PLICHT
Anthraciet
f 1.60 per H.L.
v.h. J. H. KRUL Jr.
NEDERLAND-IN SULINDE DOOR
DE LUCHT
ZELF ONTVLEKKEN EN ZELF VERVEN
TWEEDE bLAD
ZATERDAG 20 JUNI 1931
voor Turennehaarden
en Kachels
N.V. STEENKOLENHANDEL
De Winkelsluiting
De beste manier om
Uw goed te bederven
J. LOTTGERING
ELCK WAT WILS
BLADZIJ
Tel. 11617-14106 - Overveen
Een wekelijksche dienst per 1 October
Mededeelingen van de directeuren der P.T.T. e n der K.L.M.
STADSNIEUWS
De Vergierdeweè
ALLÉÉN Z IJ L. S T R A A T 97
Stedelijk Gymnasium
Ververij en Chemische Wasscherij
Gr. Houtstr. 5A - Telef. 10771
Een burgemeester vergist zich
TREKJES No. 710
dame te kennen, \vant hü knikte met 'n
Toen de wet regelend het Algemeen Kies
recht enkele jaren gefunctionneerd had,
vond de regeering het noodig deze te her
zien door er o.m. een artikel betreffende den
stemplicht aan toe te voegen, ondanks het
feit dat jaren achtereen van alle zijden en
uit alle rangen der samenleving geroepen
en gestreden was om dit recht te verkrijgen.
Wel teekenend voor de mentaliteit van een
volk, dat zoo spoedig vergat, dat een ver
worven recht in zijn gevolg heeft den plicht
om dat recht uit te oefenen!
Echter die onverschilligheid, die lauwheid
blijkt ondanks de strafbedreigingen zoo
groot, dat de uitvoering van het bewuste ar
tikel vrijwel illusoir wordt. In onze groote
steden vooral kunnen de Rechtbanken on
mogelijk tijd vinden om alle gevallen van
plichtsverzuim te onderzoeken en te be
rechten. Vandaar een. opeenstapeling van
dossiers, die na iedere verkiezing hooger
rijst. Het door de Regeering voorgestelde
middel: dwing-ze-in-te-gaan faalde.
En hoewel over 't algemeen de Roomsch
Katholieke kiezers het minst schuldig staan
aan deze overtreding, zijn er toch nog te
veel, die uit gemakzucht soms, uit lauwheid,
onverschilligheid en laksheid vaak den gang
naar de stembus niet doen. Mochten dezen
toch, waar het zoo'n hoogst gewichtig en
belangrijk goed geldt als de samenstelling
van onze regeerende lichamen in staat,
provincie en gemeente, zich herinneren het
woord, dat de H. Johannes richtte tot de
Laodiceeërs: „Ik ken uwe werken, dat gij
noch koud zijt noch heet. Och, of gij koud
waart of heet. Maar omdat gij lauw zijt, zal
ik u uitspuwen uit mijnen mond."
Voor ons Katholieken spreekt het van
zelf, dat wij gehoorzamend de overheid on
zen plicht vervullen.
Wij allen, die thans ter stembus opge
roepen worden, hebben het nog schoolgaan
de zoo dikwijls en luid uitgezongen:
't Is plicht dat ied're jongen
voor d' onafhankelijkheid
Van het geliefde Vaderland
zijn beste krachten wijdt!"
Mogen allen zich dit herinneren. Dan zal
de booze opzet van hen, die op de meest
perfide en vaak ook bestiaal-brutale wijze
de rechtsorde van den Staat bedreigen, ver
ijdeld worden.
Maar zelf zijn plicht vervullen is niet
voldoende; dat reikt verder. Ieder onzer,
mannen en vrouwen, ja deze laatsten vooral
moeten in eigen kring en daarbuiten de
lauwen opzoeken en verwarmen, de tragen
aansporen en de onwetenden onderrichten.
Zeker, onze propagandisten verrichten
pracht-werk; geen moeite, geen zorg, geen
arbeid is hun te veel. Maar niet goed, niet
Christelijk zelfs is het alles op hun schou
ders te laden. Elk van ons moet in eigen
kring en daarbuiten propagandist zijn. Pro
pagandist door daad en gebed, 't Is immers
plicht van den Katholiek ieder moment van
het leven te heiligen, zoo niet door een bij
zondere doelstelling dan toch door een al-
gemeene intentie. En deze moet in de dagen
der verkiezingen voor al zijn: bidden voor en
medewerken tot het scheppen van een nieu
we wereldorde, zooals die door onzen roem-
ruchtigen Opperpriester Pius XI in zijn laat
ste encycliek in enkele groote lijnen is uit
gestippeld. En waar de Roomsch Katholieke
Staatspartij uit den aard van haar wezen
deze neemt als richtsnoer voor haar politiek
in de komende jaren, is het de dure en on
afwijsbare plicht voor iederen kiezer te han
delen naar haar weloverwogen aanwijzin
gen.
