HERZIEN
WEGENS VERPLAATSING
Voorjaarsmantels
met 20 pCt. korting
OUDS
I 6f 113.116111 W 3V6 14d J. P. VAN DAM - Amsterdamstraat 15
De nieuwste
MN SCHIJNDEL'S
WALKfóS" SHOES
KINAWIJN
FRANKEN'S IAARZENMAGAZIJN
Rond het Peter Kürten-Proces
22 APRIL
OERIflIl HIT WIT Winkeis door
dim Uil UE, WI I geheel HAARLEM
KEUKENTRAPPEN
jéHHUkk va modemagazijnen
MKèêêKKbl U barteljorisstr*ai
OP No. 1 VAN LIJST 6
OP No. 1 VAN LIJST 9
|T% g M 0"s succes is U bekend. - Vroegtijdig bespreken is uw belang
PER GROOT BLIK
Kleine Houtstraat 1719
Een. Cronjéstraat 29
Spaarnwouderstraat 85
Ijzerwaren - Huish. art
Wegens bijtrekking van
het perceel der firma
De prijzen onzer Jongenskleeding
hebben wij geducht
GROOTE HOUTSTRAAT
worden alle nog voorradige
Onze afwerking was prima
maar is toch nog verbeterd.
Komt U eens kijken?
gedurende deze week
in verschillende afwerkingen
alleen verkrijgbaar
HAARLEM
ANEGANG 5 -
Zevende dag
Het moordproces in
de moderne grootstad
Alle R. K. Kiezeressen en Kiezers
wekken wij met den meesten aan
drang op, bij de verkiezingen voor de
Provinciale Staten, te stemmen op
No. 1 der R. K. lijst.
Dit is voor Noord-Holland
in alle kieskringen (behalve Am
sterdam).
Voor Zuid-Holland:
GEMENGD NIEUWS
Herinnering uit den oorlog
Dubbel woonhuis afgebrand
Vrouw met een mes gestokeii
Auto tegen een boom gereden
Kindermoord?
„De Hoop" aan den grond
Slecht weer in Italië
Een Katholiek in merg en been.
Gaat Woensdag naar de stembus
heen,
En kiest LIJST ZES en NUMMER
ééNÜ
Hel spoorwegongevai bij Blerlk
De „Linquenda"
Snijboonen per 1/1 blik 32 ct., per 1/2 blik 20 ct.
Spercieboonen per 1/1 blik 30 ct., per 1/2 blik 16 ct.
Doperwten,
Huishoudkwaliteit per 1/1 blik 34 ct., per 1/2 blik 20 ct.
Doperwten, No. 1.... per 1/1 blik 55 ct., per 1/2 blik 0.32y.
Doperwten, fijn per 1/1 blik 75 ct., per 1/2 blik 0.42 M
U KOOPT PRETTIGER EN GOEDKOOPElt BIJ
Wringer» mei 5 jaar ga.
ran tie voor de rollen.
ZWART op WIT
Aio extra reclame, aan 2
zijden opvouwbare wrin
gerstandaard 3.50
Wasehketels vanaf
Waoehteilen vanaf O.öu
met gratis waschboender.
Ralschuier vanaf
VOOR DAMES, HEEREN EN KINDEREN,
met ingebouwde steunzolen, geven niet
alleen cachet aan Uw uiterlijk, doch voor
komen en genezen voetgebreken.
GEVESTIGD SEDERT 1836
Ook ols geregeld Ovds-gebruiker hebt U recht op 4e ideale wijnglazen, die de Glasfabriek
Leerdam voor Oud maakt. - Lees de eenvoudige voorwaarden op iedere fleschl
DÜSSELDORF, 20 April 1931 Toen wij
Zaterdagavond stipt om 8 uur op de afgespro
ken plaats aanwezig waren, deed de eigenaar
Tan de Peter Kiirten-film ons stil verstaan,
dat het buitengewoon jammer was, maar hij
durfde de voorstelling niet in besloten kring
te doen plaats hebben, bang voor de politie
van Düsseldorf, die de film verboden had.
