lis
Stadsnieuws
Auto in de Nieuwe Gracht
PIJLTJES
Houdt uw gezondheid
op peil
ir-
[:n A
Creme de Gruyere Kaas
PHILIP DE VRIES
tweemaal
TWEEDE BLAD
VRIJDAG 2
JANUARI 1931
BLADZIJDE 1
De priester-dichter Stalpaert van
der Wielen
Dr. Jac. P. Thijsse in Indië
Firma Crommelin en Bouwmeester
Pajace-Bioscocp
Zaandam
Raad voor de Scheepvaart
Nuts-Spaarbank
De Armenraad
L. M. van Buren t
Voor de Stille Armen!
KLOKZEEP
Tentoonstelling in de Kath. Leeszaal
In de voor dit doel uiterst geschikte
achterzaal van de Katholieke Openbare
Leeszaal, aan de Nieuwe Gracht, is thans
een expositie ingericht ter eere van den
Priester-dichter Joannes Stalpaert van der
Wielen, die voor driehonderd jaar te
Delft overleed.
De bibliothecaris, de heer v. d. Velden,
gaf de tentoonstelling, overeenkomstig den
te eeren persoon, een religieus-artistiek ka
rakter, tevens maakte hy haar oorspronke-,
lijk en aantrekkelijk.
We raden dan ook al onze kunstlievende
lezeressen en lezers dringend aan om er
eens een kijkje te gaan nemen, hetgeen
vooral ook leerzaam is.
Naast de eigenlijke werken van den dich
ter, werd een verscheidenheid van litera
tuur over hem verzameld, terwijl voorts
de expositie werd aangevuld met werken,
reproducties en literatuur van en over be
roemde tijdgenooten van Stalpaert, (ruim
genomen), op letterkundig en beeldend ge
bied. De muzikale afdeeling (b.v. een Van
Sweelinck, Palestrina, enz.) ontbreekt he
laas.
Het arrangement mag smaakvol en ook
oorspronkelijk worden genoemd. Aan den
achterwand treft men een goed geschilderd
portret aan door een onbekenden schilder,
wüwillend afgestaan door den heer Leeu
wenberg te Haarlem, van den priester-
poëet, hem devotelijk voorstellende, terwijl
hij naar het altaar schrijdt. Dit schilderstuk
wordt geflankeerd door de ongekleurde
"portretten van den grooten Vondel (rechts)
en van Stalpaert (ter linkerzijde).
Op de tafel ervóór vindt men dan de
verschillende, bekende werken van den
meester, als daar zijn het „Vrouweliik sie-
raet van Sint Agnes versmaedt", uitgegeven
bij Anthoni Scheffer te 's Hertogenbossche,
in 1622; „Guide Jaer onses Heeren Jesu
Christi", verzen met illustraties en toon
zettingen; „Roomsche Reis"; ,,'t Ronde
Jaer", waarin t Kerkelijk jaar bezongen
wordt; „Hemelrijck", „Extractum Catholi-
cum"; „Lofzangen"; Evangelische school
van Christus Jezus", enz.
Voorts kan men een drietal handschrif
ten bewonderen, waarvan één door Stalpaert-
als-advocaat geschreven. Deze handschriften
zijn zeer interessant.
Aan rechter- en linkerwand kleuren de
fraaie reproducties van werken van de
groote schilders Van Eück en Grünewald.
Altaarsgewijze werden tegen de wanden
tafels geplaatst, waarop indrukwekkende
litho's van verschillende fragmenten uit de
werken van den geduchten altaal-schilder
M. Grünewald. Het Bisschoppelijk Museum
stond voor deze expositie veel in bruik
leen af. Op de nog resteerende tafel werden
o. a. vele werken geëxposeerd over beroemde
beeldende en litteraire tijdgenooten van den
Delftschen dichter.
Het is voor den Katholieken intellectueel
ongetwijfeld een innig genoegen om daar
eens rond te snuffelen.
Een vreugde is 't zoo'n eeuwenoud boek
van den fijnen poëet eens even ter hand
te nemen en in te zien.
Telkens treffen ons dan zangerige ge
deelten en geestig dicht.
Merkwaardig is hét, dat geen der uit
gaven den naam van den auteur vermeldt.
Naast titel en uitgeversnaam vindt men
hoogstens initialen en die zijn dan nog van
een schuilnaam. Was het bescheidenheid
of noodzaak?
We zullen nu nog een korte karakteristiek
van het werk van dezen lang miskenden
Roomschen dichter geven. Lang miskend!