G. WEUSTINK.
Tot den aanvang van de twintigste eeuw
werd Nederland in de wereldhistorie het
zeevarend volk bij uitnemendheid genoemd.
De ontwikkeling van het vliegwezen heeft
onzen roem van heiden ter zee uitgebreid
tot helden in de lucht! Wij behoeven niet
meer te wijzen op de pracht-prestaties, die
onze Nederlandsche piloten in enkele jaren
geleverd hebben. Ons troetelkindje is altijd
geweest de luchtroute HollandIndië. Toen
het eerste vliegtuig in 14 dagen van Am
sterdam naar Batavia vloog stonden we
stom van verbazing, omdat dit nieuwtje een
sprookje gelijk was. Langzaam zijn er ver
schillende verbeteringen ontstaan, is de
motor-techniek vooruit gegaan, totdat ten
slotte een vaste veertiendaagsche verbinding
vice-versa tot stand kwam.
En nu konden wij gisteren reeds berichten
dat met ingang van 1 October as. een
wekelijksche vlucht zal worden ondernomen.
De directeur van het Staatsbedrijf der
P. T. T., ir. Damme, deelde in een pers
conferentie het volgende mede:
De graad van regelmatigheid, welke tot
dusver met den 14-daagschen luchtpost
dienst tusschen Nederland en Ned. Oost-
Indië werd bereikt, is zóó gunstig geweest,
dat hierdoor algemeen het vertrouwen in de
deugdelijkheid dezer luchtpostverbinding
werd verworven.
De geheele gedachtenwisseling tusschen
Nederland en het overzeesch gebied is echter
ingesteld op een wekelijksche postverbinding
Indien het publiek afwisselend van de ge
wone mail en van de luchtmail gebruik moet
maken, wordt de regelmaat in de aankomst
der correspondentie verbroken; het zal voor
een belangrijk deel hieraan zijn toe te
schrijven, dat zoowel door particulieren als
door handel en industrie nog geen algemeen
gebruik van den luchtdienst wordt gemaakt.
En vooral de luchtpost kan eerst goed tot
zijn recht komen, indien elke week in beide
richtingen een vliegtuig vertrekt. Wie met
spoed een brief uitzendt, wenscht ook met
spoed het antwoord te ontvangen.
Op dezen weekdienst is dan ook door bijna
pMe groote handelslichamen aangedrongen.
Ook in de pers is herhaaldelijk deze wensch
tot uiting gekomen.
Hoe staan nu de K. L. M. en de Postdienst
tegenover dezen wensch?
De K. L. M. heeft tijdens de exploitatie
van den 14-daagschen dienst bewezen, dat
de verbinding uit het stadium der proefne
ming is gekomen. De organisatie van de
geheele route heeft belangrijke vorderingen
gemaakt. Plaatselijke overheden hebben het
belang van den dienst leeren inzien, de ver
tegenwoordigers langs de route hebben op
goede wijze de belangen van den dienst
leeren behartigen, de voorziening van olie
en benzine, het uitleggen van reservedeelen,
kortom het geheele omvangrijke apparaat,
dat bij deze vluchten door vreemde, ver
verwijderde landen noodig is, is ingeloopen
en werkt soepel, hoewel nog steeds verbete
ringen zullen moeten worden aangebracht,
waarmedë de K. L. M. ook onvermoeid doen
de is.
De uitvoering van een weekdienst eischt
belangrijke offers. Het is een kostbare on
derneming, welke van de K. L. M. den aan
bouw eischt van een bijzondere vloot en
voorts vele proefnemingen voor het vergaren
van de noodige ervaring en welke ook aan
den Postdienst belangrijke nieuwe offers
oplegt. Voor den Postdienst geldt o.m. de
overweging, dat op grond van maatschappe
lijke, cultureele en economische belangen
met de invoering van een wekelijksche ver
binding niet gewacht kan worden tot betere
tijden zullen zijn aangebroken, doch dat in
tegendeel gunstige postverbindingen de op
leving van handel en industrie in de hand
werken.
Bij de berekening van de firiancieele ge
volgen is uitgegaan van de veronderstelling,
dat het vervoer per vlucht, dat bij een 14-
daagschen dienst ongeveer 200 K.G. bedraagt
in de eerste 3 maanden van de wekelijksche
verbinding zal terugloopen tot 150 K.G.; in
het daarop volgend halfjaar weder 200 K.G.
zal bedragen en daarna tot 300 K.G. zal
stijgen.
Rekening houdende met het feit, dat de
totale wekelijksche hoeveelheid mail aan
brieven en briefkaarten van Holland naar
Indië ruim 1000 K.G. beloopt en dat de
drang naar luchtpostverkeer zeer algemeen
is, dan lijkt de verwachting, dat de hoe
veelheid per luchtpost verzonden correspon
dentie in 1933 gemiddeld 400 K.G. per vlucht
zal bedragen, stellig gewettigd.
