LEEKEPREEKEN
1250.-
f 40.-
Vliegtuig in Tsjecho-
Slowakije neergestort
ZATERDAG 23 AUGUSTUS 1930
De „Graf Zeppelin"
naar Schiphol?
De spoorwegbrug
bij Velsen
Wervelstorm bij Raalte
De Amsterdamsehe
communisten roeren zich
weer
DU COMMERCE
Lijk van Poolreiziger Andre
gevonden
HEERENBAA1
Voornaamste cX'ieuws
De oud-gepensionneerden
bij de Spoorwegen
DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE BLADEN
EN HET GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD
DRIE EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 17545
FPBBIFTE MOET. IP ETBEFFE EEN PFRUES FEE ELLE EECNTEN, EEEEEIEEEE SIIEBLIJE EEIEEEEL FIER EB TENITIf BBEB BB BET ENBEEEL
Incasseerirag op binnen- en buitenland
Voorschotten tegen incassi
De eerste landing in Nederland
De brug weer op haar plaats
Mgr. Lorenzo Schioppa
Windhoos boven Oterleek
Eenige boerderij geteisterd
De ruiten van het gebouw van den
R. K. Volksbond ingegooid
Daarna vlooè het in brand
10 dooden en 3 zwaar gewonden
CAFE-RESTAURANT
Na 33 jaar
J. J. WEBER ZOON
Groote Houtstraat 166 Haarlem
De electrificatie der lijn Alkmaar-
Uitgeest-Amsterdam
Dezelfde regeling als voor de
Rljksgepensionneerden
Z. D. H. Mgr. L. Schrijnen
BUREAUX NI ASS AULA AN 49
Telefoon No. 13866 (drie lijnen)
Postrekening No. 5970.
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen: per week 25 ct.; per
kwartaal 3.25; per post, per kwartaal
3.58 bjj vooruitbetaling.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIÊN 35 ct. p. regel
VRAAG- EN AANBOD-ADVERTEN
TIES, 1—4 regels 60 ct p. plaatsing;
elke regel meer 15 ct. bij vooruitbeu
Bij contract belangrijke korting.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
tusschen den tekst 60 ct per regel.
Alle abonné's op dit blad zijn ingevolge de verzekerings voor waar den
tegen ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeeringen:
f gij(yfi| am Levenslange geheele ongeschiktheid tot werken door jf TCfl
I uUUUi verlies van beide armen, beide beenen of beide oogen I f
bij een ongeval met
doodelijken afloop
jij verlies van een hand,
een voet of een oog
f 1 9*1 bij verlies van een f k(|
I Zij." duim of wijsvinge. UUpp
bij een breuk van
been of arm
bij verlies van "n
anderen vinger
253
DE „RAMP" DER GROOTE
GEZINNEN
De redactie van dit blad stelde ons
curiositeitshalve een uitvoerigen ano-
niemen brief ter hand van iemand, die
zich een twee en dertig jarige moeder
van acht kinderen noemt en zich be
klaagt over de onmogelijkheid om in
den tegenwoordigen tijd een groot ge
zin te onderhouden. Volgens deugde
lijke redenen van journalistiek kon de
redactie dat stuk niet plaatsen. Wan
neer men met iemand in contact komt
begint men met zijn naam te noemen.
Geldt dit al reeds in den gewonen om
gang, hoeveel te meer, wanneer men
aan een met zoo groote verantwoorde
lijkheid beladen lichaam als de redac
tie van. een dagblad vergunning vraagt
om zijn meening voor een publiek van
duizenden lezers te mogen voorleggen.
De in bedoelden brief geuite gedach
ten kunnen inmiddels voor schrijver
dezes aanleiding zijn om op de daarin
vervatte denkbeelden in te gaan. Dat
een daaruit sprekende mentaliteit on
der katholieken mogelijk is, prikkelt
juist iedere gelegenheid aan te grijpen
om toch omtrent het zoo belangrijke
vraagstuk der geboortebeperking tot
zoo groot mogelijke klaarheid te komen.