Inderdaad. In die dagen was het voor een
Katholiek al bijzonder moeilijk om van som
mige zijde als kunstenaar of geleerde waar
deering te krijgen en we willen niet beweren,
dat zulks heden ten dage niet meer, al' is
het dan niet zoo erg als vroeger, het geval,
is. We kunnen ons voorstellen, hoe het zich
protestant noemende Nederland b.v. met
een geval als Vondel verlegen heeft ge
zeten, evenals dit eeuwen later met Frederik
van Eeden de kwestie is geweest! En hoe
lang duurde het niet voor de groote.
Katholieke natuur-poëet Guido Gezelle in
gang vond en waardeering kreeg in Noord-
Nederland! Toen men hem niet meer kón
miskennen, werd hij aanvaard en thans
staat zijn genialiteit voor iedereen vast. De
Tachtigers waren in die dagen al even
machtig als de mannen van Stalpaert's
tijd, van den Muiderkring, met den grooten
Dro t Hooft aan het hoofd.
Kloos en Hooft, typische vergelijkingen.
Intusschen mogen we ons werkelijk ver
heugen over het zeer gelukkige initiatief,
dat leidde tot een waardige herdenking van
den Priester-dichter Stalpaert, waaraan
Haarlems Bisschop, Mgr. Aengenent, zoo
con amore heeft deelgenomen.
Doch thans iets van zijn werk.
Stalpaert mist de genialiteit van Vondel
en de vlotheid van b.v. een Vader Cats, die
ten onrechte ook wel eens miskend werd en
gekwalificeerd als rijmelaar. Soms is de
Delftsche poëet wat stroef en gezocht, zoo
wel in zijn woordenkeus als in de gedachten-
wendingen. De precisie van een Vondel, van
wiens strofen men ongestraft niet een enkel
woord zou kunnen wijzigen, bezit Stalpaert
evenmin.
Zoo sterk logisch, zoo volkomen schoon
als Vondel is trouwens geen enkel dichter
geweest. Artistiek staat Gezelle's woordkunst
ook hooger den Stalpaert's werk. Wij halen
dit met opzet aan, omdat de Delftsche
dichter wel eens met Gezelle vergeleken
wordt. Deze vergelijking zou o. i opgaan
alleen voor onderwerp en religieuze her
leiding daarvan. Technisch heeft Stalpaert
o. i. dikwijls meer weg van Bilderdijk's
kunst, die later kwam.
Als wij ons 't beeld van den grooten Katho
liek nog eens voor oogen halen, dan zou
den we dit, vooral naar aanleiding van
U kunt niets bereiken, niets verrichten,
wanneer Uw gezondheid U in den steek
laat. Wanneer 'U er slechter uit gaat zien,
wacht dan niet tot dit erger wordt. Grijp
bijtijds in om U later veel ellende te be
sparen.
Hier is het versterkende middel, waar U
onmiddellijk baat bij zult vinden: Wincar-
nis. Dit vereenigt in zich en in precies de
juiste verhoudingen: zenuwsterkend phos
phor, spieren en lichaam stalend vleesch-
extract en rijk vitaminenhoudend mout;
voor het bloed kostelijke druivensappen,
zooals die alleen voorkomen in den aller-
besten roeden wijn. Drink een glas Winear-
nis geregeld iederen dag en U zult reeds on
middellijk ondervinden, hoe goed dit U doet.
18000 aanbevelingen van doktoren. Win-
carnis js uitsluitend verkrijgbaar bij alle
apothekers en drogisten. Prijzen vanaf
f 2.45. Importeurs: N. V. Rowntree Han
dels Maatschappij, Keizersgracht 124, Am
sterdam-C. Adv,
nauwkeurige levensbeschrijvingen, als 't
volgt aan de lezers van de „N. Haarl. Crt."
willen weergeven:
Een fijne geest, een onbaatzuchtig
priester, een zeldzaam en goed mensch, een
veel meer dan middelmatig (echter geen
zeer gróót) kunstenaar
Wie hem nader wil leeren kennen, be-
zceke de Katholieke Leesraal, waar de heer
v. d. Velden een expositie heeft ingericht,
die merkwaardig de sfeer doet herleven,
welke om den opofferanden, moedigan Pries
ter, edelen mensch en ijverigan kunstenaar
ongetwijfeld als een ongezien aureool zal
zijn geweest.
Aan de nagedachtenis van dezen Katholiek
van greote daad gaarne onze kleine hulde!
