f 3000.-
f 750.-
f250.-
f125.-
f50.-
f40.-
Nationale Spaar
en Entissiebankix
DE TROONREDE
4 oCt.
Staten Generaal
DE TROONREDE
BUREAUXNASSAULAAN 49
ADVERTENTIES 35 ct. p. regel
DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE BLADEN
DINSDAG 15 SEPTEMBER 1931
VIER EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 17871
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL
DE WERELDKRISIS BEHEERSCHT
HET REGEERINGSBELEID
Na het Plan-Hoover
Nieuwe cycloon bedreigt
Belize
Amsterdam C.t Heerengr. 508
Bijkantoor NASSAULAAN 18
HAARLEM
Katholieke Tweede
Kamerclub
Groote verwoestingen dooi
den storm te Temesvar
Overval op een
Chineesche school
Storm boven Algiers
VOORNAAMSTE NIEUWS
J. J. H'EBER ZOON
OPTICIENS FABRIKANTEN
Groote Houtstraat 166 Haarlem
TELEGRAFISCH WEERBERICHT
Telefoon No. 13866 (drie lijnen)
Postrekening No. 5970.
ABONNEMENTENvoor Haarlem en
Agentschappen: per week 25 et.; per
kwartaal 3.25; per post, per kwartaal
3.58 bij vooruitbetaling.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
VRAAG- EN AANBOD-ADVERTEN
TIES, 1—4 regels 60 ct. p. plaatsing;
elke regel meer 15 ct., bü vooruitbeL
Bij contract belangrijke korting.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
tusschen den tekst 60 ct. per regel.
Alle abonné's op dit blad zijn ingevolge de verzekeringsvoorwaarden
tegen ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeeringen
Levenslange geheele ongeschiktheid tot werken door
verlies van beide armen, beide beenen of beide oogen
bij een ongeval met
doodel ijken afloop
bij verlies van een hand
een voet of een oog
bij verlies van een
duim of wijsvinger
bij een breuk van
been of arm
t>!j verlies van 'n
anderen vinger
De wereldkrisis, die nog maar steeds
toeneemt in omvang en hevigheid, be-
heerscht het geheele regeerbeleid. Op
onrustbarende wijze is de krisis steeds
dieper doorgedrongen en zwaar
drukt zij op alle takken van volkswei-
vaart. Geen wonder dat de Troonrede
daarvan in hevige mate den weerslag
ondervindt en voor het grootste deel
gewijd is aan de uiteenzetting van den
werkelijk zorg barenden ekonomischen
toestand.
Groote voorzichtigheid is geboden en
daarom moeten tal van plannen van de
regeering en zeker die, welke geld zouden
kosten, gewijzigd worden of achterwege
blijven. Afgescheiden van het ont
wrichte ekonomische leven, vormt de
krisis ook een ernstige bedreiging voor
de gezondheid van 's lands financiën.
Toen er het vorige jaar in de Troonrede
nog slechts sprake was van een don
kere schaduw, die de ingetreden krisis
wierp over de financiën van het land.
sprak de socialistische pers van een
misleidend spel, een brutale uitdaging,
omdat men van tekorten niets geloofde,
die waren vroeger ook voorspeld en toen
kwamen er overschotten. Dat zal nu
zeker niet het geval zijn. De werking
van ons belastingstelsel is oorzaak, dat
de opbrengst niet evenredig is aan de
conjunctuur van het oogenblik, maar
dat die opbrengst reeds nu hard ach
teruit gaat, kan zelfs de sociaal-demo
cratische pers niet meer ontkennen.
Minister De Geer heeft bovendien dezer
dagen medegedeeld, dat er op de be
grooting voor het volgend jaar een te
kort is van 75 millioen. In hoeverre
deze berekening optimistisch of pessi
mistisch is, kunnen we nu niet beoor-
deelen, maar we hebben toch wel reden
om aan te nemen, dat de minister niet
ver mis zal zijn. Dat wil dus zeggen,
dat de Staat een achtste deel van de
totaal-uitgaven zal missen en dat dit
reden geeft tot een beroep op buiten
gewone ingetogenheid en offerzin van
ons volk, ligt voor de hand.
