NSA^VSrSOTfi
HISTORISCHE KASTEELEN IN
NEDERLAND
HET PETITIONNEMENT DER
NED. DAGBLADPERS
DONDERDAG 17 SEPTEMBER 1931
BLADZIJDü
UIT DE PERS
De millioenennota
DE MITTOVOS"
ïltfgriTionnemerrr
IPi^B iÊ DemRmemeQTiSitAlOT 8 8
MÊL inT^rmionaDWF a
De nationale wedstrijd van
E. H. B. O.
i vv iui^uxïj t>LAD
Het slot van Muiden
IFOEREN MIDDAG VAN
2-3 UUR POLIKLINIEK
Persstemmen
Het blad besluit:
STADSNIEUWS
n
Heden te Genève aangeboden
^2E83Dm02aU5S25Ja3S23e5^
SssKfeiat* fftatónsdetëiai
te"
V.
Het meerendeel der kasteelen, die Holland
nog telt, spreekt van het gewelddadig wapen -
bedrijf tot ons. Wat niet te verwonderen is,
want deze kasteelen werden opgericht niet
slechts om tot woning van het adellijk gezin
te dienen, maar ook om de veiligheid van dat
gezin te waarborgen, het afweer te geven
tegen de vijanden, die elk geslacht had. De
tijden, waarin een begrip van veiligheid langs
den weg van recht werd erkend, waren in
de Middeleeuwen nog verre. Maar zoo kan
het ook niet verbazen, dat, toen andere tijden
deel van het uitzicht, dat men daar vroe
ger had, niet slechts over de Zuiderzee, maar
over geheel de Gooische nabuurschap, dan
zien we wel in dezelfde richting, maar niet
met dezelfde gedachten, die menigmaal de
benauwde belegerden moeten hebben be
zield.
De toenemende macht van het handeldrij
vende Amsterdam bracht, nog voordat de
onafhankelijkheidsoorlog in 1568 een aanvang
nam, het beheer over het kasteel aan de
vroedschap van deze stad, die den kastelein
Muiderslot
aanbraken, toen de steden in aanzien, in
macht en in uitgebreidheid wonnen, vele dier
kasteelen vanzelf verloren gingen. De Hol-
landsche aard laat oppermachtigheid niet
toe, en het meerendeel onzer aanzienlijke ge
slachten houdt nauwer verband met de af
stamming van patriciërs, die eerzame burgers
waren in onze groote koopsteden dan met
adellijke geslachten, die in het wapengeweld
meesters waren. Juist daarom zijn de kastee
len zeldzaam, die nog intact bestaan en nog
zeldzamer die, welke ons van iets anders dan
van krijg en twist en wapengekletter ver
halen.
Moge Loevestein al beteekenls hebben an
ders dan als vesting, die beteekenis is geen
opwekkende. Anders daarentegen het Mui
derslot, dat zich onmiddellijk nabij het thans
kleine, eens belangrijke plaatsje van dien
naam verheft. In den winter is het, onmid
dellijk bij de Zuiderzee gelegen, duidelijk
zichtbaar; in den zomer is het zwaar ge
boomte, dat het althans voor een deel aan
het oog onttrekt. Maar gelukkig, het kasteel
staat er, schijnbaar onverwoest, al heeft het
natuurlijk een anderen ingang dan het had
in de dagen, dat Floris V's vijanden hem er
gevankelijk binnen brachten.
Dat in den alleroudsteri tijd een tolhuis ge
staan heeft aan de monding van de Vecht,
is zeker. Maar de grondslag voor de hechte
en sterke burcht, die zich thans nog daar
verheft, werd gelegd door denzelfden graaf
Floris V, die in dit kasteel de laatste ©ogen
blikken van zijn leven zou doorbrengen.
Juist, omdat hij het bezit van dat tolhuis
te Muiden van zoo groote beteekenis oor
deelde, omdat hij daardoor de Vecht en de
vaart naar Utrecht b^eerschte, deed hij er
een sterk kasteel bouwen. De kastelein van
dit kasteel moet deelgenoot zijn geweest van
het complot, dat Herman van Woerden, Ge
rard van Velsen, Gijsbrecht van Aemstel en
hoe zij verder mogen heeten, tegen hem heb
ben gesmeed.
Op 23 Juli 1296 werd hij, zich met hen ter
jacht begevende, verraderlijk door hen ge
vangen genomen en naar het slot te Muiden
gebracht. De bedoeling zal wel geen andere
geweest zijn, dan deze, om hem over zee naar
Engeland te vervoeren teneinde hem aan zijn
vijand, koning Eduard, te kunnen overleve
ren.
