DEVENTER
KARPETTEN
B. J. VAN HEMT
Groote Houtstraat 67
DE ERNST VAN DUITSCHLANDS
FINANCIEELE SITUATIE
Stadsnieuws
PIJLTJES
WOENSDAG
20 MEI 1931
BLADZiJD^
Stelt U belang in
HANDGEKNOOPTE
in de super-fine en eer
ste kwaliteit?
Bezichtigt dan thans onze
beide etalages. U vindt
daar ontwerpen van:
Colenbrander,
J. Lagewaardt,
A. Boeghorn,
J. Gidding,
D. Verstraten en
E. H. Woesheisner
TWc/iüJfc. bLAD
IJmuiden, de grootste watersluis
der wereld
De aanrijding te Sassenheim op
Oudejaarsavond
f 15.000.gestolen door een
postambtenaar
Barometers vanaf f 5.60
Thermometers vfnaf fO.^O
ALLÉÉN ZIJLSTRAAT97
OPTICIENS
De Rerum Novarum-feesten te Rome zijn op indrukwekkend grootsche wijze gevierd. De audiëntie bij Z. H. Paus Pius XI was een der
Een overzicht van de bijeenkomst tijdens de rede van den H. Vader.
hoogte punten van de plechtige herdenkingsfeesten.
Een vierling
Waar men zich druk om maakt
Examens Krankzinnigenverpleging
Chr. Oratoriumvereeniging
SOCIAAL LEVEN
A. R. K. A.
Bg~"
F 4* A&
Half November 1930 schatte het Duitsche
Rijksministerie van Financiën het waar
schijnlijke totale deficit in het rijkshuishou
den op rond 900 millioen Mark. Nu echter
blijkt, dat het tekort 1240.7 millioen Mark
bedraagt. Hiervan komen op bezit- en ver
keersbelasting 810.5 millioen, op verbruiks
belasting en in- en uitvoerrechten 430.2 mil
lioen Mark. Het feitelijke deficit wordt nog
verhoogd door het tekort in het buitenge
wone huishouden, dat op ongeveer 200 mil
lioen Mark moet worden geschat. Neemt
men verder in aanmerking, dat eind Fe
bruari de zwevende schuld rond 1580 mil
lioen Mark bedroeg en dat in deze som het
deficit van het staatshuishouden slechts
met 885 millioen Mark was aangezet te
gen het definitieve bedrag van 1240 7- mil
lioen dan blijkt, dat in den vorm van
zwevende schuld een totaal deficit van rond
2 milliard Mark in het nieuwe economische
jaar moet worden overgenomen De ontwik
keling der inkomsten in het loopende jaar
kan men slechts met groote zorg tegemoet
zien, vooral daar 600 millioen achterstallige
belastingen van 1 October 1930 niet in hun
geheel zullen kunnen worden geïnd.