Priesters, die dagelijks de volle levens-
practijk in biechtstoel en op huisbezoek
meemaken weten het allen, dat een der
voornaamste redenen van verzuim der
godsdienstplichten en tenslotte van
geloofsafval juist de opzettelijke ge
boortebeperking is. „Wanneer de kerk
dat maar toeliet, zouden wij wel
Roomsch blijven" is het stereotype ant
woord, dat de parochiegeestelijken bij
na iederen dag te hooren krijgen.
Bovenbedoelde brief nu trof ons om
den spitsvondigen inhoud. De schrijf
ster laat uitkomen zelf onder de zor
gen van een groot gezin gebukt te
gaan, maar niettemin aan haar geloof
en de Kerk trouw te zijn gebleven.
Maar, heel de brief laat doorschemeren,
dat de strenge huwelijkswetten der
Katholieke Kerk haars inziens voor
onzen tijd practisch onbruikbaar zijn
en alleen gehandhaafd worden, omdat
de priesters dier Kerk ongehuwd zijn
en zelf de „slavernij van het ouder
schap niet aan den lijve voelen".
Dit laatste is het uitgangspunt van
de briefschrijfster. Men heeft gelezen
hoe de bisschoppen der Angelicaansche
Kerk van heel de wereld dezer dagen
in Engeland een concilie hebben ge
houden en hoe daar na lange en hef
tige disputen met meerderheid van
stemmen is uitgemaakt, dat aan ge
huwden onder bepaalde omstandig
heden moet worden toegestaan voor
behoedsmiddelen te gebruiken teneinde
een aanwas van het gezin tegen te
gaan. Dit besluit heeft begrijpelijker
wijze groot opzien verwekt. Hoe is het
mogelijk, zoo is gevraagd, dat bisschop
pen eener christelijke kerk en nog wel
van eene, die zoo dicht bij de
Katholieke staat als de Angelicaan
sche, tot zulk een met de eerste
natuurwetten strijdig advies konden
komen. De Londensche correspondent
van dit blad laakte het besluit van deze
kerkvergadering dan ook ten zeerste en
voorzag het van een scherp commen
taar. Wat doet nu onze briefschrijfster?
Heeft die Londensche correspondent
niet vergeten zich het volgende af te
Vragen, schrijft zij: „Zouden deze man
nen (de Angelicaansche bisschoppen),
die voor het overgroote deel zelf ge
huwd zijn, niet aan den lijve voelen de
slavernij van het ouderschap onder
zekere economische omstandigheden en
heeft dat misschien niet gewogen op
hun besluit
De omstandigheden aldus betoog
de genoemde correspondent terecht
kunnen nooit een zonde geoorloofd ma
ken. Onze schrijfster tracht dit met
echt vrouwelijke logica te ontzenuwen,
i,Waarom worden mijn man en straks
mijn zoons opgeleid tot moordenaars
bij den wil van een volksvertegenwoor
diging? Waarom is moord uit „vader
landsliefde" dan wel geoorloofd?"
vraagt zij
Ziedaar een teekenend staal van de
begripsverwarring in onzen tijd. Dat na
den grooten oorlog van 1914-'18 het
anti-militairisme nog steeds de geesten
verwart, is wel verklaarbaar; maar wij
moeten toch trachten langzamerhand
uit die oorlogspsychose los te komen.
Kinderbeperking gaat regelrecht tegen
de door God gestelde natuurwet in. Er
is maar heel weinig verstand noodig om
dit te begrijpen; dat blijkt uit de hou
ding der primitieve volkeren, die nog
in den meest onbeschaafden staat
leven: een van de weinige wetten, die
zij allen kennen, is, dat zij overeenkom
stig den ons ingestorten natuurdrang
het menschelijk geslacht in stand moe
ten houden en dat zij tegen den wil
van het Opperwezen ingaan, wanneer
zij eigenmachtig in die natuurwet in-
Men moet zijn gevoel toch wel heel
sterk boven zijn verstand laten werken
om de tegennatuurlijke daad der doel
bewuste kinderbeperking op één lijn te
stellen met de opleiding tot militair.
