mmha-stichtim
TENTOOKSTEUMS
ikMsfiRtóii
Ml'
mi
Bij Gevatte Koude Cansmirin-
AUTOMOBIELEN
VERSLAG
STAATSCOMMISSIE-RUTGERS
23 JANUARI -1 FEBRUARI
IEDEREN MIDDAG VAN
2-3 UUR POLIKLINIEK
UIT DE PERS
MOTORRIJWIELEN
Herziening Lager Onderwijswet 1920
De grondslagen der bestaande wet dienen gehandhaafd Verschuiving
van lasten Financieele gelijkstelling voor het buitengewoon onderwijs.
Vermindering vén het aantal onderwijzers met pl.m. 2500 Het
voorkomen van kleine scholen De opleidingskosten
K Al Koorts* Rhou mare k "3®' '"rtabletten
^ooris, KtieiimatieK Wem9beWenwJle8enVervalschmaa»
Godlastering
UIT DEN OMTREK
R. K. Kiesvereenigig
„Santpoort-Station"
VELSEN
SPAARNWOUDE
HILLEGOM
INGEZONDEN
IPiSHaHmMMaMgB
OPENING VRIJDAGMIDDAG 2 UUR
TOEGANGSPRIJS F 1.20
DAMMEN
Om de persoonlijke kampioen
schappen van Haarlem en omstreken
SPQjRT EN SPEL
D. H. V B
AUTOMOBILISME
Verschenen is het verslag van de Staats
commissie. ingesteld by K. B. van 2 Juli
1926, inzake herziening van de L. O.-wet
1020.
De Commissie
De commissie was aanvankelijs samen
gesteld als volgt: lid en voorzitter mr. V. H.
Rutgers, oud-minister van O. K. en W. te
Amsterdam, lid en ondervoorzitter Th. M.
Ketelaar, lid van de Tweede Kamer, te Am
sterdam, leden; A. H. Gerhard, lid van de
Tweede Kamer te Amsterdam, mr. dr. J. van
der Grinten, hoogleeraar aan de R. K. Uni
versiteit te Nijmegen, mr. H. W. J. M. de
Jong, lid van den gemeenteraad van 's-Gra-
venhage, mr. A. Jonker directeur van de
Ver. van Nederlandsche Gemeenten, te
's-Gravenhage, Ed. Polak, wethouder van
Amsterdam, jhr. dr. J. W. H. Rutgers van
Rozenburg, lid van de Tweede Kamer, te
Baam, mr. J. Terp3tra. destijds secretaris
v. d. Schoolraad voor de Scholen met den
Bijbel, te 's-Gravennage, H. W. Tilanus, lid
van de Tweede Kamer, secretaris van den
Onderwijsraad, te 's-Gravenhage. mej. J.
Westerman, lid van de Tweede Kamer, te
's-Gravenhage, mr. A. l. M. J. baron van
Wijnbergen, lid van de Tweede Kamer te
Utrécht; secretarissen: P. Laban en J. C.
Ligtvoet, administrateurs by het departement
van O. K. en W
Op zijn verzoek werd aan mr. Jonker eer
vol ontslag verleend en in zyn plaats werd
benoemd dr. W. W. van der Meulen, wethou
der van 's-Gravenhage: mr. Terpstra werd,
in verband met zijn benoeming tot Minister
van O. K. en W., vervangen dcor mr T. A. v.
Dyken. referendaris by den Raad van State
te 's-Gravenhage. Ais adjunct-secretarissen
werden aan de commissie toegevoegd J. M.
Erdman, hoofdcommies bij het departe
ment van O. K. en W. en mr. Ph. J. Iden-
burg, welke laatste werd vervangen, na eervol
ontslag op verzoek, door mr. H. J. Tap.
De commissie is op 16 September 1926 ge
ïnstalleerd doot den toenmaligen Minister
van O. K. en W. mr. M. A. M. Weszink.
De opdracht
Aan de commissie werd opgedragen te
overwegen of in de L. O.-wet 1920 wyzigingen
behooren te worden aangebracht, waardoor
met volkomen eerbiediging van het beginsel
der financieele gelijkstelling tegenover de
openbare kassen van het openbaar en bij
zonder lager onderwys en zonder schade te
doen aan de vitale belangen van het onder
wys, aan dat beginsel een minder kostbare
toepassing wordt gegeven en tevens of, en
zoo ja ln hoeverre, kan worden tegemoetge
komen aan de klachten, die zoowel door ge
meente- als door schoolbesturen worden
geuit ten aanzien van hun inziens niet nood
zakelijke beperkingen van de vryheid van het
oderwijs
De commissie verdeelde haar arbeid over
twee subcommissies. Door de eerste, die onder
leiding van den onder-voorzitter werkzaam
wag, werd in hoofdzaak de behandeling voor
bereid van de onderwerpen: organisatie van
het. Lager onderwijs en interne inrichting van
de openbare school, alsmede van de oplei
ding van onderwyzers. De tweede subcom
missie, onder leiding van den voorziter be
handelde in hoofdzaak de punten: alge-
meene inrichting van de wet, algemeene be
schouwingen van de waarborgen der Grond
wet en van de verdeeling van den geldelijken
last tusschen het ryk, gemeenten en ver-
eenigingen. Rijksvergoedingen aan de ge
meenten, titel IV der wet (algemeen), stich
ting, enz. van gebouwen voor bijzondere lagere
scholen, Ryksvergoeding aan de schoolbestu
ren, gemeentelyke vergoeding aan de school
besturen.
