f250.- JUIST DIT Franken's f 3000.- f750.- f125.- f50.- f40.- teliSife- via1 ËuJI HET VERGAAN VAN DE „NOORDPOOL" DE ROLSTEEG Broodfabrieken BUREAUX NA8SAULAAN 48 ADVERTENTIEN 35 ct. p. regel dit nummer bestaat uit drie bladen DONDERDAG 5 MAART 1931 DRIE EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 17703 AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE REGISTER, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL Nijverheidsonderwijswet V.D. EN OORLOG J'.':. V- V -f V V -:"0 T -jf Hangar met 9 vliegtuigen verbrand „Die Spaerne Sanghers" Ontstaan uit „Zang en Vriendschap" VOORNAAMSTE cKIEUWS f J. J. WEBER ZOON OPTICIENS - FABRIKANTEN Groote Houtstraat 166 Haarlem Telegrafisch Weerbericht Een meevaller Telefoon No. 13866 (drie l(Jnen) Postrekening No. 5970. ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen/ per week 25 ct.; pér kwartaal f 3.S5; per post, per kwartaal 3.517 bjj vooruitbetaling. NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT VRAAG- EN AANBOD-ADVERTEN. TIES. 1l regels 60 ct. p. plaatsing; elke regel meer 15 ct- by vooruitbet By contract belangrijke korting. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN tusschen den tekst 60 ct per regel. Alle alv.-ne'. or, dit Mad zijn ingevolge de verzekeringsvoorwaarden •egea opüuvanen verzekerd voor een der volgende uitkeeringem Levenslange geheele ongeschiktheid tot werken door verlies van beide armen, beide beenen of beide oogen bij een ongeval met doodelijken afloop bij verlies van een hand een voet of een oog bij verlies van een duim ot wijsvinger bij een breuk van been of arm bij verlies van *n anderen vinger In het program van de R. K. Staats party 1929 staat onder het hoofd onder- WJs de bevordering van het nijverheids onderwijs o.m. door opheffing van de Wet van 28 Juli 1924 Staatsblad no. 367 Wet name artikel 11. De volgende week zal In de Tweede Kamer een wetsontwerp tot wijziging en aanvulling van de Nyverheldsonder- Wlj'swet in behandeling komen, waarbij &an dit punt van het Katholiek pro- Bram, als het ontwerp wordt aangeno men, wordt voldaan. Dadeiyk na de verkiezingen is er bij de behandeling van de ryksbegrooting In 1929 door Mgr. Nolens met kracht aan gedrongen op uitbreiding van het nijver heids-, of zooals het voor 1921 hee]tte, het ambachtsonderwys. Er bestaat hier te lande een groote behoefte aan goed geschoolde arbeiders en om deze to krijgen, is deugdelijk nijverheids-on derwijs een eerste vereischte. Dat ver der ons program voor dit onderwys ook de toepassing van de gelijkstelling vraagt, behoeft hier niet afzonderlijk Vermeld. By de behandeling van de Onderwij3- begrooting in 1929 heeft de minister van Onderwys, mede in antwoord op het pleidooi van Mgr. Nolens, toegezegd, ie ®ullen bevorderen de intrekking van art. 11, hierboven genoemd, het z.g. stopartikel en bovendien de opname in de Nyverheidsonderwyswet zelve van eene bepaling analoog aan die, voor de Eubsldieering van het middelbaar- en Voorbereidend hooger onderwys voorge steld. Het -wetsontwerp, dat de volgende Week aan de orde komt, beoogt aller eerst inlossing van deze belofte. Reeds Vóór Kerstmis heeft het op de agenda van de Kamer gestaan, maar door d? Veelheid van werkzaamheden moest her toen helaas worden afgevoerd. Dat is Zeer te betreuren, want daardoor wordt de opheffing van het stopartikel pas «en jaar later van kracht, daar een fegeeringswyziging den datum 1 Janu ari 1931 nu gewyzigd heeft In 1 Januaii 1932. Formeel wordt voldaan aan hetgeen het Katholiek program vraagt, maar daarmede is