m
f3000.-
f 750.-
f 250.-
f125.-
f50.-
f40/
NEDERLANDSCHE PELGRIMS
TE ROME
MAANDAG 18 MEI 1931
BUREAUX NA8SAULAAN 49
ADVERTENTIEN 35 ct. p. regel
DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE BLADEN
VIER EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 114
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL
NIET NIEUW
6 millioen werkloozen in
de Ver. Staten
Door de economische malaise
De onrust in Spanje
De Landdagverkiezingen in
Oldenburg
Hi*. Ms. „Sumatra"
Vlotgekomen
De ramp van de
„Noordpool"
Onderzoek door den Raad voor de
Scheepvaart
Z. H. Exc. Mgr.
Th. Lud. Heylen
50 jaar priester
Vliegramp voorkomen
Auto in een etalage gereden
Een vrouw ernstig gewond
De Koningin naar Parijs?
Het Moederhuis der
St. Julianacongregatie
De Culemborgsche moordzaak
VOORNAAMSTE cNIEUWS
J. J. WEBER ZOON
Telegrafisch Weerbericht
De zware branden in Japan
Opnieuw 700 huizen in de asch
Telefoon No. 13866 (drie lijnen)
Postrekening No. 5970.
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen: per week 25 ct.; per
kwartaal 3.25; per post, per kwartaal
3.58 bjj vooruitbetaling.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
VRAAG- EN AANBOD-ADVERTEN
TIES. 14 regels 60 ct p. plaatsing;
elke regel meer 15 ct, b(j vooruitbet
B't contract belangrijke korting.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
tnsschen den tekst 60 ct per regel.
Alle abonné's op dit blad zijn ingevolge de verzekeringsvoorwaarden
tegen ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeeringen
Levenslange geheele ongeschiktheid tot werken door
verlies van beide armen, beide beenen of beide oogen
bij een ongeval met
doodelijken afloop
bij verlies van een hand
een voet of een oog
bij verlies van een
duim of wijsvinger
bij een breuk van
been of arm
bij verlies van *n
anderen vinger
Door „de Tijd" is dezer dagen mede
gedeeld, dat de Officic-r van Justitie te
Amsterdam tot vervolging van „de
Tribune", naar aanleiding van onware
en lasterlijke schrijverij over een pastoor,
niet kon overgaan, omdat de dader niet
was aan te wijzen en de arbeiders en
medewerkers aan het communistisch
dagblad de noodige inlichtingen weiger
den.
Verantwoordelijk voor den inhoud van
het orgaan is volgens hen niemand, ter
wijl eigenares is een organisatie, die geen
rechtspersoonlijkheid bezit.
Dat niemand verantwoordelijk zou
zijn, is natuurlijk onwaar, want anders
zou ieder, die daar lust toe had, een ar-
tikel ter zetterij kunnen brengen, waar
na het geplaatst werd.
We gaan daar echter nu niet dieper
op in, maar wenschen alleen op te nier
ken, dat hetgeen de redactie van „de
Tijd" nu ontdekt heeft en wat haar zoo
heeft doen schrikken, niet nieuw is,
want deze toestand was reeds lang te
bevoegder plaatse bekend.
Het is mogelijk de eerste maal, dat een
klacht wegens beleediging tegen 't com
munistisch orgaan is ingediend, met ver
zoek tot vervolging, maar het is in geen
geval de eerste maal, dat de Officier van
Justitie een poging heeft gedaan tot ver
volging van het blad op grond van arti
kelen daarin verschenen. Reeds verschil
lende malen is dit geschied en steeds
zonder resultaat, omdat het bekende
kunstje werd uitgehaald, zich van den
domme te houden en noch den schrijver,
noch den zetter te willen aanwijzen.
De Minister van Justitie wist dat, was
volkomen op de hoogte en heeft tot
heden geen kans gezien daar wijziging
in te brengen.
Artikelen uit Moskou, die men in geen
ander communistisch blad in het buiten
land durfde plaatsen, werden hier ge
drukt.