Wat er echter geofferd zal moeten
worden om het financieel evenwicht
zoo mogelijk te behouden, wordt niet
medegedeeld. De millioenennota, die
heden aan de Tweede Kamer zal wor
den aangeboden, zal dat geheim ont
hullen. Voorloopig is alleen bekend, dat
er een belasting zal komen op de ben
zine. Er zal echter meer komen, want
de Troonrede geeft duidelijk te ver
staan, dat de regeering een beroep zal
doen op de natie om de krisis het hoofd
te bieden. We mogen slechts hopen,
dat ons volk zijn verleden getrouw zal
blijven en blijk geven van groote zede
lijke volkskracht. Aan den anderen
kant vertrouwen wij er op, dat de ver
schillende partijen zich zoo zullen op
werken, dat er eendrachtig kan worden
saamgewerkt om desnoods ook maatre
gelen, die offers kosten maar noodig
zijn, tot stand te brengen. De regeering,
die zonder twijfel ook gaarne wetten
zou brengen, die ter verbetering van
sociale toestanden gewenscht zijn, zoo
als een andere regeling voor ouder
domsrente, geeft zelf het voorbeeld door
geen enkelen geldvragenden maatregel
voor te stellen.
Ter bestrijding van de krisis worden
tijdelijke maatregelen overwogen; welke
dat zijn en voor welke bedrijfstakken
ze zullen gelden, wordt niet medege
deeld. In land- en tuinbouw vraagt
bijna iedere bedrijfstak op het oogen
blik om steun, zoodat deze tijdelijke
maatregelen nog wel eens tot moeilijk
heden aanleiding kunnen geven.
De nieuwe Veiligheidswet is het vo
rige jaar in de Troonrede ook reeds
aangekondigd, het schijnt tegenwoordig
een gewoonte te worden, dat het twee
maal moet geschieden voor een wet
komt, want hetzelfde is het geval met
de wettelijke bedrijfsorganisatie, ook al
is de strijd daarover reeds in vollen
gang.
Van groote beteekenis is de mededee-
ling, dat de regeering zal voorstellen
om te komen tot een departement van
Ekonomische Zaken en Arbeid. Het
groote vraagstuk van een gecentrali-
seerden ekonomischen voorlichtings
dienst, waarom algemeen in de Kamer
gevraagd is bij 't voorstel om reorgani
satie van dien dienst, wordt daardoor
gemakkelijker opgelost. De groote fout
van 1922 wordt hiermede gedeeltelijk
hersteld. In het voorloopig verslag over
het ontwerp van de reorganisatie van
den ekonomischen voorlichtingsdienst is
er door de Kamer gepleit voor twee
afzonderlijke departementen, zooals het
vroeger ook geweest is: een van Arbeid
en een van Ekonomische Zaken, waar
onder ook landbouw. Nu worden deze
in een departement saamgebracht, dat
daardoor wei veel omvattend wordt,
ook al gaan enkele diensten over naar
Binnenlandsche Zaken. Of de Kamer
en in het bijzonder de landbouw, die in
den laatsten tijd voortdurend roept om
een eigen departement, zich met dit
voorstel zal vcreenigen, dient te worden
afgewacht. Bezuiniging zal ook hier
wel een rol spelen, want een nieuw
departement kost geld.
Veel maatregelen om ons te verdedi
gen in den ekonomischen strijd, worden
helaas niet aangekondigd. Dat wij als
het eenige vrijhandelsland bereid zijn
alle medewerking te verleenen aan het
slechten van tariefsmuren, is algemeen
bekend en behoefde niet vermeld. Het
zou ons liever zijn geweest, als de re
geering eindelijk eens had toegezegd te
zullen komen met het reeds jaren in
uitzicht gestelde onderhandelingstarief,
waarom land- en tuinbouw en industrie
steeds dringender vragen en dat wij bij
het sluiten van handelsverdragen niet
kunnen missen. Verblijdend is de mede-
deeling, dat H. M. er zich over verheu
gen zal als eerlang de vraagstukken,
die tusschen Nederland en België han
gende zijn, op bevredigende wijze kun
nen worden opgelost. Dat wijst er op,
dat de onderhandelingen, waarover men
nu en dan iets verneemt, vooral in ver
band met de verbinding Rijn—Schelde,
toch voortgang maken. Het is te hopen,
dat het verdrag niet lang meer uit
blijft, want in dezen tijd zijn België en
Nederland in verband met den ekono
mischen toestand meer dan ooit op el
kander aangewezen.
