f 750.-
1250.-
f125.-
f50.-
f40.
de opleiding voor
dit nummer bestaat uit vier bladen
11
VRIJDAG 28 NOVEMBER 1930
LAGER ONDERWIJS
Geldhandel en Militairisme
Het conflict bij
„Zang en Vriendschap"
De Nobelprijs voor den
Vrede
mmm
Het boek van Andree
De Haarlemsche
Jeugd zingt:
H. FRANKEN Jr.
Mislukte poging
tot inbraak te Oss
Voornaamste cJfmuws
Telegrafisch Weerbericht
BUREAUX NASSAULAAN 49
ADVERTENTIEN 35 ct. p. regel
DRIE EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 17628
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAK ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA NET ONGEVAL
Pastoor D. van der Geest O.P.
De pierplannen te Zandvoort
Pornographie bestrijding
Een arbitrage-commissie benoemd
Aan Zweden toegekend
•K.
Ned. Medisch Missie Comité
N.V. BROODFABRIEKEN
Een maréchaussee gewond
De koudegolf over geheel Amerika
De werking van den Merapi
Het vierde postvliegtuig
De P. H.—A. G. R.
J. J. VVEBER ZOON
De aardbeving te Japan
De eerste solo-vlucht Amsterdam-
Batavia
Het Int. Koude-Instituut
Telefoon No. 13866 (drie lijnen)
Postrekening No. 5970.
ABONNEMENTENvoor Haarlem en
Agentschappen: per week 25 ct.; per
kwartaal 3.25; per post, per kwartaal
3.58 b(j vooruitbetaling.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
VRAAG- EN AANBOD-AD VERTEN»
TIES. 1—4 regels 60 et p. plaatsing?
elke regel meer 15 ct.. bij vooruitbet.
Bij contract belangrijke korting.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
tusschen den tekst 60 ct. per regel.
Aüe abonnê's op dit blad zijn ingevolge de verzekeringsvoorwaarden d
teësa ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeerragenj yUSJv.™
Levenslange geheele ongeschiktheid tot werken door
verlies van beide armen, beide beenen of beide oogen
bij een ongeval met
doodel ijken afloop
bij verlies van een hand.
een voet of een oog
bij verlies van een
duim of wijsvinger
bij een breuk van
been of arm
bij verlies vat» 'n
anderen Tinker.
In verband met de bezuinigingsmoge
lijkheden op onderwijsgebied, in dit
blad reeds naar voren gebracht, wen-
schen wij de aandacht te vestigen op
'n ander financieel struikelblok: de op
leiding voor t Lager Onderwijs, zooals
bedoeld in de Wet van 1920.
Ofschoon we in een vorige beschou
wing opkwamen voor gedifferentieerde
akten van bekwaamheid voor de laag
ste 2 en de hoogere leerjaren hetgeen
We aan artikel 134 en 135 ontleenden
toch kan niet worden ontkend, dat de
totale opleiding, in deze Wet in 't voor
uitzicht gesteld, zooveel financieele en
andere bezwaren oplevert, dat met
recht mag worden betwijfeld, of men
ooit tot volledige doorvoering zal kun
nen overgaan.
De in dezen vigeerende Wet is dus
hog altijd die van 1878. Weliswaar heeft
men eenige hinkende maatregelen ge
troffen om de lacunen te overbruggen,
maar dit is geen toestand, die bestendigd
mag blijven.
Stellen wij ons deze vraag: Wat heeft
de wetgever op 't oog gehad met zijn
Wijziging van de vroegere opleiding?
Het lijdt geen twijfel, of de bedoeling
heeft bij hem voorgezeten, grondige,
meer ontwikkelende, meer praktische
voorbereiding te geven tot 't onderwijs
der jeugd.
Grondig: Eindexamen U.L.O. of
driejarige H3.S. geeft toegang tot 'n
vijfjarige opleiding voor de B-akte.
