innenlandsch Nieuws
Gemengd Qj^Cieuws
k
Voor de Huiskamer
Het gestolen Luchtballonnetje
OF DE GESCHIEDENIS VAN TWEE DEUGNIETEN
De vrouw uit de fabriek
De haven te Scheveningen
Arbeidstijden
Behoud van natuurmonumenten
Nederlandsche R. K. Tooneelbond
,De Tribunen-kwestie
Ned. R. K. Middenstandsbond
KERKNIEUWS
Begrafenis kapelaan
J. H. Krabbenborg
ONZE OOST
Indische Dienst
FAILLISSEMENTEN
Een 102-jarige te Groningen
Kind doodgevallen
De „moordaanslag" in den trein
De begrafenis
De fluit van den.„ouden Frits"
Werkloozen met millioenen
verdiensten
Rapport van een studiecommissie.
Naar aanleiding van de enquête over de
économisch-maatschappelijke inrichting der
hieuwe samenleving, heeft zich een studie-
club gevormd, die zich ten doel stelt, de
sociale en economische verschijnselen te be-
studeeren met als richtlijnen de katholieke
'eer en moraal. Deze club heeft een uit-
v°erig rapport het licht laten zien over het
v'raagstuk van den fabrieksarbeid van vrou
wen 6n meisjes.
Aan de conclusies is het volgende ont-
'eend
Het komt ons voor, dat het strijdig is met
de katholieke beginselen in te stemmen met
den fabrieksarbeid van vrouwen en meisjes
hi de huidige bedrijfsordeningen.
Onder dit wel niet onmiddellijk te ver
werkelijken ideaal staan de secundaire doel-
einden, waarnaar te streven valt.
Veel zou er misschien al te breiken zijn,
als men kon geraken tot een „ordening van
arbeid", waardoor een scheiding tusschen
'Mannelijke en vrouwelijke beroepen tot
stand kwam, als m.a.w., beroepen speciaal
geschikt voor mannen en arbeid meer ge
schikt voor vrouwen en voor deze dan zoo
hiin mogelijk in het fabriekskader, onder
scheiden en gescheiden v,erden.
En als practische conclusies kunnen daar
aan toegevoegd worden:
le. de noodzakelijkheid, die dojjr de fa
briek weer eens te meer naar voren komt,
•haar ook buiten de fabriek niet minder
dringend is, naar betere godsdienstige scho
ling, naar betere ontwikkeling en betere ka
raktervorming onzer Roomsche meisjes, dus
betere opleiding tot haar taak van Room
sche moeder;
2e. de noodzakelijkheid om ook in de be
drijven een geest van godsdienstzin te kwee-
ben, waartoe we in de fabriek een uitstekend
hiiddel hebben in de E. K. en de Oraal;
3e. de noodzakelijkheid van een juiste
sexueele voorlichting aan het meisje, dat
baar de fabriek zal gaan. Nog al te veel
Worden duizenden meisjes aan de grootste
gevaren blootgesteld zonder dat zij deze ge
uren kennen. Er kan nu reeds in veel
sterker mate preventief gewerkt worden dan
gebeurt;
4e. de noodzakelijkheid om uit de bedrij
en alles te weren, wat de meisjes (maar
°ok de mannen) in gevaar kan brengen en
bi verband daarmee os.: a. zorg voor den
aard van het werk; b. zorg voor de schaft
lokalen en privaten; c. geen gemengde ar
beid voor man en vrouw; d. geen gehuwde
^Touw in de fabriek; e. beperking niet al
leen van den arbeidstijd, maar ook van den
tijd, noodig voor het gaan naar de fabriek
eh naar huis; dus geen tweeploegenstelsel
6h geen tewerkstelling van arbeidsters van
buiten.
Degenen, die den fabrieksarbeid voor
hieisjes niet in die mate verwerpelijk ach-
ten als de meer principieele tegenstanders,
dringen er op aan, dat de bovengenoemde
Ier practische conclusies door alle Katho
lieken, en in het bijzonder door de katho
lieke werkgevers, als urgent en dringend
boodig worden beschouwd, zoodat een ieder
■bet woord en daad er aan dient mede te
Werken, dat, althans in de bedrijven van
Katholieken, aan deze eischen volledig zal
Worden voldaan.
Geringe diepte oorzaak van het vergaan van
een botter?
Het Tweede Kamerlid, de heer Duymaer
van Twist heeft de Ministers van
Waterstaat en van Defensie, de volgende
Vragen gesteld:
Is het den Minister bekend, dat op 18
Nebruari een Drker botter op de Noordzee
'b de nabijheid van de haven van Scheve-
hingen is verongelukt, doordat dit schip
tengevolge van den aanwezigen drempel en
<3e geringe diepte van de haven niet kon
binnenvaren?