Tot slot, ter demonstratie van zijn kunnen,
een enkel vers:
'T GAUWE MIERTJE
Gauwe Miertjes, Kleyne diertjes,
Groote meesters van den mensch,
U te prijzen Met den wij zen
Is mijn wel-berade wensen:
Gaet luyaerden! Ziet na d'aerde,
Die 't ten Hemel niet en lust
En zult leeren, Distingueren
Tijd van arbeyd en van rust.
's Zomers gdet het, Lost het, laedt het
Kleyne Miertje, wijs en vroed,
Daer van 't in de Koude winden
Van December leven moet:
Als de krek'len, Die op steklen
't Zomer-weer verzingen dwaes.
Moeten derven, Moeten sterven,
Bij gebrek aan winter-aes.
Ziet ze hand'len, Ziet ze wandlen
Ziet ze lopen gins en weer;
Ziet ze slijten, Ziet ze splijten
't Marmer met haer voetjes teer;
Even wakker Nae den akker
Even vlijtig van den roof,
Die haar pootjes. Zonder kootjes
Dragen uitte tarwe-schoof.
Maar bijzonder 1st een wonder
Boven al, gelooft het vrij,
Dan zij 't koren, Om te smoren.
Knagen af te wederzij;
Jae, met dijken Wil bestrijken
Opdat daer, noch bij noch nae
Water-stromen Zouden komen
Aen te brengen rot of schae.
Kleyne beestjes, Groote geestjes
Dank uw' schepper hebben moet
Van de lering, Die uw' nering
Aen de trage menschen doet,
Des zoo schamen Wij bij namen
Ons, die Christum kennen, dat
Onzen handel, Wegh en wandel.
Zoo veer wijkt van 't Miere-pad.
We zien het: Geest en gedachte-modu
latie van Gezelle, techniek zooals Bilderdijk
later zou dichten. Het dubbelrijm werd hier
zeer kunstig toegepast.
K. de H.
De alombekende dr. Jac. P. Thijsse, thans
verblijvende in Bandoeng, is op veler ver
zoek begonnen met een reeks voordrachten,
welke hij over geheel Java zal houden.
Overal wordt hij enthousiast ontvangen en
heeft deze natuurkundige groot en aan
dachtig gehoor.
25-jarig bestaan
Gisteren vierde de firma Crommelin en
Bouwmeester, kassiers en commtssionnairs
in effecten, gevestigd Kruisstraat alhier, haar
25-jarig bestaan.
Naar aanleiding van de tijdsomstandighe
den is dit feest niet officieel herdacht.
Hedenmorgen echter waren van verschil
lende zijden vele blijken van belangstelling
bij de firma ingekomen in den vorm van
bloemstukken, kaartjes en andere geluk-
wenschen.
Deze week is voor de Palace-bioskoop een
dag langer dan anders, omdat het nieuwe
programma ditmaal niet, zooals gewoonlijk,
op Vrijdag begint, maar reeds gisteren op
den Nieuwjaarsdag is begonnen.
Die dag langer zal evenwel aan het be
zoek geen afbreuk doen, want de directie
heeft voor deze langere week een program
ma saamgesteld, dat het best een dag lan
ger zal kunen uithouden dan gewoonlijk.
Nadat eerst een van die dwaze films zon
der inhoud was gegeven, die alleen gemaakt
schijnen te worden om de menschen eens
hartelijk te laten lachen om niets, kwam er
een vermakelijke teekenfilm, zooals we die
in de Palace-programma's al sedert lang ge
woon zbin en natuurlijk ook het zeer mooie
Ufaton-joumaal was niet vergeten Daarna
kwam kap. Huling met zijn gedresseerden zee
leeuw ons op het tooneel een kwartiertje ver
maken en bewonderend doen staren naar
de verbazende toeren op het gebied der ba-
lanceerkunst, die hij zijn Charlie, zoo noemt
hij het dier, heeft weten te leeren.
