f750.-
f250.-
f125.-
f50.-
f40.-
NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN
1
DINSDAG 6 JANUARI 1931
DRIE EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 17658
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAM ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL
°OK TEGEN ORANJE?
De Nijmeegsche motie schijnt nu ech
ter in die richting te wijzen.
öe massavlucht over den Oceaan
Typhoon op de
Philippijnen
82 dooden
Beroep in Radio-zaken
Indien beroep wordt ingesteld, za! de
eindbesslissing bij den Minister van
Waterstaat zijn
De 298 M. golf iets beter
Het Moederhuis der
St. Julianacongregatie
De crisis
Europeesche kwesties
Memorandum van den Volkenbond
Consulaat
Builenpest
N.V. Hollandsche
Cultuur Mij.
Oo2(fkeuring voorstel tot verkoop
van Jiet verbonden onroerend goed
„Irii Westen nichts Neues"
Wervelstorm boven N.-Carolina
De arbeidsovereenkomst in de
kleedingindustrie
Alcohol en snelverkeer
Dronken chauffeur rijdt door
afsluitboom
De laatste eer aan Joffre
Kinderverlamming
VOORNAAMSTE cNIEUWS
J. J. WEBER ZOON
Telegrafisch Weerbericht
Bogshot, de weenende stad
Frankrijk heeft zijn èrooten Maarschalk verloren, den overwinnaar van de Marne
BUREAUXNASSAULAAN 49
Telefoon No. 13866 (drie Rjnen)
Postrekening No. 5910.
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen: per week 25 ct.; per
"wartaal 3.25; per post, per kwartaal
3.58 by vooruitbetaling.
NIEUWE
ADVERTENTIEN 35 ct. p. regel
VRAAG- EN AANBOD-ADVERTEN
TIES, 14 regels 60 ct. p. plaatsing;
elke regel meer 15 ct.. bü vooruitbct.
Bij contract belangrijke korting.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
tusschen den tekst 60 ct. per regel.
abonne's op dit blad zijn ingevolge de verzekeringsvoorwaarden jf
Ken ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeeringen I vlfUUa
Levenslange geheeie ongeschiktheid tot werken door
verlies van beide armen, beide beenen ot beide oogen
bij een ongeval met
doodel ijken afloop
bij verlies van een hand.
een voet ot een oog
bij verlies van een
duim ot wijsvinger
bij een breuk van
been ot arm
bij verlies van *n
anderen vinger.
Er is onlangs, bij de viering van het
e Nijmeegsche eeuwfeest, heel wat te
tfoen geweest over het feit, dat de bur
gmeester van Nijmegen, daartoe beïn-
vtoed door socialistische argumenten,
'«rzuimde, H.M. de Koningin bij de vie
ring
van dit stedelijk eeuwfeest uit te
Nodigen, zelfs verbood, op eenigerlei
Mjze, gedurende de feestelijkheden,
^nhankelijkheid aan het Koninklijk
"lis te betoonen.
Terecht zag men hierin een ergerlijke
Miskenning van het staatshoofd, welks
vertegenwoordiger de burgemeester in
gemeente is; of een bezoek van H.M.
**e Koningin aan de sociaal-demokraten
M Nijmegen al dan niet welgevallig was.
^ed niet terzake; zoolang de socialisten
republikeinschen eisch nog niet in
vervulling hebben zien gaan. heeft een
eder den bestaanden toestand te aan
aarden, en een burgemeester behoort
*te éérste te zijn, die het Koninklijk ge-
teg hoog houdt, eerbiedigt en doet eer
biedigen.
Het was dus een beleediging van het
Monarchale staatsgezag, dat de burge-
Meester van Nijmegen wéék voor anti-
Monarchale, partij-politieke tendenzen
Daarom heeft het ons lichtelijk ver
baasd, dat de afdeeling van de R. K.
Volkspartij te Nijmegen, blijkens een
Mededeeling in het laatstverschenen
dimmer van „Onze Vaan" (orgaan van
öe R.K. Volkspartij), de volgende motie,
ftog wel „onder luid applaus bij accla
matie" heeft aangenomen;
„De openbare vergadering der R. K.