Ontwikkelend: Hierin voorziet
3n overvloed van leervakken; behalve de
gebruikelijke nog Fransch, Duitsch, En-
gelsch, wiskunde en handenarbeid. Bo
vendien wordt gymnastiek en nuttige
handwerken, vroeger aparte examens, in
t program opgenomen.
Praktisch: In de laatste 2 leer
jaren (art. 144) is het onderwijs voorna
melijk gericht op de praktijk van het
lesgeven. (Let wel, niet de praktijk van
de school tucht).
Men moet met ons erkennen, de op
zet leek veelbelovend. De kweekscholen
zouden daar liggen als sterke burchten
van kennis en ontwikkeling; geharnaste
ridders, gewapend met zwaard (dat der
theorie soms zoo'n gevaarlijk wapen!)
en schild (dat der methodenkennis)
Zouden uittijgen, om.... konijnen te
jagen!
Welke bezwaren geeft een nauwkeu
rige beschouwing ons te zien?
Ten eerste: De wetgever stelt zijn ei-
schen veel te hoog. Dat is nu wel lang
zamerhand gewoonte geworden in ons
land, waar in de maanden Juli en Au
gustus „de eene helft de andere exa
mineert", maar wij gelooven toch, dat
het nuttig zal zijn met die gewoonte te
breken, en ook, dat het dit decennium is
voorbehouden zulks te doen. Elk ratio
neel (niet-historisch bevooroordeeld)
Nederlander moest zich bij samenstel
ling van 'n examen afvragen: Wat moet
de examinandus voor z'n toekomstige
betrekking noodzakelijk weten? Laat die
kennis dan wat boven t strikt noodige
Uitgaan en dit blijken uit 't meer dan
voldoend eindcijfer. Ten onzent echter
keert men de zaak blijkbaar om. Mèn
of de wetgever redeneert: die
betrekking komt in 't geding; wat zou
men al niet kunnen weten om die goed,
beter en best te vervullen?
En wat is nu feitelijk noodig, om kin
deren van 't eerste en tweede leerjaar
goed onderwijs te kunnen geven? Ten
eerste 'n goede schooltucht; ten tweede
voldoende kennis om ze methodisch de
allereerste beginselen van lezen, schrij
ven en rekenen bij te brengen, aange
naam afgewisseld door zingen, gym
nastiek, handenarbeid en teekenen.
Het valt aanstonds op, dat nöch eind
examen Ui.O., nöch drie-jarige H.B.S.
hier van noode is, om als springplank
gebruikt te worden. De kennis in die
Vakken kan oi. voldoende worden bijge
bracht door 'n drie-jarig avondonder
wijs en nog eens rustig verwerkt in 'n
laatste kweekschool] aar.
Nemen we tot grondslag, wat iemand,
strikt genomen, goed moet kennen om
fcelfs in de 7de klasse eener L. S. te
Voldoen, dan zullen ook de eischen voor
de B.-akte aanmerkelijk lager moeten
gesteld worden dan nu. Het surplus
geve recht op hoogere punten in de
resp. vakken. Aan 'n driejarige kweek
schoolopleiding eal men bij 'n dergelijke
°Pvatting der examens juist genoeg
hebben. Vooral waar die 3-jarige theo-
riestudie voorafgegaan is door 3 jaren
Ohvervalschte praktijk vóór de klasse.
Moeten we dan weer terug naar den
lijd, dat de kweekeling in de school als
duvelstoejager gold?
Ja, want juist de praktijk mankeert
a&n de tegenwoordige opleiding! En wat
de wet van 1920 betreft, praktisch zou
de praktijk weer daarop neerkomen, dat
'u de 2 laatste jaren de kweekeling zoo
hu en dan. b.v. éénmaal per week, een
hurtje les mag geven, waarop hij zich
lofdege schriftelijk heeft voorbereid,
welwillend toezicht van dm
klasse-onderwijzer. De rest van den tijd
kan besteed worden aan 't veroveren
van een macht theoretische kennis.
