cz
Stadsnieuws
tweede blad
WOENSDAG 26 AUGUSTUS 1931
BLADZIJDE 1
Mr. Heerkens Thijssen
<De „MITTOVOS" te Haarlem
I
De minimum prijzen voor
hyacinten
F. J. Eldering Wz. f
mm»
mmm
1. Congregatie der Missionarissen van de
H. Familie.
2. St. Joseph's Congregatie, Mill-Hill.
3. Paters Passionisten.
4. Paters Montfortanen.
5. Paters van den H. Geest.
6. Surinaamsche Missie. Holl. P.P. Redemp
toristen.
7. Priesters van het H. Hart (van Jezus).
8. Sociëteit van het Godd. Woord. Steyl-Uden.
9. Paters Lazaristen. (Congregatie der Missie)
10. Missionarissen van het H Hart. (Missiehuis
Tilburg).
11. Paters Assumptionisten.
12. Orde der Nobertijnen.
13. Paters Carmelieten.
14. Sociëteit der Afr. Missiën van Cadier en
Keer.
15. Missiën van Scheut.
16. Witte Paters van Kardinaal Lavigerie.
17. Paters Kruisheeren.
18. Sociëteit van Maria of P.P. Maristen.
19. Paters Dominicanen.
20. Paters Jezuieten.
21. Paters Minderbroeders Franciscanen.
22. Paters Minderbroeders Capucijnen.
23. Paters der H.H. Harten, Ginneken.
24. Secretariaat v. h. H. Hart „Regina Coeli"
25. Apostolisch Vicariaat van Noorwegen.
26. Latijnsch Patriarchaat van Jerusalem.
V erkeerswaarnemingen
op de Rijkswegen
Afscheid van het Burgerlijk
Armbestuur
Dinsdagavond werd door het Burgerlijk
Armbestuur aan den afscheidnemenden
Voorzitter, den heer Mr. J. N. J. E. Heerkens
Thijssen, hulde gebracht voor de leiding
Van dezen belangrijken tak van dienst in
onze gemeentehuishouding.
In de antieke bestuurskamer van het
Stads-Armen- en Ziekenhuis in tegenwoor
digheid van alle leden en van den directeur,
jjverd de voorzitter toegesproken door den
meer G. Wolzak, tweeden voorzitter van
het B. A.
Spr. bracht in herinnering, hoe de heer
Heerkens Thijssen in September 1915 het
Voorzit'erschap aanvaard had. Destijds gold
het de verzorging van een 700 hulpbehoe
venden en was het budget niet hooger dan
18.000 per jaar, terwijl deze getallen thans
zijn pl.m. 2500, bij een bedrag van 400.000
Per jaar!
Deze „vooruitgaande achteruitgang" heeft
het werk zeer verzwaard, doch zoowel toen
als nu heeft de voorzitter met bekwame
hand en met een warm hart dezen arbeid
geleid en is voor ieder der leden de raads
man geweest, die hen dit moeilijke werk
heeft helpen uitvoeren, zoo goed als het
mogelijk is.
Spr. bracht hem daarvoor den dank van
't geheele bestuur, dat gemeend heeft, dezen
dank ook nog een meer blijvenden vorm te
moeten geven.
In een fraai uitgevoerde map was een keu
rige Oorkonde met de opdracht in Oud-Hol-
landsche spelling gevoegd ter begeleiding
Van een foto van het geheele bestuur, den
Voorzitter er bij, zonder dat deze bij de op-
heming tegenwoordig was geweest. De ar
tistieke bewerking van dit geschenk is gele
verd door den heer G. A. Luitingh en de
foto door den heer J. v. d. Vlerk.
De heer Heerkens Thijssen dankte in ont
roerde stemming voor dit blijk van waar
deering en sympathie. In het bijzonder den
heer Wolzak en voorts aan allen betuigde
hü zijne hoogachting voor de wijze waarop
hllen zich inspannen om het werk van net
B. A. op de beste manier te volbrengen. Bij
Zooveel verschil van opvatting en beginsel
is het te loven, dat er zulk een goede samen-
Werking heeft bestaan en nog bestaat. Spr.
hoopt, dat dit ook in de toekomst met zijn
opvolger het geval zal zijn. Hij ging den
loop der geschiedenis van deze zestien jaren
ha, herinnerde aan den overgang, toen
Schoten bij Haarlem werd aangesloten en
de verschillende werkwijzen der Armbesturen
ih overeenstemming moesten worden ge
bracht. „Schok van opinies" is wel eens
hoodzakelijk geweest om tot de waarheid
te komen! Het werk moet geleid worden
met het hart èn met het hoofd; er is geen
onuitputeltijke kas, waaruit geput kan wor
den, er moet met oordeel worden gesteund.
