FONGERS
Firma TOL
li
NETTE HALFWAS
KOOPEN ZONDER ZORGEN
4800 GLD. VRIJ OP NAAM
I
Rond het Kürten-Proces
GARAGE BOUCKAERT
kunt U bij
VAN RIET's Goederenhandel, Zijlweg 32
KOOPT OF BESTELT DE HEERLIJKSTE
VISCH bij dé*
URSULASTRAAT 1
VAN OOSTEN DE BRUINSTRAAT 211
Negende dag
Z)e laatste uren van het proces Het Requisitoir
De moordenaar neemt het vonnis aan in volle berusting
Van onzen eigen Redacteur
BINNENLANDSCH NIEUWS
Het bezoek van Z. K. H. Prins
Hendrik aan Den Helder
KERK EN SCHOOL
De Paus en koning Carol
St. Clemensretraitenhuis te
Noord wijkerhout
BLOEMBOLLENVELDEN
SPORTEN WEDSTRIJDEN
VOETBAL
Nederlandsch B.-EIftal
Southend United 13
HAARL. VOETBALBOND
Kampioenswedstrijd
BILJARTEN
R. K. Biljartclub L. U. T. O., Lisse
GYMNASTIEK
R. K. S. V. „Hercules"
DAMMEN
Simultaanseance te Egmond-Binnen
van J. W. van Dartelen
ZEILEN
Nationale Zeilwedstrijden
BOEK EN BLAD
Nederlandsch Fabrikaat
I
FINANCIEN
Leening volteekend
LANDBOUW EN VEETEELT
De uitvoering der Tarwe wet
UIT DEN OMTREK
SANTPOORT
BENNEBROEK
STOOMVAARTLIJNEN
GEVRAAGD EEN
LEEFTIJD 18 JAAR. BIJ DE N.V. ELECTR. LUXE
BROODFABRIEKEN FRANKEN, KORTE KLEVER.
LAAN 36.
BUITENGEWONE AANBIEDING
TELEFOON 14573 TELEFOON 14967
RBBen*
•m - £§jjjg
ic aprt
Er hing vandaag een geweldige spanning
in de zaal: men voelde het aankomen er
ging nu om de eindbelissing gestreden wor
den: het Ktirten-proces is op haar hoogte
punt gekomen. Dagenlang werd deze zaal
vervuld met een haast eindelooze reeks ver
halen over moord, misdaad en ellende: ieder
geval is op zichzelf reeds zoo tragisch en
houdt zooveel leed en lijden in zich besloten,
dat het een drama op zichzelf vormt: wij
zelf begonnen er haast aan gewoon te wor
den. Maar nu vandaag staan al die misda
den, al die gruwelen in al haar ontzettende
pijnlijkheid weer voor ons. Vooral nu de des
kundigen eenparig van oordeel zijn, dat Ktir
ten toerekenbaar en verantwoordelijk gesteld
moet worden voor zijn daden, beseffen wij
nog meer dan ooit, welk een ontzettende
misdaden tegen de menschheld en de ge
meenschap werden bedreven. Ktirten zelf
voelt het ook, vandaag nog meer dan ooit te
voren, vandaag, nu de Officier van Justitie
zijn requisitoir houdt en een vreeselljke aan
klacht opstelt.
Dit Kürten-proces is er een, zooals de
wereld nog nooit heeft gekend zoo begon
Mr. Jansen en dat door de geheele wereld
met belangstelling wordt gevolgd. De politie
stond bij het vooronderzoek voor geweldige
moeilijkheden: er waren niet minder dan
12.000 aanwijzingen, die in staat waren,
om zelfs den meest bekwamen politiebeambte
op een dwaalspoor te brengen. Er waren
slechts drie gegevens, die op KUrten wezen:
een vrouw vestigde de aandacht op Kilrten
naar aanleiding van hetgeen in 1913 was
voorgevallen en ook een oude kennis van
Kürten uit de gevangenis wees bU de politie
er op, dat Kürten best de dader kon zijn,
terwijl ook de Justitie zelf aan Kürten de
noodige aandacht schonk door het nagaan
van zijn strafregister.
