il
mêmm
f
f 3000.-
f750.-
f250.
f125.
f50.
f40.
EEN PLECHTIGHEID OP HET
R.K. KERKHOF TE BLOEMENDAAL
ERNSTIG ONGEVAL IN DRENTHE
dit nummer bestaat uit drie bladen
MAANDAG 13 APRIL 1931
VIER EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 17740
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER ER TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL
VERKIEZINGSALARM
Men verwijt ons
De Statendam aan den
grond geloopen
Geen gevaar voor schip of
opvarenden
4 kinderen doodgeschoten
Daarna zich zelf gedood
Beeldtelegrafie
Verduistering van ruim 50 mille
Twee priesterjubilea
De zegening van het Christus-monument
Auto te water gereden
Vier personen verdronken
Het Moederhuis der St. Juliuna-
Congregatie
Politieke bijeenkomst
te Amersfoort
Onderwerp: het kapitalisme
De ramp van de
„Noordpool"
Lijkdienst te Fraserburgh
Mijnongeluk in Engeland
Negen arbeiders zwaar gewond
Reusachtige brand
te Maubeuge
Eenige millioenen francs schade
Een nieuwe politieke aanslag te
Birma
Telegrafisch Weerbericht
Stormwaarschuwingsdienst
VOORNAAMSTE cKIEUWS
J. J. WEBER ZOON
OPTICIENS - FABRIKANTEN
Groote Houtstraat 166 Haarlem
BUREAUXNASSAULAAN 49
Telefoon No. 13866 (drie lijnen)
Postrekening No. 5910.
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen: per week 25 ct.; per
kwartaal 3.25; per post, per kwartaal
3.58 by vooruitbetaling.
ADVERTENTIEN 35 ct. p. regel
VRAAG- EN AANBOD-ADVERTEN
TIES. 11 regels 60 ct. p. plaatsing;
elke regel meer 15 ct.. bü vooruit be U
Bij contract belangryke korting.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
tusschen den tekst 60 ct. per regel.
Alle abnnné's op dit blad zijn ingevolge de verzekeringsvoorwaarden
«gen ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeerineen
Levenslange geheele ongeschiktheid tot werken door
verlies van beide armen, beide beenen of beide ooger
J301 [BA33UO U33 Exq
doodelijken afloop
bij verlies van een hand
een voet of een oog
bij verlies van een
duim ot wijsvinger
bij een breuk van
been of arm
bij verlies van 'n
anderen vinger
nooit warm geloopen te zijn voor onze
Provinciale Gestichten. De opmerking
ls gegrond, maar een verwijt mag het
hiet zijn. veeleer een loftuiting, die de
katholieken verdiend hebben.
De krachtige poging van den katho
lieken Gedeputeerde, om althans de
kosten der krankzinnigenverpleging be
langrijk te verminderen, verdient volle
^aardeering.
Die verpleging behoeft niet van de
overheid uit te gaan. De wet gebiedt het
Wet, de ervaring getuigt het niet.
Overal, ook in de tien andere provin-
eiën, wordt die verpleging toevertrouwd
aan particuliere gestichten, die voor een
Patiënt berekenen een 700 a f 850 per
laar. zij, die betalen moeten, de ge-
hieenten, kunnen dan ook niet tot een
hooger bedrag dan 850 verplicht wor
den. 't Is al prijzenswaard, dat zij dezen
hiaximum-verpleegprijs betalen. Aldus
krijgt ook de Provincie „slechts" 850
Per patiënt betaald.
Elke patiënt kost de Provincie echter:
In Medemblik 1100.
In Duin en Bosch 1300.
In Meerenberg 1200.
Deze cijfers zijn globaal genomen, zij
2ijn lang niet de hoogste cijfers in de
Provinciale historie. De Provincie be
taalt dus jaarlijks per patiënt gemid
deld een 350.— bij. Wat dit zeggen
W1 over 'n paar duizend verpleegden
begrijpt een kind.
