PRACHTIG
Franken's
f 750.-
f250.-
f125.-
f50.-
f40.
Broodfabrieken
bureauxnassaulaan49
Dn nummer bestaat uit bladen
I I
DINSDAG 10 FEBRUARI 1931
DRIE EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 17688
AANGIFTE MOET OP STRAFFE VAN VERLIES VAN VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL
een frissche boel
Out
Radiotoespraak van
Z. H. den Paus
Opening van het Vaticaansche
Radiostation
Hr. Ms. Heemskerck aan de Riviera
25 schepen in het iis in de Finsche
Zee
Jan C. de Vos overleden
Verjaardag van 's Pausen kroning
Japansche Veerpont
gezonken
Vijftig personen verdronken
Het geparfumeerde bankbiljet
Vechtpartij te Zwartemeer
Een man gedood, een zwaar gewond
De zgn. vorst van Geleen
Iets nieuws
Stille Omgang
Jaarvergadering te Amsterdam
Electriciteit in den
tuinbouw
Plantentrekken in den winter
Broeimest vervangen door stroom
dat brood van FRANKEN
Ik eet het dadelijks
De Kerkelijke Liturgie
Een verklaring van het Doorluchtig
Episcopaat
Per auto naar Den Oever
De pest
De Itallaansche Oceaanvliegtuigen
VOORNAAMSTE cNIEUWS
J. J. WEBER ZOON
OPTICIENS FABRIKANTEN
Groote Houtstraat 166 Haarlem
Telegrafisch Weerbericht
„De Tribune" blijft uit de
Openbare Leeszaal
te Haarlem
B. en W. handhaven hun besluit
De Zondagswet
in Engeland
Wijziging aanstaande?
Telefoon No. 13866 (drie lijnen)
Postrekening No. 5970.
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen: per week 25 ct.; per
"Wartaal 3.25; per post, per kwartaal
3.58 by vooruitbetaling.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIEN 36 ct. p. regel
VRAAG- EN AANBOD-AD VERTEN'
TIES. 1—4 regels 60 ct..p. plaatsing;
elke regel meer 15 et, bij vooruitbeL
Bij contract belangrijke korting.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
tusschen den tekst 60 ct per regel.
ak°,nn®,8 op dit bind zijn ingevolge de verzekeringsvoorwaarden 4 Qfïflfl
«en ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeeringcn: I uUUUa""
Levenslange geheele ongeschiktheid tot werken door
verlies van beide armen, beide beenen of beide oogen
bij een ongeval met
doodelijken afloop
bij verlies van een hand.
een voet of een oog
bij verlies van eer
duim ot wiisvinger
bij een breuk van
been öf arm
bij verlies van *n
anderen vinger.
Deze week zal de Kamer een aanvang
■j^ken met de behandeling van de Suri-
aamsche begrooting voor 1931. Dit deel
ati het Rijk bezorgt Nederland heel wat
'hancieele zorgen, want de onderhavige
e8rooting eischt een rijksbijdrage van
°n8eveer 40 procent van het totaal der
eer laag gehouden uitgaven. Het is ech-
r onze plicht om voor de daar wonende
ederlanders te zorgen en ons de offers
getroosten. Bedroevend Is het, dat,
aar jaarlijks eenige millioenen in dien
verdwijnen, de ekonomische ontwik-
eling van dit gewest ook in de toe
tst nog weinig hoopvol is. Verschil
de pogingen zijn in die richting reeds
*ahgewend en het Suriname Studie-
^hdicaat en de Ondernemersraad heb-
etl tevergeefs getracht het Neder-
ahdsch kapitaal voor dit gewest te in-
^■esseeren.
Het ligt voor de hand, dat de bespre
ngen in de Kamer over deze begrooting
eeds in mineurtoon gevoerd worden,
Jder scherpte evenwel, want er is nie-
n^d, die het toovermiddel weet om
.eh toestand in korten tijd te wijzigen.
11 den Kolonialen Raad te Paramaribo
ehkt men daar blijkbaar anders over
lijdt men aan overgevoeligheid. Als
nen de debatten leest, die aldaar over
eZe begrooting gevoerd zijn, dan kan
niet anders zeggen, dan dat het
aar een frissche boel is.