Be wijze van werken in Haarlem is door den
Voorzitter aan meer dan eene andere ge
meente ten voorbeeld gesteld mogen wor
den. Het zelf zien en niet alleen door de
hogen van ambtenaren kijken, blijft de aan-
Èewezen weg.
Spr. is dankbaar, dat hij in het bestuur
Van „Armenzorg en weldadigheid" op uit
drukkelijk verlangen nog een plaats heeft
behouden (men stelde dit op prijs) en daar
door nog contact behoudt met den arbeid.
Hij j^rengt hartelijk dank aan al de leden;
Ze hebben hem de taak gemakkelijk ge
maakt. Spr. is zeer ingenomen met het
schoone cadeau, dat een voorname plaats in
zijn herinnering zal innemen. Het zijn moei-
hjke dagentelkens van een werk dat
°hs lief geworden is, afscheid te moeten
hemen, maar de wijze waarop het geschiedt,
Seeft vreugde bij de weemoedige s'emming.
Spr. neemt dit afscheid nu, terwijl hij nog
kracht heeft ontvangen om te werken, en
beeft niet gewacht, tot anderen hem een
Wenk daartoe zouden moeten geven!
Met applaus stemde de vergadering met
be hulde in en bleef nog een poos na afloop
Van de werkzaamheden in aangename stem-
•hing bijeen.
die zich uit in ongekende prijsdaling en on
verkoopbaarheid. van een groot deel der pro
ductie en onmogelijkheid van export, is te
beschouwen als een onderdeel van de groote
kapitalistische wereldcrisis, in het bijzonder
van de landbouwcrisis, en heeft zich in de
laatste maanden, speciaal door de verscher
ping van de crisis en credietcrisis in Duitsch-
land, in tot nu toe ongekende mate in Ne
derland verergerd. De uitvoer die meer dan de
helft der opbrengst moet opnemen, dreigt te
verdwijnen. De prijsdaling op de binnenland-
sche markt is eveneens buitengewkon Hierbij
komt nog de aardappelziekte. Deze crisis der
kapitalistische wereld berooft de werkende
tuinders van de vruchten van hun zwaren
arbeid en dreigt voor den komenden winter
met ernstige verscherping van hun nood.
De vergaderden waren van oordeel dat de
georganiseerde strijd tegen nood, tegen ver
koop wegens belastingen en schulden en on
betaalbare pachten enz. in solidariteit moet
worden gevoerd met de werkers van de ste
den.
«LM*
UOTLO ■«BHTirtej
rarrLS srmcmH^.
MUCEK-IOOUM
Shahs»
KAMjlfcM rH
Examen handenarbeid
Geëxamineerd 12 candidaten. Geslaagd de
dames W. Brouwer en S. Kok, beiden te
Zeist, C. E. Munsterman te Amsterdam en
J. E. C. Vernout te Haarlem.
Examen hoofdacte
Geëxamineerd 6 vr. en 2 mannel. candida
ten. Geslaagd de dames P. C. Buite te Am
sterdam, H. J. Garritsen te Egmond a. d.
Hoef, A. P. van der Vlugt te Haarlem en E.
R. G. C. Pieters te Nibbixwoud en de heer
H. J. Lamus te Amsterdam.
Het stationsemplacement Overveen
Aanbesteding verbetering
Gisteren werd te Utrecht aanbesteed: het
afbreken van het 2e perron en het op de
zelfde plaats maken van een verhoogd perron
met tegelbevloering, het sloopen van een
overdekte zitbank, het maken van een abri
en het wijzigen van daarmede in verband
staande werken op het stationsemplacement
te Overveen. Raming 9350. Ingekomen
waren 54 biljetten.
