I
I
RINGERS
Hxhuuurm. iwy~buippen.*p
1
1
Adverteeren doet verkoopen
KOOPMANS'
PER HALF
PONDS PAK
D. S. LEEFLANG
TABAK
Avond-spreekuur
W.SWAAP
GrooteHoutstr.99
J. J. CGRNELISSEN - Kampervest hoek KI. Houtstr.
J. H. K0RSTJENS,
Prachtig gerezen poffert....
zelfrijzend
Rond het Kürten-proces
Aan onze Lezers
1
TENTOONSTELLING
„DE SUIKEU"
RAhGEBOUW'
10-26 April
4
R. C. BROEKMEIJE R
t
Gen. Cronjéstraat 82 - Telefoon 13053
Kürten 's vrouw als getuige aan het woord
Zesde dag
Van onzen correspondent
Bij guur en vochtig Weer
BORSTRASTILLES
30 tl en 50tl per dooj alleen bij
Apothekers en Drogistea
Berichten over de
Sovjet-marine
Weer instelling van het gezag
De leenings-plannen van
Oostenrijk
Binnenlandsche markt en
staatscrediet
Spoort al Uw kennissen aan
hun vraag- en aanbod-
advertenties te plaatsen in
onze eigen
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
KERKNIEUWS
Pastoor L. Stolk
FINANCIEN
Par. van de H.H. Engelbewaarders
te Lisse
I
BELASTINGADVISEURS
BODE MICHEELS
Oud-Adj. Insp. Bel. Gedipl. acc.
Kenaupark 20, Telefoon 13615
Amsterdam Keizersgracht 537
Telefoon 34537
onze
Bonbon-en Chocolade
fabriek
op da
in
kei
AMSTERDAM
1Q31
LANGE VEERSTRAAT 23
TELEFOON 13727
WÊKÊKKÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊKÊÊÊHÊHÊÊÊÊKÊHÊmHmm
SPAARNE 78
Kunsttanden per tand f 2.50
Betere Kwaliteit p.t. f 4.—
Geheel Gebit f 60.—
Betere Kwaliteit f 80.—
Haarlem - Telefoon 13728
SPECIALE
INRICHTING
KATHOLIEKEN
CAgent (Burgers E.N.R.
Telefoon 11389 Betaling in overleg
PRIJSCOURANT WORDT OP AANVRAAG GAARNE TOEGEZONDEN
Cl
ft»
I,
Agent BURGERS E. N. R.
Oudste en vertrouwdste zaak v. Haarlem-Nrd. Vakkundige reparatie-inrichting
Düsseldorf, 18 April 1931.
Een stralende lentemorgen ligt over de
oreede Königsallee uitgespreid; op beide
oevers van de Düssel een schitterende asfalt-
baan, aan weerszijden beplant met kastanje-
boomen, waaruit weer opnieuw het jonge
leven ontspruit: door al dat jeugdig groen
speelt 'n zonnig licht haar rijke kleurenspel.
Op de banken van de stadsparken zitten tal
rijke werkloozen zich te koesteren in de zon:
dat is voor hen nog de' eenige verkwikking in
hun droef bestaan van gedwongen nietsdoen.
De eelt in hun handen, die week geworden
zijn, is verdwenen en hun armen hangen
slap langs hun lichaam, dat sinds lang geen
voldoende voedsel meer kreeg. Voor de ka
zerne der politietroepen, waar het Kürten-
proces behandeld wordt, ligt de Tannen-
strasse eenzaam en verlaten in het vroege
morgenuur. Er staat weer een uitgebreide po
litiewacht b;j den ingang van de kazerne, die
uit gele steenen is opgetrokken, terwijl rood-
gekanteelde banden de randen omzoomen.
Op de binnenplaats hebben we nog een
kort onderhoud met Dr. v. Koolwijck, Raads
heer bij het gerechtshof, die den schakel
vormt tusschen de Rechtbank en de Pers.
Voor men de eigenlijke rechtszaal betreedt
komt men door een soort manége, waar tal
rijke gymnastiektoestellen staan opgeborgen.
De deskundigen staan in groepjes te pra
ten: de gezworenen zijn weer trouw op hun
post: ijverige journalisten zitten reeds druk
te pennen. Op de publieke tribune zijn ver
schillende plaatsen onbezet. Door de groote
ramen valt een zonnig licht naar binnen,
dat op de geel geverfde muren weerkaatst en
een warme sfeer in de zaal schept, waar zich
zoo'n droevig stuk afspeelt, waar al die tra
gische bijzonderheden van zooveel levensleed
thans zoo afgemeten, gevoelloos haast, op
nieuw worden verhaald: het eene geval is al
tragischer dan het andere.