Maar daarna kwam het succes van den
avond, de "prachtfilm „De Zoon dei Witte
Bergen", een Italia Bonnard-film der Ufa
met Louis Trenker en Renata Müller in de
hoofdrollen. Er zit een intrigue in deze film,
een verhaaltje en liefde en misdaad
komen er in voor, zooals dat in de meeste
der tegenwoordige films gebruikelijk is. Maar
naar dat alles kijk je niet, op dat alles let
je niet en of Hans Turri zijn Christine krij
gen zal, of dat Mary Dulac hem van haar
weg zal kapen laat je Siberisch koud, omdat
je alleen oog hebt voor de schitterende too-
neelen die daar op het witte doek voor je
worden afgespeeld. Je ziet er in de zwaar
met sneeuw bedekte bergen van de Alpen
de toeristen op ski's hun koene tochten on
dernemen, waarbij de beroemde telemark nies
wordt vergeten; je ziet er de Alpengidsen
zich trainen, Je ziet er de reddingsbrigades
's nachts op uittrekken, om bij het fantas
tische schijnsel der flambouwen in spleten
en ravijnen te zoeken naar een vermiste; je
ziet er opwindende ski-wedstrijden, je ziet en
hoort er sneeuw-lawines naar beneden don
deren; kortom, je ziet alles daar in
dat gebied van grootsche natuurpracht, maar
ook van gevaar en heldenmoed, dat op ie
dereen zooveel aantrekkingskracht oefent en
dat toch zoo betrekkelijk weinigen maar van
nabij hebben mogen aanschouwen.
We hebben al meer dergelijke films gezien,
o.a. „De Hei van Piz Palu"; welke de mooi
ste is, zouden we niet durven zeggen, omdat
ze allebei schitterend zijn, beiden de
grootschheid van Gods schepping zoo in
drukwekkend voor ons demonstreeren. Die
de film van den Piz Palu gezien heeft, moet
ook „De Zoon der Witte Bergen" gaan zien,
die indertijd de eerste film verzuimde te gaan
zien, moet eerst recht deze week naar de
Palace-bioskoop gaan, om zijn schade in te
halen.
En hij kan er gerust zijn kinderen en ook
zijn kleinkinderen mee naar toe nemen.
i
V.
U' V
.V'
y
ê&mmmsP!
Hedennacht kwam de heer N. uit Bever
wijk aangifte doen. dat hij met zijn auto,
een Chevrolet, de Nieuwe Gracht was inge
reden. Hij kwam niet zijn auto van den
Koudenhorn en reed de Nieuwe Gracht op.
Ter hoogte van de St. Josephschool werd hij
verblind door een van de tegenovergestelde
richting komenden auto, waardoor hij de
Jansbrug, die hij op wilde rijden, niet goed
kon zien. Hierdoor reed hij te vroeg naar
links, met het bekende gevolg, dat de auto
in het water terecht kwam.
De 4-persoons auto ging bijna rechtop
staan en leunde met zijn achterwielen nog
tegen den walkant, daar net water op die
plaats slechts één meter diep was.
De bestuurder is alleen den auto uitgekro
pen en aan den wal geklommen, waarna hij
eerst aangifte van het ongeval aan het po
litiebureau is gaan doen
Hierna is N. met een Kennis naar huis ge
gaan.
Hedenmorgen werd de ruto uit het water
gehaald. Omstreeks half tien kwam een
kraanwagen van de Amsterdamsche rijtuig
maatschappij deze werkzaamheden verrich
ten. Direct snelden vele nieuwsgierigen toe
om dit schouwspel te zien.
Daar er nog direct geen agent van poli
tie aanwezig was werden deze werkzaamhe
den zeer bemoeilijkt. De toeschouwers dron
gen tot aan den walkant vlak voor den
auto, en lieten dus de werklieden niet ge
noeg vrijheid. Eerst vijf minuten later kwam
een agent van politie assistentie verleer en.
Deze meest echter zijn aandacht meer op 't
drukke verkeer richten om te verhinderen,
dat de vele torschouwers het „reddingswerk"
sterk bemoeilijkten.
Pas na ongeveer twintig minuten kwam een
insoecteur van politie meer orde brengen.
Na eenigen tijd kwamen verscheidene
agenten assistentie verleenen, zoodat het op-
hyschen van den auto eerst nu zijn volle
gang kon gaan.
Dit ophüschen ging echter met groote
moeiiykheden gepaard, daar de auto in een
vrij ongunstige positie verkeerde.
Met groot beleid gingen de werklieden hun
gang, waardoor, mede door het langzame
vorderen van het hyschen van den auto, deze
slechts licht beschadigd werd.
Dit hijschen ging echter niet zoo gemak
kelijk als men zou denken, daar de kraan
wagen, die toch al weinig ruimte op de
Nieuwe Gracht had, steeds dreigde in het
water te ryden.
Omstreeks kwart voor elf was de auto ge
heel uit het water gehaald.
Vele geruchten deden de ronde.