De vermindering der inkomsten van het
Rijk is vooral in de tweede helft van het
vorige begrootingsjaar ingetreden. De ach
teruitgang der conjunctuur heeft zich bij
zonder sterk doen gevoelen. De economische
toestand is intusschen niet aanmerkelijk be
ter geworden en is op het oogenblik ongun
stiger, dan in de eerste helft van het afge-
loopen economische jaar. Er schijnt dus zoo
goed als geen kans te bestaan, dat m het
loopende jaar de inkomsten zich overeen
komstig de begrooting zullen ontwikkelen, of
er moest nog in den loop van dit jaar een
werkelijke economische vooruitgang plaats
hebben, die automatisch een vermeerdering
der Rijksinkomstenbelasting zou meebren
gen. Men gelooft, dat alleen in de begrooting
van het Rijk, ondanks de voorgenomen be
zuinigingen, een deficit van rond een mil
liard zal blijken, waarbij dan nog de te
korten van landen en gemeenten zouden
komen. Bij de gemeenten wordt het deficit
voor het loopende jaar eveneens op rond 1
milliard Mark geschat. Er is niet aan te
twijfelen, dat bij de werkloozenverzeksring
zich een belangrijke onder-balans zal voor
doen. Haar staat balanceert alleen bij een
maandelijksch gemiddelde van 1.75 millioen
Hollands grootste waterwerk
Naar aanleiding van het feit, dat de han
delsrelaties tusschen Joego-Slavië en Ne
derland den laatsten tijd nauwer worden
aangehaald, heeft het te Zagreb verschij
nende Joego-Slavische blad „Lloyd" een spe
ciaal Hol'andnummer uitgegeven, dat rijk
geïllustreerd is en dat o.m. het volgende ar
tikel over IJmuiden bevat:
Holland, of beter gezegd Nederland (want
zoo is in dezen staat de officieele naam),
moet reeds honderden jaren lang met het
water kampen. 40 der oppervlakte staat
heden nog aan het gevaar van een plotselin
ge overstrooming bloot. 400 jaren geleden
stond 7/8 der tegenwoordige oppervlakte van
Nederland nog onder water. In dezen strijd
met het water hebben de Hollanders veel
ervaring op het gebied der waterbouwkunde
opgedaan. Geen wonder! In het aanleggen
van schitterende dijken en sluizen en 't droog
leggen van polders zijn zij dan ook meesters. Er
wordt ook van alle kanten met groote ken
nis geholpen. Een groot deel van het land
ligt 3.20 Meter onder den zeespiegel en onder
de oppervlakte van de rivieren die door het
land stroomen.
De grootste sluis, die eenige maanden ge
leden voor het openbare verkeer geopend is,
is de watersluis bij IJmuiden, welke zich
18 K.M. voor den uitgang der waterwegen
uit Amsterdam in de Noordzee bevindt. De
eerste sluis in IJmuiden is in het jaar 1876
voltooid en diende voor den afvoer van het
kanaalwater in zee. Deze sluis (zij was 120
M. lang, 18 M. breed en 7.5 M. diep) werd
zoo klein voor het aanmerkelijk grooter wor
dende verkeer van Amsterdam met de kolo
niën dat zij eenige malen verbreed moest
■worden.
De tegenwoordige sluis in IJmuiden is ge
bouwd op grond van de wet van 2 Januari
1917 en is in November 1930 voor het open
bare verkeer opengesteld.
In vergelijking met de grootste sluizen
der wereld heeft zij de volgende afmetingen:
Verkeerslengte Breedte Diepte
Umuiden 400 M. 50 M. 15 M.
Panama 305 M. 33.5 M. 15 M.
Kanaal bij Kiel 330 M. 45 M. 15 M.
ontvangers der hoofd-ondersteuning. Tenge
volge van de groote werkloosheid echter zal
dit gemiddelde ver worden overtroffen. Gaat
de verlichting van de arbeidsmarkt slechts
in het tegenwoordige langzame tempo verder,
dan moet bij de werkloozen-verzekering met
een tekort van ongeveer 500 millioen Mark
worden gerekend. Ongeveer hetzelfde is het
geval met de invaliden-verzekering. Tenge
volge van de economische depressie zullen de
belasting-inkomsten wel nauwelijks de ge
schatte bedragen bereiken. Vooral de in
komsten- en vereenigings-belasting, verder
de de loon-belasting zullen verder achteruit
gaan. De voorgenomen verhooging van de
bier- en tabak-belasting en de invoering van
den verpakkings-dwang in ae sigaretten
industrie hebben er toe geleid, dat de afzet
van bier en sigaretten aanmerkelijk is ach
teruitgegaan.
De omlaag gaande prijsbeweging op de
wereldmarkten heeft de beramingen voor de
douane-inkomsten geschokt. Het is dus te
betwijfelen, of het, in het nieuwe budget
aangenomen, bedrag van 1.200 millioen Mark
ook zal worden bereikt.