Zeer zeker lag dit niet in de bedoeling
van den wetgever. Maar wij vragen in
gemoede: Hoeveel kweekscholen hebben
binnen haar rayon niet minder dan
veertig geschikte klassen ter beschik
king voor kweekelingen, die les moeten
geven? Praktisch blijkt vooral dit ge
deelte der wet zeer onpraktisch.
Wij meenen, dat zoowel de financieele
als de overige bezwaren grootendeels
zouden kunnen ondervangen worden
door 'n regeling als volgt:
1. Een vrij gemakkelijk toelatings
examen, af te nemen door den cursus,
dien de leerling wenscht te volgen.
2. Drie jaar praktijk, onder toezicht,
aan 'n school, verbonden met 8 uren
cursus-onderricht per week, na school
tijd.
3. Bij gebleken mentale en psycholo
gische (hierop zouden wij den nadruk
willen leggen!) geschiktheid, ofwel één
jaar uitsluitend kweekschoolopleiding,
waarna 't schooleindexamen, dat de be
voegdheid A. verleent; öfwei 'n drieja
rige opleiding, gevolgd door 'n school
eindexamen, dat de bevoegdheid B.
schenkt. Er zullen stellig kweekelingen
zijn, die uitmunten. Welnu, zij kunnen
op hun diploma B. 'n aanteekening
krijgen: bevoegd tot Ulo-onderwijs, ter
wijl, juist als nu, verschillende examens
voor talen blijven bestaan.
Waar noodig, zou 't laatste jaar vóór
de A.-akte kunnen samenvallen met het
eerste studiejaar voor de akte B.
Het behoeft geen betoog, dat de
school, waaraan de kweekeling werk
zaam is, de cursus en de kweekschool
in nauw verband met elkander moeten
staan.
De cursussen en kweekscholen wor
den voornamelijk opgericht door parti
culier initiatief. Uit 's Rijks kas genie
ten zij de jaarwedden van directeur en
leeraren. Bovendien 'n tegemoetkoming
als de L. S. in art. 101. Evenals daar zou
't sterk de voorkeur verdienen, dat de
per leerling uit te keer en som, billijk
berekend, van te voren werd vastge
steld, zoodat de besturen wisten, waar
aan zich te houden.
Terwijl men voor de cursussen zooveel
mogelijk gebruik zou kunnen maken van
scholen en gemeentelijke lokaliteiten,
zouden de kweekscholen 'n vergoeding-
in de kosten van grond en gebouwen
dienen te ontvangen.
Cursussen en kweekscholen eischen 'n
lesgeld in overeenstemming met de
draagkracht der schoolgeldplichtigen.
Onderwijzers, die 'n kweekeling in hun
klas hebben, genieten daarvoor van
Rijkswege 'n jaarlijksche toelage van
25.—.
Bij 'n dusdanige regeling blijft de
mogelijkheid niet uitgesloten, dat de
cursussen als paddestoelen uit den
grond zullen oprijzen, en wat op de
kweekscholen wordt bezuinigd, daaraan
zal moeten worden uitgegeven. Daarte
gen kunnen evenwel de volgende maat
regelen getroffen worden:
Aan dezelfde school kunnen slechts
leerlingen van één cursus worden opge
leid. Het lesgeld kan in 't algemeen
tamelijk hoog gesteld worden. Het aan
tal scholen, dat onder één cursus res
sorteert, en waaraan de leerlingen van
dien cursus daadwerkelijk verbonden en
werkzaam zijn, zij minstens 15, het aan
tal leerlingen per cursusjaar ten min
ste 20.
Kweekscholen zijn die, welke bij de
thans vigeerende wet gesubsidieerd en
aangewezen zijn voor 't afnemen van
schooleindexamens. Alleen bij gebleken
noodzaak kan overgegaan worden tot
de oprichting van nieuwe.
C. A.
(De Redactie stelt zich voor, binnen
kort op dit belangrijk onderwerp nader
terug te komen).
Dat het kapitalisme in wezen niet oor
logszuchtig van aard is, zal een ieder, d'ie
de feiten rustig onder de oogen ziet, prof.
Bonger toegeven.
