ZIJ
"r3s?3
f 750.-
f250.-
f125.
f50.
f40.
mm EN
DE KRISIS IN ITALIË
NIEUWE ftBOHWE'S
Nieuwe
Haarlemsche Courant
BUREAUXNA8SAULAAN 49
D,T NUMMER bestaat uit drie bladen
I i
WOENSDAG 10 SEPTEMBER 1930
DRIE EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 17560
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES
ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL
Sti
'Jèeride werkloosheid - Groote duurte - Groeiend
wantrouwen
(Van onzen Romeinschen correspondent)
°»m(
LOOPT U MOEILIJK?
Het conflict in den
vischhandel te IJmuiden
De „Libra" uitgevaren
Boycot van buitenlandsche
producten
De ramp in San Domingo
Een nieuwe beproeving
Na een aanvaring op de Noordzee
De sluiting
die zich thans op
de
ook kunnen de
Pv'afoSe%o^oope rott-s
den lutteien pnis jan
gen den bezlt
.aerteuweabonné'sdad.-
in -werking.
E p I R E C X 1 B
Tegen
15 cenl
stellen
Ook
voor
lijk
D
Het standpunt van de regeering
De Staten-Generaai
De malversaties in Uithoorn
De ontploffing op Curacao
10 dooden, 20 gewonden
Brand in Pontianak
De Chineesche wijk verwoest
Moord te Rotterdam
Een vrouw geworgd
Geschenk aan H. M. de Koningin
Voornaamste cXieuws
J. J. WEBER ZOON
OPTICIENS - FABRIKANTEN
Barometers Thermometers
Groote Houtstraat 166 Haarien
Telegrafisch Weerbericht
i rovinciaa! Kapittel der
P. P. Kapucijnen
Een nieuwe vlucht over den Oceaan
aanstaande
De revolutie in Argentinië
Terechtstellingen en protesten
Een gunstig teeken?
Meer belangstelling voor auto's
Dreigt een opstand in Panama?
De vergeten krankzinnige
Verdere bijzonderheden
Telefoon No. 13866 (drie ltfnen)
Postrekening No. 5970.
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
fentschappen: per week 25 ct.; per
wartaal 3.25; per post, per kwartaal
3.58 by vooruitbetaling.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENT!ÉN 35 ct.p.regel
VRAAG- EN AANBOD-ADVERTEN
TIES, 1regels 60 c(L p. plaatsing;
elke regel meer 15 ct„ by vooruitbet.
Bij contract belangrijke korting.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
tusschen den tekst 60 ct. per regel.
te«eaabn^e'S,?P dit blad ziin '"SevolKe de verzekeringsvoorwaarden f Qflflfl
ngevallen verzekerd voor een der volgende uitkeeringen8 uUÜU*"'
Levenslange geheele ongeschiktheid tot werken door
verlies van beide armen, beide beenen of beide oogen
bij een ongeval met
doodelijken afloop
bij verlies van een hand,
een voet of een oog
bij verlies van een
duim of wijsvinger
bij een breuk van
been of arm
bij verlies van 'n
anderen vinger.
dat hee" meermalen eerlijk bekend
het hem bitter weinig schelen kan wat
0r<3pVrfliC of nie' wil- zi-'n ideaal is de ge-
no<yi e' bloeiende staat waarin elke burger
y^zakelijk rustig en tot zekere hoogte wel
ig^ J leven moet, en op zijn weg daarheen
Iat) detn de massa van persoonlijke be-
schür die vertraPt, volkomen onver-
bfRe A1 die Persoonlij^e verlangens en
.ertfn, zegt hij, kunnen den staat, de sa-
jgg eving, de Italiaansche maatschappij al-
öati rnaar scbaden; en tot zoo ver heeft hij
gT^riijk het grootste gelijk van de wereld.
nter kan ook de dictator, zelfs met een
Pen vdate POlitie-staat als Mussolini gescha-
Soo ".eeft, niet maar rustig over al die per-
jyJ 1Jke aspiraties blijven heen stappen op
Waa naar het eT00'e doel. Vooral in Italië
eea r althans volgens onze opvattingen
jw aan bet ongeloofelijke grenzend egoïsme
had is bÜzonder moeilijk. Mussolini
flieh dUs he' enthousiasme en de offervaar-
sneid der Italianen noodig.