Zoo deze vraag bevestigend wordt beant
woord, zijn dan de ministers bereid om de
biaatregelen te treffen die noodig zijn, opdat
tuik een scheepsramp niet meer kan voor
komen?
In de heerenkleeding-indiutrie
De Minister van Arbeid, H. en N. heeft
ban hoofden of bestuurders van onderne
mingen, waarin heerenkleeding als maatwerk
eh detailconfectie wordt vervaardigd, in alle
Gemeenten des Rijks vergund, dat in hun
hbdememingen van 80 Maart tot en met 6
Juni en van 12 October tot en met 28
November a.s. door arbeiders van zestien
Jaar of ouder, niet zijnde coupeurs, in afwij
king van het bepaalde bij de artt. 23 en 24
öer Arbeidswet, gedurende 9J4 uur per dag
eh 53 uren per week j.l. arbeid wordt ver
dicht, onder voorwaarde, vermeld in
s ministers beschikking van 20 Maart j.l.
In broodbakkerijen
Voorts is ten behoeve van broodbakkerijen
Jh alle gemeenten des Rijks een van de ge
bruikelijke afwijkende regeling der arbeids
tijden vastgesteld tegen Paschen, Hemel
vaartsdag en Pinksteren, waaromtrent de
beschikking van 20 Maart bijzonderheden be
vat.
De jaarvergadering
ïn het Koloniaal Instituut te Amsterdam
Zaterdagmiddag 4e algemeene ledenver
gadering gehouden van de „Vereeniging tot
i ehoud van Natuurmonumenten in Neder-
*nd" onder leiding van den voorzitter mr.
J - G. van Tienhoven, die er zich over ver
heugde, dat er thans zooveel medestrijders
Jh in de gelederen der vereeniging.
Spreker kon een opgewekten toon doen
'ooren, omdat er in het afgeloopen jaar veel
tot stand gebracht. De Rhedensche en
v* orth -Rhedensche Helde 1400 H.A.
jS voornaamste deel van den Veluwezoom
behouden; in Drente mocht men de vol
doening smaken een heideterrein van 620
J* A. te behouden en onlangs werd perfect
het Gooische Reservaat, in een dicht cen-
Tm van bevolking gelegen, 1526 H.A. groot.
Ten slotte vroeg spr. de aandacht voor
feit, dat in de geschiedenis van de Ver-
éuiging hoogst belangrijk is te noemen. Op
dézen eersten dag der lente, zoo zeide hij,
voor onze Vereeniging afgesloten een tijd-
ak van een 25-jarig bestaan.
Ket bestuur stelt zich voor in het najaar
's dr. Thijsse. wiens naam en persoonlijk
heid zoo onafscheidelijk aan de Vereeniging
zijn verbonden, terug zal zijn van zijn reis
naar Nederlandsch Indië, dit jubileum te
vieren op een wijze, waardig aan de Ver
eeniging.
Het zeer uitvoerige jaarverslag vermeldt
in details, wat de voorzitter reeds had aan
gestipt over de successen der Vereeniging
met betrekking tot het behoud van stukken
heide en van andere aankoopen, die minder
omvangrijk maar toch van beteekenis zijn,
o.a. bij de Hulsthorster Hout en op Texel.
Het verslag maakt voorts gewag van aller
lei bemoeiingen der Vereeniging; 't spreekt
over de Zuid-Hollandsche plassen, over be
dreigde terreinen op Texel enz
De mededeelingen uit het jaarverslag, uit
gebracht door den heer J. Drijver, ontlokten
eenige malen een hartelijk applaus, evenals
de hulde gebracht aan jhr. dr. mr. A. Röell,
voor zijn bemoeiingen inzake het Gooische
Natuurreservaat.
Het ledental steeg van 11.840 tot 12.529 en
het contributiebedrag van f 51.206 tot f 57.184.
De aftredende bestuursleden werden her
kozen. Voorts is in het bestuur benoemd mr.
H. Westerman, secretaris van „Hendrick de
Keyzer".
Vervolgens sprak prof, dr. Gerard Brom
hoogleeraar aan de R. K. Universiteit te Nij
megen over „Ons landschap".
Spr. stipte aan, dat de Nederlanders vaak
een valsche schaamte koesteren voor het
„landje", dat zij klein noemen. Maar klein
is eigenlijk alleen de kleinzieligheid om niet
te willen erkennen wat groot is. En groot is
de liefde voor den geboortegrond. Velen er
kennen niet de schoonheid van ons land, al
hebben zij haar leeren zien door de schil
ders.
Neen, zij erkennen de schoonheid niet,
omdat het niets kost er naar te kijken. En
wat niets kost heeft geen waarde
De natuurvrienden weten, dat het anders
is. Ons land is één groote schilderswerk
plaats, waar het zonlicht altijd binnenvalt
gezeefd door de wolken, door de Hollandsche
luchten, die het mooiste zijn van Gods heer
lijke schepping.