Maar de West-Friezen, hoezeer ook door
den graaf in toom gehouden, snelden toe te
zijner bevrijding en verhinderden, dat men
hem daarheen zou brengen. Zoo werd list
te baat genomen en Floris gedwongen om
aan de benden van poorters, die het kasteel
omgaven, te zeggen en te schrijven, dat men
vredig moest aftrekken. Men deed het ook,
maar slechts in schijn en toen de troep
edelen het slot uitreed, Floris gevankelijk in
hun midden, stieten zij weldra op gewapende
burgers, die des graven vrijheid eischten.
Voor de edelen zat er niets anders op dan te
vluchten, zoo snel zij konden. Hadden zij met
overleg gehandeld, zij hadden den graaf het
leven gelaten en daardoor de straf, die zij
zouden krijgen, niet verzwaard. Impulsieve
woede deed hen handelen en zieltogend bloe
dend uit ettelijke wonden, hem door de
verbolgen edelen toegebracht, zonk Floris V
ter aarde. Zbo vonden hem de toegesnelde
poorters, die zijn dood hebben gewroken op
de edelen, die zoodoende heel wat meer ver
loren dan de geringe inperking hunner vrij
heden en rechten, hun door Floris V als een
wijs regent ten bate van de algemeene be
langen opgelegd.
De burcht van Muiden, meer versterking
dan woonhuis van een grafelijke familie, ge
lijk in dien tijd gebruikelijk, heeft gedurende
de eeuwen die hierop volgden, een voorwerp
van strijd uitgemaakt tusschen de graven
van Holland en de bisschoppen van Utrecht,
die elkander voortdurend beoorloogden.
Willem Berthold, die sedert 1294 in
Utrecht het bewind voerde, poogde vergeefs
van de verwarring, door den dood van Flo
ris V ontstaan, partij te trekken teneinde
zich de sterkte toe te eigenen, maar aan
enkele opvolgers van hem is dit ongetwijfeld
gelukt.
Steeds heeft er strijd geheerscht om den
burcht van Muiden, welker kasteleinschap
tijden achtereen aan geslachten van de
Vecht toebehoorde. Rechten op het slot en
het omliggende land en de omliggende ge
meenten Naarden, Muiden en Weesp deden
niet alleen de graven en de bisschoppen
gelden, maar ook de abdis van het veraf
gelegen Elten, daartoe door bepalingen uit
de privilegiën van Floris V gemachtigd. Deze
abdissen hielden haar erfmaarschalk in het
Gooi, die bij eiken overgang dit ambt met
een paard en harnas bezgelde en de waar
digheid van erfmaarschalk was tientallen ja
ren achtereen in handen van de heeren van
Nijenrode, die juist in deze kwaliteit gezag
op het Muiderslot hadden Kan het verba
zen, dat bij een dergelüken samenloop van
omstandigheden steeds krijgsrumoer om het
slot is geweest; dat d't dan met succes werd
verdedigd, dan door de belegeraars werd ge
nomen? Indien deze oude muren, hecht ge
bleven ondanks den tand der tijden, konden
spreken, wat zouden zij ons niet kunnen ver
halen van dapperheid en edelmoedigheid,
maar ook van gruwelijkheid en wreedheid. En
als we nu den geheel gerestaureerdea burcht,
bezoeken, uitziende en slechts genietende een
of slotvoogd benoemde. Karei van Gelder
kwam te Kamerijk overeen, dat hil het slot
tè Muiden binnen 14 dagen zou ontruimen,
doch Maximiliaan verhinderde Amsterdam
om al te sterke rechten op het kasteel te
Muiden te oefenen, al was het weer de
koopstad, die, toen de Gelderschen zich op
nieuw in Utrecht wierpen, het kasteel in
staat van tegenweer stelde.
Dat Sonoy en zijn Watergeuzen dan ook
een poging hebben gedaan, om zich van het
kasteel Muiden meester te maken en zoo
doende vasten voet in het Amstelland te
verkrijgen, en in het Gooi. kan niet verba
zen. Die aanval werd afgeslagen, korten tijd
voordat Amsterdam, dat destijds nog de
Spaansche zijde hield, naar den Prins over
ging. Later heeft Leicester het kasteel doen
bezetten teneinde de Amsterdammers in toom
te houden en deze hebben vergeefs getracht,
dit te verhinderen. Eerst tijdens Maurits is
Amsterdam's invloed op het slot van Mui
den meer definitief geworden, al waren 't de
stadhouders, die daarover zeggenschap had
den. En vanaf dien tijd ook begint de slot-
voogdij van de voorname Amsterdamsche pa
triciërs.