De bioscoop-directeur was zelfs zoo voorzich
tig geweest, om de film op een geheime plaats
te verbergen, omdat hij vreesde, dat de politie
de film ln beslag zou nemen. Nu zal men
trachten, om deze Peter Kiirten-film in
Holland te laten loopenwe hopen echter, dat
de Centrale Filmkeuring alle termen aan
wezig zal achten, om deze film absoluut af
te keuren Er is geen enkel cultureel of
sociaal belang mee gediend en zelfs de on
gezonde zucht- naar sensatie van het publiek
2ou er niet door bevredigd worden. Het kan
Alleen slechte gevolgen hebben, wat leiden
zou tot drama's, zooals er zich gisteren een
beeft afgespeeld te Berlijn, waar een 43-jarige
ingenieur zijn 12-jarig nichtje heeft vermoord,
terwijl het kind lag te slapen. De man was
eerst sedert een paar weken uit een zenuw-
üjdersgesticht ontslagen en bad in de laatste
dagen al het mogelijke gedaan, om sensatio-
heele bijzonderheden te vernemen van het
Kürten-proccs
Reeds onmiddellijk nadat de zitting begon
nen is, blijkt, dat we een zwaren dag zullen
bebben: er zijn bijna 60 getuigen opgeroe
pen. De verdediger had er priis op gesteld,
dat de rechter van Instructie, Dr. Hertel, een
verklaring af zou leggen over de waarde, die
dien moet hechten aan de bekentenissen van
Hiirten, en hoe zij tot stand kwamen. Kürten
beeft alles bekend en zijn spijt betuigd over
Zijn misdaden. Wat moeten wij hier nu van
Belooven? De verklaringen van Kürten waren
Werkelijk geloofwaardig ondanks het feit, dat
Ze hier en daar eenigszins waren overdreven.
Als men het zieleleven van dezen misdadiger
Baat ontleden, dan komt men tot de ontdek
king, dat deze mensch een dubbel leven heeft
Beleid. In het huwelijk van Kürten vinden we
hoogachting, die wellicht haar oorzaak vond
in
zijn eigen vertwijfeling, dat hij voor het
ieven onbekwaam was. Zijn vrouw was het
Matste wezen, dat Kürten nog eenigszins
°vereind hield: zijn grootste en eenlgste zorg
Was dan ook, dat zijn vrouw maar voor hem
behouden bleef. Kürten heeft ten slotte aan
*Ün vrouw alles bekend, omdat zijn vreeselijk
bezwaard geweten hem daartoe aanspoorde:
Zijn zielstoestand dwong hem er toe, om aan
zijn vrouw alles te zeggen. Uit geheel de be
kentenis van dit misdadig leven blijkt, dat
Kürten door een innerlijken drang gedreven
Werd en zijn geheim niet langer kon bewaren.
Toen Kürten later met zijn vrouw geconfron
teerd werd, herriep hij al zijn bekentenissen,
omdat hij, zooals hij zelf zeide het ver-
driet van zijn vrouw niet verdragen Kür
ten heeft vrijwillig alles toegegeven, omdat
hij zich wilde buigen voor het recht, maar
daaraan is een vreeselijke zielestrijd vooraf
gegaan. En toen Kürten eenmaal overtuigd
was van zijn schuld, had hij ook een gewel
digen afkeer van zijn daden en van het leven,
dat hij tot nog toe heeft geleid.
De officier van Justitie wil van dezen ge
tuige weten, waarom Kürten bij de politie op
sommige punten toch gelogen had.
