15 OCTOBER
DE KEUZE
VAN DEN BONDSPRESIDENT
IN OOSTENRIJK
DE „MITTOVOS
DANS-ACADEMIE
J. G. MARTIN ZONEN
BESPREKINGEN IN DE
ONTWAPENINGSCOMMISSIE
TWEEDE BLAD
DINSDAG 15 SEPTEMBER 1931
BLADZIJDE
Bondspresident Miklas of Renner?
STADSNIEUWS
De tweede dag der Missie-actie
De surséance-aanvrage van
Gonnermann
N.V.
Aanvang van den nieuwen cursus
in de moderne dansen
Aan onze Academie is verbonden Miss
Mary Leslie, van de Cone School
of Dancing, Londen.
life;
Felle brand te Waalwijk
BINNENLANDSCH NIEUWS
De opening der
Staten-Generaal
De bijeenkomst van den Volkenbond
Den 18den October zal in Oostenrijk de
Bondspresident worden gekozen. Het is den
eersten keer, dat het Oos'.enrijksche volk het
opperhoofd van den staat zelf kiest. Tot nu
toe werd hij gekozen door de Bondsverga
dering, d. i. een vereeniging van leden van
den Nationalen- en den Bondsraad, dus
langs parlementairen weg. Door de grond
wetsherziening van 1929, die onder den druk
van wijde volkskringen tot stand is gekomen,
is in de plaats van de parlementaire repu
bliek, waarbij alle macht bij de volksver
tegenwoordiging lag, de democratische repu
bliek gekomen en hier staat de Bondspresi
dent als het opperste gezag boven het Parle
ment. Tot 1929 had de Bondspresident niet
veel meer dan representatieve rechten en
had nauwelijks gelegenheid, zijn positie in
den staat te doen gelden. Hierin heeft de
herziening van de grondwet een groote ver
andering gebracht. De Oostenrijksche Bonds
president heeft ook nu nog niet de bevoegd
heden van den Duitschen Rijkspresident,
maar sedert 1929 heeft hij het recht de regee
ring te benoemen en af te zetten, de volks
vertegenwoordiging bijeen te roepen en te
ontbinden, hij is de opperbevelhebber van
het leger en bezit het nood-recht, hetwelk
hij in geval dat het Parlement niet bij
een is met toestemming van een sub
comité van den Nationalen Raad, kan uit
oefenen. De groote mate van noodrecht-ver-
ordeningen, zooals die in het Duitsche Rijk
bestaat, wordt hier echter niet bereikt. Vol
gens de gewijzigde grondwet moet de Bonds
president door het volk worden gekozen;
hierbij bestaat kiesdwang. Door deze directe
verkiezing moet evenals in Duitschland
aan de republiek een persoonlijkheid worden
gegeven, die het vertrouwen van de groote
menigte bezit en die niet voortkomt uit den
handel der partijen-politiek.
Omtrent de aanstaande verkiezing was
tot vóór korten tijd geen eenheid onder de
partijen. Met het oog op de moeilijke situatie
en om de kosten te sparen, die meer dan
twee millioen Schilling zullen bedragen, be
stond er een sterke strooming, om de volks
stemming dezen keer nog te vermijden. Oe
cristelijk-socialen wilden het tijdstip uitstel
len, sociaaldemocraten weigerden hun toe
stemming. Ook het plan, om de Bondsver
gadering nog eenmaal te laten kiezen, waar
voor vooral de Landbond stemde, heeft schip
breuk geleden. Nog tot het laatste oogenblik
heette het, dat de drie burgerlijke partijen,
die in de regeering vertegenwoordigd zijn,
christelijk-socialen, Landbond en Groot-
Duitschers, tot een gemeenschappelijken
candidaat zouden besluiten, om den verkie
zingsstrijd te vereenvoudigen en de keuze
van 'n burgerlijken candidaat te verzekeren.
Een besluit der christelijk-sociale partij
heeft dit plan doorkruist. Eeh christelijk-
sociale partijraad heeft besloten, vast te
houden aan de volksstemming en heeft als
candidaat den tegenwoordigen Bondspresi
dent Miklas gesteld. Het werd aan de an
dere burgerlijke partijen overgelaten, dezen
candidaat te steunen. Het antwoord is on
middellijk gevolgd en weigerend uitgevallen.