De ongunstige ontwikkeling der inkomsten
in het nieuwe begrootingsjaar schijnt voor
het Mei-ultimo moeilijkheden voor de Rijks
kas te bereiden, welke men door de uitgifte
van schatbrieven tot een bedrag van 150200
millioen Mark wil overwinnen. De Rijkspost
heeft een emissie van 150 millioen Mark
Rijkspost-schatbrieven op de markt gebracht.
De opbrengst hiervan moet er eveneens toe
dienen, de kalamiteiten van de Rijkskas te
helpen overwinnen. Een uitgifte der Rijks
spoorwegen dient hetzelfde doel. Nadat het
Rijk van 15 Januari tot 15 April 190 millioen
schatbrieven heeft ingelost, begint het nu
voorzorgen te treffen voor de verdere ver
plichtingen. 225 millioen Mark moeten van
15 Juni tot September, verdere 200 millioen
Mark in Juli, November en December wor
den ingelost. Of, met het op deze verplich
tingen en den waarschijnlijken verderen
achteruitgang der inkomsten, het Rijk er
toch niet toe zal overgaan, een leening op
te nemen, moet worden afgewacht. De ge
ruchten omtrent onderhandelingen wegens
verpachting van het sigaretten-monopolie
tegen een vaste aflossing van 1 milliard
Mark en een jaarlijksche pachtsom van 600
millioen Mark zijn tegengesproken.
Wanneer men deze opgave beschouwt, ziet
men d'at zich te IJmuiden de grootste water-
slu's ter wereld bevindt.
De Hollanders zijn ook trotsch op de uit
voering van dit modern-technische kunst
werk op waterbouwkundig gebied.
De opening der nieuwe watersluis vond
plaats in tegenwoordigheid van Koningin
Wilhelmina en de meest vooraanstaande per
sonen van alle moderne Europeesche havens
met hun technische raadgevers.
De Hollanders weten zeer goed, dat geen
land kan bloeien en met andere volkeren
gelijken tred houden wanneer men
vergeet, dat de uitbreiding van het ver-
keersnet en de moderniseering der verkeers
middelen de hoofdfactoren voor den vooruit
gang van een land zijn. Zoodoende bezit
Holland uitstekende land- en waterwegen. In
Holland bestaat de „Vereeniging voor ont
werpen en uitvoeren van wegen", hierbij is
het gansche land aangesloten.
Een groot getal nieuwe wegen en kanalen
in het gansche land is in aanleg en vele be
langrijke kanalen zijn ontworpen. Het voor
naamste ontwerp, d'at onlangs door het Par
lement is goedgekeurd, is de verbinding Am
sterdamBoven Rijn, een ontwerp dat van
onmetelijk belang is voor Amsterdam en de
overige aan het kanaal gelegen plaatsen,
De lengte der 272 Hollandsche kanalen
bedraagt 4000 K.M., dat is iets meer dan
1 K.M. op 10 K.M.2 oppervlakte, tweemaal
meer dan België en viermaal meer dan
Frankrijk en Duitschland. Meer dan 70
van het goederenvervoer geschiedt in Hol
land over water. De lengte der bevaarbare
rivièren bedraagt 1000 K.M.
Drie maanden gevangenisstraf geëischt
Voor de Haagsche Rechtbank heeft giste
ren de 22-jarige auto-monteur W. J. H.,
wonende aldaar, zich te verantwoorden ge
had wegens het veroorzaken van zwaar li
chamelijk letsel. Verdachte heeft als be
stuurder van een auto in den nacht van
Oudejaar te Sassenheim op den Rijksstraat
weg gereden met groote snelheid. Op dien
zelfden weg reed een tilbury, bespannen met
een paard, voor H. uit. Deze wilde passeeren,
doch kon door de vaart niet uit de tram
rails komen. Door het manoeuvreeren met
het stuur vloog de auto plotseling dwars
over den weg, het trottoir op, voor de wo-
ming van den heer A. Daar bevonden zich
diens 16-jarige dochter met den heer du B.,
commies ter secretarie van Waddinxveen.
Beiden werden aangereden en met groote
kracht met een gedeelte van het zich voor
de woning bevindend hek ongeveer 5 M. in
den tuin geworpen.