ïntusschen zijn de rechters binnengeko
men: de President, een gemoedelijke oude
heer, dikhoofdig, een glanzend kale schedel.
Rechts naast hem een rechter met een won
derbaarlijk dom uiterlijk, wiens neus geen
sieraad is voor zijn aanschijn. Links een be
trekkelijk jeugdig raadsheer met een le-
vendigen blik, intelligent, scherpzinnig. De
Officier van Justitie, die een geheel afzon
derlijke plaats inneemt, ver van de recht
bank verwijderd, doet me telkens aan dien
hoekigen kop van Arthur van Schendel her
inneren, zooals we dezen vaak in kranten
en dichtbundels zagen afgebeeld. Het podium,
waarop de heeren gezeten zijn, is zoo klein,
dat Rechters, gezworenen en deskundige als
haringen in een ton op elkaar zitten gepakt.
Kürten is weer naar zijn „kast" gebracht:
zijn bewaker is heengegaan. De verdediger
die Kürsten is toegevoegd, Dr. Wehner, is
een markant jeugdig figuur, wiens haren
onberispelijk over zijn hoofd geplakt liggen.
Het gelach van blijde kinderen, die buiten
in den tuin spelen, dringt door tot in de
zaal. Niemand hoort het, niemand wil het
ook hooren in deze bonte mengeling van
ernstige voornaamheid, drukke bedrijvigheid
en zeldzame nieuwsgierigheid, die aan de
deur te loeren staat....
Vandaag worden weer drie moorden en
een moordaanslag behandeld.
12 October 1929 werd Elisabeth Dörrier in
DüsseldorfGrafenberg vermoord. Toen de
misdaad ontdekt werd, toonde het slacht
offer nog teekenen van leven. Zij werd ndar
het ziekenhuis overgebracht, waar zij zon
der tot bewustzijn te komen, is overleden.
Toen de justitie een onderzoek instelde op
de plaats van het misdrijf, bleek, dat zich
daar dezelfde sporen van de misdaad ver
toonden als bij den moord op Ida Reuter.
Toen Kürten later bij de Rochuskerk ge
arresteerd werd, had hij een pakje bij zich,
waarin zich een handdoek en een stuk zeep
bevond. Was hij toen weer op weg om een
misdaad te gaan bedrijven en dan zijn met
bloed bezoedelde handen weer rein te was-
schen?
De eene moordzaak na de andere wordt
zoo gewoonweg behandeld, alsof het de een
voudigste zaak van de wereld is.
25 October 1929, dus nog geen veertien
dagen later, pleegde Kürten weer een
moordaanslag. Het slachtoffer,- Hubertine
Neurer, vertelde de juiste toedracht der
zaak. Zij kwam van haar werk en toen zij
uit de tram stapte, werd zij door een man
aangesproken, die met haar mede ging.
Onmiddellijk voelde zij, dat er iets vreese-
lijks ging gebeuren en dat haar leven geen
oogenblik zeker was. Plotseling gaf Kürten
haar een slag met een hamer en toen zij
weer tot bewustzijn kwam, bemerkte zij,
dat men haar beroofd had. De dokter, die
haar behandelt, stelt er prijs op te weten, of
Kürten zijn slachtoffer in het ziekenhuis
wilde bezoeken.
Kürten antwoordt: „Neen."
Denzelfden dag heeft Kürten nog een
moordaanslag gepleegd op Klara Wanders
in het stadspark
7 November 1929 werd de kleine Gertrud
Albermann vermoord. Deze moord werd
weer op dezelfde manier bedreven als bij
Christine Klein. Het ongelukkige kind werd
met meer dan 30 steken gedood. Ook de
kleeren van de arme kleine waren nog door
stoken.
Ook voor dit geval is het wettig'en over
tuigend bewijs geleverd door de talrijke ge
tuigenverklaringen, die werden afgelegd.
Een Peter Kürten-film
Vanavond zal er voor de pers een Peter
Kürten-film worden afgedraaid. Wij komen
daar later nog op terug. Het zijn opnamen,
die op de plaats van het misdrijf werden
gemaakt, als ook van Kürten zelf.
Naar men ons verzekert, zijn er reeds
maatregelen genomen, om deze film in het
buitenland te laten loopen, wanneer zij in
Duitschland niet zou worden toegelaten. We
moeten tegenover deze film de uiterste
reserve in acht nemen, als men deze in het
openbaar zou vertoonen, ook al is deze film
van criminalistisch standpunt en technisch
nog zoo gewichtig.
