iets anders dan maatrege
len voor het oogenblik. Nu, nadat zekere
overgangstoestanden der inflatie zijn over
wonnen en Duitschland met zijn buiten
landsche politiek in een nieuw stadium
treedt, moeten de geest van de grondwet en
de opgaven van het Parlement in het open
baar, in den parlementairen strijd, worden
verwezenlijkt en deze parlementairen strijd
moet zoodanig werden gevoerd, dat het
Volk deze eerste en belangrijkste opgave
voor het volgend jaar begrijpt. Het tijdstip
is gekomen, dat er een laatste poging moet
worden gedaan, om met de tegenwoordige
grondwet de werkelijke verantwoordelijke
democratie te redden en in het leven te
houden.
Politieke beroering
Toen enkele weken geleden boven Milaan
door een vliegmachine vlugschriften werden
uitgestrooid, waarin stemming gemaakt werd
tegen het Fascisme, meende de buitenwereld
dat het hier een op zich zelf staand geval
betrof. Maar thans bereiken ons ook uit
andere deelen van Italië allerlei berichten
waaruit men de gevolgtrekking kan maken,
dat het verzet tegen het bewind van Mussolini
met den dag sterker wordt.
Bijna terzelfdertijd dat de secretaris der
Fascistische partij, Porcu werd vermoord,
zoo bericht de Corriere de Ticino,werden er
in Turro bij Milaan en in Sesto San Giovanni
bij Monza groote betoogingen gehouden
tegen de Fascisten. In Soresina werd een
protest-meeting georganiseerd, omdat men
aan 300 boeren een paspoort voor Frankrijk
geweigerd had. Slechts met heel vee) moeite
konden de Karabinieri en de Fascistische
militie deze beweging onderdrukken.
In Saragana, aan den spoorweg Genua-Pisa
heeft een woedende volksmenigte getracht
om het station in brand te steken.
In Turijn heeft het personeel der Fiat-
fabrieken zich solidair verklaard met 600
kameraden, die hun ontslag hadden gekregen
en gedurende drie dagen hadden de militairen
de handen vol om de onlusten te bedwingen.
Ook van andere zijde vernamen wij van
ernstige ongeregeldheden te Turijn hetgeen
voor de regeering aanleiding was om de
strengste maatregelen te treffen.
In Allesandria moest de militaire politie
versterkt worden, daar de arbeiders, wier
werktijd tot slechts twee dagen per week was
beperkt, openlijk in verzet kwamen, en
allerlei ongeregeldheden pleegden.
In Piacenza moest de staat van beleg worden
afgekondigd wegens de opstootjes, die er ge
regeld voorkwamen en die een ernstig karak
ter begonnen aan te nemen.
Het is in ieder geval een feit, dat de
proclamatie van Bassanesi meer indruk
gemaakt heeft, dan de buitenwereld wellicht
vermoedt. Men heeft haast in ieder huisgezin
een exemplaar weten te bemachtigen, dat
zorgvuldig bewaard wordt.
De groote uittocht van Italië naar Frankrijk
de fascistische regeering tracht dit in
verband te brengen met de jongste aardbe
ving maakt de Italiaansche grenswachten
zoo zenuwachtig, dat zij geschoten hebben
op een geestelijke uit Hopiz op den Sin
Bernard, die bijstana verleende aan een
verongelukte vrouw.
Daar komt nog bij, dat de berichten over
de levensgevaarlijke ziekte van Mussolini
niet krachtig genoeg meer kunnen worden
tegengesproken. De Duce heeft een maag
zweer en men is bang, dat het gezwel van
kankerachtigen aard zal zijn, daarom zouden
de dokters voorloopig van een operatie
hebben afgezien en Mussolini zelf wil vol
staan met een streng dieet te volgen.
Wanneer op het oogenblik, nu de economi
sche toestand in Italië in zoo'n zorgwekkend
stadium getreden is, ook de grondlegger van
de Fascistische politiek zou komen te sterven,
dan zou men zulks gerust als een levens
crisis voor het Italiaansche Fascisme kunnen
beschouwen.
De gewezen minister van financiën Chur
chill heeft zich op een conservatieve ver
gadering zeer pessimistisch uitgelaten over
den huldigen toestand in Indië.