Toch is er één factor, die de Amsterdam-
sche hoogleeraar in zijn wetenschappelijk
betoog heeft verwaarloosd, n.l. dat de inter
nationale geldhandel de uitbreiding van mili.
taire bewapening gaarne in de hand werkt,
wënneer hieraan direct iets te verdienen valt.
Er is een voorbeeld van groote actuali
teit.
De Belgische regeering heeft geld noodig.
Op de begrooting voor 1931 is er een tekort
van 620 millioen francs. Dat tekort wordt
voor ongeveer de helft (300 millioen) veroor
zaakt door een eerste „tranche" van buiten
gewone uitgaven voor de versterking van de
grenzen in het Oosten en Noord-Oósten.
Bovendien wil de Belgische Minister van
Financiën het overschot van een destijds in
Amerika geplaatste 8-percentsleening conve-
teeren in een leening van 4 lA pCt. Hiervoor
is 700 millioen francs ncodlg.
De bewaker van de Belgische schatkist
ging derhalve op zoek naar een bedrag van
1320 millioen francs. Dat geld moet geleend
werden. De binnenlandsche spaarders zijn
blijkbaar óf niet in staat óf niet bereid ge
heel dit bedrag te fourneeren. Daarom zul.
len, volgens de jongste berichten, twee
leeningen worden uitgeschreven: één van
ruim 600 millioen in België zelf, en één van
700 millioen (45 millioen gulden) in het
buitenland.
Deze laatste leening, welke aflosbaar,is in
55 jaar. wordt geheel overgenomen door een
groep N ederlandsche, Zwitser-
sche en Zweedsche banken.
Met het gevolg, dat Nederlandsche bankiers
indirect aan België het geld verschaffen voor
den aankoop van de zware kanonnen, die,
opgesteld van Luik tot Maaseyk, de stad
Maastricht en het terrein der Nederlandsche
staatsmijnen zullen bestrijken.
Van geld wordt wel eens gezegd, dat het
niet stinkt.
Doch aan de papieren van de Belgische
leenng, die eerstdaags op de internationale
geldmarkt worden gebracht, door medewer
king van Nederlandsche zijde, is toch wel
een luchtje.
Ligt het niet op den weg van de bij den
Volkenbond aangesloten Staten, vraagt de
„Tijd", om alle buitenlandsche leeningen, die
direct of indirect voor versterking van be
wapening moeten dienen en derhalve het
oorlogsgevaar doen toenemen, eenvoudig te
saboteeren?
Nederland, Zweden en Zwitserland zouden
misschien kunnen vóórgaan?
Met gepraat over de schoonheid van den
vrede schiet men niet veel op.
Hier is de gelegenheid tot het stellen van
een vredesgezinde daad.
De vrienden van den vrede, ook in België,
zouden er ons dankbaar om zijn.
Pastoor D. van der Geest O.P., heeft het
St. Franciscus-Gasthuis te Botterdam ver
laten en zich tot volledig herstel begeven
naar „Huize Maris Stella" te Scheveningen.
Comité-vergadering
Gisteravond vergaderde in de lunchroom
„Carels" te Zandvoort het comité voor de op
richting van een pier te Zandvoort.
Van het comité waren aanwezig de heeren
Van den Berg, Boon, mr. Hagenouwer, ir.
Windeknegt van het Ingenieursbureau „Win-
deknegt" uit Berlijn en ir. Geijsen, het plaat
selijk comité en genoodigden.
Mevr. Van der Mije opende de bijeenkomst
en gaf daarna het woord aan ir. Geijsen om
het technische gedeelte te bespreken.
Na deze uiteenzetting kreeg ir. Van den
Berg het woord over het financieele gedeelte.
Verschillende inlichtingen werden hem ge
vraagd, ook wat betreft de kosten van het
bouwen van de pier en hoé het financieele
gedeelte geregeld wordt.
De heer Van den Berg wilde die inlichtin
gen niet geven, maar verklaarde zich bereid,
aan een kleine groep menschen de noodige
bescheiden te willen overleggen, die zij dan
zou kunnen inzien op het bureau te Amster
dam.
