Buitenlandsch cdfieuws
FEUILLETON
dfrde blad
DE INTERNE EN EXTERNE SITUATIE
VAN OOSTENRIJK
DE
HERGENSHUIZEH
DONDERDAG 2 JULI 1931
BLADZIJDE 1
Door Dr. Karl Buresch, Oostenrijksch Bondskanselier
Hoover's moratorium
De Amerikaansche
begrooting
Een tekort van 900 millioen dollar
De Koninklijke
Arbeidscommissie in
Engelsch-Indië
Rapport uitgebracht
De onrust in Duitschland
De Belgische talenkwestie
Oplossing voor het onderwijs?
Gemengde ^Buitenlandsche
Berichten
Ontploffing aan boord van
een oorlogsschip
De ramp van de „Poseidon"
Hevig noodweer in Hongarije
In een district de oogst vernietigd.
KORT NIEUWS
RADIO-OMROEP
KERKNIEUWS
De Schiedamsche Karmel
KUNST EN KENNIS
Zonder de dingen gunstiger voor te stel
ten, maar ook zonder overdreven pessimisme,
zal hier op den ernstigen toestand van het
Oostenrijksche staatshuishoi'den worden ge
wezen. De dalende tendenz der staatsinkom
sten treedt op alle gebieden duidelijk voor
den dag; dit is echter een verschijnsel, dat
niet tot Oostenrijk beperkt is. Het is een
dringend gebod het evenwicht in het staats-
huishouden te herstellen en te behouden.
De maatregelen, welke hie-omtrent door de
regeering Dr. Ender zijn voorgesteld, zal de
nieuwe regeering principieel verder opvolgen.
Ze zul'en met offers gepaard moeten gaan,
maar deze offers zullen rechtvaardig over de
verschillende volkslagen worden verdeeld.
Van het grootste belang is de vlugge voltooi
ing der douane-ontwerpen en het sluiten van
handelsverdragen. De zwaar lijdende land
bouw, handel en industrie verwachten hier
van bevordering en herleving. Met alle
kracht zal de hervorming van het bestuurs-
wezen worden doorgezet; dit werk ve-eischt
echter een langen tijd, moet nauwkeurig
worden doordacht en kan daarom slechts
trapsgewijze worden uitgevoerd.
De consolidatie van de Kredit-Anstalt, een
instituut, dat gedurende tientallen van ja
ren in de vroegere monarchie en ook in het
buitenland ver-reikende verbindingen had,
kan slechts met zorgvuldig overleg, zonder
overhaasting, worden uitgevoerd. Hierbij
moet de vaste wil overheerschen, dat de door
oen staat geboden steun geen nutteloos of
fer beteekent, maar wordt verleend voor de
toekomst van een geheel gereorganiseerd
eeldinstituut, dat weer de bekende traditie
van Oostenrijksche soliditeit zal handhaven.
Het spreekt van zelf, dat de waarborg van
den staat als uitzondering moet worden be
schouwd en dat de Bondsregeering verplicht
ls> ten zeerste op haar hoede te zijn. Het
zal dan ook de taak der regeering zijn, vol
gens de bestaande wetten de verantwoorde
lijkheid, ook voor de afge'oopen administra
te, tegenover alle schuldige organen vast te
pellen en de vergrijpen wettig te straffen.
Met den steun der regeering zal zoo vlug
mogelijk het plan voor de reconstructie van
het instituut worden uitgewerkt, waarbij het
bedrag voor salarissen en pensioenen zal
Worden herzien; hiervoor vereischte maat
regelen zullen zoo noodig door middel van
de wet genomen worden.
De buitenlandsche politiek der regeering
zal berusten op den grondslag, welke aan
het Oostenrijksche staatswezen door interna
tionale verdragen en door de ethische, geo-
Sranhische, economische en politieke gebeur
tenissen wordt voorgeschreven. Voor iederen
staat se'dt op het ocenblik wel de leus, dat
Voor de buitenlandsche politiek in de eerste
Waats rekening moet worden gehouden met
de economische vereischten; maar dit geldt
in bijzondere mate voor Oostenrijk. De eco
nomische en financieele situatie onzer repu
bliek biedt een buitengewoon ernstig beeld
en onze buitenlandsche politiek kan hiervan
onafhankelijk blijven.
De onder mijn leiding staande regeering wil
"recht mneite doen. om de vriendschappe-
c betrekkingen met alle naburige staten
zorgvuldig te onderhouden en zoo mogelijk
hechte- te maken. Ook willen we ernstig
Werken voor de goede verhouding buiten de
groote mogendheden en ahe andere staten
der wei-e'd. In het bijzonder zal de oude.
Moederlijke vriendschap, welke ons met het
uitsohe Rijk ve"bindt. als een kostbaar be-
arirldeel van onze buitenlandsche politiek
worden verzorgd.