Volkspartij, afdeeling Nijmegen;
gehouden te Nijmegen op Donderdag
18 December 1930;
gehoord de critiek op de wijze waarop
de burgemeester der gemeente is aan
gevallen in verband met het gebeurde
bij gelegenheid van het 7e eeuwfeest in
Augustus 1930;
van meening zijnde, dat daarin op on
waardige wijze de persoon van den bur
gemeester is betrokken;
spreekt als haar meening uit, dat het
beleid van den burgemeester dient te
wórden goedgekeurd en hem hulde dient
te worden gebracht voor zijn leiding,
getoond bi) de Nijmeegsche feesten;
besluit deze motie toe te zenden aan
het college van B. en W. en de pers;
gaat over tot de orde van den dag."
Het was ons niet onbekend, dat de
te. K. Volkspartij steeds meer afzakt
*Mar de S.D.A.P., maar uit niets was ons
tet op heden gebleken, dat zij ook de
ahti-Oranje-gezindheid der S.D.AP.
'teelde.
Gestart voor Fort Natal.
Het Italiaansche eskader van 14 mariue-
'tegtulgen is hedennacht bij volle maan
r^der leiding van den Italiaanschen mi
nister van luchtvaart, generaal Balbo, te
•M uur platselijken tijd (3.50 uur A'dam-
^hen tijd) van Bolama in Port W. Afrika
Z°°r de vlucht naar Port Natal in Brazilië
Aftrokken.
Volgens een bericht in de „Vossische Zei-
dög" New York zijn de Philippijnen
een typhoon geteisterd, die geweldige
^uade aangericht heeft. De berichten, die
rpgevoige van het verwoesten van het te-
^'Oonnet slechts zeer schaarsch binnenko-
?}eh, spreken over 82 dooden en 50 ver-
Misten.
Men vreest echter, dat het totaal aantal
q°°den veel grooter zal zijn.
Op de vragen van het Tweede Kamerlid
den heer Albarda in zake de regeling van
het beroep van de beslissingen der Radio-
omroep-contrölecommissie heeft de minister
van Waterstaat geantwoord:
De regeling van het beroep tegen beslui
ten, genomen in de uitvoering van de wette
lijke voorschriften, betrekking hebbende op
de inrichtingen, bedoeld in art. 3ter der Te
legraaf- en Telefoonwet 1904, is in ontwerp
gereed. Of daarin tevens een regeling van
net beroep van de beslissingen der Radio-
omroep-contröleconfmlssle zal worden op
genomen, heeft de minister nog in beraad,
totdat hij zal hebben kennis kunnen nemen
van de resultaten van het onderzoek, dat in
het buitenland is ingesteld naar de regeling
van den radio-omroep.
Hieraan wordt toegevoegd, dat, indien tot
instelling van een beroep, als door den heer
Albarda bedoeld, zal worden besloten, de
regeling zoodanig zal zijn, dat de eindbeslis
sing bij den minister van Waterstaat zal be
rusten, nadat deze het advies zal hebben in
gewonnen van een daartoe in te stellen
Radio-beroepscommissie.
De minister is gaarne bereid, te overwe
gen om in de gevallen, waarin het advies
der beroepsinstantie niet met algemeene
stemmen wordt vastgesteld, ook de minder
heid gelegenheid te geven haar gevoelens
kenbaar te maken.
Nieuwe montage van de antenne
De 298 M. golf, de golflengte van Hilver
sum, waar ook de K. R. O. en N. C. R. V.
deze drie maanden moeten uitzenden, is de
laatste dagen eenigszlns versterkt. Door een
nieuwe montage van de antenne is het thans
mogelijk geworden de uitzendingen op deze
golf iets verder te laten doordringen.
Uit het Zuiden van het land zijn dan ook
de laatste twee dagen gunstige berichten van
de zijde van de luisteraars bij den K. R. O.
binnengekomen.