Daarbij mag ook gerekend worden op
steeds toenemende buitenlandsche belangstel
ling, omdat deze lijn niet alleen Nederland
en Ned.-Indië bedient, maar tevens mogelijk
heden schept voor snelvervoer op Indo China,
Siam, Burma, Britsch-Indië, Irak, Perzië, de
Straits Settlements enz.
Indien deze verwachtingen worden be
waarheid, zullen de financieele gevolgen
voor den postdienst eerder gunstiger dan on
gunstiger zijn dan bü een 14-daagschen
luchtdienst.
Onder deze omstandigheden is thans be
sloten, ondanks de belangrijke financieele
offers, welke hierdoor aanvankelijk opnieuw
zullen worden gevraagd, en welke voor het
overgroote deel ten laste van den Neder-
landschen Postdienst komen, tot de instel
ling van een wekelijkschen luchtdienst over
te gaan en wel met ingang van 1 October
1931.
Tevens wordt de mogelijkheid onder het
oog gezien om de luchtposttarieven, althans
voor de zwaardere stukken, nog eenigszins
te verlagen; verschillende berekeningen
worden daartoe gemaakt.
Bij een wekelijkschen dienst zal voorloopig
de mail blijven vertrekken op dezelfde da
gen als thans, n.l. op Donderdag uit Neder
land, op Vrijdag uit Batavia en op Zater
dag uit Medan. Dit is nog op den grondslag
van een vliegduur van 12 dagen. Het is
buiten kijf, dat deze vliegduur mettertijd
geleidelijk zal afnemen, naar mate de orga
nisatie van de route verbeterd wordt en de
kennis der verschillende weersomstandig
heden toeneemt. Reeds thans zijn vluchten
van 10 dagen regel en zijn er ook bij uit
zondering uitgevoerd in 9, 8 en zelfs 7
dagen.
Maar men moet rekening houden met nog
mogelijken tegenslag, daar de moessontijd,
waarin tot heden nog niet werd gevlogen,
thans heeft ingezet en dus moet worden af
gewacht, hoe de verschillende terreinen zich
daarin houden. Het gebruik echter van
radio aan boord van alle vliegtuigen zal
naar men hoopt een goed middel blijken
om gedurende den zomer zich een weg te
banen door het slechte moessongebied en
gedurende den winter door het moeilijke
Europeesche gebied.
De instelling van de wekelijksche snel-
verbinding Amsterdam-Batavia is een his
torisch feit, waarvan wij misschien op het
oogenblik de waarde niet ten volle kunnen
beseffen, maar dat zeer zeker diep zal grij
pen in de betrekkingen tusschen de beide
deelen van het Nederlandsche Rijk in Eu
ropa en in Azië en dat op economisch ge
bied, alsook voor de particuliere betrekkin
gen, van grooten invloed zal blijken. Neder
land en Ned.-Indië mogen dit van meet af
duidelijk beseffen en thans ook door ruim
gebruik te maken van het snelvervoer door
de lucht, toonen, dat hun aandrang om tot
dit snelvervoer te geraken, gewettigd is ge
weest. Wanneer ook iedereen in eigen kring
op de nieuwe mogelijkheden van het lucht
vervoer AmsterdamBatavia v.v. wijst, wan
neer iedereen de aandacht van zijn zaken
relaties in binnen- en buitenland daarop
vestigt, zal het vervoer ongetwijfeld terstond
in cijfers toonen, dat de verwachtingen,
welke men van den weekdienst heeft gekoes
terd, niet te hoog zijn aangeslagen.
De directeur van de K. L. M., de heer
Plesman sprak zijn dank uit, voor de hulp
in deze zaak van verschillende internatio
nale autoriteiten verkregen. Door een weke
lijkschen dienst kan het goederenvervoer
eerst nu een aanvang nemen. Een stroom
van post is uit Amerika te verwachten, om
dat voor vele landen de verbinding via de
Nederlandsche postvliegtuigen korter is.
Voor een wekelijkschen dienst zijn voor
loopig 10 vliegtuigen noodig en de heer
Plesman stelt zich voor op 30 September a.s.
een vloot-revue van al zijn vliegtuigen voor
Indië te houden. Indien de hoeveelheid post
toeneemt, zullen eenige kleinere vliegtuigen
door grootere typen vervangen worden. Er
wordt verwacht, dat tegen 1 October vol
doende commandanten, werktuigkundigen,
marconisten etc. klaar zullen zijn. Voor de
toekomst is het voor de K. L. M. zaak, een
type vliegtuig te vinden, dat met minder
vermogen meer kan doen, d.w.z. een vlieg
tuig, dat uiterst zuinig in gebruik is en de
piloten in staat stelt in 4 5 sprongen naar
Indië te gaan. Dat daaraan veel voordeelen
verbonden zijn, laat zich begrijpen (minder
landingsterreinen, mindere benzine-belas-
ting van het vliegtuig, vluggere reis.)
