cT>uitenlandsch oJCieuws 1 FEUILLETON HERDENKING DER STICHTING VAN HET DUITSCHE RIJK DE EUROPEESCHE COMMISSIE DE VIERDE SEPTEMBER Fransche Kamer De Roemeensche Koning Plechtigheden in den JRijksdaè, te Genève en tal van steden Waardeer ing voor Colijn Onrustig Spanje Verhooging van den graanprijs Verkiezingen in Rusland Titoe!escoe moet hem helpen Van den Volkenbond Indische wetgevende vergadering Verklaring van Berenguer Gemengde Buitenlandsche Berichten Groote brand te Berlijn PADIO-OMROEP Amerika en het communisme Het herstel van Poincaré Conflict in Frankrijks schoenindustrie Hulde aan Bismarck Alle openbare gebouwen en tal van parti culiere woningen en zakengebouwen waren gisteren ter gelegenheid van de herdenking van de stichting van het Duitsche Rijk, met vlaggen in de oude en de nieuwe, ook in de Pruisische kleuren, getooid. Na een plechtigen kerkdienst in den Berli ner Dom, waar ook de Rijkspresident von Hindenburg aanwezig was, begon de herden kingsfeestelijkheid in den Rijksdag. Deze was op waardige wijze, eenvoudig versierd, zelfs minder feestelijk, dan bij vroegere plechtig heden wel het geval is geweest. Indrukwek kend was binnen deze eenvoudige versiering het met lauweren versierde borstbeeld van Bismarck, opgesteld tusschen bloemen en vlaggen waaronder ook vele der vlaggen, die in de Spiegelzaal te Versailles hadden ge hangen ten tijde van het stichten van het Duitsche Rijk. Onder borstbeeld, bloemen en vlaggen was de spreuk aangebracht: „Een heid en recht en vrijheid". De zaal was tot op den laatsten plaats be zet, ondanks het feit, dat de natipnaal-so- cialisten niet aanwezig waren. Onder de aanwezigen bevonden zich ook 7 veteranen uit den Fransch-Duitschen oorlog van 1870'71, waarvan 4 de proclamatie van tie Duitsche eenheid in de Spiegelzaal te Versailles hadden bijgewoond. De Rijksregeering was bijna voltallig aan wezig. Nadat Rijkspresident von Hindenburg, Rijksdagpresident Loebe, Rijksweerminister Groener en de minister van binnenlandsche Zaken Wirth in de presidentieele loge hadden plaatsgenomen, speelde het Berliner Funk- orchester het Brandenburgische Konzert van Bach. Hierna nam Geheimrat Kahl het woord, die de senior is der afgevaardigden van den Rijksdag en die ook aanwezig ge weest is, toen voor 60 jaar te Versailles de eenheid van Duitschland werd beklonken. het Rijk als hoogste nationaal bezit. Op nieuw moest het Rijk worden opgebouwd, doch wij hadden de beschikking over het be- HINDENBURG DR. CURTIUS staande. Onze weg ligt verre van radicalis me en illusie. Wat wij noodig hadden was een vaste verbinding en de gehoorzaamheid van allen die zich hun verantwoordelijkheid bewust zijn. Hierbij was in de eerste plaats noodig een vast vertrouwen in de toekomst. Bij de moeilijke onderhandelingen hier te Genève, zijn alle Duitsche deelnemers zich bewust van hun nationale verantwoordelijk heid. Zij werden gesterkt bij hun gedachten aan het Rijk en zijn besloten hun plicht te doen. De Duitsche minister van Buitenlandsche Zaken eindigde zijn toespraak met een „Hoch" op het vaderland, waarna de aan wezigen het Deutschlandlied zongen. Door de Stahlhelm te Maagdenburg. De Stahlhelm heeft aan den vooravond van den 60sten verjaardag van de stichting van het Duitsche Rijk, op het Domplein een taptoe gehouden. Daarna werd een kerk dienst gehouden in de Domkerk. De officieele herdenking had plaats op het stadhuis, waar de bondsbestuurder Seldte een rede hield over „Duitschland en de Stahl helm." Deze toespraak werd luide toege juicht! Den geheelen dag werden feestelijk heden gehouden. Gelukwenschen van Ender Bondskanselier Ender heeft Zondagmid dag, daarbij vergezeld van den secretaris generaal van het ministerie yan Buiten landsche Zaken, Peter, een bezoek ge bracht aan den Duitschen gezant, graaf Lerchenfeldt, en