ïn dit verband geloof ik de kwestie niet
te kunnen overslaan, die in den laatsten tija
de aandacht en ook het wantrouwen van net
enland op ons kleine land heeft ge.icht,
"1. het tot een internationaal twist-obiect
geworden plan van een douane-unie tusschen
Oosten-ijk en Duitschland. Deze kwestie is
dorr den Volkenbondsrard overgegeven aan
het Haagsche Internationale Gerechtshof, dat
en juridisch advies moet uitbrengen, of
zulk een douane-unie kan worden toegelaten.
Het Haagsche Gerechtshof zal zijn advies
uitbrengen bij de Septembervergadering van
den Volkenbondsraad. Ik houd het niet voor
juist, vóór deze beslising een meening om
trent het douane-unie-project te uiten. Bij
de regeling der betrekkingen tusschen de ove
rige, vooral de aangrenzende staten, zal het
de opgave der regeering zijn, de loopsnde
onderhandelingen zooveel mogelijk te ver
haasten en af te sluiten.-
De regeering zal de tegenwoordige buiten
landsche politiek verder vo'gen en met ern
stigen wil en alle ter beschikking staande
middelen medewerken aan de bevordering
van de internationale bemoeiingen, welke een
vlugge en afdoende hulp voor den zwaren
economischen nood der were'd ten doel hpb-
ben. Eveneens zal Oostenrijk werken voci
de toenadering tusschen de volkeren, om zoo
een waren wereldvrede te scheuren. Oosten
rijk zal zich dus steeds onder die staten be
vinden, die, in het vast geloof aan een betere
toekomst van het menschdom, al hun krach
ten inspannen voor deze hooge idealen.
Onderhandelingen met Frankrijk tot
hedenavond verdaagd
Nieuwe stappen der Amcrikaansche
regeering
De FranschAmerikaansche onderhande
lingen zijn gistermiddag opnieuw onderbro
ken en verdaagd tot Donderdagavond half
tien.
Het Fransche kabinet heeft een memo
randum der regeering der Vereenigde Staten
ontvangen, waarin de pricipieele bereidwil
ligheid wordt uitgesproken de onderhande
lingen voort te zetten, doch waarin tegelij
kertijd de nadruk wordt gelegd op de be
langrijke meeningsverschillen.
Donderdagmorgen zal opnieuw een minis
terraad worden gehouden, waarin het ant
woord uit Washington zal worden behan
deld.
Omtrent de beteekenis van den nieuwen
Amerikaanschen stap wordt van Fransche
zjjde nog niets medegedeeld doch het is niet
uitgesloten, dat zij verband houdt met de
overweging te Washington, het plan-
Hoover in een nieuwen vorm uit voeren,
zoo noodig met uitsluiting van Frankrijk.
Het tegen zes uren gisteravond uitgegeven
communiqué luidt als volgt:
In den loop der besprekingen, welke heden
hebben plaats gehad, heeft staatssecretaris
Mellon den tekst van een document mede
gedeeld, dat bedoelt uitsluitsel te geven over
de houding der Amerikaansche regeering
met betrekking tot de huidige onderhande
lingen. Dit document heeft den vorm van
een aide-mémoire. Het constateeert, behalve
den wensch der Amerikaansche regeering,
de onderhandelingen voort te zetten, dat er
nog belangrijke meeningsverschillen tus
schen de beide regeeringen bestaan. Het
document, dat officieel te Washington zal
worden gepubliceerd, zal Donderdag in den
Franschen ministerraad behandeld worden
De FranschAmerikaansche onderhande
lingen zullen dan Donderdagavond om half
tien weer worden hervat.
Het memorandum van Hoover
De middernachteditie van het blad „Le
Matin" geeft bijzonderheden over het des
middags door Mellon overhandigde memo
randum van Hoover. Volgens dit blad heeft
de Amerikaansche president nogmaals de
omstandigheden uiteengezet, die hem tot het
nemen van zijn stap aanleiding hebben
gegeven, waarna hij Frankrijk nogmaals
aanraadt van Duitschland de terugbetaling
der leening niet eerder te vorderen dan
voor een zeker tijdstip.
President Hoover meent, dat het onmoge
lijk is het in Duitschland voelbare crisis
gevaar op zijde te zetten, wanneer men
lange en moeilijke methodes gaat volgen.
•.Dus u beweert, dat het voor den motor-
'Jder mogelijk was een aanrijding te ver
dijden?"
i.Jawel edelachtbare! Hij had de keus
tusschen mij en het meisje, waar ik mee liep
eïl hij koos mij."
(Aussie)
Hoover's aide-mémoire
krasse termen gesteld
in
Nog voor de tekst van de Woensdag
namiddag aan de Fransche Regeering overr
liandigde Amerikaansche aide-mémoire be
kend werd, verspreidde zich het gerucht, dat
de Amerikaansche regeering in dit docu
ment haar opvattingen in vrij krasse termen
had uiteengezet.
De ministerraad zal dus hedenmorgen een
besluit moeten nemen over de aanneming
of verwerping der voorstellen.