Daardoor is het burgerlijke front uiteenge
vallen voor deze verkiezing, waardoor het
politieke systeem der volgende zes jaren in
Oostenrijk bepaald zal worden.
Dit feit wordt in burgerlijke kringen betreurd
omdat de kansen van den sociaal-democra-
tischen candidaat Dr. Kan Renner
daardoor kunnen toenemen. Dit zal vooral
dan het geval zijn, wanneer de kiezers der
kleine burgerlijke partijen leege stembrief
jes afgeven. Naar het heet, zijn de nationaal-
socialisten hetzelfde van plan, terwijl het
Heimat-blok, de partij van Starhamberg, een
eigen candidaat, Generaal Hülgerth, wil stel
len. Dit beeld kan zich echter in de volgen
de dagen nog verschuiven. Het is mogelijk,
dat de midden-partijen zoo noemen zich
de groepen Onder leiding van Dr. Schober
een eigen candidaat zullen brengen. De de
finitieve voorstellen moeten in leder geval
20 September bekend zijn.
Omtrent de verkiezing zelf kan worden ge
zegd, dat die candidaat els gekozen wordt
beschouwd, die meer dan de helft van alle
geldige stemmen op zich vereenigt. Heeft
geen enkele candidaat een zoodanige meer
derheid, dan vindt binnen vier weken een
herkiezing plaats en wel tusschen die candi
dates die de meeste stemmen hebben ver
kregen. De afzonderlijke groepen kunnen hun
candidaten uitwisselen, wat bij een herkie
zing van belang kan zijn. Voor de kansen der
verkiezing worden de cijfers der laatste alge-
meene verkiezing in het jaar 1930 geraad
pleegd. Toen bedroeg het aantal kiezers
4.121.282; er werden echter slechts 3.754.370
stemmen uitgebracht en hiervan werden er
3.688.086 aks geldig verklaard. De sociaal-de
mocraten verkregen 1.538.107 stemmen, de
christelijk-socialen 1.314.956. De overige,
niet-socialistische partijen verkregen te za-
men 493.800, het Heimatblok 227.401, de na
tionaal-socialisten 111.627 en de Joodsche lijst
2133 stemmen. Hoeveel burgerlijke, resp.
christelijk-sociale stemmen er onder de niet-
kiezers waren, die nu naar de stembus ge
dwongen worden, moet worden afgewacht.
Een voorspelling omtrent den afloop der
presidentskeuze kan onder deze omstandig
heden niet worden gemaakt. Volgens de ver-
kiezings-cijfers van 1930 zouden de christe
lijk-socialen nog ongeveer "250.000 stemmen
uit de gelederen der nietkiezers of andere
kampen er bij moeten krijgen, om bij de
eerste verkiezing succes te hebben.
Wat nu de beide hoofd-candidaten aan
gaat, kan worden gezegd: Dr. Renner is als
een der gematigde leiders van links bekend.
Volgens de toegepaste discipline zullen alle
kiezers der sociaal-democratische partij aan
eengesloten voor Dr. Renner stemmen. De
candidaat der christelijk-sociale partij, de te
genwoordige Bondspresident Miklas, geniet
alom sympathie. Gedurende den tijd van zijn
functie heeft hü ook bij zijn politieke tegen
standers nooit emstigen aanstoot gewekt en
een wrijving is nooit ontstaan. Een strijd-
candidaat kan Miklas dus niet worden ge
noemd.
Gisteren hebben we een en ander verteld
over den „Blijen Intocht" der Pater Missio
narissen in onze Bisschopsstad.
Vandaag een overzicht van wat er op den
tweeden dag, op Zondag 11 October as. zal
plaats hebben.
Vooraf evenwel de vraag;
Welk terrein bestrijkt eigenlijk de
„Mittovos"?
Iedere Katholieke Missie-actie, ons Ka
tholieken lief en dierbaar.