En waarom?
Om zeker te zijn van plaatsruimte
(wettelijke plicht der provincie)? Neen,
de andere provinciën zorgen daar vol-
öiaakt voor zonder eigen gestichten.
Om een betere verpleging te verkrij
gen? Neen. De Provincie verzorgt haar
krankzinnigen goed. In doorsnee doen
bet de particuliere gestichten even goed.
Zou het waar kunnen zijn, dat de ge
dachte „Overheidsverpleging" dus
slechts een theoretische hobby is, die in
de practische uitwerking aan de Pro
vincie per jaar tonnen en tonnen gouds
kost zonder éénig voordeel?
Dit IS niet alleen mogelijk, het is zelfs
■waarschijnlijk, neen, het is zeker!
Daarvoor voor grauwe theorieën
behoeft de belastingbetalende burgerij
Van Noord-Holland geen millioen gul
den per jaar noodeloos te offeren.
Men moet ons, katholieken, niet ver-
Wijten, dat wij nooit weghepen met de
gedachte „Overheidsverpleging". Inte
gendeel mogen zij zich herzien, die prat
gaan op het bezit of de exploitatie van
drie „eigen" gestichten. Wij hebben zoo
iets van de S. D. A. P. gehoord, wij
bebben dien triumphkreet beluisterd uit
bun jubelzang op eigen glorie „Wij bou
wen", een onlangs verspreid verkie
zingspamflet.
Voor den nadenkenden kiezer houdt
deze zelfverheerlijking een veroordee-
bng in.
Zaterdagvond om half negen is de „Sta
tendam", komende van Soutnampton, waar
56 passagiers voor New-York aan öoord gin
gen, nabij Cowes, op het eiland Wight, aan
den grond geloopen. Het water is daar zeer
ondiep en door het vallende tb schijnt de
„Statendamvry vast aan den grond te zijn
geraakt. Althans de twee tirepbooten, die ter
assistentie uit Southampton uitgevaren wa
ren, waren er Zondagavond laat nog niet in
geslaagd het schip vlot te sleepen.
Men verwachtte dan ook. dat het niet eerder
lukken zou het schip van aen grond los te
krijgen dan hedenmorgen, wanneer de vloed
weer zou zijn opgekomen, netgeen om 8 uur
gebeuren zou.
Er bestaat niet het minste gevaar voor
schip of opvarenden. Het weer is goed en de
zee rustig.
Nog niet vlot.
Uit Londen wordt d.d. heden gemeld, dat
de „Statendam" nog steeds aan den grond
zit. Vier sleepbooten hebben hedenmorgen
vergeefs getracht^ het stoomschip vlot te
brengen, doch de wind was oorzaak, dat de
vloed niet zoo hoog steeg als verwacht was.
Een nieuwe poging om het schip vlot te
brengen zal hedenavond bij hoog water
worden gedaan.
In het Zwitsersche dorpje Teufenbach
nabij Horgen (aan het meer van Züricl.0
heeft een 35-jarige kantoorbediende Zater
dagavond blijkbaar in een vlaag van
waanzin zijn twee zoontjes, 4 en 6 jaar
oud, en twee meisjes uit Ztirich, van 5 en 8
jaar, die bij hem te logeeren waren, met
een revolver doodgeschoten. Daarna doodde
hij zichzelf met een militair geweer.
Een vaste dienst tusschen Nederland
en Indië
Ir. dr. N. Koomans, hoofdingenieur der
telegrafie en telefonie, deelde in de te Am
sterdam gehouden vergadering van het
Koninklijk Instituut van Ingenieurs in een
voordracht over beeldtelegrafie mede, dat
begin of half Mei een vaste dienst voor
beeldtelegrafie tusschen Nederland en Indië,
zal worden geopend.