hem de gelukwenschen overgebracht van de Oostenrijksche regee ring, in verband met den verjaardag van de stichting van het Duitsche Rijk. "nr. verhaalde tal van persoonlijke herinne- r.ugen en gaf vervolgens een overzicht van de geschiedenis van de Rijksgedachte. Hierna speelde het orkest de Vijfde Sym- Phonie van Beethoven, waarna het woord ge voerd werd door Rijkskanselier Bruning, die er den nadruk op legde, dat men voor de toe komst ook alles in het werk zou stellen om Vat met de proclamatie van Versailles was begonnen, voort te zetten tot heil van de na tionale welvaart en vryheid. De plechtigheid in den Rijksdag was hiermede ten einde. Onder stormachtig gejuich yan het aan wezige publiek, inspecteerde president von Hindenburg vervolgens onder de tonen der muziek de opgestelde Reichswehr. Enkele kreten van nationaalsocialisten „Deutsch- land erwache", werden geheel overstemd. Van hier begaf zich von Hindenburg naar het Sportpalast. Herdenkingsplechtigheid te Genève In verband met den 60sten herdenkingsdag Van de stichting van het Duitsche Rijk, heeft tie Duitsche consul-generaal te Genève, Dr. Voelker, een receptie gehouden, waar o. m. aanwezig waren, de Duitsche Rijksminister van Buitenlandsche Zaken, Dr. Curtius, de Duitsche gezant te Bern, Adolf Muller, be nevens de leden der Duitsche delegatie te Genève. In zijn begroetingsrede huldigde de con sul-generaal uit naam van alle te Genève verblijvende Duitschers. den leider van de Duitsohe delegatie, Dr. Curtius, terwijl hij Verder de beste wenschen uitsprak voor een Kunstig resultaat van de groote taak, voor Welker verwezenlijking Dr. Curtius zich te Genève bevindt. Dr. Curtius dankte en begroette zijnerzijds tie vertegenwoordigers van de Duitsche ko lonie. In zijn rede xhetste Dr. Curtius in groote trekken de geschiedenis van de Rijks- gedachte. Daar het, aldus spreker in den na- oorlogstijd gelukt is de eenheid te redden, moeten wij ons thans in onzen ergsten eco- öomischen en politieken nood scharen om ENDER Te Parijs Ter gelegenheid van de herdenking van de stichting van het Duitsche Rijk, hebben de leden van de Duitsche kolonie te Parijs aan een godsdienstoefening neelgnomen. Te Berlijn Na afloop van de herdenkingsplechtig heid in den Rijksdag, werd te Moabit een parade gehouden van het daar gelegerde regiment. Het regiment trok in marschkolonne op. Er werden 60 standaards medegevoerd, waarvan 6 uit den oorlog 1870'71. Bij het défilé voor den commandant van Berlijn, generaal-majoor Schreiber, bracht de menigte dezen een grootsche ovatie. Na afloop van de parade, hield generaal- majoor Schreiber een toespraak, waarin hij op c'e beteekenis van den dag wees. Te Potsdam heeft in den Lustgarten eveneens een parade van de garnizoens troepen plaats gehad. Door een batterij werden 21 saluutschoten gegeven. Universiteit van Berlijn De Universiteit van Berlijn heeft, in ver band met den ernst der tijden, op beschei den wijze dit feit herdacht. De plechtig heid had plaats in de nieuwe Aula. Tegen den middag kwamen de hoogleeraren in vol ornaat de zaal binnen. De plechtigheid werd besloten met het Deutschlandlied. In de Technische Hoogeschool werd eveneens een herdenkingsplechtigheid ge houden. In het Sportpalast In den avond heeft in het Sportpalast een feestelijke bijeenkomst plaats gehad van de studenten te Berlijn, waarbij zij tevens het negende lustrum van hun orga nisatie herdachten. Er waren ongeveer 3000 jongelui aan wezig. Er werd een telegram van hulde gezon den aan Rijkspresident Von Hindenburg, die dit telegram omgaand beantwoordde. Verder werd een telegram gezonden aan de Duitsche delegatie te Genève waarin zij eischten de rechten van de Duitse ne min derheden op besliste wijze te behartigen en in het bijzonder te waken voor het belang van het Duitsche volk en zijn