Dr. Hertel- is van meening. dat Kürten in
een vlaag van spijt, alles bekend te hebben,
zich tegenover zijn vrcuw zoo wilde houden,
om daardoor artikel 51 op hem van toepas
sing te kur an laten verklaren. (Artikel 51
luidt .,een strafbare handeling wordt niet
aanwezig geacht, als de dader op het oogen-
blik van de misdaad zich in een toestand
van bewusteloosheid bevindt of in een zie-
kelijken toestand van zijn geestvermogens,
waardoor de bestemming van zijn wil was
buitengesloten")
Ook de verdediger stelt tal van vragen
aan Dr. Hertel, waarop deze antwoordt, dat
Kürten werkelijk met overleg te werk is ge
gaan. Wat Kürtens vader betreft, die thans
als getuige optrad, deze stond wel als een
dronkaard bekend, die geweldig kon op
scheppen, maar hij hield zich zelf voor een
goed huisvader. Dr. Koch, een hooggeplaatst
politiebeambte, gaf een overzicht van de
besprekingen, die hij met Kürten heeft ge
had over de beweegredenen, die Peter Kür
ten tot zijn daden hadden gebracht: hij wil
de een ommekeer brengen in het strafwezen.
Kürten heeft zelf toegegeven, dat hij met
vrijen wil te werk ging en als hij ter dood
veroordeeld wordt, zal hij geen moeite doen,
om gratie te krijgen.
De beide broers en een zuster van Kürten,
die ook als getuigen verschenen waren, wei
gerden iedere verklaring af te leggen.
Toen de officier van Justitie vroeg, om
voor de getuigen, die thans werden opgeroe
pen, de zaak met gesloten deuren te behan
delen, werd dit verzoek niet toegestaan,
daar de pers zich van haar taak goed be
wust is: de pers mocht in de zaal blijven
alsmede de deskundige en Dr. Wakkermann
van het Ministerie van Justitie te Berlijn.
De verklaringen, die tijdens de zitting met
gesloten deuren werden afgelegd, waren voor
de schuld van Kürten zeer bezwarend. Het
zijn allemaal vrouwen, met wie Kürten
heeft samengeleefd en waai-van hij er ver
schillenden heeft willen dooden. Het was dan
ook opmerkelijk, dat, zoodra de misdaden ln
Düsseldorf bekend werden, verschillende
vrouwen uit de onderwereld van Düsseldorf
Kürten voor den moordenaar hielden. De
moordaanslagen speelden zich meestal af in
de onmiddellijke omgeving van Düsseldorf;
slechts in één geval ontkent Kürten, dat hij
van plan was, om een van zijn slachtoffers
te dogden.
De getuigen herkennen Kürten thans heel
goed: een van deze lange rij vrouwelijke ge
tuigen werd na het afleggen van haar ver
klaring weer onmiddelijk naar de gevange
nis teruggebracht.
Professor Dr. Berg gaf een uiteenzetting
over de erfelijke belasting van den moorde
naar, die op de eerste plaats er toe leidde,
dat die wraakgierige gedachten in Kürten
gingen groeien. Deze deskundige is echter
van oordeel, dat het absoluut uitgesloten is,
dat Kürten in een toestand van bewuste
loosheid gehandeld heeft, of dat zijn geest
vermogens gestoord waren.
De Officier van Justitie stelde enkele vra
gen aan Dr. Berg en uit het antwoord bleek,
dat het klassieke bewijs geleverd Is voor het
te werk gaan van beklaagde met voorbe
dachten rade, met uitzondering dan mis
schien voor den moord op Christine Klein.
De verdediger is het echter met deze op
vattingen absoluut niet eens: voor hem is
het een uitgemaakte zaak, dat artikel 51 op
Kürten volkomen van toepassing is.
