WEILL ZOON
OPRUIMING
MODELLEN
ZOMERPRIJZEN
BONTMANTELS
Een wandeling door de Berlijnsche
Bouwtentoonstelling
Het gouden jubileum
der N. Z. H.
TWEEDE BLAD
MAANDAG 15 JUNI 1931
BLADZIJDE 1
Het gouden jubileum van de N.Z.H.T.M.
GEMENGD NIEUWS
Een attentie
STADSNIEUWS
Overzicht van bouwbedrijf en woningwezen
Dameskleedermakers
Bontwerkers
BARTELJORISSTR. 26-28
„Onderling Genoegen" (Pijlslaan en omlig
gende straten).
Tijdens de receptie speelden de tramman
nen uit Haarlem en Leiden vele marschen In
de muziektent op het remiseplein, waar zij
arriveerden na eerst een muzikale wande
ling door de stad gemaakt te hebben.
Ook na de receptie marcheerden de
corpsen door de stad
Zoowel in de omgeving van het N. Z. H.-
gebouw aan de Leidschevaart, als in de stad
zelf, genoten de muzikanten veler aandacht
en belangstelling.
De feestmaaltijd
Des avonds werd een feestmaaltijd gehou
den, waaraan vele genoodigden aanzaten.
Aan het diner zaten met den Minister
van Waterstaat aan, de commissarissen en
directeur der Maatschappij, een drietal
hoofdambtenaren van het Departement van
Waterstaat, de directeuren van de Gooische-,
de Geldersche- en de Westlandsche Tram
weg-Maatschappij, welke laatste directeur
ook vertegenwoordigde^ de Nederlandsche
Vereeniging van Locaal Spoor- en Tramwe
gen, de secretaris dezer laatste vereeniging,
Mr. A. Bruch, vertegenwoordigende Ged.
Staten van Noord-Holland, de burgemeester
van Haarlem, de heer C. Maarschalk, de
burgemeesters van de plaatsen gelegen aan
de lijn HeemstedeLeiden, wethouder Splin
ter, vertegenwoordigende den burgemeester
van Leiden, de directeur der Tweede Noord-
Hollandsche Tramweg-Mij., de voorzitter en
secret, van het jubileumfonds, afd.chefs, 3
hoofdbestuurders, vertegenwoordigende de 3
vakcentralen, de voorz. van de Vereeniging
van Ambtenaren der N. Z. H., de heeren
F.ldik, Mr. Deenik, Heuff en Dr. Merens
resp. wiskundig, rechtskundig, artistiek en
medisch adviseur der Maatschappij; de aan
nemer en opzichter van het nieuwe hoofd
gebouw, alsmede degenen die voor een ko
ninklijke onderscheiding in aanmerking kwa
men, uitgezonderd de heer Sluis, die wegens
ziekte verhinderd was.
De tafel werd voorgezeten door den pre
sident-commissaris der maatschappij, den
heer Ir. van Manen, die een kort welkomst
woord sprak.
De heer Burgersdijk gaf aan de hand van
door hem vervaardigde grafische voorstel
lingen over de lijnen der Mij. een geschied
kundig overzicht dier lijnen.
Verder bracht hij dank aan heeren Com
missarissen en chefs voor him arbeid.
Aan de rede van den Minister van Water
staat, mr. Reymer, is het volgende ont
leend:
Met genoegen heb ik de uitnoodiging aan
genomen om het vijftigjarig jubileum uwer
maatschappij bij te wonen; is een gouden
jubileum in het leven eener maatschappij op
zich zelf niet zulk een opmerkelijk feit,
zeker is het dit wel bij een onderneming op
het gebied van het verkeerswezen, met zijn
steeds sneller stijgende ontwikkelingslijn en
zijn omwenteling in velerlei opzicht, vooral
in het laatste decennium.
De stoomtram, die destijds de sedert het
verdwijnen van de diligence vereenzaamde
wegen kwam verlevendigen, is thans te mid
den van het veelvoudig toegenomen en ver
snelde wegverkeer een vooral in het dicht-
t>evolkte Westen van ons land nauwelijks
geduld anachronisme geworden.