De misdaden van Kürten zijn ontzettend,
zoo zelfs, dat vrouw Kürten, die toch zelf
ook reeds vijf Jaar gevangenisstraf wegens
moord achter den rug had, absoluut over
stuur geraakte, toen haar man zijn vreese-
liike bekentenissen aan haar deed. Ofschoou
Professor Hübner de jeugd van Kürten als
geheel losstaande beschouwt van Kiirten's
strafregister, gaf de Officier van Justitie
een uitvoerige beschrijving van de jeugd van
Peter Kürten, die onder zulke geweldige
moeilijke sociale en economische omstandig
heden leefde: Kürten werd gepijnigd en hl)
folterde zelf ook graag: hl) speelde altijd in
een vilderij en werd wreed. Toen hij geta-
toueerd werd, teekende men op zijn huid
een hart, waarin een dolk stak. Kürten
heeft reeds een lang strafregister: hU werd
in 1883 geboren en van zijn 47 Jaar heeft
hij er 33 doorgebracht in de gevangenis. Met
kalmte en overleg ging Kürten te werk: hij
handelde niet in een oogenblik van sexueeie
opwinding: hl) veegt zijn mes af en doet
het dicht, wascht zijn handen, verlaat de
kamer en gaat uit den weg voor de getui
gen: de moord was theoretisch» voorbereid
en de kern van de schuld ligt in de voor
stellingen van zijn verbeelding, waarvan
Kürten zich zelf aansprakelijk acht. Het
leven van Kürten ging sterk in dalende lijn:
de eene misdaad riep de andere. Slechts in
1C21 komt een kleine korte kentering: maar
deze verbetering is slechts van korten duur.
Dan gaat het weer bergafwaarts, brand-
stichting, worging, doodslag. Iedere moord
Verd met voorbedachten rade, met volle
overleg, bij volle bewustzijn bedreven. Kür
ten tracht de sporen van zijn misdaad uit
te wisschen.
Iedere gruweldaad wordt door den Officier
van Justitie ontleed en daardoor komt die
geweldige gruwzaamheid nog scherper naar
voren. Geheel de zaal is onder den indruk
en het donkere weer buiten versombert nog
de huiveringwekkende stemming.
Nadat mr. Jansen ruim anderhalf uur aan
het woord geweest is, vervolgt dr. Eich, de
Obcrstaatsanwalt, de aanklacht: moord,
moordaanslag en verkrachting. Dr. Eich
houdt Kürten wel voor erfelijk belast, maar
de ontwikkeling van deze slechte eigenschap
komt op rekening van den beklaagde: be
halve de neiging, om wreed te zijn, heeft
Kürten zich alles aangeleerd uit sensatie-
lectuur over misdaad en moord. Zijn vroeg
tijdige omgang met een veel oudere vrouw
heeft hem ten slotte totaal bedorven. Zijn
eerste moorden werden niet ontdekt en iat
maakte hem sterk en brutaal en zoo viel het
eene slachtoffer na het andere. KUrten
hiecnde, dat hij het recht had, om al zijn lus
ten bot te vieren. Kürten heeft niet onder een
dwangtoestand geleefd: zijn misdaden ge
schiedden steeds in zijn vrijen tijd, goed voor
bereid, veilig. Lichamelijk is KUrten gezond.
Het recht tot vergelding heeft hij zich zelf
aangematigd. Er is dan ook geen sprake van,
dat art. 51 in aanmerking zou komen voor
hem. Hij had zich moeten beheerschen. zooals
ieder mensch dat moet doen in de wereld.
Zijn daden eischen vergelding: en als ooit
iemand de doodstraf verdiend heeft, dan is
het Peter Kürten.
Daarom eischt het Openbaar Ministerie,
"Wegens moord negen maal bedreven, de dood
straf voor ieder geval en voor de zeven
moordaanslagen totaal 60 jaar gevangenis
straf, waarvan echter alleen de maximum
straf, die het Duitsche Wetboek voor een
dergelijk geval kent, behoeft te worden onder-
Baan. Bovendien wordt Kürten levenslang
van zijn burgerrechten vervallen verklaard,
terwijl hij onder voortdurend politietoezicht
komt te staan. De moordwerktuigen worden
verbeurd verklaard.
De verdediging.
Tijdens de korte pauze stormen de pers-
menschen naar de telefooncellen, om den
etsch van het O. M. aan de wereld bekend te
maken. De zaal is tot in de uiterste hoeken ge
vuld. Dan keert ieder weer naar zijn plaats
terug. Kürten zit weer op zijn plaats.
De officieele verdediger geeft een beschrij
ving van Kürten's misdaden hun ontzettende
hoogheid en de uitwerking. Voor een verdedi
ger is het geval haast hopeloos. Is er in deze
mak eigenlijk nog wel plaats voor een ver
dediging, vooral na de uitvoerige en rouw
moedige bekentenissen? Men moet den "er-
dediger niet vereenzelvigen met den beklaag
de, maar de verdediger heeft te zorgen, dat
het recht haar vr ijen loop heeft.
De zelfbekentenis van Kürten werd zijn
eiSen graf. Het vooronderzoek was goed, maar
toch waren er groote fouten in, die psycholo
gisch heel goed te verklaren waren. Kürten
heeft'alles toegegeven. Nog gisteren heeft een
moeder aan den verdediger geschreven, dat
haar kind destijds in KeulenMühlheim
Werd vermoord. Juist zooals Kürten het be-
schrijft. De verdediger heeft de overtuiging,
dat daar voor hem de zoolang gezochte mas
sa-moordenaar zit.