Van hen is er één, ons allen bekend, en
wel Pieter Comeliszoon Hooft, de vermaarde
dichter, die het slot te Muiden opnieuw be
woonbaar heeft gemaakt, de eerste eigenlijk,
die het bepaaldelijk als woning inrichtte.
Om Hooft verzamelde zich te Muiden de
Muiderkring en wij zien er Roemer Visscher
met zijn beide dochters en wil zien er ei
genlijk een groot deel van het letterkundig
leven van dien tijd zich afspelen.
Hooft's treurspel „Gerard van Velsen"
werd in 1613 ten tooneele gebracht en later
geschiedde insgelijks mèt „Gradina", met
„Bato", met „Warenar" en wat niet meer.
Het was een tijd van rust en vrede, van
kunst en kunstzinnig genot voor Muiden,
welke tijd slechts onderbroken werd in 1629,
toen, op hetzelfde oogenblik, dat Frederik
Hendrik het sterke 's-Hertogenbosch bele
gerde, de Snaanschen en keizerlijken stroop
tochten ondernamen tot in het hart van het
land. Maar met den schrik kwam men vrij,
en Muiden is verder het rustige Muiden ge
bleven van den Muiderkring. Hooft stierf op
67-jarirren leeftijd en werd opgevolgd door
Gerard Bicker, die met groote feestelijkhe
den, met optochten en tooneelvoorstellingen
werd welkom geheeten. Moeilijke dagen
maakte Muiden door in 1672, maar overi
gens volgden in de 17e en 18e eeuw de dros-
saerts of slotvoogden elkander op en zij be
woonden de vertrekken, waarin Hooft en de
zijnen hadden gehuisd, al brachten zij er
slechts een schaduw van de kunst, die hij
er had gebracht.
Het ging met Muiden als met zoovele eer
waardige monumenten; het geraakte in ver
val. In den tijd der Fransche overheersching
diende het voor allerlei, voor gevangenis en
voor kazerne en het geraakte daardoor in
zoodanigen toestand, dat tijdens de receering
van koning Willem I de verkooo voor af
braak werd overwcen. Maar dat was Naar
den en Midden en Wseso toch te machtig en
die afbraak werd voorkomen en reeds in het
midden der negentiende eeuw werd voor zoo
danig herstel gezorgd, dat het kasteel behou
den bleef. Eerst van den lateren tijd dateert
de vereeniging, d'e zich ten dool stelde, het
kasteel in- en uitwendig te restaureeren; de
vereeniging, welker werkzaamheid het ons
thans doet zien zooveel mogelijk in den
geest, als het gedurende Hooft geweest is.
Wie thans het Muiderslot betreedt, betreedt
het Muiderslot van den Muiderkring, een
merkwaardigheid op zichzelf. Men toont er
hem wel vertrekken, die stammen uit den
ritdertrd van Floris V. men toont er hem
wel de herinneringen, die het slot heeft aan
dezen graaf, maar tochhet Muiderslot is
thans dat, waar Hooft als drossaert den
scenter zwaaide.
Zoo is er voor den Nederlander e°n dublvl
-enot aan verbonden om het Muiderslot te
bezoeken. Want m°n ziet er voor zün o~<*cn
het (jvnavi™ drama, waarvan Floris
V, der Keerl°n God. de hoofdpersoon vorm
de, en men ziet cr tegelijk den sierlijken
Muiderkring zijn bijeenkomsten houden.
Maar men ziet het slot tevens in de rijke
aankleeding zooals het deze ten tijde van
Hooft heeft gehad, al is er van het histori
sche huisraad hier en daar weinig of niets
overgebleven. De revolutie van het einde der
achttiende eeuw, die in ons land en niet
alleen in ons land zooveel schade heeft
aangericht, heeft ook het slot te Muiden
helaas niet gespaard!