De verdediger acht Kürten
ontoerekenbaar
Prof. Berg is ook vandaag weer zeer om
zichtig in zijn uitdrukkingen. Na deze ge
wichtige verklaringen stelt de verdediger de
vraag, prof. Berg a.s. Maandag opnieuw te
hooren in verband met een eventueele toe
passing van artikel 51 van het Duitsche
Wetboek van Strafrecht, waarin n.l. gehan
deld wordt over personen, die ontoereken
baar zijn. Hierdoor is het proces in een
nieuw stadium getreden: de verdediger
houdt Kürten voor ontoerekenbaar.
Kürten's vrouw aan het woord
Na de pauze wordt bekend gemaakt, dat
a.s. Maandag de zaak met gesloten deuren
zal behandeld worden, maar wij gelooven
niet, dat aan dit verzoek zal worden vol
daan. De Officier van Justitie deelde nog
mede, dat de bekentenis, die door Kürten
gisteren werd afgelegd, ook als volkomen
juist is erkend. Het waren zeer tragische
momenten, toen de verklaringen van de
vrouw van Kürten werden voorgelezen. Het
ging zeer vlug; als een film rolde het aan
onzen geest voorbij: de eerste kennismaking,
de reis naar Düsseldorf, werkloosheid, zijn
prikkelbare stemming, zijn omgang met an
dere vrouwen, een vreeselijk huwelijksleven,
zoo diep tragisch en ongelukkig, dat er
geen woorden voor te vinden zijn. Kürten
heeft eerst op het laatst alles aan zijn vrouw
bekend; toen wist zij, dat haar man de
moordenaar was, waar men zoo lang naar
gezocht had. Ofschoon Kürten van huis uit
katholiek was, heeft de godsdienst nooit
eenige plaats van beteekenis in zijn leven
ingenomen; dat spreekt boekdeelen. Zijn
plichten heeft hij nooit waargenomen; eerst
in de gevangenis is hij tot inkeer gekomen.
De eerlijke bekentenissen van vrouw Kür
ten hebben ons diep gteroffen. Zij spreekt
de waarheid, tot in de kleinste bijzonderhe
den: welk parfum hij gebruikte, welk poeder.
Juist deze bekentenissen zijn van zeer veel
waarde, want het werpt een heel schril licht
op het leven van Kürten, die met zijn vrouw
een normaal huwelijksleven heeft gehad. Zij
heeft nooit iets gemerkt van zijn gruwzame
daden
Vrouw Kürten woont thans in een klein
stadje in Midden-Duitschland, waar zij haar
ouden meisjesnaam weer heeft aangenomen.
Een eigen correspondentie der „Vossische
Zeitung" meldde uit Moskou, dat Molotow,
de volkscommissaris voor het watertransport
een decreet heeft uitgevaardigd tot herop
bouw van de Russische handelsvloot en tot
herstel van de discipline aan boord.
De Russische handelsvloot is onder de
sovjet-regeering sterk onderkomen. De bui-
tenlandsche handel, die uitsluitend in staats-
handen is, moet voor verreweg het grootste
deel (90 pet.) van den zeeweg gebruik ma
ken. Het aandeel van de eigen vloot hier
aan is zeer gering en de vaartuigen op zich
zijn slechts van kwaliteit.
Merkwaardig, dat ook hier de algemeene
klacht over de kwaliteit der Russsiche pro
ducten weer wordt aangetroffen. Het schijnt,
dat de vermeerdering der energie, gegeven
aan de kwantiteit en de snelheid in de pro
ductie zich overal wreekt in de kwaliteit. De
klachten hierover treffen vrijwel alle takken
der planmatig georganiseerde industrie.
Men heeft dit o.a. trchten te voorkomen
door een straffere discipline.
De leuze van Lenin: „Alle macht aan de
Sovjets", leidde aanvankelijk tot het instel
len van raden (Sovjet-raad) in de fabrieken,
in de dorpen, in de kazernes of de loop
graven en op de vloot.
Al spoedig bleek, dat de macht van de
raden belemmerend werkte op het particu
liere initiatief en aan den anderen kant on
voldoende prestaties, fraudeeringen, onzorg
vuldige behandeling der machines enz. niet
kon tegengaan en vaak zelfs sanctionneerde.