Tevreden over hetgeen Nederland doet
de leden niet, want volgens hen
°rden de gelden gegeven onder morren
verwijt. De heer May zeide, dat het
en meer op het Surinaamsche volk
eh indruk maakt, dat een geuite
ehsch juist niet vervuld wordt, en dat
?*eh daarbij afgaat op rapporten van
rjeh, die het Surinaamsche volk als ge-
eel geen goed hart toedragen.
»Hoe men in Regeeringskring denkt
°Ver Suriname en zijn bevolking, daar-
y_ah geeft de rede van den Minister van
H°loniën in de Kamer bij de behande-
'tig van de begrooting voor 1930 blijk,
fablers, volgens die Excellentie draagt
aet Surinaamsche volk van alles en nog
^at de schuld. Er is zelfs niet tegenop
j^zien, ons te hoonen. Maar gelukkig
Nloeven wij ons van al het gezegde
Jets aan te trekken, gezien de wijze,
/dop leden van de Kamer zich ultlie-
b over de mentaliteit van deze Excel-
Ntie."
.De voorzitter van den raad vond het
Jet eens noodig, den spreker tot de orde
e roepen. Over de uit Nederland gezon-
jjn ambtenaren was deze spreker ook
eelemaal niet tevreden, en dat er per-
s°ben van vreemde nationaliteit be-
^beind werden, noemde hij Neerland'?
0tlthacht te kijk zetten. Het zou hem
Jet verwonderen, als men te avond of
e Uorgen nog eens een of andere groot-
elti uit China of Japan Gouverneur
?'°a maken, om te trachten dit land tct
Welzijn te brengen.
Deze kritiek en deze taal waren echter
j}°8 maar kinderspel bij wat de heer
Jdns het hooren. Deze had het over
jjt gehalte der elementen, die in deze
Nonie een onderdak zoeken en naar
^er worden uitgezonden met hooge
garissen om de inheemsche krachten
J Plichtsbesef voor te gaan en hun lel-
ft8 te geven. Als hij daarna zegt, dat
aar Suriname voor het meerendeel
JJhderwaardige krachten overkomen,
Je het Nederlandsche gezag meermalen
N oneer strekken, verzoekt de voorzit-
r den spreker toch, zich wat te mati-
Zonder protest mag hij echter zeggen,
jjt men in Suriname leeft in een sterk
^tiorven atmosfeer. „Die sterk bedorven
^biosfeer is naar zijn innige overtui-
aan te merken als nawee van een
eMnd in dit land, dat men met alle
^tienen mag aanduiden als een bewind
Vab booze hartstochten, ees bewind dat
heeten mag een drankbewind van
wege de ruime mate waarin toentertijd
~°or den Landvoogd zelf en door allen,
Je hem lief waren, hunne kelen moch-
b worden bevochtigd."
Als hij het later heeft over de be-
^bursperiode, waarin machtsmisbruik,
jbpepering, spionnage en achterklap
°°8tij vierden, en dat hij een ambte-
"Jd, die een verkeerde handeling pleeg-
zulks niet kwalijk nam, omdat deze
e tiupe was geworden van de vroegere
6chte omgeving, wordt hij gedreigd
^et ontneming van het woord.
Als hij daarna spreekt over den oud-
j °Uverneur en het leed, dat aan Staten-
j®ber. is overkomen, zegt hij: „In waar-
?eiti was hij nochtans niet slechts de
eWerker, maar ook de beul".
Dan schorst de voorzitter de vergade-
Jn8, maar na de hervatting gaat de
Simons rustig door met te zeggen.
at hij er zijn leedwezen over wenscht
ült te drukken, dat hij door den voor
ster zoo verschillende malen tot de
bttie is geroepen, maar het zal hem wel
meer gebeuren. Hij zal verkeerde toe-
banden met naam en toenaam aandui-
en en niet nalaten, de waarheid „door
Öaer8 en been" te verkondigen.
TVe gelooven niet, dat er hier te lande
gemeenteraden zijn, waar het zoo
Paansch toegaat als blijkens de versla-
BeP ln den Kolonialen Raad van Suri-
De „Osservatore Romano" meldt, dat Z. H.
de Paus Donderdagmiddag 12 dezer het
Vaticaansch Radiostation zal openen door
het lint door te knippen waarmee de motoren
zijn verbonden. In een andere kamer zal
Z. H., door op een knop te drukken, het
station in werking stellen.