Toen de vader van Kürten gehoord werd,
heeft men den beklaagde uit de zaal ge
bracht. Het is opmerkelijk, dat vele meisjes
en jonge vrouwen zoo lichtzinnig geloof
hechten aan wat vreemde menschen, die zij
absoluut niet kennen, haar vertellen; zij
schenken zoo gemakkelijk haar vertrouwen
aan iemand, waarvan zij absoluut niet we
ten. of hij het verdient en waardig is. Dat
is de lichtzinnigheid van onzen modernen
tijd. Vele van deze Düsseldorfsche meisjes,
die zoo vaak met Kürten gingen wandelen,
mogen blij zijn, dat ze thans nog leven. De
laatste getuige, die gehoord werd, heeft bij
de politie de aandacht op Kürten gevestigd.
Op een verschrikkelijk uitvoerige wijze ver
telde dit jonge meisje haar verhouding en
samenleving met Kürten. Het was pijnlijk en
tragisch.
Uit alles, wat vandaag voor de rechtbank
in het Kürten-proves behandeld werd, is
weer opnieuw het bewijs geleverd, dat we
hier met recht mogen spreken over het
moord-proces van een moderne grootstad.
Alles werpt zoo'n schril licht op hetgeen zich
in de duistere holen der onderwereld afspeelt.
Tal van vrouwen leven beurtelings met den
moordenaar samen, worden onmenschelijk
door hem behandeld en toch, ondanks alle
angst en bezorgdheid voor haar eigen leven,
blijven zij aanhankelijk aan dien man, die
ooit in hun oog een misdadiger is. Deze ge
vallen staan niets eens in de aanklacht ver
meld en géén enkele getuige heeft er aan
gedacht, om een aanklacht tegen Küiten ln
te dienen. En zoo gaat dat gruwzame leven
in de moderne grootstad iederen dag op
nieuw weer voort: het kwaad wordt niet
meer als kwaad erkend: men is er aan ge
woon geraakt.
En nu ontstaat de strijd tusschen verdedi
ger en de rechtbank. Het artikel 51 is be
rucht geworden, omdat men het wil toepas
sen ook in die gevallen, waarop het niet toe
passelijk is. Heeft Kürten in een soort zieke
lijke bedwelming geleefd, in een roes van
zinnelijke prikkeling? Wat verstaat de recht
bank daaronder en welke opvatting heeft
de verdediger over bewusteloosheid of een
verstoring van de verstandelijke vermogens
bij Kürten? En dan, kan de Officier van
Verwoest familieleven.
In het begin van den oorlog vestigde zich
een familie uit België, bestaande uit man.
vrouw en kind, in de gemeente Hoogland,
nabij Amersfoort. Er werden nog vijf kin
deren geboren en een jaar of vier geleden
vestigde deze familie zich te Soest.
Thans is gebleken, dat de man niet de
wettige echtgenoot van de vrouw is, doch
met deze vrouw naar Nederland is komen
vluchten en sinds 1915 met haar hier woon
de. De vrouw was in Mechelen gehuwd met
een man, die tot nogtoe onbekend was met
de verblijfplaats zijner echtgenoote. De
man, die hier te lande is komen wonen gaf
zich te Hoogland en te Soest uit voor den
echtgenoot van de vrouw en had o. a. een
plaatje met den naam van dien echtgenoot
op zijn deur en teekende altijd, ook geboorte-
acten enz., met dezen naam.
In verband met deze valsche handteeke-
ningen en het opgeven van een valschen
naam is de man thans door de politie te
Soest gearresteerd.
Uit de sluis te Hansweert
Gisteren heeft men 100 ton grint gelost
uit den in de Westersluis te Hansweert ge
zonken lichter „Linquenda", waardoor het
schip drijvende is gemaakt. Om circa vier
uur des middags is het schip uit de sluis
gesleept en op de slikken buiten de haven
gezet, waar het verder zal worden gelost.
Daarna zal het ter x-eparatie naar een werf
worden gebracht.
Een duiker zal onderzoeken of de sluis be
schadigd is.