Er heeft zich toen een comité gevormd om
inzage van de bescheiden te nemen, wat
Maandag of Dinsdag zal geschieden.
In dit comité hebben zitting de heeren:
D. Molenaar, L. J. Rinkel. D. BouveL L. Ci
troen. en C, Keur.
Een commissie benoemd.
Ter bevordering van een doeltreffende be
strijding van pornographie worden aan het
rijksbureau betreffende de bestrijding van
den handel in vrouwen en kinderen en van
den handel in ontuchtige uitgaven te Am
sterdam voorloopig twee opsporingsambte
naren (rechercheurs), verbonden. Voorts
heeft de Minister van Justitie een commis
sie van gezaghebbende en ter zake tot oor-
deelen bevoegd te achten personen be
noemd, die voor zooveel noodig aan ge
noemd rijksbureau de verlangde deskundige
voorlichting zullen verstrekken omtrent den
aard der geschriften.
Genoemde commissie is samengesteld als
volgt: lid en voorzitter: mr. G. Kirberger,
raadsheer in den Hoogen Raad, leden D. L.
Daalder, redacteur van „Het Kind" te Ber
gen; prof. dr. L. van der Horst, hoogleeraar
in de psychiatrie te Amsterdam; prof. dr. F.
W. Hudig, hoogleeraar aan de kunstge
schiedenis te Amsterdam, te Aerdenhout;
prof. mr. W. P. J. Pompe, hoogleeraar in de
rechtsgeleerdheid te Utrecht; mevrouw F.
Steenberghe-Engeringh te Soesterberg en
D. Wouters, letterkundige te Zeist.
Gisterenavond zijn de leden van de Kon.
Liedertafel „Zang en Vriendschap" in alge-
meene vergadering bijeen gekomen, voorna
melijk ter bespreking van de kwestie tusschen
bestuur en dirigent, den heer Lieven Duvosel.
Dreigden er eerst dikke, zwarte wolken
boven deze mooie zangvereeniging in onze
stad, thans is er een zonnestraaltje te ont
dekken. Het zou ons niets verwonderen en
zeer verheugen, als weldra de lucht helder
wordt en „vriendschap" weer met eere met
de liedertafel genoemd zal mogen worden.
Met algemeene stemmen werd gisteravond
een motie aangenomen, welke de strekking
heeft den heer Duvosel te verzoeken terug te
willen komen op zijn ontslagname als dirigent
der Liedertafel.
Tevens werd besloten aan vüf ingezetenen
van Haarlem, staande buiten de Liedertafel,
te verzoeken een commissie te vormen, welke
tot taak zal hebben, overeenstemming tus
schen directeur en bestuur te verkrijgen.
Den heer Duvosel werd tijdens de vergade
ring verzocht te willen verschijnen; bü zijn
binnenkomst werd hij met een hartelijk ap
plaus begroet. De directeur verklaarde, even
als het bestuur, zich gaarne te zullen onder
werpen aan de uitspraak der commissie.
Nadat nog op voorstel van het bestuur
was besloten aan Dr. v. d. Eist te Utrecht,
kleinzoon van den oprichter der Liedertafel,
het eerelidmaatschap aan te -bieden, werd de
vergadering, welke bij alle aanwezigen een
CTnnte «onmfrt. hri pot
De Nobel-commissie van het Noorsche
Storting heeft beslist over de toekenning van
den Nobelprijs voor den vrede.
De prijs voor 1930 werd toegekend aan den
KELLOGG
Zweedschen Aartsbisschop Nathan Söder-
blom en die voor 1929 aan den vroegeren
Amerikaansehen minister van Buitenland
sche Zaken, Kellogg.