Doch in dit geval culmineert de Mittovos-
actie in de 9 Parochiën van Haarlem en de
onmiddellijk daaraan grenzende 8 andere
parochies. Later is daarbij gekomen Voge
lenzang op verzoek, omdat Vogelenzang de
geboorteplaats is van Pater Desiderius, den
voorzitter der Vereeniging van Ned. Mis
sioneerde Orden, ien grooten Promotor van
het Nederlandsche Missiewerk. Die was er
op gesteld, dat zijn geboorteparochie in .deze
actie werd betrokken.
En al is nu Pater Desiderius plots over
geplaatst naar Italië en is hij als voor
zitter vervangen door den Z. E. Z .G. Pater
W. Keller S. J. blijft Vogelenzang inge
deeld in onzen Mittovoskring De as. Mitto-
vos-actie omvat dus 18 parochies.
De kerkelijke plechtigheden
onder nadere goedkeuring van de Z. E.
Heeren Pastoors der 18 Parochies, die dezer
dagen het Algemeen Programma der Ker
kelijke Plechtigheden zullen ontvangen van
den Secretaris aer desbetreffende Com
missie, zullen op Zondag 11 October onder
alle H.H. Missen Missiepredikaties plaats
hebben, waarna open-schaalcollectes.
De Missie-predikaties onder alle H. H.
Missen, zijn bereids voor al de 18 Parochies
vastgesteld.
Wij laten hierbij de indeeling volgen:
Parochiekerk Nieuwe Groenmarkt 12: Pater
Plav. van Liempt (Minderbroeders Francis
canen)
Kleverparkweg 17.
Pater A. Kouwenhoven (Missionarissen van
de H. Familie).
Parochiekerk Leidsche Vaart 146.
Father M. Boonen (St. Josephs Congrega
tie, Mill-Hill).
Parochie Rijksstraatweg 361 (Haarlem-N.).
Pater J. Scholten (Priesters H Hart van
Jezus).
Parochie Paul Krugerstraal 43.
Pater M. van Es (Sociëteit van het God
delijk Woord Steyl-Uden).
Parochie Amsterdamstraat 59.
Pater Th. van Oyen (Paters Lazaristen).
Parochie Jansstraat 41.
Pater W. Keiler (Paters Jezuieten).
Parochie Rijksstraatweg 26 (Liduina).
pater Ludg. Thien (Paters Carmelleten).
Parochie Spaame 99.
Pater J. Busé (Paters Kruisheeren).
Aerdenhout-Bentveld.
Pater Dr. L. Vogel (Paters van den H.
Geest)
Bloemendaal.
Pater B. J. Wemeri (Paters Nobertynen).
Heemstede (Heerenweg).
Pastoor Dr. J. Bruning (Patriarchaat van
Jeruzalem).
Heemstede (Valkenburgerplein).
Pater A. H. G. Bröcker (Missionarissen H.
Sart van Tilburg).
Overveen.
Pater J. P. Knoops (Sociëteit Afrik. Mis
siën, cadier en Keer).
Spaamwoude a. d. Lie.
Pater A. G. M. Popelier (Missiën van
Scheut)
Vijfhuizen (Haarlemmermeer).
Pater E. G. J de Louw (Witte Paters van
Kardinaal Lavigerie).
Vogelenzang.
Pater Ed. Pisters (Paters Maristen).
Velsen-Driehuizen.
Pater R. Th. Hagemans (Paters Domini
canen).
Des avonds zullen de leeken. eveneens
vrienden der Missies, aan het woord komen.
EEN TOONEELVOORSTELLING
In den Schouwburg aan den Jansweg zal
te 8.15 uur de bekende Rederijkerskamer
J. A. Alberdingk Thym" opvoeren het be
roemde en bekende tooneelstuk: „De drie
voudige wijsheid van Vader Wang". Een
Chineesch drama in vier tafereelen naar het
Fransch van Henri Ghéon. door Fr. C.
Bayer O.F.M.
Deze voorstelling belooft één der vele
glanspunten te worden der „Mittovos-actie".
De artistieke leiding van het geheel is toe
vertrouwd aan onzen bekenden Herman
Moerkerk, lid der commissie voor zang, mu
ziek en tooneel, terwijl het kapwerk is op
gedragen aan den heer André Steenman van
Amsterdam.
De diverse rollen van dit tooneelstuk zijn
in handen gegeven van de beste en meer
beproefde krachten van „Alberdingk Thym".