De heer du B. bleek het ergst er aan toe
te zijn Hij werd met twee gebroken onder-
beenen opgenomen. Ook mej. A. kreeg ver
wondingen.
In deze zaak waren 8 getuigen gedagvaard,
waaronder twee geneeskundigen, die verkla
ringen omtrent den aard der verwondingen
aflegden en twee deskundigen, die den auto,
waarmede verdachte reed, hebben onder
zocht. Remsporen zijn ter plaatse niet ge
vonden.
Verd. beweerde wel geremd te hebben,
doch de toestand van den weg zou niet toe
gelaten hebben, tijdig te stoppen voor de
voor hem uitrijdende tilbury.
De president merkte op dat verdachte, on
danks het verbod om met grooter snelheid
dan 30 K.M. te rijden, maar door is blijven
jakkeren.
Het O. M., waargenomen door mr. P. j.
Blok, wees in zijn requisitoir op de over
matige snelheid, warmede verdachte gereden
heeft, gezien den toestand, waarin de auto
werd aangetroffen. Aan verdachte is de bui
tengewone verwonding, welke de getuigen-
slachtoffers opgeloopen hebben, te wijten.
Spr. noemde het een leemte in de wet, dat
art. 308 W. v. S. niet van toepassing is in
geval de slachtoffers geen beroep uitoefenen.
Indien de heer du B. niet mede slachtoffer
ware geweest zou verd. voor dit feit, dat
zeer ernstig is, op grond vari dit artikel niet
eens vervolgd kunnen worden.
Spr. achtte grove schuld aanwezig en re-
quireerde drie maanden gevangenisstraf en
ontzegging van het recht om een motor
rijtuig te besturen voor een jaar.
Verd. vroeg een lichtere straf.
De uitspraak is bepaald op 2 Juni a.s.
In hooger beroep anderhalf jaar
geëischt.
In den nacht van 10 op II September
werd uit een postzak op het postkantoor te
Haarlem een viertal brieven vermist niet
geldswaarden. De brieven waren bestemd
voor Hoofddorp. Uit een brief aan de Boe
renleenbank aldaar werden vijftien biljetten
van f 1000 benevens eenige effecten ver
mist, uit de andere brieven drie biljetten
van f 300.
Eenige dagen later werd de hulpbesteller
J. D. te Haarlem gearresteerd. Hij be
kende den diefstal te hebben gepleegd,
doch niet 15 maar 14 biljetten van f 1000
te hebben aangetroffen. De effecten had hij
verscheurd en uit een treincoupé geworpen.
Het geld werd voor het overgroote deel in
de woning van den ambtenaar teruggevon
den.
De rechtbank te Haarlem veroordeelde
hem op 19 Februari wegens het als ambte
naar zich toeëigenen van geldswaarden aan
zijn zorgen toevertrouwd, tot tien maanden
gevangenisstraf, met aftrek van een deel
der voorloopige hechtenis.
De Officier van Justitie ging van dit
vonnis in hooger beroep en gisteren dien
de de zaak voor het Amsterdamsche Hof.
Verd. gaf toe het geld en de effecten te
hebben gestolen, doch hij hield vol, geen
biljet van f 1000 te hebben achtergehou
den, de effecten had hij verscheurd.
Pres. Mr. J. Jolles: U wist toch dat de
effecten waarde hadden?
Verd.: Neen, dat wist ik niet.
De man verklaarde voorts, geld noodig
te hebben gehad, zijn vrouw en kinderen
waren steeds ziek. zoodat het huishouden
veel geld kostte Verd. was in schulden ge
komen en hij werd achtervolgd door lastige
schuMeischers. Verd. had slechts f 500.—
a f 600.noodig gehad, de rest van het
geld had hij overal in huis verstopt. Aan
zijn vader had hij anomem f 50.ge
stuurd, doch, nadat hij zijn schulden had
betaald had hij geen kans gezien het restee-
rend bedrag terug te sturen. Ik leefde die
dagen op mijn zenuwen", aldus verd.