Beleedigingen, officieelen personen
aangedaan, bleven daarom vooral onver-
volgd. Dit ssjn feiten, die niet geloochend
kunnen worden. We zouden er uit de
laatste paar jaren verschillende kunnen
aanwijzen.
Door enkele bladen wordt het ge
beurde nu aangegrepen om te betoogen,
dat het ontwerp van Minister Donner
inzake de Godslastering, eenmaal aan
genomen, toch geen effect kan sor-
teeren. We kunnen dat niet aannemen,
want anders zou Minister Donner, die bij
ondervinding weet, dat de justitie tot
heden machteloos stond tegenover het
communistisch orgaan, als een vervol
ging werd voorgenomen, zijn ontwerp
niet hebben ingediend. We achten hem
te hoog, dan dat hij. den toestand ken
nende, de diep gekrenkte beginselen van
de geloovige Nederlanders met een der
gelijk gebaar tevreden zou willen stel
len.
Deze week komt het ontwerp in
de afdeelingen van de Kamer in onder
zoek en zonder twijfel zal den Minister
daar de vraag gesteld worden, op welke
wijze hij de wet zal handhaven, als deze
eenmaal in het staatsblad heeft gestaan.
We twijfelen er niet aan, of de bewinds
man zal daarop een zeer afdoend ant
woord kunnen geven, alhoewel het ons
toch wel verwondert, dat bij de nu in
gestelde poging tot vervolging daar nog
niets van is gebleken: want wij herha
len: voor den Minister was hetgeen nu
gebeurd is, niet nieuw; het is reeds meer
malen voorgekomen.
Het American Legion zal aan president
Hoover vragen om, buiten de politiek om,
vertegenwoordigers van arbeid, industrie,
kapitaal, financiën, landbouw en andere
elementen van het land büeen te roepen,
om de oorzaken van de economische
malaise uit den weg te ruimen.
Blijkens een overzicht, samengesteld uit
mededeelingen van de 10.000 afdeelingen
van het Legioen, zijn er meer dan 6.000.000
personen werkloos, van wie 750.000 oud
militairen.
De beurzen weer geopend
Het ministerie van financiën heeft aange
kondigd, dat de heurs te Madrid- en ook de
overige Spaansche beurzen met ingang van
heden weer zullen zijn geopend.
Speciale maatregelen zijn getroffen, om
speculaties op groote schaal te voorkomen,
althans zoo veel mogelijk te verhinderen.
Ex-koning Alfonso 45 jaar
Heden herdenkt ex-koning Alfonso zijn
45sten verjaardag. De monarchisten zullen
geen enkele betooging of demonstratie hou
den en zullen alles vermijden wat lijkt op
een viering of herdenking van dezen verjaar
dag, teneinde elke provocatie van republi-
keinsche extremisten te voorkomen. Zelfs
eenige monarc ustische verkiezingsvergade
ringen, die heden zouden worden gehouden,
zijn uitgesteld.
Op een communistische vergadering, die
gisteren te Barcelona werd gehouden, werd
een motie aangenomen, waarin de arrestatie
van Aartsbisschoppen en bisschoppen van
Spanje werd geëischt.
Audiëntie hij Z. H. den Paus
Zaterdagmiddag had om één uud de natio
nale Nederlandsche audiëntie plaats bij Z.H.
den Paus in de Sala Ducale.
De Nederlandsche bisschoppen en de com
missie-leden werden allereerst in de Para
mentenzaal ontvangen waar de heer Venings
een gift van f 700 van het Werkliedenver
bond voor den St. Pieterspenning, aan den
Paus heeft aangeboden.
Aan den heer Hellemons, bestuurder van
de spoorwegarbeiders, vroeg Z. H. hoeveel
leden deze organisatie telde, waarop 't getal
13.000 genoemd kon worden.