Wij noemen: Gerard Nielen, D. Vreeswijk, H.
Elferink, J. Marchant, Cor Hoogeboom, Wim
Teeuwissen, Piet Reiber, J. Ic. van Dijk e.a.
Hiermede is de 2e dag der Mittovosactie
ten einde!
Dan gaat de congresweek beginnen.
Aangaande de surséance-aanvrage der
machinefabriek N. V. Gonnermann Co., te
Haarlem, kunnen wij het volgende mededee-
len:
In haar verzoek om uitstel van betaling
verklaart de directie der vennootschap,
dat verzoekster niet in staat is al hare op-
eischbare schulden te voldoen, doch gegronde
vooruitzichten heeft na verloop van eenigen
tijd haar schuldeischers te kunnen bevredi
gen.
dat immers door haar een nieuw fabrieks
gebouw is gesticht waarbij zij er niet vol
doende rekening mede heeft gehouden, dat
zij niet voldoende liquide middelen te harer
beschikking hield en ten gevolge van de on
gunstige tijdsomstandigheden den laatsten
tijd met verlies is gewerkt, hoewel voordien
het bedrijf zeer rendeerend was,
dat een regeling met crediteuren wordt
ontworpen, waarmede eenigen reeds in be
ginsel hare instemming hebben betuigd, zoo
dat mag verwacht worden, dat met succes 'n
reorganisatie kan tot stand gebracht worden
ten doel hebbende de bevrediging der cre
diteuren.
De ruwe balans in de voorloopige surséance
van betaling vermeldt aan de creditzijde een
bedrag van f 1.783.759.78, aan de bebetzijde 'n
bedrag van f 1.871.560.82.
De debiteurenstaat geeft een eindbedrag
van f 99.591.56 aan, de crediteurenstaat van
f 278.081.18.
Alvorens inzake het verzoek om surséance
te beschikken, heeft de Arrondissements
Rechtbank te Haarlem bevolen, dat de
schuldeischers benevens de schuldenaren en
de bewindvoerders door den griffier zullen
worden opgeroepen teneinde op Zaterdag 24
October a.s. in de Raadkamer der Rechtbank
te worden gehoord.
Leeraren Rijkstuinbouwschool
Bij beschikking van den Minister van
Staat, Minister van Binnenlandsche Zaken
en Landbouw, zijn, voor het tijdvak van
1 October 1931 tot 1 October 1932, aan de
Rijkstuinbouwschool te Lisse wederom be
noemd tot leeraar A. J. Borggreve, te
Haarlem, en tot leerares mevr. A. J. L.
Boogaard, te Bennebroek, en is benoemd
tot leeraar H. F. Boven, te Haarlem.
Provinciaal Ziekenhuis Santpoort
Jaarverslag 1930
Wij ontleenen aan het jaarverslag van
het Provinciaal Ziekenhuis, nabij Santpoort
het volgende:
In de algemeene wijze van verpleging
kwam dit jaar geen verandering.
De behoefte aan in diverse vormen van
handenarbeid, geschoold personeel, doet zich
hierbij in sterke mate gevoelen. In verband
hiermede wordt dan ook door de directie de
mogelijkheid van het invoeren van speciale
cursussen ernstig overwogen.
Evenals vorige jaren konden wij ons in
een groot aantal bezoekers uit buiten-» en
binnenland verheugen.
Uit het buitenland bezochten ons oa.:
Prof. A. Petren, (Upsala); dr. E. Vextberg
Zweden) en dr. Batliwala, Eng. Indië).
Van het binnenland noemen wij Prof.
van der Horst, die met een 50-tal Amster-
damsche studenten het Ziekenhuis kwamen
bezichtigen en het bezoek van de deelne
mers der te Amsterdam gehouden artsen-
week.
De afdeeling Haarlem van de Nederland
sche Maatschappij tot Bevordering dei-
Geneeskunst hield hier een harer bijeen
komsten, bij gelegenheid waarvan door onze
geneesheeren demonstratie werden gege
ven.
Aan patiënten werd aan belooningen uit
gekeerd totaal 26.896.80, van welk bedrag
in den patiëntenwinkel tegen penningen
werd omgezet voor 20.511.15, terwijl een
bedrag ad 6.385.65 in gewoon geld werd
verstrekt.