Bovendien leidde het stelsel tot een onge
hoorde verwarring in de verantwoordelijk
heid. Niemand wenschte de verantwoorde
lijkheid te dragen voor eert fout, die begaan
was in het beheer van een industrieele on
derneming of anderszins; niemand durfde
vaak voorstellen te doen, die op het eerste
gezicht niet strookten met de bedoelingen
van het proletariaat en deed iemand zulke
voorstellen, wel, dan ketste de raad ze vaak
af. Het Sovjet-stelsel droeg in vele gevallen
de schuld van wanbeheer, of leiding zonder
eenig inzicht in commercieele aangelegenhe
den.
De regeering heeft spoedig ingezien, dat
het zóó misliep en heeft steeds weer de per
soonlijke verantwoordelijkheid en de indivi-
dueele leiding op den voorgrond geplaatst.
Eerst in handel en industrie, later ook el
ders Thans ook in de marine
Op de vloot wordt door het besluit van
Molotow de al te groote macht der bedrijfs-
raden, de partij- en vakvereenigingscellen
met één slag teruggestooten. Op de schepen
is voortaan de kapitein weer de opperbevel
hebber, de man, die in laatste instantie be
slist, de eenige verantwoordelijke leider. Al
het scheepspersoneel, niet alleen de matro
zen, maar ook dat van de machinekamers,
is hem ondergeschikt. Gebrek aan arbeids
discipline, malversaties en fraudes moeten
door hem streng worden gestraft.
Merkwaardig is dit alles, als men het ver
gelijkt met het beruchte decreet nr. 1 van
de Petersburger Sovjet in 1917, dat de sol
daten en matrozen gelijk stelde aan de offi
cieren, waarover zij recht konden spreken
en wien zij geen eerbied en geen gehoorzaam
heid meer verschuldigd waren.
De weg van het degenereerend decreet van
Trotzky tot dit disciplineeren van zijn op
volger Molotow is teekenend voor den weg,
dien heel Rusland aflegt. De weg, waarop
de „successen van de revolutie" langzaam
aan plaats maken voor een Staatskapitalis-
me, dat men den „opbouw van het socialis
me" noemt.
P. J. STEPHA?-
„Waarom zucht je zoo?"
„Dat is de invloed van de lente."
..„O, zeker liefdedroomen."
„Nee rheumatiek."
(Lustige Sachse)
Oostenrijk heeft voor de naaste toekomst
eenige leenings-plannen. Onder deze projec
ten staat in de eerste plaats de tweede
tranche der Oostenrijksche investie-leening,
die waarschijnlijk nog in den loop van dit
jaar ter teekening zal worden opgelegd. Een
deel der bijdragen zal ook op de buitenland-
sche markten worden uitgeschreven. De eer
ste tranche der investie-leening, die in den
zomer van het vorig jaar werd opgelegd,
heeft op bijna alle plaatsen goed gevolg
gehad, maar verrassend was het resultaat op
de Oostenrijksche leeningsmarkt zelf, waar 't
deelbedrag van 50 mill. Schilling drievoudig
werd overteekend. Uit dit resultaat was
reeds op .te maken, dat Oostenrijk in de
laatste jaren, ondanks de krisis der wereld
economie, financieel weer sterker is gewor
den: de kapitaalvorming moet belangrijke
reserves hebben geschapen, daar er sterke
disponibele kapitalen op de markt zijn ver
schenen.
Nu heeft Oostenrijk een nieuwe interne fi-
nancieele transactie doorgevoerd, welke ken-
teekenend is voor de ontwikkeling der
kapitaalkracht in het land. De Oostenrijk
sche regeering heeft een woningbouw-leening
van 150 millioen Schilling in het buitenland
uitgeschreven. Het doel dezer leening was,
dat de Staat den woningbouw op grooten
voet zou kunnen financieren; de nog steeds
drukkende woningnood moet hierdoor wor
den opgeheven en het heele staatshuishou-
aen tevens ten goede beïnvloed, door de be
vordering der bouw-industrie.
Het succes dezer leening, waarop bijna
uitsluitend door Oostenrijkers uit breede
kringen is geteekend, heeft alle verwachtin
gen overtroffen. Volgens de ambtelijke af
rekening heeft de 7 pCt. woningbouwleening,
die met 150 millioen begrensd was, een to
tale teekening van 228 millioen Schilling op
gebracht en is dus met 50 pCt. overteekend.
De met voorkeur te behandelen stukken be
reikten het bedrag van 180 millioen. Het
succes der leening is wel in de eerste plaats
toe te schrijven aan de gunstige voorwaar
den en de bijzondere zekerheid der leening.
Maar niettegenstaande deze voordeelen zou
het succes toch wel nauwelijks zijn bereikt,
wanneer de leening niet gedragen was door
het vertrouwen van het publiek in het
Oostenrijksche staatscrediet. Het publiek
heeft dus openlijk getoond, dat het in een
gunstige ontwikkeling der Oostenrijksche
economie gelooft en dat het van meening is,
dat het laagste punt der krisis reeds is be
reikt.
In ieder geval heeft Oostenrijk er met
deze interne leening nadruk op gelegd, dat
het geneigd is, zich in financieel opzicht zelf
te helpen en de Oostenrijksche pers wijst
er met recht op, dat, ondanks sommige
tijdelijke moeilijkheden, in het openbare
huishouden, het vertrouwen der bevolking in
eigen kracht, maar ook in de soliditeit van
het staatscrediet, ongeschokt is. Het buiten
land zal, zoo meent men, deze feiten naar
waarde schatten, wanneer Oostenrijk bin
nenkort op de internationale markten voor
leeningen weer in aanmerking wenscht te
komen.
25 jaar regent O. L. V. gasthuis
Gisteren herdacht de Hoogeerw. heer
Pastoor L. Stolk den dag, dat hij voor
25 jaar benoemd werd tot regent van het
Onze Lieve Vrouwengasthuis te Amsterdam-
Om 8 uur gistermorgen werd in de kapel
ter eere van dit feit een plechtige Hoogmis
opgedragen, waarna de jubilaris, in tegen
woordigheid van het geheele bestuur, werd
toegesproken door den voorzitter, den heer
Th. Westerwoudt
Tegen 11 uur verscheen in het Ziekenhuis
de Bisschop van Haarlem Z. H. Exc. Mgr. J-
D. J. Aengenent, vergezeld van den deken
van Amsterdam, den Hoogeerw. heer Dr. J-
van Noort. Door de zusters van het zieken
huis werd een cantate uitgevoerd, terwijl de
jubilaris werd toegesproken door den Bis
schop.
Na deze plechtigheid maakte de Bisschop
een rondgang door het ziekenhuis, vergezeld
door den directeur Dr. van Spanje en de
moeder-overste.
Uitgifte 125.000 4 y„ pet. obl. tegen 99% pet.
De Spaarne-Bank bericht, dat de inschrij
ving is opengesteld op 125.000 4% pet»
obligatiën ten laste van het R.-K. Kerkbe
stuur van de Parochie van de H.H. Engelbe
waarders te Lisse (Beekbrug) in stukken
van 1000 en 500 tot den koers van 99%
pet.
De storting op de toegewezen obligatiën
moet geschieden ten kantore van inschrij
ving op Vrijdag 1 Mei 1931.
Het R.-K. Kerkbestuur van de Parochie
van de H.H. Engelbewaarders te Lisse
wenscht voor de betaling van de reeds vol
tooide bijkerk aan de Kaag (gem. Haarlem
mermeer) een leening te sluiten van 75000
en voor den bouw van een Zusterhuis nabil
de Parochiekerk te Lisse (Beekbrug) een
van 50.000.
Het recht wordt voorbehouden om vanaf 1
November 1934, te allen tijde tot vervroegde
of versterkte aflossing over te gaan.
K.W. Reclame Koffie 20 ets.
GROOTSTE SPECIAALZAAK
HIER TER STEDE
als de hulpmotor
het voor U doen kan? Om de kosten van de
benzine behoeft U het niet te doen! Die zijn
nog geen halve cent per Kilometer! De be.
diening is doodeenvoudig. U trapt even aan
en hij schiet vooruit!
Het is een Burgers E. N. R. met Vredestein
banden 26 X 2. Het kan dus niet beter.
De prijs is zeer aantrekkelijk n.1. F 180.—
compleet met motor, freewheel, terugtraprem
en celluloid overtrokken stuur.
Vraagt speciale prijscourant bij Uw rijwiel,
handelaar of Burgers E.N.R. Deventer.
v
EETKAMER- LAMPEN
HEERENKAMER-KRONEN
IN 'T BETERE GENRE
Spreekuren op werkdagen 1012, 24,
lederen avond van 7—9; de spreekuren
zjjn toegankelijk voor iedereen.
koppt niet ln winkels waar onze
delijke of N. Malthusiaansche
artikelen worden verkocht
of voorhanden zijn.
Koopt aan
Stationboekenkas ten
ALLEEN DIE LECTUUR, WELKE
GEEN GEVAAR OPLEVFLI
bakmeelI