Aangezien men te Parijs meent, gegronde
vrees te hebben, dat, in geval de Fransche
regeering een weigerend antwoord zal
geven, Amerika met een eventueel nieuw
voorstel Frankrijk zal voorbijgaan, is, naar
verluidt, de stemming nogal verdeeld.
De regeering bevindt zich in de uiterst
moeilijke positie te moeten laveeren tus
schen de wenschen van het parlement en de
politieke stroomingen in het buitenland. In
ieder geval heeft men er niet toe kunnen
besluiten tegenover het Amerikaansche
memorandum stelling te nemen vóór een
bespreking in den Ministerraad. Op het
oogenblik is het nog niet mogelijk eenige
voorspelling te doen.
Italië verklaart het plan-
Hoover van kracht
Het bericht uit Rome, volgens hetwelk
Italië het plan-Hoover met ingang van gis
teren van kracht verklaart, wordt te be-
voegder Duitsche plaatse bevestigd.
Castle optimistisch
Na Hoover te hebben geconfereerd zeide de
waarnemende minister van buitenlandsche
zaken Castle, dat het vooruitzicht inzake de
Fransch-Amerikaansche onderhandelingen
beslist bemoedigend was. De Fransche regee
ring had, volgens Castle, het momorandum
der Amerikaansche regeering, waarin nog
eens formeel het standpunt van deze ten
aanzien van het moratorium werd uiteenge
zet, gunstig ontvangen.
Dit optimisme van Castle over de onder
handelingen vindt naar men meent te weten
zijn oorzaak in een rapport van de Ameri
kaansche ambassade te Parijs.
De Amerikaansche regeering was volgens
Castle van meening, dat het pas gaf, haar
standpunt formeel schriftelijk uiteen te zet
ten, doch deze nota of dit memorandum be
teekent niet, dat de besprekingen definitief
zijn geëindigd. Alles werd in het werk gesteld
om het standpunt der Amerikaansche regee
ring zoo duidelijk mogelijk uiteen te zetten.
Senator Morrow is tot een conferentie op
het departement van buitenlandsche zaken
uitgenoodigd. Men hoopt dat zijn kennis van
de financiën en van den toestand van Euro
pa van nut zal zijn.
Castle stelde den Britschen ambassadeur op
de hoogte van den toestand en besprak de
Belgische aanvaarding van het plan van Hoo
ver met den Belgischen ambassadeur.
Inhoud van het Amerikaansche me
morandum
Een N.T.A. bericht uit Washington meldt,
dat het Amerikaansche departement van
buitenlandsche zaken reeds gistermiddag het
Amerikaansche memorandum heeft gepubli
ceerd. Blijkens een toelichting van Castle
hoopt de Amerikaansche regeering dat
Frankrijk uit dit memorandum zal blijken,
dat Amerika op bepaalde punten toegeeft en
kan toegeven, maar ten aanzien van andere
punten niet toegeven kan.
Ten aanzien van de door Frankrijk ge-
eischte concessie inzake een waarborgsfonds
ter verzekering der Duitsche betalingen wordt
er in het memorandum op gewezen, dat het
Youngplan weliswaar een zuiver Europeesche
aangelegenheid is, maar dat het voor Ame
rika onaannemelijk zou zijn,.wanneer Frank
rijk zou willen doorzetten, dat Duitschland
zich verplichtte in geval van ten nieuw mora
torium het beraamde crediet onmiddellijk
terug te betalen. De geest van het plan-
Hoover laat een dergelijke dubbele belasting
niet toe zelfs al heeft men de vaste hoop dat
Duitschland geen nieuw moratorium zal be
hoeven te vragen.
Bevestigd wordt, dat er thans andere plan
nen worden overwogen voor het geval van
een mislukking der onderhandelingen te Pa
rijs. Zij zijn echter nog niet in staat van
wijzen en nog niet aan een andere regeering
voorgelegd.
Washington waarschuwt Parijs
De Vereenigde Staten hebben Frankrijk ge
waarschuwd dat een mislukking van het plan
van Hoover ongetwijfeld er toe zou leiden dat
Duitschland een moratorium zou vragen ten
aanzien van de schadevergoedingen.
Naar uit Washington gemeld wordt, wijst
de loopende periode der begrooting een defi
cit aan van ongeveer 900 millioen dollar.
Voor gelijktijdige publicatie in Engeland
en Indië is het rapport verstrekt van de Ko
ninklijke Commissie over Arbeid in Indië.
Dit rapport is het resultaat van een onder
zoek, gedurende twee jaren ter plaatse inge
steld. De Commissie werd gepresideerd door
den heer Whitley, voormalig speaker van
het Lagerhuis, en bestond uit twaalf leden,
waarvan zes Indiërs waren, terwijl drie an
deren levenslange ervaring hadden opge
daan in de Indische industrie. In den loop
van het onderzoek werd door de Commissie
16.000 mijlen afgelegd door de Indische in-
dustrieele provincies. Ruim acht honderd
getuigen werden ondervraagd.