De totale waarde van de door patiënten
vervaardigde goederen bedroeg 17.596.49
waarvan werd verkocht voor een bedrag
van 10.632.67.
Het onderhoud van de parken en terrei
nen vergde in het afgeloopen jaar een be
drag van 15.675.— tegenover 17.113.—
in 1929.
Het totaal der lasten van de exploitatie
rekening over 1930 bleef 37.951.75 J4 be
neden de raming, terwijl de baten
4.009.20 'A hooger waren dan was begroot,
zoodat van de provinciale bedragen waar
voor "f 270.000.— was uitgetrokken, slechts
228.039.04 noodig was om die rekening te
doen sluiten.
Vergeleken bij het jaar 1929 nam de
bijdrage va nde Provincie toe met 7.42.770.
De kostende prijs der verpleging in de 3e
klasse, welke was berekend op pl.m. 1.080.—
per patiënt per jaar bedroeg 1.063.03 tegen
1.060.59 over het jaar 1929. De verpleeg-
prijs van de le en 2e klasse daalde van
1.905.08 in 1929 tot 1.855.84 in 1930.
Schagchelstraat 29
HAARLEM - Telefoon 10806
Spreekuren te Haarlem
dagelijks van 2-5 en van 7-9
Haarlem Amsterdam Bussum
Hilversum Baarn
Zaandam
V ?v 5
Ft vA
De treincatastrofe op het traject Boedapest Weenen, welke veroorzaakt is door een communistischen bomaanslag, heeft aan een
groot aantal personen het leven gekost. Zes wagons van de express-trein vielen van de brug, terwul drie slaapwagens totaal
versplinterd werden. Een overzicht van de ruïne.
Stoomschoenfabriek in de asch
gelegd
Hedenmorgen omstreeks 9 uur werd te
Waalwijk brand ontdekt in de stoomschoen
fabriek der firma C. G. van der Heijden,
gelegen aan de Grootestraat in de nabij
heid van de haven. De brand had plotseling
zoo'n grooten omvang, dat de reeds aan hPt
werk zijnde arbeiders zich ijlings in veilig
heid moesten brengen.
De stoomspuit van de gemeente Waalwijk
was spoedig na het uitbreken van den brand
aanwezig. Aan blusschen van de fabriek viel
niet te denken, waarop men zich beperkte
tot het nathouden van de omliggende per-
ceelen.
O.m. dreigde ook de stoomschoenfabriek
„Sport" van de firma de Rooijen-Oerlemans
een prooi der vlammen te worden. Ook daar
waren de arbeiders gedwongen het werk neer
te leggen. Ten slotte slaagde men er in den
brand te beperken tot de fabriek van de
firma v. d. Heijden, die geheel in de asch
werd gelegd. Het grootste deel van den
voorraad en alle machines werden een prooi
der vlammen. De belangstelling van het pu
bliek was buitengewoon groot, doch de politie,
onder leiding van den waarnemend inspec
teur, zorgde er voor, dat het publiek op be
langrijken afstand werd gehouden.
Het verkeer moest worden omgelegd.
Omtrent de oorzaak is nog niets bekend. De
schade is zeer aanzienlijk.
De waarnemende burgemeester, wethou
der Eibers, was op de plaats van den brand
aanwezig.
Het verloop der plechtigheid
Hedenmiddag heeft de traditioneele plech
tigheid plaats gehad van de opening van het
nieuwe parlementaire zittingsjaar door de
Koningin.
In tegenstelling met verleden jaar woonde
de Koningin-Moeder ditmaal de plechtigheid
niet bij.
Overigens was de Koninklijke Stoet op de
zelfde wijze samengesteld als ten vorigen
jare toen deze voor het eerst na den mobi
lisatietijd de vroegere uitgebreidheid had
verkregen.
Als steeds op Staten Generaal-dag haa
de binnenstad der Residentie een levendigen
aanblik. Vooral in de omgeving van het
Koninklijk Paleis aan het Noordeinde en
langs den dcor den Koninklijken stoet re
volgen weg naar de Ridderzaal op het Bin
nenhof was een zeer talrijke menigte op
de been.