eer. De feestrede werd hier gehouden door Ernst Martin, uit Maagdenburg. Te München Te München is de Rijksweer des middags uitgerukt. Vele duizenden sloegen het voorbijtrekken der troepen gade. Dr. Heldt inspecteerde met den lands- commandant de troepen. Na een toespraak van dezen laatste, weerklonk 't Deutschlandlied. Tegelijkertijd werden 21 saluutschoten gelost. In het circus Krone had een bijeenkomst plaats, welke o. m. werd bijgewoond door prins Alfons, Gucrtner, den minister '-an Justitie, zoomede talrijke officieren van het oude Duitsche leger. Wat Hitier er van denkt. In een openbare vergadering te Coburg voerde Adolf Hitler het woord over de stich ting van het Duitsche Rijk en de ontwik- De rede van den heer Colijn blijkt in de Europeesche Studie-commissie een zeer die pen indruk te hebben gemaakt. Bijna overal hoort men waardeerende commentaren: de „Gazette de Lausanne" spreekt zelfs van een magistrale rede. Blijk baar is het voor velen een opluchting ge weest dat eindelijk van een officieele tribune eens wordt gezegd, dat dit deel van het Bondswerk als mislukt moet worden be schouwd en dat men willens en wetens op een catastrofe aanstuurt, tenzij men einde lijk bereid is om het roer om te gooien. Vooral in Duitsche kringen is men opge togen, hetgeen eenigszins vreemd aandoet, aangezien Duitschland op economisch ge bied zeker niet vrij uitgaat. Maar de Duit schers, die op het oogenblik in een stemming zijn, waarin zij met hun revisie-wenschen van den Bond meer verlangen dan hij geven kan op dit moment, zijn blij met alle critiek, die op het werk van Genève wordt uitge oefend. De figuur van den heer Colijn vindt in hun midden dan ook de grootste waar deering, en men kan bij de Duitschers reeds een strooming waarnemen om den naam van, den heer Colijn naar voren te schuiven als candidaat voor het voorzitterschap van de ontwapeningsconferentie, want voor de can- didatuur-Benesj is van de Duitschers na tuurlijk geen instemming te verwachten. Hier zijn zij het roerend eens met de Russen. Rusland en Turkije. Een langdurig debat ontspon zich in de Europeesche Commissie omtrent de al- of niet-deelname van Rusland en Turkije. Een besluit werd nog niet genomen. Uit de geheele discussie bleek, hoe bij sommigen het denkbeeld voorzit om de Europeesche federatie tot een anti-Russisch blok te maken, terwijl anderen juist de Europeesche solidariteit over Rusland willen uitstrekken. Aangezien de Europeesche Commissie ook in de geheime zitting van des middags niet tot overeenstemming kon komen betreffende de kwestie van toelating van Sovjet-Rusland en Turkije tot de werkzaamheden, werd na zeer langdurige besprekingen een sub-com missie van zes leden ingesteld, waarin o.a. Briand, Curtius, Henderson, Titulescu en Grandi zullen zitting nemen. Zij zullen in een der volgende zittingen een voorstel indienen. Debat rede Colijn. Als antwoord op de rede van Colijn bracht Henderson warme hulde aan Colijn. Hij verklaarde ronduit nog nimmer te hebben ingezien, hoe groot de gevaren zijn, waarin Europa op het oogenblik in economisch op zicht verkeert. Hij was het volkomen met het betoog van Colijn eens en hoopte, dat de ministers naar hun land zouden terugkeeren met het vaste voornemen om de handelsconventie in wer king te doen treden en door de bi-laterale onderhandelingen tot tariefverlagingen bfj te dragen. Marinkowitsch, de Minister van Buiten landsche Zaken van Zuid-Slavië toonde uit stekend op de hoogte te zijn van de econo mische toestanden. Hij gaf opnieuw een uiteenzetting van de wenschen van de Zuid-Oost-Europeesche land- bouwstaten naar voorkeur-rechten en be treurde het, dat de staten, die zoo op den oogenblik in Zuid-Oost-Europa de tolmuren keling daarvan. De democratische hoop, al dus spr., op een eenheid in het Rijk is door Bismarck