Voor de deelen van ons Rijk buiten
Europa geldt al hetzelfde als voor Ne
derland, want ook daar doet de krisis
zich gevoelen en dalen de inkomsten
op schrikbarende wijze, zoodat ook daar
alles gedaan zal moeten worden om
evenwicht te brengen tusschen inkom
sten en uitgaven.
Deze Troonrede is van groote betee
kenis, omdat daarin op kalme en over
tuigende wijze gewezen wordt op den
hoogst ernstigen ekonomischen toestand,
waarin ook ons land is komen te ver-
keeren. Voor een paniekstemming is
geen reden. In groote samenwerking
zullen de moeilijkheden wel overwonnen
kunnen worden, maar de tijd, die aan
breekt, zal uiterste inspanning vorde
ren zoowel van de regeering als de
volksvertegenwoordiging. Een vastbera
den leiding is noodig en deze kan ons
volk met Gods hulp brengen naar betere
tijden. Het is te hopen, dat geen van
beide daarin teleur stellen.
Betalingen gestaakt
Door bankiershuis te Vlissingen
Het bankiershuis van Siegers en Co. te
Vlissingen, heeft hedenmorgen zijn betalin
gen gestaakt.
Ter opening van de zitting 19311932
der Staten-Generaal heeft H. M. de
Koningin heden de volgende Troonrede
uitgesproken:
Het is Mij aangenaam, leden der Sta
ten-Generaal, wederom in Uw midden
te verschijnen, ten einde Uwe zitting
te openen.
De economische toestand baart bij
voortduring ernstige zorg.
Reeds in het afgeloopen jaar deed de
wereldcrisis haar druk zwaar gevoelen
op het bedrijfsleven, zoowel in het Rijk
in Europa, als in de overzeesche gewes
ten. Op onrustbarende wijze is zij thans
dieper doorgedrongen. Moest reeds het
vorige jaar er op worden gewezen, dat
door de ontwrichting van het economi
sche leven verschillende takken van
land- en tuinbouw moeilijke tijden
doormaken, naast deze worden sedert
geruimen tijd ook de nijverheid en de
handel zwaar getroffen.
In zulk een mate nam de wereldcri
sis in omvang en hevigheid toe, dat zij,
evenals in andere landen, het regeer
beleid moet beheersehen. Plannen, wel
ke de Regeering aanvankelijk had ge
vormd, zullen dan ook wijziging moeten
ondergaan.
Andermaal zullen tijdelijke maatre
gelen worden overwogen om sommige
bedrijfstakken, bij wier handhaving het
geheele volk belang heeft, voor onder
gang te behoeden.
Voor de gezondheid van 's Lands
financiën vormt de felle en hardnek
kige crisis een ernstige bedreiging. Niet
alleen is van een normale stijging der
middelen, opwegend tegen die van de
uitgaven, geen sprake meer, doch ook
heeft zich reeds een volstrekte en aan
zienlijke teruggang van 's Rijks inkom
sten vertoond, terwijl voor de toekomst
nog verdere daling verwacht moet wor
den. De noodzakelijkheid van het be
houd van het financieel evenwicht stelt
onder die omstandigheden eischen van
buitengewone ingetogenheid en offer
zin.
Ook in Nederlandsch-Indië zal onder
inspanning van alle krachten moeten
worden gestreefd naar aanpassing, zoo
spoedig mogelijk, van 's Lands huishou
ding aan de ernstige inzinking der
opbrengst van nagenoeg alle bronnen
van inkomsten. Verblijdend is noch
tans het feit, dat de bevolking door
overvloedige oogsten tot dusver gevrij
waard is voor voedselgebrek en in zoo
verre beter in staat is gesteld de gevol
gen van vermindering der werkgele
genheid te dragen.