Nadat allen persoonlijk den zegen des
Pausen ontvangen hadden, werd door den
aartsbisschop Z. H. Exc. Mgr. J. H. G. Jan
sen een rede gehouden.
Rede Mgr. Jansen
Aan deze rede ontleenen wij het volgende:
Heilige Vader,
Sta mü toe, alvorens te spreken over de
encycliek „Rerum Novarum", de gevoelens
van de diepste dankbaarheid jegens Uw Ver
heven Persoon uit te spreken, aan Wien wij
het initiatief te danken hebben tot 't Ns-
derlandsch Priestercollege, op welks stichting
Uwe Heiligheid bij bulle van 26 October 1930
het Apostolisch stempel heeft willen drukken.
Op het oogenblik, dat de beroemde ency
cliek „Rerum Novarum" van Paus Leo
XIII, roemrijker gedachtenis, verscheen, wa
ren de omstandigheden in de Nederlanden
van dien aard, dat het pauselijk woord daar
grootelijks nut moest hebben.
In de tweede helft der negentiende eeuw
werden ook in ons vaderland de geesten be-
heerscht door een wetenschap, welke voor
zoover niet anti-christelijk, toch zeerk on
christelijk was. Gedragen door den geest van
het rationalisme brachten de universiteiten
een generatie voort, welke, ver verwijderd
van bovennatuurlijke idealen, neigde tot
materialisme. Zeker kent bij het ten einde
spoeden der negentiende eeuw ons land een
groote mate van welvaart, doch haar voor-
deelen zijn voor een betrekkelijk gering ge
tal, terwijl de groote massa van arbeiders en
kleine burgers leven in bestaansonzekerheid
en vrees voor de toekomst. Bij gemis van
dien vrede, welken goede sociale verhoudin
gen brengen, nog niet gewend ook hun kracht
in onderlinge aaneensluiting te zoeken, be
ginnen zij ontvankelijk te worden voor revo-
lutionnaire gedachten. Van deze ontwikkeling
weet het christelijk deel der bevolking zich
nog min of meer vrij te houden. En wat het
katholiek deel, nog geen 40 pet. omvattend,
betreft, wordt de strijd tegen den geest des
tfjds met kracht gevoerd. Helaas bevinden
de katholieken zich na eeuwenlange verdruk
king, nog pas in het begin eener emancipa
tie, welke in 1854 door het herstel der bis
schoppelijke hiërarchie heerlijk was ingezet.
Zü beschikken over het algemeen weinig over
welvaart, invloed en macht, zijn nog volop
gewikkeld in den strijd voor de vrije school
welke zü in 1868 op het woord hunner bis
schoppen hebben aangebonden; zü hebben
nog slechts een bescheiden graad van ver-
eeniging en organisatie bereikt.
Doch het sociale vraagstuk laat hen niet
onberoerd. Voor de priesters en andere inlel-
lectueelen, leeft deze beheerschende ge
dachte, dat ook en niet in het minst voor
deze tüden het primaat der beschaving be
rust bü de Kerk.
Wü zien, hoe een groot deel der heerschen-
de partij, de liberale partü, zich tegen alle
ingrijpende veranderingen verzet, terwül een
gering deel van haar, de radicalen, kractige
inmenging van den Staat op sociaal gebied
voorstaan. Overal begint de arbeidersbewe
ging aan terrein te winnen. Sinds 1887 onder
revolutionnair-anarchistische leiding, split
sen zich de socialisten in een meer revolu-
tionnaire en in een meer reformistische groep.
Na wüziging van de Kieswet gaat deze laat
ste groep, onder leiding van een zeer begaafd
staatsman een steeds grootere plaats inne
men in het parlement. Terwijl op staatkun
dig gebied de invloed der katholieken was
sende is, sticht in 1888 onder goedkeuring van
den bisschop van Haarlem, de eenvoudige
volksvriend Pastoors den Volksbond, begin
van de later zoo gelukkig uitgegroeide orga
nisatie der katholieke arbeiders.