Bijna 200 industrieele ondernemingen wer
den bezocht en honderden memoranda be
studeerd. Het resultaat was een boekdeel van
600 pagina's, bevattende 357 eenstemmig
aangenomen en duidelijk omschreven aan
bevelingen, waarvan vele de wetgeving be
treffen, terwijl andere bestaan uit adviezen v.
werkgevers. Het rapport vormt een van de
meest omvattende overzichten van arbeids-
condities welke ooit in eenig land ter wereld
werd opgesteld.
De ingestelde enquête betrof alle soorten
werk in fabrieken, mijnen transportdien
sten, openbare werken en plantages en heeft
een hoeveelheid materiaal bijeen gebracht
over kwesties als werkuren, loonen, efficien
cy en kwaliteit van den arbeid van vrouwen
en kinderen, veiligheid, gezondheid etc.
De bedoeling van de commissie met dit
rapport is niet een reeks aanbevelingen te
geven, opgesteld in het licht der bestaande
crisis, maar het overwegen van een program
ma voor de ontwikkelmg van de arbeidspoli
tiek. Het bestudeerde probleem werd gecom
pliceerd door vele buitengewone factoren.
Het bestrijkt de condities van een buitenge
woon groot aantal arbeiders die, ofschoon
slim en intelligent, bijna volkomen ongelet
terd zjjn, dis tto verschillende gelooven en
kasten behooren, met een verschil in talen
en wier methoden van tewerkstelling beïn
vloed worden door gewoonten welke gedu
rende talrijke geslachten hebben bestaan.
Bijv. het geval der vrouwelijke arbeidsters
die practisch voor een procent gehuwd zijn
en die haar kinderen meenemen naar het
werk. Een,andere gewoonte is het periodiek
bezoek dat de arbeiders in industriedistricten
aan hun geboortedorpen brengen en dat voor
een groot deel de voortdurende perconeels-
verandering in de fabrieken, mijnen enz.
verklaart.
De Commissie stelt niets voor om den
band der arbeiders met hun geboortedorpen
te verzwakken, doch geeft wel middelen aan
de hand om de herhaalde verandering van
personeel die het gevolg zijn, te verminderen.
Fabrieken en factorijen moeten een efficiën
te staf van arbeidsopzichters hebben over
het personeel en de terugkeer van ervaren
arbeiders naar het zelfde werk bevorderen
ten einde a'dus de algemeene efficiency en
de beiderzijdsche belangen van werkgevers
en werknemers te stimuleeren. Dit kan dan
tevens het systeem van omkooperij, waar
door arbeiders aan een baantje probeeren te
komen, n.l. door het afstaan van een zeker
percentage van hun loon aan de serdars, te
gengaan.
Onder het huidige systeem dat door de
commissie streng veroordeeld wordt, is het
klaarblijkelijk in het belang van den serdar
steeds van personeel te veranderen. Het in
dienst nemen van vrouwelijk toeziend perso
neel wordt tevens aanbevolen. De buitenge
wone uitgebreidheid van het in schulden zit
ten der arbeiders is in hooge mate het gevolg
van de landsgewoonte om bij huwelijk en
andere festiviteiten naar geldschieters te
gaan die soms 150 pCt. rente berekenen en
een schuldenlast op de arbeiders leggen wel
ke jaren en jaren duurt.
De commissie is er zich van bewust dat de
Indische arbeiders niet kunnen werken in
bet zelfde volgehouden tempo als de arbei
ders in westersche klimaten en beveelt der
halve de vermindering der arbeidsuren
van 60 tot 45 aan, met speciale verminde
ringen voor vrouwen en kinderen.
Betreffende het ongeregelde factorijen-
systeem word voorgesteld alles te brengen
onder een inspectie inzake saniteit en andere
zaken, een vereenvoudigde vorm van de
factorijwet, welke na vijf jaren moet worden
herzien.
Talrijke aanbevelingen worden door de
commissie gedaan betreffende gezondheid,
moederschap, verzekering, minimumloon,
waardoor een machinerie in het leven kan
worden geroepen die de gezondheid van het
personeel ten goede komt, verder aanbeve
lingen voor hulp aan arbeiders door coöpe
ratieve credieten, erkenning van vakvereeni-
gingen, stedenbouwplannen enz.
De Assamplantages behandelende, wordt
aanbevolen geen verdere wetgeving te doen
plaatsvinden, waardoor het verbreken van
een dienstcontract onder de misdaden gere
kend wordt, terwijl er tevens op gewezen
wordt, dat het vrije bewegen van arbeids
krachten van het eene deel naar het andere
geen hinderpalen in den weg mogen worden
gelegd.
Een nieuwe wet is vereischt inplaats van
van de Assam-arbeids- en immigratie wet en
de regeering van Indië behoort een ambte
naar aan te stellen als beschermer van de
immigranten in Assam.
De emigranten moeten na verloop van tijd
het recht hebben te repatrieeren op kosten
van de werkgevers; dit voorstel is reeds
thans verzekerd van de goedkeuring der
planters.