Het eerste, dat ons bereikte, was, dat er
in den auto zes personen (het was een 4-
persoons-auto) hadden gezeten, die het por
tiek van den auto niet open konden krijgen,
waarom zy eerst het portiekraampje open
den, ten einde het interieur vol met water te
laten loopen, om den druk van het water
daarbuiten op te heffen.
Ook werd er gefluisterd, dat de man onder
den invloed van sterken drank verkeerde.
Voorts liep het gerucht, dat de auto ge
slipt was, welk laatste gerucht echter door
de hoedanigheid van het wegdek, ons zeer
onwaarschyniyk toescheen.
Later bleken echter al deze geruchten niet
juist te z'Jn.
Dit ongeval is dus nog zeer goed afge-
loopen.
De auto werd door den val in het water
slechts licht aan de motorkap beschadigd,
terwyi, zooals we reeds meldden, by het
hijschen slechts weinig schade werd aange
richt aan de treeplanken en aan den uit
laat.
Kykje op de sluizen te Zaandam
Carbid in een harington
De Raad voor de Scheepvaart heeft een
onderzoek .ngesteld betreffende de „Derika
V" IJ.M. 418, aan boord van welk schip,
toen het te IJmuiden lag, op 12 Nov. jJ. een
geduchte carbid-ontploffing is geweest.
De 46-jarige machinist, op daad of na
latigheid gehoord, verklaarde, dat de
„Derika V" op 11 November te IJmuiden
was binnengeloopen. Een dertig K.G. car
bid, die van de reis nog over was, heeft hij
van de gesloten veertig-kilo-bussen van de
maatschappü, waarin zy zich bevond, over
gedaan in een harington, die men op een
vorige reis op zee had opgevischt en die
hy van te voren goed heeft gedroogd. De
leege bussen werden aan den wal gebracht
om weer gevuld te worden.
Toen het schip voor anker lag, is de ton
neergezet naast het carbid-toestel achter in
de machinekamer.
De 37-jarige bankwerker J. Otter vertelde
het verdere verloop. Getuige was op 12
Nov. aan boord gekomen om de kranen te
inspecteeren en begaf zich daartoe om
kwart over vier naar de machinekamer,
waar hy zich byiichtte met een kaars. In
de machinekamer hing wel een carbidlucht
maar byzonder sterk was die niet en het is
in deze schepen met carbid-verlichting ook
geenszins een abnormaal verschijnsel, zoódat
getuige er geen bijzondere aandacht aan
schonk. De kaars had al een minuut of vyf
gebrand, toen hy ermee by de harington
kwam natuurlijk niet kunnende vermoe
den, dat daar carbid in zat. Eensklaps be
merkte de man, dat de vlam van de kaars
naar de ton toegezogen werd; hy had nog
juist tyd om de oogen te sluitenen een
hevige ontploffing volgde. Zwaar aan ge
laat en handen gewond, werd getuige in een
der ziekenhuizen opgenomen, waar hy
veertien dagen verpleegd is.
Get. deelde nog mede, dat voor de con-
tröle thans, in plaats van kaarsen, electri-
sche lantaarns gebruikt worden.
De machinist begrypt nog steeds niet,
hoe het ongeluk gebeurd kan zyn.
De voorzitter van den Raad, prof. mr. B.
M. Taverne: „Er moet vocht by de carbid
gekomen zyn. In elk geval is 't een zeer
gevaarlyke manier om carbid op te bergen
en er is herhaaldelyk tegen gewaar
schuwd".
Op een vraag van het lid van den Raad,
den heer Prins, verkaart de machinist, dat
de ton goed droog is geweest en van een
deksel voorzien was! De carbid heeft er een
dertig uur ingezeten, alvorens de ontplof
fing intrad.
Het Raadsid, de heer Lap betoogt, dat een
houten voorwerp, uit zeewater afkomstig,
byna nooit door en door droog is te krügen.
Nonchalance van de schippers
De heer D. Bakker, adj.-insp. van de
scheepvaart te IJmuiden, deelde het vol
gende mede:
Sinds 1928 is er een circulaire van den
hoofd-inspeeteur, waarin staat, dat carbid
alleen mag worden meegevoerd in herme
tisch gesloten bussen. Deze circulaire werd
aanvankelyk zeer slecht nageleefd. Hierin
is toen door onderling overleg van de ree-
ders voorzien in dier voege, dat de reederijen
aan den wal de hermetisch te sluiten bus
sen met carbid lieten vullen en aan boord
brengen. Tevens zonden zy een rondschrij
ven, waarin alle daarbij betrokken personen
werden gewaarschuwd, dat in geval van
nalatigheid maatregelen zouden werden
genomen. Ook de vak-organisaties verleen
den hun medewerking. Men heeft echter
steeds te kampen met de groote onverschil
ligheid van de schippers, die met carbid
omgaan alsof het suikergoed is.