verwezenlijkt, doch zonder de on deugdelijke middelen te gebruiken welke de democratie wel had gewild. Het Rijk is ont staan in den strijd tegen de democratie en het parlementarisme. Het huidige systeem is daarom in strijd met den geest van 1871. Wat sedert dien echter verloren is, dat zal onze tijd en onze generatie weer heroveren. De nationaal-socialisten willen heden plech tig de gelofte afleggen het Rijk van Bis- mark verjongd en in een nieuwe gedaante weer te doen verrijzen. Door het komende Rijk te begroeten willen zij het Duitsche va derland de eer bewijzen, die het toekomt. Franco lid van het parlement? De Republikeinen uit Ferrol zijn voornemens hun stadgenoot, den majoor-vlieger Franco, candidaat te stellen voor het nieuw te kie zen Spaansche parlement. Aan het slot van de Kamerzitting, waar in de interpellaties nopens de landbouw- economische politiek de regeering werden behandeld, verklaarde de minister van land bouw, Victor Boret, dat het in het belang van den landbouw noodig is, den graanprijs tot 175 francs per centenaar te verhoogen. Na afloop van de zitting werd in de wan delgangen van de Kamer hierover druk be raadslaagd. De onder-staatssecretaris voor landbouw, Léon Meyer, zeide, dat hij het niet eens was met zijn minister en hij ver klaarde voorts, dat hij in het kabinet-Steeg zitting had genonen juist om zich bezig te houden met de kwestie van den hoogen le vensstandaard. Als men den graanprijs, die vasthouden aan de meest-begunstigings- clausule het Zuid-Oost-Europeesch denkbeeld van een practische samenwerking zoo had den bemoeilijkt. MARINKOWITSCH Marinkowitsch gaf toe, dat Colijn gelijk heeft met zijn sombere voorspellingen, dat, wanneer niet spoedig verbetering in de eco nomische betrekkingen tot stand komt, een algemeene tarieven-oorlog volgen zal met de meest catastrofale gevolgen voor gehèej Europa, doch wanneer men terstond op dit oogenblik in Zud-Oost-Europa de tolmuren zou naar beneden halen, zóu onmiddellijk een catastrofe daar intreden. Daarom geven deze staten nog de voor keur aan een mogelijke catastrofe in de toe komst boven een zekere catastrofe van het oogenblik. Intusschen hoopte ook spr., dat de minis ters van buitenlandsche zaken de gevaren van den toestand zouden inzien en zouden werken voor een practische samenwerking, uitgaande van de gedachte dat een staat het best doet, om de vereischten van andere staten mogelijk te maken, waardoor hij ook zelf rijker zal worden. Colijn, die gisteren naar Nederland moest terugkeeren en dus niet meer in staat was heden aan de beraadslagingen deel te nemen, antwoordde onmiddellijk in een improvisatie, die opnieuw grooten indruk maakte, door helderheid en zakenkennis, den Zuid-Slavi- schen Minister. Hij zette nogmaals uiteen het standpunt der vrijhandelsstaten in de kwestie van de preferentieele rechten en verklaarde te ge- looven, dat het laatste woord nierin nog niet gesproken is. Colijn voelde zich genoodzaakt om nog maals aan te dringen op de Inwerkingtreding van de handelscore-entie "an Gei.ève als de onontbeerlijke grondslag voor verdere eco nomische samenwerking. Verder wees Colijn er op, dat het protec tionisme er toe geleid had, dat de productie van tal van artikelen in veel grootere mate is toegenomen, dan wenschelijk is. Hij hoopte, dat de staten ook zouden over wegen de mogelijkheid van een inperking der productie, zooals thans met betrekking tot de suiker-productie is overeengekomen. Colijn zou het zeer toejuichen, indien een overeenkomst tot beperking van de produc tie van tarwe zou tot stand komen. nu 167 frs. per centenaar bedraagt tot 175 frs. verhoogt, dan zou dit ook een verhoo ging van den broodprijs tengevolge hebben. En deze prijspolitiek kon hij niet goedkeu ren- De minister voor landbouw heeft zijn aankondiging op eigen initiatief