De vragen, die de verdediger aan de getui
gen stelde, waren niets meer dan een olicht,
°m bewijzen te verzamelen. Maar de groote
vraag, die de verdegiging zich stelt, is deze-
^oat men den beklaagde ln alles geloof
Schenken? De deskundigen zeggen wel, dat
Kürten verantwoordelijk is, maar dergelijke
daden werden nog nooit behandeld. De gees
testoestand van dezen mensch is niet nor
maal, absoluut vreemd van alle menschelijk
handelen. Deze beklaagde heeft een heel Af
zonderlijk zieleleven. De deskundigen hebben
KUrten onderzocht eerst een jaar, nadat de
gruwelen hadden plaats gehad, maar toen
had zich ln Kürten reeds een groote omme
keer voltrokken. Kürten heeft zelf toch ver
klaard, dat geen enkele deskundige hem kan
doorgronden.
Er zijn reeds zooveel misdadigers terecht
gesteld, waarbij men twijfelde aan hun toe
rekenbaarheid. En bij Kürten geven alle des
kundigen toe, dat hij toerekenbaar is, maar
absolute zekerheid geven, kunnen ze niet. De
droeve jeugd, het slechte voorbeeld thuis, de
gevangenis heeft dezen erfelijk belasten
mensch slecht gemaakt. Dat moge de recht
bank niet vergeten!
De beklaagde spreekt
Als KUrten zelf het woord krijgt, dan wil
hl) op de eerste plaats verklaren, dat hij
niet zal trachten, om een van zijn misdrijven
te verontschuldigen. Het laatste uur voor de
uitspraak van het vonnis der gezworenen ls
reeds geslagen. HU herinnert nog aan de ge-
neesheeren uit Stuttgart, die hun handen
ook met bloed bevlekt hadden en die toch
niet gestraft zUn: maar hU wil hier niet
staan als aanklager, doch men mag toch wel
eens een blik slaan in het binnenste van zijn
ziel en beseffen, wat er in hem omgaat. Kür
ten spreekt dan nog over zijn droeve Jeugd,
den dag van zijn Eerste H. Communie: dat
moeten de deskundigen niet uit hun verband
rukken. Als ik een andere jeugd had meege
maakt, dan zou ik ben heel ander mensch
geworden zijn.
Aan zUn vrouw zoo verzekerde Kürten
is heel het verloop van dit proces te dan
ken. Zijn eerste bekentenis aan deze vrouw
was voor hem het oogenblik van zUn llcha-
melUke en geestelijke ineenstorting. Dan
wendt Kürten zich tot de pers, die in haar
verslagen zoo bezadigd was ln haar oordeel.
(Gelach). En hu voegt er verklarend aan toe,
dat daardoor een groot onheil voorkomen
werd. Want hU zelf is door het lezen van die
prikkel-lectuur geworden, wat hU thans is.
Verder zei Kürten, dat zUn slachtoffers
het hem zoo gemakkelijk gemaakt hadden,
want zij waren altijd bereid om mee te gaan
naar donkere en afgelegen plaatsen. Ten
slotte betuigt Kürten zijn medelijden met
zijn slachtoffers en hun familie en hij vraagt
hun, als het mogelUk is, om vergiffenis.
Hortend en stootend komen zijn woorden
er uit: nog eenmaal herinnert Kürten aan
zijn jeugd. Dan zegt hU, dat hij bereid is,
om alle gevolgen van zUn misdaden te dra
gen. HU wil goedmaken, wat hU heeft mis
dreven. De doodstraf heeft hU reeds geeste
lijk ln zUn ziel ondergaan.
Dan gaan de gezworenen in de raadkamer.
In doodsche stüte wordt het vonnis daarna
aanhoord.
Kürten wordt voor de negen moorden ne
gen maal ter dood veroordeeld en voor de
andere misdaden de maximum-gevangenis
straf van 15 Jaar. Ook de andere straffen
blUven gehandhaafd.
Zoo is hiermede het grootste proces, dat de
wereld ooit gekend heeft, beëindigd Pe stem
ming ln de zaal was hoogst ernstig Onder
zeer sterke begeleiding werd Kürten weg
geleid, kalm en rustig ais altyd.
Omtrent het bezoek van Z. K. H. Prins
Hendrik aan Den Helder ter bewoning van
aldaar te houden Roode Kruis- en padvin
dersoefeningen, alsmede ter bezichtiging van
de B. O. L. T. H. A„ de oloemententoonstel-
ling ln de Donkere Duinen, kan nog worden
gemeld, dat de Prins daaroy zal worden ver
gezeld door den Commandant der Marine,
Schout bU Nacht C. J. E. Brutel de la Ri
viere. Deze zal zich daartoe naar IJmuiden
begeven, waar hU zich inscheept aan boord
van Hr. Ms. Van Nes, welke bodem, zooals
gemeld ls, den Prins en zijn gevog naar Den
Helder zal vervoeren. De Commandant zal
dan met den Prins de oefeningen bUwonen;
Prins Hendrik zal in de Marineclub dineeren.