De grondslagen van de bestaande wet
De commissie heeft zich in de eerste plaats
de vraag gesteld of de grondslagen van de
bestaande wet op het lager onderwys moeten
bewaard biyven, dan wel of op den grond
slag van art. 195 der grondwet een geheel
ander dan het thans vigeerende stelsel moet
worden gekozen. Na gezette overweging is
de commissie tot de slotsom gekomen, dat
de grondslagen van het bestaande stelsel
moeten behouden blüven.
In het bijzonder wat betreft de plaats, die
d? gemeente in de L.O.-wet inneemt en wat
betreft de verdeeling van de kosten tusschen
ha,ar en het Ryk, stelt de commissie geen
verandering voor. Alleen merkt de commissie
op, dat de verdeeling van de kosten voor het
openbaar onderwys tusschen Ryk en gemeen-
tep ongeveer dezelfde zal moeten zyn als die
van het by zonder onderwys.
Aangaande de vraag of inderdaad een
tegenstelling bestaat tusschen de verwachting,
dat de L.O.-wet 1920 een aanmerkelijke ver
lichting van lasten voor de gemeenten zou
medebrengen en de uitkomst, die deze wet
voor de gemeente-financlën heeft opgeleverd,
bepaalt de commissie er zich toe te wijzen
op een drietal punten, welke tot voorzich
tigheid moeten nopen, alvorens het bestaan
van die tegenstelling wordt aangenomen:
le Een vergelijking heeft alleen zin, wan
neer kapitaaluitgaven en exploitatiekosten
niet worden samengeteld, hetgeen by bestaan
de sWistieken wel geschiedt;
2e. bij de verwachting, dat de lasten der
gemeenten verlicht zouden worden, werden
onverplichte toekomstige uitgaven der ge
meenten niet in de berekening betrokken;
3e. de financieele resultaten der i. o.-wet
1920 zijn niet geiyk voor a.le «-«r,een-en.
Dat in de eene gemeente de gemeentelijke
uitgaven voor het onderwas door de wet van
19,20 zijn gertegen en in ie andere gemeente
gedaald, is niet een onredelyke achterstelling
van de eerstbedoelde gemeente; veeleer was
dg vroegere toestand, toen sommige gemeen
ten door de kosten van het lager onderwys
zeer weinig bezwaard werden, omdat dit in
byzondere scholen werd gegeven, onredelijk
te. achten en heeft de financieele gelijkstel
ling bepaa'deiyk ten doel gehad hieraan een
einde te maken.
Verschuiving van tasten.
Een voorstel der commissie brengt eenlge
verschuiving van lasten tusschen Rijk en ge
meenten mede; het is de bepaling in het eer
st,'lid van art. 56, dat het gemeentebestuur
aan het begin van het jaar aanwyst welke
onderwyzers voor Ryksvergoeding in aan
merking worden gebracht. De bedoeling van
deze wijziging is uitsluitend, adminisfratieven
omslag te voorkomen. Het resultaat zal in-
tusschen ook een gering financieel voordeel
voor het Ryk zyn.
Geen ve'schulving van lasten is gelegen in
het vervallen van art. 68 (mogelijkheid van
tydeiyke subsidie aan gemeenten indien deze
door onderwijsuitgaven onbillijk zouden wor
den bezwaard in verhouding tot haar mid
delen) en van het achtste lid van art. 205
(mogelijkheid van jaariyksche tegemoetko
ming van Rykswege aan gemeente ingeval
van onbillyke bezwaring). Sedert jaren zijn
deze bepalingen nauwelijks toegepast. Na de
invoering van de wet tot regeling van de fi
nancieele verhouding, is er voor behoud van
deze artikelen geen grond.
Stelt de staatscommissie dus niet een wy-
ziging voor van de grondslagen van het fi
nancieele stelsel der wet, binnen het kader
van het stelsel heeft zy overwogen, of de
kosten van de financieele geiykstelüng en de
kosten van het lager onderwys als geheel
kunnen worden beperkt.
Wat het vervolgonderwys betreft doet de
commissie geen voorstellen tot wyziging.
Wat het buitengewoon onderwys betreft,
meent de commissie, dat de nakoming van
het voorschrift der Grondwet, dat financieele
gelijkstelling van het algemeen vormend by-
zonder lager onderwijs eischt met het open
baar lager onderwys, niet langer mag wor
den uitgesteld. Zy heeft een algemeene wet-
telyke regeling ontworpen voor het onder
wys aan zwakzinnigen en zeer zwakzinni
gen, alsmede voor het onderwys aan schip
perskinderen. Door deze regeling zal ook het
gemeentelijk onderwys aan déze categorieën
van leerlingen steeds op Rykssubsidie aan
spraak hebben. De verhooging van de Ryks-
uitgaven uit de voorgestelde regeling voort
vloeiende, raamt de commissie op f 1000.000,
welk bedrag intusschen eerst na een reeks
van jaren zal worden bereikt. Ten aan
zien van de overige vormen van buitenge
woon onderwys zal de door de commissie
voorgestelde regeling den bestaanden invloed
vrijwel onveranderd laten.