Wanneer zal men toch eens gaan be
grijpen, dat doorgaan met militaire
maatregelen alleen dan misdadig is, wan
neer er kans is op 'n gemeenschap
pelijke vermindering of afschaffing
van defensiemiddelen en men door wei
gering daaraan mee te doen, die kans
zou verkleinen of vernietigen. Zoolang
die kans op gemeenschappelijke samen
werking niet bestaat kan het zelfs mis
dadig zijn tot eenzijdige ontwape
ning over te gaan, omdat men daardoor
den burgers van een bepaald land de
gelegenheid ontnemen zou te kwader
ure voor de veiligheid van hun grond
gebied, voor hun vrijheid en eigen cul
tuur op te komen. Wie niet begrijpen
kan, dat die handhaving van vrijheid
en van eene door vele eeuwen heen op
gebouwde vaderlandsche cultuur een
ideaal kan beteekenen, waarvoor de
besten desnoods hun leven moeten wa
gen, die denke zich maar eens in het
geval, dat b.v. de millioenen horden van
het roode Russische leger de west-
Europeesche landen zouden overstroo-
men.
Hoeveel onaangenaams en weerzin
wekkends zelfs er overigens in 'n oorlog
en alles wat daarmee samenhangt moge
schuilen, het is een dwaasheid om mili
taire opleiding gelijk te stellen met
moord en misdadige, doelbewuste kin
derbeperking.
En wat 't andere „argument" betreft
als kon een vergadering van Angeli
caansche geestelijken gemakkelijker tot
toegevendheid tegenover kinderbeper
king te vinden zijn, omdat zij in tegen
stelling met de katholieke geestelijk
heid zelf de gezinszorgen dragen, ook
hieruit spreekt een droevige misvatting.
Moeten wij niet eerder het tegendeel
verlangen? Gaat het in een kerkverga
dering om een zoo zuiver mogelijk, ob
jectief oordeel, of om een slappe beslis
sing, die zooveel doenlijk aan de men-
schelijke zwakheid tegemoet komt?
Wil men het laatste, dan zou men
bij elk concilie, dat over een of
ander punt van moraal te beslissen
krijgt, niet moeten verlangen een col
lege van mannen, uitschitterend door
deugd en wijsheid, maar een verzame
ling menschen van ongebonden levens
wandel, die allen menschelijken harts
tochten den vrijen teugel hadden ge
laten! Wij zien tot welke dwaasheden
men komt wanneer men bij zulke voor
name zaken zijn gevoel in plaats van
zijn verstand laat spreken. Wij gaan
juist wat dieper op dit punt in, omdat
hier de kern van de geheele misvat
ting ligt, welke bij duizenden omtrent
het vraagstuk der zelfregeling van de
grootte van het gezin bestaat. De eco
nomische omstandigheden dwingen tot
een klein gezin; onthouding is onmo
gelijk; dus is het gebruik van voorbe
hoedmiddelen de eenige uitweg. Zoo
luidt onomwonden de moderne redenee
ring, helaas ook van tienduizenden
christenen. Zoo maakte zich zelfs de,
meerderheid van een kerkvergadering
(God betere het!) van een zoo teer en
toch zoo eenvoudig vraagstuk af!