Het Britsche prestige in Indië is zoo laag
gezonken als nooit- te voren.
De Engelsch-Indische conferentie zal geen
enkele bevoegdheid hebben om Indië een
nieuwe grondwet te geven, wat alleen in het
parlement kan behandeld worden.
Churchill is er van overtuigd, dat het
Lagerhuis den Dominionstatus voor Indië
zal afwijzen. Het moet het doel van Groot-
Brittannië blijven het Indische volk op te
voeden op zoodanige wijze, dat het langza
merhand in staat zal zijn de verantwoorde
lijkheden en plichten van een zelfregeering
te dragen.
Ook de toestand in Egypte geeft volgens
Churchill aanleiding tot felle critiek. Het
doorvoeren van het terugtrekken van de
Britsche troepen uit Cairo is moeilijker ge
bleken, dan men vermoed had.
Men zou bijna geneigd zijn te gaan ge-
looven, dat het Britsche departement van
buitenlandsche zaken onder leiding van Hen
derson het uitbreken van een Egyptischen
burgeroorlog wil bevorderen.
CHURCHILL
De „boycott-commissie" van het Indisch
Nationaal Congres heeft aan de 24 onder Eu-
ropeesch beheer staande katoenspinnerijen te
Bombay een reeks eischen voorgelegd, van
welker inwilliging of verwerping het zal af
hangen of deze bedrijven al dan niet op de
zwarte lijst zullen worden gezet.
Een van de eischen is. dat geen lid van
een der 24 firma's aan handelingen mag deel
nemen, die tegen het Congres gericht zijn of
der regeering tot voordeel strekken. Indien
een lid van een der firma's b.v. behoort tot
de Britsche strijdkrachten, is hij verplicht
deze verbintenis onverwijld te beëindigen.
Andere eischen zijn: 1. 15% van het kapi
taal moet Indisch zijn; 2. Het directorium
moet voor twee-derden uit Indiërs bestaan;
3. Het geheele personeel moet van Indische
nationaliteit zijn; 4. De door de fabrieken ge
bruikte grondstoffen moeten, voorzoover in
Indië verkrijgbaar, daar gekocht worden; 5.
De betrokken spinnerijen zijn verplicht hun
bankzaken en assurantieaangelegenheden
met Indische instellingen of maatschappijen
af te wikkelen.
Een onder Europeesch beheer staande
groep is gisteren van de zwarte lijst ge
schrapt, waaruit men zou kunnen opmaken,
dat deze de eischen schijnt te hebben inge
willigd.
De Volkenbond moet de zaak oplossen
De jongste berichten uit Belgrado over de
verhouding van Zuid-Slavië met Bulgarije,
welke verstoord is door het bestand der Ma
cedonische komitatsji en de bij deze gelegen
heid uitgesproken dreigementen tegen Bul
garije, hebben in Sofia groot opzien gebaard.
Vooral wordt de aandacht getrokken door
de bewering, dat Belgrado, ingevavl de Vol
kenbond niet ingrijpt, de meening zal zijn
toegedaan in de toekomst jegens Bulgarije
de vrije hand te hebben, hetgeen hier wordt
opgevat als hernieuwde aankondiging van
geweldmaatregelen.
De bladen te dezer stede leggen er den na
druk op, dat Belgrado regelmatig voor den
aanvang van een Volkenbondszitting op der
gelijke wijze stemming maakt tegen Bulga
rije, waarbij dan Bulgarije en de Imro als
vredesverstoorders op den Balkan worden
voorgesteld. De Bulgaarsche pers verklaart
zeer tevreden te zullen zijn, wanneer de be
dreigingen van Belgrado de Macedonische
kwestie te Genève ter sprake zal doen komen,
omdat daardoor eindelijk gelegenheid zal
worden geschapen de oorzaken van den strijd
der Macedonische minderheden tegen de
Zuid-Slavische regeering op te helderen.