Daarop begeeft de Paus zich naar de zaal,
waar de microfoon is opgesteld. Daar zal
Z. H. precies om 16.45 uur (midden-Euro-
peesche tijd) in het Latijn de gansche wereld
toespreken. De toespraak van Z. H. zal later
in de voor naamste wereldtalen worden
weergegeven.
Hierop heeft de zitting plaats van de
wetenschappelijke Academie waar Marconi
tot lid zal worden benoemd.
UITZENDING DOOR DEN K. R. O.
Naar de directie van den K. R. O. mede-
dee'de, zal de plechtigheid van de inwerking
stelling van het Vaticaansche zendstation in
ieder geval door den K. R. O. worden uitge
zonden. De onderhandelingen zijn nog steeds
gaande.
De bedoeling was eerst om den zender van
den K. R. O. direct per draad te verbinden
met Rome. Dit plan heeft men echter mosten
opgeven, daar de Telegraafdienst slechts over
twee lijnen kan beschikken, die bovendien
slechts tot Zürich loopen. Daar de plechtig
heid juist valt op een tijd, waarin het tele
foonverkeer zeer druk is, maakte de Tele
graafdienst bezwaar tegen het afstaan van
een lijn aan den K. R. O.
Thans echter bestaat de mogelijkheid, dat
de zender van den K. R. O. Donderdag
middag via Langenberg per draad met Rome
zal worden verbonden. Dit is echter nog niet
geheel zeker. Er worden hieromtrent n.cg
besprekingen gevoerd in Keulen. Mocht blij
ken dat ook dit plan niet uitgevoerd kan
worden dan zal de K. R. O. de uitzending
uit den aether opvangen en opnieuw uit
zenden.
Een ontvangst te Nice
Ter gelegenheid van het bezoek van Hr.
Ms. Jacob van Heemskerk aan de Riviera,
is te Nice onder voorzitterschap van den
heer S. van den Bergh en met onze consuls
te Nice en Monte Carlo tot eere-voorzitters,
een comité gevormd, dat commandant en
officieren op Woensdag 18 Februari te 16 30
uur een thee en op Zaterdag 21 Febr. te 21
uur een diner zal aanbieden, belde ln het
Palais de la Méditerrannée. Kaarten zijn tot
15 Februari te verkrijgen aan het Ned. con
sulaat en bij het bureau Insulinde, 15 Rue
Grimaldi, Nice.
Voor onderofficieren en manschappen zal
het comité o.a. autotochten organiseeren.
Nabij het eiland Hogland in de Finsche
Zee liggen 25 schepen van verschillende na
tionaliteit in het ijs vast. Alle pogingen ze
te bevrijden zijn tot dusverre tevergeefsch
geweest.
Al deze schepen zijn op weg Man Leningrad
naar het Westen blijven steken. Volgens
draadlooze berichten van boord der schepen
beginnen de voorraden kolen en levensmid
delen uitgeput te raken, zoodat te Reval on
gerustheid heerscht over het lot der schepe
lingen.
Gisternacht is te Den Haag op vijf en
zeventig jarigen leeftijd overleden de
oud-acteur Jan C. de Vos.
Jan C. de Vos studeerde aanvankelijk
voor architect, bezocht daarna eenigen tijd
de Leidsche Universiteit en kreeg ten slotte
een engagement bij „Het Nederlandsch
Tooneel", waarbij hij in 1876 debuteerde.
Na liquidatie van dit gezelschap, kwam hij
bij „Le Gras en Haspels". Vervolgens
stichtte hij te Rotterdam met Willem van
Korlaar Sr. een eigen gezelschap, dat tot
1895 heeft bestaan. Na korten tijd bij
Prot te Amsterdam te hebben gespeeld,
kwam hij opnieuw bij het toen „Koninklijk"
geworden Vereeniging Het Nederlandsch
Tooneel.
Ook Is de overledene geruimen tijd hoofd
redacteur geweest van de „Haagsche Cou
rant".