Laagste inschrijver was J. M. Janbroers,
Amsterdam, met 6800. Hoogste inschrijver
J. Ooms te Avenhorn, met 10.434.
Het contract verbroken
Naar het „Wkbld. voor Blclt." verneemt, heb
ben j.i. Zaterdag de onderteekenaars van het
voor eenige weken geleden gesloten minimum-
Prijzencontract voor hyacinten besloten, de
°vereenkomst als geëindigd te beschouwen,
®mdat de aanleiding er toe vervallen is, nu
®je Prijzen zich hersteld hebben. De contrac
tanten zijn derhalve van hun verplichting
ontslagen.
noodtoestand voor de tuinders
Program van actie opgesteld
Tuinders van onderscheiden richting zijn
oezer dagen te Purmerend bijeengekomen
0,n den steeds ernstiger wordenden toestand
van de werkende tuinders te bespreken en
een program van actie voor te stellen, dat
Bij het overlijden van den heer P.^-J.
Eldering schrijft het „Weekblad voor
Bloembollencultuur":
Na een ziekte van een half jaar is hü,
slechts 59 jaar oud, bezweken. Een groot
verlies voor zijn kinderen en voor de door
hem lange jaren bestuurde exportzaak, be
kend onder den naam W. J Eldering Zn.
aan den Bloemendaalscheweg.
Tot hij zich voor een jaar of tien officieel
terug trok, was de heer Eldering ook naar
buiten de leider, maar zijn functie van di
recteur der uit den L. T. B.-kring voort
gekomen N. V Zaadteelt en Zaadhandel
verhinderde hem niet om achter de scher
men de raadsman en leider te zijn van het
uitgebreide bedrijf.
Met den heer Eldering verliest Overveen
opnieuw een van zijn bekwaamste bloemis
ten, een man bovendien die aller achting
genoot en in en buiten het vak velen grcote
diensten bewezen heeft.
Het is misschien niet algemeen bekend,
dat de thans overledene indertijd de eerste
was die bloembollenteelt in den Anna
Paulownapolder is gaan beoefenen.
Hij was indertijd jarenlang voorzitter van
de R. K. Patroonsvereeniging en tot zijn
overlijden lid van het Parochiaal Kerkbe
stuur van Overveen en regent van „Huize
Duinrust
Van het bestuur der afdeeling Overveen
Bloemendaal heeft hij voor den oorlog eeni
ge jaren deel uitgemaakt (tot 1909).
Het verscheiden van Frans Eldering heeft
in breeden kring ontroering gewekt. Men
herinnert zich de vele moeilijkheden waar
aan hij het hoofd heeft moeten bieden.
Dat hij thans in vrede moge rusten.
Zooals wij reeds verscheidene malen gemeld hebben, zal te Haarlem van 10 tot
en met 25 October de „Mittovos" gehouden worden. Allereerst van 10 tot en met
17 October vindt de congresweek plaats en van 18 tot en met 25 October de
groote missie-tentoonstelling. De tentoonstelling wordt gehouden in het Veiling-
of H.(olland's) B.(loembollen) G.(enootschap)-gebouw aan den Kleine Houtweg
te Haarlem. Het gebouw zal er tijdens de tentoonstelling als volgt uitzien:
Wanneer men den hoofdingang aan den Kleinen Houtweg binnenkomt, is rechts
het loket voor kaartenverkoop en links boekenverkoop. In het voorste gedeelte
der zaal bevinden zich lit postkantoor, Paterskamer, toiletten, enz. De zijden
der zaalzijnge heel bezet door de verschillende stands. De 26 verschillende af-
deelingen, waar de meest curieuze voorwerpen uit alle missies worden tentoon
gesteld, zullen zeer zeker een buitengewonen aanblik bieden. Immers, deze ten
toonstelling belooft de interssantste te worden, welke ooit te Nederland op dit
gebied gehouden is. In het midden der zaal bevinden zich een muziek-podium,
de verloting-tafels, een H. Hartbeeld, enz. Achter in de zaal kan men een Chi-
neesch dorp uit het bergland van Z. Shansi bewonderen, terwijl men daar ook
de afdeelingen Naaikrans, Huisvlijt, de speciale buffetten, een bar en nog een
muziek-podium vindt. Op de boven-verdieping zal een Bazar worden gehouden.
Daar zijn ook de bestuurskamer en koffiekamer gevestigd. Ongetwijfeld zal de
„Mittovos" zich in de belangstelling van duizenden kunnen verheugen. Er zal
»een katholieke Nederlander zijn, die zal verzuimen deze buitengewoon interes
sante expositie te bezoeken. Allereerst om het vele belangwekkende dat hier ge
boden zal worden en minstens even zeer, omdat men op deze wijze het prachtige
missiewerk steunt. Bovenstaande teekening geeft een beeld van wat er komen
zal tijdens de „Mittovos"-weken.