Een krachtige steun van het Nederland
sche publiek is noodig. Er komt weliswaar
ook post van andere landen in, maar nooit
mag daardoor de dienst Amsterdam-Bata
via geschaad worden. De postvliegtuigen mo
gen in geen geval het uitsluitend Neder-
landsch karakter verliezen. De heer Ples
man sprak de hoop uit, dat Nederland zal
begrijpen, dat de wekelijksche postdienst op
Indië een feit van groote nationale beteeke-
nis is.
Examens L. O.
Haarlem, „Da Costa-Kweekschool",
Nassauplein 3, 19 Juni 1931
Geëxamineerd 5 candidaten. Toegelaten
de heeren H. Kroon te Haarlemmermeer, W.
Lindenborn, K. Overgaauw, te Haarlem.
Afgewezen 2 candidaten.
De examens zijn hiermede geëindigd. In
totaal werden geëxamineerd 29 candidaten,
waarvan 24 werden toegelaten.
B. en W. stellen voor, dat alle
winkels Donderdagsmiddags slechts
mogen geopend zijn met
toestemming van B. en W.
B. en W. van Haarlem schrijven aan den
Gemeenteraad:
De uitvoering van het raadsbesluit dd. 25
Maart j.l. inzake regeling der winkelsluiting,
levert blijkens het voor u ter inzage ge
legd advies der Commissie, bedoeld in art.
197 Gemeentewet onoverkomelijke bezwaren
op. Nagegaan is daarom langs welken an
deren weg alsnog het beoogde doel zou kun
nen worden bereikt.
In overleg met de Commissie bovenge
noemd bieden wij u thans een regeling aan,
waarbij alleen de winkels met personeel zijn
betrokken en, instede van een wellicht niet
gemakkelijk tot stand te brengen collectie*
contract, de tusschenkomst van het gemeen
tebestuur waarborgen zal bieden voor een
vrijen namiddag van het personeel.
Het ligt in onze bedoeling de betreffende
bepaling aldus toe te passen, dat vergun
ning als hier bedoeld eerst wordt verleend
na inlevering eener schriftelijke bereidver
klaring door het hoofd of den bestuurder
van den winkel.
Ten aanzien van de barbiers- en kap
perszaken, in welke branche meer eenstem
migheid tusschen werkgevers en werknemers
bestaat, is overeenkomstig het reeds vroeger
genomen raadsbesluit een algemeene sluiting
op Donderdagmiddag ook voor die zaken,
waarin geen personeel werkzaam is, voor
geschreven.
In aansluiting hierop is tevens nagegaan
in hoeverre nog overeenkomstig art. 9 der
Winkelsluitingswet aanleiding bestaat tot
vaststelling van zekere afwijkingen of uit
zonderingen dezer wet. Het komt ons voor,
dat daarvoor alleen in aanmerking komt de
z.g. „Luilak-bloemenmarkt", een oud plaat
selijk gebruik ten aanzien waarvan ook de
huidige verordening een aparte regeling be
vat. Omtrent de z.g. „vliegende winkels",
den verkoop van melk en melkproducten en
enkele andere bijzondere punten in de hui
dige gemeente-verordening geeft de Winkel
sluitingswet thans algemeen geldende rege
len.
Den verkoop door middel van automaten
beschouwt de nieuwe wet niet als een aan
gelegenheid van winkelsluiting. Zij gaat
daarbij uit van het standpunt, dat mede
ten gerieve van het publiek den winkelier
in het algemeen de vrijheid moet worden
gelaten na sluitingstijd zijn waren desge-
wenscht door middel van automaten te ver-
koopen. Dit neemt niet weg, dat de gemeente
bevoegd blijft, zoo noodig dezen automati-
schen verkoop aen zekere regelen te bin
den. De ondervinding zal o.i. moeten leeren
of daartoe hier ter stede aanleiding bestaat,
in welk geval te zijner tijd de Algemeene
Politieverordening met enkele bepalingen
kan worden aangevuld. Wanneer mocht blij
ken, dat ook sigarenwinkeliers zich hier van
automaten gaan bedienen en het verbod tot
verkoop van tabaksartikelen aan kinderen
(art. 206 A. P. V.) dientengevolge in de
practijk moeilijk zou kunnen worden
gehandhaafd zal moeten worden over
wogen of laatstgenoemd verbod, het
welk dan de normale ontwikkeling van
het automaatwezen zou belemmeren, moet
worden gehandhaafd, dan wel beter kan
worden ingetrokken, zooals onlangs reeds in
de gemeente 's-Gravenhage is geschied.