Velen schamen zich de schoonheid van t
eigen land te erkennen.
Daar is echter de Vereeniging tot Behoud
van Natuurmonumenten, die geen valsche
schaamte kent, die de Nederlanders leert
zien en ondergaan dat vooral de
schoonheid van hun eigen land.
De Vereeniging is Hollandsch, ook in dien
zin, dat zij brengt de daad. zy doet! Laten
wij, die de natuur vrij willen houden, deze
mooie daden van particulier initiatief steu
nen met volle kracht!
De boeiende, meesleepende voordracht van
prof. Brom is langdurig toegejuicht en mr.
Van Tienhoven heeft den spreker hartelijk
bedankt.
Nadat nog eenige opmerkingeh waren ge
maakt, sloot de voorzitter de vergadering.
Verliest zijn nationaal karakter
In zyn vergadering van 18 December 1930
heeft het Hoogeerw. Episcopaat o.m. als volgt
besloten:
„Aan het bestuur van den Nationalen R. K.
Tooneelbond wordt meegedeeld, dat de Aarts
bisschop van Utrecht alsmede de bisschop
pen van Breda, 's Hertogenbosch en Roer
mond met het oog op de veranderde tijds
omstandigheden besloten hebben hun Bis
dommen uit den Bond te doen treden, zoodat
deze wordteen diocesane bond van Haarlem
en dus zijrTNationaal karakter verliest.
Het Bestuur geve van dit besluit kennis
aan de aangesloten vereenigingen in de vier
genoemde Bisdommen."
(„St. Janski.").
Blijft te Hilversum uit de O. L verwijderd
In de vergadering van het bestuur der
openbare leeszaal te Hilversum is met 11 te
gen 6 stemmen een motie verworpen, behel
zende er by het dagelijksch bestuur ten
sterkste op aan te dringen „De Tribune" op
de oude wijze ter lezing aan te bieden. „De
Tribune" wordt dus verwijderd.
Bijeenkomst van het hoofdbestuur
Dezer dagen vergaderde te Utrecht het
hoofdbestuur van den Ned. R. K. Midden
standsbond, onder leiding van den heer C. J.
Q. Struycken, Den Haag.
Mededeeling werd gedaan van de oprich
ting van een tweetal nieuwe vakbonden, n.l.
die van de R. K. Molenaars, Graan en Meel
handelaren en van de R. K. Mineraalwater
fabrikanten en Bierhandelaren, terwyi de
organisatie der R. K. Muziekhandelaren in 'n
vergevorderd stadium van voorbereiding is.
Besloten werd deel te nemen aan de In
ternationale R. K. Vredesactle, welke in ver
band met de in 1932 te houden ontwapenings
conferentie zal worden georganiseerd.
Besproken werd de van 8 tot en met 20
Mel a.s. door den Ned. R. K. Middenstands
bond te organiseeren reis naar Rome en de
deelneming aan de Internationale feesteiyk-
heden, te houden bij de herdenking van de
encycliek Rerum Novarum.
Besloten werd aan de diocesane bondsbe-
sturen voor te stellen, het wederzUds ver
plichte lidmaatschap voor nieuwe leden van
de standsorganisatie te doen ingaan op 1
Januari 1932.
Na bespreking van enkele punten van huis-
houdeliiken aard werd de vergadering op de
gebruikelUke wyze gesloten.
Zaterdagmorgen te 10 uur had in de Pa
rochiekerk van den H. Callixtus te Groenlo
de plechtige uitvaartdienst plaats van den
weleerw. heer J. H. Krabbenborg, overleden
ten gevolge van het auto-ongeluk, dat Dins
dag j.l. op een onbewaakten overweg bij
Neede plaats had.
Nadat Vrijdagavond onder klokgelui het
stoffelijk overschot van het St, Vincentlus
gasthuis naar de kerk was 'overgebracht en
daar was opgebaard, trokken honderden,
zelfs velen uit aangrenzende gemeenten, al
biddende langs 't lijk van den zoo bemin
den overledene.
's Avonds werden in de stampvolle kerk
de Metten en den volgenden morgen voor
den aanvang van het H. Misoffer de Lau
den gezongen.
Meer dan 50 Eerw. Heeren geestelijken,
waaronder o.m. de vertegenwoordiger van Z.
H. Exc. Mgr. den Aartsbisschop, de zeer-
eerw. heer dr. J. A. Geerdink, woonden de
plechtigheid by. Vele studie-vrienden cn
klasgenooten waren tevens aanwezig. De
groote St. Caliixtuskerk was tot in alle hoe
ken gevuld met geloovigen, ook uit de om
geving, als Eibergen, Zieuwent, Beltrum,
terwyi bovendien een deputatie uit de pa
rochie Beek, waar kapelaan Krabbenborg
vroeger stond, aanwezig was.