Bezoek aan den Rijksvischafslag
Hedenmorgen heeft de commissie, inge
steld in verband met de krisis in het
trawlvisscherijbedrijf, een bezoek gebracht
aan den Rijksvischafslag te IJmuiden.
Cursus Spelleiding
in
*>re:
staat is om voor hen een oplossing te
ngen. Geconstateerd werd dat de crisis,
Uitgaande van het R. K. Juvenaat
Door het bestuur van het R. K. Juvenaat
in het Bisdom Haarlem is op 21, 22 en 23
Augustus te Hilversum een cursus in spel
leiding georganiseerd voor jeugdleiders.
In den namiddag van den len dag werd
een 30-tal deelnemers hartelijk ontvangen
door de Eerw. Praters van de Kweekschool
te Hilversum, waar de deelnemers geduren
de drie dagen een meer dan vriendelijk thuis
gehad hebben.
De Hoogeerw. heer J. M. Lucassen, deken
van Beverwijk, had de geestelijke leiding op
zich genomen. Hij interesseerde zich buiten
gewoon voor dezen cursus en heeft hem dan
ook met de grootste aandacht geheel ge
volgd.
i.ygii'i'fWiiiT
®*en fraai stukje werk van de stucadoors-leerlingen te Haarlem.
Na het Lof begaven de deelnemers zich
omstreeks zes uur naar het schitterende ge
meentelijke sportpark, waar met den eigen
lijken cursus, waarvoor de heer Dekker, di
recteur van het sportpark, zijn belanglooze
medewerking verleende, begonnen werd.
Gedurende den geheelen cursus heeft deze
zich een subliem leider getoond, die uit de
deelnemers wist te halen wat er in zat, en
hun een kijk heeft gegeven op verschillende
balspelen, wat zeker niet zal nalaten vruch
ten af te werpen in de toekomst, wanneer
de jeugdsport zal zijn ondergebracht bij de
verschiUende patronaten.
De morgen van den tweeden dag, die reeds
om zes uur begon, werd besteed aan spel
leiding, waarna 's middags een excursie volg
de door de prachtige omstreken van Hilver
sum.
De avond werd wederom aan spel besteed.
Tot slot van dezen dag werd een voetbal
wedstrijd gehouden, waarvoor deken Lucas
sen den aftrap deed.
De wedstrijd werd niettegenstaande de ver
moeidheid van verschillende spelers, met
groot enthousiasme gespeeld en eindigde met
een 10 overwinning voor een der partijen.
Tijdens het middagmaal van den derden
dag werd door den nestor van de deelnemers,
den heer W. Heideman uit Leiden, een har
telijk dankwoord gericht op de eerste plaats
aan deken Lucassen voor de aangename wij
ze waarop hij de deelnemers aan zich wist
te binden. Op de tweede plaats aan den heer
Dekker voor zijn buitengewoon aangename
leiding en op de derde plaats aan de Eerw.
Fraters voor de geriefelijke ontvangst in hun
Kweekschool. In alles waren zij de deelne
mers terwille, geen moeite was hun te veel
en het is voor een groot deel aan hen te
danken, dat deze cursus in aangename her
innering zal blijven bij alle deelnemers.
Na het middagmaal begaven de cursisten
zich naar het R. K. Jongelingen Vereeni-
gingsgebouw van de St. Vitus-parochie, waar
practisch bewezen werd hoe goed de nieuwe
richting in de patronaatsbeweging kan wor
den doorgevoerd, vooral met het oog op
groepsindeeling en het vrije clubsysteem.
Onder leiding van de patronaatsheeren-
cursisten J. Jansen en Th. Terlinden werd
hier het Volley-spel gedemonstreerd en door
de heeren cursisten beoefend. Daarna werd
op het Kweekschoolterrein onder leiding
van den heer Dekker een honkbalwedstrijd
gehouden, waarmede het practische ge
deelte van den cursus beëindigd was.
Onder een kort Lof heeft deken Lucassen
zijn dank betuigd aan de cursisten, aan den
heer Dekker voor zijn tactvolle leiding en
nooit versagenden noch verflauwenden
ijver, aan de Eerw. Broeders voor hun on
verdroten zorg enz.
Daarna gaf Zijneerw. aan de hand van
het evangelie van den dag eenige nuttige
en practische wenken en besloot dezen
welgeslaagden cursus met een enthousiast:
„Voor Christus onzen Koning, God wii
het. Amen."