sje 11 bij heeft zich dien redelijken ragge
len ^Hder meer veroverd. Dat de Italia-
acj/. allemaai fascisten waren en als één man
'orp ben duce stonden, is kletspraat en ge-
Puro Maar het enthousiasme heeft hoogte-
Pooit bereikt welke men in het buitenland
hicb Zal kunnen begrijpen. En de offervaar-
ttljile'd waartoe Mussolini, ook zonder den
het directen of indirecten dwang, heel
Verhv°lk wist te brengen, herinnert aan de
kin en over wanh0°P gebrachte bevol-
Ren van belegerde steden.
an elk vuur dat niet gevoed wordt, komt
hieIlWel 6611 einde. En moge dit in het alge-
erij*?n Waar zijn, op het gebied van Italiaansch
^bousiasme is het een waarheid als een
^»Anno Vin" loopt ten einde en „Anno IX"
het negende jaar van het fascisme dat 29
^°ber begint staat voor de deur. Het is
aarachtig geen wonder dat het volk lang-
am-aan verlangend begint uit te zien naar
'hstens een gedeeltelijke vervulling van
saiini's veelbelovende redevoeringen, wel-
t( 'bans bijna 20 dikke boeken vullen en
h~°r den uiterst lagen kostprijs onder ieders
Zeik vallen.
®h daarin zit nu de moeilijkheid,
i w alleen komt er van al die beloften
a's, maar de toestand wordt bovendien
^v»ds miserabeler. Woorden als „krisis",
rw* ^FgtfëHtenaë sffiïatië"T„vóorlooplg
a{®h uitzicht op verbetering", „gebrek aan
15 boende middelen" en dergelijke wanhoops-
cjfe meer, vinden een plaatsje in de offi-
rie mededeelingen. Dingen waarop vóór
b jaar nog minachtend werd afgegeven en
öafrVan de reBeeringspers smalend beweert
tj ze alleen denkbaar waren in 't „rijk der
hiocratie" dat is het buitenland zijn
gophering en inslag geworden binnen eigen
Angstig stijgende werkloosheid.
8en der grootste rampspoeden is de angstig
"Rende werkloosheid. Dagelijks publiceeren
fegeeringskranten in speciale rubriekjes de
j'ers der werkloosheid in Europa en Ameri-
In schrille kleuren worden de toestanden
atl den arbeid geschilderd, zooals die voor-
Pnien in het veel gesmade buitenland. De
°nomische nood in Engeland, Australië,
frankrijk, Duitschland en elders wordt be-
ahdeld door „speciale redacteuren" die ge-
°onijjk niet meer doen dan op de redactie
hitenlandsche bladen, niet zonder vooringe-
p'henheid, vertalen. Van Italië publiceert
alleen e" wanneer er door omstan-
gheden e daling van het werkloosheids-
J'er te melden Valt.
„Jet volk echter neemt daar geen genoegen
u ee- Dat er in het buitenland werkloosheid
srscht, is logisch; Mussolini heeft dat tot
It ,de.n trema herhaald en bewezen. Maar in
u kunnen er geen werkloozen zijn; dat
eft Mussolini ook gezegd en bewezen aan
band van zijn arbeidswet.
jJ^h toch zijn er de werkloozen. Bij massa's!
jaren geleden werd dat nog brutaal ont-
t*». Twee jaren geleden gaf men het reeds
het waren er 120.000. Verleden jaar:
a.OOo. Thans: 360.000. Niet veel in verhou-
?R tot Engeland, Duitschland of Amerika?
r,at hebben de kranten hier ook beweerd,
ken ar degenen die niet werkloos zijn, wer-
gj -- een deskundige sprak onlangs van
]ja van alle in de industrie werkzame Ita-
bri ?b! telkens minder om de groote fa
tty n 111 staat te stellen hun arbeiders in
r,®6 Ploegen aan den gang te houden; de
qa e Ploeg werkt 's morgens, de andere 's mid-
?'jjn be'de vier uren lang. Die menschen
Ptg btet werkloos, maar verdienen natuurlijk
wc*s de helft van het dagloon dat door de
°P L 20—25 (ƒ2.60 tot 3.25) is gesteld.