Schrijven van Z.D.H. Mgr. Schrijnen
In de Analecta voor het Bisdom Roermond
heeft Z. D. H. Mgr. L. J. A. H. Schrijnen, in
verband met de heerschende crisis in de ver
schillende bedrijven zich met het volgende
schrijven gewend tot de R. K Kerkbesturen,
parochiale Armbesturen en andere aan het
Bisdom rekenplichtige besturen:
„Wegens den minder gunstigen toestand in
verschillende bedrijven, dringen Wij er bij
de Ons rekenplichtige besturen op aan:
1. goed gemotiveerde aanvragen om ver
mindering van pacht over het loopendë jaar
in welwillende overweging te nemen. Een
vermindering van pacht van 10 tot 20 pCt.
zal b'j aanvrage door bovenbedoelde bestu
ren op Onze goedkeuring kunnen rekenen.
2. de rekeningen van geleverde goederen
en verrichte werkzaamheden zoo spoedig mo
gelijk te betalen, ook wanneer het grootere
firma's betreft.
3. bij het doen van bestellingen of inkoo-
pen. en bij het geven van opdrachten aan
Nederlanrisehe industrieën, handelaren en ne
ringdoenden de "oorkeur te geven.
4. werkzaamheden, die thans gevoeglijk
kunnen geschieden, niet uit te stellen.
5. personeel of werkvolk niet zonder nood
zaak te ontslaan, maar het zoo lang mogelijk
in dienst te houden, ja zelfs, als het eenigs-
zins mogelijk is, de werkgelegenheid te ver
ruimen om werkloosheid te voorkomen of te
verminderen
Wij hopen, dat ook kloosters en andere
Katholieke instellingen met deze wenschen
zullen rekening houden."
t L. A. J. H. SCHRIJNEN,
Bisschop van Roermond.
Als men dat opschrift leest, zou men on
willekeurig denken aan een bestaand gebouw.
Helaas, zooverre is het bij lange na nog niet.
In een artikeltje onder den titel „Capelle
Soet" maakte ook „De Tijd" melding van de
plannen der oprichting van het Moederhuis
„der jonge Congregatie vol vurige zielen" en
voegde er aan toe, dat die oprichting ook het
heiligdom van O. L. Vrouw ter Nood zal ten
goede komen, omdat er dan bij dat pel
grimsoord een rector gevestigd zal zijn en
het dus mogelijk wordt in de bedevaartska
pel het H. Sacrament te bewaren en dat ook
„in de geestelijke behoeften der .pelgrims kan
worden voorzien."
„Wanneer het klooster er zal staan." Ja,
wanneer? Als iedere pelgrim, die ooit het
heiligdom te Heiloo bezocht, een kleinigheid
zond, dan stond het er al spoedig, want er
zijn al duizenden pelgrims geweest.
Laten zij het goede voorbeeld volgen van
Den Haag en ook van Haarlem en vooral
van Haarlem's Bisschop.
De lezers van de Nieuwe Haarlemsche
Courant stellen natuurlijk het meeste belang
in de medewerking van Haarlem. Daarom
zij hier vermeld, wat Haarlem reeds gedaan
heeft.
De R. K. Vrouwenbond stelde er een eer
in de eerste te zijn en zond f 50.Verder
ontving ik nog een gift van f 50.dan twee
giften van een gulden van dankbare mensch-
jes. bij wie de Zusters de huishouding ver
zorgden.
Mgr. Aengenent zeide, zocals men weet,
tienduizend gulden toe. Met hetgeen van
Den Haag en elders ontvangen werd, kwa
men wij aldus tot een bedrag van f 10.421.—.
Er zal minstens een f 50.000 noodig zijn.
Wie spoedig helpt, helpt dubbel.
J. JORNA S.J., Pastoor,
Bisschoppelijk Bestuurder der St.
J ulianacongregavie.
Den Haag, 4 Januari 1931.
Da Costastraat 44, Giro 88072.
Het volkenbondssecretariaat publiceerde
gisteren een memorandum over de techni
sche volkenbondswerkzaamheden, dat op
verzoek van Briand aan de Europeesche
studiecommissie onderworpen zal worden.
Het memorandum behandelt zoowel de
werkzaamheden, die in het verleden reeds
tot resultaten hebben geleid, als onder
werpen, die thans nog door de volken-
bondsorganen bestudeerd worden, doch uit
sluitend voor zoover zü van Europeesch be
lang zijn.
Het overzicht is beperkt tot de werk
zaamheden van de economische, financieele,
verkeers- en hygiënische afdeeling van het
secretariaat.