Te groote wateronttrekking
aan de duinen
Zoetwater van IJsselmeer of Rijn?
Door de Vereeniging tot behoud van Na
tuurmonumenten is voor eenigen tijd een
commissie benoemd inzake de gevolgen der
wateronttrekking aan het duingebied o.a
voor de Wijk aan Zeeër en Heemskerker
duinen.
Het door deze commissie uitgebrachte rap
port bevat eenige conclusies, in de toelich
ting waarbij wordt gezegd, dat zich onder
de duinen een zoet water „lichaam" bevindt,
hetwelk zich langs onze geheele kust en ook
op de eilanden uitstrekt. De breedte wisselt
met die van het duinlandschap, zijn dikte
bedraagt in het maagdelijk duinlandschap
meer dan 100 Meter.
Di zoetwat rli^haam der duinen drijft op
analoge wijze, als een ijsberg dat doet, in
den vorm van een reusachtigen band op
voer uit de meer oostelijk gelegen andere
zoetwater bevattende gronden. De eenige toe
voer. waaruit het ontstaan van een zoetwa-
tervoorraad in en onder het duinlandschap
kan worden verklaard, is de atmosferische
neerslag. In waterwinningskringen noemt
men, hetgeen van een neerslag in den bo
dem dringt, den nuttigen regenval.
Er wordt op gewezen, dat het duinwater
behalve als drinkwater ook in andere op
zichten van groote beteekenis is. Het is b.v.
een beveiliging voor de brakke wel, welker
bestaan en verband met de zee in den Haar
lemmermeerpolder is aangetoond.
Voorts is van belang de afstrooming van
duinwater, dicht onder de oppervlakte, naar
het achtergelegen polderland en de verzoe
ting van zijn bodems, welke daarmede ge
paard gaat.
In ons klimaat was het duinlandschap
eertijds van nature des winters en in het
voorjaar zoo vochtig, dat vele lagere gedeel
ten daarvan dan geregeld onder water ston
den. Het grondwater trad dan plaatselijk
uit den bodem te voorschijn. Het gevolg was
een sterk vochtlievende vegetatie ter plaatse
en in de laagste gedeelten zelfs veenvorming.
Een en ander verleende het lager gelegen
duinlandschap een groote stabiliteit, in te-
gens'.elling met de gedeelten der heuvels die
ver boven het grondwater liggen en steeds
aan gevaar bloot staan, beweeglijk te wor
den en te gaan stuiven.
Een verdrogend duinlandschap verliest
voor een groot deel zijn waarde als natuur
lijk landschap en wordt als recreatieterrein
onbruikbaar.
Wat het duinwater in economisch opzicht
beteekent, wordt aangetoond in verband met
de dichtbij liggende gronden, die van 't weg
zakkende water profiteeren en welke gron
den zich daardoor leenen tot kostbare cul
turen (bloembollen, warmoezerijen etc.).
Daar het duinwater van zoo veelzijdige
beteekenis is, wordt opgemerkt, dat deze
kostbare natuurschat door ons verre van vol
doende wordt gewaardeerd en dat voor het
behoud daarvan practisch zoo goed als niets
of althans zeer weinig wordt gedaan.
Verder wordt geconcludeerd, dat onttrek
king van water aan het'duingebied voor
drinkwatervoorziening slechts tot een zeker
maximum geoorloofd is, en aangetoond, dat
de maatstaf van watervoorziening thans
verre wordt overschreden en dat de tijd voor
bezinning gekomen is.
Opgekomen wordt tegen het beginsel „het
water weg te halen, waar het maar te vin
den is" en aangetoond wordt, dat Amster
dam te Leiduin meer dan het dubbele per
jaar verpompt dan den nuttigen regenval.
Voor 't Provinciaal Waterleidingbedrijf geldt
hetzelfde.
In het rapport wordt voorts gezegd, dat,
afgezien van de vraag, of er al dan niet be
perking op de winning en het gebruik van
het duinwater wordt gesteld, het duin als
waterreservoir in afzienbaren tjjd onvoldoen
de zal blijken. Er wordt op gewezen, dat de
directie van het Provinciaal Waterleiding
bedrijf en ook Amsterdam naar andere win-
plaatsen omzien en dat liet waterverbruik
in het algemeen steeds tijgende is en dat
een nog veel hooger verbruik wordt verwacht.