Merkwaardige bijzonderheden
Uit Stockholm wordt gemeld, dat in het
merkwaardige boek over de expeditie van
Andrée is opgenomen de bundel van teeke-
ningen van Andrée, zijn dagboek waarin hij
van dag tot dag, van het vertrek van Denen
eiland tot de zwarte, triestige dagen voor het
einde kwam, vertelde over de lotgevallen van
hem en zijn beide kameraden. Als iets de
iualificatie „document humain" verdient,
dan is het wel deze bundel neergekrabbelde
indrukken en aanteekeningen, al heeft hij er
dan oppervlakkig beschouwd ook weinig
van. Want het is een ontdekkingsreiziger,
een geleerde, die hier gedurende drie maan
den waarnemingen van allerhanden slag, be
schouwingen over de ijsdrift, vogel-notities,
meteorologische aanteekeningen en posities
op het papier zette. Hij heeft zuiver objectief
allerlei feiten opgeteekend en slechts een
enkele maal komt daartusschen iets anders,
iets rein persoonlijks, iets over de gedachten,
de overpeinzingen van die drie mannen die
lang, ongeloofelijk lang hoopten en vertrouw
den, maar tenslotte toch den dood zagen
naderen.
Wie dat dagboek geheel doorleest, merkt
een duidelijk verschil in de wijze, waarop
Andrée zijn aanteekeningen maakte. Eerst
waren het korte, vluchtige notities, klaarblij
kelijk bedoeld om later bij het uitwerken van
alles, bij het schrijven van een boek over zijn
reis, het gebeurde op te frïsschen. Een mop,
een woordspeling, een kwinkslag werd woor
delijk opgeteekend. Maar later toen de groote
moeilijkheden kwamen, toen de hoop doofde,
toen zij weer opvlamde als de moeilijkheden
overwonnen schenen, wisselden de notities
in lengte. Vaak waren ze langer, beschreef
Andrée enkele pagina's met de indrukken van
eeii dag en men moet groote bewondering
hebben voor dezen energieken kerel die
daartoe dan nog de geestelijk kracht bezat.
Dan lijkt het, alsof Andrée begreep, voorvoel
de, dat niet hij deze aanteekeningen zou uit
werken; zij werden beter verzorgd, waren uit
voeriger en completer; de geestige opmerkin
gen verdwenen geheel, er werden geen foto's
meer gemaakt en Strindberg, die aanvanke
lijk stenografisehen brieven voor nzij verloof
de schreef, liet dit toen na. Het drijfys voerde
de mannen vooruit en terug naar het Oosten
en naar 't Westen, zij werden ziek. Een week
lang werkte Andrée niet aan zijn dagboek, de
moeilijkheden stapelden zich op, de tegensla
gen werden zwaarder, feller. Maar geen
uiting van wanhoop, die toch zoo mensche-
lijk, geen klacht die toch zoo begrijpelijk
zou zijn, is daar te lezen. Andrée's dagelijk-
sche notities werden korter, hü trachtte
vaak nóg een luchtige objectiviteit te bewa
ren, maar het ging hem niet altijd gied af.
Hij was een ander mensch geworden, hij
koesterde een wanhopige hoop, hij probeerde
zijn jongere makkers op te beuren, maar al
les was te rauw, tè werkelijk dan dat hij nog
kon hopen, kón vertrouwen. Dat schreef hy
niet, en toch staat het te lezen in dat dag
boek. En de beklemmende tragiek voelt ge
als ge leest wat Andrée opteekende toen de
meeuwen in groote vluchten het kamp op
het Witte Eiland bezochten. Hij vertelde niet
meer over hun gewoonten, over hun doen en
laten, maar hij ziet ze als uitgehongerde,
twistende, vechtende aasvogels.
Daarna kwam het einde, waarover wij wel
nimmer iets zullen weten. Andrée's laatste
aanteekeningen zijn gedeeltelijk onleesbaar.
En de laatste weken, toen de winternacht a!
gekomen was over het kamp op dat eiland je
in de verlatenheid der Fooizee, zijn geen aan
teekeningen meer gemaakt.
Prof. P. G. Groenen tot voorzitter
benoemd
Z. D. H. de Bisschopvan Haarlem heeft
aan den Weleerw. heer F. v. d. Vliet te Am
sterdam eervol ontslag verleend als voorzit
ter van het Ned. Medisch Missie-comité, on
der dankbetuiging voor bewezen diensten.