alles gezegd, want geheel opgeheven wordt 't stopartikel niet, daar er een andere, zy het ook eenigs- Zihs ruimere, regeling voor in de plaats komt. Het staat voor de regeering vast, dat het om financieele redenen niet mogelijk zou zyn alle aanvragen om Subsidie voor gemeenteiyke en byzon- dere nyverheidsscholen in te willigen. Wel een bewys welk een achterstand er is op het gebied van dit zoo nuttig onderwys. Elke aanvrage om subsidie voor gemeentelijke of bijzondere nyver heidsscholen moet getoetst worden aan den eisch van noodzakeiykheid. maar bovendien moet rekening worden gehouden met de voor nieuwe scholen beschikbare geldmiddelen. In een dergeiyke regeling zit een ele ment van willekeur, maar omgekeerd is het ook zeer moeilijk, om in de wet vhst te leggen de normen, waaraan voldaan 2ou moeten worden om automatisch recht op subsidie te krijgen. Het nijver- heidsonderwys zou zich dan moeilijk kunnen aanpassen aan de wisselende behoeften van de samenleving, want !n de verschillende deelen van het land en ook in de steden en dorpen kunnen öiet dezelfde normen gelden. Het voorstel van de regeering zocht nu in de eerste plaats een waarborg in het aangeven in algemeene termen van de factoren, waarvan de beslissing af- hankeiyk moet zyn. Telkenmale zal dan beslist worden, of de behoefte aan de school in verhouding tot de daaraan verbonden verhooging van de Rijksuit gaven voldoende is gebleken. Door .de 6. D. A. P. is reeds een amendement in gediend om de subsidieverleening los te maken van de daaraan verbonden ver hooging der Ryksuitgaven, maar dat zou beteekenen, dat alle aanvragen zou den moeten worden ingewilligd. Hierop Is niet de minste kans, vooral niet in dezen tyd, gezien de te verwachten daling der rijksinkomsten, en als een dergeiyk amendement zou worden aan genomen, zou de minister zeker machti ging vragen om het ontwerp in te trek ken. Een waarborg voor een billijke toe kenning van het subsidie wordt in het ontwerp gezocht In een ruime voorlich ting van de Kroon, die voor iedere school de eindbeslissing heeft. Allereerst moet de gemeenteraad, na dat deze voor zooveel mogelijk de daar- by betrokken organisaties van patroons en werklieden heeft gehoord, zyn oor deel ov.er de noodzakelijkheid van de oprichting of Instandhouding van eeu nyverheidsschool uitspreken. Doet ne gemeenteraad dit niet binnen zes maan den na indiening van de aanvraag, dan geschiedt dit door Gedeputeerde Staten, die eveneens advies geven als de ge meenteraad afwyzend op het verzoek beschikt. Daarna wordt door den minis ter het advies ingewonnen van den Onderwijsraad, die daarvoor een af dee ling Vakonderwijs heeft. Eerst dan volgt 4e beschikking van de Kroon, die, inge val dat ze afwyzend is, met redenen omkleed dient te zyn. Met al deze waarborgen omringd, hoopt de minister willekeur te vermij den en bestaat de kans dat het nijver - heidsonderwys, zy het voorlooptg nog langzaam, zich toch gestadig zal uit breiden. Een andere belangrijke wyziging is noodzakeiyk geworden, omdat de in de wet gestelde termijn van 10 jaren voor hen, die, niet geheel bevoegd tot het geven van dit onderwys, daartoe toch vergunning hadden, op 31 December 1930 is komen te vervallen. Tegen de verwachting in is het echter niet ge lukt in dezen tyd een voldoend aantal leerkrachten te kweeken. Waar nu het nyverheidsonderwys zich gaat uitbrei den, is het noodzakeiyk daarin te voor zien. Dit geschiedt doordat' de minister in dit ontwerp de bevoegdheid krijgt om, indien zich geen bevoegde leer krachten voor een betrekking