Van marinezijde zal tijdens het verblUf van
Z. K. H. van top worden gevlagd. Op ver
zoek van den Prins zal het brengen van bU-
zondere eerbewUzen achterwege blUven.
Een eigenhandig schrijven van den H. Vader
De H. Vader heeft aan koning Carol van
Roemenië een eigenhandig geschreven brief
gericht en tevens zijn portret met onder
schrift in kostbare lUst doen toekomen.
Beide geschenken zijn oedoeld als bewUs
van erkentelUkheid voor de waardevolle
icoon, die koning Carol eenigen tud geleden
aan den H. Vader ten geschenke gaf.
De brief en het portret van den Vader
werden aan koning Caroi werhandigd tij
dens een plechtige audiëntie door den apos-
tolischen nuntius te Boekarest, mgr. Dolci.
BU deze audiëntie waren alle hoogwaar
digheidsbekleders van het koninKlua hof en
ook de Roemensche minister van buitenland-
sche zaken tegenwoordig.
De koning die in gala-uniform verscheen,
gaf den pauselUker. nuntius zUn groote biyd-
schap te kennen over de buldeblUken van
den H. Vader.
1922 Mei:
23—26 Mei:
2629 Mei:
6— 9 Juni
9—12 Juni
13—16 Juni
16—19 Juni
20—23 Juni
Meisjes
Mannen en Jongelin
gen
Meisjes
Mannen en Jonge
lingen
Gemeentewerklieden
Jonge Dames
Politiebond
6.50
6.50
6.50
6.50
6.50
10.—
6.50
Meisjes 6.50
ZATERDAG en ZONDAG a.s. toer langs de
bollenvelden per luxe touringcar.
Vertrek 9—10H—12—2 uur.
Maandag en de volgende dagen vertrek
12 en 2 uur.
Plaatsbespreking
Rozenstraat No. 9 - OOK per tel. 14903.
2 Mei eerste vüfdaagsche reis naar België.
2 Mei naar Wiesbaden, 7 dagen.
Vraagt propectus.
27—30 Juni: Gehuwde mannen
van Schiedam e.a.
plaatsen 6.50
4— 7 Juli: Mannen en Jongelin
gen 6.50
11—14 Juli: Mannen en Jongelin
gen 6.50
14—17 Juli: Dames Middenstand 10.—
18—21 Juli: Mannen en Jongelin
gen 6.50
21—24 Juli: Meisjes 6.50
25—28 Juli: Mannen en Jongelin
gen 6.50
1— 4 Aug.: OnderwUzers 10.—
ZUi die wenschen deel te nemen aan een
retraite, gelieven zich te wenden tot de Di-
kerhout. (Telefoon 6048).
Teleurstellend spel der onzen
Te Rotterdam heeft gistermiddag op het
Sparta-terrein, waar ongeveer 5000 toe
schouwers aanwezig waren, het Neder-
landsch B.-elftal met 3—1 van Southend
United, een team van de ZuidelUke Engel-
sche league, verloren.
De Engelschen hadden met groote cUfers
kunnen winnen, maar doelman van der
Windt was voor de rust uitstekend op
dreef en in de tweede helft speelde de En
gelschen een beetje voor de galery of te
wel voor de tribunes. Behalve van der
Windt hebben Haak en van der Grlendt, de
beide achterspelers, een goede party ge
speeld. De rest was hopeloos slecht.
In de eerste helft hebben wU twee goede
Hollandsche aanvallen gezien, een schot
van Romondt na een voorzet van rechts
in eens in de richting van het doel, doch
de keeper stopte, bU den tweeden goeden
aanval kopte Van Kesteren onbereikbaar
voor den doelman op het doel, doch een
Engelsch achterspeler trapte den bal op de
doellUn weg. De Engelschen waren vrUwel
voortdurend in den aanval. Van der Windt
stopte achtereenvolgens prachtige schoten
van den linksbinnen, rechtsbinnen en den
spil, zelfs een harden kopbal na een voor
zet van links, tipte hU net uit zUn doel.
Toen de linksbinnen wederom uit een voor
zet van links van eenige meters afstand een
keihard schot loste, wist van der Windt ook
dit schot onschadeiUk te maken. Na een
half uur spelen nam Southend United de
leiding. De rechtsbuiten kreeg den bal ln
buitenspelpositie, op zUn voorzet liep van
der Windt uit, doch kon den bal niet be
reiken, de midvoor Shankly schoot onhoud
baar in. Met een 1—0 stand voor Southend
kwam de rust.
Na de rust een paar niet gevaarlUke aan
vallen van de Hollanders, hierbU trapte een
der Engelsche achterspelers haast in eigeft
doel toen hU op den keeper terug speelde.