Precies ten 1 uur vertrok de stoet", waarbij
de Koningin, de Prins en Prinses Juliana ge
zeten waren in de met 8 paarden bespan
nen, prachtigen gouden karos van het Pa
leis, waar stond opgesteld een eerewacht Ja
gers met de Koninklijke Militaire Kapel.
Onder voortdurende toejuichingen van de
aan weerszijden van den door militairen van
verschillende korpsen afgezetten weg, opge
hoopte menschenmassa's, reed de schitteren
de stoet naar het Binnenhof, waar b(j
aankomst van de Vorstelijke personen een
eerewacht van de Koloniale Reserve de mili
taire eerbewijzen bracht, terwijl het mu
ziekkorps het oude Wilhelmus speelde, on
der de tonen van welk lied de Koningin,
Prins en Prinses het bordes bestegen dat
leidt naar den ingang der Ridderzaal, waar
onze Vorstin op de gebruikelijke wijze door
Hofdigmtarissen en door een Commissie
van leden uit de beide Kamers der Staten-
Generaal werd ontvangen.
Rechts van de Koningin nam de Prins
en links van Haar Prinses Juliana plaats
op de troonzetels, terwijl de leden van het
gevolg achter en ter zijde van den troon
hun plaatsen innamen.
Onmiddellijk daarop nam de Koningin het
woord tot het uitspreken van de Troonrede.
Te ruim half twee, nadat de plechtigheid
in de zaal was beëindigd, werd met het
zelfde eerbetoon door de eerewacht, de te
rugtocht naar het Konikljjk Paleis aan
vaard waar de Koninklijke Familie met
dezelfde militaire eerbewijzen werd ontvan
gen ais bij het vertrek.
Het petitionnement van de
Nederlandsche dagbladpers
De delegatie naar Genève.
De delegatie van de Vereeniging „De Ne
derlandsche Dagbladpers", die he. ïmo.gen
naar Genève is vertrokken om daar het
petitionnement voor Internationale Ontwa
pening aan te bieden aan den President van
de Assemblée van den Volkenbond bestaat
uit de heeren: J W. Henny, voorzitter N.
D. J.: Mr. W G. J. Veenhoven, secretaris
N. D. P. en Robert Peereboom, voorzitter
Peti^wwS«iept5C9iwni£sie,
China, Panama en Spanje
leden van den Raad.
De Volkenbondsvergadering heeft een reso
lutie aangenomen waarbij er bij alle commis
sies op wordt aangedrongen geen besluiten
te nemen welke het volgend jaar grooter uit
gaven kunnen veroorzaken.
Vervolgens waren aan de orde de verkiezin
gen ter aanvulling van den Raad in verband
met 't aftreden van Spanje (dat herkiesbaar
was) en Perzië en Venezuela.
Uitgebracht werden 50 stemmen, waarvan
geldig 48. De absolute meerderheid was 25.
Gekozen werden China (met 48 stemmen);
Spanje (met 43 stemmen) en Panama (met
45 stemmen). Verschillende staten verkre
gen ieder twee stemmen.
Onder grooten bijval werden China, Spanje
en Panama verkozen verklaard.
Briand en Curtius aan het noen
maal der journalisten.
De Internationale Unie van bij den Volken
bond geaccrediteerde journalisten heeft gis
teren het traditioneele Volkenbonds-noen-
ma^l gegeven, waaraan werd deelgenomen
dóór de presidenten van de Volkenbondsver
gadering en van den Raad, de vertegenwoor
digers van alle raadsleden, de secretarissen-
generaal van den Volkenbond, den directeur
van het Internationaal Arbeidsbureau en tal
rijke gedelegeerden en persvertegenwoordi
gers.
Het woord werd gevoerd achtereenvolgens
door Titulescu en de vertegenwoordigers der
groote mogendheden. In alle toespraken
kwam de gedachte tot uitdrukking van de
a.s. ontwapeningsbesprekingen en de nood
zakelijkheid van een onvoorwaardelijk wel
slagen der Ontwapeningsconferentie.
Lord Robert Cecil verklaarde dat ontwape
ning de eenige werkelijk ernstige en duur
zame garantie is voor den algemeenen vrede.