In de machinekamers van schepen mei.
carbidverlichting hangt altijd een carbid
lucht. Daarom wordt nu met een electische
lamp geïnspecteerd. Dat carbid in een
harington wordt geborgen, is een abnor
maal iets. Als alle opvarenden aan nale
ving van de circulaire meewerkten, zouden
de gevaren van carbid tot een minimum
beperkt worden. Nu hoort men telkens
van ongevallen. Ten onrechte klagen soms
de schippers, dat ze te weinig carbid mee-
krijgen: zij kunnen krijgen zooveel als ze
noodig hebben.
Er zal voorloopig niet aan gedacht kun
nen worden, de bestaande carbidverlichtine-
op trawlers door electrisch licht te vervan
gen. Wèl worden de meeste nieuwe trawlers
met electrisch light uitgerust.
De carbid, die aan 't eind van een reis
over is, moet in de bus blyven en wordt
door de reedery bygevuld.
De hoofdinsp. v. d. Scheepvaart, de heer
C. Fock, acht een harington onbruikbaar
om carbid in te bewaren, vooral als zy uit
zee is opgevischt. De handelwijze van den
machinist acht spr. niet te excuseeren zoo
dat hij zün klacht handhaaft.
Uitspraak later.
Het vergelijkend overzicht over December
19301929 van de Nutsspaarbank te dezer
stede is als volgt:
Aantal behandelde posten 14752, (v.j. 15698).
Aantal inlagen 9208, (v. j. 11332). Aantal
terugbetalingen 5544, (v.j. 4366). Ingelegd
f 583.253 52, (v. j. f 516.428.08Ij). Terugbe
taald f 746.591.6514, (v. j. f 497.537.80 Minder
ingelegd f 163.338.1315, (v.j. meer f 18890.28V2).
Aantal nieuwe boekjes 2C5, (v. j. 305). Aantal
afbetaalde boekjes 212, (v. j. 123). Spaarbus-
jes op 31 December 1930 in omloop 3140. Ge
ledigd in December 1930, 362 busjes met to
taal 7112.87. Aantal kluisloketten verhuurd
op 31 December 1930, 253.
Jaarverslag 1929
Aan het jaarverslag van den Armenraad
over het jaar 1929 ontleenen wy het navol
gende:
Door het Bureau van den Armenraad
werden 6035 rapporten uitgebracht.
Het aantal uitgebrachte rapporten steeg
in 1929 belangryk.
Aan het Departement van Koloniën wer
den in 7 gevallen inlichtingen en tevens ad
viezen verstrekt betreffende de steunverlee-
ning aan Oud-Oost-Indische Militairen. In
6 gevallen werd een gratificatie toegekend.
Op verzoek van het Departement van De
fensie werden aan 8 personen gratificaties
uitgereikt.
Het aantal aanvragen, ingevolge art. 12
der Armenwet, schrifteiyk aan Instellin
gen van Weldadigheid gedaan, bedroeg in
1929 9, het aantal aanvragen aan Werkge
vers Ingevolge art. 57 3743. Bovendien wer
den nog 21 aanvragen aan Werkgevers ge
richt, betreffende uitwonende onderhouds
plichtige familieleden.
Van het gemeentebestuur van Haarlem
werd een bedrag van f 509.788 ontvangen
als opbrengst van de collecten in 1929 ge
houden bij het voltrekken van huweiyken
ten Raadhuize
Het aantal personen, hetwelk voor gratis
geneeskundige behandeling in aanmerking
komt, vertoont nog steeds een stygende
lyn.
Er werden in 1929 door het Burgerlyk
Armbestuur afgegeven 602 (589) doorloo-
pen kaarten betrekking hebbende op 2.073
(1959) personen en 580 (458) kaarten geldig
voor drie maanden, betrekking hebbende op
1.669 (1.264) personen.
Het aantal verleende consulten bedroeg
1.170 (11.345), het aantal huisbezoeken 5.630
(4.262).
Door het Burgerlyk Armbestuur werd
aan versterkend voedsel (melk, eieren,
vleesch, enz.) verstrekt voor een bedrag
van f 15.426.84.
Afgegeven werden 661 (604) maandkaar-
ten voor specialisten, terwijl 18 (26) stads-
patiënten naar de Zanderinrichting werden
verwezen.