In 1918 was Jan C. de Vos verbonden aan
„Het Tooneel", directeur Willem Royaards
en daarna aan het „Hofstad-tooneel", on
der leiding van Cor van der Lugt Me'sert.
Ook als tooneelschrijver was de over
ledene bekend. Voorst was hij leeraar aan
de Tooneelschool.
In de nabijheid van de haven van Kobe
kwam het Fransche passagiersschip „Por-
thos" in botsing met een stampvolle veer
pont, die op slag ronk. 25 personen werden
reeds gered, doch men gelooft dat er 50
vermist worden, die naar men vreest zijn
verdronken.
name. We zijn zeer benieuwd of de Ka
mer in parlementaire taal bij de behan
deling van de begrooting over deze de
batten niet iets zal zeggen, want op deze
wijze gevoerd, kunnen ze er nooit toe
bijdragen om de verhouding tusschen
Suriname en Nederland gezond te
maken.
Pontificale Hoogmis te 's-Gravenhage
Ter herdenking van den verjaardag van
de kroning van Z. H. Paus Pius XI heeft
Z.Exc. Mgr. L. Schioppa, internuntius bij het
Nederlandsche Hof Zondagmorgen in de kerk
van O L. Vrouw van Goeden Raad aan den
Bezuidenhoutscheweg te Den Haag, een pon
tificale Hoogmis opgedragen, waarna het Te
Deum werd gezongen.
Bij deze plechtigheid waren aanwezig
Hunne Excellenties de Ministers van Arbeid
en van Defensie, de gezanten van Oostenrijk,
Cuba, Spanje, Polen, België, Denemarken,
Portugal, Brazilië, Venezuela, Hongarije,
Italië, Argentinië, Mexico en de zaakgelas
tigde van Peru. De gezanten waren vergezeld
van hun echtgenooten en het personeel der
legaties. Eveneens waren tegenwoordig de
afgevaardigden van de verschillende R. K.
studenten-vereenigingen. De kerk was tot in
alle hoeken gevuld. Een goed gekozen litur
gische muziek luisterde de plechtigheid op.
Een Parüsch agent met een goeden neus
Een Parijsch agent heeft dezer dagen
bewijs gegeven van een buitengewonen speur
zin bij de ontmaskering van een dief.
In een bekend café op Montpamasse zat
een dame, die bij een van de vele gelegen
heden, dat zij genoodzaakt meende te zijn
haar neusje te poederen, een biljet van
honderd francs uit haar taschje liet vallen.
Een als heer gekleed persoon raapte het op
en trachtte meteen het café te verlaten.
Doch reeds hadden anderen den diefstal
gezien en voordat hij uit het café was ge
draaid, was de dief reeds gearresteerd,
schrijft de „Tel.". Een agent werd ontboden,
die den man ondervroeg, doch deze zeide,
dat hij van niets wist, zijn consumptie had
betaald en den tijd gekomen achtte hei-
café te verlaten. De man werd gefouilleerd
en er verschenen eenige biljetten van hon
derd francs uit zijn zak. Nu kwam echter
de speurneus van den agent te hulp. Hij
berook de biljetten een voor een, vroeg de
dame of hij ook even aan haar taschje
mocht snuffelen en in een oogwenk had hij
de honderd francs ontdekt, die even wel
riekend waren als het taschje. Voor dit
overtuigend bewijs is de man gezwicht en
heeft den diefstal bekend.
Drie arrestanten
Zondagavond is te Zwartemeer onder de
gemeente Emmen zwaar gevochten, waaroij
een persoon werd gedood en een gewond.
In een café zaten de jongelui R. Valke,
Ch. Munnik en H. Walters, allen arbeiders
uit Zwartemeer, die na een woordenwisseling
met den 46-jarigen Lippold en diens 20-ja
rigen zoon buiten den strijd voortzetten,
waarbij van het mes gebruik gemaakt werd.
De 46-jarige H. Lippold werd zeer zwaar
gewond en per ziekenauto naar het acade
misch ziekenhuis te Groningen overgebracht,
doch overleed onderweg. Zijn 20-jarige zoon
werd zwaar gewond, doch kon, nadat dr.