Met de toenemende waterbehoefte zal men
iius in ons land bedacht moeten zijn op ge
heel andere winningswijzen en er zal zich
een ontwikkeling moeten voltrekken, waarin
men elders reeds lang is voorgegaan; in-
plaats van uit het grondwater zal men de
watervoorziening uit het oppervlaktewater
moeten gaan dekken. De eenigt voorraad,
die thans daarvoor in aanmerking komt, is
de Rijn, die met een aanvoer van 2000 M3
per seconde ons land binnenkomt.
Volgens de laatste conclusie van het rap
port meent de commissie met het ooe op de
middelen die zullen moeten worden be
raamd om de voorziening van Nederland
met water voor menschelijk gebruik en voor
landbouw en veeteelt blijvend te verzekeren,
dat het ten zeerste noodig is autoriteiten en
publiek meer te doordringen van de zeer
buitengewone waarde, welke een zoet IJssel
meer daarbij toekomt. De verwezenlijking en
waarborging van dezen natuurscha is van
zoodanig belang, dat reeds nu van overheids
wege maatregelen moeten worden beraamd:
a. om de verzoeting zooveel mogelijk te be
vorderen en te versnellen;
b. de goede hoedanigheid van het water
te verzekeren en hierbij vooral te letten op
den invloed van den toevoer van brak pol
derwater, riool vocht en industrie-afval.
Het ligt op den weg der vereeniging, het
initiatief te nemen bij publiek en regeering
voor deze aangelegenheid grooterv belang
stelling te wekken en de wensdh wordt uit
gesproken. dat bij het eerstvolgende wets
ontwerp tot verdere drooglegging binnen de
afgesloten Zuiderzee de volksverteg°nwoor-
diging omtrent deze vraagstukken worde in
gelicht en dat in het bijzonder een zoutba-
lans van het IJsselmeer, voor zoover die dan
zal zijn op te stellen, zal worden gegeven
en ae vermoedelijke invloed van de inpol
dering daarop zal worden nagegaan.
Omdat de commissie het noodig acht, dat
de beteekenis en regeling der watervoorzie
ning in verband met andere belangen door
het centrale gezag opnieuw onder de oogen
•vordt gezien en regelend wordt opgetreden,
teneinde de harmonie te hersteilen heeft zij
"en voorstel geformuleerd om er bil de re
geering op aan te dringen;
a dat voorschriften volgens welke water
onttrekking aan de duin' n moet wo-jen be
oordeeld. worden vastgesteld:
b. dat op grond daarvan een onderzoek
worde ingesteld;
lo. naar de doelmatigheid en oordeelkun
digheid van de winning en het gebruik, zoo
als die thans plaats vindt;
2o. naar daaruit voortvloeiende schadelijke
gevolgen of misstanden en eventueele fouten
daarbij begaan,
c. dat regelingen woruen getroffen, waar
bij datgene wordt voorgeschreven of verbo
den:
lo. wat de stabiliteit van den duinwater
voorraad verzekert, resp. in gevaar brengt;
2o. wat benadeeling der gemeenschap uit
anderen hoofde of onrechtmatige verkorting
van rechten van grondeigenaren, resp. grond
gebruikers binnen het winningsgebied en om
geving voorkomt, resp. te weeg brengt;
en dat tevens de middelen worden beraamd
om tot herstel van onrecht en aangerichte
schade te komen;
d. dat met de uitvoering der sub c. ge
noemde regelingen een bijzonder lichaam
worde belast.
In de toelichting wordt gezegd, dat het
vaststellen van deze voorschriften moet voor
afgaan aan het eveneens zeer noodige onder
zoek, omdat alleen op deze wijze bepaald kan
worden, welke gegevens verkregen moeten
worden. De uitvoering van de vermoedelijk
biervoor noodige wet en ,het Instellen van
het daarbij gevorderde onderzoek moet. naar
de meening der commissie, niet worden op
gedragen aan de Centrale Commissie of het
Centraal Bureau voor Drinkwatervoorzie
ning, omdat ook andere belangen dan die
der drinkwatervoorziening er bij zijn betrok
ken. Men denke slechts aan die van den
landbouw (verzouting van het polderwater),
van de natuurbescherming, van den water
staat (behoud van de duinen als zeewering),
van de grondeigenaren in de duinen, enz.