gedaan, zonder den ministerraad er in te kennen. Nationale outillage De kamer heeft met algemeene stemmen een gedeelte van de credieten goedgekeurd voor de nationale „outillage". Deze credieten bedragen 670 millioen francs. De rapporteur, Chappedelaine, wees er namens de financieele commissie op, dat de het wetsontwerp ter bevordering van de economische mogelijkheden in totaal een creöiet voorziet van zeventien milliard francs voor een tijd van vijf jaar, waarvan 1.2 milliard voor 1931. Het crediet van 670 millioen francs is ech ter nu reeds noodig voor werken, waarmee men reeds begonnen is, en tevens ter bestrij ding van de werkloosheid. In Rusland hebben op het oogenblik de verkiezingen voor het radencongres plaats, dat begin Maart zal bijeenkomen. Het radencongres neemt besluiten over grondwetswijzigingen, het sluiten van vrede en andere beslissende maatregelen. De verkiezingen loopen over een langere periode. De deelneming is, volgens een officieel be richt, ditmaal zeer groot. Bijzonder sterk toegenomen is de verkie zing der vrouwen. Koning Carol schijnt het niet erg te kun nen redden in zijn land. Hij zoekt iemand, die in staat is goede leiding te geven in re- geeringszaken en hem te helpen uit politieke moeilijkheden. In dit verband zal Titoelescoe, de bekende Roemeensche gezant te Londen, met Februari in Boekarest terugkeeren. Waar zal de ontwapeningsconferentie plaats vipden? De stad Biarritz heeft zich thans ook of ficieel aangeboden als vergaderplaats voor de ontwapeningsconferentie. De Grieksche regeering heeft de handels conventie van Genève (conventie-Colijn) geratificeerd. Mohammedaan tot voorzitter gekozen De Mohammedaan sir Ibrahim Rahimtoo- lah, oud-lid der regeering van Bombay en oud-voorzitter van den wetgevenden raad van dit gewest, is met 76 tegen 36 stemmen tot voorzitter der nieuwe wetgevende verga dering gekozen. Berenguer heeft het gerucht, volgens het welk hij voornemens zou zijn af te treden, categorisch tegengesproken. Hij verklaarde, dat hij de door hem gevolgde politiek, met kracht zou voortzetten. De Koning van Spanje zal binnenkort een Boodschap aan het Volk richten. Gisterenavond is in een der groote pak huizen van de Siemens Plania—Werke te Berlin-Lichtenberg brand uitgebroken. De Berlijnsche brandweer rukte met acht wagens uit. Het blusschingswerk werd zeer bemoeilijkt door de voortdurende ontploffingen in de brandènde gebouwen. In verband met het groote gevaar voor uitbreiding, zijn later nog eenige wagens naar den brand gezonden. Het vuur verlicht den hemel fel, zoodat duizenden zich naar de omgeving van den brand hebben gespoed. De politie heeft uitgebreide maatre^ele- genomen, ten einde het blusschingswerk te bespoedigen. Na enkele uren van ingespannen arbeid is de brandweer er in geslaagd de groote brand, die in dé Siemens-Plania Werke was uitgebroken meester te worden. De explosies, welke tezamen niet een gebrek aan water het blusschingswerk bemoeilijkten, werden veroorzaakt doOr springende flesschen wa terstof. benzine en Olie-reservoirs. Bij het blusschingswerk bekwamen twee brandweerlieden lichte verwondingen. Het persbureau der Siemens Werke deelt mede, dat het voornaamste gedeelte van de Lich tenberger Werke door het vuur onaangetast gelaten zijn, omdat de koolfabricatie geen onderbreking behoeft te ondergaan. De me chanische werkplaatsen, de slotenmakerij en DINSDAG 20 JANUARI 1931. HUIZEN, 298 M UitsL KRO-Uitzending. 8.009.15 Morgenconcert. 11.5012.00 Godsd. Causerie Pastoor Perquin. 12.002.00 Con cert KRO-orkest o. 1. v. Joh. Gerritsen. 2j)0 2.30 Mej. Lauwers: „Wat behoort in een keuken aanwezig te zijn?" 2.30—3.00 Vrouwen halfuurtje. 3.003.30 Knipcursus. 4.306.00 Gramofoonpl. 6.006.30 Onderwijsfonds voor de Binnenvaart. 6.306.45 Verbondskwar- tiertje. 6.457.15 Schriftverbeteringscursus. 