Wat het gewoon en het uitgebreid lager
onderwijs betreft, moet bij het bespreken
van de kosten worden onderscheiden tus
schen de salarissen van de verplichte on
derwyzers, die voor rekening van het Ryk
zyn, en de ko'ten der gebouwen en der ex
ploitatie. Het bedrag der salarissen heeft de
commissie niet in haar onderzoek betrokken.
Het aantal onderwyzers dat voor Ryksre-
kening komt, is afhankeiyk van den leertyd,
waarin de commissie geen wyziging voor
stelt, en van de grootte der schoolklasse. Te
dien aanzien is de commissie gekomen tot
een ander stelsel, dan thans in art. 28 der
wet gevonden wordt voor de berekening van
het aantal aan elke school te verbinden on
derwijzers, zulks ten einde splitsing van
scholen niet in de hand te werken. De com
missie heeft voorts gemeend de cyfers in dat
stelsel aldus te moeten stellen, dat een ver
mindering van de uitgaven daarvan het ge
volg is.
Het aantal leerkrachten.
Volgens het ontworpen art. 28 wordt aan
elke school voor gewoon lager onderwys het
hoofd bygestaan door ten minste één onder
wyzer, zoodra het aantal leerlingen van het
voorafgaand kalenderjaar 46 bedraagt: voor
elk 45-tal leerlingen boven de 46 wordt een
onderwyzer meer vereischt. Voor de scholen
voor uitgebreid lager onderwys zyn deze
aantallen 27 en 26. Voo rde toepassing hier
van wordt een school voor U. L. O. met be-
nedenbouw gesplitst. Het hoofd der school
wordt geacht aan boven- en benedenbouw
werkzaam te zijn. Voor den benedenbouw is
een onderwyzer van by stand meer vereischt
dan in het eerste lid (betreffende scholen
voor gewoon 1. o.) is aangegeven.
Het voorstel der commissie zal, wordt het
aanvaard, niet ineens ziin volle werking
doen gevoelen. Het zal leiden tot een ver
mindering van het aantal onderwijzers met
ongeveer 1600. De commissie stelt een over
gangsbepaling voor, waardoor deze verminde
ring in drie jaar bereikt zal worden. Het
bedrag aan salarissen, dat daarmede be
spaard wordt zal, wanneer het gemiddeld
salaris voor het gewoon 1. o. op f 2000 wordt
gesteld en voor het u. L o. op f 3000, aan'
het eind van die drie jaron rond f 3454000
bedragen, waartegenover een jaarlijks af
nemend bedrag aan wachtgelden staat. Na
tien jaar zal door het buiten werking gera
ken van de overgangsbepaling voor bestaan
de kleine scholen, het aantal onderwijzers
opnieuw met ongeveer 933 verminderen (be
rekend naar den toestand op I Januari 1923),
hetgeen een verdere besparing van f 186S000
zal meebrengen. By die besparing is geen
rekening gehouden met hetgeen het Rijk aan
het Pensioenfonds is verschuldigd, na aftrek
van de op de onderwyzers verhaalde pen
sioenbijdragen.
Een andere besparing zal het gevolg zijn
van de door de commissie voorgestelde ge
neeskundige keuring van onderwijzers vóór
hun eerste aanstelling, waardoor het gevaar,
dat in het onderwijzerskorps personen wor
den opgenomen, van wie 't ts verwachten is,
dat zij over korten tijd als invaliden het
Pensioenfonds zullen bezwaren, zooveel mo-
gelyk wordt beperkt.
De exploitatiekosten der scholen
Wat de exploitatiekosten der openbare en
byzondere school betreft wordt opgemerkt,
dat het bedrag daarvan geheel afhangt van
de beslissing der gemeentebesturen, die deze
kosten hebben te dragen. De commissie stelt
enkele wijzigingen voor, waardoor voorkomen
wordt, dat dezelfde soort van uitgaven der
byzondere school hetzy als exploitatiekosten,
hetzij als kapitaalsuitgaven zal kunnen wor
den vergoed. Den termyn, gedurende welken
bijzondere scholen voor gemeenterekening 'n
boventallige onderwyzer in dienst kunnen
'-ouden nadat de gemeente zelve opgehouden
heeft boventallige onderwijzers te hebben,
wil de commissie van twee op één jaar terug
gebracht zien; waartegenover staat, dat de
schoolbesturen volgens de voorstellen der
commissie tydig zullen weten, wanneer zij
tot aanstelling van een boventalligen onder
wyzer voor gemeenterekening kunnen over
gaan: evenals zy ook tydig het bedrag zul
len kennen, dat zy voor exploitatiekosten
kunnen besteden.