Aan ieders individueel inzicht zou dus
moeten worden overgelaten hoeveel
kinderen hij gebruiken kan in den stand
waarin hij leeft. Voelt men niet tot
welke dwaasheden zulk een beslissing
voert? En wil men weten, welke motie
ven die Angelicaansche kerkvergadering
tot haar fraaie besluit hebben gebracht,
dan kan men dit gemakkelijk opmaken
uit deze onthulling, die een der bladen
dezer dagen deed, dat n.m. de Ameri-
kaansche geestelijken op de bewuste
bijeenkomst den doorslag hebben ge
geven en dat degenen, die zich tot het
laatst en het heftigst tegen het voor
stel hebben verzet zij zijn, die in hun
gezindheid het dichtst bij de R.K. kerk
staan. Op deze vergadering is dus de
strijd gevoerd van het hoogere beginsel
tegen de zuiver materialistische opvat
ting, dezelfde strijd, die de individueele
mensch te voeren heeft en waarin dui
zenden bezwijken. De stem uit het land
van den dollar zegt: ge moet van de
menschen geen opofferingen vragen!
En dit is het eenige punt, waarom alles
draait. De grootste voorstanders van
moedwillige kinderbeperking vindt ge
niet in arme landen als Ierland b.v.
maar in de rijkste als Amerika. Hoe
hooger de z.g. beschaving wordt opge
dreven, hoe zwaarder eischen men aan
het leven gaat stellen, hoe meer weelde
en genotzucht toenemen, hoe sterker
de propaganda en de practijken der
kinderbeperking. Zij beteekenen bij een
overbeschaving dan gewoonlijk ook den
ondergang van een eeuwenoude bescha
ving. In de geschiedenis liggen de voor
beelden daarvan opgestapeld. Toen de
Romeinen hun wereldrijk begonnen op
te bouwen vormden zij een stoer rasen
AARNE
BAIMK
was een groot gezin een eer, kinderloos
heid een schande. Toen zij op het top
punt van hun macht stonden en tot
verwijfdheid vervielen werd het huwe
lijk ontredderd en was kinderbeperking
algemeene practijk. Dit beteekende den
eersten stap tot den ondergang; want
sindsdien ging het bergafwaarts en
heel het roemruchte wereldrijk viel in
elkaar. Trouwens, wat kan men ver
wachten van een volk, dat zich zelf uit
moordt? En toch is dat de consequen
tie, wanneer het laatste bolwerk, de
Kerk, de gewetens gaat ontlasten en
een ieder de vrijheid geeft om niet meer
aan de natuur vast te houden, doch de
grootte van zijn gezin door zijn „stand'
te laten bepalen. Het is niet noodig
verder op deze zaak in te gaan. De
dwaasheid van de stelling, dat „onder
zekere omstandigheden" een afwijking
van de natuurwet mogelijk moet zijn,
is zóó voor de hand liggend, dat alleen
met moedwillige zelfverblinding een
goedpraten daarvan mogelijk is.
Gelukkig, dat te midden van zooveel
zelfzucht, zooveel dwaasheden en on
gerijmdheden de Katholieke Kerk rots
vast blijft staan in haar leer. Zij be
schermt daardoor niet alleen Gods eer
en Gods wet, de menschelijke waardig
heid en zielereinheid, maar, terwijl een
weelderig en wuft geslacht zich zelf
uitmoordt bewaart zij in de groote,
christelijke gezinnen een kern voor een
betere maatschappij!
HOMO SAPIENS.
Naar „De Nieuwsbron" meldt, zal het
luchtschip „Graf Zeppelin" binnenkort
naar Nederland komeh en voor het eerst
in ons land landen.
Volgens het blad komt het luchtschip
op 6 September naar Nederland en zal op
Schiphol bij Amsterdam een landing wor
den uitgevoerd.
Het blad heeft zich om inlichtingen tot
het Ministerie van Waterstaat gewend,
waar vernomen werd, dat de Minister
tegen een landing geen bezwaar zou
hebben, doch dat overleg wordt gepleegd
met het gemeentebestuur van Amster
dam.