aanmel den, aan niet- of niet-geheel bevoeg den, telkens voor den tyd van één jaar, de vergunning voor het geven van onderwys te verleenen. Op deze wyze biyft de prikkel bestaan voor de bestu ren om bevoegden te zoeken en voor de onbevoegden om de bevoegdheid te halen. Ten slotte wordt in verband met de totstandkoming van de Ambtenaren wet 1929 een wijziging van de beroeps instantie voor het onderwyzend personeel, die tot heden In de Nyver heidsonderwyswet geregeld was, nood zakeiyk. Aan de directeuren en leeraren der gesubsidieerde bijzondere scholen wordt een recht van beroep toegekend op een commissie, zooals ook de Hooger- Onderwyswet, de Middelbaar-Onderwijs wet en de Lager-Onderwyswet 1920 die kennen voor het personeel, verbonden aan gesubsidieerde bijzondere scholen voor voorbereidend hooger, middelbaar en lager onderwys. Mogelyk dat hierover nog een princi pieel debat gevoerd zal worden en wel naar aanleiding van het ontslag, te verleenen aan de onderwyzeres die huwt en die daarvoor geen recht heeft op beroep. De S. D. A. P. en mogelyk nog andere partyen ter linkerzijde wil len deze onderwyzeres niet ontslaan, maar we vermoeden toch niet dat het wetsontwerp daardoor in gevaar zal worden gebracht, ook al Is door de S. D. A. P. een amendement ingediend om het beroep ook in die gevallen moge lyk te maken. In de lager-onderwijs- wet staat op dit oogenblik dezelfde bepaling. De vryzinnig-demokraten hebben on der leiding van Mr. Marchant een heel zonderlinge rol gespeeld in de kwestie der eenzydige ontwapening en der „dap pere ongehoorzaamheid". Las men geregeld „De Vrijzinnig- demokraat", dan moest men wel tot de conclusie komen, dat eenzydige ontwa pening het beste en het eenigste middel was óm ons land buiten den oorlog te houden. „Buiten den oorlog" daaronder ver stond men natuurlijk een (overigens niet begeerlijken) toestand, als wy m 19141918 beleefd hebben. Mr. Marchant is nu echter tot de be vinding gekomen, dat zyn geliefkoosde eenzijdige ontwapening ons dit geluk je niet kan en ook niet zal waarbor gen, als 't eenmaal op vechten aankomt. Wy hebben hem heelemaal verkeerd begrepen, zegt hy in „De Vryzinnig- demokraat": „Honderdmaal reeds hebben wij betoogd, dat men zich niet moet voorstellen, als zou een ontwapend Nederland van den oorlog geen last hebben. Het heeft niet mogen baten: alweer zien wy het voorgesteld, alsof naar onze meening een ontwapend Nederland voor de oorlogsrampen zou blij ven gespaard. Bulten den oorlog blijven is iets anders dan het eigen land te bewaren voor oor logshandelingen, op het eigen gebied ge pleegd door anderen. „Buiten den oorlog biyven" beteekent: zelf niet meedoen aan het oorlogsbedrijf. Niemand van ons heeft er ooit aan gedacht, dat hiermede zou worden bereikt, dat niet door anderen op Nederlandsch gebied zou worden gevoch ten. Dat is helaas niet mogelijk." 't Is wél een koude douche! De oorlog zal dus tóch op ons gebied komen (met alle ellende van dien), ook als we ontwapend zyn? Waarom maker! de vryzinnig-demo kraten zich dan zoo druk voor eenzydige ontwapening? Zou het dan niet verstandiger zyn, de eigen nationale kracht zoo veel mogelyk te organiseeren om indien noodig -- althans een poging te kunnen wagen tot afweer van de oorlogs-ellende? In zekere omstandigheden kunnen wy toch een belangrijk gewicht in de schaal leggen. De lijkeri van negen slachtofers De reddingsboot nog niet uitgevaren v-3 ÉH In aansluiting met de reeds gisteren gepubliceerde foto's, geven wij hierboven nog de „Noordpool IJm. 132", die op de