Vervanging van den stoom- door motor of
electrische tractie, is dan ook in vele ge
vallen noodig gebleken; uw maatschappij heeft
bij die electrificatie een belangrijke rol ge
speeld, ook toen zü nog niet door de auto-
busconcurrentie daartoe werd genoopt.
In 1909 werd uit den naam uwer maat
schappij het woord „stoom" geschrapt.
Als straks ook uw oude stamlijn en de
lijnen naar Purmerend en Edam zullen zijn
geëlectrificeerd, heeft uw maatschappij een
net van electrische tramwegen onder haar
beheer, dat er wezen mag.
Voor hetgeen door uw maatschappij in
zake electrificatie en concentratie van
Tramwegen is tot stand gebracht, breng ik
haar gaarne alle hulde en voeg daarbij den
wensch, dat ook de thans in voorbereiding
zijnde electrificatie zal mogen bijdragen tot
den voortdurenden bloei uwer maatschappij.
Zij kan, naar mijn meening, de toekomst
met vertrouwen tegemoet gaan.
Onderscheidingen
Het verheugt mij dan ook, dat ik kan
mededeelen, dat het H. M. de Koningin
heeft behaagd de verdiensten uwer maat
schappij te huldigen door te benoemen tot
ridder in de Orde van Oranje-Nassau ir.
B. Nugteren, ingenieur bij uwe maatschappij
en voorts toe te kennen de aan die orde ver
bonden medaille in goud aan A. Sluis, gep.
hoofdboekhouder, in zilver aan uwen halte
chef J. Yzendijk, en in brons aan H. Berg
man, H. van Eshof en H. J. Steenman,
conducteur, ploegbaas en voorman bij uwe
maatschappij.
Ir. Nugteren sprak namens de gedeco
reerden een tazikwoond. Verder Voerden
het woord Mr. A. Bruch, namens Ged.
Staten van Noord-Holland, de heer C.
Maarschalk burgemeester van Haarlem, de
heer Gouverneur namens de burgemeesters
der gemeenten aan de lijn Heemstede
Leiden, de heer Splinter namens het ge
meentebestuur van Leiden en de heer
Steetskamp namens het jubileumfonds,
die bijzondere hulde bracht aan den heer
ir. Imummink, zijnde de promotor van de
personeelsorganisaties, inzonderheid van de
jubileumfondsen.
Concerten te Voorburg
Ter gelegenheid van het gouden jubileum
van den N. Z. H. T. M., zal op Maandag 15,
Woensdag 17 en Vrijdag 19 Juni in den
tuin voor het kantoorgebouw aan den
Parkweg, een muziekuitvoering worden ge
geven.
Vrijdag zal het muziekgezelschap van af
het viaduct bij Park Vronestijn des avonds
om half 8 zich te voet naax het kantoorge
bouw begeven.
Het Moederhuis der
St. Juliana-congregatie
Gelukkig dat Haarlem weer gesproken
heeft. Ik was al bang voor een eeuwig stil
zwijgen, of had ik eerder moeten denken
aan een stilte, die den storm voorafgaat, die
wellicht zou losbreken by het tweede
lustrum der vestiging van de Juliaantjes in
Haarlem in September a.s.?
Enfin, laat ik mij niet verdiepen in gis
singen, liever blijven bij de werkelijkheid.
A. Fr. stuurde f2.50, N. N. f 10 en dan
nog een prachtgift, al was ze niet groot,
n.m. f 0.50 van een arm moedertje, mis
schien met halve centjes opgespaard.
Heemstede bracht nog per Giro een flin
ke gift van f 50.
Den Haag liet zich ook allerminst onbe
tuigd. De vorige een reuzegift van f 4000.
D»n naam mag ik niet vermelden.
Ik schiet nu flink in de goede richting.
Er is nog f 27748.51 noodig. Ik ben dus al
bijna op de helft.