De procureur-generaal mr. Harinxma thoe
Slooten, requisitoir nemend, achtte de fei
ten zé-u ernstig, temeer, daar zij gepleegd
zijn door een ambtenaar bij de posterijen
en eischte tenslotte een gevangenisstraf
van één jaar en zes maanden, zonder af
trek van voorarrest.
De verdediger mr. Van Dijk, zeide, de ver
dediging van verd. gaarne op zich te heb-
Bovenstaand plaatje is de foto van een natuurlijk Amerikaansche vierling. De
dames zijn juist een dezer dagen één jaar oud geworden, maar zullen denkelijk
vooral op Iateren leeftijd hun ouders en kenn'ssen nog heel wat kopzorgen geven
om een geschikt verjar.'ngscadeautje voor haar te vinden.
ben genomen. Het is pl. een raadsel, dat
de rechtbank te Haarlem verd. niet voor
waardelijk heeft veroordeeld. Verd. is reeds
zwaar gestraft dcor zijn ontslag uit den
rijksdienst, waarin hij reeds achttien jaar
was. Pl. drong met klem aan op een voor
waardelijke verocrdeeling, subs, een on
voorwaardelijke straf, gelijk aan de voor
loopige hechtenis, meer subs, drong pi. aan
op gedee'irlijk voorwaardelijk, gedeeltelijk
onvoorwaardelijk.
Arrest 2 Juni.
Deze examens zijn voortgezet met de can-
didaten uit het Provinciaal-Ziekenhuis nabij
Santpoort.
De uitslag is als volgt:
Eerste overgangsexamen, 40 candidaten.
afgewezen 7.
Geslaagd: M. Benoist, W. J. van de Bergh,
K. de Bock, A. Brouwer, E. Chladek, M. M.
Cordes, M. Dekker, S. Duinhouwer, A. F.
Duinhoven, E. A. van Eist, M. P. van Eyck,
A. Giesselbach, J. C. Hali, M. J. Heydsns,
G. J. Hunze, H. H. Kampman, N. Kremer,
C. Kroesbergen, J. W. Lok, H. J. van der
Lubbe, A. Oldsnhuis, C. Oltmanns, S. Pisuis-
se, W. J. Prins, J. Ratelband, C. C. Schip
pers, A. P. M. Schmidt, M. Spaans, M. B. J.
Stam, H. Sloter, J. E. H. van der Vr.art, J.
C. van der Wateren, A. A. v. Splunter.
Tweede overgangsexamen 25 candidaten,
afgewezen 6.
Geslaagd: A. Alberts, T. de Boer, M. A.
Borgelt, C. J. van Donge, D. Drayer, W.
Koops, J. van Midden, S. Osinga, M.
J. C. M. van Riel, D. Siesling, M. van
Straaten, G. Stuut, W. J. C. van Stuyven-
berg, A. J. T. van der Vaart, B. Vlietstra,
A. G. E. Wark, H. M. Wouters, C. A. Zeppen-
feldt, J. van der Zwaan.
Aanvullingsexamen I candidaat, geslaagd:
A. M. P. L. Fermont.
Door de Chr. Oratoriumvereeniging zal in
het seizoen 193132 een tweetal concerten
worden gegeven. Op het eerste concert, dat
ongeveer half December zal plaats vinden,
worden uitgevoerd „Hodie Christus natus
est" van J. P. Sweelinck, Psalm 112 van
Handel en Psalm 130 van Lili Boulanger,
terwijl bij het tweede concert in Maart 1932
wederom een vertolking zal worden gegeven
van Bach's Mathaus Passion.
Tweedaagsch congres te Bergen-op-Zoom
Maandagmiddag om half één is in den
Hollandschen tuin te Bergen-op-Zoom het
tweedaagsch A. R. K. A.-congres begonnen.
Aanwezig waren vertegenwoordigers van 46
afdeelingen en 8 groepen.