De zeereerw. heer H. P. van de Horst, pas
toor te Beltrum, droeg de H. Mis op, daarbij
geassisteerd door de weleerw. heeren G.
Blankenheijm, kapelaan te Arnhem en Th.
W. van Dyk, kapelaan te Overdinkel.
Na de H. Mis hield de zeereerw. heer II.
F. van de Horst een indrukwekkende pre
dikatie, waarin hij zich in aangrijpende
woorden wendde tot de familie, het werk
zame leven van dezen zoo eenvoudigen, ede
len priester schetste en woorden van deel
neming richtte tot de parochianen van
Groenlo.
Onmiddellijk daarna had de begrafenis
plaats, waarbij behalve de vele eerw. heeren
geestelijken, ongeveer 1500 personen tegen
woordig waren.
De beaardingsplechtigheid, waarbij het
kerkkoor de gezangen uitvoerde, geschiedde
eveneens door den Zeereerw. heer H. F. van
de Horst.
Bestemd voor uitzending naar Ned.-Indië:
A. G. Verheüden, leeraar O. M. O., Amster
dam.
Verlofgangers: K. A. F. Blaset, comm. v. d.
kantoord. v. h. B.B. 's-Gravenhage; J.
Drenth, gezagh. b. h. Binn. Best., Heeren
veen; R. O. van der Hout, gedipl. gezagh.
b. h. Binn. Best., s-Gravenhage; A. J. War-
ta, ambt. v. d. handelszaken v. d. Dienst
v. h. Boschw., 's-Gravenhage; H. J. E. Moll,
ass.-res. b. h. Binn. Best. 's-Gravenhage; J.
R. Baank, onderw. 1ste kl. b. h. openb. Wes-
tersch lager onderw., 's-Gravenhage; J.
Schlieker, onder-comm. van pol., 's-Graven
hage; J. van Breen, leeraar b. h. techn. on
derw., Amsterdam; J. P. van Dam, contr.
lste kl. b. h. Binn. Best., Oegstgeest; F. A.
Gits, kap., mil. adm., 's-Grayenhage; J. H.
v. d. Meer Mohr, lste luit. der art., Wasse
naar; P. L. Tiberghien de Moulin, off. van
gezondheid, 2de kl., 's-Gravenhage; J- H.
Welbers, onder-luit. der inf., 's-Gravenhage;
H. Blekkingh, lste luit. der art., Leiden; dr.
J. G. W. Schotsman, mil. paardenarts 2e kl.,
Rotterdam; W. C. A. van Beek, lste luit. der
inf., Voorburg.
Gepensionneerden: A. H. M. van Essel,
contr. lste kl. b. d. pandhuisd., 's-Gravenha
ge; J. R. Davyt, hoofd der openb. speciale
school voor kinderen van Amboineesche mi
litairen te Malang, Rotterdam; dr. L. J. H.
Stedhouder, mil. paardenarts le kl., Haar
lem; A. R. H. Braun, luit.-kol. intend., Nice;
G. Pape, kap. der inf., 's-Gravenhage; F. H.
E. Bicknese, dir. apoth. lste kl., Wassenaar;
W. A. Bor, maj. der inf., 's-Gravenhage.
Nieuwbenoemden: W. C. Spruitenburg,
Amsterdam; M. K. Veldt, Oegstgeest; E. J.
Siemelink, 's-Gravenhage, allen off. van ge-
zondh. 2de klasse.
20 Maart opgegeven door v. d. Graaf Co.
N.V, (afd. Handelsinformaties)
UITGESPROKEN
18 Maart: K. Baas, landbouwer, Polsbroek.
R.c. mr. A. J. Marx. Cur. mr. C. Jonker,
Gouda.
18 Maart: N.V. Algemeene Rotterdamsche
Electriciteitsmaatschappy, Rotterdam, Sta
tionsweg 42. Rc. mr. A. J. Marx. Cur. mr.
J. A. van der Lee, Rotterdam.
18 Maart: C B. Brezet, kleermaker, Rot
terdam, Jericholaan 18b.. R.c. mr. A. J.
Marx. Cur. mr. M. Koderitsch, Rotterdam.
18 Maart: C. Ladage, Rotterdam, Hove
nierstraat 24. R.c. mr. A. J. Marx. Cur. mr.
W Jalink. Rotterdam.
18 Maart: A. Lagerwaart, caféhouder,
Rotterdam, Kruiskade ,27. R.c. mr. A. J.
Marx. Cur. mr. F. baron van der Feltz, Rot
terdam.