Het laatste hoofdstuk behandelt arbeid en
constitutie en doet voorstellen inzake de op
richting van een industrieelen raad en ar-
beidsvertegenwoordiging bij de centrale en
plaatselijke lichamen.
Nieuwe maatregelen
De „Polizeidirektor" van München heeft
op grond van de verordening van den rijks
president ter voorkoming van politieke on
lusten een bepaling uitgevaardigd, volgens
welke het dragen van uniforme kleeding of
onderscheidingsteekenen van politieke ver-
eenigingen voor wacht- en eereposten van
welken aard ook verboden is. Deze bepaling
treedt terstond in werking.
Verder is verboden het dragen van uni
forme kleeding en insignes van politieke
vereenigingen door muziekcorpsen, wanneer
zij een uitvoering geven voor de verschil
lende regeeringsgebouwen.
Het bestuur der sociaal-democratische
partij heeft een manifest uitgevaardigd,
waarin maatregelen worden geëischt, in ver
band met de toespitsing der politieke ver
houdingen, tot behoud van vrede, rust en
orde in het land.
Bij het debat in den Belgischen Senaat
over de taairegeling bij het lager en mid
delbaar onderwijs zeide de minister van
kunsten en wetenschappen te gelooven, dat
de kwestie bijna is opgelost, want er was
een goede bedoeling merkbaar om tot over
eenstemming te komen. Men moest zich
volgens den minister voor iedere overdrij
ving hoeden en rekening houden met den
geest van pacificatie; dan zou men tot een
definitieve oplossing komen.
Uit het Engelsche Hoogerhuis
Motie van leedwezen aangenomen
Het Engelsche Hoogerhuis heeft met 42
tqgen 14 stemmen een motie aangenomen,
ingediend door lord Lloyd, waarin leedwezen
wordt uitgesproken over het feit, dat de wet
op de middelen betreffende het loopende
jaar geen enkeion maatregel behelst om de
nationale industrieën te beschermen of de
economische eenheid tusschen de deelen des
rijks te versterken.
Deze motie was door de regeering bestre
den.
Het graanmonopolie in
T sjecho-Slowakije
Verscherping van den binnenlandschen
toestand
De binnenlandsche politieke toestand van
Tsjecho-Slowaklje, welke door den strijd om
het graanmonopolie reeds gedurende eenige
dagen gespannen is geweest, is sedert gis
teren dermate verscherpt, dat zelfs in re-
geeringskringen met de mogelijkheid van
beslissingen, welke een verdaging van het
Praagsche parlement tegengevolge kunnen
hebben, of zelfs tot een regeeringscrisis
aanleiding kunnen geven, rekening wordt
gehouden.
De op heden vastgestelde bijeenkomst
van den ministerraad heeft niet kunnen
plaats vinden. In den loop van den avond
werd bekend, dat de partijen pogen een cri
sis te voorkomen door verdaging van het
voorgenomen arbeidsprogram en het op
reces sturen van het parlement. Onver
wachts is voor de regeering-meerderheid
een nieuwe mogelijkheid tot conflict ont
staan. De beide agrarische partijen hebben
verklaard, dat zij, ingeval hun eischen in
zake de graanregelingen niet worden ver
vuld, het afsluiten van het handelsverdrag
met Hongarije onmogelijk zullen maken. De
clericale „Lidove Listy" kondigt reeds een
ambtenaars-kabinet aan.
Zes gewonden.
De Britsche Admiraliteit deelt officieel
mede, dat ten gevolge van een ontploffing,
welke heeft plaats gehad aan boord van het
in de Perzische Golf gelegen Britsche oor
logsschip „Folkestone", zes matrozen gewond
werden.
De commandant schuldig bevonden.
De commandant van den Britschen onder
zeeër „Poseidon", die in de buurt van Wei-
Hai-Wei ten gevolge van een botsing met
het Chineesche stoomschip „Yuta", vergaan
is en bij welke ramp 20 personen om het
leven kwamen, werd door den krijgsraad
schuldig verklaard en met een ernstige be
risping van zijn functie ontheven.
Naar uit Scechedin gemeld wordt heeft in
de afgeloopen dagen in de omgeving een
verwoestende storm, gepaard gaande met
hevig noodweer, gewoed. Het district werd
totaal verwoest. Over een oppervlakte van
40 K.M. bij 8 10 K.M. is de oogst vo'komen
te gronde gegaan. Ook de beroemde paprika
cultures zijn door het noodweer vernietigd.
De regeering heeft onmiddellijk maatregelen
genomen om den nood te lenigen.
Een zwarte opaal is bij Lightning
Ridge gevonden, die de grootste en zeld
zaamste ter wereld moet zijn; hij weegt 711
karaat.
VRIJDAG 3 JULI 1931
HUIZEN, 298 M. Algemeen Programma.
Verzorgd door den KRO. 8C09.15 Gra-
mofoonpl. 10.0011.30 Gramofoonpl.