Het aantal recepten afgeleverd ten be
hoeve der stadspatiënten door de Gemeente-
Apqtheek bedroeg 11.390 (10.814.
Opgenomen werden:
St. Elisabeth's of Groote Gasthuis 1339 (1268)
Maria-Stichting 1389 (1185)
Diaconessenhuis 645 (603)
St. Johannes de Deo 205 (179)
Overige ziekenhuizen 40 (33)
De Commissie inzake Onderhoudsplicht
heeft in totaal geïnd een bedrag, ad
f 29.244.31, waarvan f 5.317.46 Is afgedragen
aan Instellingen van Weldadigheid.
Bovendien betaalden de respectievèiyke
onderhoudsplichtigen rechtstreeks ongeveer
f 9000.aan hun steunbehoevende verwan
ten.
De uitkeeringen van den Gemeenteiyken
Dienst der Werklooheirsbestryding te
Haarlem stegen van f 30.017.13 in 1928 tot
f 41.856.52 in 1929 en het aantal ondersteun
de personen van 380 in 1928 tot 552 in 1929.
Het Burgerlyk Armbestuur gaf in 1929
f 551.963.61 aan directen onderstand uit te
gen f 479.932.81 in 1928.
Overigens werd door nagenoeg alle instel
lingen in 1929 een min of meer belangryke
vermeerdering van het aantal aanvragen
om ondersteuning geconstateerd.
Door het Burgerlijk Armbestuur werd in
1929 f 22.419.97 uitgegeven om door het ver
strekken van een bedrag ineens, van een
renteloos voorschot, van gereedschappen
of hulpmiddelen by de te verrichten werk
zaamheden, dan wel werkkleeding, de be-
hoeftigen buiten ondersteuning, resp. buiten
geregelde ondersteuning te houden. Op de
verstrekte voorschotten werd f 2.030.44 te
rugbetaald.
In „St. Joannes de Deo" is in den nacht
van 30 op 31 December na een lang gedul
dig lyden overleden onze stadgenoot, de heer
L, M. van Buren, zyn naam is by de ge
meente-bedrijven zeer gunstig bekend.
Uit een Rotterdamsche patricische familie
geboren, wier oudst bekende is Cornells van
Buren, die in 1692 in de groote koopstad
woonde, genoot hij daar zyn opvoeding. De
ambachtschool en de teekenacademie reken
den hem daar indertijd tot de goed aange
schreven leerlingen. Achtereenvolgens was hy
werkzaam by de gemeenten Vlaardingen en
Leeuwarden, tot hy hier ter stede kwam. De
laatste jaren was hy inspecteur van het
Bouw- en Woningtoezicht.
Een slepende ziekte in en door den dienst
verkregen was voor ongeveer zes jaar oor
zaak zyner pensionneering.
Ook in de sportwereld nad de heer Van
Buren een goeden naam.
Jarenlang is hij bestuurder van de voet
balvereniging „Haarlem" geweest
Hy werd 12 Augustus 1877 te Kralingen
geboren.
per doos (6 porties) 32 cent, 2 doozen 59 et.
Kreeft per blik 59 ct. - Geconfyte Vruchten
30 ct. per 54 pond - Gedr. stukjes Anpelen
35 ct. - Gedroogde Abrikozen 25 et. - P-acht
Pruimedanten 25 ct. - Gedroogde Peren 25 ct
Alles per pond.
Appetit sild 12 ct. per blik - Gember per
1 pondspot 42 cent.
GIERSTRAAT 73 TELEFOON 11008
De Werkloozen-demonstratfes
Er worden in Haarlem weer demon
straties gehouden door werkloozen.
Van veel beteekenis zijn zij niet a!s
men nagaat, dat van de bijna tweedui
zend werkloozen in Haarlem slechts een
dertig, veertig aan de optochten deel
nemen, waarbij dan nog, naar de politie
ons mededeelde, elementen uit Amster
dam zijn, die hier komen om herrie te
schoppen.
Maar op de burgerij maakt het mis
schien indruk en de moeilijkheden, die
de demonstranten veroorzaken, doen
denken aan het verzet van duizenden.
De bedoeling der heeren is, dat er
over hen zal worden gesproken. In huis
gezinnen en vooral in de kranten. Maar
zelfs een deel der communisten vindt
deze manier van optreden niet waardig
genoeg om er reclame uit te slaan voor
de partij. Moties en uitspraken in die
richting en ook wat het raadslid Peper
daarover mededeelde in den Raad wijzen
daarop. Het is een groepje, dat er ple
zier in heeft, het de politie lastig te ma
ken en zich leent om verkiezingsreclame
voor Oversteegen te maken. Zooals men
weet, worden dit jaar de Raadsverkie
zingen gehouden. Met gegronde klachten
over werkloozensteun hebben de relletjes
weinig te maken.