19 Maart. A. Ras, handelende onder de
firma A. Ras—Dohmen, winkelier in stof
fen, Maastricht, Spilstraat 18. R.c. mr.
Hustlnx. Cur. mr. Rikmenspoel, Maastricht.
19 Maart: G. Voorshuys, veehouder, Wa-
verveen, gem. Vinkeveen en Waverveen. R.c.
mr. J. J. wynstroom. Cur. mr. H. N. J. Bink,
Utrecht.
19 Maart: H. Struikmans, winkelier, Wir-
dum. R.c. mr. J. Meihuizen. Cur. mr. R. J.
Mulder, Leeuwarden.
19 Maart: M. Verhagen, koopman in ma
nufacturen, Gemert. R.c. mr. H. Diephuis.
Cur. mr. F. de Wit, Helmond.
Zondag 29 Maart a.s. zal de weduwe
Tjadens-Postema wonende in de Achterstraat
te Groningen, haar 102den verjaardag vieren.
Te Werkendam is een kind van 16 maan
den van den landbouwer Baelde uit een
kinderstoel gevallen en aan de gevolgen
overleden.
,,'t Was maar een lolletje"
Nader wordt gemeld, dat de getroffene,
J. H. is, 38 jaar, koopman, wonende te
Eindhoven.
De verdachte v. d. E. bekende, dat hy met
J. H. samen gereisd heeft van Oss naar
Den Bosch, terwijl er niemand anders in
de coupé zat. Hij ontkent echter J. H. ge
stoken te hebben. Overigens is er uit hem
geen enkele verklaring te krijgen.
J. H. had, na aankomst van den trein in
Den Bosch uit Oss, nog uit den trein
kunnen stappen, maar zakte toen op het
perron in elkaar. Hii werd toen onmiddel
lijk naar het ziekenhuis overgebracht.
Vrijdagavond wees hy v. d. E. als den
dader aan. Zaterdagmorgen zeide hy, dat
v. d. E. het niet gedaan heeft, maar dat het
maar een lolletje was. De steek aan den
hals is toegebracht met een mes van deri
getroffene zelf.
De verwondingen blijken niet van zulk
een emstigen aard te zijn als aanvankelijk
werd gedacht.
De pastoor van het dorp was van mee
ning (en er waren gegronde redenen voor»
dat de vrouw van houthakker Brecht in een
vlaag van waanzin gehandeld had, toen
haar ïyk (nadat men twee dagen tevergeefs
naar haar gezocht had) uit het water werd
opgehaald. Boveridien kan het ook niet af
doende bewezen worden, dat zij werkeiyk
zelfmoord had gepleegd. Het kon Immers
best zyn, dat zij b.v,- by het bessenplukken
aan den steilen kant naar beneden gegle
den en in het water terecht gekomen was.
Dit was wel zeer onwaarschijniyk, maar
toch in ieder geval mogeiyk. Hoe het ook zij,
de pastoor van het dorp weigerde haar de
kerkelüke begrafenis niet, ja, hij las zeifs
nog een H. Mis voor hare zielerust.
Er volgden slechts enkele personen ach
ter de baar; de pastoor, de koster, de mis
dienaars, enkele kinderen, oude vrouwen en
mannen en nog iemand die men in het
dorp de „Heilige" noemde. Hy was een man
van in de zestig, met langen, sneeuwwltten
baard. Hy was groot en mager, liep wat
voorover en keek onder het gaan rechts
noch links. De „heilige" bekommerde zich
om geen mensch, sprak zelden met iemand
en leefde teruggetrokken en eenzaam als een
kluizenaar aan den rand van het dorp. De
dorpelingen lachten met de geweldig dikke
zolen van zyn échoenen en beweerden, dat
die aan het einde van zyn leven nog niet
doorgeloopen konden zyn. Hy leefde van
een kleine rente, doch had zóó weinig noo
dig, dat hij er altyd nog wat van aan de
armen en behoeftigen kon geven. lederen
morgen ging hy te communie en ook over
dag bracht hy vele uren door in de kerk.
Hü rookte niet en dronk niet en nooit zag
men hem by eenige feesteiykheid of ver
maak. Ging hü door het dorp dan hield hij
altyd het midden van de straat omdat hij
bang was zoo beweerde men tenmiriste
dat hy anders iemands eigendom met z'n
voeten zou kunnen beschadigen. Ongetwij
feld was hü de braafste en heiligste man van
het dorp en daarom stonden de dorpelin
gen dan ook hoogst verwonderd, toen zij
hem achter het lqk van de zelfmoordenares
zagen gaan.
Na de begrafenis wilde het toeval, dat de
pastoor den „heilige" ontmoette. Hy hield
hem aan en zei met droefheid in de stem;
„Zoo'n treurige begrafenis heb ik nog nooit
gehadIk had nooit gedacht, dat men
haar ook na haar dood nog zou verachten."