Evenmin als in andere landen heerschte
echter onder de katholieken volkomen gelijk
heid van inzichten. Niet algemeen konden de
leiders, priesters zoowel als leeken, der nieu
we beweging op instemming bü hun geloofs-
genooten rekenen. Aan meeningsverschillen,
welke hoogst schadelüke hadden kunnen
worden, maakte de verschijning der onvol
prezen encycliek „over den toestand der ar
beiders" voor goed een einde.
Zü bracht den vasten grondslag, waarop
in volkomen eendracht onder leiding der
Bisschoppen het gebouw der sociale organi
saties van het geheele katholieke volk kon
worden opgetrokken.
Volgzaamheid tegenover hunne bisschop
pen is het, welke de katholieken van Neder
land siert. Zij hebben dan ook volledig ge
volg gegeven aan den oproep hunner herders,
die na het verschünen van de „Rerum No
varum" ontelbare malen tot katholieke orga
nisatie hebben aangespoord. Tot alle groepen
en standen heeft het wachtwoord der bis
schoppen zich gericht. Aan hun wensch heb
ben allen gevolg gegeven: de arbeiders, de
boeren, de handeldrüvende en industrieele
middenstand, de vrouwen, de studenten, de
onderwüzers, de ambtenaren en ook de
groot-werkgevers. In het groote werk, dat
Gods goedheid hier liet gedijen, heeft de be
roemde encycliek wel het voornaamste aan
deel gehad.
Noemen wü hier eenige getallen, betref
fende de organisaties. Het getal leden be
draagt voor de arbeiders meer dan 150000,
voor de vrouwen 60000. Als kenmerk der ar
beidersorganisatie geldt, dat op verlangen
der bisschoppen hun economische actie, vol
gens katholieke beginselen, wordt gevoerd
door vakorganisaties, terwijl dezelfde arbei
ders daarnaast zün georganiseerd in zooge
naamde „standsorganisaties" in diocesaan
verband, voor de cultureele taak.
Met groote zorg hebben de Bisschoppen
gewaakt, dat de eigenlüke politieke actie uit
de sociale organisatie bleef geweerd.
Aldus is de sociale beweging, ingeluid door
de „Rerum Novarum" ook ten goede geko
men aan de kracht en de eenheid der poli
tieke partij. Deze heeft zich in 1896, onder
leiding van wülen dr. Schaepman, in haar
program doen inspireeren door de groote
staatkundige encyclieken van Leo XIII en
niet het minst door zün socialen zendbrief
„Rerum Novarum."
Tegenwoordig onder de wüze leiding van
den priester dr. Nolens vertegenwoordigt zij
nagenoeg het geheele katholieke volk. Zij
heeft zich in het leven van de natie een eer
volle plaats verzekerd. Voor welvaart en
vooruitgang, doch ook voor gezag en orde
staat zü immer gereed. In samenwerking met
andere christelüke partüen was het de katho
lieke staatspartü welke aan Nederland heeft
mogen schenken een voorbeeldige -ciale
wetgeving. Zoo was het een katholiek minis
ter, dr. Aalberse, die in 1919 den arbeidsdag
van 8 uren verwezenlijkte in de wetgeving.
Wederom is het een katholiek minister, van
wien thans een wetsontwerp is uitgegaan,
houdende een regeling der bedrijfsraden.
Dit, Heilige Vader, zijn voor ons land de
groote voordeelen van de Rerum Novarum,"
waarvan ik de eer had een historisch over
zicht te geven ten overstaan van Uwe Heilig
heid, die zich gewaardigë onze sociale wer
ken te zegenen, welke steeds hun grondslag
zullen vinden in de encycliek van Uw illus-
teren Voorganger Leo XIII.
Toespraak van den Paos.
Na deze rede nam Z. H. het woord en
sprak in het Pransch als volgt:
Gisteren heb ik u allen welkom geheeten
op de groote audiëntie en kan dat hier
slechts repeteeren.