Officieel wordt medegedeeld, dat het Rijks-
kabinet in zijn gisteren gehouden zititng, ge
houden onder voorzitterschap van Rijkskan
selier Dr. Brüning, de laatste hand heeft ge
legd aan het door den Rijksminister van
Binnenlandsche Zaken Dr. Wirth opgestelde
ontwerp van een nieuwe Rijkskieswet, dit
thans naar den Rijksdag zal worden doorge
zonden.
Het ontwerp beoogt de bijzondere gebreken
van het huidig kiesrecht, zooals groote kies
districten en lange lijsten, alsmede de me
chanisatie van de stemming, die hiervan het
gevolg is, te doen verdwijnen.
Opzegging van handelsverdragen o.a. met
Nederland.
Nog geen veertien dagen nadat hij het be
wind heeft aanvaard, heeft de nieuwe pre
mier van Canada, de conservatief Bennett,
naar de correspondent van de „Times" te
Ottawa meldt, stappen gedaan tot uitvoe
ring van twee verkiezingsbeloften n.l. dat hij
voor de Canadeesche tarieven zou vechten en
dat hij de douanerechten aldus zou regelen,
dat de t/menlandsche markt zou worden ge-
waarborgd voor de Canadeesche producenten
De afschaffing van den „Tariff Board" was
een voorbereidende stap in de richting van
een herziening naar boven toe der tarieven
in d» Septemberzitting van het parlement,
wanneer er noodmaatregelen ten aanzien der
tarieven zullen worden voorgesteld voor be
paalde sleutel-industrieën zooals de textiel
industrie die onder de malaise lijden. De
landbouwbelangen zullen eveneens worden
beschermd tegen „dumping" en oneerlijke
concurrentie.
Het handelsverdrag met Frankrijk zal dras
tisch worden herzien of opgezegd en daarmee
zullen de verdragen met twintig andere lan
den zooals België. -Denemarken, Italië. Ne
derland, Argentinië, Noorwegen. Spanje. Tsje-
cho-Slowakije, Zweden en Zwitserland op zy
worden gezet daar de bepalingen van het
Fransche verdrag eenvoudig tot deze landen
waren uitgebreid.
De retorsierechten tegen de Vereenigde Sta
ten zullen worden opgeheven op grond dat
Canada geen tarief wenscht „made in Wash
ington."
De politiek van Bennett is volgens den coi-
respondent van de „Times," „Canada één. het
Empire twee." Uit N. Zeeland komt al ge
mompel van ontevredenheid wegens het in
voerverbod voor boter en er wordt al ge
dreigd met represaille-maatregelen tegen
Canadeesche automobielen, waarvan Nieu'®"
Zeeland er verleden jaar voor een waarde
van ruim 14 millioen gulden invoerde.
Reden van deze gebeurtenis zijn de uitla
tingen van de zijde der Tsjechische en
Poolsche vertegenwoordigers aan het adres
der Duitsche studenten, gedurende de
jongste bijeenkomst te Brussel.
Naar wij vernemen is de Beiersche regee
ring zooeven afgetreden.
De Landdag nam het door <fe sociaal
democraten gedane voorstel om de noodver
ordening betreffende de belasting op het
slachten buiten werking te stellen, met 62
tegen 58 stemmen aan. Onmiddellijk nadat
de 'uitslag der stemming bekend was ge
worden, legde de minister van financiën
ziin portefeuille neer.
Het kabinet kwam daarop bijeen en be
sloot op voorstel van den rrumster-presi-
dent Held en bloc af te treden.
Tijdens de heden gehouden bijeenkomst
van de Euuropeesche Vsreeniging, is het
vry rumoerig toegegaan.
Er werd een resolutie aangenomen, waar
in goedkeuring werd gehecht aan den in
houd va n het Simon-rapport.
Aan het einde der meeting zongen de
aanwezigen „God save the King", terwijl
drie hoera's op den onderkoning uitge
bracht werden.
De vergadering werd verdaagd tot Vrijdag
aanstaande.
Volgens mededeeling van het Algemeen
secretariaat der Fascistische Partij had
deze op 31 Juli j.l. 1.040.508 manlijke en
110.756 vrouwelijke leden. Het aantal man
lijke fascistische studenten bedroeg 41.680
en het aantal vrouwelijke fascistische stu
denten 21.055.