Moge St. Antonius, wiens feest wij nu
juist vieren, deze week eens bizonder
vruchtbaar maken.
J. JORNA S.J., Pastoor,
Bisschoppelijk Bestuurder der St.
J ulianacongregatie
Den Haag, St. Antomus 1931.
Da Costastr. 44, Giro 88072.
De Leidsche muziekbroeders brachten bij de Haarlemsche trammannen een bezoek, om
gezamenlijk te concerteeren. De aankomst aan het station te Haarlem.
Vliegtuig verbrand
De twee .inzittenden omgekomen
Boven Vemeuil sur Avre stortte een En-
gelsch vliegtuig neer en vloog in brand. De
inzittende piloot Harold Brock en de pas
sagier John Robertson kwamen in de vlam
men om.
Hun verkoolde lijken zijn naar het hospi
taal te Vemeuil vervoerd.
Ongewenschte gevolgen
der kladschilderij
Ruzie en vechtpartijen op straat
In den nacht van Zaterdag op Zondag zijn
te Amsterdam de kladschilders in grooten
getale de straat 'op gegaan.
Omstreeks vier uur waren leden van de
S. D. A. P. aan het schilderen op het plavei
sel van de Nassaukade bij het Frederik-
Hendrikplantsoen. Daar ontstond kwestie
met een voorbijganger en het gevolg was,
dat een vechtpartij ontstond. Een man werd
vermoedelijk met een hamer op het hoofd
geslagen; de kwetsuren waren in elk geval
van dien aard, dat hij zich in het Binnen
gasthuis moest laten behandelen. Aangifte
is bij de politie gedaan; arrestaties hebben
echter niet plaats gehad.
Nabij het Haarlemmerplein werden eenige
schilderingen onleesbaar gemaakt door per
sonen, die in „roode band"-taxi's kwamen
aanrijden en die vermoedelijk fascistisch
waren aangelegd. Zij wierpen een zwarte
vloeistof, waarschijnlijk inkt, over de schil
derstukken en raakten daarbij een klad
schilder. Ook daar ontstond eenig kabaal.
In de nabijheid van het Singel heeft om
één uur een student, die naaf het schilderen
stond te kijken, op een of andere wijze, op
rijkelijke wijze verf op zijn kleeding gekre
gen. Hij is toen, volgens de „Crt.", naar een
garage in de Reguliersdwarsstraat gegaan en
heeft zich daar met benzine gereinigd. Toen
dit was afgeloopen, begaf hij zich naar
buiten en stak een sigaret aan. De kleeding
was echter nog niet opgedroogd en de ben
zinedampen vatten vlam. Den jongeman zou
het slécht vergaan zijn, indien niet op het
zelfde oogenblik een nachtwaker voorbij
was gekomen. Zonder zich te bedenken trok
hij zijn jas uit en wierp die over den
student heen, zoodat de brandende kleeding
dadelijk gedoofd werd. Daarna heeft hij het
slachtoffer naar het Binnengasthuis ge
bracht. Hij is daar verbondende brandwon
den kwamen voor aan gezicht en handen. Na
behandeling kon de jonge man echter huis
waarts keeren.
Auto-ongeval bij Heerenveen
Twee kinderen ernstig gewond
Gistermorgen vond te Heerenveen op den
straatweg naar Oranjewoud een ernstig ver
keersongeval plaats. Twee kinderen van den
heer F. v. d. W„ een meisje van elf en een
jongetje van vier jaar, liepen op den weg
achter de boomenrij te wandelen. Op het
zelfde moment, dat een auto, bestuurd door
dr. Wildervank uit Oldeboom naderde, stak
het jongetje den weg over. Het meisje, het
gevaar bemerkend waarin het broertje zich
bevond, vloog, naar de „Crt." meldt, in haar
angst hem achterna, met het noodlottig ge
volg, dat beiden werden aangereden. De
autobestuurder die aan het ongeval niet de
minste schuld had, stopte onmiddellijk en
onderzocht de slachtoffers.