Ik heb daar in het Italiaansch, Fransch
en Duitsch gesproken, niet in het Neder-
landsch. Doch dit is voor Hollanders geen
bezwaar, want die zün polyglotten.
Het doet mü echter genoegen, u thans
persoonlijk te kunnen begroeten in het huis
van uw Vader.
Allen zijn hier welkom, maar zeker de zo
nen, de bevoorrechte kinderen uit Holland,
dat u en mü dierbaar is, want gü zijt Ka
tholieken niet alleen terend op uw naam of
historische schoonheid.
Maar het adres van uw aartsbisschop, dat
Wü met vreugde hebben gelezen, heeft ons
met vreugde vervuld en uw land als karak
teristiek achtenswaardig doen kennen.
Wü hebben uw tegenwoordigheid hier
gaarne gezien, want de wüze, waarop de En
cycliek „Rerum Novarum" bü u is uitge
voerd, is geschied volgens de gedachte van
Paus Leo XIII.
Wü zijn dankbaar aan dien Paus yoor
dien schat, ons in „Rerum Novarum" gege
ven, maar ook aan u, die ze in overeen
stemming met den Paus hebt uitgevoerd en
het is Ons een vreugde, de Hollandsche pel
grims hier te zien, want hier züt ge op uw
plaats.
Gü hebt recht deel te nemen aan deze
herdenkingsfeesten
Reeds meermalen hebben Wü u genoemd
onze dierbare Katholieken uit Holland. Wü
hebben voor u een gerechtvaardigde voor
liefde.
Die voorliefde zou reeds volkomen ge
rechtvaardigd zün voor alles, wat Holland
doet voor onze missies.
Ik heb al meermalen naar een gelegen
heid gezocht om alles, wat Holland voor de
missies doet, op de dagorder te stellen van
heel de wereld.
Maar er is nog een andere reden voor
die voorliefde en wel uw verdiensten, uw
plannen en uw daden op sociaal terrein.
De Hollandsche arbeiders, die hier in zoo
grooten getale aanwezig zijn, moeten wel
goed gefortuneerd wezen, maar als ik den
rükdom van Holland noem, dan heb ik niet
het oog op de materieele welvaart, doch op
de geestelijke waarde van de arbeiders,
waardoor de Hollanders zelfs in deze moei
lijke tüden, in zoo grooten getale naar hier
zün gekomen.
Gij bemint uw arbeid, maar gü bemint
ook ons oude geloof, waardoor gü van de
Kerk de heiligheid ieert die uw arbeid
hebben moet.
Ik gevoel mij gelukkig u zoo iets pret
tigs te kunnen zeggen bij uw tegenwoordig
heid in het Huis uws Vaders.
Wü willen u dan ook zegenen met een
vaderlüken zegen, groot als uw geloof, voor
u en voor uw famüie en voor uwen arbeid
in het algemeen, een zegen voor de werk
gevers en uw broeders en zusters in den
arbeid.
Wü zegenen speciaal ook de priesters, die
onder leiding der bisschoppen medewerken
aan den arbeid in de organisaties.
Wij zegenen uw goede herders, die mede
werken aan het apostolisch werk.
Speciaal willen wü u gelukwenschen met
de inzegening en opening van het Hol-
landsch college, dat een bron van zegen zal
zün en alle priesters, die daar geleefd zullen
hebben, ook lang na ons en die hier ver-
wülden tusschen de catacomben en de fraaie
basilieken, zullen den geest van Rome naar
hun land medenemen en een nieuwen band
onderhouden tusschen uw land en den
H. Stoel.
Een bijzonderen zegen spreken Wü uit
voor alle Katholieken, die gehoorzaam de
leiding hunner bisschoppen volgen.
Een daverend applaus volgde op deze har-
telüke en voor de Katholieken in Holland
zoo vereerende woorden.
Daarna werd de pauselüke zegen gegeven
en onder het zingen van het „Aan U, o Ko
ning der Eeuwen", trok de Paus zich in Zijn
vertrekken terug.