Laten wij daarom de beteekenis ervan
vooral niet overschatten.
Het zij ons vergund in dit verband de
aandacht te vestigen op het prachtig
initiatief, dat genomen is door een co
mité uit de burgerij, dat zich ten doel
stelt, de gevolgen van de werkloosheid
in Haarlem te bestrijden. Van dit sym
pathieke comité heeft niemand minder
dan Z. D. H. Mgr. J. D. J. Aengenent
het voorzitterschap willen aanvaarden,
terwijl naa^t Mgr. als eerste secretaris
van die commissie optreedt de heer
Mars van den (socialistischen) Haarlem-
schen Bestuurdersbond. Hieruit blijkt,
dat in alle kringen der burgerij het ver
langen bestaat om te helpen.
Er moge intusschen blijven aange
drongen op groote soepelheid bij de uit
keeringen aan werkloozen vanwege het
gemeentebestuur. Het loon, door ver
schillende werkloozen verdiend bij het
sneeuwruimen op Tweeden Kerstdag, is
slechts voor een vierde deel op de ge
wone uitkeering in mindering gebracht.
Dat wil zeggen dat van de vier verdien
de guldens er één werd afgetrokken.
Dat is een welwillende opvatting, omdat
krachtens bestaande regelen de helft
dient te worden afgetrokken.
Toch weten wij zeker, dat niemand
uit de burgerij er één aanmerking op
zou gemaakt hebben indien van dit loon
niets in mindering ware gebracht. Het
ging om een bedrag van 250 en het
was Kerstmis.
Ingekomen:
N. N.
W.
P.
A. H.
N.N.
K.
N. N.
N. N.
N. N.
N N.
N. N.
f 12.50
25.—
Kerstgave 5.
uit dankbaarheid 3.—
Kerstgave 25.—
10*—
5.—
5.—
10.—
uit dankbaarheid 2.50
uit dankbaarheid 5.—
Wy zyn, zoo schryft de Commissie van
Stille Armen, zeer dankbaar voor alle mede
werking, in het afgeloopen jaar zoo spontaan
en zoo sympathiek verleend.
Van ganscher harte hopen wy, dat wy ook
ln het Nieuwe jaar op veleh hulp en steun
mogen vertrouwen, want alleen dan ls het
ons mogeiyk, by nood en gevaar de verhoopte
assistentie te verleenen.
Wy wenschen verzorgers en verzorgden
voor het Nieuwe jaar:
Een gezonde ziel in een gezond lichaam,
heil en zegen, kracht naar kruis en frisschen
moed om met opgewektheid mistroostigheid te
weerstaan en vertrouwen aan te kweeken.
Voor uwe bydragen bevelen wy ons het
teheele jaar aan. Niet alleen met St. Nico-
iaas en Kerstmis moeten wy veel steun ver
eenen, maar het geheele jaar door en dik
wijls groote bedragen.
Uwe giften worden in ontvangst genomen
aan het bureau dezer courant, zoomede by de
heeren:
A. v. Os, Ged. O. Gracht 76, Par. H. Antho-
nius; E. M. Kuiper, Kleverpark 49, Par. H.
Hart; C. F. Wessels, Westerhoutpark 18,
Par. H. Bavo, Leidschevaart; M. H. Verboog,
Schoterweg 45, Par. H.H. Elisabeth en Bar
bara; P. J. Mes, Zocherstraat 23, Par. H.
Johannes den Dooper. H. B. Swarte, Anegang
24. Par. H. Jozef; A. R. E. Sormani, Overton-
traat 16, Paro. H. Liduina: P. Busé, Gast-
ïuissingel 64, Par. O. L. Vr. Rozenkrans.
BIJ EEN DOOS
EEN CADEAU!
ten pok Klokutp bovat nip
oltoon ttn prachtig codtou,
moor bovtndim h*bb*n do
two* rood* klokjot op do
«luMng woardo woor ollorlol
promiot.
U bekomt <fuii a
I* oon prachrig* vo fronting
in de doon,
VBAAOTONZI prochtigo promlo» op do
OESCHINKf NUJSTI roode Clokjo».
N.V. ZEEPFABRIEK „DE KLOK"
HEERDI