Ook wat de kosten betreft, die de stichting
van de schoolgebouwen meebrengt, heeft de
gemeente reeds thans ten opzichte van open
bare scholen de volledige beslissing en ten
opzichte van bijzondere scholen zoodanige
bevoegdheid dat zy het in de hand heeft
noodelooze kosten te voorkomen. Hier doet
zich echter de vraag voor of het aantal scho-
n Hevea-product
Vraagt het Uw schoenmaker
len niet kan worden beperkt. De houding ten
opzichte van dit vraagstuk wordt in de eerste
plaats bepaald door het stelsel, dat welbewust
in de Grondwet is aanvaard. Het voorkomen
van stichting van te kleine scholen is met
dat stelsel zeker niet m stryd. Deze strekking
bezit de bepaling van de L.O.-wet. welke voor
bijzondere scholen een minimum aantal leer
lingen van 40. 60. 80 of 100, naar gelang
van het inwonerstal eischt. De commissie is
van oordeel, dat verhooging van deze cijfers
geen aanbeveling verdient; zy zijn reeds hoo
ier dan door c'e Bevredigingscommissie werd
voorgesteld, welke slechts een algemeen mi
nimum van 40 leerlingen kende. Voor de
openbare school bestaat een dergelyk mini-
mumciifer niet Ten opzichte van de kleine
openbare scholen handhaaft de commissie
het stelsel, dat de betrokken autoriteiten voor
ieder geval afzonderlijk beoordeeien of de ge
meente zich de kosten van instandhouding
van de "cuool behoort te getroosten.
Wat de bijzondere school betreft moet, be
houdens het niet gesubsidieerd worden van
scholen beneden het straks genoemde mini
mum-aantal leerlingen, het oordeel over de
ncodzakeiykheid van een school, krachtens
de bepaling der Grondwet, overgelaten wor
den aan hen, die haar stichten.
De commissie doet geen andere voorstellen
tot beperking van he aantal openbare of
bijzondere scholen dan de wijziging van art.
28. welke beoogt splitsing van scholen niet
te bevorderen, alsmede de vervanging van de
„verklaring" van art. 73 (betreffende het toe
komstig aantal leerlingen van een aange
vraagde bijzondere school) door een verhoo
ging van de waarborgsom voor scho'en met
minder dan 150 leerlingen, welke verhooelrg
ertoe kan b'jdragen, ongemotivcerden school-
bouw te voorkomen.
De commissie doet voorts het voorstel om
bijzondere scholen te verplichten genoegen ts
nemen met het medegebruik van gymnastiek
lokalen.
Van de tot nog toe vermelde voorstellen
der commissie, welke de strekking hebben de
onderwijsuitgaven te beperken, kan het te
verwachten financieele resultaat niet met
volkomen zekerheid worden geraamd. De
voorgestelde wijziging van art. 23 brengt
echter een besparing van f 3454.000 in drie
jaar, na tien jaar van f 5.320.000, waartegen
over staat een jaariyks afnemende uitgave
voor wachtge'den. Tegenover de besnaring
staat een voor een deel door de Grondwet
geëischte vermeerdering van Ryksuitgawn
voor het buitengewoon onderwys, welke tot
f 1.000000 zal kunnen sty gen.
Ook de
kosten van de opleiding van
onderwijzers
hebben een voorwerp van onderzoek uitge
maakt.
Een berekening, waarbij ervan is uitgegaan,
dat in de plaats van de 30 Rykskweekschn-
len en 73 gesubsidieerde kweekscholen waarr
voor op de begrooting 1930 gelden zijn uit
getrokken, bij uitvoering van de in de wet
van 1920 opgenomen regeling zouden komen
88 kweekscholen en 22 opleidingsscholen,
leidde tot de s'otsom, dat de kosten zouden
stygen van 4.295.000 (raming voor 1930 bui
ten de leerscholen en na aftrek van de op
brengst der schoolgelden) tot f 7272.800 (na
aftrek van schoolgelden). Indien de in de
wet opgenomen opleidingsschool zou wegval
len, en door kweekscholen vervangen wor
den, zouden de uitgaven stygen tot '7 959.000.
Van deze bedragen zouden ƒ2005 400 resp.
f 2.508.000 besteed worden aan toe'agen aan
onderwyzers in opleiding. De comm'ssie komt
tot de conclusie, dat de in de wot van 1920 neer-
gelede onleiding niet behoort te worden inge
voerd, doch dat het thans overeenkomstig de
overgangsbepalingen der wet en daarop steu
nende Kon. besluiten bestaande stelsel, dat in
de practyk goede resultaten heeft gegeven, als
wettelyk stelsel moet worden aanvaard. Ver
geleken bi) den bestaanden toestand is in het
daartoe strekkende voorstel een bezuiniging
niet gelegen, doch een belangrijke siiiging
van kosten in de naaste toekomst wordt daar
door vermeden.
Geen ingrijpende ontlasting van
overheidskassen.
Indien als resutaat van het onderzoek der
commisie belangrijker bezuiniging was ver
wacht, dan wijst zy erop, dat, zoolang de
Grondwet openbare scholen vordert, die vol
ledig uit de openbare kassen worden bekos
tigd, terwyl naar denzelfden maatstaf ook de
byzondere scholen uit die kassen moeten
worden bekostigd, ingrijpende ontlasting van
die kassen niet mogeiyk is.