Na een mooien aanval van den Engel
schen rechtervleugel scoorde de Engelsche
rechtsbuiten Barnett. Geen minuut later
trapte Ophorst uit een voorzet van Ham
stra den bal in het Engelsche doel 1—2.
De Engelschen zUn nu steeds in de. meer
derheid. BU een aanval van den linker
vleugel van de Engelschen zet de links
buiten mooi voor en Shankly kopte onhoud
baar langs van der Windt 1—3.
In het laatste kwartier vonden de En
gelschen het welletjes, zU lieten aardig sa
menspel zien, maar spanden zich niet in
om de score hooger op te voeren. De Hol
landsche aanvallen beteekenden practisch
niets meer.
Zoo kwam het einde van dezen teleur
stellenden wedstrijd, die door scheidsrechter
Castelein goed geleid werd, al had hU het
uit den aard der zaak heel gemakkelUk.
Het B.-elftal was als volgt samenge
steld:
Doel: v. d. Windt (V. S. V.)
Achter: Haak (Stormvogels) en v. d.
Griendt (V.S.V.)
Midden: Sterk (Het Gooi), v. d. Berg
(Snarta) en Paultssen (P.S.V.)
Voor: Viergever (Sparta), v. Romondt,
Ophorst en v. Kesteren (allen H. B. S.) en
Hamstra (Alcmaria Victrlx).
A. s. Zondag 26 April zal op het H. F. C.-
terrein de beslissing vallen ten aanzien van
het kampioenschap van den Haarlemschen
Voetbalbond.
H. P. C. 3 en I. V. O. resp. kampioenen
der le klasse afd. A en B, zullen elkaar dan
bekampen. Beide ploegen hebben op waar
dige wijze het kampioenschap behaald en
voor velen zal het spelpeil der Haarl. V. B.-
vereenigingen een verrassing blijken.
Nu er hier op voetbal gebied zoo weinig
te aanschouwen zal zUn, is dit een welkome
gelegenheid voor de voetballiefhebbers in
onze stad om toch niet geheel van voetbal
verstoken te blUven.
De wedstrijd vangt aan te 10 uur, terwUl
de entréeprijs f 0.25 bedraagt.
„T. O. G."—„T SPAARNE"
Dinsdag werd gespeeld door afd. B. De
uitslag was als volgt:
T. O. G. 110 64 90 80 70 414 car.
't Spaame 50 100 85 73 50 358 car.
Door een honderdtal bezoekers bUgewoond,
heeft de laatste nederlaagwedstrijd plaats
gehad ln den R. K. Volksbond te Lisse tegen
den houder van den beker van verleden jaar,
„Klein Rustoord", kampioen van den Leid-
schen Biljartbond.
Het was een schitterende avond en voor
L.U.T.O. (deze nog jonge vereeniging) is 't een
schitterend succes geworden om de kam
pioenen met 75 punten te slaan.
Hieronder volgen de uitslagen:
pnt. brt. h.s. gem.
C. Th. Duivenvoorden,
L. U. T. O. 125 11 33 11.36
J. v. d. Hulst,
Klein Rus tooi d 93 11 40 8.45
A. Elfering
125
23
22
5.43
Jac. v. d. Meer
83
23
18
3.60
H. Verdel
125
33
14
3.78
L. Turk
102
33
13
3.09
C. Kortekaas
94
33
11
2.48
G. Rietbroek
125
34
18
3.67
A. v. Dük
125
40
11
3.12
P, v. Ruiten
116
40
15
2.90
Waarn. secr. M. J. Stals, Zuidertuindorp-
laan 12. Haarlem W.
Op den Dinsdagavond gehouden gemeen-
schappelUken oefenavond in het R. K. Ly
ceum alhier, was slechts een vereeniging
tegenwoordig, namelUk „Hercules". Voorwaar
een poover resultaat.
Als kennisgeving wordt medegedeeld, dat
de voortumcursus, welke gegeven wordt in
de Broederschool Teylerplein, wegens ziekte
van den leider heden, Donderdag 23 April,
niet door gaat.
Ter gelegenheid van liet 5-jarig bestaan
der Egmondsche Damclub zal de heer J. W.
van Dartelen op Zondag 3 Mei a.s. te Eg
mond-Binnen een simultaanseance geven
voor de leden en genoodigden der jubilee-
rende vereeniging.
Op Zaterdag 9 en Zondag 10 Mei orga
niseert de Haarlemsche Jacht Club natio
nale zeilwedstrUden op het Noorder Bui-
tenspaarne te Haarlem. Er kan ingeschre
ven worden voor 12-voets standaardjollen,
16 M2. en 45 M2. Regenboog- en Sterklasse
Jachten. InschrUvingen voor of op 4 Mei
bU den secretaris C. Stoel, Bloemendaal-
scheweg 161 Bloemendaal.