^.Pavbij komt dat, waar dit „tweeploegen-
big geen ingang vindt, de arbeidsdag
fl®1, en meer beperkt wordt. Zelfs de of-
toe6e^e fascistische pers geeft nu en dan
lw'. dat in Noord-Italië waar vrijwel de
tya industrie gevestigd is de achturige
bg^jdag maar zelden meer wordt gehand-
tyy?en werkt 6, 5, 4 en zelfs 3 uren, ter-
soms „krisis-vacanties" van enkele da-
ty0 moeten worden gegeven; natuurlijk
<je arbeider alleen betaald voor de
bten
die hij werkt.
tyer®' ergste is evenwel, dat het offieieele
Reen beidscijfer absoluut geen indruk
tjg van het eigenlijke aantal werkloozen.
iba Wet zegt namelijk, dat men minstens 2
ais nden zonder werk moet zijn, voor men
^zoodajjjg kan worden ingeschreven.
Pa.t,i" bjk bestaat het gros der „disoccu-
ie(a uit hen die binnen twee maanden
bfjf .^'uden. Maar ook al wordt die termijn
Bob-1 dan is het nog moeilijk om inge-
0®ven te worden,
bjjv^buwde personen, niet-kostwinners,
Zij "«(beeld, worden glad geweigerd. Ook
ibg die niet bij de fascistische syndicaten
%v, breven zijn, ondervinden groote moei-
M n'
«6h en bedoelt hiermee den afschuw van
Vroegtijdig huwelijk welke in Italië
tasc, Slerk is alsook den afkeer van de
stejij?tisc'Iie organisaties welke verdien-
°Verwi Werken> maar zeer duur zijn te
ïVaaMi en' Dit kan nuttig en zelfs lof-
daa-M zbn' maar de statistieken worden
°°r een beetje verdacht.
10°dig te zeggen, dat de misdadigheid,
vooral onder de jongeren, angstwekkend
toeneemt.
Duurte der levensbehoeften
De ontzettende duurte der levensbehoeften
waardoor Italië momenteel geteisterd wordt,
valt alleen in haar volle draagkracht te
schatten, wanneer men rekening houdt met
de groote verarming waaraan het Italiaan
sche volk na den oorlog vervallen is.
De oorlog kostte precies de helft van het
nationaal bezit. Daarna kwam de inflatie.
Toen men zich daarnaar geregeld had,
volgde de noodlottige stabilisatie der Lira
welke den landbouw kapot sloeg, heele in
dustrieën stop zette en den uitvoer naar het
buitenland ten deele onmogelijk maakte, om
dat Italië met zijn gouden munt te duur
werd. Nu woeden de werkloosheid en de be
lastingwoede der berooide regeering
Het eerste wat de fascistische regeering
deed om de duurte van de levensmiddelen
te bestrijden, was de instelling van het „re
gime del calmiere". het regiem van de prijs
lijst.
Om de veertien dagen werden door de ge
meentebesturen prijslijsten uitgereikt, welke
de winkeliers verplicht waren in hun zaken
op te hangen en aan wier prijzen zij zich
te houden hadden.
Een korte pooze heeft dat zeer verdien
stelijk gewerkt, maar toen eischte natuur
lijk volkomen terecht het fascistisch syn
dicaat van de winkeliers en kleinhandelaars
de samenstelling dezer lijsten voor zich op
enkreeg daardoor een monopolie. Door
middel hunner organisatie stelden de win
keliers zelf de prijzen vast en het publiek
betaalde.
Acht jaren lang heeft deze wantoestand
bestaan. Daarna Juni 1930 was er
geen houden meer aan en werd de „calmie
re" opgeheven.
De laatste beslissing evenwel van het
syndicaat was nog, dat het gedurende vijf
jaren verboden is nieuwe winkels te openen
en het monopolie, zij het m anderen, min
der krachtigen vorm, blijft.
Behalve het teveel aan winkels werd
in de langdurige en vaak heftige polemie
ken over het feit, dat Italië het duurste
land van Europa is, ook dikwijls de „dazio"
genoemd.
De „dazio" is het recht van invoerrechten
heffen door de gemeente. Buitenlandsche ar
tikelen werden zoo eerst belast met de Ita
liaansche, protectionistische tarieven en daar
na nog eens extra met den gemeentelijken
„dazio". Ook alle binnenlandsche producten
waren aan den „dazio" onderworpen.
1 April 1930 werd de „dazio" plotseling
afgeschaft. Het gejuich over dezen maat
regel was echter nog niet verstorven, toen
reeds werd bekend gemaakt, dat de regee
ring geen afstand kon doen van de inkom
sten welke uit den „dazio" voortkwamen en
daarom een lage belasting instelde, o.a. op
vleesch, alle dranken, jus, electriciteit en
bouwmaterialen.