Door Z. D. H. is thans tot voorzitter benoemd
de Zeereerw. heer nrof. P. G. Groenen te
Sfanaond.
Sinterklaas, goed, heilig man,
rijdt U weer bij Franken an
Franken moet U weten
moogt U niet vergeten
Franken beeft ook dezen keer
't heerlijkst Sinterklaasgoed
weer
Haarlem - Heemstede - Bloemendaal
Kantoor Lange Margarethastraat 15
(Adv.)
Een der daders gegrepen
Dezer dagen was de maréchaussee te Oss
een plan tot inbraak in de villa van den
fabrikant M. Hes, gelegen in de nabijheid
van het station, op het spoor gekomen. Gis
teravond hadden zich, ten einde dit plan te
verijdelen en de daders te arresteeren, twee
maréchaussees in het huis, waarvan de
bewoners afwezig wareh, verdekt opgesteld.
Him verwachting werd bewaarheid, toen he
dennacht aan de achterzijde van het huis
twee inbrekers verschenen om zich toegang
tot de villa te verschaffen. Zij sneden daartoe
een ruit van de glazen tuindeur open en
stapten het huis binnen.
Toen tot hun niet geringen schrik de mare
chaussees plotseling te voorschijn traden,
trok een der indringers een revolver en loste
een sfchot op de politiemannen.
Eén der maréchaussees, de 30-jarige Peters,
werd getroffen in den linker polsslagader.
Onmiddellijk daarop kozen de beide mannen
het hazenpad.
Er ontstond een achtervolging, waarbij één
der dieven, zekere Blommers, werd gegrepen
en gearresteerd.
De ander wist te ontkomen.
De gewonde maréchaussee is, na verbonden
te zijn, naar het ziekenhuis te 's-Hertogen-
bosch overgebracht.
Zijn toestand is niet gevaarlijk.
Men neemt aan, hier te doen te hebben
gehad met twee leden van een bende, die
zich ook aan den onlangs te Oss plaats ge
had hebbenden gemaskerden roofoverval
heeft schuldig gemaakt.
Thans 38 dooden
Een koudegolf heerscht op het oogenblik
praktisch gesproken over de geheele Ver.
Staten. Op sommige plaatsen is zooveel
sneeuw gevallen, dat het verkeer er door
wordt onderbroken.
In totaal zijn 38 personen tengevolge van
de hevige koude overleden.
Hedenmorgen was in de omgeving van de
Rocky Mountains de temperatuur gestegen
en in Illinois stond de thermometer 1 a 2
graden boven nul.
Het meest onverwacht kwam de koude in
het Zuiden der Ver. Staten. Zelfs in Florida
heeft het gesneeuwd en de badplaatsen met
hun Rivièra-klimaat hadden een wintersch
aanzien.
Geen gerommel en bevingen meer
De toestand van den Merapi was hedenmor
gen gelijk aan dien van gisteren. Gerommel
werd niet meer gehoord. Bevingen werden
niet meer geregistreerd.
De lavastroom maakt geen of zeer weinig
vordering. Door de zware bewolking is de
berg het grootste deel van den dag totaal on
zichtbaar.
De lavastroom is waarschijnlijk juist gena
derd tot het Blongkengravtjn, nog binnen de
boschreserve.
Op de terugreis
Het vierde postvliegtuig dat op 30 October
van Amsterdam naar Batavia vertrok, met
als bemanning de vliegers Frijns en Booth,
en den mecanicien Bruinestein heeft heden
morgen zijn retourvlucht naar Europa aange
vangen. Het toestel vertrok om 6.10 uur van
het vliegveld Tjilllitan en heeft een hoeveel
heid post aan boord van 155 K.G.
De heer Hans Martin, secretaris van de
K. L. M„ die een studiereis heeft gemaakt
langs de route der Indië-vluchten, zal met
dit toestel naar Holland terugkeeren.