„Katholiek Nederland". Encyclo
paedic. Dl. I. Samengesteld onder
leiding van den Z.Eerw. heer W. No-
let. Ten Hagen's Drukkerij en Uitg.
My. N.V., Den Haag.
Het eerste, omvangrijke deel van het 10-
deelige werk dat onder den titel „Katholiek
Nederland", bedoelt een trouwe en zoo vol
ledig mogeiyke weergave te zullen zyn, van
het ryke katholieke leven in ons vaderland,
ligt voor ons. En we moeten bekennen, dat
dit werk er mag zyn, zoowel wat den in
houd, als wat de uitvoering betreft, en dat
het een belofte inhoudt voor hetgeen nog
volgen gaat.
We weten, welke moeiiykhdeen aan het
vergaren van zulk een verscheidenheid van
gegevens en het zoeken en aanboren van
bronnen zyn verbonden, en dat het vaak
ontstellend moeiiyk valt, anderer arbeid te
ordenen en te verwerken en samen te voe
gen tot een geheel: het te veel te besnoeien,
het te kort zoo mogelük aan-te vullen. Dit
was en is hier de zeer verdienstelijke, zy
het dan misschien niet altyd even dankbare
of bevredigende taak van den Z.Eerw. heer
thans pastoor Nolet.
Er was inderdaad behoefte aan dit werk.
Herhaaldelijk toch bleek ons al was 't
alleen maar op Missie-tentoonstellingen
dat weinigen in ons Roomsche Nederland
bekend zyn met de groote verscheidenheid
den echten Roomschen Rijkdom van Or
den, Congregaties en stichtingen, die alle een
min of meer belangryke plaats* bekleeden
ln de ontplooiing van het geesteiyk leven in
Nederland en ook daarbuiten. Vaak kent men
er niet eens den naam van» laat staan die
van den stichter, of het doel en de middelen
waarmee dit wordt nagestreefd zijn het on
derwerp van vage gissingen. Deze Encyclo-
paedische uitgave maakt aan alle onzeker
heid daaromtrent een einde, door in zoo goed
mogeiyke alphabetische volgorde de seculiere
en reguliere geesteiykheid te behandelen, door
na een korte schets der Nederlandsche bis
dommen, van alle congregaties, orden en
stichtingen, in enkele meestal geïllustreerde
bladzyden, geschiedenis, doel en middelen
aan te geven. Daarna volgt een korte schets
der bestaande retraitehuizen en van de H.
Landstichting, dit alles van een passende en
uiterst overzlchteiyke inleiding voorzien,
waarin we zeker wel de hand mogen zien van
den geschiedkundigen leider, wiens taak het
is, de afzonderiyke dcelen tot een geheel sa
men te voegen. Het is Juist dit historisch
overzicht dat aan dit werk mede z'n groote
waarde ontleent en z'n verdienste nog accen
tueert
Zoo mag van „HcUandia docet" ook hier
gesproken worden,
We twüfelen er dan ook niet aan, of naar
de volgende negen deelen zal met groote be
langstelling worden uitgezien. Inmiddels is,
naar we hopen, veler boekenkast weer ver-
rykt met een vraagbaak, waarin men op de
aangegeven gebieden alles vinden zal, wat
men er van wenscht te weten.
Zoowel den leider van het werk als de
uitgeefster, welke kosten noch moeite spaar
de om het tot zulk een fraai geheel op te
voeren, zy er geluk mede gewenscht en alle
succes.
Van den inhoud van de April-aflevering
trekt allereerst de aandacht de mededeeling,
dat H. K. H. Prinses Juliana het eere
lidmaatschap der vereeniging heeft aan-
vaard.
Vervolgens is een ditmaal zeer uitgebreide
opgave verstrekt van hetgeen de vereeni
ging in de laatste maand deed.
Onder den titel „Het geven van voorkeur
aan het binnenlandsche product is tevens
bevordering van de ontwikkeling van andere
industrieën" treft men een beschouwing aan
omtrent bovengenoemd onderwerp.
Vervolgens trekt de aandacht het slot van
een beschouwing over de ontwikkeling der
jaarbeurzen.
Uitvoerig wordt verslag uitgebracht van
het met zooveel succes gehouden gemeen-
schappeiyk bezoek van de leden der vereeni
ging „Nederlandsch Fabrikaat" aan de
Nederlandsche Voorjaarsbeurs en in het by-
zonder aan de groep „Bouwmaterialen".
Daarna wordt een en ander medegedeeld
omtrent hetgeen de N.V. IJzergietery en
Emailleerfabrieken „De Etna" te Breda ver
vaardigt, terwyi vervolgens, als naar ge
woonte de rubriek „Nieuwtjes uit de Neder
landsche Industrie" tal van korte belang
wekkende mededeelingen inhoudt.