11 30 Halfuurtje voor Zieken en Ouden van
Dagen 12.00-1-1.30 Concert KRO-kwintet
o.l.v. P. Lustenhouwer 1 302.30 Gramo-
foonplaten 3.004 30 Orgelconcert Evert
Haak, Betty Dijkstra (sopraan) 4.305.00
Gramofoonpl. 5 005 15 Harry Jackson
speelt. 5.15 Concert KRO-kwartet (piano,
viool, altviool, cello) 5 45600 M. Gerisch:
„De Palten" 7.157.45 Leo Speet: Dood en
begrafenis bij de Grieken en Romeinen
7.458.00 Gramofoonpl. 8.0011.00 Con
cert. Versterkt KRO-orkest o.l.v. J. Gerritsen.
Herbertine Lammers (piona) 11.0012.00
Gramofoonplaten.
HILVERSUM, 1875 M. 6.45—7 00 en 720
7.45 Gymnastiekles 8 00 Gramfoonpl.
li.3012.00 Gramofoonpl. 12.152 00 Om
roeporkest o.l.v N. Treep 2.002.30 School-
uitzending. Jan Vriends. .Benden in de
Erabantsche Peel" 2.304.00 Concert
AVRO-kwartet o.l v. D. Groeneveld 4.00
Orgelspel Joh. Jong 5.15 Concert VARA-
orkest o.l.v H. de Groot 5.55 Zang en
Piano door Mevr. J. v. Dam-Weening en
Joh. Jong 6.15 Vervolg concert 7.00
Vervolg concert. M.m.v. Nap de Klijn (viool).
Vleugel: D. Wins 7.30 Politieber. 7.45—
8.00 Slot concert 110012 00 Gramofoonpl.
DAVENTRY, 1554 4 M. 10 35 Morgen
wijding 11 06 Lezing 12.20 Concert. W.
Coombes (sopraan), F. Hall 'harp) 12.50
Orgelspel door Cecil Belcher, E. Bebb
(tenor) 1502.50 Gramofoonpl. 4 20
Orkestconcert 5.35 Kinderuurtje 6.20
Berichten 6.50 Lawn tennis-wedstrijden
t.e Wimbledon 7.00 Pianospel door V. Hely-
Hutchinson 7.20—7.40 Lezing. 7 45
Lezing 8 )5 Cabaret-programma 9 20
Berichten 9.35 Berichten 9.40 Lezing
9 55 Concert. Sextet, I. Gamman (mezzo
sopraan), Vera Wise en Andrée Conti (2
piano's) 1055 Derde bedrijf uit „Tosca",
Puccini 11.2012.20 Dansmuziek.
LANGENBERG, 473 M. 7.25—8 20 Gra
mofoonpl. 11.0011.35 Gramofoonpl.
12.20 Gramofoonpl. 1.252.50 Orkestcon
cert 5 206.20 Concert Koor, hoorn-
kwartet en solisten 8.20 Concert. Orkest
en piano. Intermezzo: ,3eate" Hoorspel
van P. Dick 10.40 Berichten. Daarna tot
12.20 Dansmuziek.
KALUNDBORG, 1153 M. 12.20—2.20
Orkestconcert 4 356 35 Orkestconcert en
zang 8.209.20 Orkestconcert 9.20
10.00 „Osto". Blijspel van Lord Dunsany
10 00—10.20 Viool-recital 10.35—1120
Orkestconcert en zang.
BRUSSEL, 3382 en 508.5 M. 338.2 M.:
1 20 Orkestconcert 6.05 Gramofoonpl.
620 Orkestconcert 6 50 Gramofoonpl.
8.20 Gramofoonpl. 9.20 Orkestconcert en
zang.
508.5 M 520 Orkestconcert 6.05 Or
kestconcert6 50 Gramofoonpl. 8.20 ,3»
Fille de Madame Angot". Operette van
Lecocq
PARIJS „RADIO PARIS", 1725 M.
8.05 Gramofoonpl 12.50 Gramofoonpl.
1.25 Gramofoonpl 6.50 GramofoonpL
8 20 Radio-Tooneel 9.50 Gramofoonpl.
ZEESEN, 1635 M. ca 7.00—7.50 Gramo
foonpl. 105512.20 Berichten 1220
Gramofoonpl 1.15—220 Berichten 220
3 20 Gramofoonpl. 3 204.50 Lezingen
4.50—5.50 Concert 5.50—820 Lezingen
3 20 Orkestconcert. Intermezzo: „Beate",
van H. Ebert 10.40 Berichten en daarna
hoorspel van P. Dick. Regie: Rieth. Muziek
tot 12.50 Dansmuziek.
Van 3 Juli af zal de Schiedamsche Kar
mel definitief zijn opgeheven en overge
plaatst naar Egmond. Het nieuwe adres is
dan: Karmel, Heerenweg, Egmond aan den
Hoef.
t/De groote halfjaarlijksche noveen zal ook
daar worden gehouden.