De „Maasbode" (R.K.) schrijft o. m.:
Financieel-technisch bezien, en alléén
van dat standpunt uit sprekend, noemen
wij de notaeen knap stuk regeeringswerk,
beheerscht door den ernst van den tijd. En
op dit gebied geldt het „beter voorkomen
dan genezen" wel in hooge mate. Uitge
sproken op het terrein van de financieele
techniek liggen maatregelen als bijv. de
reductie der bijdrage voor het Invaliditeits-
fonds. Zijn er voldoende reserves, om dezen
maatregel te rechtvaardigen? Kunnen de
Zuiderzeewerken zoo in één ruk worden op
geschort? Is de gevraagde verliesafschrji
ving te rechtvaardigen? Er rijzen bergen
van vragen.
Algemeen-staatkundig gezien, de doel
matigheid der maatregelen beoordeelend,
zijn wi) er van overtuigd, dat critiek, felle
critiek zal loskomen. Op het verhoogde fis
cale invoerrecht, op de tijdelijke benzine
belasting, op de Ambtenaarssalarissen-
korting allermeest.
Met een „aux grands maux grands re-
mèdes" is deze laatste zaak niet op te los
sen. Al is de wijze, waarop die korting der
salarissen van rijksambtenaren, gelijk deze
door de Regeering wordt medegedeeld, zal
warden toegepast, eene zeer duidelijk ern
stig gemitigeerde; deze korting treft een
bepaalde categorie van staatsburgers als
categorie, zonder eenlgen waarborg, dat
andere publiekrechtelijke organen in gelij
ken zin de salarisverhoudingen zullen wij
zigen. En de vraag dringt zich als van zelf
naar voren, of deze bron van onrust (want
daarover make men zich geen illusie!)
per sé moet worden aangeboord.
Zou het niet de overweging waard zijn,
de abnormaal lage benzineprijs hier te
lande geeft er als vanzelf aanleiding toe
die belasting, thans op 3 cent per liter
voorgesteld, tot 5 of 6 cent te verhoogen?
De normale basis van onkostenberekenlng
voor het bedrijfsleven is immers geen 8
cents-literprijs, doch veeleer het dubbele
En deze belasting treft in ieder geval een
categorie van personen, die juist van de
crisis profiteeren.
Een anderen weg op dit onderdeel zoeken,
zou wellicht een verbetering kunnen zijn
van het geheeie complex maatregelen, die
zoo aan algemeene fundeerlrg in ons vo!k
zouden winnen. Wij herhalen, wat wij gis
teren schreven: alleen wanneer de regee
ring werkelijk geen kans ziet op andere
wijze de begrooting sluitend te maken, kun
nen wij ons bij een tijdelijke sa'ar'sver-
mindering neerleggen. Uit hetgeen wij bo
ven betoogden blijkt, dat wij nog niet ten
volle overuigd zijn, dat het niet anders kan.
Het „Huisgezin" (R. K.) oordeelt de
donkerste plek in de manipulatie van den
minister om tot een sluitende begrooting te
komen, zijn aanval cp de salarissen: een
algemeene korting van 5 prccent.
En het blad vervolgt:
In z'n soort is deze aanval menschlie-
vend; van de eerste 1000 der jaarwedden
wordt maar 2 percent gekort, en even
eens 2'A percent van de tweede duizend
van de wedden der gehuwden.
Verder zal v«)r den pensioengrondslag
geen korting gelden en zullen de kinder
toeslagen aan de korting worden onttrok
ken.
Zegt men dus: het had erger kunnen zijn
en minister De Geer toont zich tot op
zekere hoogte humaan, dan zal dit geen
tegenspraak ontmoeten.
Maar de korting deugt niet, ook om
psychologische redenen.
En het ergste is, dat zelfs de meest be
scheiden salarissen niet ongemoeid worden
gelaten, en voor een gezin is, naar den
tegenwoordigen levensstandaard gemeten,
een salaris van een paar duizend gulden nog
bescheiden.
Had de Minister van Financiën, liever dan
de ambtenaren aan te pakken en in tiendui
zenden gezinnen stoornis te verwekken, niet
beter gedaan, een wat dieperen greep te doen
uit het millioenen-overschot van 1929?
Zeker, we verstaan het, dat een minister
van Financiën wil overhouden voor een later,
mogelijk even slecht of nog slechter jaar,
maar was de „uiterste noodzaak" voor de
salarisverlaging nu reeds aanwezig?
En wij vragen ons af, hoe tegenover het
voorstel van den minister de katholieke
Kamerfractie staat, die in haar program wel
met een salarisverbetering, maar niet met
een salarisverslechtering heeft rekening ge
houden?
Is voor haar het „nood breekt wet" hier
aanwezig?
Wij durven daar geen ja op zeggen.