B. en W. stellen de volgende verordening
voor:
Artikel 1. Het is verboden een winkel
uitgezonderd in art. 2 dezer verordening
waarin op meer dan 5 dagen in de week
winkelpersoneel werkzaam is, op Donderdag
na des middags 1 uur voor het publiek ge
opend te hebben, tenzij met vergunning van
B. en W.
Vergunning als hierboven bedoeld wordt
verleend, indien en zoolang door het hoofd
of dén bestuurder van den winkel, op naar
het oordeel van B .en W. voldoende wijze,
een wekelijksche vrije namiddag voor zijn
winkelpersoneel wordt gewaarborgd.
Artikel 2. Het is verboden een open of
besloten ruimte, waar pleegt gewerkt te wor
den in een barbiers- of kappersonderneming
op Donderdag na 1 uur des namiddags voor
het publiek geopend te hebben.
Artikel 3. De bepalingen van art. 2 sub b,
art. 4 sub 3 en art. 8 sub 1 der Winkel
sluitingswet 1930 Stbl. 460 zullen in verband
met de z.g. „Luilak-bloemenmarkt" niet gel
den op den Vrijdag-namiddag en Zaterdag
voormiddag onmiddellijk voorafgaande aan
den lsten Pinksterdag.
Artikel 4. Deze verordening treedt in wer
king op hetzelfde tijdstip als de Winkelslui
tingswet 1930 Stbl. 460.
Personalia
Te Leiden is bevorderd tot doctor in de
rechtsgeleerdheid op proefschrift, getiteld:
„Opperbestuur en algemeen bestuur over
Nederlandsch-Indië, Suriname en Curacao",
de heer H. J Wytema, alhier.
Reparatie aan Brillen, Lorgnetten, enz.
tegen den zelfkostenden prijs
OPTICIENS
De Vergierdeweg wordt zeer verbreed, waardoor Haarlem weer een mooien verkeersweg
rijker wordt
De Bloempjesdag van
.Herwonnen Levenskracht"
Laatste oproep
(Ingezonden)
Zoo zal dan morgen Haarlem in het tee-
ken van de liefdadigheid staan en zullen
weer honderden jonge meisjes aan dames en
heeren een offertje vragen ten bate van de
R. K. Vereeniging tot bestrijding der Tuber
culose „Herwonnen Levenskracht".
En gij??? Zult gij zeggen: Neen, ik koop
geen bloempje, want het is een slechte „tijd",
of: „Het is eiken keer wat anders, ik schei
er nu maar eens mee uit?" Weet gij dan,
die zegt dat de tijd slecht is, dat, als ge
morgen een dubbeltje offert voor Herwonnen
Levenskracht, gij medewerkt aan het licha
melijk heil van velen? En moet dit u niet
veel waard zijn? Weet dat gij tot plicht hebt,
uw evennaaste te beminnen gelijk u zelf, en
zoudt ge, zelf ziek zijnde, niet alles doen
wat in uw vermogen lag tot uwe genezing?
En gij die zegt: Het is eiken keer iets an
ders. Hebt gij niet eiken dag God te danken
voor het leven en de gezondheid die Hij u
weer geschonken heeft? En zult ge dan, als
ge herinnerd wordt aan een van uw eerste
plichten, zeggen „neen?"
Dankt God dat wij niet voor u behoeven
te collecteeren en geeft met milde hand uw
offertje, opdat wij ook dit jaar weer een
flinke opbrengst mogen noteeren.
Secretaris afd. Haarlem
„Herwonnen Levenskracht."
Het eindexamen
Geslaagd der le groep voor diploma A:
de dames A. L. T. Kamminga en M. W
Stalling; voor diploma B: de dames M J.
Vrolijk en M. W. Edel en de heeren H. Dy-
serinck en W. Coccoris. Afgewezen voor di
ploma B 2 candidaten. Met l candidaat
wordt het examen voortgezet.
Ongeval op het terrein van
de Hoogovens
Brandwonden electrische stroom
Gisterenmorgen deed zich aan de buiten
haven van de Hoogovens een vrij ernstig
ongeval voor. Aldaar was de in dienst van
de fa. Henskes zijnde schilder Van Leeuwen
woonachtig in Beverwijk bezig met schilder
werk aan een van de loskranen, toen hij in
aanraking kwam met den electrischen
stroom, tengevolge waarvan hij brandwon
den in het gelaat kreeg.
De eerste hulp werd verleend door den
verbanddienst van de Hoogovens, waarna
Van Leeuwen per ziekenauto voor verdere
behandeling naar het Roode Kruis Zieken
huis te Beverwijk werd vervoerd.
A HANDELSCREDIETEN
Kluisloketten van 5 p. jaar af
NED. MIDDENSTAND SBANK N.V.
