DE STRIJD TEGEN DE KATHOLIEKE
ACTIE EN DE VERZOENING
TWEEDE BLAD
DINSDAG 25 AUGUSTUS 1931
BLADZIJDE 1
„Rust, kalmte en de wil om op te houwen'
STADSNIEUWS
CENTRALE
TANDHEELKUNDIGE KLINIEK
Het autoped-gevaar
BINNENLANDSCH NIEUWS
SOCIAAL LEVEN
ONDERWIJS
R. K. Paedagogische week
GEMENGD NIEUWS
Eindelijk, eindelijk, eindelijk!
Op de kust der Adriatische Zee daar
waar de politiek eens zoo rood was als de
beroemde byzantijnsche mozaïeken van San
Giovanni in Fonte en waar nog onlangs de
socialisten die voor het gemak tijdelijk een
zwart hemd dragen, ferm op de katholieken
los ranselden en het aartsbisschoppelijke
seminarie beschoten, te Ravenna, heeft Mus
solini persoonlijk een aquaduct ingewijd wel
ke gezondheid brengend en hopelijk ook wat
afkoelend water voeren zal naar dit afge
legen en moerassige oord. En bij die gelegen
heid, terwijl er zoo veel water vloeide, vloei
de ook de „duce" over en wel van spraak
water. Hij hield een rede. Een groote rede!
De lang verwachte rede welke de eerste was
na den strijd tegen de Katholieke Actie, na
de woorden en geschriften van Z. H. Paus
Pius XI, na alles wat er gebeurd is. En die
rede de vochtige aangelegenheid waarbij
zij werd uitgesproken is misschien een ver
ontschuldiging; viel in het water; viel
met een zoo grooten plomp in het water, dat
de fascistische pers langs haar achterdeur
tje ontsnapte door alle superlatieven over
„mannenmoed", „fascistenwil", „nieuwe-Ita-
lianen-taaiheid" enzoovoort maar weg te
laten en uitsluitend het „barmhartig geduld"
en de .rustige zelfzekerheid" van den „Ho
mo" den man met een hoofdltter, dat is
Mussolini; te bejubelen.
Uittreksels van wat Mussolini gezegd
had, verschenen ook in de Nederlandsche
pers en nog wel met de opmerking er bij
dat deze nieuwe rede van den ,duce" dave
rend was geweest. Dit laatste echter is ten
eene male onjuist. Het valt wel te begrijpen
dat de ravennatische woordenstroom welke
in oorspronkelijken tekst ongeveer een heele
krantenpagina vulde, op den buitenland-
schen berichtgever die Mussolini als eersten
minister van een groot land beschouwt en
zijn woorden toetst aan ervaringen in het
eigen parlement, een „daverenden" indruk
maakte, doch Mussolini is nu eenmaal al
leen eerste minister, omdat dit de eenig
wettige gedaante zijner macht kan zijn;
voor en boven alles voelt hij zich „duce
del fascismo" leider van het fascisme, en
is hij de geboren redenaar die zijn warm
bloedige, maar vrijwel ongeletterde toehoor
ders door en door kent. Om hem te beoor-
deelen is er niets zoo gevaarlijk dan te luis
teren naar zijn toon, dan te zien naar zijn
gebaar. De inhoud, het haarfijn ontleden
van den inhoud zijner woorden, dat is de
eenige, nog niet eens altijd volkomen vei
lige weg naar een juist oordeel.
De inhoud zijner laatste rede was deze:
Italië heeft thans rust en' nog eens rust,
kalmte en nog eens kalmte noodig. en in
die kalmte en in die rust den ijverigen wil
om op te bouwen. Liebst Vaterland magst
ruhig sein, want het fascisme is ten alle
tijde sterk genoeg om iederen opkomtsiden
Vijand te onderdrukken.
Uit het fascistisch in het Nederlandsch
vertaald, klinkt dit ongeveer aldus: Zooals
het nu is is het welletjes. We hebben ge
zien dat we flinke vorderingen maken, maar
we hebben ook gezien dat er nog heel wat
werk aan den winkel is en dat we deze
derde periode van het fascisme niet voor
de aardigheid aan den „innerlijken opbouw"
hebben gewijd. En jullie, daar aan den over
kant, laten we nou niet nijdig blijven, maar
beschouwt het als een ernstige waarschu
wing en gaat nu verder rustig je gang en
doet wat we gezegd hebben.
En nu een opmerking welke eenige ver
rassing zou kunnen opwekken: Wanneer
men uit de rede van Mussolini al het jon-
gensachtig-drieste en al het hoogdravende
wegneemt, en er wat terughoudendheid en
wat rethorische bezonkenheid met enkele
aanhalingen uit de H. Schrift, uit Dante en
Manzoni inlascht, dan zou vrijwel een ieder
die eenigszins met den huidigen toestand
op de hoogte is die rede zonder aarzelen
toeschrijven aan den Paus!
Want het verlangen naar rust en kalmte
en den ijverigen wil om op te bouwen, heeft
Mussolini met den H. Vader gemeen.
„Italië is katholiek, maar anticlericaal",
luidt de leuze waarmee een groot deel van
den strijd tegen de Katholieke Actie ge
voerd is. en een vorigen keer toonden wij
reeds aan dat dit anti-clericalisme tot zijn
eigen eer dezen naam niet verdient. In deze
slotbeschouwing gaan wij nog .een stapje
verder en zeggen dat Italië niet alleen niet
anticlericaal, maar ook nfet katholiek is.
In ons „protestante" Noorden hebben wij
de gewoonte om elk land waar Mohammed,
Luther en Co. geen ingang vonden, maar
dadelijk katholiek te noemen. Dit is echter
slechts in zooverre juist, dat allen die ge-
loovig zijn, tot de katholieke kerk behoo-
ren, doch daarnaast leeft een heele massa
van niet-geloovigen en het is een even be
kend als btreurenswaardig feit. hetwelk we
in eigen omgeving maar al te dikwijls kunnen
vaststellen, dat een andersdenkende of ook
een geheel ongeloovige in den regel heel
wat ruimer en eerlijker staat tegenover kerk
en godsdienst dan de vooringenomen afval
lige. En wanneer we eerder gezegd hebbenen
nu nog eens herhalen dat de beweging tegen
den Paus welke de katholieken van heel de
Wereld meer dan een eeuw lang met droef
heid en ook wel met walging vervulde, voor
een groot deel meer op patriottische dan op
godsdienstvijandige gevoelens steunde, dan
wilden wij daarmee alleen degenen tegen
spreken die naar den anderen kant over
dreven en heel Italië als anti-pauselijk en
anti-kerkelijk uitkraamden, maar geenszins
ons schuldig maken aan de historische leu
gen dat de godsdiensthaat in de Italiaan-
sche eenheidsbeweging geen rol heeft ge
speeld. Integendeel zij het ook zonder de
overhand te hebben, was de haat tegen kerk,
godsdienst en Paus steeds een groote en in
sommige oogenblikken de eenige stuwkracht
dier beweging.
Dat deze haat verstierf zoodra de inzet
van den strijd, de vernietiging der pauselijke
tijdelijke macht, bereikt was. is te dwaas
om er van te spreken. Misschien groeide hij
door dit succes nog wel aan en in elk geval
Werd er in groote hoeveelheid nieuwe brand
stof op het vuur geworpen, door het later
in Italië hoog opgeschoten socialisme en
communisme.
Sinds bijna negen jaren heerscht nu met
straffe hand het fascisme. Communisme,
socialisme, vrijmetselarij, het is alles ver
boden en wordt zoo krachtig mogelijk on
derdrukt. Zooals de Paus in Zijn zendbrief
over de Katholieke Actie schreef wacht er
echter een niet gering deel der voorma
lige aanhangers van deze stroomingen in de
fascistische gelederen zijn kans af. De rest
daaronder heel de leiding, schuilt onder de
negen millioen Italianen die buiten het va
derland leven en in de „Concentrazione An-
tifascista" te Parijs, ondanks alle moeite der
fascistische regeering, een machtige organisa
tie hebben. En wat deze heeren die door de
hcodzaak gedwongen, o, zoo broederlijk sa
menwerken, eigenlijk willen, blijkt, sinds de
val van Primo de Rivera en de strijd tegen
de Italiaansche Katholieke Actie hen van
hieuwe hoop hebben vervuld, maar al te dui
delijk uit de voornaamste van het anderhalf
dozijn bjaden dat ze in het buitenland uitge
ven, de liberale „Liberia", de socialistische
,,Avanti" en de democratische „Italia".
Ten eerste, willen ze natuurlijk het verdwij
nen van Mussolini en de uitbanning van zijn
aanhang; ten tweede, de republiek en de
verjaging van het Huis Savoia; ten derde, de
uiteindelijke „regeling" van de positie welke
Italië tegenover den H. Stoel inneemt, door
den Paus en heel het Kerkbestuur voor eens
en voorgoed uit Rome en uit Italië te ver
drijven.
Op dit drievoudig doel is heel het georga
niseerde anti-fascisme ingesteld en men kan
niet ontkennen dat ze een prachtige kans
maken, als men rekening houdt met de uiterst
linksch-radicale elementen welke na een
dictatuur als die van Mussolini, zooal niet de
meerderheid, dan toch den grootsten mond
en al te dikwijls ook de grootste macht ple
gen te krijgen. En al zegt een Italiaansch
spreekwoord dat er tusschen een voornemen
en zijn uitvoering een heele zee ligt, de revo
lutie in het eveneens katholieke Spanje zegt
hier toch ook wel wat: Daar gingen twee
honderd kloosters en kerken in vlammen op,
om van de beschadigde maar niet te spre
ken. Daar verzamelde het socialisme in min
der dan een week 360 duizend betalende le
den onder zijn banieren. Daar werden geeste
lijken en religieuzen gevangen genomen of
verjaagd. Daar maakten de communisten zoo
danige vorderingen dat een oogenblik voor
hun overwinning in de verkiezingen voor de
wetgevende vergadering, de „Cortes", werd
gevreesd.
Maar wat nu?
Het moge dan voor het fascisme raadzaam
geweest zijn om den strijd maar te laten ver
slappen en de Katholieken niet tot het
uiterste te tarten, en het moge in den H. Stoel
als zeer wijs geprezen worden dat geen tegen
maatregelen werden uitgelokt, maar kan dit
nu allemaal een reden zijn om de zaken te
laten zooals ze zijn? Om verder maar te be
rusten? Om den fascistischen haan victorie
te laten kraaien?
Ja! Wanneer er niets overbleef dan tus
schen twee kwaden het minste te kiezen, zou
de H. Stoel dit ongetwijfeld doen, wijl de
stelregel dat het doel de middelen heiligt,
niet Katholiek is. Maar dit is gelukkig niet de
eenige mogelijkheid en de Paus volgt dan ook
den alouden, beproefden weg van het werk
zame geduld, en werkt om klaar te zijn wan
neer het oogenblik van handelen aanbreekt.
Het gaat met het fascisme ongetwijfeld
niet zooals het eigenlijk moest gaan. De
staatsvergoding en het zwarte monopolie der
jeugdopvoeding om alleen de bronnen van
alle kwaads maar te noemen zijn dingen
waarmee de Kerk nooit accoord zal kunnen
gaan. Maar aan den anderen kant is het ook
het fascisme dat de verzoening aanbood, gaf
en thans de binnenlandsche orde garandeert
welke voor het bereiken van de bedoelingen
welke de Paus met de overeenkomst van
Lateranen had, een noodzakelijke voorwaarde
is. Dit alleen al kan een reden zijn en is voor
het Vaticaan ook de voornaamste reden ge
weest om een samenwerking met het fascis
me te betrachten, niet natuurlijk om het fas-
cisme-zelf, maar bij gebrek aan iets beters
en onder de bedreiging van iets slechters.
Waar het fascisme al te ver den verkeerden
kant opzwaaide, heeft de Paus zijn waar
schuwende stem verheven. De scheiding tus
schen fascisme en Katholicisme welke Musso
lini zooal niet wilde, dan toch provoceerde,
is door den H. Vader geproclameerd en reeds
komen de eerste berichten binnen over Ka
tholieken die terugtraden uit de fascistische
gelederen en over Katholieke jongens en
meisjes die allen verlokkingen en bedreigin
gen ten spijt, het lidmaatschap der fascis
tische organisaties weigeren. Men heeft moe
ten kiezen, aan beide kanten, en de keuze
is gemaakt. In Italië bestaat thans een enor
me organisatie welke misschien niet anti
fascistisch is, maar toch naast het fascisme
staat. Deze organisatie is zoo sterk dat Mus
solini den strijd dien hij tegen haar begonnen
was, onbeslist moest beëindigen. Meer kon de
Paus niet verlangen en verlangde Hij ook niet.
De positie der Kerk in Italië zooals die
voortvloeide uit de overeenkomst van La
teranen, is thans in zoo verre gewijzigd, dat
de jeugdorganisaties der Katholieke Actie
zijn opgeheven. Weliswaar ontzegde de Paus
de openbare macht de bevoegdheid om 'in
deze aangelegenheid welke rechtstreeks on
der het kerkbestuur valt, iets te beslissen,
maar de vereenigingsgebouwen zijn geslo
ten, de boeken in beslag genomen, de le
den verstrooid en vergaderingen worden on
mogelijk gemaakt. Tegenover dit betrekkelijk
succes van het fascisme staat het positieve
verlies dat de katholieken zich nauwer aan
eengesloten hebben dan ooit te voren het
geval was en dat de leden der opgeheven
organisaties zonder meer zijn overgegaan
naar allerlei zuiver kerkelijke instellingen
als broederschappen, Eucharistische Kruis
tocht, St. Vincentius-, Mariavereenigingen
enzoovoort. In al het andere dat de recht-
streelcsche vrucht genoemd kan worden der
verzoening heeft geen enkele wijziging
plaats gehad.
Of de strijd tegen de Italiaansche Ka
tholieke Actie dan eigenlijk neerkwam op
een soort aanvulling van den vrede tus
schen het Vaticaan en Italië, een aanvul
ling welke door den H. Stoel voorzien en
niet gevreesd werd? Dit optimisme zouden
wij niet gaarne beamen, maar den schijn
heeft het er wel van.
Degenen echter die na de beroeringen der
laatste maanden ach en wee roepen omdat
de Paus „er in geloopen" is, en die met
angst en beven gadeslaan hoe het fascisme
dagelijks meer van uiterst rechts naar links
en zelfs naar uiterst links omzwaait, her
inneren wij er aan dat de Kerk van Chris
tus een strijdende kerk is.
„Italië heeft thans rust en nog eens rust,
kalmte en nog eens kalmte noodig en in
die rust en in die kalmte den ijverigen wil
om op te .bouwen."
Deze woorden van Mussolini zijn de be
doeling van den Paus. En het zal nog wel
eens sterrnen, maar dat ze niet overweldigen
zullen, is de belofte van God.
J. H.
De Haarlem-processie naar Kevelaar
Op 1, 2 en 3 September a.s.
Onder de voornaamste Bedevaartplaatsen,
voor ons Hollanders gemakkelijk te berei
ken, mag toch zeker het voor reeds velen
zoo dierbaar Kevelaer worden genoemd.
Tal van processies komen Jaarlijks naar
dit Genadeoord, om aldaar voor Maria's
beeltenis Haar voorspraak in te roepen bij
de vele beslommeringen des levens. Volgens
betrouwbare gegevens bedraagt het aantal
pelgrims jaarlijks circa 800.000. Ook vanuit
Haarlem en omstreken trekken ieder jaar
ongeveer 500 600 personen met de Haar-
lcmsche Bedevaart mede naar Kevelaer, die
allen zeker kunnen getuigen, welke heerlijke
dagen van echte Roomsche blijdschap daar
worden doorgebracht.
Nog slechts enkele dagen en de Haarlem-
sche Broederschap zal weder haar pelgrims
reis beginnen.
Men moet eens een keer met Haarlem
mede zijn geweest om te kunnen oordeelen
over deze schitterende processie, welke al
tijd weer de grootste belangstelling wekt.
Hebben wij groote bewondering voor het
smeekende bidden der Duitschers. wij kun
nen eveneens groot gaan op de innige devotie
welke steeds aan Haarlem's pelgrims eigen is.
Den geheelen dag kan men hen vinden
rond de Genadekapel Maria biddende om
hulp en bijstand in alle noodwendigheden.
In de Mariaherk, in de kaarsenkapel, in de
Geboortekapel bij de Clarissen, langs den
Kruisweg, overal ontmoet men Haaarlems'
Pelgrims, kenbaar aan het rood-witte in
signe. Doch niet alleen afzonderlijk, maar
ook te zamen biddende en zingende bij de
processies,, stichten onze Haarlemmers allen,
die hen zien voorbijtrekken, vooral ook des
avonds wanneer zij in groote groepen rond
de Genadekapel Marialiederen zingen.
Het spreekt dan ook vanzelf, dat het Be
stuur der Haarlemsche Processie alles in
het werk stelt, den godsdienstzin der pel
grims en den luister der Processies zoo hoog
mogelijk op te voeren.
Een bijzondere aantrekkelijkheid vormt
steeds de groep bruidjes, waaraan juffrouw
Mulder uit Amsterdam altijd haar beste
zorgen besteedt.
Ieder jaar worden er paramenten ver
nieuwd en bijgekocht. Zoo zal dit jaar voor
het eerst een verlicht kruis bij de avond
processie worden medegedragen. Ook zijn de
togen voor de dragers van Mariabeeld en
drapeaux geheel vernieuwd. Tevens zijn de
KENAUPARK 26A - Telefoon 12644
Spreekuren:
van 9—11 en 1 tot 2,
Dinsdag van 6.30 tot 8.30
Zaterdagmiddag GEEN spreekuur
S3
kosten der reis zoo laag mogelijk gesteld.
Een kaartje Haarlem-Kevelaer en terug kost
slechts f 8.75.
Ook voor de omstreken is gezorgd. Dit
jaar zal voor het eerst de trein vertrekken
en terugkeeren te Noordwijkerhout, stoppen
de op de tusschenstations. De pelgrims uit
Beverwijk, Santpoort, Velsen en Bloemen-
daal kunnen ook op tijd aanwezig zijn.
Verdere bijzonderheden vindt men op de
programma's en reclamebiljetten.
Mogen tenslotte deze korte woorden vele
opwekken mede naar Kevelaer op te trek
ken. Wij ziin er zeker van, dat zij hoogst
voldaan zullen terugkeeren.
Het vuurwerk van j.l. Zondag
Men schrijft ons nog het volgende uit Hil-
legom
Het 40-jarig priesterjubileum van den
Zeereerw. Heer Krook is door Roomsch
Hillegom op luisterrijke wijze gevierd en op
Zondag 16 Augustus was er tegenover de
pastorie een schitterend en in alle opzich
ten gosd geslaagd vuurwerk.
Het heeft den katholieken van Hillegom
goed gedaan, dat er thans, vooral na de
zeer beruchte Scheps-avonden, een onge
zochte gelegenheid was, om eens openlijk
getuigenis af te leggen van hun eerbied,
liefdé en toewijding, welke zij voor hun
priesters bezitten.
Zooals algemeen bekend is, is er thans
een vereeniging opgoricht tot verdieping
van het Protestantsch bewustzijn.
Volgens deze naamaanduiding mag men
dus verwachten, dat die vereeniging haar
kracht zal zoeken in het positieve en het
bestrijden van Rome (het negatieve) ach
terwege zal laten.
Maar ziet: nauwelijks is het vuurwerk
afgestoken, of de vereeniging tot verdie
ping enz., krachtig bijgestaan hoe kon
het anders door de kerkraden van de
Ned. Herv. en Chr. Gereformeerde Kerk
komt een ander vuurwerk afsteken.
In de Hillegomsche blaadjes komt n.l. een
adres voor, gericht aan B. en W. in den
raad.
In dit adres wordt tegen het hoofd en
het bestuur der gemeente geprotesteerd, dat
er vergunning is verleend tot het afsteken
van vuurwerk op Zondagavond.
Naar aanleiding daarvan wil ik 'n paar
opmerkingen maken.
Het komt mij voor, dat menschen, die zulk
een hoog doel nastreven en dus leerend en
leidend willen optreden, op de eerste plaats
moeten zorgen, dat de daden, door hen ge
steld, den toets der kritiek kunnen door
staan, en dat laat mi. nog wel wat te wen-
schen over.
Immers het verleenen van vergunning
voor het afsteken van dat vuurwerk berust
bij het hoofd der gemeente.
Het adres, waarin geprotesteerd wordt, is
dus aan het verkeerde adres gezonden.
Vervolgens wordt daarin vermeld, dat de
vereeniging tot bevordering van het prote-
tantsch bewustzijn, alsmede de kerkraden
van de Ned. Herv. en Chr. Gereformeerde
kerk „met sympathie staan tegenover het
feit, dat parochianen en vrienden het
priesterjubileum van den Weleerw. (sic)
Heer Pastoor Krook feestelijk wilden geden
ken en het dus geenszins in de bedoeling
ligt, deze zaak als zoodanig te veroordeelen."
Het valt den emstigen lezer terstond op:
tegen het afsteken van vuurwerk, ook al
is het voor een pastoor bestemd, bestaat voor
deze vereeniging en kerkraden geen bezwaar,
en wie zou hier aan antipapisme denken?
Kom, kom, weg met die slechte gedachten!
Het protest gaat alleen en uitsluitend
hiertegen, dat zulks geschiedt op Zondag.
Daardoor „wordt een groot gedeelte van
onze burgerij in haar godsdienstige gevoe
lens gekwetst".
„Een groot gedeelte," aldus de vereeni
ging tot verdieping van het Protestantsche
bewustzijn, „want," zegt zij verder, „wij
De dagbladpers houdt zich
den laatsten tijd druk bezig
met een sinds enkele maan
den in heviger mate optre
dend, nieuw weggevaar, n.l.
dat van de autoped. Som
mige organen bezien dil
vraagstuk van een zijde en
meenen, dat er alleen ge
vaar bestaat voor de voet
gangers, weshalve zij van
harte toejuichen den maat
regel, genomen door den
Commissaris van Politie te
even vele gevaren bedreigd
ivordt als de voetgangers,
niet in het bezit van dit
nieuwe „voertuig".
In verband hiermede pu-
bliceeren wij nevenstaande
joto-serie.
Wie, die de eerste toto be
schouwt, zal de jongens en
meisjes het genot van
autoped-rijden nog willen
ontzeggen? De kinderen blij
ken er een groot pleizierin
te vinden, doch letten niet
Breda, die eenvoudig een
autopedverbod uitvaardigde
en daarmede onze jeugd
dus een groot genoegen ont
nam. Schijnbaar vindt dit
standpunt steun in het feit,
dat vorige week te Nijme
gen een juffrouw aan de ge
volgen van een aanrijding
door een autoped is overle
den.
Wij voor ons gelooven, dat.
dit treurige voorval meer te
wijten is aan een noodlot-
tigen samenloop van omstandigheden,
welke mogelijk ook had kunnen ont
staan door een poppenwagen, waarmede
een of ander meisje zich vermaakte.
Een ongeluk immers ligt in een klein
hoekje.
Ook hier zal de waarheid wel weer
in het midden liggen: de autoped-lie-
vende jongens en meisjes zullen hun
genoegen een beetje moeten matigen
en wij, ouderen, een klein beetje meer
uitzien, niet alleen in het belang van
onszelf, maar ook in dat van de jeugd,
die nu eenmaal min of meer onbezon
nen is en die, bij het zich voortbe
wegen per autoped, door minstens
altijd op, hoe zij wel rijden.
Soms bevinden zij zich mid
den op den rijweg (foto 2)
of raken bekneld tusschen
trottoir en auto (foto 3). Op
deze wijze zou hun al spe
lende een vreeselijk ongeluk
kunnen overkomen.
De vierde foto laat ons een
autopeddelaar zien, die
op hardhandige wijze met
de straatsteenen heeft ken
nis gemaakt en nu deelne
mend wordt gadegeslagen
door buurmeisjes.
Laten wij de jeugd haar pleiziertjes
niet misgunnen. Door met een enkel
goed en vriendelijk woord haar op de
gevaren voor zichzelf en de andere weg
gebruikers te wijzen, kunnen de geva
ren tot een minimum gereduceerd
worden.
meenen dat ernstig denkende roomsch-
katholieken zich niet met deze zaak zullen
kunnen vereenigen. „Volgens deze, door niets
bewezen, meening blijkt wel, dat er bij de
roomsch-katholieken ook nog heel wat te
verdiepen is, want bij dat vuurwerk waren
alle geestelijken aanwezig en, voorzoover mij
bekend, de katholieken, die daartoe de
gelegenheid hadden. Maar ook zelfs in dit
geval, dat de vereeniging tot verdieping
enz., al de geestelijken en vooraanstaande
katholieken niet onder de ernstig denken
den beschouwt, behoeft men volstrekt niet
te concludeeren, dat dit antipapisme is.
Hierop wil ik vooral den nadruk leggen,
want dat zou maar twist en tweedracht
brengen onder deze rustige bevolking.
Begrijp ik de zaak goed, dan worden hier
de katholieken op de eerste plaats de
geestelijken op hoffelijke wijze aange
spoord, lid te worden van een vereeniging
tot verdieping van het katholiek bewustzijn.
Zoo zal er dus uit dit kwaad toch nog
goed geboren kunnen worden, want, al zul
len de katholieken er niet direct in slagen,
om tot de overtuiging te komen, dat zulks
op Zondag niet geoorloofd is, middelerwijl
kan de verdieping van het protestantisme
toch wel zulk een vordering maken, dat
bij een eventueele gelegenheid zij ook hun
oogen daarvoor zullen sluiten.
Laat ik de vereen, tot verdieping enz.,
eens verklappen, dat ik aanvankelijk zoo
naïef was, te veronderstellen, dat de zeer
vele protestanten, die ik Zondagavond daar
gezien heb, daar ook kwamen om naar het
vuurwerk te kijken, maar bij nadere infor
maties moet ik daarvan terug komen: al
leen verlokt door het gunstige weer (wat
viel dat mee, hè!) waren deze dames en
heeren op de been.
De vereeniging enz., en ook de kerk
raden hebben, naast dit protest, ook nog
een verzoek aan B. en W. en den Raad ge
richt geen protest natuurlijk om
„vergunningen voor muziek op Zondag" niet
meer te willen verleenen.
Ik wil nu de vereeniging enz., en de kerk
raden eenige vragen stellen.
Al is naar uw innige overtuiging het af
steken van vuurwerk op Zondag niet ge
oorloofd, is er dan reden voor een protest
aan het hoofd der gemeente, als deze,
rekening houdende met het overgroote deel
der bevolking, dit tolereert?
Waarom kwam dit protest zij het dan,
dat het toevallig een vuurwerk was ter «ere
van een priester nu, en niet eenige we
ken geleden, toen men met muziek en vaan
dels op Zondag door Hillegoms straten
ging?
Waarom vernamen we niet eerder uw
bezwaren tegen het verleenen van muziek
in de herbergen?
Meent u, dat de katholieken al zijn
daaronder slechts bij hooge uitzondering
ernstig denkende niet gevoelen, dat deze
kwestie er thans bij gehaald moest worden?
Waarom, als het u te doen was om uw
zaak te dienen en deze alleen waarom
moest dan dit verkeerd geadresseerde adres
vermeld worden in de bladen?
Vervolgens is het mijn overtuiging, als de
vereeniging zich voorloopig alleen bemoeide
met het doel, hetwelk zij zich door haar
naamsaanduiding heeft gesteld, dan meen
ik, behoeft ze de eerste jaren om werk niet
te vragen, want er ligt nog 'n groot terrein
braak.
Ik geef echter aanstonds toe, dat dit
buiten mijn bemoeiingen ligt, maar wat wel
daaronder valt is dit, dat naar mijn meening
en dat weet ik te spreken namens velen
er alles voor te zeggen is als zulke pro
testen achterwege blijven of althans niet
zoo ontijdig en agressief naar voren komen.
Tenslotte het is bekend, dat bij katholieken
een andere opvatting heerscht over de Zon
dagsviering dan bij de gereformeerden en een
deel der hervormden; dat dit meeningsver-
schil op deze wijze opgelost zal worden, er is
geen sterveling, die daaraan denkt; en toch:
onder ernstig denkende Kath. bestaat reeds
zoolang de overtuiging dat ook onder hen
door zeer velen de Zondag wordt misbruikt
en moet leiden tot allerhande uitspat
tingen en nu staat bij mij vast, dat het pro
test en verzoek als boven aangegeven de be
vordering van de werkelijke Zondagsheiliging
in den weg staat.
Hillegom, 23 Augustus.
B. N. LOERAKKER.
Invoer van kolen in België
Nederlandsche export nr.et 400.000 a 500.000
ton verlaagd?
Gisteren werden in het Belgische ministe
rie van Nijverheid en Arbeid de Duitsch-Bel-
gische besprekingen hervat, die op Belgisch
initiatief zijn aangeknoopt met het oog op
den benarden toestand in de Belgische steen
koolindustrie. De besprekingen hebben, naar
de „Tel." meldt, tot een overeenkomst ge
leid, welke aan beide regeeringen ter goed
keuring zal worden voorgelegd. Het accoord
heeft ten doel, door een gelijktijdige vermin
dering van de productie en van den invoer
de situatie aan te passen aan het huidige
verminderde steenkoolverbruik. Derhalve zal
een vergunningsstelsel worden ingevoerd op
denzelfden voet als dat, hetwelk door Frank
rijk is aangenomen. Dit zal gelden tot einde
van dit jaar. Waarschijnlijk zal de overeen
komst aan den ministerraad van Vrijdag as.
worden voorgelegd.
Nader wordt het blad gemeld, dat krach
tens deze overeenkomst België zijn invoer
met 2% millioen ton zal verlagen en wel door
den invoer uit Duitschland met 1.3 millioen
ton te verminderen, die uit Nederland met
400.000 a 500.000 ton, terwijl met het restee-
rende gedeelte de invoer uit Engeland,
Frankrijk en Polen zal worden verminderd.
Onthulling Grotius Gedenkraam ai
de Nieuwe Kerk te Delft
Geschenk van de Amerikaansche Balie
In de Nieuwe Kerk te Delft, die geheel
met genoodigden gevuld was, o.w. zeer vele
autoriteiten en leden van de Holland Society
of New-York, heeft hedenmiddag de bekende
Amerikaan, Z. Exc. F. B. Kellogg, rechter in
het Permanente Hof van Internationale Jus
titie, het Grotius-raam onthuld, dat aan ons
land gescllonken is door de Amerikaansche
Balie. Dit prachtige geschenk, dat ontwor
pen is door den bekenden glasschilder Joep
Nicolas, is geplaatst in het dwarsschip van
de kerk tegenover het raam van Willem van
Konijnenburg.
De heer W. Westerman, voorzitter van de
Nederlandsch-Amerikaansche Fundatie te
's-Gravenhage, onder welker auspiciën de
plechtigheid geschiedde het voornaamste
werk is gedaan door de zusterorganisatie de
zer stichting, de Nederlandsch-Amerikaan
sche Fundatie te New-York, in zooverre dat
zij haar bemiddeling verleende bij het ver
wezenlijken van een in den boezem van de
Amerikaansche balie gerezen initiatief
was de eerste der sprekers van dezen mid
dag, die mede door orgelmuziek werd opge
luisterd.
Mr. William Gorham Rioe, voorzitter
van de State Civil Service Commission van
den Staat New-York en vice-president van
de Nederlandsch-Amerikaansche Fundatie,
sprak als vertegenwoordiger van deze orga
nisatie.
De heer Westerman gaf vervolgens het
woord aan Z. Exc. F. B. Kellogg, die met
een rede het gedenkraam namens de Ame
rikaansche Balie aan het College van Kerk
voogden overdroeg.
Namens de Kerkvoogdij der Neder-
auitsch Hervormde Gemeente van Delft
sprak ten slotte de heer J. C. van Woerden,
voorzitter van het College van Kerkvoogden
der Nieuwe Kerk te Delft.
Trampersoneel „St. Raphael"
Vergadering le Breda
Zondag hield de 8ste vakafdeeling tram
wegpersoneel, georganiseerd in den Ned. R.
K. Bond van Spoor- en Tramwegpersoneel
„St. Raphaël", te Breda haar tweede ver
gadering van dit jaar.
Na opening door den heer Geers, voorzit
ter, kwam aan de orde: verkiezing van een
voorzitter en twee bestuursleden wegens pe
riodiek aftreden van de heeren L. Geers,
Bont en Van Galen. Er waren geen tegen-
candidaten gesteld, zoodat genoemde heeren
herkozen werden verklaard.
Langdurig werd stil gestaan bij de betee-
kenis van het Rapport der Staatscommissie-
v. d. Vegte, welk rapport spreekt over de fi-
nancieele verhoudingen tusschen de tram
wegen en de regeering, het autobusvraagstuk
voor de tramwegen, concentratie der bedrij
ven en fusie, waarbij de hoop werd uitge
sproken, dat regelend zal worden opgetreden
ten aanzien van eventueel overcompleet ko
mend personeel bij concentratie- en pensi
oenregeling. Verder werden nog een paar
belangrijke vraagstukken voor het tramper
soneel besproken. Het Hoofdbestuur werd
verzocht voor de eerstkomende vergadering
van den Raad van Afgevaardigden als punt
op de agenda te plaatsen: invoering van een
steunfonds voor spoor- en tramwegpersoneel.
Hierna sloot de voorzitter deze goed ge
slaagde vergadering met den Chr. groet.
Gisteren geopend
De Zesde R.K. Paedagogische Week, welke
op 24, 25 en 26 Augustus in het Conserva
torium van de RK. Leergangen te Tilburg
gehouden wordt, is door den rector der R.K.
Leergangen, den Hoogeerw. Hooggel. Heer
mgr. prof. dr. Th. Goossens, officieel geopend.
Aan het slot van zijn rede vestigde prof.
Goossens de aandacht op de tentoonstelling
van leermiddelen en schoolboeken, welke even
te voren door het Eerste Kamerlid den heer
H. Blomjous, in het Scala-gebouw was ge
opend en om haar veelzijdigheid werd ge
prezen.
De eerste inleiding, handelende over:
Godsdienst en Zedelijkheid, werd gehouden
door den Hoogeerw. Hooggel. Heer mgr. prof.
dr. J. Hoogveld, hoogleeraar aan de R. K.
Universiteit te Nijmegen.
Vechtpartij
In den nacht van Zaterdag op Zondag
heeft op straat te Heerlen een vechtpartij
plaats gehad, waarbij de messen zich niet
onbetuigd lieten. Een der vechtersbazen
liep een aantal steekwonden op aan armen,
beenen en hoofd, terwijl een ander na het
gevecht een stuk van een vinger bleek te
missen.
Onguur gezelschap
Eenige weken geleden trok het de aan
dacht der recherche te Eindhoven, dat daar
ter stede twee vreemdelingen vertoefden,
vergezeld van twee verdachte vrouwen. Na
onderzoek bleek, dat deze vrouwen uit Ant
werpen waren overgebracht en eenige bont
mantels en andere goederen in bezit hadden.
In de woning van R. K., caféhouder, hielden
zij verbliif. Het onderzoek te Antwerpen
wees uit, dat zij aldaar aan de van Maer-
lantstraat een paar bontmantels, eenige
goederen en nog 14.000 francs hadden gesto
len Een van beide vrouwen had in dat pand
een kamer bewoond, zoodat de gevolgtrek
king voor de hand lag. In overleg met de
Belgische justitie kwam de heer Wils, com
missaris van de justitioneele politie, naar
Eindhoven, terwijl de rechter van onderzoek
te Antwerpen de aanhouding van de twee
vreemdelingen J. F, A. E. en J. L. verzocht.
In den nacht werden dezen en de caféhou
der R. K. gearresteerd, terwijl ook de vrou
wen in hechtenis werden genomen als onge-
wenschte vreemdelingen. Zij bekenden den
diefstal van de bontmantels, het geld kon
echter niet worden opgespoord. De beide
vreemdelingen zijn opgesloten in het Huis
van Bewaring te 's-Hertogenbosch, in af
wachting op de aanvraag tot uitlevering. De
vrouwen zijn naar België uitgeleid.
Een goede vangst
De handschoen met de vier vingers.
Dezer dagen werd de hand gelegd op een
berucht sujet, dat verdacht wordt schuldig
te zijn aan verschillende inbraken. Te Dru-
nen (N.-Br.) waren inbraken gepleegd. In
een der perceelen was een behoorlijke voor
raad inbrekersmaterieel achtergelaten, waar
onder een handschoen met.... vier vingers!
Deze bijzonderheid zou den inbreker aan
brengen, want door de Haagsche politie was
een verdachte Duitscher gearresteerd, die de
eigenaardigheid had aan één der handen
een vinger te missen. Dit leidde er toe poli
tie uit de Brabantsche Langstraat, waar
Drunen gelegen is, naar Den Haag te diri-
geeren. Inmiddels was de betreffende Duit
scher naar Arnhem op transport gesteld, al
waar de bovenbedoelde Brabantsche politie
mannen, rijksveldwachter van de Griendt en
de wachtmeester der brigade marechaussee
te Waalwijk, den verdachte een verhoor af
namen. De man gaf toe, dat de handschoen
met de vier vingers inderdaad zijn eigen
dom was.
Uit alles blijkt, dat hier een zeer goede
vangst is gedaan. De man met de vier vin
gers bleek in het bezit van eenige met scherp
geladen revolvers. Hij tracht door uitvluch
ten zijn schuld te ontkennen, doch men is
ervan overtuigd den dader der diefstallen te
Drunen, alsmede van een aantal andere in
braken, in handen te hebben.