7.158.15 Aula-voordracht Prof. T. Brands- ma. 8.1511.20 Opera „Aida" van Verdl (Gramofoonpl.) In de pauze declamatie door Rob. Geraerds, o.a. 9.00 Vaz Dias. 11.20 12.00 Gramofoonpl. HILVERSUM, 1875 M. Uitsl. AVRO-Uit- ding. .8.009.50 Gramofoonpl.5 10.0010.15 Morgenwijding. 10.3012.00 Concert AVRO- kwintet o. 1. v. Fr. Lupgens. 12.302.00 Con cert Tuschinsky Orkest o. 1. v. Max Tak. 2.00 2.30 Vrouwenhalfuurtje. 3.004.00 Knip cursus. 4.004.15 Gramofoonpl. 4.154.45 Piano-studie-muziek, E. Veen, piano en Louis Schmidt, piano. 4.455.15 Radio-Kin derkoorzang o. 1. v. J. Hamel. 5.155.30 Gra mofoonpl. 5.306.15 Concert Omroeporkest o. 1. v. Nico Treep. 6.156.35 Landbouwhalf- uurtje. 6.357.00 Vervolg Concert. 7.00—7.30 Engelsche les v. beginners, Fred Fry. 8.00 8.30 Muziekhalfuurtje, Guillaume Landré en Ludwig Kentner, piano. 8.309.00 Causerie over Amerika door Mr. J. de Vrieze. 9.00 10.00 Uit Carré: 2e acte „La Tosca", G. Puccini. 10.00 Vaz Dias. 10.1511.00 Concert door Kovacs Lajos en zijn orkest. 11.00 Gra mofoonpl. DAVENTRY, 1554.4 M. 10.35 Morgenwij ding. 11.05 Lezing. 12.20 Zang door R. Wal- dron, sopraan; E. Nash, bariton. 12.50 Or gelspel door E. O'Henry. 1.20 Orkestconcert. 2.20 Televisie. 2.25 Uitz. voor scholen. 4.50 Orkestconcert. 5.35 Kinderuurtje. 6.20 Lezing. 6.35 Berichten. 7.00 Zang door S. York Bo- wen en S. Austin. 7.20 Lezing. 7.45 Lezing. 8.05 Concert, B. Bannerman, alt, orkest. 9.20 Berichten. 9.40 Lezing. 10.00 Kamermuziek, Trio (fluit, hobo en piano), I. Baillie, so praan. 11.0512.20 Dansmuziek. LANGENBERG, 473 M. 6.20—7.20 Gramo foonpl. 9.3510.15 Gramofoonpl. 11.30 Gra mofoonpl. 12.251.50 Concert. Orkest en ba riton. 4.20—5.20 Concert, Strijkkwartet. 7.05 Orkestconcert. BRUSSEL, 508.5 M. 5.20 Dansmuziek. 6.50 Gramofoonpl. 8.50 Concert. Orkest en so listen. KALUNDBORG, 1153 M. 11.20—1.20 Or kestconcert. 2.204.20 Orkestconcert en voordracht. 4.204.50 Kinderuurtje. 7.20— 8.30 Concert. Orkest en koor. Toespraak. 8.35 9.50 „Renaissance", Melo-drama van H. Drachman. Koor, orkest en solisten. 10.10— 10.35 Piano-recital. PARIJS „RADIO PARIS". 1725 M. 8.05 Gramofoonpl. 12.50 Gramofoonpl. 4.05 Gra mofoonpl. 6.50 Gramofoonpl. 8.20 „Ra- muntche" van Pierre Loti. Muziek van Ga briel Pierné. ZEESEN, 1635 M. 5.4011.20 Voordracht. 11.2012.15 Gramofoonpl. 12.501.20 Gra mofoonpl. 12.50—1.20 Gramofoonpl. 1.20—3.50 lezingen. 3.504.40 Orkestconcert. 4.406.20 Voordrachten. Berichten. Daarna Avond concert. 7.20 Operette „Der Lustige Krieg", Muziek Joh. Strauss. Tekst Wilh. Sterk. 9.50 Actueel Uurtje. 10.20—11.20 Concert. een deel der aanwezige materialen werd ern stig beschadigd. De oorzaak van den brand is onbekend. De commissie van onderzoek uit het Re presentantenhuis legde aan het Huis veer tien voorstellen voor betreffende het com munisme in de Vereenigde Staten, o.a. be vattende machtiging voor de ambtenaren der Vereenigde Staten om de boschbedrij- ven der Sovjets te bezoeken teneinde verslag uit te brengen over de daar heerschende ar beidsvoorwaarden. De commissie schat het aantal commu nisten in de Vereenigde Staten op 5.600.000, waarvan 70 pCt. vreemdelingen zouden zijn. Dr. Boidin, de geneesheer van Poincaré, heeft verklaard, dat deze het steeds beter maakt. Hij zal evenwel, uit voorzorg, nog gedurende eenige dagen zijn kamer moeten houden. Uitsluiting van 6000 arbeiders In de schoenindustrie te Limoges is een arbeidsconflict uitgeboken. Reeds geruimen tijd werd tusschen de werkgevers en de arbeiders onderhandeld over een nieuwe loonregeling, zonder dat er echter eenig resultaat werd bereikt. Teneinde aan hun eischen kracht bij te zetten, traden de arbeiders Vrijdagirorgen in een proteststaking van twaalf uren. Deze ac tie werd door de twee groote fabrieken be antwoord met een uitsluiting, waardoor meer dan 6000 arbeiders op straat staan. Men vreest, dat de arbeiders in de andere bedrijven een sympathiestaking zullen af kondigen. Op de graftombe van Bismarck werd een lauwerkrans met zwart-rood-gouden lint neergelegd. Aan de eene zijde draagt het lint het opschrift: „Der Reichskanzler und die Reichsregierung" en aan de andere zijde „Zum 18 Januar 1931." 