Bediende van een effectenfirma de dader
Ten nadeele van een cliënt van een ef
fectenfirma aan de Keizersgracht te Am
sterdam heeft een bediende, een familielid
van den directeur der firma, een bedrag
van ruim 50.000 verduisterd, dat hem ter
hand was gesteld om daar effecten voor te
koopen. Toen levering der effecten achter
wege bleef volgde een klacht bij de justitie.
Bij het onderzoek bleek, dat de jonge man
het geld ten eigen bate had gebruikt. Na
verhoor door politie- en justitle-autorlteiten
Is de dader voorloopig weer op vrije voeten
gesteld, daar kans op herhaling van het
misdrijf of voor ontvluchting in dit geval
niet aanwezig werd geacht.
y:
In de Kluverparkkerk werden gisteren de zilveren priester-jubilea herdacht van den
pastoor, den Zeereerw. heer C. J. v. d. Valk, en den kapelaan, den Zeereerw. pater
J. F. H. Dekkers Een overzicht van de plechtigheden tijdens de Hoogmis
(Zie verslag pag. I, 2de blad)
safe,
De zegening van het Christus-monument op het R. K. Kerkhof te Bloemendaal. Pastoor
Willenborg tijdens zijn toespraak bij het monument.
„Resurrexi, et adhuc tecum sum, alleluia
Het zijn de woorden van den Introïtus der
Paaschmis, het zijn de woorden, die gegrift
zijn in het GTis'uf-monument, dat Zondag
middag bij het priestergraf op het R K.
kerkhof te Bloemendaal plechtig werd ge
zegend; het zijn ook de woorden, wlke de
Zeereerw. heer t aftoor L. J. Willenborg, voor
zijn toespraak na 'le zegenirz van dit mo
nument als tekst bad gekozen.
Door honderden parochianen en andere
belangstellenden bijgewoond, begunstigd
door schitteren! voorjaarsweer, had de
plechtigheid der zegening van het monu
ment Zondagmiddag op het R. K. kerkhof
aan den Dennenweg te Bloemendaal plaats.
Het staat, als bekroning van het priester
graf op een heuvel van het terrein, dicht
bij den ingang gelegen.
Vóór de zegening had In de intieme kerk
hofkapel de plechtige Vespers plaats. Daar
na trokken alle aanwezigen processiegewijs
naar buiten, onder het zingen van toe
passelijke liederen.
Na een kleinen rondgang over het kerk
hof, arriveerde men aan het monument,
waaromheen allen zich schaarden.
Het zangkoor hief den introïtus der H.
Mis van Paschen aan, „Resurrexi et adhuc
tecum sum, alleluia", waarna pastoor Wil
lenborg het monument zegende.
Daarna beklom Z. E. den grafsteen en
hield tot de talrijke menigte een geestdrif
tige toespraak, waarbij hij wees op de bij
zondere beteekenis van dezen dag en van
deze plechtigheid, waarmede men een daad
stelt van geloof, van eerherstel en van pië
teit. Een daad van geloof, het geloof, dat
de wereld overwint; een daad van eer
herstel aan den verrezen Christus, die
vooral in deze dagen in zijn Verrijzenis
door de ongeloovige wereld zoo diep ge
hoond en beleedigd is. Een daad van pië
teit, want door de zegening van het monu
ment is 't beeld 'n gewijd voorwerp gewor
den, voor al wie, het kerkhof bezoekend, er
een oog op zal slaan.
Tenslotte dankte Z. E. het kerkbestuur en
de parochianen, die hem in staat hadden
gesteld, zulk een monument hier op te
richten.
In processie trok men daarna weder
onder het zingen van Paaschliederen naar
cce kapel, waar de relikwie van het H.
Kruis ter vereering werd aangeboden.
Zeer velen maakten na afloop der plechtig
heid van de gelegenheid gebruik, het mo
nument meer van nabij te bewonderen.