De inkomsten van den „dazio" bedroegen
300 millioen. De geschatte opbrengst van
de luxe-belasting is evenwel 960 millioen,
zoodat het leven ook daardoor niet veel
goedkooper geworden is
Daarbij komt, dat ook het „regime vin-
colistico", het staatstoezicht op de huishu
ren opgeheven en de belasting op het meu
bilair „tassa locativa", verdriedubbeld is.
Zoo leeren de statistieken, dat er in Ro
me ruim 2 menschen per beschikbaar ver
trek leven, en als „vertrek" gelden ook een
keuken, een badkamer, een bergplaats.
En dit terwijl honderden huizen leeg
staan.
De statistieken van Juni leeren, dat de
met rijkssubsidie gebouwde arbeidershuizen
L. 1070 per vertrek en per jaar kosten. Dat
is dus voor een huis met een huiskamer,
twee slaapkamers, keuken en badkamer-
W. C. L.5350 per jaar of ruim 14 gulden
in de week. Terwijl de wet het dagloon van
den arbeider op een maximum van L. 25,
dat is f 3.25 vast stelt.
Natuurlijk treft men in zoo een arbei
derswoning minstens twee, gewoonlijk vier
gezinnen aan
Groeiend wantrouwen der bevolking
Niet te loochenen is het dat Mussolini
het in den huidigen tijd van algemeene krisis
slecht getroffen heeft met zijn experimen
ten. Zelfs wanneer de zaken blijven gaan
zooals ze nu gaan en hij dus binnen een af-
zienbaren tijd voor de catastroof zal staan,
is niet zonder meer bewezen dat hij heele-
maal ongelijk had. Dit zy vooropgesteld.
Maar om iets op te bouwen, om den hui
digen noodtoestand te overwinnen, om des
noods bij gunstige gelegenheid nog eens van
meet af aan te beginnen, heeft hy het ver
trouwen noodig van het volk.
Dat nu gaat geheel voor hem verloren.
Schakelen we de breede massa uit, welke
in zijn voordeel weinig, in zijn nadeel niets
kan doen, zoolang hy over zijn politie-orga-
nisatie de beschikking heeft, dan blijft er
het volksdeel met eenig kapitaal of zede-
lijken invloed, welk volksdeel nooit bijzon
der enthousiast voor hem is geweest, maar
dat toch welwillend met hem meewerkte,
doch nu zijn vertrouwen in hem verliest.
Van al zijn beloften is niets gekomen. Wel
is waar heeft hy de fascistische organisatie
byna tot in de perfectie tot stand gebracht,
maar werkeiyke vruchten heeft dit insti
tuut niet afgeworpen en het biykt zeer duur
te werken.
Wat zou het fascisme doen?
Den chaotischen financieelen toestand her
stellen. Goed, de Lira is gestabiliseerd; de
balans is sluitend gemaakt; de oorlogsschul
den zijn geregeld en worden betaald. Maar
om dat te bereiken, is men gekomen tot een
directe belasting van 28 pet. op het Nationaal
inkomen. De indirecte belastingen brengen
nog meer op dan de directe. Zoodat onge
veer 60 pet. van het nationaal inkomen in de
schatkist vloeit.
Men zou Italië onafhankeiyk maken van
het buitenland. Men heeft dus de ontgin
ning en verbetering van het schiereiland
krachtig aangevat en de regeeringskranten
zingen hosannah. Echter heeft Mussolini zelf
gezegd dat alleen de verhoogde graanproduc-
tie de regeering meer dan 100 millioen heeft
j«»iro»t. niettemin wordt het brood duurder
en heeft men den invoer van buitenlandsch
graan eenigen tijd moeten verbieden, omdat
het onbetaalbaar dure nationale product
anders ongebruikt zou blijven. De publieke
werken voor ontginning en verbetering zyn
stil gelegd wegens geldgebrek. Inderdaad
loopt de invoer terug, maar de uitvoer even
eens. Zoodat het eerste, zeer gelukkig ge
noemde verschynsel waarschijnlijk alleen
maar wyst op een verzwakking der koop
kracht van het Italiaansche volk.