Onder leiding van den directeur van de
Amsterdamsehe Droogdok Maatschappij, den
heer P. Fenenga, is voortdurend doorge
werkt aan het herstel van de aangevaren
spoorwegbrug bij Velsen. Naar wij verne
men, is men er gistermiddag in geslaagd de
brug weer geheel op haar plaats te brengen.
Het gevaarte staat weer geheel op de goede
plaats.
Onmiddellijk is men aangevangen met het
herstel van de gebroken en gescheurde on-
derdeelen van de brug. Men hoopt er in te
zullen slagen deze herstelwerkzaamheden
zoo snel uit te voeren, dat de brug Maan
dag of Dinsdag weer kan proefdraaien.
10 jaar Bisschop
De Pauselijke Internuntius bij het
Nederlandsche Hof, Mgr. Lorenzo Schioppa,
heeft gisteren op den dag, waarop hij
voor tien jaar te Rome door Kardinaal
Frühwirth tot bisschop werd gewijd, in
alle stilte, zooalsi op andere dagen, de
H. Mis in zijn huiskapel opgedragen.
Tal van telegrafische en schriftelijke
gelukvenschen werden aan de pauselijke
internuntiatuur aan den Bezuidenhoutschen
weg te 'sGravenhagie bezorgd.
Geen schade aan huizen en gebouwen
Donderdagavond ongeveer 8 uur vertoonde
zich tijdens een verschrikkelijke bui en een
inkt-zwarte lucht een windhoos boven Oter
leek. Op het land van den heer Klerk werd
een hooiklamp opgenomen en eenige hon
derden meters verder neergeworpen. Op ver
schillende plaatsen werden boomen ontwor
teld. De hoos ging achter het dorp om, zoo
dat geen schade aan hulzen en gebouwen
pen! toegebracht,
Donderdagavond om hal tien werd
Ramele, gemeente Raalte geteisterd door
een wervelstorm.
Deze wervelstorm nam zijn oorsprong
aan den zelfkant der gemeente Raalte in
bewoog zich voort van Zuid-westelijke in
Noord-westelijke richting, had een breedte
van 100 Meter en een lengte van onge
veer 3 K. M.
Na eerst in een groot dennenbosch een
aa 1 dennen te hebben ontworteld, werd
de boerderij van de Gezusters Huisken
geheel uiteengerukt.
Een der gezusters moest onder de puin-
hoopen vandaan gehaald worden, ze had
wonder bo, on wonder geen letsel beko
men.
Door ijlings te hulp geschoten buren
werden drie koeien en een varken met
jonge biggen onder de puinhoopen weg
gehaald.
Verderop had de boerderij van Booigink
veel schade geleden.
"an deze nieuwe boerderij was de helft
van de pannen afgerukt en van een
groote varkensschuur was het dak totaal
weggerukt.
Eveneens werd van den hooiberg af, de
kap afgerukt, die een 0 meter verder in
het land lag.
Van een landbouwer, Hegteler, was van
een hooiberg de kap afgeslagen, overal
lagen dikke boomen ontworteld en andere
midden door gebroken.
De storm moet een geweldige kracht ge
had hebben, daar een kap van een hooi
berg van de boerderij Huisken ongeveer
een 100-tal M. verder in een weiland
lag.
Persoonlijke ongelukken zijn niet voor
gekomen.
Gistermórgen is het gebouw van den
R. K. Volk bond in de Derde Hugo de
Grootstraat te Amsterdam, het voorwerp
geworden, waaraan de communisten hun
woede hebben gekoeld.
Eergisteren had de crisis-commissie ge
confereerd over de staking aan de werk
verschaffing te Beilen, maar de confe
rentie heeft geen resultaat opgeleverd.
Gilste. lorgen werd hiervan de uitslag
bekend gemaakt, van welke gelegenheid
de communisten gebruik maakten om hun
misnoegdheid op handtastelijke wijze te
demonstreeren.