Scliotsche kust verging. Reuter seint uit Londen, dat gisteren de lijken zyn gevonden van nog zes leden der bemanning van de „Noordpool", IJm. 132. De ontdekking was het gevolg van een on derzoek ingesteld door vlsschers en politie. De lijken werden te voorschijn gehaald uit een geul op byna 300 M. afstand van het wrak. Volgens de vlsschers liggen nog twee lijken in de geul. Het is nog steeds onmogelijk het wrak van zee uit te naderen. By laag water zyn giste ren evenwel twee visschers over de rotsen geklauterd tot binnen 40 M. afstand van 't sehlp, waar zy de zes laatste letters van den naam ....rdpool konden lezen. Wederom twee lijken geborgen Er zyn gisteren opnieuw twee lijken gebor gen van by de ramp aan de Schotsche kust verongelukte visschers. In totaal zyn thans negen ïyken geborgen. De lijken deerlijk verminkt Al de gevonden lijken waren deerlijk ver minkt en alle kleeren waren door den zwa- ren golfslag weggeslagen. Hen der geborgen slachtoffers is een zwaar gebouwde volwas sen man: andere zyn jonge mannen van 19 tot 20 jaar. De politiedokter onderzoekt de lichamen in de hoop merkteekens te ontdekken, die tot identificatie kunnen leiden. Men heeft kunnen vaststellen, dat op een ,der armen van het gisteren gevonden slachtoffer de naam D. Moresman is getatoueerd. Heden zal het, aldus meldt de TeD'-corr. uit Ro- sehearty, met de overblijfselen van het Maandag aangespoelde slachtoffer worden begraven op het kerkhof van Fraserborough. De lijkstoet zal vertrekken uit het ziekenhuis waar de lichamen zyn ondergebracht. De deelneming van de bevolking is niet verminderd en een groot aantal inwoners van Fraserborough was gisteren weer naar Kinnaird Head gekomen. De kustwacht hoopte gisteren de reddingsboot te kunnen uitbrengen, doch hoewel de bemanning zich den geheelen dag gereed heeft gehouden, moest het plan worden opgegeven. Wel was de wind gaan liggen en de zee gekalmeerd, doch er stond een veel zwaar der deining en het was nog niet verant woord, de reddingsboot tusschen de uiterst gevaarlijke rotspunten uit te zenden. By Informatie hedenmorgen was de toe stand van het slachtoffer naar omstandig heden redelijk. Gisterenmiddag werd voor Gedeputeerde Staten van Noord-Holand een aantal be zwaarschriften behandeld tegen het raadsbe sluit van 23 September 1930 der gemeente Haarlem, waarby de Rolsteeg, loopende van het Kenaupark naar het Rolhuizen, aan den publieken dienst onttrokken werd. Een vijftiental adressanten wees op het verkeersbezwaar daaraan verbonden en op de waardevermindering van hun perceelen ter plaatse, omdat een huis met een achteruit gang meer opbrengt dan een zonder. Het ge meentebestuur van Haarlem wees op het al gemeen belang. De Manegebrug was verbe terd en gemoderniseerd en nu bleef nog over de opruiming van de zeer gevaarlijke hoek van de brug naar het Kenaupark. Door rui ling van grond kreeg de gemeente den scher pen hoek vry, maar daartegenover stond, dat de Rolsteeg aan de zyde van het Kenaupark zou worden afgesloten. Teneinde te voorko mendat zich ongerechtigheden in de dood- loopende steeg zouden kunnen voordoen, stelde de gemeente voor, de uitgang aan het Rolhuizen met een hek af te sluiten en de bewoners, met een huis-uitgang op de steeg, van een sleutel te voorzien. Voor reclamanten waren aanwezig Mr. A. Merens, de makelaar J. W. van Santen Sr. en de heer Sanders. Mr. J. Gerritsz pleitte namens het ge meentebestuur. In een zeer lang betoog schetste Mr. Merens de bezwaren van zyn cliënten. Spr. ging terug naar oude tyden en sprak de hoop