Zondagavond omstreeks kwart over zes
heeft op den Rijksweg MeppelAssen tus
schen Hoogersmilde en Hylkersmilde een ern
stig auto-ongeval plaats gehad, dat aan 4
personen het leven heeft gekost.
Omstreeks dien tijd reed op den weg rich
ting Assen een Fordauto, waarin 4 personen
waren gezeten. Een luxe-wagen reed hen
achterop en passeerde hen. Men heeft mo
menteel nog niet precies kunnen vaststellen
wat er gebeurde, maar op een gegeven oogen-
blik zagen verschillende personen den Ford
auto slingeren, tusschen de rails van de tram
geraken, waarna tenslotte de wagen in de
Drentsche Hoofdvaart terecht kwam. Ver
moedelijk heeft de luxe-auto den Fordauto
bij het passeeren aangereden, waardoor de
laatste bekneld is geraakt, geslipt is met het
voornoemde gevolg.
Eenige jongelui in een autobus van een
wedstrijd te Meppel naar Groningen terug-
keerend, zagen ook het ongeluk gebeuren.
Onmiddellijk schoten zij te hulp en ook van
andere zijde kwamen personen toegesneld
om te .trachten de inzittenden van den ver
ongelukten auto te bevrijden.
Eenige mannen sprongen in een boot en
wisten door middel van scheepshaken een
gat in den bovenwand van den auto, die
intusschen gezonken was, te maken, waarna
zij na verloop van eenigen tijd de vier
inzittenden te voorschijn wisten te halen.
De luxe-auto had inmiddels gestopt en na
dat men het gebeurde had gezien, reed men
onmiddellijk door naar Smilde om medische
hulp te halen. De doktoren S. Boonzaaijer
en C. Tholen waren spoedig ter plaatse en
poogden door het toepassen van kunst
matige ademhaling de levensgeesten weer
op te wekken. Helaas, dit mocht niet meer
baten. De doktoren konden slechts den dood
c'onstateeren. De vier slachtoffers zijn de
23-jarige ongehuwde G. Kamst, de ongeveer
22-jarige, ongehuwde Jan Lanting, de 30-
jari"e ongehuwde J. Uiterwijk en de 50-jarige
weduwnaar Steenbergen.
De slachtoffers hadden een tochtje ge
maakt naar Koekange, waar een dezer
dagen Steenbergen, die bakker is, een
nieuwe bakkerij zou openen. In den tot bak
kerswagen verpouwden Fordauto waren zij
op den terugtocht naar Gieten, waar allen
woonachtig zijn.
De marechaussee uit Smilde was spoe
dig ter plaatse en stelde een voorloopig on
derzoek in. Nog in den loop van den
avond werd het parket van Assen gewaar
schuwd.
De lpken zijn voorloopig ondergebracht in
de, in de nabijheid gelegen kalkzandsteen
fabriek.
Uit den aard der zaak heeft het ongeval
te Gieten groote beroering veroorzaakt.
Nadere bijzonderheden
Nader vernemen wij dat de bestuurder van
den luxe-auto was de heer J. J. A. W„ ga
ragehouder te Veendam. De heer W had
voor den heer Heerdt, arts te Veendam, een
nieuwen auto uit Rotterdam gehaald en was
op weg naar huis. Nabij Smilde wilde hij een
voor hem rijdenden vrachtauto uit Gieten
passeeren.
Hij is echter vermoedelyk te weinig naar
links uitgeweken, althans de voorste auto
werd in de flank aangereden en viel in de
Smildervaart, met het bekende noodlottige
gevolg. De auto, bestuurd door den heer W„
is later door de politie en marechaussée in
beslag genomen en ondergebracht in het
bouwhuis te Veendam.
De politie zet het onderzoek in deze zaak
voort.
De Faaschdrukte verhinderde mij de
vorige week een berichtje in te zenden. Dus
nu het resultaat van twee weken. Haarlem
bracht de vorige week van C. J.f 5, van
v. D. f 1. 's Hage voegde er f 147.50 bij.