Voor het gebouw van den R. K. Volks
bond verzamelden zich een paar honderd
arbeiders, die met steenen het huis begon
nen te bombardeeren, met het gevolg,
dat verscheidene ruiten in scherven vlo
gen.
IJlings weid door het bestuur de hulp
ingeroepen van de politie ven het bureau
Raampoort.
Zoodra deze zich in de straat vertoonde,
sloegen de belhamels op de vlucht.
De politie heeft de straat schoonge
veegd.
Den geheelen dag is het echter in de
omgeving roerig gebleven.
De communisten loeren op het bestuurs
lid van den R. K. Bouwvakarbeiders
bond, den heer Hezelaars, ie onder po-
li',iegeleide naar en van zijn woning ge-
l acht moet worden.
Gistermiddag heeft in Tsjecho-Slowakije
een ernstig vliegongeval plaats gehad, waar
bij tien personen om het leven kwamen.
Een met 13 passagiers bezet Ford-vlieg
tuig, dat den staatsluchtdienst op de lijn
naar Presburg onderhoudt, stortte in de
buurt van Inglau tusschen het station en
een dakpannenfabriek neer. Alle inzittenden
geraakten onder het puin, dat vlam vatte.
Vier personen waren op slag dood. 9 per
sonen werden zoo zwaar gewond, dat zes
van hen reeds op weg naar het ziekenhuis
den geest gaven. Twee van de drie andere
zwaargewonden worstelen met den dood.
Het vliegtuig geraakte bij Inglau in een
onweersbui. Ten gevolge van het onzichtbare
onweder, wilde de bestuurder een noodlan
ding maken. Daarbij sleepte een vleugel over
het dak van een hout-en loods van de pan-
nenbakkerij. Het vliegtuig sloeg over den
kop, waarbij de benzinetank explodeerde.
Het toestel was eerst drie maanden gele
den voor 2 millioen kronen door de Aero
Linie aangekocht. Het is een O. K. Ford-
toestel,
Zalen voor feestmaaltijden, vergaderingen, enz.
Naar „Svenska Dagbladet" verneemt is op
het Victoria-eiland in de nabijheid van
Franz Joseohsland het lijk van den Zweed-
schen Poolreiziger Adolf Simon André ge
vonden, die in het jaar 1897 getracht heeft
per luchtballon van Spitsbergen uit den
Noordpool te bereiken, doch van wien men
sinds dien niets meer gehoord heeft.
De Zweedsche geoloog Dr. Horn vond aan
de Zuidwestzijde van Kwistseya, ongeveer
150 K.M. van de kust verwijderd, het kamp
van André. Tevens stiet hij op een boot, die
twee meter verder in het ijs lag vastgevro
ren Men vond een dagboek en andere papie
ren, waarop André's naam vermeld stond.
Een weinig verder lag hét lijk van een an
deren deelnemer aan de expeditie. De lij
ken en de overige vondsten zijn aan boord
gebracht van het schip van Dr. Horn „Brat-
vag," dat met September in Noorwegen wordt
verwacht. André's lvk verkeert in vrij goe
den staat. Deze ontdekking werd reeds op
6 Augustus gedaan, doch het bericht werd
eerst heden door de visschersboot „Temin
gen" te Tromsoe afgeleverd.
In geheel Scandinavië is groot opzien ge
baard door het bericht, dat het lijk van den
poolonderzoeker André gevonden is. Alle
Stockholmsche bladen hebben extra-edities
uitgegeven. Ofschoon nog geen definitieve be
vestiging is verkregen, twijfelt men er toch
niet aan, dat het bericht juist is.
De bekende onderzoeker prof. de Geer
verklaarde, dat de geografische en andere
gegevens volkomen geloofwaardig zijn. Daar
het s.s. „Brattvaag" met dr. Horn aan boord
op zijn vroegst den lOden September in Noor
wegen kan aankomen en geen draadlooze in
stallatie aanboord heeft, en daar zich boven
dien geen andere schepen met draadlooze in
stallatie in de buurt bevinden, kan men na
dere bijzonderheden eerst over ongeveer 3
weken verwachten.