De leider der Litausche crimineele politie,
kolonel Rusteika, op wien een aanslag werd
gepleegd, verkeert nog steeds in levensge
vaar. Een der gearresteerde studenten woon
de tot aan zijn aanhouding in de woning
van Woldemaras. Bij velen van diens aan
hangers is in den afgeloopen nacht huis
zoeking gedaan, twee hunner, een journa
list en een advocaat, zijn. onder verdenking
van medeplichtigheid aan den moordaan
slag, in hechtenis genomen.
De Duitsce delegatie ten Congresse
var den Internationalen Studentenbond te
Brussel, heeft den voorzitter in een schrij
ven medegedeeld, dat de Duitsche studenten
zich genoodzaakt zien de betrekkingen met
den Internationalen Studentenbond af te
breken.
De Duitsche studenten zullen in de toe
komst noch op grond van het tot dusverre
van krachtgeweest zijnde accoord, noch
krachtens een modus van nog niet geregelde
samenwerking de relatie met den Bond
onderhouden.
De Duitsche vice-president van de
Sportcommissie van de C. I. E. (Interna
tionale Studentenbond) dr. ing. Hinsch
heeft zijn functie neergelegd.
Uit Johannesburg wordt gemeld, dat een
opzichter op een der terreinen van de dia
mantvelden in Namaqualand onder een steen,
dien hij toevallig wegnam, een hoite vond,
gevuld met diamanten van prachtige kwali
teit en elk meer dan 100 karaat wegende.
De waarde van de vondst wordt geschat op
285.000 pond sterling.
Een bemiddelingsvoorstel
De minister van arbeid, Pierre Laval, heeft
gisteren den vertegenwoordigers der werk
gevers een bemiddelingsvoorstel gedaan, dat
op de voorstellen der vertegenwoordigers van
de stakende arbeiders berust.
Volgens dit voorstel zal het werk dadelijk
worden hervat, indien de werkgevers zich for
meel willen verplichten met ingang van 1 Oc
tober een loonsverhooging toe te kennen
welke op de basis der indexcijfers moet zijn
berekend.
Dit aanbod schijnt echter bij de vertegen
woordigers der werkgevers geen al te gunstig
onthaal te hebben gevonden. Zoo verklaarde
een lid der deputatie: met het oog op den kri
tieken toestand waarin onze industrie ver
keert is het ons onmogelijk een loonsverhoo
ging toe te kennen. De arbeiders willen dit
echter niet begrijpen en erkennen. Van den
anderen kant heeft een vertegenwoordger
der arbeiders verklaard: wij krijgen den in
druk dat de werkgevers blijk geven van een
betreurenswaardige onverzoenlijke houding.
Intusschen komt uit Armentières het be
richt, dat de werkgeversvereeniging den ar
beiders liet voorstel heeft gedaan, om voor het
geval het indexcijfer op 1 October hooger is
dan een bepaald cijfer, toe te stemmen in een
loonsverhooging welke terugwerkende kracht
zal krijgen.
De afgevaardigden der stakers hebben dit
voorstel in overweging genomen en men re
kent er op dat het als basis voor een over
eenkomst, ook tus-chen werkgevers en -ne
mers van R;jssel dienen zal en tot een spoe
dige opheffing der staking zal leiden.
Bij een ontploffing aan boord van
een Fransch oorlogsschip werd een officier
gedood; twee matrozen werden zwaar ge
wond.
Wederom zijn twee studenten in
het Montblancgebergte omgekomen, door
slecht weer, waardoor zij van de rotsen wer
den geslingerd.
De door Byrd ontdekte Zuidpool-gebie-
den zullen door de Ver. Staten worden op-
geëischt.
Te Tokio zijn 6 toeristen in de lava om
gekomen tijdens een uitbarsting van de vul
kaan „Asama."
450 stoelenmakers hebben te Verdun
bet werk hervat, daar hun uurloonen ver
hoogd zijn.
In Spanje is nabij Mengibar een brug
ingestort, terwijl twee auto's met stieren er
overheen reden. Drie personen werden ge
dood, velen gewond.
De agrarische conferentie der Oost-
Europaeesche staten zal nu definitief 28
Augustus a.s. te Warschau plaats vinden.