Ik weet, dat de Regeering, als zij het
hoofd v/il bieden aan de crisis, niet te
vergeefs een beroep op de natie zal
doen. Het is niet de eerste maal, dat
ons volk een ernstigen tijd beleeft; de
geschiedenis kan menige bladzijde aan
wijzen van ten minste zoo diepen ernst
en steeds weer heeft de groote zedelijke
volkskracht onder Gods hulp de moei
lijkheden overwonnen. Ik twijfel niet,
of ook thans zal het Nederlandsehe volk
zijn verleden getrouw zijn.
Ten einde de eenheid van verschil
lende takken van volksbestaan beter
tot haar recht te doen komen, beoogt
de Regeering de belangen van den
landbouw en van de nijverheid en den
handel onder te brengen bij een De
partement van Economische Zaken en
Arbeid. Daarentegen zullen de afdeelin-
gen voor volksgezondheid en voor
werkloosheidsverzekering en arbeids
bemiddeling bij het Departement van
Binnenlandsche Zaken worden gevoegd.
De betrekkingen tot andere Mogend
heden zijn bij voortduring van den
meest vriendschappelijken aard en het
stemt tot voldoening, dat het besef van
saamhoorigheid der volkeren veld
schijnt te winnen. Vurig hoop Ik, dat
op de tegen het volgend jaar bijeenge
roepen Ontwapeningsconferentie deze
geest ook tot uiting moge komen. Te
gen de velerlei maatregelen, welke
voortgaan het internationaal ruilver
keer te belemmeren, is werkdadige
waakzaamheid geboden. Elke ernstige
poging om door gemeenschappelijk
overleg en in onderling vertrouwen ver
betering te brengen in den toestand
van economische ontreddering is van
Mijn medewerking verzekerd. Ook met
het oog op het vergemakkelijken van
internationale samenwerking zal Ik er
mij over verheugen, indien de vraag
stukken, die tusschen Nederland en
België hangende zijn, eerlang op be
vredigende wijze kunnen worden gere
geld.
Terwijl deze tijd van druk de bin
dendverklaring der collectieve arbeids
overeenkomsten aan urgentie doet ver
liezen, versterkt hij de wenschelijk-
heid eener wettelijke bedrijfsorgani
satie.
Ontwerpen zullen U bereiken betref
fende een nieuwe Veiligheidswet en
in zake wettelijke bescherming der ar
beiders in de huisindustrie.
Mede zal U bereiken een ontwerp tot
technische herziening van de Ziektewet.
Ten aanzien van Suriname wordt de
mogelijkheid overwogen, door mecha
nisatie van het landbouwbedrijf op
daartoe geschikte terreinen verbetering
te brengen in den toestand van depres
sie, waarin het voornaamste bestaans
middel van het gewest verkeert.
De economische opbloei, welken Cura
sao in de laatste jaren heeft onder
vonden, moest voor eenigen teruggang
plaats maken. De toestand op Aruba is
vooralsnog vrij stationnair gebleven.
Van Overheidswege worden maatrege
len overwogen om de Bovenwindsche
eilanden tot meerdere ontwikkeling te
brengen.
Met den wensch, dat God Zijn zegen
aan Uwen arbeid moge schenken, ver
klaar Ik de gewone zitting der Staten-
Generaal geopend.
Verlenging van het moratorium?
De correspondent van de „Times" is van
meening, dat binnenkort een belangrijke
wijziging in de Amerikaansche politiek zal
komen, bestaande in een uitbreiding van
het tijdsbestek, waarvoor het plan-Hoover
werd aangegaan.
Leidende bankiers hebben gewezen op de
noodzakelijkheid, een moratorium van i a 5
jaar voor alle oorlogsschulden al te kon
digen.
President Hoover is niet van plan een
stap in de voorgestelde richting te doen,
zoolang het Congres zijn meening over het
oorspronkelijke moratorium niet heeft uit
gesproken.
Een nieuwe cycloon
In Beneden Californië
In de stad Santa Rosalia in Beneden Ca-
iifomië heeft een cycloon gewoed, welke
werd begeleid door hevige overstroomingen.