Andrée's experimenten
Door deze trieste vondst in het barre Pool
gebied is een drama opgehelderd, dat aan
drie wakkere mannen, in dienst van de
wetenschap, het leven heeft gekost. Andrée
en zijn beide metgezellen waren vol ver
trouwen in het welslgaen van hun plan:
met een luchtballon van het Deneneiland bij
Spitsbergen over de Noordpool te vliegen.
Hun berekening was tamelijk eenvoudig: zy
meenden slechts een zuidenwind noodig te
hebben, die hun ballon naar het noorden
zou dryven en het wachten op het Denen
eiland voor het vertrek van de „Omen", al
dus was de ballon genaamd, was dan ook
slechts op den gunstigen wind.
De leider der expeditie was, zooals gezegd,
Salomon August Andrée, die 18 October 1854
te Grenna aan het Vetter-meer was geboren.
Hij kreeg zijn opleiding aan de technische
hoogeschool te Stockholm en wijdde zijn aan
dacht speciaal aan de luchtvaart. Al spoedig
begon hij dan ook plannen te ontwerpen
voor een tocht over de Noordpool met een
ballon, die door veilen en takelwerk eenigs-
zins bestuurbaar was.
Andrée slaagde er in steun voor zijn plan
nen te krijgen en nadat de tocht al eens
was uitgesteld, kon hij op 18 Mei 1897 uit
Gothenburg vertrekken aan boord van de
Zweedsche kanonneerboot „Svensksund", die
de expeditie naar het Deneneiland bracht.
Nadat bij aankomst aldaar alles voor het
vertrek in gereedheid was gebracht, was het
wachten slechts op den gunstigen wind.
Weken achtereen bleef het stormen uit het
noorden en dan plotseling, draait de wind.
In den avond Van den lOden Juli houdt het
op met regenen, de lucht wordt helder en via
het zuidwesten keert de wind zich naar
het zuiden.
Grootsch moment aangebroken.
Op 11 Juli 1897 is het grootsche moment
aangebroken, waarnaar Andrée een groot
deel van zijn leven heeft verlangd. Het is
Zondag en aan boord van de „Svensksund"
wordt een godsdienstoefening gehouden,
waarin de geestelijke een zegenbede uit
spreekt voor den behouden terugkeer van de
expeditie. Op dat oogenblik moeten de ge
dachten der drie onversaagde mannen wel
terug zijn gegaan naar hen, die zij in het
vaderland hadden achtergelaten: Frankel's
moeder Strindberg's verloofde en Andrée's
broeder.
Dan heeft het vertrek van de „Omen"
plaats. Allen zijn onder den indruk van het
geen gaat gebeuren. De ballon stijgt, daalt
weer snel, en verheft zich dan tot ongeveer
honderd meter hoogte, om daarna, gegrepen
door den krachtigen zuidenwind, over de na
burige bergketen te verdwijnen.
De drie mannen waren uit het oog ver
dwenen.... om niet meer terug te keeren,
schrijft de „Telegraaf."
Nog eenmaal zou men een teeken van le
ven krijgen van de drie luchtvaarders. Op
22 Juli ving een matroos van den walvisch-
vaarder Alken" een postduif van Andrée
met een boodschap aan „Aftenbladet" te
Stockholm. De inhoud van die boodschap
was: „13 Juli, 12 uur. Gunstige koers naar
het Oosten. 10 gr. Zuid. Alles wel aan boord.
Dit is mijn derde boodschap per duivenpost.
Andrée."
Efït dit bericht blijkt, dat de ballon, over
eenkomstig de berekeningen van den leider,
aanvankelijk in óe juiste richting, naar het
noorden van West-Spitsbergen, was gedre
ven.