Groote winst voor de nationaal-socialisten
Bü de Landdagverkiezingen in Oldenburg
was vooral opmerkelük, dat de nationaal-
socialisten sedert de Rijksdagverkiezingen
van 1930 van 76.000 op 101.000 stemmen voor
uit gingen. Hun aanal zetels steeg van 3
tot 19.
Hr. Ms. Kruiser „Sumatra" is vlotgekomen.
Het plan bestaat, heden op eigen kracht
naar Soerabaja op te stoomen.
Dinsdag 19 Mei, des voormiddags 10 'A uur,
zal de Raad voor de Scheepvaart een onder
zoek instellen naar de scheepsramp, op 1
Maart 1931 overkomen aan den stoomtraw
ler .Noordpool" IJM 132 die, zooals bekend,
bü Rosehearty is gestrand en gekenterd,
waarbij de geheele bemanning, bestaande
uit elf personen, is omgekomen.
Een van Nêerland's beste vrienden in het
buitenland Z. H. Exc. Mgr. Lud. Heylen, Bis
schop van Namen en eere-kanunnik van 't
Haarlemsche Kapittel, zal morgen zün vüf-
tigjarig priesterfeest vieren.
Op grootsche wüze zal deze kerkvorst als
dan in tegenwoordigheid van Kardinalen,
Bisschoppen en wereldlüke. overheden ge
huldigd worden.
Het Nederlandsche element mag daarin
niet ontbreken.
Z. H. Exc. Mgr. tTh. Lud. Heylen
Aan hem hebben wij te danken de uit
verkiezing van Nêerland's hoofdstad als de
Mirakelstad tot zetel van het Internationaal
Eucharistisch Congres in 1924: nog steeds
het hoogtepunt van Katholiek leven ten on
zent.
Allen die toen hebben saamgewerkt onder
leiding van dezen eminenten voorzitter van
het Permanent Comité der Internationale
Eucharistische Congressen, die zoo geheel
en al niet alleen onze taal maar ook het we
zen van ons land en volk kent allen, die
hun dankbaarheid willen uiten aan den
Bisschop van Namen als wereldpresident der
Eucharistische beweging, wordt verzocht hun
bijdragen met handteekening te willen zen
den aan L. A. P. M. van den Broeke, per
adres Redactie „De Tijd", Amsterdam, of
wel Jacob Marisstraat 14 te Amsterdam.
Mgr. Heylen werd 5 Februari 1851 geboren
te Casterlé. priester gewijd II Juni 1881, ge
kozen tot abt van Tongerloo 1 Juni 1887 en
verheven tot het Bisschoppelijk ambt 23 Oc
tober 1889.
De Kerkvorst is assistent bü den Pause-
lijken Troon en sedert 1901 voorzitter van de
Internationale Eucharistische Congressen.
Toestel met 18 passagiers vat vlam
Naar uit Baltimore gemeld wordt, kwa
men dank zij de koelbloedigheid van den
bestuurder, achttien passagiers met den
schrik vrij, toen een vliegtuig op ongeveer
500 M. hoogte in brand raakte. De piloot
slaagde er in het vliegtuig goed op den
grond te zetten, zoodat de inzittenden, hoe
wel eenigszins door mekaar geschud, uit de
machine konden springen. De vrouwelijke
bediende in het vliegtuig trachtte de passa
giers kalm te houden, terwül de bestuurder
zooveel mogelük poogde de vlammen te
blusschen. De vlammen werden na de lan
ding onmiddellijk door soldaten gebluscht.
Zondagmiddag om 3 uur wilde een auto
bestuurder, die uit de Koningstraat kwam,
het Verwulft oprijden; hü maakte een te
groote bocht naar rechts en reed het trot
toir op en vervolgens tegen een groote eta
lageruit van de firma Vroom en Dreesmann.