Onder het hoofd „Indrukken van de Jaar
beurs" wordt in het kort besproken hetgeen
in het byzonder op de groep „Bouwmate
rialen" de aandacht trok.
„Eigen is het naast" is de titel van een
uiteenzetting omtrent hetgeen de Rijkscom
missie-Werkverruiming verricht, terwyi ten
slotte nog genoemd moet worden een ver
volg van de bijdrage „Hoïlandsch Koper
werk".
Uit de verschillende officieele mededeelin
gen biykt, dat het terrein, waarop de ver-
eeftiiging werkzaam is, zich hoe langer hoe
meer uitbreidt. Thans wordt voor de eerste
maal melding gemaakt van hetgeen de ver
eeniging verricht op het gebied van in- 3,-37 3702
dustrieele lezingen met lichtbeelden. Dat 5816 6-157
het daarbij den aspirant-spreker zeer ge- 7391 7794
makkelijk wordt gemaakt, blijkt wel uit de 9860 10144
(Niet Officieel.)
456e STAATSLOTERIJ.
Trenkine van Dont'erdag 23 April 1931.
3e Klasse. 4e Lijst.
Hooce Priizen:
18063 50uO.
12464 1000.-—
18490 100
P-ijzen van 45.
1640 2402 2530 2548 3403 3506
1536
mededeeling, dat zoowel de tekst, als pro-
Jectiebeelden en projectie-apparaat koste-,'^3 I50j2
loos beschikbaar gesteld kunnen worden. 15759 .16037
Bovendien moet nog de aandacht worden 16753 16857
gevestigd op de in Januari en Februari J.1.18568 18598
verleende Nederlandsche Octrooien, een 19420 1,9554
werkeiyk zeer eerbiedwaardige lüst.
313
3;54
4013
6699
7839
10254
11552
13913
15107
16152
17364
18770
19/62
Verbetering:
11304
13254
11354
13420
4178
6815
7905
10345
11669
14027
15382
16462
17403
18803
19877
3e
4210
6852
8033
10529
12198
14221
15546
16532
17413
18907
20102
Klasse
4333
7334
S356
10626
12410
14282
15565
16707
17708
190.31
20421
5237
7360
8613
10754
12804
14310
15600
16735
18338
19072
20738
5489
7J80
9036
11252
12825
14978
15646
15740
18413
19139
20805
1232; 16172 tn,z 6172; 17607 mlz 17076.
3e Lijst 1283 tn/z
Naar wy vernemen is de 4>A pCt. obligatie-
leening groot f 125.000 ten laste van het
R. K. Kerkbestuur van de parochie van de
H. H. Engelbewaarders te Lisse volteekend.
Centrale Tarwe-organisatie
Gisteren vergaderden te Haarlem de afge
vaardigden der gezanueniyke gewesteiyke tar-
we-organisaties teneinde te komen tot de
oprichting der Centrale Tarweorganisatie,
welke zal optreden als verkooper der inland-
sche tarwe.
Daar de Koninkiyke goedkeuring op de
statuten der Gewesteiyke Organisaties nog
niet afgekomen is, kon echter niet tot defini
tieve oprichting overgegaan worden.
Tot voorzitter deze centrale werd benoemd
de heer K. L. Gaaikema Scuiring te Kommer-
zijl (Groningen) en tot secretaris de heer Ir.
W. J. M. Dekker te Haarlem.
Concert Zooals bekend, werd het Sym-
phonie-orkest „Caecilia" opgeheven wegens
gebrek aan belangstelling der leden. Den do
nateurs kwam rechtens nog een uitvoering
toe. Het bestuur heeft daarom het sympho-
nie-orkest „Euphonia" van IJmuiden-Oost
verzocht, op Maandag 27 April een concert
te geven voor de donateurs in hotel „De
Weyman", alhier.
Gemeenteraad Vrijdag 24 April a.s., des
avonds om 8 uur komt de raad dezer ge
meente in openbare zitting ten gemeente
huize byeen.
De voornaamste punten van bespreking
zyn: Benoeming hoofd der openbare lagere
school. Op de voordracht komen voor: 1, M.
van Ekeren, hoofd der O. L. school te Obdam,
2. G. van Beek, onderwyzer by het O. L. on-
derwys te Zandvoort; 3. W. Bosma, hoofd der
O. L. school te Siegerswoude.
Voorstel tot verhuur van gemeentegrond
aan H. J. van Trigt.
vaststelling 3e en 4e suppletoire begroo
ting 1930.
STOÖMVAARTMAATSCH. „NEDERLAND"
CHRISTIAAN HUYGENS (thuisreis) 22
April v.m. 7 uur te Genua.
P. C. HOOFT (uitreis) 21 April van Suez.
POELAU ROEBIAH (uitreis) 22 April van
Suez.
TALISSE, 21 April van Amsterdam te Ant
werpen.
KON. NEDERL. STOOMBOOTMAATSCH.