Omwonenden haalden ijlings hulp uit
Heerenveen en dr. v. d. Kamp was spoedig
ter plaatse. Hevig bloedende uit wonden aan
het hoofd, werden de beide slachtoffertjes
opgenomen en per auto van dr. Wildervank
naar het ziekenhuis te Heeren veen vervoerd.
Zü hadden beiden ernstige wonden aan het
hoofd bekomen, terwijl het meisje haar
dijbeen had gebroken.
Paard op hol geslagen
Verschillende gewonden
Zaterdagavond te ongeveer half 8 heeft
op den Frieschen straatweg, even buiten de
kom der gemeente Groningen, een ernstig
ongeval plaats gehad. Uit de richting Gro
ningen naderde een met een paard bespan
nen koetswagen, waarin gezeten was de fa
milie B. uit Dorkwerd, gem. Aduard, in
tctaal zes personen. Eensklaps sloeg het
paard op hol, den wagen met zich meesleu
rende waarna deze omkantelde. De inzit
tenden werden eruit geslingerd. Drie van
hen, waaronder twee kinderen, kwam onder
den wagen terecht. Allen bekwamen meer of
minder ernstig letsel. Twee meisjes en een
jongen moesten naar het Academisch Zie
kenhuis worden' vervoerd. De overigen kon
den zich, na voorloopig verbonden te zijn,
huiswaarts bgeven.
Incident aan boord van de
„Prins Hendrik"
Zenuwzieke wilde de Prinses een brief
overhandigen
Zaterdagmiddag werd, even voordat H. K.
H. Prinses Juliana zich aan boord zou
begeven van het Instructievaartuig „Prins
Hendrik" te Groningen, aan boord van dit
schip, iemand opgemerkt, die zich daarop
niet mocht bevinden. Bij onderzoek bleek het
een inwoner van De Punt te zrn, een
zenuwpatiënt, die op onverklaarbare wijze
kans had gezien aan boord te komen. Bij
fouilleering bleek de man in het bezit te zijn
van een grooten brief gericht aan H. M. de
Koningin,dien hij aan de Prinses wilde over
handigen met het verzoek deze aan de Ko
ningin over te geven. De man is door den
politie-beambte, zonder dat dit door de
andere aanwezigen werd bemerkt, van het
schip verwijderd en overgebracht naar het
hoofdbureau van Politie. Hij is later weer op
vrije voeten gesteld, daar geen enkele kwade
bedoeling bij den man voorzat.
Brand in „De Toekomst"
te Wormerveer
De oliefabriek gedeeltelijk uitgebrand
In den afgeloopen nacht omstreeks 12 uur
is in de oliefabriek „De Toekomst", toebe-
hoorend aan de Handelsmaatschappij Saen-
den voorheen Bloemendaal en Laan te Wor
merveer door tot dusverre onbekende oor
zaak brand uitgebroken in de perserij, waar
de in bewerking zijnde voorraden liggen op
geslagen en waar tevens veel machines
staan. Daar de brand zich aanvankelijk
zeer ernstig liet aanzien, werden de brand
weren van de geheele Zaanstreek, van Zaan
dam tot Krommenie gealarmeerd, zoodat het
niet lang duurde of 5 motorspuiten wierpen
enorme massa's water in het brandende ge
bouw, dat grenst aan de zeepfabriek van
de firma J. Dekker. Het snelle en kracht
dadige optreden van de brandweer onder
leiding van commandant ir. P. Klinkenberg
was oorzaak, dat de vlammen spoedig kon
den worden gelocaliseerd, zoodat het vuur
beperkt bleef tot het middengedeelte der
fabriek, waar zich hoofdzakelijk machines be
vonden. Aan het blusschingswerk, waarmede
de brandweer ongeveer vijf kwartier bezig
was voor het vuur tot zijn haard geïdeali
seerd was, namen deel twee autospuiten uit
Zaandam, vier uit Wormerveer en een uit
Wormer, die gezamenlijk 14 stralen water op
de vlammen, die tot ver in den omtrek zicht
baar waren, wierpen. Het vuur heeft gewoed
in de zoogenaamde oude fabriek, welke is
gelegen tusschen de zeepfabriek van de fir
ma Dekker en het pakhuis Rosario.