In de opdracht der commissie werd behalve
op bezuiniging ook in het bijzonder haar aan
dacht gevestigd op het wegnemen van niet
noodzakelijke beperkingen van de vrijheid
van het onderwys. Ook op dit punt heeft de
commissie by voortduring haar aandacht ge
vestigd gehouden. Verschillende wettelijke
bepalingen, die de vryheid van openbare en
byzondere scholen beperken, stelt zy voor te
verzachten of te schrappen.
Zoo wenscht zy aan de gemeentebesturen
de vryheid te hergeven aan het hoofd der
school al of niet het onderwys ln een klasse
op te dragen. Zij wil, in overeenstemming
met het bij de Tweede Kamer aanhang ge
wetsontwerp, by de regeling van het school
geld aan de gemeenten meer vryheid van
beweging laten. Zy acht het voldoende 20
uren per week in de verplichte vakken te
eischen in plaats van 22 uur. zy wil toe
gelaten zien, dat scholen voor uitgebreid la
ger onderwijs zich niet beperken tot drie of
meer leerjaren, volgende op het zesde leer
jaar eener lagere school, doch ook de lagere
leerjaren omvatten. Zy wil het onderwijs in
vreemde talen niet volstrekt uitgesloten zien
in het vyfde en zesde leerjaar.
Afzonderlijke nota's zy'n aan het rapport
toegevoegd van de heeren A. H. Gerhard,
Th. M. Ketelaar, dr. W. W. van der Meu
len, Ed. Polak, H. W. Tilanus en mej J.
Westerman, o.a. de leerlingenschool betref
fende.
Aan het rapport is verder toegevoegd een
wetsontwerp van 114 artikelen, vergezeld
van een uitvoerige memorie van toelicht ng,
gevolgd door een vergelijkend overzicht van
de artikelen, zooals deze volgens het ont
werp zullen lulden, met de daarmede cor-
respondeerende artikelen der huidige wet en
eenige andere byiagen.
MOOiO pijn on Vxiosp Ijn Pr*» ««na Bü Apotb Orogmc»
Met Instemming nemen wy het volgende
driestarretje over uit „De Avondpost":
Het communistische dagblad- „De Tri
bune" gaat voort met de heiligste gevoelens
van de groote meerderheid des volks te
schenden.
Bracht het, op den avond voor Kerstmis,
een aller-schandelykst artikel over den
godsdienst, waartegen wy aanstonds hebben
geprotesteerd, gisteravond bevatte het blad
een zóó godslasterlijke plaat, dat wij er
zelfs gsen nadere aanduiding van willen
geven. Het volgt hierin de Russische me
thode, vermoedelijk zelfs een Russiscn
bevel. Er is onlangs een aangrijpend boek
verschenen: „Das Notbuch der Russischen
Christenhelt", waarin, onder leiding van dr.
K. Cramer uit Gotha, verschillende uitge
weken Russische geleerden vertellen, hoe
het christendom en de christenen in Rus
land vervolgd zijn. Tal van officieele docu
menten zyn in dit boek afgedrukt en
daaronder verschillende door het bolsjewis
me verspreide platen tegen den godsdienst.
In grove Godslastering doet wat „De Tri
bune" gisteravond te zien gaf, daarvoor in
geen enkel opzicht onder.
Strafbaar is dit schandelijke gedoe niet.
We zullen het moeten dulden. Men kan er
van op aan, dat het nog wel erger zal
worden.
Maar wij willen een andere opmerking
maken. Dezer dagen was in den Raad van
Haarlem de vraag aan de orde, of op grond
van het bovengenoemde artikel, „De Tri
bune" uit de openbare leeszaal moet worden
geweerd. Eenige vryzinnige raadsleden
hebben zich daartegen verklaard. Zij keur
den het artikel af, maar wilden niet belaf
ten, dat het publiek in de openbare leeszaal
van den inhoud van het blad kennis nam.
Het wil ons voorkomen, dat deze vryzin-
nigen hun opvatting zullen te hebben her
zien. Wij zijn zeer zeker ln het algemeen
ook geen voorstanders van zulke maatre
gelen, maar er is een grens. Waarom een
openbaar college niet zou mogen bepalen,
dat dergelijke godslastering die in onze
oogen erger is dan pornografie, en deze laat
men toch ook niet toe? in zijn eigen
inrichtingen niet onder de oogen van het
publiek zal komen, is ons een raadsel.
De zaak in Haarlem staat wy hebben
er nog eens nauwkeurig naar geïnformeerd
als volgt. B. en W. hebben met 3 tegen 2
stemmen besloten, het blad uit de leeszaal
te weren. De 3 zyn de christelyk-hlstorische
burgemeester, de chr.-hist. en de katholieke
wethouder; de 2 de vrijz.-democratische en
de sociaal-democratische wethouder. Toen
is in den Raad een socialistische motie
ingediend, welke zich tegen het verbod uit
sprak. Daarover staakten de stemmen
(17—17). en zy komt binnenkort weer in
stemming, wy hopen dat ondertusschen de
vrijzinnige leden tot het inzicht gekomen
zuilen zyn, dat zij niet met de vlag der
vrijheid de lading der meest verfoeilijke
Godslasteringen mogen dekken. De plaat
van gisteravond is een ernstige waarschu
wing.