Kantoor: Haarlem, Gierstraat 14
Telef. 13098
Ongeldige stembiljetten
Bij de stemming voor den gemeenteraad
van Weesperkarspel heeft zich een abuis
voorgedaan, dat tot nu toe op een stem
bureau nog niet is voorgekomen, aldus meldt
„De Gooi- en Eemlander". Op het stem
bureau waar burgemeester J. C. F. Bletz
voorzitter was, is door dezen aan de eerste
tien personen, die hun stemplicht kwamen
vervullen, in ruil voor de, door hen aan den
voorzitter ter hand gestelde oproepingskaart,
niet het wettelijk voorgeschreven stembiljet
overgereikt, maar.een niet-geadresseerd
exemplaar der oproepingskaart, van welke
laatste er op ieaer stembureau steeds een
aantal aanwezig is, om te worden uitgereikt
aan kiezers, die verklaren, dafr zij geen op
roepingskaart ontvangen hebben, of die kaart
hebben verloren.
Het zonderlingste van de geschiedenis is,
dat ook niemand van die tien kiezers het
abuis bespeurd heeft en dat zij met het
roode potlood het een of ander teeken heb
ben aangebracht op een der candidaten,
wier namen, zooals men weet, ook op de
oproepingskaart vermeld staan. Op welke
zonderlinge wijze men daarbij te werk is ge
gaan, kan blijken uit het feit, dat door
een der kiezers de letter O van den naam
„Oostenrijk" werd roodgemaakt. Een ander
streepte met het roode potlood de beginlet
ter van zijn candidaat door en meende hier
mede aan zijn stemplicht voldaan te hebben.
Doch het onbegrijpelijkste is wel, dat de
tien oproepingskaarten, welke op die nog
niet vertoonde wijze als stembiljet moesten
fungeeren, behoorlijk, voor de oogen van 't
geheele stembureau, in de stembus werden
gedeponeerd!
Gelukkig meldde zich om kwart over acht
een kiezer aan, die wat scherper toekeek,
dan zijn tien voorgangers, en die burge
meester Bletz er op attent maakte, dat hij
niet een stembiljet, doch een waardeloos op
roepingsformulier van hem ontving. Toen
eerst bemerkte de voorzitter van het stem
bureau, welk een cardinale fout er gemaakt
was met de kiezers, die reeds gestemd had
den, of juister uitgedrukt, die door het
gemaakte abuis niet ir. de gelegenheid waren
geweest, op de wettelijk voorgeschreven wijze
hun stemplicht te vervullen.
Begrijpelijkerwijze heerschte er onder de
leden van het stembureau groote conster
natie. Reeds spoedig daarop bleek, dat als
een loopend vuurtje het abuis door de ge
meente was gegaan. Een der kiezers, die
foutief gestemd had en daarover inlichting
kwam vragen, vernam via den gemeentebode,
dat het wel in orde zou komen, waarmede
deze echter maar half tevreden was. Nog
wat later werd door kiezers geprotesteerd
tegen hetgeen tijdens het eerste kwartier
van den stemdag had plaats gevonden.
Inmiddels had Burgemeester Bletz inge
zien, dat zoo spoedig mogelijk de gemaakte
fout hersteld moest worden. Aan de hand
van de eerst ingeleverde tien oproepings
kaarten wist men tenminste met welke kie
zers men te doen had. Er werden toen in
allerijl auto's gerequireerd, om te trachten
zoo spoedig mogelijk de kiezers van hun wo
ningen of werkplaatsen te doen ophalen en
hen wederom in de gelegenheid te stellen,
hun stemplicht te vervullen. Slechts één der
kiezers kon men niet meer achterhalen, daar
hij in Amsterdam werkzaam was.
Het avontuur van juffrouw Lavaar
Van zéér „uit de hoogte" keek juffrouw
Lavaar het meisje aan
Het kind schrok even van die vernietigen
de blik uit de koude, grijze, harde oogen,
maar liet zich toch niet uit 't veld slaan
en deed 'n tweede pogingliep wel zes
stappen met 'r meewas zelfs zoo ont
zettend brutaal, om juffrouw Lavaar's man
tel-mouw vast te pakken.
„Laat me met rust!" kraakte haar stem
,,'n Mensch zou werachtig niet met goed
fetsoen uit de kerk kenne kommebah
dat eeuwige gebedelen dan zoo'n snot
meid't is dat je geen schandaal wil
makeanders gaf je zoo'n nest 'n draal
om d'r oore
Ze liep haastig door na deze alleenspraak,
gluurde nog even schuins naar achter
zuchtte verlichtwant ,,'t kind" scheen
geen lust meer te hebben haar te volgen.
Ziezoo, dat was dan gelukkig alweer gepas
seerd ze beween „zoo'n pastoor" niet.,
dat die zooiets toestond vlas bij z'n Kerk.
zou ze m toch eens over spreken bi) gele
genheid.
En juffrouw Lavaar die leefde van de op
brengst van 'n dozijn onbelaste huisies. on
gerekend 'n dik deposito vanwege 'n aardig
meegevallen erfenissie van d'r mans-zij
sloeg de weg in naar haar woning....