Briand besprak de vredesgedachte en ver
klaarde dat de vrede onder de volkeren on
danks alle moeilijkheden groote vorderingen
heeft gemaakt en het thans nog moeilijker is
oorlog te voeren dan vroeger. Dit is in hoofd
zaak te danken aan het bestaan van den
Volkenbond, die groote verdiensten voor de
menschheid heeft. De tot nu toe verrichte
voorbereidende werkzaamheden wijzen reeds
op resultaat van beteekenis. De oorlogsidee
moet voor eeuwig begraven worden en er zal
niet meer gezegd mogen kunnen worden dat
de oorlog een geoorloofd politiek middel is.
Indien 60 volken zich ter Ontwapeningscon
ferentie vereenigen, zouden zij eenstemmig
moeten besluiten den oorlog als ongeiuk voor
de menschheid voor eeuwig te doen verdwij
nen.
De Duitsche minister van Buitenland-
sche Zaken, Dr. Curtius, zeide aan de
hand van een teekening op het menu, welke
een optocht van alle bekende Europeescne
politici in pelgrimsgewaad aangeeft, met
Briand aan den kop, waarbij deze noog op
een rots neerziet op het „beloofde land" dat
uit deze teekening blijkt dat Briand geens
zins in een geschokte positie verkeert. Dr
Curtius is bij het beschouwen der teekening
veel eerder van meening dat de politici in
gesloten gelid hun leider Briand volgen naar
een gemeenschappelijk doel. De critiek op
den Volkenbond, welke bij de bijeenkomsten
van dit jaar weer naar voren is gekomen,
is slechts te beschouwen als een teeken van
liberale oppositie, gedragen door den wensch
deze groote organisatie te ontwikkelen. Bij
alle critiek is kenmerkend de overtuiging
dat slechts door een nauwe samenwerking
van allen de huidige moeilijkheden zuilen
kunnen worden overwonnen en de radicale
verdelging van den oorlog en daarbij het
verkrijgen van een duurzamen vrede moge
lijk zullen zijn.
Tegenstellingen bij de ontwape
ningsbesprekingen.
De groote commissies van de Volkenbonds
vergadering hebben gisteren haar werkzaam
heden voortgezet.
In de ontwapeningscommissie kwam het
reeds in 1928 door de Duitsche regeering in
gediende voorstel inzake het afsluiten van een
overeenkomst over maatregelen ter voorko
ming van oorlog in behandeling.
In het ontwerp voor deze overeenkomst
wordt vastgesteld, dat de Volkenbondsraad
bij dreigend oorlogsgevaar of bij het uitbre
ken van oorlog onmiddellijk een reeks maat
regelen kan nemen, o.a. terugtrekken dei
troepen, vaststellen van een neutrale zóne
het sturen van een commissie naar de be
treffende plaatsen, terwijl tevens bepaald
wordt dat de bij den Volkenbond aangeslo
ten mogendheden zich geheel en al aan deze
bepalingen moeten onderwerpen.
Bij de artikelsgewijze behandeling van dit
ontwerp kwamen reeds onmiddellijk in den
aanvang groote tegenstellingen aan het
daglicht. De Poolsche regeering, die bijzon
dere aandacht wijdt aan dit onderwerp
verlangde, dat de bepaling, dat een over
schrijding der grenzen reeds beschouwd moet
worden als oorlogsbedreiging, zal worden
opgeheven, c.aar overschrijdingen van gren
zen of volkomen beteekenisloos zijn of we.'
gelijk staan aan een onmiddellijk uitbreken
van oorlog. Verder stelde de Poolsche re-
geeringsvertegenwoordiger voor, dat die
staten, die overgaan tot bewapeningen boven
de hun bij verdrag opgelegde limieten, on
middellijk door den Raad opgeroepen zullen
worden deze bewapeningen tot genoemde
limieten terug te brengen.
De Poolsche voorstellen werden echter
door Lord Robert Cecil ten scherpste af
gewezen. Deze legde er den nadruk op, dal
militaire grensoverschrijdingen volstrekl
moeten worden opgevat als oorlogsbedrei
ging en derhalve volkomen thuis hooren in
een overeenkomst inzake maatregelen ter
voorkoming van oorlog. Lord Robert Cecil
legde er voorts den nadruk op, dat de
Volkenbond niet bevoegd is het tweede
Poolsche voorstel te behandelen daar het
probleem van de bewapeningslimieten uit
sluitend aan de as. Ontwapeningsconfe
rentie moet worden voorbehouden.