De schade, die zeer aanzienlijk is, wordt
zeer voorloopig geschat op ongeveer f 50.000.
Alles is op beurspolis verzekerd. Tusschen
half twee en twee uur in den nacht was de
brandweer het vuur grootendeels meester.
Laurens Koster brengt een eeresaluut aan de oude paardentram, die Zaterdag door onze
stad reed.
De verdere festiviteiten
beeld noodigt zijn lezeressen uit tot een
bezoek van dit huis en van de bijzonder in
teressante deelen der tentoonstelling onder
deskundige leiding.
Een eigenaardigheid op de Bouwtentoon
stelling zijn voorts ook de straten, die op
het tentoonstellingsterrein zijn aangelegd.
Zij hebben een totale lengte van twee kilo
meter. Elke straat heeft een eigen naam.
Zoo vindt men hier de „Münchner Asphalt-
Strasse", de „Strasse der Schlesischen Granit
A. G.", de „Stampfbetonstrasse", de „Teer-
strasse" e.a. Elke straat is namelijk uit een
ander materiaal vervaardigd, de eene uit
beton, de andere uit ruw asphalt, de derde
uit granietsteenen enz. Tijdens den duur
van de tentoonstelling zal wel blijken, welk
plaveisel het beste bestand is tegen de voet
stappen van de vele duizenden bezoekers
Een kijkje m de tweede afdeeling: „Onze tegenwoordige woning"
Na voorbereidingen, die jaren hebben ge
duurd, is de „Groote Duitsche Bouwtentoon
stelling" te Berljjn geopend. Zij blijft tot 2
Augustus toegankelijk voor het publiek. On
danks eenige beperkingen, die door de econo
mische krisis van den dag noodzakelijk zijn
geworden, is hier een geweldig stuk werk
ontstaan, dat de verbazing van eiken bezoe
ker verwekt. Wellicht hebben juist de moei
lijkheden, die zich gedurende den voorbe
reidingstijd hebben bemerkbaar gemaakt, er
toe bijdragen, deze tentoonstelling te maken
tot een groot geheel, waarvan alle deelen
op een zeldzaam hoog peil staan.
Indrukwekkend is reeds onmiddellijk de
uitgestrektheid van het geheel. Men is der
gelijke enorme exposities op de Berlijnsche
tentoonstellingsterreinen, die zich in het
Westen der stad om den 138 M. hoogen
„Funkturm" uitstrekken, eigenlijk niet ge
wend. De laatste Berlijnsche tentoonstelling,
die men met de Bouwtentoonstelling zou
kunnen vergelijken, heeft in 1896 plaats ge
had. Het was de „Berliner Gewerbe-Aus-
stellung". Op het gebied van het bouwbe
drijf is de Berlijnsche tentoonstelling zeker
de grootste, die ooit is gehouden. Op een
oppervlakte van 130.000 M2. biedt zij, in ze
ventig verschillende gebouwen, een volledig
overzicht van het bouwbedrijf en het wo
ningwezen van onzen tijd. Behalve Duitsch-
land zijn 22 andere Staten op deze tentoon
stelling vertegenwoordigd.
Bij het wandelen door de hallen krijgt men
den indruk, dat deze tentoonstelling eigen
lijk is een tentoonstelling van het heden en
van de toekomst. Wie hier „aardige dingen"
hoopt te vinden, zal zeker niet geheel
voldaan zijn. Zelfs de moderne bouw
kunst treedt vaak op den achtergrond ten
gunste van plannen, ontwerpen, modellen en
ideeën voor de toekomstige tijden „wanneer
het de menschheid weer beter zal gaan." In
de eerste hal is reeds het modernste arbeids
gebied van den architect ondergebracht: de
stedenbouw, alsook de moderne woningbouw.