H. i. moet een afzonderlijk lichaam inge
steld worden, onder een onafhankelijken
voorzitter, waarin naast een ruime vertegen
woordiging van de waterleidingtechnici (te
kiezen buiten den kring der te controleeren
bedrijven), plaats is voor vertegenwoordigers
van de bovengenoemde belangen, benevens
voor eenige juristen en geologen.
Het verkeer in 1929
Vanwege het officieel Orgaan der Vereeni
ging Het Nederlandsche Wegencongres is een
extra nummer verschenen, dat een verslag
bevat betreffende de verkeerswaamemingen
in 1929 op de Rijkswegen.
Daaraan is het volgende ontleend:
In de maanden Augustus, September en
October van het jaar hebben, evenals in 1923
en 1926, op de Rijkswegen in Nederland waar
nemingen betreffende het verkeer plaats ge
had en wel in den regel om de 8 dagen.
De waarnemingen geschiedden op de ze
ven verschillende dagen eener week. Twee
waarnemingsdagen vielen in Augustus, drie
in September en twee in October. Daarbij
is getracht om zooveel mogelijk bijzondere,
d.w,z. wekelijks zich niet herhalende ver
keersomstandigheden van langeren duur, zoo
als die voorkomen bij jaarmarkten, kermis
sen, bij sommige feestdagen en in tijden van
intensief toerisme en massaal landbouwver-
keer, uit te schakelen.
Op wekelijks terugkeerende marktdagen
is natuurlijk wel een waarneming verricht.
De waarnemingen hebben plaats gehad ge
deeltelijk gedurende 10 en 14 uur, gedeeltelijk
gedurende 14 uur.
In verband met het voor de verkeerswaar-
nemingen gekozen tijdvak, dat zich gedeel
telijk uitstrekt zoowel over de maand van
het grootste toerisme, als over den oogsttijd
van verschillende gewassen, zullen de ver
kregen cijfers ongewijfeld hooger zijn dan
de jaargemiddelden.
Op sommige kanaalwegen en wegvakken
met weinig doorgaand verkeer zijn in 1929
geen waarnemingen gedaan, omdat hierin
geen nut werd gezien. De totale lengte, waar
over waarnemingen geschiedden is dan ook
teruggebracht van ruim 2000 K.M. in 1926
,ot 1797 K.M. in 1929.
Het aantal waarnemingspunten bedroeg 352.
de gemiddelde weglengte per waarnemings-
punt derhalve ongeveer 5.1 K.M.
Uit de uitkomsten der verkeerswaamemin
gen, welke zijn neergelegd in bijlagen van het
verslag blijkt:
le. dat het drukste verkeer is waargeno
men nabij en tusschen de groote steden;
2e. dat. in het algemeen, het voorstadsver-
keer van veel meer beteekenis is dan het
eigenlijke doorgaande verkeer, doch dat dit
laatste, sedert de waarnemingen van 1926,
door de voortdurende toeneming van het
automobielverkeer is uitgebreid;
3e. dat de verhouding van het aantal
auto's en bespannen voertuigen sedert 1926
een groote wijziging toont. In het verslag
van 1926- wordt vermeld, dat het aantal
auto's zich verhoudt tot het aantal bespan
nen voertuigen als 3.65:1, terwijl deze verhou
ding voor het verslag 1929, 7.85 1 luid.
Het zwaarste verkeer werd, evenals in 1926,
waargenomen op den weg ,'s-Gravenhage
Hoornbrug ('s-Gravenhage—Rijswijk), waar
gemiddeld 13.948 ton per waarnemingsdag
van 14 uur passeerde.
Daarna volgen de wegen HaarlemDen
Haag (ben. viaduct 5.110) met een verkeer
van 10.793, Utrechtde Grebbe raarne-
mingspunt weg naar Bilthoven) met een ver
keer van 7.903 ton, HaarlemDen Haag nabij
Den Haag bezuiden van viaduct (km 45.1),
met 6900, AmsterdamHaarlem (Sloterdijk)
met 6.450 ton en Amsterdam—Haarlem (Half
weg) met 6.253 ton.
Het geringste verkeer, 319 ton, werd waar
genomen op het vak van den weg Gorin-
chemBredaBelgische grens (k.m.-paal)
6.9608.350). Daarop volgen, beneden 400
ton, vakken van dien weg van 10.93012.180
en van 12.18015.700, resp. met 375 en 380
ton.