Intusschen is er toch nog iets eigenaar
digs in het Haarlemsche geval. „De Tribu
ne" is uit de leeszaal geweerd, maar --
zoo heeft de directeur bepaald als er bij
den concierge om het blad gevraag wordt,
moet het gegeven worden.
Dit is dwaa'hëid.
Men verbiede het blad of men verbiede
het niet. Een dergelijke tusschenmaatregel
is verwerpelijk.
Wy gevoelen heel goed, dat wy, met ons
pleit voor een verbod, een voor den liberaal
gevoelig en delicaat punt aanraken. Maar
wy waarschuwen onze geestverwanten, dat
zy niet, ai is het maar uit de verte, den
schyn op zich laden, dat zij dergelijke hei
ligschennis toelaatbaar achten. Als de zin
nen in ons program, die over de hoogc
waarde van den godsdienst spreken, iets De-
teekenen, dan moeten wy er voor zorgen,
dat althans de overheid in haar instellingen
dergeiyke bladen niet ter lezing legt.
Dat zulk een maatregel in stryd zou zijn
met het liberale beginsel, ontkennen wy,
wat het geval in kwestie betreft, met alle
kracht.
De afscheidingskwestie
Bovengenoemde Kiesvereeniging hield een
ledenvergadering inzake het candidaat stel
len voor de a. s. verkiezingen van Prov.
Staten.
De opkomst was goed te noemen.
Nadat de eerste punten van de agenda
afgehandeld waren, kwam de candidaat-
stelling aan de orde.
Nadat de voorzitter op duideiyke wyze
aangegeven had, hoe het College van Ge
deputeerden en Prov. Staten samengesteld
wordt en welke taak en bemoeienissen dit
heeft op het gebied van overheid, byzonder
ten aanzien van de provincie Noord-Hol
land, werd overgegaan tot het noemen van
candidaten en vervolgens tot de volgorde.
De uitslag der stemming was: 1. P. Heilker,
Hoofddorp; 2. Van Wees, 't Gooi; 3. Meyer,
Velsen-N.; 4. dr. Droog, Heemstede; 5.
Straman, Ouder-Amstel.
Vervolgens kwam aan de orde de afschei
dingskwestie van de kiesvereeniging van de
R. K. Centrale Kiesvereeniging „Velsen",
naar aanleiding van een persverslag eener
ledenvergadering der R. K. Kiesvereen'g ng
IJmuden-Oost, d.d. 26 November 1930.
waarin stond, dat deze kwestie aan de hee
ren mr. Bomans, mr. Goseling en A. C. de
Bruin was voorgelegd. Het antwoord dien
aangaande sprak wel voor het beleid der
Centrale Kiesvereeniging „Velsen".
De voorzitter deelde mede, dat ook ons
bestuur zich tot bovengenoemde heeren had
gewend en van hen afschrift der geveerde
correspondentie had ontvangen. De ant
woorden van deze vooraanstaande personen
leidden de leden tot een geheel andere con
clusie in deze kwestie dan het perverslag
aangaf.
De vergadering bracht hulde aan de ac-
tivitc.van het bestuur en vereenigde zich
geheel met zijn inzichten.
Aangezien er weinig voor de rondvraag
aan de orde was, werd deze geanimeerde
vergadering weer t'ldig, na een opwekk-->d
en propafgTystisch woordje van den voor
zitter, met den Christeliik groet gesloten.
De a.s. raadsverkiezingen Op de gros
lijst der S. D. A. P. zijn de volgende namen
geplaatst: W. F. Visser, P. Schaar, P. F. C.
Roelse eh J. Stark, aftredende leden van den
gemeenteraad en E. Sanders en D. Zalm.
Statuten De „Staatscourant" bevat de
statuten van de Stiersnvereeniging „Voor
uitgang", gevestigd alhier.
Aanbesteding Gisteren werd in hotel
Pietermans aanbesteed door de architecten
Earnhoorn en van den Eerden de bouw van
de Copex-kantoorgebouwen aan de nieuwe
haven, alhier. Voor deze aanbesteding waren
16 biljetten Ingekomen. De inschryvlngen wa
ren als volgt:
C. J. Jansen, Hillegom 33.300
Gebr. Oosterom, Warmond 29.980
Joh. Seijsener, Hillogom 28.895
Will. Tunissen, Heemstede 32.850
P. Kort v d. Wiel, Rijnsb., Noordw. 33.265
M. Cobelens Zn., Haarlem 31.750
A. J. de Laater en Meyers, Leiden 31.300
C v. d. Vliet, Den Haag 33.590
J. Breevaart, Haarlem 29.800
N. J. Tromp, O verveen 31.600
NijmanRusman, Hillegom 30.898
Th. Renwyk, Sassenheim 30388
S. Strijk, Rypwetering 35.300
Jansen Moen, Haarlem 31.575
Th. v. d. Eosch v. d. Spek, Haag 32.445
C J. Kiebert, Sassenheim 29.749
Het laagst werd ingeschreven door Joh.
Seijsener, Hillegom met f 28395; opgevolgd
door C. J. Kiebert, Sassenheim met 29749.
Gunning aangehouden.