De „heilige" keek peinzend voor zich uit.
„Men wilde haar niet in gewijde aarde
hebben."
De pastoor zuchtte.
„Zoo blindelings als by deze vrouw heeft
men nog nooit met steenen geworpen," zei
hy. Ja, zelfs nu, nu zy dood is, kan men het
nog niet laten."
„Zy beweren, dat zy een goddelooze vrouw
was een zelfmoordenares
„Maar u gelooft het niet?"
„Ik laat het over aan het al wij ze oordeel
van God om te vonnissen en te straffen,
want Hy alleen kent de geheimste schuil
hoeken der ziel, de oorzaken, die zoovele
levensbooten In den storm brengen en laten
stranden. Ik ben wel het allerminst gewet
tigd een oordeel over haar te vellenU
wellicht meer eerwaarde, want zij was uw
biechtellnge, u kende de toestanden van
haar ziel....
„Dat ia waar. Ik heb haar dus ook de be
grafenis niet geweigerd, want ik ben er van
overtuigd, dat ongeluk en ellende haar geest
beneveldedat zij in een vlaag van waan
zin handelde, toen zy de vreeseiyke daad
steldewat mij echter wel bevreemdt, dat
is de houding der menschen."
„De heilige" lachte smarteiyk en ant
woordde:
„Zy moesten op hun eigen borst kloppen.
Wie weet wat de overledene ln den dood
dreef? Misschien hebben velen al sinds jaren
den giftdrank toegediend, die haar ten
slotte tot vertwyfeling en waanzin dreef.
Wellicht lieten ook zij dan allen beschaamd
de steenen vallen, die zy thans nog naar de
arme vrouw werpen, wanneer Christus voor
hen trad en zei: „Wie van u zonder zonden
is, werpe den eersten steen!"
De pastoor knikte en vrouwde de handen,
de andere vervolgde:
„De meeste menschen zyn lichtzinnig en
onrechtvaardig in hun oordeel. Zijn er niet
velen, die in hun hart de armoede reeds als
een misdaad beschouwen?Men straft de
moordenaars, die van vergif en wapens ge
bruik maken zoo streng mogelijk, maar de
moordenaars, die met woorden en daden
doodslag bedrijven worden niet gestraft en
blyven geacht. Doch alleen voor het wereld-
lijk gerecht, en zeker niet yoor dat yan
God!Is het niet verwonderiyk, dat men
mij den „heilige" noemt en de vrouw van
den houthakker een afschuwelijke zondares?
En toch ben ik er van overtuigd, dat ik veel
meer misdaan heb dan zy. Haar weg was
steil en met doornen bezaaid. Hoevele malen
moet zü onder het kruis, dat zy te torsen
kreeg, bezweken zyn! Ik zelf kende de
zorgen en het leed des levens haast niet,
myn weg was glad en effen. My bescherm
den liefdevolle ouders, tot ik volwassen was,
zü moet reeds als kind een verlaten wees
geweest zijnDe beste vrouw schonk my
hare liefde. Mün geluk was groot, maar mijn
hoogmoed nog grooter.... Ik verdiende veel
geld, begon te drinken.... gaf me over aan
de meest dwaze genoegensen bemerkte
niet eens hoe myn vrouw daaronder leed.
De drank had mij ln zijn macht en liet my
niet meer los. Ruw, vaak onmenscheUjk be
handelde ik in mijn dronkemansroes myn
arme vrouw.... Zy werd bleek en ziekehlk,
kwynde weg als een bloem voor de ruwe,
koude herfstwindenik ging mün gang.
ZU maakte me nooit de minste verwyten,
zei geen woord wanneer ik 's nachts dron
ken naar huis kwam. Koud en bevend
wachtte zy eiken nacht tot ik thuis kwam
en zwijgend maakte zü nog wat eten ge
reed.... Toeneens.... toen ik tegen 3
uur 's nachts thuis kwam, lag zü dood in
een fauteuil.... Dokter constateerde hart
verlammingmaar ik wist, dat ik haar
gedood had
De „heilige" zweeg en streek met de hand
over het magere gerimpeld gezicht. Toen
vervolgde hü:
„Geen gerecht klaagde my aan, geen
mensch verweet mij ietsniemand be
schouwde mü als een moordenaar. Doch ik
wist zelf, dat ik de gemeenste moordenaar
ter wereld was.... Ik klaagde mezelf aan.,
ik had hevig berouw.... en besloot te boe
ten voor wat ik misdeed. En toch bleef mün
leven zonder doornen, en myn kruis be
stond alleen in het bewustzijn, dat er een
zware schuld op myn schouders drukte. De
menschen noemden my den heiligemy.,
die slechts boete doet voor een misdaad
die niet beter is, dan zy, die achter de tra
lies van de gevangenis smachtenEr is
maar één onderscheid: Ik boet vrywillig cn
die worden door de wet gestraft. De men
schen noemen de vrouw van den houthak
ker zondares. Ik vraag me echter af: Wie
is de schuld van haar dood? Wie dreef haar
tot wanhoop en waanzin?