Op dat oogenblik stond op het trottoir de
41-jarige mevrouw M. Zü werd meegesleept
en kwam in de etalage terecht. Ernstig ge
wond aan hoofd en beenen bleef zü bewus
teloos liggen.
Er snelden spoedig personen ter hulp om
de dame uit haar benarde positie te be
vrijden.
In zeer emstigen toestand is zij naar het
St. Elisabeths-Gasthuis overgebracht, waar
zij een kwartier tevoren ook was geweest om
haar dochtertje een bezoek te brengen.
De politie heeft den auto in beslag geno
men.
De wensch vader der gedachte
Een bericht van de Matin, volgens het
welk de aangewezen President van de Fran-
sche Republiek met den chef van het pro
tocol de détails van een bezoek zou hebben
geregeld, dbor Koningin Wilhelmina aan
Parijs te brengen, berust, naar de correspon
dent van het „Vad." te Parüs meldt, blijk
baar op een misverstand. In elk geval is het
in hooge mate voorbarig. Te bevoegder plaat
se althans is daarvan niets bekend.
Het spreekt voor het overige vanzelf, dat
een dergelijk bezoek ter gelegenheid van de
koloniale tentoonstelling en de eereplaats,
die Nederland daar inneemt, op den hoog-
sten prijs zou worden gesteld en allerwegen
diepen indruk zou maken. Men kan zelfs zeg
gen, dat daarmee de wensch zou worden
vervuld van allen, die zich metterdaad voor
de totstandkoming van het Nederlandsche
paviljoen geïnteresseerd hebben. Een bezoek
van een lid van het Koninklijk Huis zou een
nieuw bewijs zijn van het saamhoorigheids-
gevoel van Groot-Nederland en van de ban
den, die het Vorstelüke Huis aan de over-
zeesche gewesten binden.
Het Haarlemsche nieuws in zake het
Moederhuis, is deze week schaarsch. Met
te vermelden, dat ik een gulden ontving van
v. E. per giro, heb ik alles verteld.
Gelukkig kan ik er van elders meer van
vertellen, 's Hage schonk mü ruim f 150;
dan kwamen van buiten de stad nog mooie
giften binnen, alles te zamen f 595, zoodat
de dringende nood tot f 32.372.46 is terug
gebracht.
Onnoodig te zeggen, dat ik mü dringend
blüf aanbevelen. De Haarlemsche Juliaan-
tjes zouden mij zoo graag eenige mooie gif
ten overdragen. Wie verschaft haar dat ge
noegen, ik zou haast zeggen dien troost bü
haar dagelüksche mooie, maar zware werk.
J. JORMA S.J.,
Pastoor Bisschoppelük Bestuurder
der St. Julianacongregatie
Den Haag, 16 Mei 1931.
Da Costastr. 44. Giro 886722.
Auke Opdam weer vrij
Gisteravond om half acht is Auke Opdam,
die in voorloopige hechtenis zat, in verband
met de Culemborgsche moordzaak in vrij
heid gesteld. Onmiddellük na deze invrij-
heidsstelling had de correspondent van de
„Crt." te Tiel een kort onderhoud met hem,
waarbü hü op een desbetreffende vraag
mededeelde, zelf niet precis te weten, waar
voor hü indertüd in arrest gesteld was. Vol
gens zün uitlating zou in het bevel tot ge
vangenneming alleen sprake zün van „ge
gronde redenen".
In het voor-onderzoek is hem gevraagd
door den rechter-commissaris of hü de
schrüver was van een der destijds geschreven
anonieme brieven. Hü ontkent zulks echter
ten sterkste. Naar zün verklaring heeft hij
met deze aangelegenheid absoluut niets uit
staande. Begrijpelükerwijs toonde hü zich ver-
verheugd met dezen gang van zaken en be
gaf hij zich onmiddellük per trein naar
Culemborg.
Begrafenis van het slachtoffer van den moord in den Haag
Te Santpoort is Zondag een R. K. Jeugd-
dag gehouden.