De algemeene voorzitter, de heer Bulten,
opende deze vergadering met den Christelij-
ken groet en gebed. Daarop gaf hij het woord
aan den heer Sarolea, den voorzitter van de
afdeeling Bergen-op-Zoom, die een wel
komstrede hield.
De voorzitter memoreerde het tien-jarig
bondsadviseurschap van pastoor Jansen, wees
daarbij op de prettige samenwerking van 't
bestuur en zijn adviseur, die steeds met toe
wijding zijn beste krachten aan de vereeni
ging heeft gegeven.
Spr. zeide daarop, dat het met de A.R.K.A.
steeds crescendo gaat. Op 31 Dec. j.l. kon
worden geconstateerd, dat ruim 750 nieuwe
leden waren toegetreden.
Als eerste punt van de agenda wordt me-
dedeeling gedaan van het voorstel van het
bestuur, waarbij alsnog niet wordt overge
gaan tot toetreding van de A.R.K.A. bij het
R. K. Werkliedenverbond of den Midden
standsbond.
Aan de orde komt dan het jaarverslag.
Daaruit blijkt, dat A R K.A. in totaal 4532
leden telt, verdeeld over 51 afdeelingen en
12 groepen.
De begrooting 1932 geeft aanleiding om 'n
voorstel ter tafel te brengen over het al dan
niet ontslaan van een ambtenaar ten bonds-
bureele. In comité-generaal wordt over deze
aangelegenheid breedvoerig van gedachte
gewisseld.
Na de heropening wordt besloten deze
zaak verder in handen te stellen van net
hoofdbestuur.
Bij de algemeene beschouwing wordt o.m.
aangedrongen op krachtige propaganda ten
aanzien van de salarisregeling.
Tens'otte werd aan Z. H. den Paus in ver
band met de „Rerum Novarum"-herdenking
een telegram van hulde en kinderlijke ge
hoorzaamheid verzonden. Ook werden nog
telegrammen verzonden aan H. H. Exc. de
Bisschoppen van Haarlem en Breda,
Ontvangst ten stadhuize.
Daarna werd de vergadering geschorst tot
heden en begaven alle aanwezigen zich naar
het stadhuis alwaar de officieele ontvangst
plaats vond.
Daar voerde namens het gemeentebestuur
burgemeester Blom het woord.
De heer Bulten dankte namens de ver
eeniging voor de gulle ontvangst.
Onder leiding van de V. V. V. werd om
vijf uur een bezoek gebracht aan de Wouw-
sehe plantage
Om acht uur werd in de feestzaal van den
Hollandschen tuin een feestavond gehouden
als besluit van dezen eersten dag.
De tweede dag
Toen de voorzitter Dinsdag de vergadering
te Bergen op Zoom heropende, deed hij aller
eerst mededeeling van een telegram, dat was
ingekomen van Z. H. Exc. Mgr. P. A. W
Hopmans, Bisschop van Breda, waarin deze,
naast woorden van oprechten dank voor de
hulde en volgzaamheid, zijn zegen gaf aan
het congres.
Als met algemeene stemmen de geheele
begrooting 1932 ongewijzigd is goedgekeurd,
wordt het prae-advies van het hoofdbestuur
ter zake van de salaris-actie door alle afdee
lingen aangenomen, waarna de ontwerp
statuten en het huishoudelijk reglement zon
der ingrijpende veranderingen worden vast
gesteld.
Herkozen worden tot lid van het hoofd
bestuur de heeren L. Lintjens. L. Moonen.
P. v. Oostveen, H. Velzen en A. Frijssen, ter
wijl gekozen wordt de heer P. Clement uit
Eindhoven in de vacature van den heer G.
Eggink. Deze laatste werd met 49 stemmen
gekozen, terwijl de heer Luxemburg 46 stem
men verkreeg.
Verworpen werd het voors'tel van de afdee
ling Amsterdam om het aantal leden van
het hoofdbestuur met 1 uit te breiden.
De geestelijke adviseur, Pastoor Jansen,
hield daarop een rede, die in hoofdzaak ge
wijd was aan het 40-jarig jubileum der En
cycliek Rerum Novarum.