12. Zijn verdenkingen van zijn collega waren tiog niet weggevaagd en dit was misschien biet te verwonderen, in aanmerking genomen tie curieuze houding, waarin hij Guest had aangetroffen onmiddellijk nadat de lantaarns tinrstoken waren. Evenmin was het zijn tivertuiging, dat Chatterton niet de hand had Behad in dit nachtwerk. Op Wally Chatter- '°n had hij geen verdenking. Het zou hem Physisch onrr.ogeiiik zijn geweest om Venning van achter diens rug, in de borst te treffen, S°k al had hi] den moed ertoe gehad, maar ryce betwijfelde zelfs of hij den moed bezat tijh een haas te dooden. Waarin de inspecteur ?lch eenter vergiste. Guest, die zich nog maar steeds scheen te vragen, of die haard nog geen andere S°eleinden had, wendde zich langzaam tot j ryce en gal hem te kennen een wakend oog houden op Chatterton.' Zwijgzaam en onopvallend bespiedden e'den den ouden man. Hij zat voorover 8eb°gen met een eigenaardige uitdrukking, wijl hij voor zich iets mompelde, waarvan af en toe brokstukken tot zijn toehoorders doordrongen. „De jongen van George.... net als zijn vader.... vol wraakgedachten.met ons vijven.... den vierden dag.... ik de vol gende.... een gil.... de rotspunt...." Plots brak hij af, toen hij de oogen van de beide aanwezigen aandachtig op zich gevestigd zag. Terwijl hij zich zijn gedachtengang te binnen riep, keek Chatterton met een ge maakt lachje op. „Welnu, heeren?" zei hij. „Berekeningen aan het maken Ik vermoed, dat iedereen onder verdenking staat, zelfs ik.'" Bryce knikte kort, terwijl hij stevig aan zijn pijp trok, welk kwalijk smakend voor werp niet in staat bleek om langen tijd achter een aan te blijven. „Wace niet te vergeten," mompelde hij. „Natuurlijk," antwoordde de oude. „Hij was het natuurlijk. Daaraan twijfel ik met in het minst. Vier van ons had hij al te pakken. Wi« kon het anders geweest zijn dan die moordlustige jonge duivel Hij niet, ik bedoel...." Een waarschuwende ademhaling van Guest volgde en Bryce bloosde onder den verma nenden blik, dien zijn collega hem naar zijn ongelukkig hoofd wierp. Maar de kogel was door de kerk. Chatterton keek bedachtzaam naar de beide inspecteurs, als was een nieuwe ge dachte hem te binnen geschoten, een gedachte die hem verbaasde. „Zoo," mompelde hij zachtjes. „Die jongen, hè 't Is een idee. Maar hij was stellig afwezig." Eenige minuten bleef hij nadenkend voor zich uit zitten mompelen. Ten slotte zei hij „Maar neen. Ik kan het niet aannemen. Leslie is daartoe niet in staat. Zijn geheele leven heb ik hem gekend. Ik sta voor hem in. Die gek, neen, neen, ik bedoel, die arme Venning, zei me vaak het zelfde, maar ik geloof het nog met." „Welnu, we zullen het onderzoeken als ze hem voorbrengen," sprak Bryce. Chatterton scheen het voor en het tegen te wikken en te wegen. „Neen," zei hij ten slotte, „die helsche broer van hem is het. Leslie weet zelfs niet eens. waarom Gerald wraak zoekt te nemen." Weer zweeg hij en beschouwde de beide anderen achterdochtig. Hij moest zijn ongebreidelde tong leeren beteugelen. Wat had hij nu toch weet gezegd dat Eryce en Guest zoo verrast keken? Voor Bryce was hij met bang. Dat was een uil, iemand, die feitelijk geen verantwoorde lijken post mocht bekleeden, maar die ander. Welke gedachte hield dat ijskoude gezicht verborgen Inspecteur Bryce nam het woord weer. „Op welke wijze stieri \X ace precies, mijn heer Chatterton vroeg hij, terwijl hij den man koet in de oogen keek. De oude haalde zijn schouders op. „Hoe