De BegTOotingscocmmissie
In de begrootingsccmmissie kwam het tot
scherpe critiek van bijna alle regeerings-
vertegenwoordigingen op de financieele
gestie van het Volkenbondssecretariaat,
Algemeen werden essentieele beperkingen
geëischt van de uitgaven van den Volken
bond, vooral beperking van niet noodige
reizen en van het geheele overbodige al te
bureaucratische apparaat, beperkingen van
protocollen en rapporten, telefoonkosten
enz.
Bestudeering van den toestand
der hulpbehoevende staten.
De Volkenbondsraad heeft Maandag het
rapport der credietcommissie van de Europa-
Commissie ter bestudeering ontvangen. Dit
rapport beveelt aan de permanente finan
cieele commissie van den VolkenDond als een
soort financieele contróle-instantie voor alle
internationale leeningsonderhandelingen om
te vormen. Het rapport is gebaseerd op de
voorstellen der Fransche regeering en beoogt
de financieele commissie in het bijzonder den
financieelen en economischen toestand van
leeningen behoevende staten grondig te doen
bestudeeren.
Het rapport beveelt voorts aan een nauwe
re samenwerking tusschen de circulatieban
ken der afzonderlijke landen, met de finan
cieele commissie van den Volkenbond en de
Bank voor Internationale Betalingen te Ba
zel en legt er den nadruk op, dat de finan
cieele commissie als arbitei zou kunnen op
treden in geval van moeilijkheden tusschen
leeningbehoevende landen en crediteurstaten.
De vorming van een nieuw orgaan voor 't
onderzoek naai internationale door den Vol
kenbond op te nemen leeningen wordt na
drukkelijk van de hand gewezen. Evenwel
wordt de instelling van bizondere instanties
voor een onderzoek naar afzonderlijke iee-
ningskwesties aanbevolen.
Voorts wordt voorgesteld, dat de finan
cieele commissie nauw zal samenwerken met
de Bank voor Herstelbetalingen, "velk insti
tuut in het bijzonder wordt aanbevolen als
trustee voor internationale leeningen.
Het voorstel van den vroegeren Belgischen
minister van Financiën Franqui, inzake con
versie van internationale leeningen op korten
termijn in leeningen op langen termijn,
woidt daarentegen in het rapport met re
serve behandeld.
Dr. Curtius heeft voorgesteld het plan
voor verder onderzoek te verwijzen naar de
financieele commissie van den Volkenbond.
Het rapport van de credietcommissie werd
vervolgens zonder verder debat aangeno
men.
Het geschil tusschen de Britsche en Fin-
sche regeeringen nopens de in beslagneming
van 12 Finsche schepen door Engeland tij
dens den wereldoorlog werd met net oog op
de talrijke zich daarbij voordoende juridische
moeilijkheden verdaagd.
Engelsch voorstel tot afschaffing
van groote slagschepen?
Volgens een bericht van de Exchange Te
legraph Cy uit Washington doen aldaar ge
ruchten de ronde, dat de Engelsche regee
ring opnieuw voorstellen heeft gedaan tot
afschaffing van de dreadnoughts van onge
veer 30.000 ton. Dit voorstel wordt gebaseerd
op de groote kosten die door een beperkte
gebruiksmogelijkheid van dit scheepstype
niet meer worden gerechtvaardigd. De Ame-
rikaansche regeering. die vroeger van der
gelijke voorstellen niets heeft willen weten,
zou volgens deze geruchten bereid zijn dit
voorstel in overweging te nemen, daar ook
de Amerikaansche deskundigen zich thans
hebben uitgesproken voor een practischer
scheepstype.
De DO X door den bliksem
getroffen
Lid der bemanning gewond
Gedurende een hevig onweer is de reu-
envliegboot DO X te New-York door den
bliksem getroffen. Het toestel bekwam geen
schade. Een lid der bemanning, die met
anderen onder een draagvlak van de DO X
schuilplaats had gezocht, raakte bewuste
loos en moest naar het ziekenhuis worden
getransporteerd.