Haar wekelijksche halte was de banket
bakkerswinkel in de Geraniumstraat......
waar ze 'n half ons amandel-krullen nam,
waar ze tot Dinsdags mee „dee", en 'n ons
„Jongetjes" voor de rest van de week....
aster-geen extra visite kwam.
Ze was geen drie stappen de winkel uit.
toen ze 'n gil hoorde en meteen 'n harde
klap op 'r hoofd kreeg.Ze wou ook zoo'n
gil laten hooren, maar ze kwam niet verder
dan 'n stukje kreun.,.. Ze wankelde
en 't werd raar voor d'r oogenallemaal
zwarte, groene en gele vlekken en vlammen,
die dansten en zwaaidenZe dacht, dat
ze in 'n diepte van zestig meter viel
maar zoover kwam ze gelukkig nieten
de straat werd weer gewoon.... en ze liep
weerZe begreep 'r geen laars van en
vroeg aan 'n dame, die naast 'r liep, wat er
eigenlijk gebeurd was.
„Iets héél ernstigs" zei de dame, die
naast 'r bleef loopen en haar arm om juf
frouw Lavaar's middel lei, als om te voor
komen, dat ze zou struikelen.
„Iets héél ernstigs?" vroeg juffrouw
Lavaar zeer verbaasd „Wat dan?" En ze
wilde omkijken naar de plek, waar ze zoo
juist die mep had gevoeld.
Maar de dame hield haar hoofd tegen, en
zei vriendelijk-dringend: „Nee, neeniet
omkijken juffrouwgaat u maar met mij
meeik Breng u wel waar u zijn moet."
„Is dat zoo noodig?"
„Jadat is noodig
..Hee'. vriendehjk van u.... dat u me weg
brengtmaar ikik voel me heel goed
in staat om zelf...."
„Nee juffrouwdat verbeeldt u zich
heuschlaat u 't nu maar aan mij
overdan komt 't wel in orde....
En samen gingen ze verder.
Juffrouw Lavaar begreep er nog steeds
geen steek van.maar die dame sprak zóó
vriendelijk, zóó.... lief zou ze haast zeggen,
en ze had zóó'n aangenaam gezicht, dat
juffrouw Lavaar d'r liet begaan.
De dame maakte 'n praatje over 't weer.
over de preek van vanmorgenen juf
frouw Lavaar praatte opgewekt meeen
had 't idee, of ze 'n ouwe kennis van voor
heel veel jaren had ontmoet.
„Nee, deze straat inu weet zeker niet
goed waar ik woon?"
„Ja, toch wel" glimlachte de dame.
„maar ik zei u reeds: gaat u maar met mij
meedan komt 't wel in orde
„Maar wat moet er dan eigenlijk in orde
komen?" vroeg de juffrouw met her
nieuwde verbazing.
,,'n Oogenblikjedit kleine straatje
in
Ze bracht juffrouw Lavaar by 'n eenvou
dig huisje.... ging zoo maar naar binnen,
zonder bellen of kloppentrok haar met
zich mee
't Was 'n klein kamertjemet 'n
bed.... en daar lag 'n jonge vrouw in...
met 'n wit gezichtop 't nachtkastje
stonden medicynende jonge vrouw
hoestte akelig
De dame fluisterde juffrouw Lavaar in
't oor: „Dat is 'n moeder van vier kinde
ren.... en ze gaat sterven
„Nee toch?" schrok de juffrouw
De begeleidster legde haar met 'n gebaar
't zwygen op.... en duwde juffrouw La
vaar naar buiten....
En ze liepen weer.
Juffrouw Lavaar was er stil van gewor
den en de dame liet dat maar zoo.
Er kwam 'n ander klein straatjeen
de dame ging wéér zoo-maar 'n huisje bin
nen.... en de juffrouwze wist zelf niet
hoe 't kwamliep uit haar eigen mee
nu.
Er was wéér 'n kamertjeIn de hoek
zat 'n man in 'n gemakkelijke stoel
voor t open raampjeHy scheen de
glimlachjeen juffrouw Lavaar keek ie
alleen maar aanmet groote, holle, bran
derige oogen.... met oogen, die de juffrouw
heelemaal van d'r stuk brachtenen
toch lag er niets angst-aanjagends in
eigeniyk meer iets van verdriet en mede
lijden.
De dame zei: „gaat u maar meevóór
ie begint te pratenik ben het beter
gewend dan u
En buiten zei ze: „Dat is 'n vader
en die gaat sterven."
„Waarom?" vroeg juffrouw Lavaar ang
stig.