Aan beide zijden van een zeer geslaagde
ontvangzaal strekken zich de afdeelingen der
22 buitenlandsche tentoonstellers uit. Ver
tegenwoordigd zijn hier de volgende Staten:
Australië, Chili, China, Denemarken, Enge
land, Estland, Finland, Hongarije, Italië,
Joegoslavië, Nederland, Palestina, Polen,
Spanje, Tsjecho-Slowakije, de Vereenigde
Staten van Noord-Amerika, Zwitserland, als
ook de steden New-Delhi (Indië), Parijs,
Riga, Boekarest en Stockholm. Zeer indruk
wekkend is in de Italiaansche zalen een ge
weldig model van het forum van Rome in
gips. Duitschland zelf licht de oplossing van
alle vraagstukken betreffende den steden
bouw toe aan de hand van modellen, ont
werpen, plannen en zelfs films. Woonwijken,
zakenwijken en industrieele centra worden
hierbij van elkaar gescheiden gehouden.
In deze afdeeling zal de vakman veel
vinden, dat zijn belangstelling wekt. Elke
bezoeker zal echter in de volgende afdeelin
gen, gewijd aan het „Moderne woningwe
zen" en aan „Het bouwwerk van onzen tijd",
veel van zijn gading vinden. Vooral de leek
blijkt veel aandacht te schenken aan de wo-
ningvormen, die men hier in verschillende
grootten vindt, en waarbij aan de eischen j
van de hygiëne en van het verkeerswezen
blijkt te zijn voldaan, terwijl ook rekening
is gehouden met de noodige overwegingen
van financieelen en economischen aard. Men
vindt hier modellen van heerlijke model
woonwijken vol licht, lucht en zon in de
woningen. Een genot voor het oog! De prij
zen voor een dergelijk huis variëeren volgens
inrichting, grootte en ligging van 3000 tot
50.000 Mark.
Een paar stappen verder in de afdeeling
der bouwcoöperaties, die zeer talrijk in
Duitschland zijn, verneemt men, op welke
wijze men aan het geld voor het bouwen
van een woning kan komen. Met hulp van
modellen, teekeningen en reusachtige foto's
wordt getoond, wat de in de gansche wereld
als „German Style" beroemde nieuwe Duit
sche bouwstijl der zakelijkheid in de laatste
jaren aan belangwekkende gebouwen heeft
geproduceerd. Ongeveer 150 architecten, le
den van den B. D. A. (Bund Deutscher Ar
chitecten) hebben hun beste werken voor
deze afdeeling ter beschikking gesteld.
Nog interessanter is eigenlijk de tweede
hal der tentoonstelling. Hier zijn 24 model
woningen geheel ingericht. Zij wekken na
tuurlijk de bewondering van alle huisvrou
wen, die de tentoonstelling bezoeken. Het
middengedeelte van de hal maakt den in
druk van een kleine moderne woonwijk,
want de architect Mies van der Rohe, de
leider van deze afdeeling, heeft de woningen
ondergebracht in echte huizen, die zich in
vriendelijke plantsoenen verheffen. Voor
iedereen is gezorgd. Men vindt in deze af
deeling een huisje voor één gezin, een groot
woonhuis met woningen van één tot vier
kamers, bijzondere woningen voor 'n tum-
leeraar, een student, een tandarts, een jong
gezel zonder bepaald beroep enz. Men heeft
ook de jonggezellen en jonggezellinnen met
weinig geld niet vergeten. Voor hen is het
Boardiiighouse bestemd, dat in de bovenver
dieping vijf kleine afzonderlijke woningen
bevat en in de benedenverdieping enkele
gemeenschappelijke vertrekken, de gemeen
schappelijke keuken, een bibliotheek, een
schrijfvertrek. Daar ons leven zich echter
niet binnen de vier wanden afspeelt, maar
ook in kantoren, winkels scholen enz., vin
den wij hier in een bijzondere afdeeling ook
nog een gezellig ingerichte kweekschool, een
In aansluiting aan ons verslag, omtrent de
huldiging van directie en commissarissen
bij gelegenheid van het 50-jarig bestaan der
N.Z.H.T.M. nog het volgende:
Nadat de heer Leuvs namens het rijdend
personeel het woord gevoerd had, dankte de
directeur der Mij., ir. W. J. Burgersdijk, de
woordvoerders, terwijl hij ook zijn erkenning
uitsprak voor de mooie geschenken.