uit, dat de steeg nog eeuwen geopend zóu mogen blyven! Reclamanten erkennen wel de noodzakelijkheid van de verkeersverbetering aan het Kenaupark, maar zij hebben voor hun bedryf of anderzyds de steeg, met een in en een uitgang noodig. Als er nu wagens aan de eene zyde inryden, kunnen ze er aan de andere zyde uit. Er past precies een vrachtwagen tusschen de muren, dus als er straks achteruit gereden moet worden, zal de beschadiging der perceelen enorm zyn. In de steeg zijn o.a. een wasscherlj en een houtkoopery gevestigd. Een doodloopende straat is volgens pleiter iets onzinnigs, waar toe men slechts by'uiterste noodzaak mag overgaan. Vooral in onzen modernen tyd mag er geen sprake meer van zijn. De afsluiting met een hek brengt tal van bezwaren mede; dikwyls zal vergeten worden het hek te slui ten en dan kan er van alles in het donkere slop gebeuren. Ook bracht spreker brand-ge- varen te berde. De gemeente kan de zaak ge- makkelyk oplossen, door de uitgang te ver plaatsen, omdat zij meer grond aan het Ke naupark heeft, zy wenscht dit voorstel ech ter niet te aanvaarden, omdat zy het plan heeft opgevat ter plaatse een gebouw voor de T. B. C.-bestrijding en Zuigelingenzorg te plaatsen. Dit zyn echter nog plannen. Pleiter wees ten slotte nogmaals op de belangen van de omwonenden van de Rolsteeg. Wethouder Gerritsz merkte op, dat de ver- keerstoestand by het Kenaupark dringend verbetering vereischte. De gemeente is zoo gelukkig geweest grond te kunnen ruilen en de belangen van eenige bewoners wogen niet op tegen het groote belang van veiligheid ter plaatse. Inderdaad komt het betrokken ge- V bouw van T. B. C. etc. In het Kenaupark, de grond is daarvoor" echter tot op de c.M. noo dig. Verkeer is er in de steeg niet ,en de auto's voor de bedryven ter plaatse kunnen wel voor het hek wachten. Mr. Merens had het radicaler van de ge meente gevonden, indien zij niet geruild had, maar eenvoudig onteigend, terwille van dat zelfde algemeene belang. Gedeputeerde Staten züllen nader beslis sen. 250.000 dollars schade Te Winnipeg Is een hangar met 9 vlieg tuigen van de Western Canada Airways door brand totaal vernield. De brand ont stond door ontploffing van een benzine reservoir. De schade wordt op 250.00 dollars ge raamd. is de oorzaak van ons succes .Brood van de beste hoedanigheid Haarlem - Heemstede -Bloemendaal Adv. Lieven Duvosel directeur. Nadat het stukje „Zang en Vriendschap" (onder „Fultjes" pag. X tweede blad) reeds was geschreven, ontvingen wy hedsnmorgen de volgende mededeallng over de oprichting van een zangvereeniging, waarvan de heer Lieven DUvonel directeur zal zyn. Gisterenavond vergaderden in de tuinzaal van café-restaurant Gebrs. Brinkman aan de Groote Markt, de leden van „Zang en Vriendschap" die verleden week de verga dering hebben verlaten als protest, omdat zij zich met den gang van zaken n.l. het terzij de stellen van het rapport der commissie van arbitrage niet konden vereenigen. Het doel dezer bijeenkomst was het.stich ten van een nieuw mannenkoor. De verga dering, die een geanimeerd karakter had, werd geleid door den heer L. Schoorl, die in zyn openingswoord constateerde, dat de kern van trouwe zangers van „Zang en Vriendschap" aanwezig was. Nogmaals werd betreurd, dat in „Zang en Vriendschap" niet werd gehandeld zooals die vereeniging met het praedicaat „ko- ninkiyk" verplicht was. Doch van eenige wyziging in de houding was niets gebleken, zoodat besloten werd, zelf een anderen weg te gaan, om tot „aangenaam zingen onder bekwame leiding" te komen. Na eenige be