Openlucht-Theater
Valkenburg (L.)
„Manken van Nieumeghen"
Bij de voorstelingen, die het Tooneelge-
zelschap „Theater' uit Den Haag, onder
leiding van dr. Wynand Frans, op 18 Juli
en volgende dagen in het Openlucht-theater
te Valkenburg te geven van „Mariken van
Nieumeghen", is de rol van „Mriken" in
handen van Corry Roozendaal, die deze rol
voor eenige jaren met groot succes in
Vlaanderen heeft vervuld bij het Vlaamsche
Volkstooneel onder Johan de Meester. De rol
van Moenen, de duvel, wordt vervuld door
Pierre Baledux, die van den Pastoor, Ma-
rikens Oom, door Kommer Kleyn.
Van de verdere medewerkenden noemen
wij: Ferdinand Stemeberg, Ludzer Eringa,
dr. Willem van der Hoog, Henny Faassen,
Jo Frans, Gustav Cropp, enz.
De uitvoering geschiedt met groote figu
ratie; de costuums zijn van de firma Da
vidson in Den Haag
13.
Toen ik het blad opensloeg, vond ik noti-
"es; een, dat ik om 12.30 bij zijn kleer-
a'ter in Sackvillestreet zou komen en de
anöere, een vergadering van directeuren
fter London General Traffic Company in
®t Cannonstreet-Hotel na de lunch. Geen
Van beide bezoeken kwam mij zeer belang-
Ljk voor, maar aangezien ik niets anders
Ce doen had, besloot ik ze beiden waar te
'temen. ik was zeer nieuwsgierig naar de
Particuiiere aangelegenheden van North-
C°te geworden.
Toen ik beneden kwam, wachtte Maurice
teil in de nal. Het trof mij opnieuw, dat er
onderdrukte voldoening op zijn gelaat
te lezen stond, maar ik liet dien indruk
va eh, op grond van mogelijke overdreven
6rbeelding mijnerzijds. In mijn tegenwoor-
geestestoestand was het gemakkelijk
terai iets verdachts te vinden.
Wat. ik zeggen wil," begon hij onver-
tehiiüg, toen de deur achter ons gesloten
was, „is het je bedoeling een huisknecht
voor vast te nemen, of is het maar voor
noodhulp, terwijl Milford ziek is?"
„Ja, natuurlijk maar voor dien tijd," zei
ik; ,ik zou Milford niet willen missen."
Hij knikte. „Nu, je zal bij Seagrave ge
makkelijk slagen. Je moet de keuze maar
aan hem overlaten."
Ik was juist van plan, om te zeggen, dat
dit ook mijn idee was, toen een voorbij
gaande auto op eens naast ons stopte en
een vriendelijk, oudachtig heer, met een
grijzen hoogen hoed op, zijn hand buiten
het portierraampje stak.
„Hallo, Northcote," sprak hij, „jou wilde
ik juist hebben."
Dit was zeer vleiend, doch aangezien ik
niet het flauwste idee had, wie hij was,
voelde ik mij wel eenigszins vreemd te
moede.
Maurice loste echter onbewust de moei
lijkheid op.
„Goeden morgen, lord Lammersfield,"
sprak hij beleefd, „ik hoop, dat lady Lam
mersfield weer hersto is."
De aangesprokene schonk niet bijzonder
veel aandacht aan de vriendelijke vraag
van Maurice. Hjj knikte koeltjes en zei, dat
lady Lammersfield „nog hetzelfde" was. Ik
gevoelde onmiddellijk sympathie voor dien
man. „U kunt over mij beschikken, wanneer
u maar wilt," zei ik eenigszins vertrouwelijk.
„Ga je morgenavond naar Sangatte?"
vroeg hij.
„Ja," antwoordde ik.
,Dat komt goed uit," sprak hij. „Ik ont
moet je daar dan. Ik wilde alleen maar een
oogenblikje met je keuvelen."
Met een los handgebaar, waarmede wui
ven bedoeld was, doch duidelijk niet be
stemd voor Fumivall, ging hij achterover in
zijn kussens zitten, waarna de auto Park
Lane opreed.
,,'n Aardige vent, die Lammersfield," zei
ik, in de hoop iets meer van hem te ver
nemen.
Maurice keek het wegrijdende vehikel met
een allesbehalve vriendelijken blik na.
„Op 't ministerie schijnen ze hem zoo
bijzonder aardig niet te vinden," wierp hij
hiertegen m.
„Misschien wordt hij niet goed begrepen,"
zei ik. „Velen van ons gaat dat ook zoo."
Maurice keek mij doordringend aan. „Je
hebt vanmorgen een duivelsch lollige bui,"
zei hij. „Ik beklaag de menschen, die met
je te doen krijgen." Na hetgeen ik van
Northcote had gezien, verraadde dit een
scherpzinnigheid, waartoe ik mijn aange
nomen neef niet in staat geacht had.
„Men moet aangenaam zijn, als de gele
genheid zich voordoet," zei ik, „al was het
alleen maar voor de variatie."