De aangerichte schade is zeer groot. Ver
scheidene menschenlevens gingen verloren.
«3 Budapest heeft een vreeselijk spoorwegongeluk plaats gehad. Op het oogenblik, dat
e sneltrein BudapestWeenenKeulen— Ostende een diep ravijn passeerde, ontplofte
en hom, die een gedeelte van het viaduct vernielde. De trein stortte in de diepte,
bovenstaande radiografische foto toont de hoogte van het ravijn, waar het .ongeluk
Xrebeurde. In de diepte de veraieMe wagens.
(Direct ingaande)
Zitdagen Maandags, Dinsdags,
Woensdags en Vrijdags van 10
tot 12 uur v.m. en van 2 tot 3
uur n.m. en Donderdags en Zater
dags van 6 tot 8 uur n.m.
In de stad een groote brand
uitgebroken
De hoofdstad van Britsch-Honduras, Be
lize, die in de afgeloopen week is geteis
terd door een hevige cycloon, wordt thans
bedreigd door twee nieuwe gevaren.
In één der voorsteden, Mesopotamië ge
naamd, is een hevige brand uitgebroken,
die nog niet bedwongen kon worden. Het
vuur breidt zich uit in de richting van
een opslagplaats met groote hoeveelheden
alcohol en men vreest, dat deze voorraad,
wanneer het vuur niet tijdig wordt ge
stuit, tot ontploffing zal komen.
Het tweede gevaar bestaat in de nadering
van een nieuwe hevige cycloon, die door het
meteorologisch station te Tacubaija wordt
aangekondigd. De stad Quintana Reo zou
door deze nieuwe cycloon hevig zijn geteis
terd. De orkaan zal een snelheid hebben
van 100 K.M. per uur.
Verschrikkelijke bijzonderheden
De stad Belize wordt gedeeltelijk verduis
terd door dikke rookwolken, welke afkomstig
zijn van groote brandstapels, waarop alle
slachtoffers van de cycloon worden verascht.
Een walgelijke stank stijgt op uit de riolen,
waarin groote hoeveelheden visch liggen te
rotten, die door de vloedgolf op het land
werden geworpen.
Talrijke inlanders zijn uit vrees voor de
pest naar het oerwoud gevlucht. Met lichte
bootjes, waarin zij het weinige geredde huis
raad en wat voedsel hebben opgestapeld, va
ren zij de rivier de Belize op.
De talrijke gewonden, die in lange rijen
in de nu daklooze gebouwen zijn onderge
bracht, worden door de felle zon beschenen,
waardoor hun lijden nog verergert.
Amerikaansche zeelieden hebben de uitge
putte plaatselijke troepen vervangen en zor
gen voor de handhaving der orde. Verband-
stoffen en andere verplegingsartikelen komen
in gestadigen stroom aan,
Het is vandaag de opening
Der Staten-Generaal,
En dat gebeurt, als altijd weer,
Met pracht en pronk en praal.
De Koningin in gouden koets,
Gelijk een fee, zoo schoon,
Te midden van veel chic gedoe
En militair vertoon.
De jockeys dansen op hun paard,
Fier in hun strak livrei,
En op den bok zit grijs bepruikt
De deftige lakei.
Het is vandaag de opening
Der Staten-Generaal
En al wat glanst en al wat glimt
Haalt men uit het foedraal.
De Kamers.... ach, het is wel waar,
Geopend zijn ze wéér,
Maar als ze weer vergaad'ren, waér.
Blijft dén die sprookjes-sfeer?
MARTIN BERDEN.
Prof. mr. P. J. M. Aalberse
voorzitter
De Katholieke Tweede Kamerclub heeft
gisteren vergaderd ter verkiezing van een
voorzitter in de vacature ontstaan door het
overlijden van mgr. dr. W. H. Nolens.
Met bijna algemeene stemmen werd tot
voorzitter gekozen Prof. mr. P. J. M. Aal
berse.