VRIJDAG 22 AUGUSTUS
HUIZEN, tot 6 uur: 298 M. Ned. Omroep.
Alg. Programma. Te verzorgen door de
NCRV. 8.15—9.30 Concert; 10.30—10.50
Bijbellezing; 12.302.00 Concert. Mevr. van
Ravenzwaay-Mollenkamp (zang), H H. Her
mann (viool). H. v. a. Horst Jr. (cello).
Mevr. v. d. Horst-Bleekrode (piano). 2.00
4.00 Gramofoonpiaten4.005.30 Concert
door „Het Hollandsch Harpawartet", met
medewerking van Leo Oostdam fluit); 5.30
tot 6 30 Orgelconcert door J. A. de Zwaan;
6.30—7.00 Gramofoonpiaten; 7.00—7.30 be
zoek van den Radiodokter; 7.308.00 Gramo
foonpiaten; 8.00—10.45 G. Spit „Modern
Snelverkeer. Spoorwegen Automobilisme,
Luchtverkeer" muzikale medew. Cbr. Radio-
Orkest; 1000 circa Persberichten; 10.45—
11.30 Gramofoonpiaten
HILVERSUM, 1875 M. 8.00 VARA-Or-
gelconcert; 9 0010.00 VARA Gramofoon
piaten; 10.15 VARA-voordracht; 10.30 VARA-
ziekenuurtje: 11.30 VARA-gramofocnplaten;
12.15--2.15 AVRO-Concert. AVRO-Vacantie-
Orkest, Mimi Geynes, Paul Harden en Hans
Weissbach; 2.153.00 Gramofoonpiaten; 3.00
tot 4.00 Concert, AVRO-Kwintet; 4.00 VARA
„Onze Keuken", door P J. Kers: 4.45 VARA
voor de kinderen; 5.45 VARA-concert; 6.50
VARA actueel allerlei; 7.05 VARA vervolg
concert: 7 45 VARA Politieberichten: 9.20
en 10.00 Persbericnten.
DAVENTRY, 1554.4 M. 10.35 Morgenwij
ding; 1220 Concert, E. Owen irmol), K.
Thomson (piano): 12 50 Orgel conceit door
L H Warner; 1.502.50 Gramofoonpiaten;
4.20 Orkestconcert- 5.35 Kinderuurtje; 6.20
Lezing; 6.35 Nieuwsberichten; 7.00 Piano
recital door C Smith; 7.207 40 Lezing;
7.50 Vaudeville: 9.20 Dialoog; 1005 Nieuws
berichten; 10.30 Concert. Octet, H. William
son 'tenor); 11.20—12.20 Dansmuziek.
PARIJS „RADIO PARIS" 1725 M. 12.50
tot 2.20 Gramofoonpiaten; 4.05 Orkestcon
cert en soli; 7 40 Gramofoonpiaten; 9.05 „La
Basoche" van Messager Solisten en orkest.
LANGENBERG. 473 M. 7.25—7.50 Gra
mofoonpiaten; 7.308.50 Orkestconcert; 10.20
tot 11.20 Ooening van de Radio-Tentoonstel
ling te Berlijn. Orkest, koor en sprekers.
11.2012.15 Gramofoonpiaten; 1230 Gramo
foonpiaten: 1.25—2.50 Orkestconcert; 5.10—
5.50 Kinderuurtje: 5.50—6 50 Concert Pia
niste en bariton; 8 20—9 15 Orkestconcert;
9 20 „Kolporlage", blijspel in een voorspel en
drie bedrijven van G. Kaiser. Daarna tot
12.20 Orkestconcert.
KALUNDBORG, 1153 M. 12.20 -2 20 Or
kestconcert; 3.505.50 Orkestconcert en zang,
8 20—9.00 Orkestconcert: 9.00—9.35 ..Tilfael-
digheder". tooneelstuk in 1 bedrijf van O.
Benzon; 9 3510.00 Piafio-recital door Poi
nter Jensen; 10.20—11.20 Orkestconcert; 11.20
tot 12 50 Dansmuziek.