spreking werd besloten tot oprichting van een nieuw mannenkoor. De aanwezige 42 personen traden tot de nieuwe vereeniging toe, terwyi 6 adhaeslebetuigingen waren binnengekomen, zoodat het koor met 48 op richters-zangers werd gesticht onder den naam „Die Spaerne Sanghers"; Besloten werd de verdere leiding aan het voorloopige bestuur over te laten, totdat het reglement zal zyn vastgesteld, waarna wordt overgegaan tot het verkiezen van een defini tief bestuur. By de directeurs-benoeming werd de heer Lieven Duvosel met algemeene stemmen als zoodanig aangewezen. Beslóten werd tot aansluiting by het Ko ninklijk Nederlandsoh Zangersverbond. Typeerend mag het genoemd worden, dat de 85-jarige heer Montauban, het oudsts lid van Zang en Vriendschap, zich aan de nieu we vereeniging uit sympathie aansloot. De vergadering apprecieerde deze daad en besloot tot mede-oprichting van een fonds dat naar hem het Montauban-fonds werd genoemd. Reeds hedenavond zullen „Die Spaerne Sanghers" de eerste repetitie houden in St. Bavo, Smedestraat. Allen zyn verheugd met schoone perspec tieven zich. aan den mannenzang te kunnen wyden. In het bijzonder ,zy aangestipt dat de nieuwe vereeniging steeds bereid is tot toenadering met Zang en Vriendschap, mits deze zich van dè blaam weet te zuiveren door aanvaarding van het rapport der com missie van arbitrage. Maar vooreerst vol goeden moed aan den arbeid tot voortzetting van het cultureele werk, dat door Zang en Vriendschap zoo schromelijk is in den steek gelaten. In opgewekte stemming verlieten allen de ze zeer geanimeerde vergadering. Het correspondentje-adres is voorloopig: B. Elskamp, Frankenstraat 20, Haarlem. Splitsing in „Zang en Vriendschap" te Haarlem. Opgericht ,Die Spaerne Sanghers". (blz. 1, lste oiad) Anto In de Zuid-Willemsvaart gereden; twee personen verdronken. (blz. 2, 3de blad) Geweldige bandjirs in het Bandoengsche gebied. (blz. 2, 3de blad) By wijze van proef komt een nautisch adviseur op de Hem brug. (blz. 2, lste blad) De tweede doorvaart door de Hembrug komt binnen twee jaren. (blz. 2, lste blad) De Belgische Buitenlandsche politiek. Bede van Minister Hymans. (blz. 1, 3de blad) Henderson over het vloot-accoord. (blz. 1, 3de blad) Het bezoek van Curtius aan Wcenen. (blz. 1, 3de blad) Algemeene beschouwingen in de Eerste Kamer. (blz. 2, 2de blad) De Indische begrooting ln de Tweedfc Ka mer. (blz. 2, 2de blad) De in Nederland tijdelijk opgeslagen Rus sische roggevoorraden, ten bedrage van 135 miüioen K.G. aangekocht door een Ned.- Duitsch consortium voor afzet als veevoeder in Nederland. Prijs f 3.47)4 per 100 K.G. (blz. 2, 2de blad) Barometerstand 9 vjn.: 7.70. Vooruit. LICHT OP. De lantaarns moeten morgeit worden opgestoken om: 6.16. Hoogste barometerstand 775.0 te Stcnsele. Laagste barometerstand 746.1 te Isafjord. Verwachting: Meest matige, Zuidoosteiyke tot Noordoostelyken wind Helder toe licht bewolkt, waarschijnlijk droog weer, linte tot matige vorst des nachts, overdag lichte dooi. Rijwielen teruggevonden. Twee rywielen, welke ongeveer 10 dagen geleden alhier ontvreemd waren, zyn, staan de tegen een muur, door de politie te IJmul- den teruggevonden. t'. r. O V-anffn De Rolsteeg, loopende van het Kenaupark naar het Rolhuizen zal volgens raadsbcsl uit aan den publieken dienst onttrokken worden. Gisterenmiddag werden echter verschillende bezwaren tegen dit besluit ingebracht voor Gedeputeerde Staten van Noord- Holland. De steeg en de monding ln het K enaupark

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1931 | | pagina 1