Deze vragen beantwoordt God! Ik weet
alleen dat er moordenaars zyn die het we-
reldiyk gerecht niet in zUn bank der be
klaagden roept!"
Dezer dagen wilde men de historische
schatten, toebehoorende aan prins Friedrich
Leopold van Pruisen, uit het huis Hohen-
zollem, verkoopen. Deze schatten bevonden
zich in het slot Glienecke, bij Potsdam, dat
eigendom van den prins is.
Onder de tallooze kunstvoorwerpen en
souvenirs, bevindt zich ook de fluit van Fre-
derik den Grooten. De kruk en de fluit wa
ren, zooals men weet, de meest besproken
voorwerpen in het leven van Frederik den
Grooten. De kruk van den Pruisischen ko
ning nam Napoleon, toen hy als overwin
naar van het Pruisische leger in 1806 het
graf van den „ouden Frits" in Potsdam be
zocht, mee naar Frankrijk.
De fluit zou dezer dagen onder den ha
mer komen. De „Oude Frits" was, zooals
bekend is, een hartstochteiyk fluitspeler.
Hy bespeelde niet alleen het instrument,
maar componeerde o«k voor de fluit en
liet zün composities opvoeren by de con
certen, die hy, zooals men weet, in het slot
Sanssouci, gewoon was te arrangeeren.
Voltaire, die een tydlang de gunsteling
van den monarch was en den koning op
die schitterende avondpartyen met vleieryen
overlaadde, roemde Frederik den Grooten
wegens zyn hartstocht voor de muziek en
speciaal voor het fluitspel als den „gekroon
den Orpheus".
De koning componeerde de fluitsoli gedu
rende de morgenuren, terwyi hy voor een
piano zat en de hofkapper hem friseerde,
's Avonds werden de composities dan ten
gehoore gebracht. De fluit was het eenige
instrument, dat Frederik de Groote bespeel
de en feitelyk ook het eenige Instrument, dat
hy bij zyn concerten duldde, alle andere be
schouwde hy als ondergeschikte instrumen
ten. Er werden natuurlyk ook andere com
posities dan die van den koning opgevoerd.
Gewoonlyk begonnen de concerten des
avonds om 7 uur. Er was altyd een kleine,
maar zeer uitgezochte kring van toehoor
ders aanwezig en het gold natuurlyk als een
buitengewone onderscheiding tot dezen uit
gelezen kring te behooren.
Frederik beweerde, dat het fluitspel ook
bevorderiyk was voor de spysverteering.
Daarom was hij gewoon, na iederen maal
tijd een kwartiertje op zyn geliefde fluit
te musiceeren. Een halve eeuw lang be
steedde hy ieder vry oogenblikje aan het
fluitspel tot het verlies zyner tanden hem
ten zeerste hinderde in het beoefenen dezer
kunst en het hem ten slotte onmogeiyk
maakte. De fluit werd op „non-activiteit" ge
steld. Haar roèm bleef echter onverganke-
ïyk.
Op het laatste oogenblik werd de fluit,
op bevel van Prins Frederik Leopold, aan
de verkooping onttrokken. Zy zal in het be
zit der vorstelijke familie blyven. Het hor-
loge van Frederik den Grooten werd voor
f 4000 het eigendom van het vroegere Kei-
zeriyke Huis.
Hollywood bedreigd
Iets ongehoords dreigt werkelykheid te
worden: Hollywood het Hollywood van
Fairbanks, Pickford, Gilbert, Griffith en
Taimadge zal spoedig tot de geschidenis
van het verleden behooren. De sterren van
gisteren zijn aan het verbleeken. De dra
gers van beroemde namen trekken zich of
wel in het privaat leven terug, ofwel zü
komen meer te voorschijn aan den theater-
hemel van Broadway. In New York wemelt
het van beroemde Hollywood-sterren. De
bureaux van de theater-agenten zijn over
vol.
„Hollywood heeft afgedaan."
„Men moet iets anders leeren, zich op
iets „nders toeleggen."
„Het theater is een goede school."
Met deze en dergelijke gezegden trachten
de gevallen grootheden zich te troosten om
het feit, dat Hollywood hen niet meer noo
dig heeft. Zoo radicaal heeft de sprekende
film zich ingeburgerd.
Daar is b.v. de blonde Vilma Banky en
haar interessante man Rod la Rocque, de
zwartharige Colleen More met haar vrien
din Virginia Valley, verder de zoetsappige
Lina Basquette, zij voert onderhandelingen
om als danseres te mogen terugkeeren.