BRUSSEL, 508.5 M. 3.20 Concert uit de
Kurzaa] te Ostende. Orkest en cellist; 5.20
Trio-concert; 6.50 Gramofoonpiaten; 8 35
Gramofoonpiaten: 8 50 Orkestconcert; 8.35
(338 2 M.) Concert georganiseerd door de
SAROV.
ZEESFN, 1635 M. 6.107.20 Lezingen;
7.20—7.50 Gramofoonpiaten; 9.20—1220 Le
zingen; 12.20—1.15 Gramofoonpiaten; 1.15—
2.20 Berichten: 2.20—3.20 Gramofoonpiaten;
320—4.50 Lezingen; 450—5.50 Concert; 5.50
tot 8.20 Lezingen; 8 20 Citherconcert; 9 05
■Was Tiere dazu sagen" Hoorspel; 10 00
Saxofoon-soli door E. Pucciarelli. Daarna
Berichten en Dansmuziek.
DE REGEN EN DE I4de SEPTEMBER
Karikatuur van de a.s. Duitsche ver
kiezingen, die 14 September zuilen plaats
vinden.
„Ziet U mijn nieuwen hoed, mijnheer
de afgevaardigde? Schandalig!"
„Mijnheer, denkt U. dat de nieuwe
Rijksdag milliarden zal vragen voor al
de slachtoffers van regen, zon, hitte,
koude, droogte en vocht?"
Poincaré is vandaag zeventig jaar ge
worden.
Een g r a a n-elevator van de Western
Maryland Spoorwegmij. stortte in. Zestien
personen worden vermist Na de instorting
brak brand uit. waardoor het reddingswerk
bemoeilijkt werd.
EEN NEDERLANDSCH ALBUM VAN
OBERAMMERGAU
Namens de firma Wed. J. A. van Rossum
te Utrecht is door Verzijl's drukkerij een
fraai geïllustreerd album uitgegeven ter
herinnering aan de dit jaar gehouden Pas
siespelen te Oberammergau.
Het album, dat op zwaar papier gedrukt
en met tal van foto's versierd is, bevat tekst,
ontleend aan het Passieboek van dr. F. X.
Bogenrieder, het werk „Am Kreuz" en ver
schillende reis-aanwijzingen.
Allereerst wordt het dorp beschreven, het
dorp en zijn bewoners, onder wie nog het
oude geloof leeft, dat er hen 300 jaar ge
leden toe bracht voor het eerst de Passie
spelen, waaraan zij al dien tijd zijn trouw
gebleven, uit te voeren.
Dan volgt een hoofdstuk over ,J>e oor
sprong en de historie der Passiespelen", een
ander, dat tot titel heeft: „Volk en Passie",
waarna besloten wordt met een artikel over
het theater en een over het spel zelf, waar
van een korte inhoud van de verschillende
toonee'en wordt gegeven.
En tusschen den tekst door tal van re
producties naar foto's van F. Baure, foto's
van de medespelenden in hun rollen, foto's
van eenige der voornaamste tooneelen, fo
to's ook van het dorp en zijn omgeving, van
Oberammergau en zijn Kofel, van de aardi
ge Oberbeiersche huisjes en hun bewoners.
Zullen vooral zij, die dit jaar de spelen
bijwoonden in dit album een waardevolle
herinnering vinden aan wat zij mochten ge
nieten, ock voor hen, die niet het geluk
hadden zelf Oberammergau te kunnen be
zoeken, zal het een welkome uitgave zijn,
omdat ze ook hen een goed denkbeeld geeft
van wat Oberammergau en zijn Passiespel
beteekent.
Naar het Engelsch door Jos. P. H. Hamers
29.
Hij moest Jessie spreken; dan zou hij
zich meer op z'n gemak gevoelen. Hij ge
veelde zich gedrukt en diep terneergesla
gen.
„Geen wonder ook," sprak hij tot zich
zelf. „En morgen heeft er weer een ge
rechtelijk onderzoek plaats en daarna volgt
de begrafenis. Wanneer zal er eens een
einde aan die verschrikkelijke dingen ko
men?"