ACHILLES 21 April van Gandla te Torre-
vieja.
ARES (thuisreis) 21 April op 280 myi Z.W.
van St. Michael.
ARIADNE 21 April van Alicante te Bar
celona.
AURORA, 21 April van Cadix te Malaga.
BRIELLE 21 April van Antwerpen te Delf-
zyi.
COSTA RICA (thuisreis) 21 April van
Barbados.
GANYMEDES 21 April van Piraeus naar
Salonica.
MIDAS 21 April van Curasao naar Do
mingo.
NICKERIE (thuisreis) 21 April 's nachts
12 uur van Plymouth naar Havre.
VENUS 21 April van Malta te Rotterdam.
HOLLAND—AFRIKA-LIJN
ALDABI (thuisreis) passeerde 22 April v.m.
9 uur 30 min. Vlissingen naar Antwerpen.
MELISKERK (thuisreis) 22 April van
Beira naar Lorenzo Marques.
RIETFONTEIN (thuisr.), 21 April te
Duinkerken.
WISSEKERK, 22 April nam. 6 uur van
Hamburg naar Amsterdam.
HOLLAND—AMERIKA-L1J.V
DRECHTDIJK, 21 April van Rotterdam te
San Francisco.
GAASTERDIJK, Rotterdam naar New-
Orleans, 21 April van Tampico.
KINDERDIJK, Rotterdam n. d. PacKick.,
22 April te Cristobal.
HOLLAND—AUSTRALIË-LIJN
AAGTEKERK (thuisr.), passeerde 21 April
Finisterre.
HOLLAND—BRITSCH-INDIE-LIJN
STREEFKERK, 21 April van Bremen te
Hamburg.
JAVA—NEW-YORK-LIJN
KOTA BARQE, 22 April van Batavia te
Soerabaja.
SILVER—JAVA PACIFIC -LIJN
MODJOKERTO, 27 April van San Fran
cisco te Macassar.
ROTTERDAMSCHE LLOYD
DJAMBI (uitr.) pass. 21 April Dover.
KOTA RADJA (uitrs.) 22 April te Bela-
wan.
SLAMAT, 22 April van Batavia, haar
Rotterdam.
NEDERLANDSCHE SCHEPEN
AMELAND, 22 April Finisterre gepass.,
van Rotterdam naar B.-Ayres.
ARY SCHEFFER, 19 April van Rotterdam
te Havre.
BATAVIER V, 22 April v.m. 8 uur 40 van
Rotterdam te Gravesend.
BEURSPLEIN, 21 April Gibraltar' gep..
Rotterdam naar Gravosa.
BUSSUM, 21 April van Las Palmas, Ro-
sario naar Duinkerken.
DELFSHAVEN, 21 April Ponta Delgada
gep., Rotterdam naar Tampico.
FARNSUM, 21 April van Rio Janeiro naar
San Lorenzo.
FLENSBURG, 21 April van Rotterdam te
Kirkenes.
HOOP OP ZEGEN, m.S., 20 April van
Hamburg naar Norrköping.
KERKPLEIN, 22 April van Rotterdam te
Narvik.
PARKHAVEN, 22 April, Mobile te Bre
men.
STRIJPE, 20 April van Rotterdam te
Cardiff.
TRITO, 21 April van Rotterdam te
Dublin.
WAALHAVEN, 22 April Fernando Noron-
ha gep., Rosario naar St. Vincent.
WOENSDRECHT, 21 April Stamboul gep.,
Rotterdam naar Constanza.
Wy leveren: Dames- en Heerenkleeding, Schoenen, Karpetten, Gordynen,
- Zeil, Bedden, Ledikanten, Spiegels, Meubelen, enz.
De betalingen worden door ons met kooper geregeld, geen verplichte vooruit
betaling.
TWEE BLOKJES WONINGEN, ln totaal 4 woonhuizen en 2 winkel
huizen, Haarlem-N., Woningen bevatten 6 kamers, keuken, hall, W.C.,
Keuken, hall en W.C. betegeld. Koopsom 4800
1 WINKELHUIS MET GARAGE, koopsom 6800 en 1 WINKELHUIS
zonder garage 6000. Zeer geschikt voor geldbeleggingen. Ook af
zonderlijk te koop. Alles nieuwbouw. Inlichtingen verstrekt:
B. BOERRIGTER, aannemer-beëedigd Makelaar, Mr. Cornelisstraat 21
Telefoon 14742
TELEFOON 14967.
TELEFOON 14573.
VANAF HEDEN LEVENDE IJ- of ZUIDERZEEBOT ALLE SOORTEN
NOORDZEEVISCH, TARBOT, TONG, SCHELVISCH, SCHOL en KABEL
JAUW. -»■ DIKKE BAK- en STOOFPALING PRIMA GEBAKKEN
VISCH op elkgewenscht uur warm aan huis. Concurrentie onmogelijk
L
jij:
