INDEPENDENCE DAY
Stadsnieuws
NI VA TANDPASTA
TWEEDE BLAD
DINSDAG 21 JULI 1931
BLADZIJDE 1
Hoe Amerika zijn vrijheid viert
Ned. Chemische
Vereeniging
Deken L. A. A. M.
Westerwoudt
De toestand blijft vooruitgaan
Het Paviljoen
„Welgelegen"
Concours „Sursum Corda'
te Heemstede
I VOORKOMT TANDBEDF.RF
BURGERLIJKE STAND
Familietwist
INGEZONDEN
CENTRALE
TANDHEELKUNDIGE KLINIEK
4 Juli. Dat is de dag van onbegrensde
vreugde. De dag van nationaal vuurwerk en
massa-parade. Van openbare redevoeringen
en niet-openbare feestmaaltijden.
Demokraten en Republikeinen begraven de
strijdbijl en de bladen van beide richtingen
brengen op de voorpagina den tekst der on
afhankelijkheidsverklaring. Vanaf omnibus
sen en trams wapperen vlaggetjes. De Fifth
Avenue is een woud van vlaggen en behoort
.van den vroegen morgen tot den laten mid
dag uitsluitend toe aan degenen, die er pa
rade houden en aan honderdduizenden toe
schouwers.
De politieagenten marcheeren er, de brand
weer en de post, zonen en dochteren der re
volutie, de Ridders van Columbus, Generaal
Pershing's heldenregimenten met vaandels
en banieren, met trommelaars en pijpers. Lei
ders, met hooge hoeden, politici, die een
plaats in het Congres willen hebben, Com
missarissen en hooge ambtenaren marcheeren
dapper mee. Het asphalt gloeit onder hun
voeten, de zon staat brandend boven hen.
Medelijdenden op het trottoir roepen hun
opwekkende woorden toe en ontblooten tel
kens het hoofd voor de tallooze sterrenba
nieren, die voorbij gedragen worden, telkens
weer; als zij het zelf niet deden, dan zou
den hardhandige patriotten het voor hen
doen.
De eenigen, die volgens een correspon
dentie uit New York aan de „Voss. Ztg.''
bij de algemeene opgewondenheid rustig en
onverschillig blijven, zijn de fossielen achter
de groote ramen der clubs. Ze leunen in
hun diepe zetels, naar den straatkant toe
gewend, bewegen hoogstens licht 't hoofd,
als iemand naar boven groet.
En even gelaten en ongenaakbaar ziet
vanaf den met damast behangen muur der
dub vanuit zijn zware gouden lijst George
Washington over de clubleden heen, hij, de
ongekroonde koning der nieuwe wereld.
Toen in 1799 het bericht van zijn dood te
Parijs bekend werd, gaf de eerste Consul
der Fransche Republiek bevel, dat tien dagen
lang de vaandels en banieren der Republiek
met rouwfloers omhangen moesten zijn.
„Deze groote man heeft gevochten tegen
de tyrannie. H\ heeft de vrijheid zijns^ va
derlands stevig gegrondvest. Zijn aandenken
zal aan het Fransche volk en allen Vrijen
menschen van beide deelen der aarde steeds
dierbaar zijn."
Hij wordt op 4 Juli gehuldigd. Deputaties
leggen kransen bij zijn ruiterstandbeeld op
TJnion Square, thans de veertiende straat.
Hier werd hij, op 25 November 1783, terwijl
de Engelschen zich inscheepten in de ha
ven, door New Yorks burgerij ontvangen bij
zijn intocht in de stad. Hij reed, met naast
zich Lafayette aan het hoofd van zijn offi
cieren, uit wier midden hem tot tweemaal
toe de kroon was aangeboden, den langen
weg naar het stadhuis; want Union Square
lag destijds ver, ver weg en de weg er heen
was het oude Indianenpad, dat voerde naar
de groote meren, waar thans Broadway is.
Eindeloos zijn de rijen der paradeerenden,
zij nemen de geheele breedte der straat in.
De Scouts komen, de padvinders, grospen
met roode, met blauwe, met gestreepte hals
doeken. Zij marcheeren op de maat van de
schrille fluiten en het tromgeroffel hunner
muziekkorpsen. Tienjarigen zijn er bij! Al
len in khaki, de ronde legerhoeden, net als
van de soldaten, scheef op het hoofd. Wat
glceien hun gezichten! Wat hangen hun
oogen doodernstig aan hun aanvoerders!
En daarbij is ieder in gedachten bij het
vuurwerk, dat hij ter eere van den feestdag
zal afsteken. Dat is streng verboden.
Elk jaar opnieuw wordt het streng verbo
den, vanwege de talrijke slachtoffers, die het
kost. Alsof men enthousiast patrotisme ver
bieden kan! En waar patriotisme zonder
knallen en schieten en vreugdevuren bestaat
niet. Elke agent weet dat en heeft on
officieel natuurlijk zijn grootste plezier
daarin. En ook iedere vader heeft er plezier
in, of hij is geen Amerikaan. Hij snijdt
zelfs op ever den tijd, dat hij 't vierde! Niet
met die onschuldige voetzoekers, waarover
de dames zich ergeren, als ze vlak voor hen
uitsenspringen. Niet met de raketten of den
vonkenregen, die den menschen dikwijls op
hun kleeren valt, of verdwaalt in open ven
sters, om de gordijnen in brand te steken!
Wel neen, heele tuinhekken sleepte men
destijds weg en houten ladders! En al pas
ten de toornige eigenaars er nóg zoo goed
op, men kreeg ze toch! Heele huisjes stak
men in brand ter eere van Washington! Op
de houten voorgalerijen der huizen stonden
woedende mannen, met knuppels en stokken,
om de patriotten te weren, die zuilen of hek
werken af wilden breken en ze merkten er
niets van dat andere patriotten in den tus-
schentijd er met ladders en vuilnisbak
ken vandoor gingen! Ja, dat waren nog eens
tijden!
Maar ook hun zonen zorgen thans voor
brandbare stoffen, hoopen kisten en kasten
en manden en planken op pleinen en stra
ten, en de kleinste jochies steken nog hun
vreugdevuurtjes aan! En de handelaars in
schrijfbenoodigdheden verkoopen hun vuur
werk. Ook dat is streng verboden. Maar het
is zoo'n goed zaakje! En uit pure menschen-
liefde kan men toch een goed zaakje niet
zijn neus laten voorbijgaan!
De parade is voorbij. In Central Park
gaan de bonden uit elkaar. De New-Yorkers
stroomen naar huis, behalve die, welke voor
een stille hulde naar Wallstreet gaan.
Daar, tegenover het door een afdeeling
geheime politie bewaakte bankiershuis Mor
gan, staat op de marmeren trap van 't oude
departement van financiën een standbeeld
van Washington. Op dezelfde plek stand eens
de levende Washington, toen hij als eerste
president der nu Vereenigde Staten op 30
April 1789 den ambtseed aflegde, hij, de be
roemdste en rijkste burger van het gewel
dige land.
68ste jaarvergadering
Dezer dagen houdt de Ned. Chemische
Ver. haar 68ste jaarvergadering te Haarlem.
Gisteravond zijn de congressisten te Haar
lem aangekomen, waarna een bijeenkomst
werd gehouden in de H. B. S. B. aan het
Santpoorterplein. Hier werden tevens eenige
films vertoond.
Huishoudelijke vergadering.
De huishoudelijke vergadering werd ge
opend door den voorzitter, prof. dr. P. E.
Ver kade.
De jaarverslagen van den secretaris en
penningmeester werden onveranderd goed
gekeurd.
Tot secr.-penningmeester werd gekozen
dr. G. J. van Meurs uit Dordrecht, onder
dankzegging van dr. I. S. Cohen, voor het
tijdelijk waarnemen dezer functies, na het
overlijden van dr. A. D. Donk.
In de vacatures aan de redactie van het
Reeveil, werden gekozen prof. dr. H. R.
Kryut en prof. dr. H. J. Backer.
Besloten werd tot opheffing der excursie
commissie.
Na de rondvraag werd de vergadering
gesloten.
Bij de opening der algemeene vergadering
hedenmorgen in de aula van het museum
Teyler, heette de voorzitter de groote schare
Van aanwezigen hartelijk welkom. In het bi
zonder sprak hij toe den heer dr. A. P. H.
Trivelli van het Research-Laboratorium der
Eastman Kodak Fabrieken te Rochester CU.
S. A.), die in deze vergadering een voor
dracht hield over „De lichtinwerking op de
fotographische plaat"; verder de drie buiten
landers, die als officieele afgevaardigden van
zustervefeenigingen aanwezig waren, n.l. de
heferen prof. dr. P. Pfeiffer (Bonn) voor de
.Deutsche Chemische Gesellschaft" en prof.
dr. F. G. Donnan en dr. F. A. Freeth (Lon
don) voor de Engelsche Chemical Society.
Vervolgens wijdt de voorzitter de volgende
Woorden aan dr. A. D. Donk, den onlangs
overleden secretaris-penningmeester der ver
eeniging.
Het was een innige wensch van dr. Donk,
haar welks vervulling hij sedert de oprich
ting van den Haarlemschen Chemischen
Kring systematisch heeft gestreefd, dat onze
Vereeniging eens een algemeene vergadering
zou houden in deze stad. De eerste, nog zeer
voorloopige beslissing tot het houden van
ven dergelijke bijeenkomst in den zomer van
1931 viel in September j.L, op den dag vóór
Donk's vertrek naar het ziekenhuis, toen hij
•hij met de hem eigene nauwgezetheid alle
kanwijzigingen verschafte, noodig voor de
Waarneming van zijn taak.
Einde December keerde hij, na een zeer
zware operatie, schijnbaar herstellende en
bezield door de hoop op een algeheele beter
schap in zijn woning terug. Aangezien zijn
toestand een hervatting van zijn werkzaam
heden als directeur eener hoogere burger
school nog niet toeliet, vulde hij zijn dagen
vooral met werk voor onze vereeniging. Ber-
8en werk in ons belang zijn. in die enkele
hiaanden door hem verricht en ook de a.s
zomervergadering had weer zijn volle aan
dacht. Een vrij plotselinge verergering van
ziin tosstand maakte begin April een nieuwe
°Peratie noodzakelijk. Zoo blijmoedig als
Honk de eerste maal naar het ziekenhuis
Begaan was. m de hoop daar herstel zijner
ziekte te vinden, zoo zeer zag hij thans, mis
schien een noodlottigen afloop voorziende,
tegen dezen gang op. Toch vond hij de
kracht en de lust om op één der allerlaatste
dagen met de commissie van ontvangst ten
zijnen huize te vergaderen en met haar niet
alleen de groote lijnen, maar ook vele detail
punten van de organisatie der zomerverga
dering te bespreken. Dankbaar heeft dezo
commissie van vele zijner aanwijzigingen ge
bruik gemaakt.
De vergadering te Haarlem, waarop Donk
zich zoo verheugde, is thans werkelijkheid.
Maar hij is niet meer in ons midden; op 15
April, zeer kort na de tweede operatie, nam
de dood hem nog onverwachts tot zich.
Het spreekt welhaast vanzelf, dat het al
gemeen bestuur ernstig heeft overwogen, of
onder deze omstandigheden de zomerverga
dering te Haarlem plaats kon vinden. Na
rijp beraad hebben wij gemeend geheel in
Donk's geest te handelen door in de reeds
gemaakte plannen geenerlei verandering te
brengen. Mede zijn wij daarbij geleid door de
overweging, dat een duidelijke manifestatie
hier te Haarlem van dsn bloei, de innerlijke
kracht en de beteekenis der Nederlandsche
Chemische Vereeniging zou zijn een hulde
aan Donk's nagedachtenis; immers, de groo
te opbloei onzer vereeniging in den loop der
laatste jaren danken wij in niet geringe
mate aan zijn 7-jarige werkzaamheid als
secretaris-penningmeester.
Grooten dank zijn wij Donk verschuldigd
voor de liefde, waarmede hij een belangrijk
deel van zijn vrijen tijd aan onze Vereeni
ging offerde, voor de bewonderenswaardige
wijze, waarop hij het secretaris-penning-
meesterschap heeft vervuld; voor zijn inten
se werkzaamheid in tal van commissies;
voor de liefderijke zorg, waarmede hij steeds
over de belangen onzer tijdschriften heeft
gewaakt. Treffende bewijzen van zijn be
langstelling voor onze vereeniging gaf hij tij
dens zijn ziekte; in de dagen van zijn eer
ste verblijf in het ziekenhuis, waarop zijn
toestand hopeloos werd geacht en men het
ergste moest vreezen, deed hij mjj aanwij
zingen toekomen voor dringende brieven,
die moesten worden geschreven en waaraan
ik, zonder deze waarschuwing, zeker niet zou
hebben gedacht. Onder zijn nagelaten papie
ren bevond zich een ontwerp van de begroo
ting over 1932, door hem in de laatste dagen
voor zijn dood opgesteld.
Het valt ons zwaar Donk te moeten mis
sen. Stellig zullen wij allen de nagedachtenis
in hooge eere houden van dezen man, die
onder ons zooveel vrienden telde en dien wij
om zijn werklust en werkkracht, zijn be
kwaamheid, zijn doortastendheid en om zijn
groote gaven van hart, zijn oprechtheid en
ridderlijkheid, zijn beminnelijk karakter,
steeds hoogelijk hebben bewonderd. Het al
gemeen bestuur zal hedenmidag namens de
vereeniging bloemen leggen op zijn graf.
Ter eere van de nagedachtenis aan onzen
overleden secretaris-peningmeester verzoek
ik U, U van Uw zetels te willen verheffen.
Rede dr. A. P. H. Trivelli
Na afloop der huishoudelijke vergadering
hield dr. A. P. H. Trivelli van het Raseareh-
Laboratorium der Eastman Kodak Fabrieken
te Rochester (U. S. A.) een voordracht over
het onderwerp „De lichtinwerking op de
fotografische plaat."
Een fotografische emulsie wordt vervaar
digd door neerslag van zilverhaloid in een
oplossing van kaliumhaloid in gelatine en
water met een zilvemitraatoplossing, waar
bij zorg gedragen wordt voor een overmaat
aan haloidionen. Daarna wordt het geheel
onder voortdurend roeren bij hoogere tem
peratuur gerijpt. Gedurende deze rijping
vindt een omkristallisatie van het zilver
haloid plaats, waarbij de verschillen in de
oppervlakte-energieën der verschillende
kristalvlakjes zoo goed als geheel verdwijnen,
zoodat men in een fotografische plaat kan
aannemen, dat in dit opzicht alle kristal
vlakjes onderling gelijkwaardig zijn. Deze
kristalletjes vormen allen octaëders van het
regelmatige stelsel, welke kristallografiseh
gelijkwaardige oppervlakken vormen. De
structuur van deze kristalletjes blijkt bij
röntgenografische analyse kubisch te zijn,
waarbij de octaëdervlakken gevormd worden
door lagen zilver- en lagen haloidatomen.
Fajans heeft aangetoond, dat de buitenste
laag bestaat uit haloidatomen en Reinders
toonde aan, dat deze struktuur onderbroken
is door een regelmatige verdeeling van ge
latine. Fotografische platen vertoonen ver
schillende eigenschappen, die niet door deze
struktuur alleen bepaald kunnen zijn. Door
de bepaling van de positieve Pearson-Bra-
vais correlatiecoëfficient tusschen de gemid
delde kristal-grootte'en de lichtgevoeligheid
van een fotografische emulsie kan aange
toond worden, dat in het algemeen hoogere
lichtgevoelige platen gemiddeld grootere
kristalletjes bevatten dan minder lichtgevoe
lige platen. Door bepaling van de distribu
tie-krommen van de zilverhaloid kristalletjes
van verschillende grootte in een fotografi
sche emulsie, kon Svedberg vaststellen, dat
de grootere kristalletjes in een en dezelfde
fotografische emulsie lichtgevoeliger zijn
dan de kleinere kristalletjes. Alle reactie's
wijzen er verder op, dat dit het gevolg is
van de aanwezigheid van kernen, onzuiver
heden in het zilverhaloid. Volgens Eder,
Lüppo-Cramer en Renwick bestaan deze
kernen uit gereduceerd zilverhaloid. Shep-
pard en Luther toonden aan, dat zij zwa
velzilver bevatten. Wightman, Quirck en
Clark toonden echter aan, dat deze kemen
zeer waarschijnlijk uit zwavelzilver en zilver
beide bestaan. Hieruit laat zich theoretisch
een voorstelling afleiden over de lichtinwer
king op het zilverhaloid. Zilver en zwavel
zilver op zilverhaloid vormen een voltaïsche
cel van het Becquerel-type, waarbij het zil
ver de kathode, het zwavelzilver de anode
en het zilverhaloid het elektrolyt vormen.
Zilverhaloid vermindert zijn elektrische
weerstand in licht, de elektroden vertoonen
een elektrisch potentiaal en een elektrische
stroom treedt op, waarbij zilverionen op de
kathode neerslaan, totdat de kern een groot
te bereikt heeft, dat ontwikkelbaarheid ge
ïntroduceerd kan worden. Men neemt aan
dat ongeveer 300 zilveratomen voldoende zijn
om ontwikkelbaarheid te introduceeren.
Het latente beeld der Röntgenstralenbe-
lichting heeft andere eigenschappen. Waar
de gevoeligheid van de fotografische emulsie
voor gewoon licht afhankelijk is van de Ph-
waarde der emulsie, is deze voor de Rönt-
genstralenbelichting onafhankelijk daarvan.
Meidinger ontdekte dit voor alpha-stralen,
hetgeen begrijpelijk is, wanneer men weet,
dat elk alpha-deeltje, in botsing komende
met 'n zilverhaloid-kristalletje, volgens
Nernst en Noddack 50000 zilveratomen
daarin vrij maakt. De sensibilisatie-kernen
van zwavelzilver en zilver zijn voor Rönt
genstralen net als bij alpha-stralen inaktief.
Toch vertoonen Röntgenstralen een selektief
effect bij expositie op zilverhaloid-kristalle-
tjes. Dit resultaat wijst op een struktuur der
Röntgenstralen. Eggert en Noddack toonden
aan, dat elk geabsorbeerd quantum Rönt
genstralen in staat is ongeveer 1000 zilver
atomen van een zilverhaloid-kristalletje vrij
te maken. Dit geeft een duidelijk beeld van
de werking der Röntgenstralen op fotogra
fische platen. De ontwikkelbaarheid van een
kristalletje is dus het gevolg van een tref
kans door Röntgenstralenquanta.
Met Silberstein heeft spreker kunnen be
rekenen bij een bepaalde Röntgenstralenbe-
liehting hoeveel kristalletjes van een be
paalde grootte in een fotografische emulsie
ontwikkelbaar worden. Van de 40 onderzoe
kingen waren 32 voorspellingen volkomen
juist 7 waren bevredigend en 1 was verkeerd.
Deze onderzoekingen kunnen daarom op
zichzelf beschouwd worden als een aanwij
zing voor de discontinue struktuur van
Röntgenstralen en licht naast die van an
dere gegevens van Einstein, Compton, e.a.
Naar wij vernemen, blijft de toestand van
den Hoogeerw. Heer Deken L. A. A. M. Wes
terwoudt geregeld vooruitgaan.
Zijn gezondheidstoestand is reeds zoodanig
verbeterd, dat hij nu en dan kleine uit
stapjes mag maken.
Gratis te bezichtigen
Blijkens een mededeeling in de „Staats
courant" zullen de historische vertrekken in
het Paviljoen „Welgelegen" te Haarlem op
werkdagen van 10 tot 4 uur gratis voor het
publiek toegankelijk zijn.
Nederlandsche Natuurhistorische
Vereeniging
Programma van het 3e leiderskamp
Dinsdag 21 Juli. Samenkomst voor het
station Castricum om twee uur en om vier
uur.
8 uur opening van het kamp door den
kampleider dr. Joh. van Burkom. Voor
dracht van den heer E. Vogelenzang, rent
meester der Provinciale Landgoederen van
Noord-Holland, in de zaal van het Prov.
Ziekenhuis.
Woensdag 22 Juli Rondwandeling op de
Prov. Landgoederen onder leiding van den
heer Vogelenzang.
7.30. Voordracht van dr. Th. van Lohui-
zen, Den Haag, over Sterrekunde in de zaal
van het Prov. Ziekenhuis.
Donderdag, 23 Juli. Van 9 tot 4 uur per
motorvlet door de binnenwateren (zoetwater
leven, oeverplanten, vogels). Onderweg zal
dr. Van Lohuizen over wolken spreken.
7.30. Voordracht van dr. P. Tesch, Haar
lem. Onderwerp: De Vlaamsch-Hollandsche
duinkust, in de zaal van het Prov. Zieken
huis.
Vrijdag 24 Juli. 10 tot 4 uur. Per rijwiel
via de kaasmarkt te Alkmaar naar de duinen
van Bergen, onder leiding van dr. P. Tesch.
7.30. Voordracht van den heer J. C. W.
Blokhuis, houtvester te Emmen. Onder
werp: Veranderde inzichten in den bosch-
bouw.
Zaterdag 25 Juli. 10 tot 4 uur. Per rijwiel
naar de bosschen van Schoorl, onder lei
ding van den heer Gerbranda, houtvester
te Heemstede.
Zondag 26 Juli. 2 uur. Strand- of duin
wandeling.
7.30. Gezellig samenzijn.
Maandag 27 Juli. 10 tot 7 uur. Per rijwiel
naar de duinen van Petten, onder leiding
van den heer C. Sipkes.
9 uur. Nabetrachting en sluiting van het
kamp.
Dinsdag, 28 Juli. Na het ontbijt vertrek
der deelnemers. Het kamp moet voor 12 uur
ontruimd zijn.
Examens Hoofdacte
HAARLEM, 20 Juli. Geëxamineerd 1 vrou
welijke, 7 mannelijke candidaten. Geslaagd
mej. A. H. Buurman, Amstelveen, en de
heeren J. A. van Bennekom en A. J. Bans-
berg, beiden te Amsterdam. Afgewezen 5.
De Zaterdag
Donkere wolken met nu en dan regen
vlagen, den geheelen dag, en des avonds
een stevige wind, rukkend aan de afras
tering om het terrein naast de Vrijheids-
dreef, maakten, dat bij de opening van het
zangconcours Zaterdagavond niet veel be
langstellenden waren.
De harmonie Eensgezindheid" probeerde
door een muzikale wandeling tusschen 7 en
8 uur de belangstelling voor het openings
concert, waaraan, behalve de jubileerende
vereeniging „Sursum Corda". ook nog zou
den medewerken de R. K. Harmonie „St.
Michaël", en het dubbel-mannenkwartet
„Euterpe", op te wekken.
Buiten de zangers en muzikanten, waren
er niet meer dan een honderd bezoekers.
Van de burgerij waren groote giften ont
vangen ten bate van het medaillefonds, in
totaal een som van circa f 400. Maar enkel
met geld is het werk eener vereeniging
niet gebaat; men wil ook gaarne de per
soonlijke belangstelling bij gebeurtenissen
als deze.
Daar de burgemeester, die het concours
officieel zou openen, afwezig was en ook
andere officieele personen verhinderd wa
ren, heette om even 8 uur de voorzitter der
vereeniging, de heer L. Bruin, de aan
wezigen namens het bestuur welkom en
sprak woorden van dank vor de medewer
king bij de voorbereiding ondervonden.
„Sursum Corda". aldus spr„ bestaat heden
5 jaar, en er is in die jaren hard gewerkt,
waardoor een vrij gosde plaats wordt inge
nomen onder de koren. Dit gaf den moed
een concours uit te schrijven, en met
succes.
Spr. dankte B. en W. voor de royale
medewerking, het eere-comité, den heer D.
F. de Wilde, die geheel belangeloos al het
hout beschikbaar stelde voor het in orde
brengen van het terrein, den Bond van
koordirigenten, voor hun medewerking, de
burgerij voor nun royale bijdragen in het
medaillefonds, Je verschillende vereenig'ngen
en special „Eensgezindheid' voor haar
muzikale wandeling, waardoor zij de bur
gerij er nog eens extra aan heeft herin
nert aan dit zangersfeest en „St. Michaël"
en „Euterpe", die dezen avond luister bij
zetten.
Onder applaus der leden, zegt spr. dank
aan den secretaris-penningmeeste'* van
het coucours, den heer P. Kuipers, die dag
en nacht gewerkt heeft aan de "oorberei-
ding. Na nog een algemeen dankwoord,
verklaarde spr. het concours voor ge
opend.
„Sursum Corda" opende daarna het pro
gramma met „Lentezang", waarna St.
Michaël een 3-tal nummers ten gehoore
bracht, n.l. „Fleur de Hongrie, van F. Popy;
„Ouverture de TimoJeon, van Mehul, én
„Oceana Wals", van F. Popy, terwijl nog
voor de pauze het dubbel-mannenkwartet
een 3-tal nummers ten gehoore bracht n 1
„Das ist der Tag des Hernn", van Kreut-
zer; „Lente", van Keereweer, „Me'l'edie"
van v. O1 men, terwü1 na de nauze „Sursum
Corda" uitvoerde „Super flumina Babvlo-
nis", van Gounod, waar zij onlangs te Aals
meer. in de 2de afde°ling. een len priis
mee behaalde. .St. Michaël" berioot met
„Au Golve de Naoels". wals van E. Larue,
„Diamantpolka", en ten slotte de finale.
De Zondag
De jury bestond uit de heeren Nico Hoo
gerwerf, Haarlem, Piet Versloot, Nijmegen en
Jac. Bonset, Amsterdam.
2e Afd. Kinderkoren: Verpl. werk: „Heien"
van Nico v. d. Linden.
„Astoria" Amsterdam, dir. J. van Hees
bezorgde een vrij goeden indruk met het ver
plichte koor.
In het koor naar keuze „Wildzang" van J.
Duin irriteerde ons de gebrekkige compositie.
Van de scandeering deugde niet veel. De
dirigent trachtte dit ook niet te camou-
fleeren.
Ie Afd. Kinderkoren. Verpl. werk: „Jager-
Scène" van Louis v. d. Laaken.
„Jong Zandvoort" dir. J. Post leverde ver
dienstelijk werk. Het vrije werk: „Perrette
en de melkkan" werd frisch en rhythmisch
weergegeven. Deze compositie van Hendrika
van Tusschenbroek is, evenals haar meeste
kinderkoortjes, niet te versmaden.
4e Afd. dameskoren. Verpl. werk: „Mei
liedje" van J. Wijnand Balke.
„Nieuw Leven" Den Hp, dir. P. Broers zong
wat strak. Het ensemple klonk niet kwaad,
maar we hadden het gaarne wat soepeler
gehoord. Het koor naar keuze was „Woud
gedachten" van Franz Abt.
4e Afd. Gem. Koren. Verpl. werk: „Wiege
liedje" van Piet Versloot.
„Purmerland" dir. P. Broers zong het
Wiertachtige verpl. werk een weinig vlak.
Het vrije nummer „Barcarole" van George
Beijerle klonk wat flauw.
Bij de 2e deelneemster van deze afdeeling
„De IJmuider Volksstem" dir. J. Post, klonk
het verpl. werk mooier. De klankgeving was
frisscher. In het koor naar keuze „De Ves
per" van Beethoven (een gewetenloos arran
gement) vielen qua zang mooie nuances te
beluisteren.
2e Afd. Gem. Koren. Verpl. werk: „Kin
dergedachten" van Nico v. d. Linden.
Bjj „Preciosa" Amsterdam, dr. Y. Th.
Westerdaal klonken de sopranen wat min
der fraai. Het Olmanwerk „Droome-vrouw,
Krom" kon ons, en wat compositie en wat
weergave betreft, buitengewoon boeien.
„Door oefening Sterk" Amsterdam, dir. P.
Heins zong verdienstelijk. Het vrije werk
„Den Uil" van Alphons Diepenbrock, had
den we gaarne nog wat geestiger gehoord. Het
abrupte afbijten van „viva" kunnen we met
als geestig bewonderen. De alten klonken
wat ie zwak, vooral in de snelle triolen-pas
sage aan het slot. We hebben echter respect
voor den directeur die een dergelijk kunst
vol en moeilijk werk aandurft.
„Euterpe" Haarlem, dir. J. Hensen ver-
„Ik vraag hm hic
waar is de andere kant
van de straat?"
„Weet ik niet hic
ik ben hier zelf hic
vreemd."
rastte ons door het goed klinkend ensemble.
Het koortje gaat vooruit.
Ook het vrije werk, de middelmatige com
positie van H. Obsrhoffer „Salve Regina"
werd zeer verdienstelijk gezongen.
„De stem des Volks" Hillegom, dir. P. Post
zong rauw en geforceerd. Het kor naar keuze
de armzalige „Lentezang" van C. Rusting
klonk ook niet fraai.
Ie Afd. Gsm. Koren. Verpl. werk: „Sire
nen" van Eduard Flipse.
„Polyhymnia" Umuiden-Oost, dir. Jan
Beider zong het fraaie verplichte werk met
prachtige uitbeelding. Mooie kopstem bij de
sopranen! In het koor naar keuze „Zorgen-
nacht" van M. Hoogerwerf werd ook prach
tig gezongen.
„Door Eendracht bloeiende", Koog-Zaan
dijk, dir. P. v. Mever, zong het verpl. koor
ever het algemeen iets te sterk. In het ont
roerend schoone Lootswerk „Tota Pulchra"
werd waarlijk ook ontroerend schoon gezon
gen. Dit werk klinkt in zijn polyphone rijk
dom Palestrijnsch.
3e Afd. Mannenkoren:
Verpl. werk „Haec Dies" van Nico
Hoogerwerf
„Haarlem's R. K. Mannenkoor", dir. J
Nibbering, zong het verplichte werk rauw
Ook het vrije werk het „Lied aan het Gang
spil" van Roeske werd nogal ruw verklant.
2e Afd. Mannenkoren:
Veerpl. werk: „Tehuis" van Jac. Bonset.
„Cecilia" Bussum, dir. L. W. J. Keere
weer Jr., gaf bewijzen van een goed ge
schoold ensemble te zijn. Zoowel in het verpl.
werk, een van Bonsert's composities, zoowel
als in het koor naar keuze „Das ist das
Meer" van J. L. Nicodé, viel een homogeene
samenzang te beluisteren.
Ie Afd. Mannenkoren:
Verpl. werk: „O, Heil'gen" van Nico
Hoogerwerf.
„Umuiden's Mannenkoor", dir. H. J. Arisz,
zong het mooie stemmingsvolle verpl. werk
met een model opvatting. Jammer, dat de
tenoren soms wat minder mooi kleurden. Als
vrij werk de mooie „Wildzang" van Philip
Loots. De dirigent hieled zich echter niet
strikt aan de dynamische aanwijzingen in de
partituur. Evenwel is er zeer verdienstelijk
gezongen.
„Ars Vocalis", Amsterdam, dir. Herm. Dijk
stra zong met prachtig materiaal en fraaie
voordracht.
Eere-afdeeling mannenkoren.
Verplicht werk „De Zee" van Theo v. d.
Bijl.
De liedertafel „Zang en Vriendschap" Hil
versum, directeur L. C Keereweer, heeft
deze afdeeling niet buitengewoon goed ver
tegenwoordigd.
Geheel anders was de laatste deelnemer,
het klein mannenkoor „De Zaankanters",
Koog a. d. Zaan, directeur F. J. Sicking.
Dir. Sicking kent geen moeilijkheden We
kunnen niet beter zeggen, dan dat het bij
kans de volmaaktheid naderde. Het vrije
werk „Vexilla Regis" van M Neumann was
een haast ongekende klankenweelde. We
betuigen ons grootste respect voor dit kra
nig geschoold en hoogst muzikaal ensemble.
Uitslag middagwedstrijd.
2e afd. Kinderkoren: le pr. „Astoria",
Amsterdam, 303 punten.
le afd. Kinderkoren: le pr „Jong Zand
voort", 324 punten.
4e afd. Dameskoren: le pr „Nieuw Leven",
Den lip, 307 punten.
4e afd. Gem. Koren: 2e pr. „Purmerland",
278 punten, le pr. „De IJmuider Volksstem".
304 punten.
2e afd. Gem. Koren: 2e pr. „Preciosa",
Amsterdam, 281 punten; le pr. „Door Oefe
ning Sterk". Amsterdam, 308 punten, le pr.
„Euterpe", Haarlem, 314 punten 2e pr. „De
Stem des Volks", Hillegom, 278 punten.
le afd. Gem. Koren: le pr. „Polyhymnia",
IJmuiden, 348 punten, le pr. „Door Een
dracht bloeiende", Koog-Zaandijk, 322 pun
ten.
3e afd. Mannenkoren: 2e pr. „Haarl. R. K.
Mannenkoor", 277 punten.
2e afd. Mannenkoren: le pr. „Cecilia",
Bussum, 314 punten.
le afd. Mannenkoren: le pr. „IJmuider
Mannenkoor", 301 punten, le pr. „Ars Voca
lis", Amsterdam, 334 punten.
Eere-afd. Mannenkoren: le pr. „Zang en
Vriendschap", Hilversum, 322 punten, le pr.
„De Zaankanters", 377 punten, met felicita
tie der jury.
Eere-wedstrijd,
In deze afdeeling moesten de twee wis
selbekers verdedigd worden, uitgeloofd door
den Bond van Ned Koordirigenten en in t
bezit van „Polyhymnia", IJmuiden en „Zang
en Vriendschap", Hilversum. Deze uitslag
kan natuurlijk pas aan het einde van het
concours bekend gemaakt worden.
Tevens loofde „Sursum Corda" nog 4 eere-
prijzen uit.
Hieronder de puntenuitslag:
Nieuw Leven, 143 p„ De IJmuider Volks
stem, 143 p., Door Oefening Sterk. 156 p.,
Euterpe, 143 p., Polyhymnia, 166 p. (3e pr.),
Door Eendracht bloeiende, 153 p., Cecilia,
156 p., Ars Vocalis, 175 p., (2e pr.), Zang
en Vriendschap, 163 p. (4e pr.), De Zaan
kanters, 188 p., (le pr).
Zooals de heer P Versloot, voorzitter der
jury opmerkte is er over het algemeen goed
gezongen. Ook in den eere-wedstrijd is zon
der uitzondering goed gezongen.
T. d. V.
en ooe^si smorgens en 'yavonds met
75 ets per '/i tuDe. .£5cis p. A tuöe
„Benedictus XV was een overtuigd paci
fist. Zijn opvolger, Pius XI, heeft verklaard,
dat hij in alles den geest en het streven van
zijn voorganger overnam. Zijn leuze is „Pax
Christi in regno Cliristi", (Vrede van Chris
tus in het Rijk van Christus). Zijn eerste
groote Encycliek ter gelegenheid van het
Kerstfeest 1922 „Ubi Arcano" was een
Vredes-encycliek. Zij is in hoofdzaak een
van den hoogen wachttoren gezien betoog
der kwalen des tijds, wier verwijderde bron
is het ongeloof en de ongehoorzaamheid aan
de Goddelijke geboden, en als wier naaste
bron echter de oorlog wordt aangezien."
(Citaat, voorkomend in P. Stratmann's
Wereldkerk en Wereldvrede).
Het Ned. Handels-Instituut
Bij het 25ste praktijk-examen der Veree
niging „Het Nederlandsche Handels-Insti
tuut" te Amsterdam, slaagden uit Haarlem
en omstreken voor het praktijk-diploma En-
gelsch: F. de Jong, Mej. C. Heiinerman, E.
Steenborg, H. W. Sengers, S. M. Lohman,
J. W. Staats, Mej. J. C. Lammers, Mej. F.
Klerks, Mej. T. Smit, Mej. E. Grandia, Mej.
A. Stapensea, P. W. Klipp.
Voor het praktijk-diploma Duitsch slaag
den: J. L. Brakel Jr., B. A. Koper,
Mej. H. J. Vis, A. v. Dijk, P. A. G. Faassen
de Heer, Mej. S. J. Vergay, W Philippus,
Mej. J. Wentholt, J. G. G. Menges.
Voor het praktijk-diploma Boekhouden
slaagden: Mej. R. V. v. d. Meije en J. Kwant.
Voor het voorbereidend taaiexamen En-
gelsch slaagden: Mej. C. Halewijn en Mej.
M. de Haan.
Mari Andriessen
Op de onlangs gehouden tentoonstelling
van werken van verschillende Nederlandsche
schilders en beeldhouwers in de toonzalen
van het Instituut voor Kerkelijke Kunst SL
Bonifacius te Amsterdam, trok vooral het
werk van den jongen Haarlemschen beeld
houwer Mari Andriessen de aandacht. Naar
aanleiding van dit feit organiseert het In
stituut een tentoonstelling van werken van
dezen beeldhouwer welke zal worden gehou
den in haar toonzalen Leidsche Gracht 18 te
Amsterdam, van 1 tot 15 Augustus.
Geboren: 16 Juli, z. van C. W. v. Raap
horstv. Zeeland 17 Juli d. van G. R.
Klaassen—A'bers 18 Juli, z. van S. l>.
AdrichemW esolo wski.
Overleden: 17 Juli, J. M. Grootden Dujjn,
57 jaar, Borneostraat.
Een kostganger gewond
Zaterdagavond te ongeveer tien uur had
in de Bakkerstraat te Eindhoven een vecht
partij plaats, waarbij één persoon vrij ern
stig werd gewond.
Zekere vrouw H., wonende te Weert, was
na een huiselijken twist met haar man naar
Eindhoven gekomen, in gezelschap van een
kostganger. De vrouw en de kostganger na
men intrek bij de zuster van vrouw H., de
wed. S., in de Bakkerstraat.
Zaterdagavond arriveerde haar man met
eenige vriendeL uit Weert in een taxi. De
ruiten bij de wed S. werden ingeslagen en
toen de kostganger W trachtte te vluchten,
werd hij door zekeren M., eveneens uit
Weert, aangevallen en door messteken m het
hoofd, den rug en de polsen ernstig ver
wond.
Hevig bloedend holde het slachtoffer de
straat op. en werd daar dooi een wagen van
de Gemeentelijke Reiniging opgepikt en
naar een geneesheer gfbra-nt.
Deze oordeelde overbreng ng naar het zie
kenhuis noodzakelijk. Hoewel ziin toestand
zich aanvankeiyk ernstig het aanzien, was
de patiënt hedenmorgen naar omstandig
heden redelijk we).
De dader M. e-i dt mai van vrouw H.
werden in den loep van oen avond nog te
Weert gearresteerd.
Volgens de laatste berichten hebben man
en vrouw zien wedei met elkaar verzoend.
Voor den inhoud van deze rubriek stelt
de Redactie zich niet aansprakelijk
Zeer geachte Redactie,
Mag ik voor onderstaande in uw blad van
heden eenige plaatsruimte vragen?
Wie getuige is geweest van het uitgaan
van het Rembrandt-theater de laatste dagen,
moet het opgevallen zijn, hoe weinig, prac-
tisch geen, menschen na het zien en hooren
van zulk een aangrijpende film, gehoor
geven aan het dringend verzoek, dat per
luidspreker door de zaal klinkt, bij iedere
opvoering om vooral toch het petitionne
ment te teekenen en lid te worden van een
vereeniging voer den Vrede.
Dat het petitionnement niet geteekend
wordt, kan zijn oorzaak vinden in het reeds
geteekend hebben.
Dit kan echter niet, wat betreft het zich
aansluiten bi' een Vredes-Vereeniging.
Wat kan hiervan de oorzaak zijn?
Is het gierigheid? om een a twee gulden
per jaar te missen voor het meest urgente
van deze dagen? en heeft men wél geld over
voor de ervaring van deze afschuwelijke
sensatie?
Is het onverschilligheid, zoodat we moe
ten aannemen dat de e'lende van den oorlog
door deze toeschouwers ten volle verdiend
wordt?
Of is het schroom om uit de rij te treden
en voor zijne meening uit te komen? Kudde
geest in slechten zin?
Laten we hopen, dat het laatste de waar
heid het meest nabij komt!
De minst erge oorzaak van drie kwade!
Laten we t'e hoop uitspreken, dat men zich
voor de resteerende dagen eens vermanne en
de gelederen van het Vredesleger met moed
en overtuiging kome versterken!
Wie dat niet kan, late hy zich vooraf of
onmiddellijk daarna inschrijven. Er is gele
genheid om zich bij elke vereeniging van
iedere richting aan te sluiten!
Met dank voor de plaatsing,
hoogachtend,
De voorzitter der Nooit meer
oorlogf-deratie
JOH. OP T EIJNDE.
KENAUPARK 26A - Telefoon 12644
Spreekuren:
van 911 en 1 tot 2,
Dinsdag van 6.30 tot 8.30
Zaterdagmiddag GEEN spreekuur