Oe dader aangehouden
Te Maastricht heeft Zondagavond bij een
twist een 38-jarige man de 35-jarige juf
frouw A. Kruintjens met een mes een steek
toegebracht in den rug, die de linkerlong
raakte en een steek in de linkerborst. Zii
is in levensgevaarlijken toestand naar het
ziekenhuis gebracht. De dader is aap?"'"-
den.
Drie gewonden
Te Ranum onder de gemeente Winsurn.
is Zondagavond bij het passeeren van een
anderen auto een wagen met drie jongelui
tegen een boom opgereden. Een van hen,
J. B., kreeg ernstige verwondingen aan het
hoofd.
De beide anderen liepen lichte kwetsuren
op.
De auto is zwaar beschadigd.
De politie te Bergen-op-Zoom heeft het
lijkje in beslag genomen van een pasgebo
ren kind.
Het Nederlandsche hospitaal-kerkschip
„De Hoop" is gistermiddag bij Goerce aan
den grond gevaren. Assistentie is derwaarts
vertrokken.
Behouden binnen
Nader wordt gemeld, dat „De Hoop" in de
Haringhaven te IJmuiden is birmengeloopen.
In geheel Boven-Italië en vooral in de
buurt van Milaan heeft buitengewoon slecht
weer geheerscht. Hagelbuien en sneeuw
hebben veel schade aangericht aan de boo-
men en tuinen, die in bloei stonden.
Ook in de Vooralpen en in het gebied van
de Italiaansche meren is veel sneeuw ge
vallen.
Justitie, kan ieder van de zes deskundigen
zich met die opvatting vereenigen? Een lange
reeks van theorieën wordt telkens met een
nieuwe rij van mogelijke veronderstellingen
beantwoord.
Kürten heeft in zijn jeugd pooit gedacht,
dat het met hem zoo zou vergaan. Dat moet
voor ons een waarschuwing zijn, dat iedere
slechte hartstocht ook in hem zoover is door
gedreven, dat Iedere rem, ieder verantwoorde
lijkheidsgevoel in hem verstikt werd: zoo
gaat het vaak met jonge menschen. Daarom
is de Kürten-film ook zoo'n waanzinnig iets.
Het Kürten-proces is een verschijnsel van
onzen modernen tijd, dat aan onze verant
woordelijke opvoeders der jeugd de zware
taak stelt, om de zwakke jonge menschen,
die door haat en nijd, door misdaad en el
lende van alle kanten worden omgeven, te
beschermen en te beveiligen en hen stei'k te
maken door den overvloed van genade tegen
het harde leven, dat hen te wachten staat.
Kürten is naast ons opgegroeid: van zijn
omgeving heeft hij nooit hulp gekregen.
Kürten kwam hier op het bankje der be
klaagden, omdat hij het verdiende, ondanks
het feit, dat zijn vader een dronkaard was.
Slechts een enkele maal heeft de beklaagde
zijn moeder genoemd tegenover een vriend,
dien hij in zijn leven heeft ontmoet; over 'n
onderwijzer heeft hij nooit gesproken.
Gisternacht omstreeks 3 uur is tengevolge
van een defect aan den schoorsteen brand
ontstaan in het dubbele woonhuis bewoond
door de gezinnen Zijlstra en Pater te Gieten.
De brand ontstond in de woning van laatst
genoemde. Het geheele perceel, alsmede de
inboedels van beide gezinnen werden een
prooi van de vlammen. De schade wordt
door verzekering gedekt.
Het scheidsgerecht der Nederlandsche
Spoorwegen heeft gisteren in besloten zit
ting vergaderd in een der locallteiten van
het Staatsspoorstation te Den Haag. Behan
deld werd het hooger beroep, ingesteld door
de baanwachteres te Blerik tegen het haar
gegeven ontslag in verband met het ernstig
ongeluk bij Blerik, waarbij eenige menschen-
levens vielen te betreuren. Het scheidsge
recht zal te zijner tijd zijn beslissing aan de
betrokken partijen mededeelen.