Haverkamp uit Klazinaveen de eerste hulp
had verleend, naar huls worden vervoerd,
ten einde daar verder verpleegd te worden.
Gisteren was de toestand niet direct levens
gevaarlijk. De twee andere jongelieden wer
den eveneens gewond door messteken, doch
zij konden, nadat ze door een geneesheer
waren verbonden, naar huis terugkeeren.
In den loop van den avond werd nog een
onderzoek Ingesteld door de marechaussée
van Klazinaveen, waarop Valke, Munnik en
Walters gearresteerd werden en voorloopig
in de marechausséekazeme opgesloten.
De woordenwisseling liep over het feit, dat
de jonge Lippold ontkende, betrokken te zijn
geweest bij een diefstal, waarbij tie drie
andere betrokken waren geweest.
De Hooge Raad heeft arrest gewezen in
de zaak van mr. F. J. L., wonende te Geleen,
zich noemende vertegenwoordiger van de
landsheerlijkheid van het graafschap Ge
leen, als leenbezitter van Dammerscheid en
Werenderhof, die cassatie had aangeteekend
tegen een arrest van het gerechtshof te
's-Hertogenbosch, waarbij hij met bevesti
ging van een vonnis der rechtbank te Maas
tricht wegens huisvredebreuk en vernieling
is veroordeeld tot f 20 boete subs. 20 dagen
hechtenis.
De ideale spiegel-belichttng is die belich
ting, waarbij alle slagschaduw vermeden
wordt en een verblinding van dengene, die
hem gebruikt, onmogelijk maakt. Men heeft
dit probleem al op verschillende manieren
tot oplossing trachten te brengen, maar al
tijd zonder resultaat. Dezer dagen Is er ech
ter een spiegelverlichting in den handel ge
bracht, die aan alle eischen schijnt te vol
doen. Deze lichtspiegel is door vier onzicht
bare ingebouwde gloeilampen omgeven en
de reflector straalt van boven, onder, links
en rechts een zóó zacht licht op het ge
laat, dat gevoelige personen er niet eens
door verblind worden en van den anderen
kant wat voor scheren, schminken en fri
seeren van zoo'n groot belang is geen
enkele schaduw op het gezicht geworpen
wordt. De spiegel is handig genoeg om op
reis meegenomen te kunnen worden en men
kan hem op ieder stopcontact aansluiten.
De voet bevat een laadje, waarin scheer-
en toiletartikelen geborgen kunnen worden.
Behalve als spiegel kan het licht echter ook
als bureaulamp, die niet verblindt, gebruikt
worden, want de achterzijde is daarvoor
speciaal ingericht en wanneer men het ho
rizontaal plaatst, zoodat het licht tegen net
plafond valt, kan men het als nacht- of zie-
kenlamp gebruiken.
Zondagnamiddag om één uur hield het
gezelschap van den „Stillen Omgang" (e
Amsterdam in het Roothaanhuis aan de
Torengracht zijn jaarvergadering. Vertegen
woordigd waren de over het geheele land
verspreide zusterafdeelingen. Vanuit de
uiterste hoeken van ons vaderland waren de
bestuursleden opgekomen.
Om ongeveer l'A uur opende de vice-
voorzitter van Amsterdam, de heer v. d.
Broeke, de vergadering en maakte allereerst
excuus, dat het wat laat was geworden. Spr.
verzocht daarna den secretaris over te gaan
tot voorlezing van het jaarverslag.
Hierna volgde de rekening en verantwoor
ding van den penningmeester, welke met
een klein batig saldo werd afgesloten.
Daarop volgde mededeeling over het gou
den feest van het gezelschap in Amsterdam.
De vice-voorzitter deelde mede, dat nog
slechts één der oprichters in leven is en wel
de heer Elzenburg, thans nog voorzitter van
het gezelschap.
Inmiddels kwam de Hoogeerw. Heer Dr.
v. Noord, Deken van Amsterdam, ter ver
gadering, die met daverend applaus werd
begroet.
De vice-voorzitter deed mededeeling, dat
op 15 Maart a.s. het gouden feest zou wor
den herdacht door een pontificale H. Mis,
op te dragen door Z. D. H. Mgr. Aengenent.