Volgens by de K. L. M. ingekomen bericht,
is het zesde postvliegtuig naar Nederlandsch
Indië de P. H.-A. G. R., dat gistermorgen
van Schiphol is vertrokken, gedaald te
Gyoengyoes, op 80 K. M. ten Noord-Oosten
van Boedapest. De landing geschiedde in
verband met de slechte weersomstandighe
den. Alles is wel aan boord, Heden wordt de
reis voorteezei,
Nadere bijzonderheden nit het boek
Andree.
De moties-Lingbeek en -Groeneweg in de
Tweede Kamer verworpen.
Hoofdstuk Binnenlandsche Zaken in de
Tweede Kamer. De relletjes te Maastricht.
Tussehenlanding van het zesde postvlieg
tuig.
Het hooge water.
Ingesteld is een commissie van deskun
digen, ter bestrijding der pornografie.
Ook te Utrecht en te Amersfoort is het
optreden van Paul Diebei verboden.
Motie van wantrouwen tegen Baldwin weg
worpen.
De Vredes-Nobelprijzen.
Het sluitingsprotocol van de Economische
Conferentie.
Barometerstand 9 uur v.m.: 758 stilstand.
OPTICIENS FABRIKANTEN
Groote Houtstraat 166 Haarlem
Licht op. De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om: 4.21 uur.
Hoogste barometerstand 762.7 te Memel.
Laagste barometerstand 743.1 te Rochefort.
Verwachting: Matige, Oostelijke tot Noor
delijken, later wellicht Noordwestelijke wind,
betrokken tot gedeeltelijk bewolkt, mogelijk
eenige regen, weinig verandering in tempe
ratuur.
256 dooden
In een medeaeeling van de Japansche am
bassade te Londen wordt bekend gemaakt,
dat het aantal dooden, tengevolge van de
aardbeving op het schiereiland Izu thans
250 bedraagt.
Gelukkiglijk volbracht
De lieer Van Tijen, exportmanager van de
firma Van Houten, is heden om 10.20 uur
op het vliegveld Tjililitan te Batavia geland.
Er bestond groote belangstelling.
De kleine zilverkleurige één-persoons-
Pander, genaamd „Adelaar", welke, zooals
men weet, geheel in Holland werd vervaar
digd, stelde den heer Van Tijen in staat,
zijn vlucht van Amsterdam naar Batavia in
6 weken te volbrengen, hoewel zijn werke
lijke vliegtijd slechts weinig staat boven de
tijden van de vliegtuigen in den geregélden.
luchtpostdienst AmsterdamBatavia, waar
door de heer Van Tijen voldoenden tijd over
hield, om zijn zaken te behartigen.
Te Medan, Palembang en Batavia werd
op een enthousiaste wijze hulde gebracht aan
den moedigen Hollander, wiens vlucht aan
toonde, welke groote mogelijkheden de par
ticuliere luchtvaart inhoudt voor uitbreiding
van zakenrelaties in verschillende steden,
die nooit worden aangedaan door mailboo
ten.
Intusschen zijn de kosten van deze reis
practisch dezelfde als die welke een ge
wone zakenreis zou hebben meegebracht.
Toen de heer Van Tijen te Batavia was
aangekomen, werd hij door de verwelkomers
op het vliegveld op de schouders naar het
vliegveldrestaurant gedragen. Overal waar
deze krachtige zakenman zich zal vertoonen,
zal hem een feestmaaltijd worden aange
boden.
Te Bandoeng
Nader wordt gemeld:
De heer Van Tijen kwam te Bandoeng
aan. Zijn Pander-vliegtuig werd geëscorteerd
door 7 Havilands.
De belangstelling van het publiek was
enorm.
Prof. dr. II. Keesom tot voorzitter
benoemd.
In de te Parijs gehouden algemeene
gadering van het .Jnstitut International du
Froid" is prof. dr. W. H. Keesom, hoog
leeraar in de natuurkunde aan de Rijks
universiteit te Leiden, benoemd to
ter hgt maJjfeimt.