Daarby komen de dagelijksche geruchten
over stakingen, ongeregeldheden en geweld
plegingen waaraan de politie met moeite
het hoofd schijnt te bieden. Honderden
waaronder ook overtuigde fascisten worden
gearresteerd en verbannen, louter en alleen
omdat ze „geruchten verspreiden," d.i. spre
ken over dingen welke een ieder weet, al
staan ze niet in de krant. Mussolini ziet in
dat hij momenteel meer dan behoefte heeft
aan het vertrouwen des volks. Maar hy
schijnt niet te beseffen dat juist zijn terroris
tisch woeden tegen alle onruststokerij cle
meeste onrust brengt. Als hij klaren wijn
schonk en eeriyk bekende hoe de zaken er
voor stonden, zou hem dat een goed deel van
zijn prestige kosten. Maar het volk zou we
ten dat in Italië de toestand niet veel moei-
lyker is dan in het buitenland en waar
schijnlijk ten tweeden male enthousiast en
offervaardig meewerken aan 't herstel. Want
dat heeft Mussolini bereikt: de Italiaan is
er zich bewust van dat hij zich niet over
zyn afkomst hoeft te schamen, maar dat hij
er trotsch op moet zyn.
Maar alle waarheid blijft geheim. De
kranten jubelen hun controleerbare leugens
uit en het volk gelooft, mompelend, alleen de
sportpagina.
En intusschen groeien de onrust eii het
wantrouwen waarschijnlijk veel verder uit
dan noodig is.
koop dan een paar steunschoenen bij
PRESBURG, Gr. Houtstraat 88, Haarlem
en 't leed is geleden!
In aansluiting aan ons bericht van gis
teren, kunnen wij thans mededeelen, dat de
organisatiebesturen er in geslaagd zijn, de
bemanning van de „Libra" te bewegen om
toch te gaan varen.
Na de toezegging, dat de schatting nog
eens nagerekend zou worden, hebben de
matrozen het werk hervat.
Uit San Domingo wordt een nieuwe na
tuurramp gemeld.
Na den hevigen wervelstorm zyn wolkbreu
ken losgebarsten, die nu reeds meer dan 24
uur duren. De rivieren zijn zoo gewassen,
dat zij niet meer bevaarbaar zijn, zoodat de
noodlijdende bevolking niet van levensmid
delen kan worden voorzien, tenzy door mid
del van vliegtuigen.
Ongeveer 40.000 menschen worden met den
hongerdood bedreigd.
De naweeën
Naar de bizondere correspondent van de
Paris Midi weet mede te deelen, komen vele
gewonden van de ontzettende ramp te
San Domingo ten gevolge van wondkoorts
om het leven. Van de 15000 tót 18000 ge
wonden hebben reeds 5000 ernstige wond
koorts.
Er is een groot tekort aan medici en zie
kenhuizen. Niettemin zijn reeds 1500 opera
ties verricht, grootendeels zonder dat ver-
doovende middelen konden worden aange
wend.
Een dankbetuiging van Trujillo
Raffael Trujillo, de president der Domi-
nicaansche republiek, heeft dank gebracht
voor de hartelijke bewijzen van deelneming
en den steun dezer dagen naar aanleiding
van de vreeselijke ramp aan de Domini-
caansche republiek verleend.
De Raad voor de Scheepvaart heeft uit
spraak gedaan inzake de aanvaring van het
stoomvisschersvaartuig „Albatros" IJM 191
met het stoomschip „Vulcanus" in het bui
tenkanaal te IJmuiden.
De Raad is van oordeel dat deze aanvaring
is veroorzaakt of door het niet vlug genoeg
naar bakboord draaien van de „Albatros" of
doordat dit schip de „Vulcanus" te dicht is
genaderd en zoodoende onder den invloed
van de door dat schip veroorzaakte zuiging
is gekomen.
Hoewel de gewoonte, welke veelal door zee
schepen wordt gevolgd, om ter hoogte van
de Visschershaven te blijven dryven, voor de
uitgaande trawlers hinderlijk is, staat ander
zijds vast dat de „Albatros" heel gemakkeiy'k
met het verlaten van de Visschershaven had
kunnen wachten, zy had dit dan ook behoo-
ren te doen en zy had het er niet op mogen
laten aankomen, of het haar gelukken zou
haar bakboordsche wending tusschen den wal
en de „Vulcanus" uit te voeren.
.„-..De. vcreenigde vergadering van de „beide
Kamers van da Staten-Generaai, waarin
minister Ruys de Beerenbrouck het tegen
woordig zittingsjaar in naam der Koningin
voor gesloten zal verklaren, zal Zaterdag
middag a.s. te 3 uur in het gebouw der
Tweede Kamer gehouden worden.