(blz. 1, 2de blad)
Overleden is de heer J. F. Hulswit, oud
wethouder van de gemeente Haarlem.
(blz. 1, 2de blad)
Hr. Mr. kruiser „Sumatra" is vlotgekomen.
(blz. 1, 1ste blad)
Stand der werkzaamheden in den Wierin-
germeerpolder na het eerste kwartaal 1931.
(blz. 2, 2de blad)
B. en W. van Leiden hebben voorgesteld
een commissie van deskundigen uit te noo-
digen haar oordeel te geven over de plaats
en het gevelplan voor het stadhuis te Leiden.
(blz. 4, 2de blad)
De schrijver Joh. de Meester Sr. overleden.
(blz. 4, 2de blad)
De moordenaar van den Bataviaschen
politie-commissaris Van Rees te Bandoeng
gearresteerd.
(blz. 4, 2de blad)
Begrafenis van den heer W. Eschanzier te
's Gravenhage.
(blz. 4, 2de blad)
De inzegening van het Nederlandsch
Priestercollege te Rome.
(blz. 1, 2de blad)
Toespraak des Pausen tot de Nederland
sche pelgrims.
(blz. 1, 1ste blad)
Belangrijke redevoeringen in de bijeen
komst der Europeesche Commissie.
(blz. 3, 2de blad)
Bij een nieuwen brand in Japan zijn 700
huizen verwoest.
(blz. 1, lste blad)
6 millioen werkloozen in de Vereenigde
Staten.
(blz. 3, 2de blad)
Nieuw Fransch voorstel tegen de Duitsch-
Oostenrüksche Tol-unie.
(blz. 3, 2de blad)
Auke Opdam, de verdachte in de Culem
borgsche moordzaak, is weer op vrije voeten
gesteld.
(blz. 1, lste blad)
Geruchten over een bezoek van H. M. de
Koningin aan Parüs.
(blz. 1, lste blad)
Barometerstand 9 uur v.m.: 7.54, vooruit.
OPTICIENS - aB^IKANTEN
Groote Houtstraat 166 Haarlem
LICHT OP. De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om 9.22 u.
Hoogste barometerstand 761.1 m.M. te
Seydisfjord.
Laagste barometerstand 746.2 m.M. te
Skudesnas.
Verwachting: Matige tot zwakken, Zuide
lijke tot Oostelijken wind, gedeeltelük be
wolkt met kans op regen of onweer in het
Zuiden; aanvankelük iets warmer.
In Den Haag had Zaterdag onder over groote belangstelling de begrafenis plaats van
het stoffelijk overschot van den heer Eschanzier. Onze foto werd genomen op de
algemeene begraafplaats.
Droogte d: oorzaak?
Een nieuwe brand, de vüfde in den tüd
van een week, brak te Matsoeë Housjoe,
in het Zuidwesten van Japan uit. Zeven
honderd huizen werden in de asch gelegd.
Vele hotels brandden tot den grond toe af.
De schade wordt op verscheidene millioe-
nen yen geschat.
Op verschillende plaatsen in Japan heb
ben branden gewoed van ongewoon grooten
omvang, die ook een aantal slachtoffers
hebben gemaakt en groote materieele
schade hebben aangericht.
Te Kaneko, in de provincie Gumma, brak
brand uit in een bioscoop. Eomstond een
paniek, waarbü vele personen onder den voet
werden geloopen. 14 personen werden ge
dood, 30 zwaar en ongeveer 150 personen
licht gewond.
Het bioscoopgebouw brandde geheel uit.
Een andere groote brand woedde in de
stad Nügata in Noord-Japan en verwoestte
gisteren 70 huizen. Een brandweerauto reed
tengevolge van de verwarring, die onder de
verschrikte bevolking was ontstaan, in een
rivier, waarbü 7 brandweerlieden zwaar ge
wond werden.
Als oorzaak van al deze geweldige bran
den, wordt de langdurige droogte genoemd.