Met 59 tegen 33 stemmen werd verworpen
het voorstel Doetinchem, dat het voorzitter
schap van Arka niet vereenigbaar zou zijn
I met het lidmaatschap van de Tweede
Kamer.
De afdeeling Helmond deed het voorstel
om in principe te besluiten aan tijdelijk of
op arbeidscontract aangesteld personeel in
overheidsdienst na bekomen ontslag een uit-
keering te geven uit de op te richten weer-
standskas of het ondersteuningsfonds. Dit
voorstel werd met algemeene stemmen aan
genomen.
Hetzelfde geschiedde met het voorstel-
Eindhoven om aan de gehuwde arbeidscon-
tracters met een bruto jaarwedde van 3000
een korting van 50 pet. op de contributie te
geven. Verder werd goedgevonden, dat het
hoofdbestuur onderzoeken zal, op welke wijze
men kan komen tot stichting van een onder
steuningsfonds, als vast instituut verbonden
aa- Arka. Een commissie voor deze aange
legenheid samengesteld, zal hierover rapport
uitbrengen in 1932. Nadat nog eenige punten
van de agenda waren afgevoerd of in han
den gesteld van het hoofdbestuur, werd de
vergadering met den Christelijken groet ge
sloten.
In Pompei is een schat ontdekt. In
den kelder van een uitgegraven huis
vond men een koffer, waarin juweelen
waren geborgen, eenige goudstukken en
een prachtig compleet stel tafelgerei van
massief zilver: bekers, met bijbehooren-
de bakjes, borden en lepels. Vorken wa
ren er niet bij, want vorken zijn een
uitvinding van Iateren tijd. De ouden
kenden ze niet. Al de gevonden voorwer
pen schenen nog pas nieuw te zijn en
zoo juist uit de handen van den juwelier
te komen.
En daarover zijn de geleerden nu aan
het twisten geslagen. Zij bewonderen het
schitterende graveerwerk, dat de werken
van den god Hercules voorstelt, maar
daarover waren zij het gauw genoeg
eens. Het is de ondergang van Pompei,
zoo midden in het volle leven, dat immer
op de verbeelding van de menschen ge
werkt heeft en daarom vroegen de ge
leerden zich af, waarom de eigenaar die
voorwerpen toch wel in een koffer kon
hebben geborgen.
De een meent, dat de Romein de uit
barsting van den Vesuvius heeft zien aan
komen en toen zijn kostbaarste bezit in
den nu gevonden koffer heeft geborgen,
om daarna te vluchten, zonder er aan te
denken, dat hij, na de uitbarsting, zijn
huis wel eens niet meer zou kunnen
terugvinden. Hij kon dan ook moeilijk
veronderstellen, dat de heele stad zou
begraven worden.
Maar andere geleerden zijn het met die
veronderstelling niet eens. De voorwer
pen waren daarvoor te goed gerang
schikt in den koffer. Dat kan niet over
haast zijn gebeurd zeggen zij. Het is
juister om aan te nemen, zeggen zij, dat
er werklieden in het huis waren, want
men heeft in de onmiddellijke nabijheid
ook schoppen en bijlen gevonden. De
eigenaar zou dus zijn schatten zoo lang
hebben opgeborgen om het einde van
de werkzaamheden af te wachten.
Geen der geleerden is nog op het idee
gekomen, dat de eigenaar misschien wel
bang was voor dieven of een gierigaard
was, of een zorgvuldige huismoeder, die
de honderd vijftien stuks van haar vaat
werk voor stof en vocht wilde vrijwaren.
Veronderstel eens, dat een onzer groote
steden door een of ander ongeluk, net
als Pompei en Herculaneum, zooals zij
reilt en zeilt in den grond zou verdwij
nen en over twintig eeuwen zou worden
teruggevonden, wat zouden de geleerden
van dien tijd dan een malligheden kun
nen veronderstellen als zij ónze kasten
opendoen