Hij uitte den wensch, dat in deze nieuwe
vergaderzaal in aangenamen toon de bespre,
kingen zullen worden gevoerd. Mocht het
door de tijdsomstandigheden niet steeds mo.
gelijk zijn aan de wenschen van het perso
neel tegemoet te komen dan verwachtte spr.,
dat men niet zou vasthouden aan eigen be
langen, maar ook die der Mij. zal ter harte
nemen. Vervolgens deed spr. mededeeling
van het besluit van commissarissen om op
den dag van het jubileum alle straffen kwijt
te schelden en ieder lid van het personeel
met een schoone lei te doen beginnen. Voorts
is besloten als feestgave toe te kennen aan
dienstdoende ambtenaren, naar gelang van
de dienstjaren, een bedrag varieerend van
7.50 tot 120.—; aan de dienstdoende be
ambten 6.50 tot 52.50; aan hulpbeamb
ten een derde deel van deze uitkeeringen
aan de wegens ouderdom gepensionneerde
ambtenaren 30 tot 80; aan de id. be
ambten 25 tot 35. Voor de wegens inva
liditeit gepensionneerden zal de uitkeering
individueel worden vastgesteld. En niettegen
staande de uitkomsten over 1930 achter blij
ven bij die over 1929 zal aan de algemeene
vergadering van aandeelhouders, heden te
houden, worden voorgesteld aan het perso
neel een uitkeering te doen als het vorige
jaar is gedaan.
De receptie
Des middags werd in het nieuwe N.Z.H.-
gebouw aan de Leidschevaart door de jubi-
leerende maatschappij receptie gehouden.
Van de gelegenheid tot felicitatie maakten
velen gebruik.
Gisteren werd te Noordwijkerhout, ter herdenking der uitvaardiging van de encycliek
„Rerum Novarum" een groote meeting gehouden. De deelnemers in optocht onderweg van
de kerk naar het terrein waar de meeting gehouden werd.
muziekschool met een zaal voor 120 per
sonen en een kostschool voor jonge meisjes.
Alles zeer aardig ingericht lang niet zoo
nuchter, als dergelijke inrichtingen er vroe
ger uitzagen. Zelfs de kantoren van de of-
ficieele autoriteiten beginnen er vriendelijker
uit te zien. Door het beheer der Pruisische
Staatsgebouwen zijn hier een politiebureau,
een boekhouding en een kassavertrek uit een
regeeringsgebouw, een verblijfplaats voor
agenten van politie en een celgevangenis in
gericht. Zij allen hebben het nuchtere uiter
lijk, dat hen vroeger kenschetste, verloren.
Verrassingen op architectonisch
gebied
vragen in een verdere hal de belangstelling
van den bezoeker. De „Deutsche Zement-
bund" heeft hier een zeer eigenaardig bouw
werk laten oprichten, namelijk een toren,
die boven breeder is dan beneden. Beneden
heeft deze toren een doorsnede van 3 M.
op het bovenste platform echter een door
snede van 12 M. Langs een draaitrap kan
dit platform worden bereikt.
Op het 70.000 M2. groote terrein, dat zich
aan de tentoonstelling aansluit, staan twin
tig kleine landhuizen, kleine hoeven met
echte stallen, waarin varkens knarren en
kippen kakelen. Een paar van deze huizen
zijn geheel gebouwd uit koperblik. Men moet
er aan wennen. Later zullen ze heelemaal
groen worden, daar regen en wind de opper
vlakte der koperen platen spoedig zal oxy-
deeren. Het grootste voordeel dezer koperen
huizen is. dat zij zeer snel kunnen worden
gebouwd. In 48 uur tijds kan namelijk een
vrij groot huis van dien aard gereed zijn.