Begrijpelijkerwijze wordt sterke nadruk
gelegd op de inwerkingtreding van de han
delsconventie en de tarief-onderhandelin
gen tusschen Engeland en Nederland eener-
zijds en de protectionnistische staten an
derzijds, die voor Europa van bizonder be
lang zijn.
De heer Colijn zal als voorzitter van de
economische conferentie gedurende de zit
ting van de Europeesche studiecommissie
aanwezig zijn.
Verder wordt in het memorandum de
aandacht gevestigd op het belang voor
Europa van de inwerkingtreding der con
ventie van in- en uitvoerverboden en -be
perkingen evenals op de organisatie van het
landbouwcrediet, waarop, zooals bekend, de
Oóst-Europeesche staten aandringen.
Het memorandum geeft een opsomming
van de kwesties op verkeersgebied (zooals
een internationaal radiophonisch statuut,
nauwere samenwerking in de civiele lucht
vaart en de vaststelling van internationale
régelen voor het verkeer op de wegen) en
op hygiënisch gebied (uitwisseling van in
lichtingen voor de bestrijding van epide
mieën, zooals griep, voor de béstrijding van
kanker, malaria en kindersterfte) die in
aanmerking komen bij de organisatie, van
een nauwere Europeesche samenwerking.
Gelijktijdig publiceerde het secretariaat
een Duitsche en Zuid-Slavische nota.
Bij Koninklijk besluit is de heer L. E.
Keyser erkend en toegelaten ais consul-
generaal van het Britsche Rijk te Rotter
dam voor de provinciën Zuidholland, Zee
land, Noordbrabant en Limburg.
Bij een van de manschappen van het 9e ba
taljon te Tjimahi openbaarde zich builenpest.
Onmiddellijk zijn alle avondpermissies in
getrokken en is order gegeven dat de bewo
ners van de soldatenverblijven 10 dagen lang
zich op het ziekenrapport moeten melden.
In de gisteren gehouden vergadering der
houders van obligatiën in de 6 pet. eerste
hypothecaire obligatieleening ten laste der
te Bennebroek gevestigde N.V. Hollandsche
Cultuur Maatschappij, waren vertegenwoor
digd 381 obligatiën, uitbrengende een gelijk
aantal stemmen en voldoende om alle be
sluiten rechtsgeldig te kunnen nemen.
Nadat een uit de vergadering gestelde
vraag was beantwoord en enkele beraadsla
gingen hadden plaats gehad, nam de ver
gadering met algemeene stemmen het vol
gende voorstel aan:
De vergadering van houders van obligat en
in de 6 pet. Eerste hypothecaire leening
van 1925, oorspronkelijk f 600.090 nominaal
groot, ten laste der thans in staat van
faillissement verkeerende naamlooze ven
nootschap „Hollandsche Cultuur Maat
schappij", gevestigd te Bennebroek:
„gehoord de mededeelingen van den
trustee voor deze leening; machtigt de
trustee om zijne goedkeuring, zoonoodig
medewerking, te verleenen tot den ver
koop van het verbonden onroerende goed
eventueel ook ondershands en bij gedeel
ten en zulks voor zoodanige prijzen, op
zoodanige voorwaarden en op zoo
danige tijdstippen als door hem in het
belang van obligatiehouders, geraden zul
len geacht worden."
In Nederland toegelaten
De film „lm Westen nichts Neues" is gis
teren door de Centrale Commissie voor de
Filmkeuring zonder eenige coupure toege
laten voor openbare vertooning.
De film zal onverkort in Nederland ver
toond worden.
5 dooden 2 kerken vernield
Uit Norlina in den staat N.-Carolina
wordt gemeld, dat 5 personen werden ge
dood door een hevigen wervelstorm, die
over Warren-Country trok. Tientallen ge
bouwen, waaronder 2 kerken werden ver
nield.
Verlenging der bestaande overeenkomst
In een bespreking tusschen de óagelijksche
besturen van de Moderne, R. K. en Christe
lijke bonden in de kleedingindustrie en de
hoofdbesturen der werkgeversbonden, werd
van werkgeverszijde toegezegd, dat de opne
ming van Alkmaar, Enschedé en Eindhoven
in een hoogere loonklasse onder oogen zal
worden gezien. Ter zake van steun of pen-
sionneerlng van oude kleermakers zullen de
begonnen besprekingen op een nader te be
palen tijdstip worden voortgezet.