De opening van het zittingsjaar.
Gemeld is reeds, dat de koninkiyke stoet
naar de Ridderzaal, in verband met de
opening van het nieuwe zittingsjaar der
Staten-Generaai Dinsdag a.s-, een belang-
ryke uitbreiding zal ondergaan.
Thans zullen, evenals vóór 1914, de ver
schillende hofdignitarissen in den stoet
mederijden in met twee paarden bespannen
galakoetsen. Omdat ditmaal ook de Konin
gin-Moeder de opening bywoont, rijdt tevens
de waarnemende groot-meesteres van Ko
ningin Emma in den stoet mee.
In de koninklijke statiekoets zullen
gezeten zijn: de Koningin, de Koningin-
Moeder, de Prins en Prinses Juliana.
De weg, dien de koninklijke stoet zal ne
men, zal geen verandering ondergaan.
Uit het nader antwoord van den Minister
van Binnenl. zaken en Landbouw op de
vragen van het Tweede Kamerlid den heer
Van den Heuvel betreffende het nemen van
maatregelen tot het niet meer betrekken
van industrieele producten uit landen,
welke in bijzondere mate door hooge in
voerrechten den uitvoer hier te lande be
moeilijken, met name tegenover de Duit-
sche producten, biykt het volgende:
Voor zooveel de regeering industrieele
producten uit het buitenland moet betrek
ken, omdat de Nederlandsche industrie de
ze niet leveren kan, zal zij zich bij de keu
ze van leveranciers slechts laten leiden
door overwegingen, op de zaak zelf betrek
king hebbende. Wilde zij bij het plaatsen
van bestellingen rekening houden met de
invoerrechten, waardoor ook de Nederland
sche artikelen in andere landen getroffen
worden, dan zou zy handelen in strijd met
den geest der meestbegunstigingsclausule,
welke in al de door Nederland gesloten
handelsverdragen is neergelegd en welke zy
wenscht hoog te houden.
Volledige bekentenis
In verband met de gepleegde malversaties
aan het bijkantoor van de Rotterdamsche
Bankvereeniging te Uithoorn meldt de „Te
legraaf" nog, dat de gearresteerde directeur
een volledige bekentenis heeft afgelegd.
Volgens zajn eigen opgave bedraagt het
totaal van het verduisterde bedrag tusschen
de 100.000 en 140.000 gulden.
Omtrent de wijze, waarop deze verduiste
ringen zijn gepleegd, wordt bericht, dat door
den directeur in den loop van 9 jaar geregeld
credietaanvragen van Uithoomsche ingezete
nen aan het hoofdkantoor der Rotterdam
sche Bankvereeniging werden gezonden.
Deze aanvragen waren behooriyk van de
handteekeningen van de aanvragers, zoowel
als van borgen voorzien, doch thans is ge
bleken. dat deze handteekeningen alle door
den directeur werden nagemaakt.
Dat een en ander zoo lang voor de door
het hoofdkantoor gevoerde controle verbor
gen is gebleven, vindt zijn oorzaak vermoede
lijk in het feit, dat de door de gefingeerde
aanvragers verschuldigde rente steeds op
tijd door den directeur werd voldaan. Daar
door ontstonden echter steeds grootere te
korten, die dan door nieuwe falsificaties
werden aangezuiverd.
Het spreekt vanzelf, dat onder deze om
standigheden het onderzoek nog wel eenigen
tyd zal duren.
Het aantal dooden by de ontzettende ont
ploffing, welke 6 dezer plaats had in de olie
installatie van de Curagaosche Petroleum-
maatschappij bedraagt 10, dat der gewon
den 20, terwijl 2 personen worden vermist.
De materieele schade is beperkt.
De geheele Chineesche wijk van Pontia
nak is door brand verwoest. Hier bevonden
zich talrijke winkels.
De schade wordt geschat op 4 millioen
ruiden.
Gisteren is een bewoonster, tevens eige
nares van een pand aan de Prinsenstraat te
Rotterdam by de politie aangifte komen
doen, dat de zes en dertigjarige A. C. van
Rijt, op herhaald kloppen, geen antwoord
had gegeven. De kamerverhuurster had bo
vendien de kamerdeur gesloten gevonden en
toen zij door een ventilatieraampje in de
gang, waardoor men in een alkoof kan kij
ken, gekeken had, had zij in het bed een
massa zien liggen. Zij had nog geschreeuwd
door het raampje, maar zij had geen ant
woord gekregen.