Des namiddags om twee uur een grootsche
feestvergadering in het concertgebouw. Het
bestuur hoopt hier alle zusterafdeelingen
aanwezig te zien. Voor de deelnemers zijn
toegangsbewijzen verkrijgbaar bij aanvrage
aan den heer Elzenburg, N.Z. Voorburgwal,
Amsterdam. Aan de besturen der zuster
afdeelingen zijn reclamebiljetten gezonden,
om in de verschillende kerkportalen op te
hangen.
Hierna volgde de toewijzing der verschil
lende kerken voor de aangesloten genoot
schappen, zoowel voor de bedevaarten van
14 op 15 Maart als voor die van 21 op 22
Maart.
Na beëindiging van dit moeitevolle punt,
werd de vergadering te ongeveer kwart voor
4 uur gesloten.
In de redoutezaal te Maastricht hield op
uitnoodiging van de directie der stroom-
verkoopmaatschappij, ir. J. H. Riemens,
rijkstuinbouwconsulent te Naaldwijk, een le
zing over de toepassing der electriciteit in
den tuinbouw.
De proeven werden te Naaldwijk in twee
erlei richting genomen.
Ten eerste als verwarmingsproeven, spe
ciaal tot het vervangen van broeimest door
electrische energie, en tot het vorstvrij hou
den van kassen in het vroege voorjaar: en
ten tweede als belichtingsproeven bij het
kweeken van planten in den winter.
De eerste reeks proeven is genomen met
de komkommer- en met de tomatenteelt.
Op vier verschillende wijzen werd te werk
gegaan.
In het eerste proefveld werd alleen de
bodem verwarmd, in het tweede naast den
bodem tevens de lucht der broeikas, in het
derde werd naast broeimest, electrische ver
warming toegepast en in het vierde werd
ter contröle de gewone verwarmingsmethode
gevolgd.
De uitkomsten spraken sterk ten gunste
der electriciteit; deze gaf niet alleen over
vloediger, maar vooral vroegtijdiger uitkom
sten. De vruchten waren eerder rijp en be
ter van kwaliteit. Nadeelige gevolgen werden
niet waargenomen: van uitdrogen van den
grond was geen sprake.
De mogelijkheid is volgens spreker abso
luut aangetoond: in het a.s. seizoen zal wor
den nagegaan, of deze kunstmatige teelt ook
rendabel is in economischen zin
Ook het vorstvrij houden van overigens
onverwarmde kassen is door spreker met
goed gevolg beproefd in een zoogenaamd
„warenhuis" van 33 op 37 meter.
Begin April, als met de tomatenteelt
wordt aangevangen, is de temperatuur over
dag hoog genoeg in zulk een warenhuis,
maar zoodra nachtvorsten optreden, worden
de planten gedood, of althans sterk terug
gezet in hun groei.
Door de electrische verwarming is de oogst
het vorig jaar 14 dagen vervroegd: hij be
gon reeds op 13 Juni, waardoor de finantl-
eele inkomsten zeer gunstig werden. De op
brengst was in totaal 9453 kilogram tomaten
of 3.per z.g. éénruiter.
Aan stroom werd verbruikt 2400 K.W.U. a
2 cent, hetgeen neerkomt op nog geen vijl
cent per éénruiter.
Hier ziet spr. beslist ook een economische
mogelijkheidde proef heeft reeds toepas
sing in het bedrijf gevonden.
Ten slotte kwam spr. tot de electrische
verlichting. In den winter kan de kweeker
alle uitwendige omstandigheden beheerschen
maar het zonlicht ontbreekt. Ook bij de
beste zorgen krijgt hij lange geëholeerde
planten.
Na langdurige en veelvuldige proefnemin
gen is het spr. ten slotte gelukt midden in
den winter komkommerplanten te kweeken,
die hij den aanwezigen liet zien, en die in
derdaad alle kenmerken van welgeslaagde
zomerplanten vertoonden.
Dit hoopvol resultaat werd behaald door
een langdurige bestraling met rood neon
licht, terwijl alle andere, ook de duurste be
lichtingsmethoden faalden.
De kas, waarin de proef volkomen slaag
de, bevatte één neon-buis van 1.75 c.M. leng
te met een capaciteit van 850 Watt en
slechts 110 volt spanning.