Deze week Haarlem niets, 's Hage f 1075.
Van Heemstede ontving ik f 2.
Groote bedragen zijn het niet, maar vele
kleintjes kunnen één groote maken. In het
onderhavige geval waar de nood praamt
zou ik wenschen, dat die kleintjes maar
heel spoedig hun taak volbrachten.
Als iedere lezer één gulden gaf, dan was
de moeilijkheid zoo maar opgelost. Ik heb
nog f 33304.46 noodig.
Iedere lezer één gulden, prent dat diep
in uw geheugen.
's Hage, 11 April 1931.
Da Costastraat 44, Giro 88072.
J. JORMA, S.J., Pastoor
Bisschoppelijk Bestuurder
der Julianacongregatie.
Zaterdag en Zondag j.l. is in het pen
sionaat „St. Louis" te Amersfoort, onder
leiding van mr. C. M. J. Goseling, voorzitter
der R.K. Staatspartij, de vijfde politieke
bijeenkomst gehouden.
Behandeld werd: het Kapitalisme.
Inleidingen hielden Zaterdag prof. mr. P.
Pompe, ir. M. Bongaerts en pater Lr. G.
Vrijmoed O.F.M.
De politieke bijeenkomst was druk bezocht
175 deelnemers en had een geanimeerd
verloop.
Minister mr. T. Verschuur woonde de
vergadering van Zondag bü.
Gisteravond vond in de kerk van Fraser
burgh een zeer druk bezochte dienst plaats,
gewijd aan de nagedachtenis van de om het
leven gekomen opvarenden van den bij
Fraserburgh gestranden Nedevianuschen
trawler „Noordpool" IJmuiden 132.
Ds. H. J Heida uit Viaardingen dankte
namens het Nederler.dscne -oik d° verza
melde gemeente en de bevolking van Fra
serburgh voor het betoonde medeieven en
voor de verleende hulp oy het droevige
ongeval.
Ds. Heida en de heer Kool uit IJmuiden
dragen te Fraserburgh zorg vpor h 't opgra
ven van de lijken der slachtolfers, die
Dinsdag met den trawler „Victoria" naar
Nederland zullen worden -.vergebracht.
Gistermiddag werden in de Minorca-
schacht van de Miasham-kolenmijnen in Lei
cestershire negen arbeiders tengevolge van
een hevige explosie zwaar gewond. De negen
slachtoffers liepen brandwonden op en moes
ten naar het ziekenhuis worden overgebracht,
waar zij in levensgevaarlijken toestand wer
den opgenomen. De oorzaak van het ongeval
is niet bekend.
In den nacht van Zaterdag op Zondag brak
te Maubeuge (Noord-Frankrijk) een brand
uit in een groot warenhuis, welke brand spoe
dig met groote snelheid om zich heen greep.
De brand, die in den dakstoel begon, be
reikte spoedig de vierde verdieping, die be
woond wordt door het interne verkoopsters-
personeel van het warenhuis. De bewoonsters
konden zich slechts met moeite redden.
De geheele brandweer van Maubeuge werd
gealarmeerd, maar ondanks de krachtige
blusschingspogingen bereikten de vlammen
spoedig de lager gelegen verdiepingen, waar
zich veel brandbaar materiaal bevond.
Inmiddels had men ook de assistentie van
de brandweer uit de naburige gemeenten in
geroepen, en met vereende krachten slaagde
men er in, de in de onmiddellijke nabijheid
van het brandende gebouw gelegen Cathe
dral St. Pierre tegen het vuur te beschermen.
Politie en soldaten hadden de geheele
omgeving afgezet en hielden het talrijke pu
bliek op een afstand. Eerst vroeg jn den
morgen kon men het gevaar als geweken
beschouwen.