Onmiddeliyk daarop is zij de politie gaan
waarschuwen, die daarna de deur van de
kamer heeft opengebroken. In het bed in
de alkoof vond men het lichaam van een
vrouw, toegedekt met een gewatteerde deken,
een kussen op het hoofd. De punt van dit
kussen was blijkbaar met kracht in den mond
van de vrouw geduwd. Bovendien consta
teerde men een wond op het hoofd van de
vrouw, welke wond waarschijnlijk met een
scherp voorwerp is toegebracht.
Voor zoover men kon nagaan, schijnt er
in de alkoof een korte worsteling te zijn ge
weest. In de kamer vond men geen enkel
spoor van wanorde. Slechts op het buffet
werd de leege portemonnaie van de vrouw
gevonden.
Voor zoover uit getuigenverhooren is ko
men vast te staan is mej. Rijt eergisteravond
omstreeks twaalf uur thuisgekomen. Men
heeft haar evenwel niet zien thuiskomen,
maar slechts stappen op de trap gehoord.
Naar men had kunnen opmaken, was zy in
gezelschap van een man, die om kwart over
vieren het huis heeft verlaten, naar men uit
gestommel op de trap heeft meenen te kun
nen opmakes. De bewoners van het huis ver
klaren voorts, omstreeks vier uur in den
nacht wel een gesmoorden gil te hebben ge
hoord, maar omdat er 's nachts wel meer
ruzie is, heeft men daaraan geen aandacht
geschonken. Van den dader is geen spoor be
kend. De vrouw had geen geregelden omgang
met een bepaalden man, en niemand heeft
tot nu toe een signalement van den man,
waarmede zij eergistervond, is thuisgekomen,
kunnen opgeven.
Inspecteur Tas van den foto- en dactylos-
copischen dienst heeft foto's in het pand ge
nomen. Dr. van Ryssel, prosector-bacterio
loog heeft een voorloopig onderzoek inge
steld.
De sectie, die gistermiddag op het ïyk van
de gewurgde vrouw is verricht heeft nog
geen nieuwe gezichtspunten geopend.
Het onderzoek wordt met kracht voortge
zet.
Ter gelegenheid van den vyftigsten ver
jaardag van H. M. de Koningin heeft de
heer J. L. van Dalen, archivaris der ge
meente Dordrecht, H. M- een exemplaar
van het door hem geschreven werk over de
Groote Kerk aangeboden.
Het werk is fraai in een gewatteerden
lederen band gebonden en gelegd in een
speciale cassette. Het is door bemiddeling
van baron Van Geen, particulier secreta
ris van H. M„ aangeboden. Van dezen
functionaris ontving de heer Van Dalen een
brief, waarin de dank der Koningin werd
overgebracht voor het geschenk.
De collectieve arbeidsovereenkomst in het
Boekdrnkkersbedrijf. Onderhandelingen over
wijziging van de collectieve arbeidsovereen
komst afgebroken.
Mr. dr. W. F. van Leeuwen in den Raad
van State herdacht.
Nieuwe beproeving in San Domingo.
Wolkbreuken. 40.000 menschen met den
hongerdood bedreigd.
Opzienbarende rede van generaal von
Seeckt.
De ex-president van Argentinië, Irigoyen,
is op last der nieuwe regeering opnieuw
gearresteerd.
De regeering van Noord-China is giste
ren officieel in functie getreden. Yen is
staatspresident.
Verwacht wordt, dat Titulesco tot voor
zitter der volkenbondsvergadering zal geko
zen worden.
Bij een brand te Pontianak is de geheele
Chineesche wijk verwoest.
Barometerstand 9 uur vin.: 762 vooruit.
LICHT OP
De lantaarns moeten morgen worden op-
gesMHn» UHI Tifll uun
Hoogste barometerstand 771.6 te Abisco.
Laagste barometerstand 756.1 te Valencia.
Verwachting: Zwakke tot matigen, Zuid-
oosteiyke tot Zuid-westeiyken wind, meest
half tot zwaar bewolkt, mogeiyk eenige
regen, weinig verandering in temperatuur.