Per plant heeft de proef aan stroom (dus
afgezien van de installatie) circa zes cents
gekost. De practijk zal verder wel de econo
mische zijde onder de loupe nemen.
Haarlem - Heemstede - Bloemendaal
Adv.
Op verzoek van het Doorluchtig Episco
paat van Nederland is in „Ons Liturgisch
Tijdschrift", orgaan der vijf officieele Dio
cesane Liturgische Vereenigingen in Neder
land, onderstaande verklaring opgenomen.
Naar aanleiding van een streven, dat in
den laatsten tijd wordt waargenomen, meent
het Doorluchtig Episcopaat goed te doen met
te verklaren:
I. dat het verschillende meeningen en
nieuwe praktijken, die in den laatsten tijd,
niet zonder miskenning der waarde van de
tot nu toe bestaande, als „ideaal-liturgisch"
of als „liturgisch" worden gepropageerd, niet
kan aanvaarden:
2 dat het wel ten sterkste aanbeveelt het
bevorderen der liturgische plechtigheden en
haar luister, door er voor te zorgen, dat
deze zoo waardig, eerbiedig en liturgisch mo
gelijk geschieden, om zoo de geloovigen te
brengen tot beter begrip en waardeering
daarvan en tot actieve deelneming daaraan,
vooral door het meezingen der liturgische
gezangen
3. dat het tevens met nadruk wenscht voor
te houden, dat daarbij geen veranderingen
mogen worden ingevoerd tegen de voorschrif
ten en verlangens der Kerkelijke Overheid,
die in dezen alleen bevoegd is:
4. dat het ten volle erkent de waarde van
de Liturgie der Oudheid èn als middel tot
beter begrip onzer tegenwoordige Liturgie èn
als model van den waren geest der Liturgi
sche plechtigheden, maar dat het daarmede
die oude Liturgie geenszins wil beschouwd
zien als het eenlg ware en eenig-goed-litur-
gische
5. dat het geenszins toelaatbaar acht van
de thans geldende Kerkelijke voorschriften
en van de thans bestaande wettige gewoon
ten af te wijken en eigenmachtig tot de oude
Liturgie terug te keeren;
6. dat uit eerbied voor de zaak, waar het
om gaat, een al te lichtvaardig gebruik van
het woord „Liturgisch" dient te worden ver
meden.
Er ligt in de termen „Liturgie" en .Litur
gisch" iets gewijds, iets heiligs. Daarom ligt
er ook iets stuitends in het bezigen van deze
woorden als reclame voor kunst- of kunst-
nijverheidsproducten.
Daarenboven wekken die woorden noodza
kelijk de gedachte aan een bijzondere sanc
tie der H. Kerk, wat moet worden voorko
men, waar die volstrekt niet bestaat.
7. dat, waar de Liturgie feitelijk is de door
het Kerkelijk Gezag geregelde openbare eere-
dienst, het vanzelfsprekend ls, dat bij de li
turgische beweging en vooral bij liturgische
praktijken op de allereerste plaats moet
worden gevraagd naar de voorschriften van
de bevoegde Overheid.
w. g.
J. H. G. JANSEN,
Aartsbisschop van Utrecht.
L. J. A. H. SCHRIJNEN,
Bisschop van Roermond.
R. HOPMANS,
Bisschop van Breda.
A. F. DIEPEN,
Bisschop van 's-Hertogenbosch.
J. D. J. AENGENENT,
Bisschop van Haarlem.
En de gevolgen
Een bekend Amsterdamsch medicus heeft
Zondag met zijn zoon per auto, vanuit
Medemblik langs den nieuwen WieringerdijK,
het dorp Den Oever op Wieringen trachten
te bereiken. Niet lettende op de borden, welke
door de directie der Zuiderzeewerken waren
geplaatst, is men doorgereden en in een ge
deelte opgespoten klei terecht gekomen met
het gevolg, dat de wagen tot aan de beide
assen in de slappe specie wegzakte.
Met behulp van toegesnelde Zuiderzee-
arbeiders werd getracht den wagen op vaste-
ren bodem te krijgen, hetgeen echter niet
gelukte. Eerst na enkele uren na aankomst
van een auto met technisch personeel uit
Medemblik, slaagde men er ln den wagen uit
zijn netelige positie te bevrijden.