Van het gebouw zijn slechts de muren
overeind biyven staan. Er deden zich geen
persoonlijke ongevallen voor. De aangerichte
schade bedraagt eenige millioenen francs.
Op een Engelschen officier
In Birma is weder een politieke aanslag
op een Engelschen officier gepleegd. Door 'n
Mohammsdaanschen landmeter werden zon
der eenige aanleiding op een zekeren kapi
tein Hanney drie revolverschoten gelost,
waardoor de officier gewond werd. De dader
kon nog niet gearresteerd worden.
Hoogste barometerstand 771,0 te Valencia.
Laagste barometerstand 745,3 te Jan
Mayen.
Verwachting: Krachtigen tot matigen, later
afnemenden, Noordwesteiijken tot Weste
lijken wind, gedeeltelijk bewolkt, weinig of
geen regen, aanvankelijk koeler.
Geseind van De Bilt hedenmorgen te 8
uur aan alle posten:
Weest op uw hoede! I
De inzegening van het Christus-monument
op het R.K. Kerkhof te Bloemendaal.
(blz. 1, lste blad)
In Mei wordt een vaste dienst geopend
voor beeldtelegrafie tusschen Nederland en
Indië.
(blz. 1, lste blad)
Verduistering van ruim 50.000 te Am
sterdam.
(biz. 1, lste blad)
Poging tot doodslag te Den Haag.
(blz. 3, 2de blad)
Verschillende arrestaties in verband met
den juweelendiefstal te Rotterdam.
(blz. 3, 2de blad)
Auto in de Drentsche Hoofdvaart gereden.
De vier inzittenden verdronken.
(blz. 1, lste blad)
De „Statendam" aan den grond geloopen.
Geen gevaar voor schip of opvarenden.
(blz. 1, lste blad)
Jasper over de krisis in den Belgischen
Congo.
(blz. 2, 2de blad)
In Frankrijk zijn bezwaren gerezen tegen
de door Briand gevoerde buitenlandsclie po
litiek.
(blz. 2, 2de blad)
Russische industrieele spionnage .in
Duitschland.
(blz. 2, 2de blad)
Wakatsochi benoemd tot Japanschen mi
nister-president.
(blz. 2, 2de blad)
Madeira zou een .zelfstandige republiek
willen worden.
(blz. 2, 2de blad)
De gemeenteraadsverkiezingen in Spanje
zijn rustig verloopen. Republikeinsche meer
derheden in vele steden.
(blz. 2, 2de blad)
Bij een mijnongeluk in Engeland zyn 9
arbeiders zwaar gewond.
(blz. 1, lste blad)
Bij een autobus-ongeluk nabij Diiren wer
den 12 personen vry ernstig gewond.
(blz. 1, lste blad)
Het Albaneesche kabinet is afgetreden.
(blz. 2, 2de blad)
Groote brand te Maubeuge (Noord-Frank
rijk).
(blz. 1, late blad)
De zilveren priesterfeesten van pastoor Van
der Valk en pater Dekkers te Haarlem.
(blz. 1, 2de blad)
Het eerste lustrum van „St. Caecilia" te
Haarlem feestelijk herdacht.
(blz. 1, 2de blad)
Te Haarlem is de jaarvergadering van den
R. K. Bond van Technici gehouden.
(blz. 4, 2de blad)
Barometerstand 9 uur v.m.: 7.67 stilstand.
LICHT OP. De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om: 7.24.
De bekende Amsterdamsche menschenredder D. Rietveld, moer bekend ais Dirk de
Waterdniker, werd Zondag, ter gelegenheid van zijn gouden bruiloft, door verschillende
buurtvoreenigingen gehuldigd. Om met Davids te spreken: „Heel de buurt, zoo vaak
verdeeld, was het vandaag weer roerend eens...." „Bruidstranen". De vrouw van
den waterduiker kon de waterlanders tijdens de huldiging niet bedwingen. De zang der
buurtkinderen werd haar te machtig