Vermoedelijk 25 dooden
De „Donau Post" meldt uit Temesvar, dat
de storm, die gisteren in het geheele dis
trict Temesvar gewoed heeft, de snelheid
had van een krachtigen cycloon. In verschil
lende dorpen rondom Temesvar heeft de
storm slachtoffers gemaakt en in totaal schat
men het aantal dooden op 25.
Alle leerlingen ontvoerd
Roovers hebben een verwoeden aanval ge
daan op de stad Soeining in het noorden
van Kiangsoe.
Na alom schrik en ellende te hebben te
weeggebracht. deden zij een aanval op de
middelbare school. Zij voerden alle leerlingen
en onderwijzers gevankelijk weg met het oog
op een losgeld.
Veel menschenlevens te betreuren
Een storm in de streek van Algiers heeft
groote schade aangericht, terwijl veel men
schenlevens te betreuren zijn. Alleen in Al
giers zelf zijn 20 dooden gevallen.
Prof. Mr. P. J. M. Aalberse voorzitter der
Kath. Tweede Kamerclub.
(blz. 1, lste blad)
H. M. de Koningin heeft heden de Troon
rede uitgesproken.
(blz. X, lste blad)
De stad Belize door een nieuwe cycloon be
dreigd.
(blz. 1, lste blad)
Bij een storm in Hongarije zijn 25 dooden
te betreuren.
(blz. 1, lste blad)
Op het spoor van de daders van den aan
slag op den sneltrein bij Budapest?
tblz. 2, lste blad)
Geruchten over het aftreden van dr. Cur-
tius, die door Bruening opgevolgd zou wor
den.
(blz. 2, lste blad)
Kartonnagefabriek te Helmond uitgebrand.
(blz. 2, lste blad)
Plechtige opening van de nieuwe zitting
der Staten-Generaal.
(blz. 1, 2de blad)
De zitting van den Volkenbondsraad is
gisteren gesloten. Spanje werd tot lid herko
zen, China en Panama tot leden gekozen.
(blz. 1, 2de blad)
Te Waalwijk is een stoomschoenfabriek in
de asch gelegd.
(blz. 1, 2de blad)
Buitenzorg begroet den nieuwen landvoogd.
(blz. 2, 2de blad)
Woekerbestrijding bij de wet; memorie van
antwoord aan de Eerste Kamer over de ini-
tiatiefwet-Van den Bergh.
(blz. 2, 2de blad)
Het Engelsche Lagerhuis heeft het fin&n-
cieele wetsontwerp met 310 tegen 253 stem
men in tweede lezing aangenomen.
(blz. 1. 3de blad)
Ernstige autobotsing op den Muiderstraat-
weg. Vijf gewonden.
(blz. 1, 3de blad)
Wanordelijkheden in Berlijn.
(blz. 1, 3de Uad)
Manifest der Duitsche rjjksregeering in
verband met den dreigenden nood.
(blz. 1, 3de blad)
Huiszoeking in het hoofdbureau der nat.-
socialistische partij te Berlijn.
(blz. I, 3de blad)
De medische faculteit der Madrileensche
hoogeschool afgebrand.
(blz. 1, 3de blad)
Nadere bijzonderheden omtrent het ver
ongelukken van het Fransche vliegtuig
„Trait d'Union."
(blz. 2, 3de blad)
Het auto-ongeluk te Blerick; tegen de
baanwachtcres opnieuw een maand hech
tenis geëischt.
(blz. 2, 3de blad)
Barometerstand 9 uur v.m.: 775 vooruit.
LICHT OP. De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om 7.44 uur.
Hoogste barometerstand 774.9 te
Maastricht. Laagste barometerstand 744.1 te
Akureiri.
Verwachting: Zwakke wind, meest uit
Westelijke richtingen, licht tot half be
wolkt. Droog weer. Waarschijnlijk lichte
nachtvorst. Zelfde temperatuur overdag.
De Amsterdamsche Rijtuig Maatschappij vierde gisteravond in de groote zaal van Artis
te Amsterdam haar gouden jubileum. Een aantal beambten werd in verband met,
hun groot aantal dienstjaren door den burgemeester gedecoreerd. Van Haarlem
uit, waar de Mij. ook gevestigd is, vertrok een stoet versierde auto's naar
Amsterdam