In het gisteren te -'s-Hertogenbosch ge
houden Kapittel der P.P. Kapucijnen werd
herkozen tot Provinciaal de H. E. P. Sta
nislaus van Harderwijk, en gekozen tot De-
finitoren de H, E. Paters P. Dr. Vitus van
Bussum, P. Robertus van Kerkdriel, P. Dr.
Anacletus van Breda, en P. Mansuetus van
Dinther.
Verder werden gekozen tot le Custos de
H. E. P. Dr. Vitus van Bussum en tot 2e
Custos de H. E. P. Anastasius van Houten.
Kapitein Royamuel uit Chicago, die vroe
ger verbonden was aan den luchtvaartdienst
in Peru, is uit Chicago te New-York aan
gekomen als ee»*ste étappe voor de vlucht
over den Oceaan naar Beriyn of Rome, via
Parijs.
De geruchten over het uitbreken van een
tegen-revolutie zouden, naar thans gemeld
wordt, veroorzaakt zyn door openbare te
rechtstellingen, die hebben plaats gehad.
De voorloopige regeering van generaal
Uriburi heeft te Buenos Aires strenge maat
regelen genomen,- om de normale toestan
den te herstellen.
De eerste openbare terechtstellingen had
den plaats, toen twee leiders van een aan
tal plunderingen op de Markt door een pe-
Ieton soldaten werden neergeschoten.
Gemeld wordt, dat de commissaris van
politie van de voorstad San Martin even
eens is terechtgesteld, doch dit bericht is
nog niet bevestigd.
De bevolking heeft aanzegging gekregen,
onmiddeliyk alle wapens, die in haar bezit
zyn, in te leveren. Overtreding hiervan zal
streng worden gestraft.
Het is gebleken, dat, toen Maandagavond
de onlusten uitbraken, duizenden burgers
naar de wapenmagazijnen zijn gegaan en
daar wapens hebben gehaald.
De regeering vreest, dat, tenzij deze wa
pens onmiddellijk worden ingeleverd, moei-
ïy'kheden zullen ontstaan.
Dinsdag werden 6 afgevaardigden, aan
hangers van den afgetreden president Iri
goyen, gearresteerd.
Ook verschillende andere aanhangers van
het oude regiem zyn in arrest gesteld.
Verwacht wordt, dat nog meer terecht
stellingen zullen plaats hebben.
Volgens de „Daily Herald" bereidt de
Engelsche automobielindustrie zich voor oo
een hoogconjunctuur. Er heerscht in deze
industrie, die een tydperk van depressie
achter den rug heeft, groot optimisme. Van
alle kanten stroomen de orders binnen. De
goedkoopere wagens van het model 1931
gaan in duizendtallen van de hand.
Het aantal arbeiders, dat in de fabrie
ken van Morris werkzaam is, zal voor
Kerstmis van 3000 tot 7000 stygen en het is
waarschynlijk, dat dit aantal nog te gering
zal zyn. Hetzelfde is het geval in de be
roemde Austinfabrieken. In het begin van
1931 zullen de enorme Fordfabrieken te Da
genham 20.000 arbeiders aan het werk
zetten. De productie zal dan tot 100 pro
cent worden opgevoerd.
Alle andere Britsche automobielfabrieken
de Rover, Singer, Humber, Triumph en Tal
bot, werken eveneens op volle kracht.
Merkwaardig is nog, dat vele wagens
reeds verkocht worden voordat zij gemaakt
zyn.
Leden der regeering afgetreden
Hoewel het in het land rustig is, biyft
de politieke toestand in Panama gespannen.
Er zyn leden van de regeering afgetre
den.
De Sumatrapost verneemt omtrent het
vergeten van een krankzinnige in het hos
pitaal van het Siantar dokterfonds, dat de
man een aan malaria lydende contractant
van de onderneming Boekit Maradja, gele
gen in het district Siantar, van de afdee-
ling Simbeloengoen en Karolanden gouver
nement Oostkust van Sumatra, was.
Hy werd naar het hospitaal opgezonden,
om daar geïsoleerd te worden. Een genees
heer teekende het ontvangbewijs af, doch
vertrok eenige dagen later naar Europa,
terwyi de anderen onkundig waren van de
aanwezigheid van den patiënt. De deuren
va de andere cellen stonden open, doch de
deur der oei, waarin de krankzinnige op
gesloten was, was gesloten. Niemand kwam
echter op het idee, daarin te kijken.
Het door de justitie ingestelde onderzoek
duurt voort.