Een verdere architectonische merkwaardig
heid is de „Ring der Vrouwen", een schep
ping van den bekenden architect Prof. Peter
Behrens. Dit huis bestaat uit een cirkelrond
centraal gebouw met ronde ingangsvestibule,
waaraan zich twee kleinere ronde gebouwen
harmonisch aansluiten. Alle gebouwen heb
ben platte daken. Aan de zuidelijke zijde van
het geheel ligt een vijver met in het mid
den een, natuurlijk eveneens rond, open-
lucht-dansparket. Dit eigenaardige bouw
werk is voor feestelijkheden bestemd en zal
over een bijzondere zaal voor modeshows
beschikken. Ongeveer honderd vrouwenver-
eenigingen zullen hier in den loop van dezen
zomer bijeenkomsten, lezingen, weldadig-
heidsthé's enz., houden.
Het modetijdschrift „Die Dame" bijvoor-
O. a. werden opgemerkt mr. H. J. Silver -
gieter Hoogstad, chef van de afdeeling Mijn
wezen van het departement van Water
staat; dr. A. J. Merens, medisch adviseur der
N. Z. H.; J. van Spal, directeur den Leid
sche Duinwater Mij.; W. J. B. van Liemt,
voorzitter der afdeeling Klein Bedrijf der
Haarlemsche Kamer van Koophandel; jhr.
A. Bas Backer, burgemeester, en mr. dr.
J. F. Veeren, gemeente-seretaris van Bloe
mendaal; ir. J. Oldenborgh, directeur van
het P. E. N. in Noord-Holland; dr. J. F. M.
Sterck, oud-inspecteur van het L O. te
Haarlem; ir. Becker, directeur der N. V.
Kon. Fabriek van Rijtuigen en Spoorwagens
fa. J. J. Beijnes; ir. W. C. Gelinck, hoofd
ingenieur-directeur van den Rijkswater
staat in de directie Noord-Holland; ir. G. W.
van Heukelom, chef van den weg bij de
Ned. Spoorwegen; mr. S. H. Vening Mei-
nesz, griffier, namens Ged. Staten van
Noord-Holland; jhr. J. P. W. van Doom,
burgemeester, en N. Vos, gemeente-secreta
ris van Heemstede; ir. Van Marle, inspec
teur-generaal van het toezicht op de Rijks
Spoor- en Tramwgen; ir. van Glans en mr.
Immink, resp. voorzitter en secretaris van
het Groepsverband der Ned. Spoorwegen;
W. B. Reynen, secretaris der Ned. Mij. van
van Nijverheid en Handel; J. H. A. Evers,
inspecteur der registratie; mr. Tideman,
oud-gouverneur der Molukken; J. v. d. Broek
commandant der Haarlemsche Brandweer;
J. A. A. Ochtman, directeur van het ge
meentelijk gasbedrijf; mr. S. A. Miedema,
dir. der Haarlemsche Hypotheekbank; jhr.
J. Röell, voorzitter der Ned. Ver. van locaal-
spoor- en tramwegen, vele directeuren van
tramwegmaatschappijen, t. w. A. Sebbelee.
van de Geld. T. M.; P. P. van Alphen, van
de SemarangCheribon Stoomtram Mij.:
F. M. Augustijn en G. Jüngeling, resp. dir
en oud-dir. der Gooische T. M.; ir. Nieu en-
huis, van de Rott. E. T.; ir. H. v. d. Vegt,
oud-dir. der Rott. E.T.M.; H. Montijn, van
de H. T. M.; B. van Kreel, van de Deli-
Spoorweg Mij.; F. Loep, van de Zutphen—
Emmerik Trammij., en M. Deffele, van de
Probolingo T. M.
Voorts verschenen nog ter receptie verte
genwoordigers van de gem.-tram Amsterdam,
het A. E. G., de Vereeniging voor Vreemde
lingenverkeer Zandvoort, de Zandvoortsche
Handelsver., de afdeeling Haarlem van den
Forensenbond en van de Buurtvereeniging