VIJFTIENDE HOOFDSTUK
Jessie Quinton was niet als de andere
bewoners van Plaistown bij het gerechtelijk
onderzoek tegenwoordig geweest. Ook in
het lijkenhuis had ze geen voet gezet. Zij
Was bevend van opgewondenheid thuis ge
bleven. om daar den uitslag van dit onder-
Zoek af te wachten. Ofschoon ze met
Juffrouw Shippings' vermoedens en onder
stellingen den draak gestoken had, zoo had
zij zich deze toch wel aangetrokken. Ook
z« was van meening, zonder dit aan ande
ren te laten blijken, dat de jonge vrouw en
het kind niet vreemd waren aan den nu
overleden sir Alexander Merriweather.
„Maar", dacht Jessie, „ze was niet z'n
vrouw, dat is zeker. Alex zou zijn vrouw niet
van honger en koude hebben laten omko
men. Het is mogelijk, dat zij hem in zijn
woning ging opzoeken, maar rechtens kon
ze daarop geen aanspraak maken. En het
kind" hier nam haar gelaat een harde
uitdrukking aan „het kind moet weg. Het
is best mogelijk, dat Charles óók de waar
heid vermoedt, maar de zoon van die
vrouw zal niet op het landhuis blijven."
Ze stond bij het venster op de thuis
komt van d'r vader te wachten. Daar zag
ze Tom in de laan aankomen. Ze wenkte
hem, eenige oogenblikken later was hij in
de eetkamer.
„Wel", zei Jessie, haar best doende om
een onverschilligen toon aan te slaan, „is
het afgeloopen?"
„Ja, juffrouw, ze hebben uitgemaakt, dat
ze van honger en ellende gestorven is. Om
dat te kunnen vaststellen, hebben ze twaalf
getuigen noodig gehad, die door den amb
tenaar ondervraagd werden. Niemand weet
wie ze is, of waar ze vandaan kwam. Men
heeft haar in Muil gezien, maar ze denken,
dat ze daar met den trein is aangekomen.
Haar spoor is niet verder te volgen. Het
andere lijk ligt ook in het lijkenhuis en we
hebben daar wat meegemaakt: verschrik
kelijk".
Jessie werd bleek als een doek.
„Bedoel je die wouw uit den „Mijter"?"
De jongen knikte en was blijkbaar niet
op z'n gemak.
„Ja, juffrouw Jessie, morgen zal die zaak
ook onderzocht worden. Sir Charles stond
een half uur geleden bij haar lijkkist en
toen gebeurde er iets vreeselijks. Hij legde
z'n hand op haar borst en toen hij die
weer terugtrok kleefde er een bloedvlek op
haar doodskleed."
Nauwelijks had Tom dit gezegd of Jessie
slaakte een kreet van ontzetting, strekte
haar hand uit om steun en greep de ja
loezie vast, die naar beneden vil en het
vertrek in het duister hulde. Bevend viel
ze in een leunstoel.
Tom ging voor haar staan en ging opge
wonden voort:
„Toen ik dat zag, viel ik bijna op den
grond van schrik. Wanneer juffrouw Skip-
pings geen fleschje brandewijn bij zich had
gehad, en me niet een paar droppels
meer waren het niet in den mond ge
goten had, dan zou ik in zwijm gevallen
zijn, juffrouw Jessie. Maar de brandewijn
hield me op de been. Sir Charles was vree-
selijk opgewonden. En nu vertellen ze de
verschrikkelijkste dingen."
Krampachtig omklemde zy de leuning
van haar stoel en boog zich voorover, ter
wijl ze den jongen strak aankeek.
„Verschrikkelijke dingen, zeg je? Wat
voor dingen dan?"
„Ik vertel het u liever niet," antwoordde
Tom, „maar het is misschien toch beter
dat ik het maar zeg. Zal ik de jaloezie op
trekken, juffrouw Jessie?"
„Neen, laat maar. Wat voor vreeselijke
dingen waren dat dan?"
Hij ging vlak voor haar staan en begon:
„Sir Charles heeft haar het laatst gezien.