Ten slotte vroeg de voorzitter van de con
ferentie, de heer W. Wessel Bzn., van de ge
legenheid, dat men bijeen was, gebruik te
maken, of de vakbonden voornemens waren,
de bestaande loonovereenkomst op te zeggen.
Bij de daarop volgende discussies over het
loonvraagstuk betoogden de vertegenwoordi
gers van de vakbonden, dat, gezien de loo-
nen in andere bedrijven, de uurloonen der
kleermakers te laag waren.
Hoewel namens de werkgeversbonden door
den heer Wessel werd betoogd, dat een alge
meene daling der productiekosten noodig is,
werd toch erkend, dat een verlaging der loo-
nen voor de kleermakerij geen voordeel zou
brengen.
Op de positieve vraag aan de hoofdbestu
ren der vakbonden, of de overeenkomsten
hunnerzijds zouden worden opgezegd, werd
geantwoord, dat den afdeelingen was gead
viseerd den hoofdbesturen volmacht te ge
ven, den duur der overeenkomsten met één
jaar te verlengen.
Namens de werkgevers werd medegedeeld,
dat ook hunne hoofdbesturen dit advies aan
de leden bouden geven.
Gisterenavond heeft te Schouw op den
Rijksweg Amsterdam—Alkmaar een ernstige
verkeersstagnatie plaats gehad, veroorzaakt
door een dronken chauffeur, die met een
ledigen vrachtauto, waarmee hij op weg was
naar Hoorn, door den afsluitboom van de
geopende brug over de Broekervaart, reed. De
auto bleef nog juist boven het water hangen.
Met behulp van een lier van een beurtvaart-
motorboot, die de brug moest passeeren,
werd de auto weer op den wal gebracht. De
locomotief van een voor de brug wachtenden
tramtrein van de Noord-Hollandsche Tram
wegmaatschappij, verleende nierbij assisten
tie door den gehavenden auto verder op den
wal te sleepen.
Het verkeer ondervond ongeveer 50 minu
ten vertraging. De chauffeur is aangehou
den.
Défilé van tienduizenden
Bij tienduizenden is het volk van Parijs
opgekomen, om Joffre voor het laatst te
zien. Den geheelen dag stroomden de men-
schen naar de Krijgsschool, waar hij zijn
bureau had. Sinds Augustus was hij daar
niet geweest. Het is een monumentale zaal,
met een prachtig uitzicht op het Maart-veld.
De laatste maanden was de zaal wat ver
waarloosd, maar nu is er weer orde ge
steld. In de reeds lang niet meer gebruikte
kapel is het lijk opgebaard. De laatste jaren
deed de zaal als kleeren-magazijn dienst.
Het Is een stemmige, langwerpige, hooge en
bijna geheel witte ruimte, met indirect
licht. Het - stoffelijk overschot is aan den
smallen kant opgebaard. Het gebalsemde lijk
ligt op een veldbed in de maarschalksuni
form, op de borst een crucifix en de militaire
medaille. Er naast liggen de andere onder
scheidingen en de maarschalksstaf, dien de
overledene o.a. voerde, toen hij met Foch
in 1919 zijn triomfantelijken intocht in
Parijs deed. Beiden waren toen nog te
paard.
Achter de baar wordt de vaan van den
maarschalk vastgehouden, schrijft de
„N. R. Crt."
De lange doodsstrijd beeft zijn gezicht
wel veranderd. Het is wasbleek, vermagerd
en ontspannen. Men ziet er bijna niet meer
het boersche aan, dat Joffre tijdens zijn
leven kenmerkte.
Vier officieren met getrokken zwaard,
houden de eerewacht om de baar: elk uur
worden zij afgelost. De zaal hangt vol vlag
gen van sinds den oorlog afgedankte regi
menten. Verder staan er attributen van de
wapens, waarin de overledene zich onder
scheidde: de genie en de artillerie.
Er werden vele groote kransen aange
dragen. Ook is er rekening gehouden met
den wensch der nabestaanden, er te komen
bidden.