Voor den inhoud van deze rubriek stelt
de Redactie zich niet aansprakelijk
w 7; m w mmw,m v* «MP W
GEOPEND VAN
IOV-M.-5N.M', 8NM.-10N.M.
TWEEERLEI OORDEEL
De uitslagen van de 3de ronde van de
wedstrijden om de persoonlijke kamptoen-
schappen van Haarlem en omstreken luiden:
Dit commentaartje op de kwestie-H. be
doelt niet de hier verschenen artikelen van
Pastoor Reinenberg en de Hoofdredactie
der N. H. C, aan te vullen of er iets aan
af te doen.
Het wil dit: de aandacht er op vestigen en
dit nadrukkelyk, dat er, onder diegenen,
die zich voor de jongeren interesseeren en
er zich zoo nu en dan graag eens voor
warm maken, geheel niets leeft van een
communis opinio ten gunste van Heimans
gewraakte manoeuvres. Degenen, die zich by
de een of andere gelegenheid moeite gaven,
de „jongeren" tegen al te generaliserende
critiek te verdedigen, maakten altijd voor
behoud voor excessen, geloof ik, hoewel zij
voor de goede intenties van de lui op
kwamen.
Dit loopt echter de spuigaten uit. Dat
het bewuste geknoei maar iets met katho
liek idealisme te maken heeft, kan niet aan
genomen worden. Het werk „Ssrenitas"
wordt bovendien door de bevoegde critiek
afgewezen als in litterair opzicht onbe
duidend. Naar inhoud en vorm verwatering
dus.
Nu „de jongeren" toch aan de orde zyn,
kan er neg iets gezegd worden.
Wordt die andere jongere, het enfant
terrible van de Gemeenschap, nog niet bar
vervelend met ziin schetterend kroniek- MO-
werk? En moest die man mot zyn pracht-
stijl en zijn geestig woord zich niet scha
men, zijn kostelijke krachten te verspillen
aan het overhoop halen van al of niet
imaginaire vuilnisbakken?
Talent en enthousiasme, misschien voor
goed verloopen in nutteloos of gevaariyk
werk.
Dit alles neemt gelukkig niet weg, dat
de jonge katholli
vitaal genoeg biij'
en op vele gebieden
te zijn. 13335 13518 14247 14264 14301 14615 14382 14693
We hebben onder ons den prozaïst Coolen, 14718 14753 14819 18487 18778 18878 'M'S 16172
den essayist Van Duinkerken, den dichter 16200 162^3 16357 16419 16467 16551 16723 15868
Wildeveld den cultuur-beschouwer Knuvel 16990 17015 17048 17165 17271 17331 17388 17474
T 17478 17540 17987 18158 18179 18254 18281 18478
der, de musici Andriessen en Monniken- 13,373 13539 15/37 js9I6 13922 18975 19255 19514
dam, etc. 19529 19741 19755 19731 19930 20014 20109 20135
Ik geloof, dat de redactie der N. H. Crt. 20195 20300 20314 20=00 20541 20591 20703 20720
een weinig zwaar op de hand was, toen ze f0775 20806 20S10 20838 20910 20956
Hoofdklasse
W. Stroo wint "an A. ds Jong, Chr. F. Visse
wint van J. B. luiter Jr.
De partijen P. G. van EngelenJ. van
Looy, J. W. van Dartelen—H. W. Zitman en
F. A. Berkemeier—B. Dukel werden afgebro
ken en worden op 26 dezer voortgezet.
Eerste klasse
J. van Berkum—R. Hartgerink afgebroken.
Derde klasse
H. C. Stappers wint van J. Groen; H. C. J.
Andriessen remise met Th. Werdler; C. Dik-
ksboom wint van Th. Wesselman; H. J.
Rozyn remise met Jac. Fr. van Garderen.
De party A. KielJ. P. Exel Jr. werd afge
broken.
ffN let-Offlcle el)
Sfe STAA'iS'OTERIJ.
Trekking van Woensdag 21 Januari 1931.
5e Klasse. 3e kilst.
HOOGE PRIJZEN.
634, 5221. 7434 elk J 1000.
1689. 2877, 4493. 7S45 elk 4(0.
5595. 6159, 11059, 20752 elk 20O
3987. 6601, 8272, 1US4, 12691, 16416, 18960 elk
73
536
1518
2174
3470
4699
5642
6946
8953
10036
192
763
IfcLS
2192
3568
5147
5807
7033
8977
Prijzen van 170.—.
195 221 321 335
7?-
1640
2'17
3817
5197
6'.'86
7409
9036
IftORll 101 S3
835
1704
2256
4009
525S
6202
7472
9489
llt'lS
850
1896
2567
4333
5363
6208
S421
9598
in'fi'
401 418
1450 1503 1515
1987 3073 2097
2670 2947 33)3
4409 4558 4614
5417 5420 5623
6318 6507 6649
8448 8519 8713
9631 9638 9764
10413 16510 10686
sprak van „kringen", waarin de wein'g
verkwikkende mentaliteit zou heerschen
van de twee aangeduide heeren.
Apeldoorn, 19 Januari.
H. AUKES.
District Haarlem.
JuniorenCompetities.