„Dat durf ik u niet te zeggen
Ze kwamen nu in 'n straat, die juffrouw
Lavaar heelemaal niet kende
De dame duwde weer 'n deur open
ging 'n trap or.... en nog 'n trap.... en
de juffrouw hijgde haar achterna. Op 'n
zolderkamertje kwamen ze...... Naast 'n
bedstee zat 'n Vrouwte biddenheel
erg te biddenIn 't bed zag juffrouw
Lavaar 'n jongetje van 'n jaar of acht
'n wassen beeldje leek 't.... met mooie,
lichte krul-haren en oogen als 'n paar drui
venToen de vrouw hen zag begon ze
te huilen en ze wees naar 't kindToen
kwam ze snel op juffrouw Lavaar af
die achteruit gilde van schrik Maar de
vrouw deed haar geen kwaad ze klielde
voor haar neer en s^g haar armen om de
heuoen van de juffrouw
„Achachhuifde ze in die
houding „waarom heeft u dat toch ge
daanwaarom heeft u dat toch ge
daan. bent u zelf moeder.
„Nee" lip-trilde de juffrouw.
„Ook nooit moeder geweest?"
„Nee" schudde de juffrouw d'r hoofd..
„O.... dat is 'n verschilmaar u
heeft toch tenminste wel gevoel, niet
waar?"
„Ja.dat denk ik welmaar wat heb
Ik voor verkeerds gedaan?"
De vrouw gaf geen antwoordkeek
alleen heel droevig
„U hoort 't" zei de dame, die juffrouw
Lavaar daar gebracht had „U hoort 't,
moederze weet 't zelf nietanders
was 'k niet met 'r hier gekomenMaar
't komt nu goed, moeder't komt nu
goeder is nog hoop voor je kind
We moeten weg nuwant er is nog veel
werk.voor my althans.Ik moet 'r van
daag nog veel meer hier brengen, moe
der't Zal wel erg druk voor je zyn
maar dat moet je d'r maar voor over heb
ben
„Zal m'n jongen niet doodgaan dan?"
„Ik zal m'n uiterste best voor je doen
meer kan ik niet beloven.... bid en ver
trouw maar
De dame nam juffrouw Lavaar mee naar
buiten weerDaar sprak ze: „Heeft u
nu gezien, dat er iets heel ernstigs ge
beurd isop 't oogenblik, dat u dat
meisje zoo ïornp afweesdaar by 't uit
gaan van de kerk?"
„Jazei de juffrouw beschaamd
,,'t Was dom en harteloosdat zie ik
nu heel duidelijkheel duidelijken
ik ben bill, dat u me de oogen heeft ge
opend... Wie is u eigenlijk?"
Juffrouw Lavaar gaf haast 'n schreeuw
want de dame was n*"-eens meer te zier
oneens,... en de straat werd -aar scheme
rig. en ze hoorde stemm*m maar er
was niemand.... Toen zag ze weer zes of
zeven gezichten om haar heenze pro
beerde ze te herkennenmaar 't lukte
nietZe voelde iets vochtigs op haar
hoofden langzaam kwam ze vry uit 'n
soort doezeligheid.... ze wreef zich over 't
gezicht.... keek wat rond.... voelde, dat
ze op 'n stoel zat,... keek nóg es.... en
ze herkende 't banketbakkerswinkeltje uit
de GeraniumstraatDe gezichten wer-
nu heelemaal gewone menschenen de
juffrouw van de bakker zei: „Nou. dat is
nog goed afgeloopen me goeie mensch."
En toen hoorde juffrouw Lavaar, dat ze,
juist toen ze rnrt '«sud' -k-ullen
en „Jongetjes" de winkel verliet, 'n zware
bloempot op d'r hoofd had gekregen, die
door 'n onvoorzichtigheid uit 'n bovenver
dieping was getuimeld.... en haar voor 'n
minuut of wat van d'r zeiven had ge
bracht.... Men had haar in de banket
bakkerswinkel gedragenen de bult op
d'r hoofd ingesmeerd met zoete olieAzyn
met water en wat Eau de Cologne hadden
de rest gedaan.
Juffrouw Lavaar bleef nog 'n poosje zit
ten.... om wat op verhaal te komen
Toen ging ze vriendelijk dankend heen
liep terug naar de kerkzag „het
meisje" met 't busje en 't kussentje nog....
en betaalde 'n gulden voor 'n speldje van
„Herwonnen Levenskracht."
t Meisje herkende haar.stond paf.
vergat haast te bedanken
En juffrouw Lavaar vroeg nog belangstel
lend of 't nogal meeviel.
„Dat gaat wel, juffrouwwe hebben
geen k'agenalleen 'smmer, dat er altijd
'og enkele nvmschen zijn. die.
,.'n Schande!" zei i''.ffvo''w Lavaar,...
Maar - Met ze «topvo'"en: .Nee....
-eedat magge *"e rrii zeg-""
moedwillig doet zc'ets Maar.,
ze weten 't niet, kind.... ze weten 't niet.,
da's de heele kwestie...."
G. N.