Wat er nadien is geschied, kan men
slechts gissen. Vermoedelijk is de ballon door
een westenwind gegrepen en in de richting
van het Franz Josefland gedreven. In elk
geval schijnen zij daar behouden te zijn. ge
daald en waren zij nog in staat een kamp
op te richten.
Vcrgeefsche reddingspogingen
Het is wel een noodlottig toeval, dat, hoe
wel het niet aan reddingsexpedities heeft
ontbroken, de dappere mannen niet zijn ge
vonden. De eerste expeditie vertrok reeds
in November 1897 en wel op grond van me-
dedeelingen van schipbreukelingen uit Spits
bergen, die beweerden, dat zü hulpkreten
hadden gehoord. In 1898 en in 1898 werd *n
ECHTE FRIESCHE
20-50ct pc on*
De „Graf Zeppelin" zal waarschijnlijk op
6 September een landing op Schiphol maken.
Bij een vliegongeluk in Tsjecho-Slowakije
werden 10 personen gedood en drie zwaar
gewond.
De oud-gepensionneerden bij de Spoorwe
gen worden gelijk gesteld met die bij het rijk.
De Velserbrug zal wellicht Maandag
draaien.
Het lijk, alsmede het dag- en logboek vu
den Poolreiziger Andrée gevonden.
Het naar West-Indië bestemde stoomschip
„Ceres" van de K. S. M. keert nit zee terug
wegens eenige brandschade.
Z. D. H. Mgr. L. Schrijnen in het zieken
huis opgenomen.
Windhoos boven Oterleek ontwortelde ver
schillende boomen.
Het reconstructie-plan voor het LeidSche
stadhuis.
Door een wervelstorm bij Raalte zijn
eenige boerderijen geteisterd.
Te Amsterdam hebben communisten de
ruiten van het R.K. Volksbondsgebouw in
gegooid.
Groot complot tegen de stad Nanking bij
tijds ontdekt.
De Duitsche verkiezingen Wat de Staats
partij wil.
Na den moordaanslag op Rusteika wordt
Woldemaras strenger bewaakt.
Barometerstand 9 uur v.m. 765. Stilstand.
OPTICIENS FABRIKANTEN
Licht op De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om 8.35 en overmorgen
om 8.33 uur.
onderzoek ingesteld langs de noordelijke, Azia
tische kust en de Nieuw-Siberië-eilanden,
terwijl in Mei 1899 dr. Nathorst een expeditie
leidde, die in Oost-Groenland een onderzoek
instelde.
Zoo nu en dan trok het lot van Andrée
en zijn makkers weer de aandacht als boeien
aanspoelden, die door de luchtvaarders wa
ren uitgeworpen, om mededeelingen te doen,
De eerste twee boeien bevatten mededeelin
gen van weinig beteekenis, daar zij reeds
den eersten dag waren uitgeworpen, later
gevonden boeien bevatten geen enkel be
richt. De ontdekking van dr. Horn's expedi
tie heeft thans eindelijk volkomen klaarheid
in dit Noordpool-drama gebracht.
De eerste electr. treinen naar Zaandam
Naar wij vernemen, zullen in den loop
van de volgende week de eerste eleo-
trische treinen in Zaandam arriveeren.
Naar wij vernemen heeft de directie van
de Nederlandsche Spoorwegen ook op de
oud-gepensionneerden van de Spoorwegen
van toepassing verklaard de regeling die
door de oud-gepensionneerden van het Rijk
van kracht is geworden door den algemee-
nen Maatregel van bestuur van 22 Juli 1930
staatsblad no. 337.
Opgenomen in een ziekenhuis
Z. D. H. Mgr. L. Schrijnen, bisschop van
Roermond, is op advies van zijn huisarts
voor eenige dagen ter observatie in het St»
Joseph-ziekenhuis te Heerlen opgenomen.