zou ik dat weten?" vroeg hij, „hoe ik, veeleer dan een ander Hij stierf toen hij dronken was." „Ofsch oon hij nooit alcohol geproefd had opperde Bryce op ijskouden toon. Chatterton keek verbaasd. „Hoe weet u dat 't Is mogelijk, ik weet het niet. Hij gleed uit over een rotspunt. Hij hij was waarschijnlijk. „Geholpen viel Bryce onbehoedzaam in. „Geholpen stamelde Chatterton, „ik begrijp u niet.... Geholpen?" „Ja, juist," sprak Bryce ijskoud, „door Zijn lieve vrienden Chatterton ontstelde hevig, maar vermande Zich dadelijk. „Je houdt van een grapje, vriend," lachte hij zoetig. „Neen, ik wilde zeggen, dat hij waarschijnlijk niet al te al te zeker was van zich zelf, en...." Hij begon te raaskallen. Dat bevestigde de vermoedens van den chef. Chatterton wist meer over het plotse linge uiteinde van George Wace, dan hij geneigd was los te laten. Dat bleek duidelijk uit de manier, waarop hij trachtte hem de nietszeggende verklaring aan te smeren, die zoo yele jaren geleden het publiek was voor gezet. Sir Arthur Sayle had beweerd, dat Wace nooit dronk en iedere buitensporigheid verafschuwde. Chatterton moest toch, als intiem vriend van den overledene, op de hoogte zijn van diens zwakke zijde. Zeggen, dat Wace dronken was, was opzettelijk zelf bedrog. „Hm." Dit nietszeggende gekuch droeg er geens zins toe bij om de twijfels van Chatterton weg te nemen, maar de laatste werd nog bevestigd in de wetenschap, dat hij te veel gezegd had. Moeizaam streek de oude man met zijn hand over zijn-oogen. „Ik denk, dat ik maar naar bed ga, met uw verlof, heeren," bracht hij met afgematte stem uit. „Ik heb een zwaren dag gehad. Met mijn zenuwen en die opwinding, ik ben moe doodmoe zooveel is niet goed voor iemand op mijn leeftijd, 't Is anders vreeselijk, arme Venning, afschuwelijk." Knikkend stond hij op en ging langzaam naar de deur wat was hij opeens vreeselijk verouderd. Hij was een schrikachtige, onvaste man geworden. Hij zweeg, doch bij de deur gekomen zei hij „Heeren, zult u niet ver geten de hoofddeur te sluiten. Ik zou niet kunnen slapen, als ik wist dat ze open was en die onmenschelijke kwelgeest kon binnen sluipen." Nog steeds in zichzelf mompelend, ging hij de rrar af. „Ik mag er wel eens naar omzien," sprak Guest nu. „Mijn arm begint verduiveld pijn te doen." Zij pakten hun hoeden, doofden de kaar sen uit en gingen de kamer door. Bij de voordeur bleef Bryce staan. „Houd op mei praten en flap de deur dicht als je weggaat," fluisterde hij. „Ik blijf nog even om te zien wat er gebeurt." „Wat denk ie, dat zal gebeuren?" „Iets," was het raadselachtige antwoord. Guest haalde zijn schouders op, ging naar de deur en trad luidsprekend naar buiten. De deur sloeg zoo hard dicht, dat men veilig veronderstellen kon, dat dit niet zoozeer ge beurde volgens de gefluisterde instructies van zijn collega, als wel uit persoonlijke opwinding. Stil ging Bryce terug naar de zooeven ver laten kamer en zachtjes binnentredend sloot hij de deur. Op den vloer gezeten, den rug gesteund door een armstoel, maakte hij zich gereed voor zijn nachtwaken. Een klok sloeg half drie. HOOFDSTUK V Een slag voor Bryce Nooit was een uur Bryce zoo lang gevallen, als het uur, dat nu volgde. Zoo'n poging vereischte natuurlijk van hem, dat hij zich doodstil hield, opdat zelfs niet de minste beweging zijn aanwezigheid zou verraden, en dat stelde zijn zenuwen en ledematen op een harde proel. Zelfs mocht hij niet rooken en zoo was hij genood zaakt de eenzaamheid van zijn waken te doorstaan met al de kracht, die hij te zijner beschikking ha O. Misschien was het het troostend gevoel van het automatische pistool in zijn zak. dat hem weerhield nu en dan, Dn het vernemen van een ie vaae eeluid op 'e «onneen. (Wordt vervolgd).

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1931 | | pagina 7