Boven het lijk werd een groot kruis aan
gebracht met de maarschalksvlag. Naar
men weet heeft Joffre de genademiddelen
van de kerk ontvangen. In bepaalde kringen
heeft dit de aandacht getrokken. Joffre
stond als vrijmetselaar bekend. Voor den
oorlog moet hy tot die orde behoord hebben.
Naderhand, blijkbaar onder invloed van zijn
vrouw, schijnt hij echter tot de kerk toe
nadering gevonden te hebben.
Het défilé ging ordelijk in zijn werk. Wel
werden de menschen er haast voorbij ge
jaagd; vooral bij het uitgaan van de win
kels, ateliers en kantoren, zwol de menigte
onrustbarend aan. De file was toen enkele
tientallen meters breed en onafzienbaar. De
stemming leed nauwelijks onder het wach
ten. Het duurde drie uur voordat men bij
de kapel was genaderd. Alle klassen der
samenleving vermengden zich daar. Vele
moeders hadden zelfs heel kleine kinderen
meegenomen.
Weer een geval te Gouda
Er is opnieuw een geval van kinderverlam
ming te Gouda geconstateerd. Het patiëntje
is naar het Van Iterson-Ziekenhuis overge
bracht.
Schrijven van Mgr. Schrijnen, in verband
met de crisis.
(biz. 1, 1ste blad)
De film „lm Westen nichts Neues" in
Nederland toegelaten.
(blz. 1, 1ste blad)
Minister Reymer over de regeling van het
beroep op beslissingen van de Omroep-
commissie
(blz. 1, 1ste blad)
Typhoon op de Philippijnen 82 dooden.
(blz. 1, 1ste blad)
De staking in Zuid-Wales Opnieuw con
ferenties
(blz. 2, 2de blad.)
De onrust in het Roergebied neemt sterk af.
(blz. 2, 2de blad)
Communistisch complot in Hongarije.
(blz. 2, 2de blad)
Doorbraak in de Scheveningsche Haven.
(blz. 3, 2de blad)
De Maas heeft alle buurtwegen in de Lim-
burgsche dorpen aan den rechteroever over
stroomd.
(blz. 3. 2de blad)
Door het snel wassen der rivieren zijn de
Waalkade te Nymegen, de dorpen aan den
rechter-Maasoever bij Maastricht en ver
schillende deelen van Roermond onder water
jrgjgt
(blz. 3, 2de blad)
De Sodalitas Medicorum-affaire
(blz. 3, 2de blad)
Barometerstand 9 uur van.: 769 vooruit.
OPTICIENS FABRIKANTEN
Groote Houtstraat 166 Haarlem
Licht op De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om: 4.35 uur.
Hoogste barometerstand 7.70.1 m. M. te
Shields.
Laagste barometerstand 749.1 m. M. te
ï'^tnel.
Verwachting:
Zwakke tot matigen, Noord-Westelijke
tot Noordelijken wind, gedeeltelijk bewolkt,
nog enkele regen-, sneeuw- of hagelbuitjes,
lichte vorst des nachts, iets kouder over
dag.
Het kleine stadje Bogshot was in de afge-
loopen week het tooneel van een buitenge
wone merkwaardigheid. Alle inwoners, die
zich rond het middaguur op straat bevonden,
liepen te schreien. Rijkelijk vloeiden de tra
nen bi.i de menschen over hun wangen. Wat
was toch het geval? In de omgeving van dit
stadje hadden Engelsche soldaten oefenin
gen gehouden, waarbij ook traangas-bommen
gebruikt waren. Tijdens de oefeningen was
de wind gedraaid en waren de traangas-gol
ven over het stadje gedreven, zoodat" de be
woners, die zich niet van gasmaskers hadden
kunnen voorzien, voortdurend moesten wee-
nen of ze wilden of niet.
De burgemeester heeft een rekest gezon
den naar het Ministerie van oorlog, daar het
zoo goed als zeker is, dat verschillende per
sonen van dezen gasaanval blijvend nadee-
lige gevolgen zullen ondervinden.
Ia het midden het nederig geboortehuis na Generaal Joffre te Rivcsaltes. Links het Hoofdkwartier te Lonveciennes tijdens den wereldoorlog. Rechts zjjn standbeeld te ChantUly