Ze had hem verzocht om haar testament
te helpen maken, zeggen sommigen, maar er
zijn er weer anderen die dat niet geloo-
ven. Die zijn van meening, dat dit maar een
voorwendsel was, dat ze hem kende, dat ze
een oude kennis van hem was; verder, dat
ze ook sir Alexander en de jonge vrouw
gekend had, die in de sneeuw omgekomen
is. Er zijn er ook, die beweren, dat zij die
jonge vrouw gevolgd heeft; dat zij allerlei
geheimen weet van de gebroeders Merri
weather en dat misschien, ja, misschien...."
„Ga voort", zei Jessie, „vertel verder"; zij
verkeerde blijkbaar in groote spanning en
sprak met heesche stem.
Tom keek voor zich en schoof met z'n voe
ten heen en weer over het karpet en
vroeg:
„Kan u dat niet raden, juffrouw Jessie?
Ze zeggen dat het vaststaat, dat ze aan
vergif gestorven is. Het moet ook gebleken
zijn dat zeggen ze tenminste dat er
aan dat drankje tegen de verkoudheid niets
mankeerde en ze zeggen dat
Hier zweeg hij. Jessie keek hem een
oogenblik strak aan, daarna liet zij zich
als vermoeid, achterover in haar stoel
vallen.
„Ze zeggen dus," herhaalde ze, „dat
Charles haar vermoord moet hebben. Is 't
niet zoo? Die dwaze mensehen! Zelfs al had
hij haar gekend wat niet het geval is
hoe zou hij dan aan het vergif geko
men zijn zy lachte, opgewonden.
„Het verwondert me dat ze nog niet zeg
gen dat ik haar vergeven heb.
Ongeduldig sloeg ze met haar handen op
de leuning van haar steel.
„Wanneer die vrouw Sir Charles gekend
had," ging zy voort, „dan zou ze dit in den
„Myter" verteld hebben. Dat soort men-
schen kan het niet voor zich houden, als
ze met een voornaam of adellijk persoon
bekend zijn. Enfin, laat die honden
maar blaffen: by ten kunnen ze toch
niet. Zoo, dus ze öenkaen, dat die twee
vrouwen niet vreemd aan elkaar waren?"
„Ja, dat denken ze, juffrouw Jessie; er
zün er zelfs die beweren dat de eene de
moeder van de andere is. De vrouw in den
„Myter" was getrouwd; ze droeg ten minste
een trouwring- Gaar komt sir Charles aan,
juffrouw; men kan wel aan hem zien, dat
hij iets beeft, hetgeen hem hindert."
Jessie stond haastig op en keek naar
haar verloofde, die door de laan in de
richting van het huis kwam aanwandelen.
Ja, dacht ze, Tom heeft geiyk, hy ziet er
slecht uit. Hy ziet er uit als iemand, die
door onaangename gedachten gekweld
wordt; wat loopt hy langzaam! Volstrekt
niet als een minnaar die naar z'n ver
loofde gaat."
„Je kan nu wel gaan, Tom," sprak ze
tegen den jongen. Deze gaf gehoor aan
dien wenk en begaf zich naar de apotheek,
waar mijnheer Green op dit oogenblik
bezig was. Tom ging daar op een stoel zit
ten en zag er uit als een beeld van ellende.
Na eenige oogenblikken keek mynheer
Green op en vroeg:
„Wat scheelt er aan, Tom?"
„De wereld loopt op haar eind," ant
woordde de jongen, terwijl hij een bedenke
lijk gezicht trok. „Ik hoop maar, dat nie
mand zoo vreeselyk lijdt als ik, zelfs u niet,
mynheer Green, ofschoon ik niet met u
sympathiseer."
„Wat je daar zegt, is onzin," lachte myn
heer Green; „als je over tien jaar verliefd
wordt, dan is het nog tijd genoeg. Kyk nu
maar eens naar die pillen; ik heb alles
voor je klaar gemaakt; je kan dadelijk
beginnen. Kom hier zitten, dan kan ik je
zien."
Tom keek mijnheer Green aan met een
blik, waaruit een wereld van ellende sprak.
„Als ik myn tegenwoordige gemoedsstem
ming na ga, dan zou ik nu gedichten moe
ten lezen, in plaats van pillen te draaien.
Het is verschrikkelijk voor iemand zocals
ik, maar ik zal me er maar in schikken."
Mynheer Green schaterde van 't lachen.
(Wordt vervolgd).