Stijgend aantal slachtoffers
Blijkens ontvangen mededeelingen zijn in
het tijdvak van 30 November tot 27 December
1930 in Ned.-Indië 595 personen aan pest
overleden tegen in de vorige periode 50L
870.000 lires per stek
De Italiaansche oceaanvllegtuigen zijn door
de Braziliaansche regeering gekocht voor
870.000 lires per stuk, betaalbaar in vier
termijnen, hetzij in geld, hetzij in koffie.
Verklaring van het Doorluchtig Episcopaat
met betrekking tot de Kerkelijke Liturgie.
(blz. 1, 1ste blad)
Overleden is de oud-tooneelspeler Jan C.
de Vos.
(blz. 1, lste blad)
België en zijn fortenbouw.
(blz. 1, lste blad)
Radio-toespraak van Zijn Heiligheid den
Paus bij de opening van het Vaticaansche
Radiostation.
(blz. 1, lste blad)
Ernstige vechtpartij te Zwartemeer.
(blz. 1, lste blad)
Japansche veerpont gezonken. Vermoe
delijk 50 personen verdronken.
(blz. 1, lste blad)
Duitsche Rijksdag. Wijziging van het
Reglement van Orde.
(blz. 2, 2de blad)
De Sovjet-Unie en Turkije nemen deel
aan de Europeesche Conferentie.
(blz. 2, 2de blad)
Brand in een renstal te Oakland. 3
personen en 80 paarden omgekomen.
(blz. 2, 2de blad)
Marine-begrooting der Ver. Staten ten be
drage van 344 millioen dollar aangenomen.
(blz. 2, 2de blad)
Rede van Henderson over de ontwapening.
(blz. 2, 2de blad)
De orde op Madeira hersteld.
(blz. 2, 2de blad)
Jhr. mr. Rh. Feith benoemd tot vice-pre
sident van den Hoogen Raad en mr. dr. K.
J. Frederiks tot secretaris-generaal van het
Departement van Binnenlandsche Zaken en
Landbouw.
(blz. 3, 2de blad»
Rapport van bewindvoerders en accoun
tants over de Handels- en Landbouwbank.
(blz. 3, 2de blad)
Vragen van mr. Boon aan den minister van
financiën betreffende extra-steun aan de ge
meenten voor uitkeering aan werkloozen in
bepaalde bedrijven.
(blz. 3, 2de blad)
Barometerstand 9 uur v.m.: 762. Stilstand
LICHT OP. De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om 5.32 uur.
Hoogste barometerstand 774 mM. te
Weenen.
Laagste barometerstand 723.5 ttM. te
Seydisfjord.
Verwachting:
Matige tot krachtigen, later afnemende,
Westelijke wind, betrokken tot zwaar bewolkt,
aanvankelijk nog regenbuien en zachter.
STORMWAARSCHUWINGSDIENST
Geseind van De Bilt heden te 7.40 uur
aan alle posten:
Wordt verwacht storm uit het Zuidwes
ten!
B. en W. van Haarlem hebben hun besluit,
waarbij het dagblad „De Tribune" uit de
openbare leeszaal van Haarlem werd ge
weerd, gehandhaafd. Zooals reeds gemeld is»
werd in de jongste vergadering van den
gemeenteraad een motie aangenomen van
den heer Joosten (S. D. A. P.) om B. en
W. uit te noodigen geen maatregelen ten
opzichte van „De Tribune" te nemen.
Aan dit verzoek van den Raad hebben B,
en W. dus niet voldaan.
„De Tribune" blijft uit de openbare lees
zaal.
Van welingelichte zijde wordt vernomen,
dat het Engelsche Ministerie van Binnen
landsche Zaken bezig is met de voorbereiding
van een wet, waardoor de Londensche County
Council en de plaatselijks autoriteiten in de
andere steden de bevoegdheid zullen krijgen,
om naar eigen inzicht bij verordening bios
coopvoorstellingen, het open hebben vaa
musichalls en andere publieke vermakelijk-
beden op Zondag toe te staan.