Het zwaarste verkeer per M. nuttige ver
hardingsbreedte (1711 ton) werd waargeno
men op den weg AmsterdamLaren (Dui-
vendrechtsche brug).
Daarop volgen:
UtrechtDe Grebbe (Bilthoven) met 1.581
ton, AmsterdamLaren ten O. van de Hak-
kelaarsbrug met 1.515 ton en 's-Gravenhage
Hoornbrug met 1.468 ton.
Het geringste verkeer per M. nuttige ver
hardingsbreedte werd waargenomen op een
wegvak van den weg Breda—Tilburg—Vught,
n.l. 66 ton bij k.m. 33.95.
Daarna volgen, beneden 100 ton, vakken
van de wegen:
Breda—Tilburg—Vught met 78 ton bij k.m.
41.67.
LemmerDrie Romers (waarnemingspun
ten Eesterga en Wollegaast), resp. met 78 en
83 ton.
GorinchemBredaBelgische grens (waar-
nemingspunt 3.150 en 12.180 k.m.) met resp.
97 en 94 ton.
Betreffende het rij wiel verkeer kan het vol
gende worden opgemerkt:
Het drukste rijwielverkeer vond plaats
op den weg 's-GravenhageHoornbrug,
waar bij waamemingspunt Broekslootbrug
gemiddeld 12.157 rijwielen per dag werden
waargenomen. Dan volgen, met een verkeer
boven de 3000 rijwielen, vakken van de we
gen:
's-GravenhageLoosduinen, waamemings
punt Geestbrug, met 7055 rijwielen, Arnhem—
Dieren bij k.m. 27 met 5424 rijwielen.
EnschedeGlanerbrug bij k.m. 74.06 met
5463 rijwielen.
Borne—Hengelo bij k.m. 59.44 met 3991
rijwielen.
Haagsche SchouwUtrechtsche grens bij
Woerden k.m. 52.260 met 3958 rijwielen.
Hengelo—Enschedé bij k.m. 6652 met 3299
rijwielen.
Haarlem's-Gravenhage benoorden via
duct k.m. 5.2 en Waalsdorperplein, resp. met
3283 en 3436 rijwielen.
's-Hertogenbosch —Eindhoven Belgische
grens, waamemingspunt rijweg Waalre k.m.
36.80, met 3649 rijwielen.
EindhovenLimburgsche grens k.m. 34.341
met 3074 rijwielen.
AmsterdamHaarlem bij k.m. 2.7 met 3012
rijwielen.
Het kleinste gemiddelde aantal rijwielen
per dag waargenomen bedroeg 150 en wel
op een vak van AlkmaarNieuwediep, be
noorden Schoorldam k.m. 40.800 en het vak
van den weg Drie RomersLemmer, waar-
nemingspunt Wollegaast k.m. 29.40 en 34.35,
resp. met 181 en 183 rijwielen.
Zooals hiervoor reeds werd opgemerkt, is
de verhouding van het aantal auto's tot de
som van de aantallen auto's en bespannen
voertuigen sedert de waarnemingen van 1926
sterk gewijzigd.
Het hoogste percentage auto's werd waar
genomen op den weg AmsterdamLaren, bë
de Merwedebrug, n.l. 98 pet.
Voor den geheelen weg bedraagt het ge
middelde percentage 95 pet. De bovenge
noemde cijfers hebben betrekking op den
waarnemingstijd van 6 uur v.m.—8 uur n m
Gedurende den waarnemingstijd van 6 u.
v.m.8 uur nrn. werden voor het geheele
land, op alle wegen, 164.998 eenheden waar
genomen, bestaande: voor 26.2 pet. uit mo
torrijtuigen; voor 4.2 pet. uit motorrijwielen;
voor 64.8 pet. uit rijwielen; voor 1.1 pet. uit
hand-, krui- en kinderwagens en voor 3.7
pet. uit bespannen voertuigen.
Vergelijkt men de uitkomsten der waarne
mingen van 1929 met die van 1926, dan vindt
men dat: de aantallen waargenomen automo
bielen en motorrijwielen resp. gemiddeld
met 4 pet. en 5.4 pet. zijn toegenomen, ter
wijl de waargenomen rijwielen, hand-, krui
en kinderwagens en bespannen voertuigen
resp. met 1.2 pet. 0.6 pet. en 2.4 pet. zijn af
genomen.
De nieuwe O. L. school te Noord wijk, welke 1 insdagmhldag officieel in gebruik geno
men is.