Programma 25 Januari 1931:
1ste klasse
Alliance 3T.Y.B.B. 4, 12 uur.
O, Gezellen 4Geel Wit 4, 2 uur.
H.B.C. 5Concordia 4. 12 uur, Heerenweg.
2de klasse.
T.Y.B.B. 5Alliance 4, 2.30 uur.
O. Gezellen 5—Geel Wit 5, 3 uur.
V.VF. 2—R.K.V.Z. 3, 2 uur.
3de klasse
V.V.F. 3O. Gezellen 7, 3 uur.
B.S.M. 4—H.B.C. 6, 12 uur.
13
332
585
865
1311
1560
1750
2012
2144
2360
2634
2861
3192
3639
3871
4195
4453
4739
5096
5187
5795
6053
6142
6505
6921
7354
7686
7961
8237
8404
8850
9177
9413
9827
10122
10490
10724
11001
11440
11741
70
352
590
879
133o
1582
1818
2031
2148
2413
2662
2908
3243
3672
4010
4299
4460
4758
5140
5489
5815. 5858
6054 6090
6157 6181
6554 66C0
6937 6945
7374 7394
7693 7748
7974 7989
8285 8287
8489 8501
8898 8916
9180 9193
9433 9464
9886 9889
10130 10132
90
356
636
903
137?
1594
1833
2033
2154
24*8
2694
2924
3269
3674
4021
4305
4508
4875
5199
5542
Nieten.
107 170
429
690
925
13S4
1686
1852
2045
2161
2489
2697
2974
3291
3690
4022
4346
4517
4890
5317
5667
5876
6091
6215
6691
7054
7459
7759
8085
8788
8522
9032
9205
9521
9929
10164
11516
11845
4de klasse
Zaterdagmiddag 24 Januari:
H.B.C. 8—H.B.C. 7, 3 uur.
By terreinafkeuring evengoed bericht stu
ren s.v.pl.
De competitieleider
P. P. SMIT,
Santpoort.
12498 12-73
12908 12913
13110
13482
13820
17990
14185
14512
15084
I54SO
15968
10495 10530 10617
10728 I0S24 10853
11052 11178 11217
11527 11618
11919 12165
12575 12589
12920 12981
13155 13179
13524 13554
13S39
14056
14261
14734
15111
15630
13125
13513
13835
14006
14197
14=61
15101
15534
445
716
966
1389
1690
1863
2048
2208
2529
2739
3050
3413
3095
4047
4351
4565
4894
5364
5723
5880
6115
6740
6779
7058
7503
7806
8112
8292
8546
9043
9266
9579
9919
10317
10670
10873
11324 11367
11688 11692
12315 12351
12515 12762
13034
217
469
790
1015
1404
1702
1901
2759
2246
2539
2747
3061
3516
3723
4099
4367
4609
4953
5379
5740
5995
6116
6302
6783
7218
7511
788?
8142
8349
8558
9052
9299
9612
10042
10356
223
511
845
1179
1455
1741
1905
2096
2275
2560
2793
3670
3559
3826
4106
4372
4553
5C61
5437
5754
6003
6126
6329
6818
7235
7538
7890
8192
8360
8769
9068
9344
9780
100 S3
10384
13846
14076
14287
14781
15184
13901
14106
1436
16518 16=40
17161 17197
16128 16149
16585
17492
17761
18124
18697
19254
I95S0
17.5.35
17776 17834
18131 18T75
18733 18888
19283 19302
17204 17209
17575 17650
13031
13206
13584
13866
14101
I432I
14872 14873
152=0 15376
15739 I5827 I58"7
16218 16334 16383
16618 16629
17235
17654
17878 17930
18201 18213
18925 19030
19316 19359
10627 10571
10877 10918
11382
11701
12357
1?S03
13637
13284 13399
13659 13661
13920
14126
14408
14927
15425
15857
16444
16==2
17387
17706 17740 17742
17935 I80'3 18057
18251 18388
19107 19179
19378 19409
16738
17381
309
SS3
861
1204
1747
1953
2104
2319
2624
2817
3133
3571
3843
4164
4387
4692
5092
5481
5760
6043
6133
6369
6904
7210
7566
7938
8210
83S3
8813
9099
9108
9824
10084
10411
10677
10932
11383
11740
12493
12851
13045
13409
13713
13984
14143
14459
14941
15471
15950
16448
16026
17439
18588
19189
19538
19601 l°67f) 19715 19740 19771 1070S 19816
19829 19962 20007 20015 20042 2(053 20065 20100
Naar wy vernemen, zal de heer Le° Lauer ?0376 In.sso sn.ws 20444 201=8 2^8 ?nm 20=69
d.d. 1 April optreden als hoofdredacteur van 20595 20601 20607 20690 20725 20770 2087' 20040
het weekblad „Auto-Leven". 20941
De heer Lener blijft in geiyke functie aar Y 9 b e t 4 r i u g; 5e Klasse, 2e lijst: 164S0 m/z
het tydschrlft „Sport in Beeld" verbonden.
Hoofd van het gezin (aan de telefoon): „Ja Kom maar gerust
we zullen je als onzen huisgenoot behandelen." (H travaso)