Zelfs Mn Lilian Gish vertoeft in New York
en zoekt in contact te komen met de spre
kende film. Tot de „vluchtelingen" behoo
ren verder Lia de Putti, Greta Nissen uit
Noorwegen en de geliefde Amerikaansche
Lilian Rode.
Intuschen rusten de sterren van den
tweeden rang in Hollywood uit. Daar ver
toeft momenteel een heel aantal kunste
naars, die, niettegenstaande hun werkloos
heid millioenen verdienen Deze filmsterren
ontvangen hun geld alleen omdat zij niet
spelen.
Zoo is het b.v. geen geheim, dat Corinne
Griffith van haar maatschappij, de First
National, een kwart millioen dollar ontvan
gen heeft, omdat zy afstand deed van haar
contract.
Monte Blue kreeg 50.000 dollar, omdat hij
zich bereid verklaarde, af te zien van zyn
recht om by Warner Brothers te spelen.
Nadat John Gilbert met zyn eersten spre
kenden film een fiasco had, bood zyn maat-
schappü hem een half millioen dollar, al
leen opdat hü zoo snel mogeiyk zou ver-
dwünen en „uitrusten." Gilbert liet zich
echter met deze som niet afschepen, maar
voert nog altyd onderhandelingen over een
verhooging van de afstand-premie. Het half
millioen dollar heeft hy in ieder geval ze
ker.
Het komt vaak voor, dat kleinere film-
tooneelspelers, die voor „slechts" 100.000
dollar voor drie maanden gecontracteerd
zyn, om dezelfde redenen 50.000 dollar ont
vangen.
De filmmaatschappyen meenen nog altyd
hiermee betere zaken te maken dan met
den gewonen film, zooals die iederen dag
gedraaid worden.
Typisch was het geval met Ina Claire,
de jonge vrouw van John Gilbert. De
pathé-Maatschappij sloot met de kunste
nares een contract voor twee klankfilmen
met een honorarium van 175.000 dollar. Na
het verschynen van den eersten film, die
geen succes had, kocht de maatschappij
zich vrij. zy betaalde de eerste film met
75! .0 dollar. Nu engageerde de Paramount
Ina Claire voor de film: „De koninklyke
familie" en nu geschiedde het absurde dat
de Pathé Mataschappy voor grof geld deze
film van de Paramount afkocht.
Corinne Griffith Is een geweldige zaken
vrouw Nog maar enkele Jaren geleden was
zü de magneet aan de cassa der First Na
tional. Haar wekeiyksche ontvangsten wer
den op minstens 8000 dollar geschat Nu is
ook zij een slachtoffer van de klankfilm ge
worden. Haar maatschappij heeft haar een
kwart millioen geboden, als zij afstand
wilde doen van hun contract. Zy gin g hier
mede accoord en zy rust thans uit; maar
in werkelykheid neemt zy echter les in het
declameeren, want men kan nooit weten.
Ook de werklooze Billie Dove heeft de hoop
op 'n nieuwe kans nog niet opgegeven. In
ieder geval heeft zy 4 klankfilmen by de
First National met een honorarium van 5000
dollar per week achter zich. De maatschappij
was echter nog niet tevreden met het suc
ces van deze filmen. Zoo kreeg de tooneel-
speelster een som van 300.000 dollar wanneer
zii afstand teekende.
Monte Blue ontving .slechts" 50.000 dollar;
v is er accoord mee gegaan, want hij is
zelfs volgens Amerikaansche begrippen een
schatrijk man.
•n de tooneelspelers zich niet
zoo gemakkelijk afschepen, maar staan op 't
volledig nakomen van hun contract. Dan
biyft de maatschappü ten slotte niets anders
-iver dan de heele som uit te betalen. Daar
om worden tegenwoordig contracten met
1 erren alleen nog maar voor een heel aparte
rol afgesloten, de filmmaatschappyen zyn
och eindelijk eens wijzer geworden.
247. De jongen was woedend opgesprongen.
Bedacht hoe hy zich wreken kon,
Vergat, dat hy zelf straf verdiend had,
Voor 't stelen van den luchtballon.
Wim greep den zeeppot, nog steeds woede
En hy smeet den pot door het glas,
Waardoor de zaak van den kapper
Van den melksalon gescheiden was.
748. Daar viel hü in zee, met een angstkreet,
Hy hield den stok krampachtig vast.
Voor den luchtba'lon, slap geworden,
Was hij nu een te zware last.
>daar plots zag hij een vliegtuig verschijnen.
De vliegenier aan een trapeze hing,
HU liet zich naar den jongen zakken,
Dien hy bytyds in de armen ving.