Er volgde een kort lachje. „Ik verwacht,
dat je tegenover Lammersfield aangenaam
genoeg zal zijn," antwoordde hij.
Duidelijk genoeg lag in zijn woorden een
of andere geheimzinnige beteekenis beslo
ten, maar ik vond het te gevaarlijk, naar
een uitlegging te visschen. Ik stelde mij dus
tevreden met een nietszeggend glimlachje,
doch prentte zijn uitdrukking in mijn ge
heugen; mogelijk kon ik er naderhand mijn
voordeel mede doen.
Wij draaiden den hoek om naar Hanno-
versquare en staken den weg over naar
Regentstreet. Ik had niet de minste notie,
waar Seagrave woonde maar Maurice hield
stil voor een klein huis, vlak naast een
grooten bloemenwinkel en ik ontdekte plot
seling den naam op een koperen plaat:
SEAGRAVE CO'S
VERHUURKANTOOR
Wij openden de deur en gingen naar bin
nen. Het was een privékantoor, met club
fauteuils rondom een tafel met nieuws
bladen gerangschikt.
Een tamelijk deftige oude heer, met grij
zen baard, kwam naar ons toe.
„Goeden morgen," zei ik, om de conver
satie te openen. Hij maakte een beleefde
buiging. „Goeden morgen, heeren."
„Ik kom informeeren, of ik voor eenige
dagen een goeden huisknecht kan beko
men," zei ik. „Mijn eigen bediende staat op
de ziekenlijst."
„Het spijt mij zeer het te hooren. Mijn
heer Northcote van Park-Lane, nietwaar?
Ik geloof, dat wij het genoegen hadden, u
reeds van eenige bedienden te voorzien."
Dit was alweer nieuws voor mij, maar het
liet mij volkomen koud.
„Misschien kunt u dat goede werk nu
voortzetten," zei ik.
„Zeker, mijnheer, natuurlijk. Wilt u even
plaats nemen, dan zal ik inmiddels onze
boeken raadplegen. Ik twijfel er niet aan,
of wij hebben wel iemand, die de vacante
plaats kan vervullen."
Maurice en ik zetten ons in de gereed
staande clubfauteuils, terwijl hij naar het
andere einde van het kantoor ging en daar
in een grooten klapper begon te snuffelen.
Ik nam een nummer van „Punch", doch ik
had de eerste bladzijde nog niet geheel
ingezien, of de oude heer kwam haastig
terug, met een glans van genoegen op 't
gelaat, als had hij een wereldschokkende
ontdekking gedaan.
„Dat treft, mijnheer" sprak hij, ik heb
juist den man, dien u hebben moet. Dom,
dat ik mij dat niet onmiddellijk herinnerde,
want hij is pas gisteren in ons register
ingeschreven."
„En wie is dat pronkjuweel?" vroeg Mau
rice.
„Hij heet Francis, mijnheer. Hij is de
vroegere dienstknecht van Sir Henry Tre-
gattock en ik geloof, dat het een uitsteken
de kracht is."
„Waarom is hij daar vandaan?" vroeg ik.
Mijnheer Seagrave haalde zijn schouders
op. „Ik meen, dat hij wat geld gespaard
heeft en geen zin in een vasten dienst meer
heeft. Hij heeft zich uitsluitend voor losse
werkzaamheden laten inschrijven. Hij is
Franschman van geboorte, maar hij spreekt
uitstekend Engelsch en de getuigen van Sir
Henry zijn onberispelijk onberispelijk."
„Heeft u die getuigen schriftelijk?" vroeg
Maurice.
„Ik heb Sir Henry onmiddellijk opgebeld,
nadat Francis hier was ingeschreven en hij
beweerde, dat hij de beste huisknecht was,
dien hij ooit gehad had. Hij scheen erg veel
spijt te hebben, dat hij weg was."
,Dat lijkt aanbevelenswaardig genoeg,"
zei Maurice zich tot mij wendend. „Wat
denk je er van?"
Ik knikte. Toevallig had ik ongeveer tien
jaar geleden Sir Henry Tregattock ont
moet, toen hij gezant In Bolivia was en ik
herinnerde mij, dat hij een chique type was
met een kalen, platten schedel, die geen
goede getuigen van een huisknecht zou ge
ven, als hij ze niet dubbel en dwars ver
diende.
„Welnu," zei ik, „als hij wil komen, wil
ik hem voorlooplg voor veertien dagen hu
ren, voor dertig shilling per week."
Het gelaat van mijnheer Seagrave ver
helderde en hij wreef zich vergenoegd de
handen. „Zeer goed, mijnheer Northcote.
Uw condities zijn edelmoedig en ik ben er
zeker v®n, dat hij gaarne zal Komen. Ik
zal hem direct telegrafeeren en hij is van
avond bij u."
,,'t Eenige wat jammer is." zei ik, „dat
ik waarschijnlijk niet thuis zal zijn."
(Wordt vervolgd).