De Standaard (A.R.) schrijft:
„Wie overwegende bezwaren tegen de
reeds genomen en In uitzicht gestelde maat-»
regelen, of een deel daarvan, heeft, kam
niet volstaan met het uitbrengen van nega
tieve critiek. Hij moet opbouwend te werk
gaan, en in het licht stellen, dat op andere,
minder bezwaiende, wijze kan worden te
werk gegaan om het sympathieke, in deze
omstandigheden noodzakelijke, resultaat der
financieele politiek te bereiken.
Natuurlijk is thans het tijdstip nog niet
gekomen om de gedragslijn der Regeering
in alle onderdeelen nauwkeurig te beoor
deel, en eigen standpunt te dezer zake
nauwkeurig vast te stellen. Daarvoor be
hoort eerst ook geluisterd te worden naar
de ernstige stemmen, welke in de eerst
volgende dagen ongetwijfeld uit het volks
leven zullen opklinken.
De Regeering zal de eerste zijn om toe te
stemmen, dat dit plicht is, maar voor het
overige heeft zij gelijk, als zij een beroep
doet op allen, die verantwoordelijkheid dra
gen, welke politieke of maatschappelijke
idealen zij ook koesteren, om haar in haar
moeilijke werk te steunen.
Wij wenschen haar dien steun te geven,
omdat zij daarop recht heeft."
Het „Vad." (lib.) kan niet anders zeggen,
dan dat de Millioenennota een juist beeld
geeft van den moeilijken tijd waarin wij
leven, een tijd, dien wij kunnen te boven
komen ais gemeenschapszin den boventoon
houdt.
Het „Hdbd." (lib.) lilkt de Millioenen
nota een benauwden droom tce. Niet zoozeer
omdat er in wordt aangekondigd, dat de
begrooting met een tekort sluit. Dat begre
pen we allang. Maar de toon en de pogingen
tot wegwerking van het tekort geven Dlük
van een geest, waarvan wij verwachten, dat
hij ons land duur te staan zal komen en
in stede van ons een schrede verder te bren
gen uit het economisch moeras, ons eerder
nog verder in de verkeerde richting zal laten
gaan.
Gebrek aan doortastendheid en verkeerd
economisch inzicht, dit zijn de karakteris
tieken van dit staatsstuk, van deze begroo
ting la Churchill of a la Snowden,
„Wij rijden op 't oogenblik economisch en
fiscaal in een nevel, waarin niet al te ver
vooruit kan worden gezien", zoo drukt de
minister zich symbolisch uit. Juist, maar
dan dient men te rijden op een kompas. Men
mag dan niet vertrouwen op de nevelgestal
ten, die zich bedrieglijk voordoen en om
trent welker ware gedaante men zich geen
juist beeld kan vormen. Dan moet men han
delen volgens de economische wetten, die
men ten slotte tcch niet kan trotsseren.
Uit de Millioenennota blijkt ons niet, dat
de regeering thans reeds tot dit inzicht is
gekomen. Dit zal leergeld kosten, dat wij, be
lastingbetalers, moeten neertellen. En
daarom biedt deze begrooting geen pers
pectief. Minister De Geer staat daar met
leege handen....
Het Volk (S.D.A.P.) schrijft:
„Volstrekt onaannemelijk zijn de voor
gestelde bezuinigingen op het volksonder
wijs en op de ambtenaarssalarissen.
Wat de eerste betreft, het is kortweg
gruwelijk, dat er geen c.isis kan zijn, zon
der dat een aanval op het onderwijs ge
daan wordt. Werd de vorige maal het
zevende leerjaar geschrapt en de schooi
opgescheept met ongestudeerde en voor een
fooi werkende leerkrachten, thans heeft dc
regeering het op de grootte der schoolklas
sen voorzien, ten einde onderwijzers uit te
sparen. Dat van het onderwijs der kinderen
daardoor minder terecht kan komen, is
duidelijk.
Niet minder erg is de voorgestelde sala
risverlaging van het rijkspersoneel. Ook dit
personeel moest onder de bszuiniging-Colijn
schrikkelijk bloeden. Ingehaald is dat nog
lang niet. Twee jaar geleden stelde minister
De Geer 6 millioen beschikbaar om de aan
gebrachte kortingen voor een klein deel in
te halen. Thans wordt een korting van 7
millioen toegepast. Dat wil zeggen, dat de
salarissen nog verder omlaag gedrukt wor
den dan zij vóór de leniging van twee jaar
geleden waren. Het is wel brutaal.
De minister schrijft in zijn nota dar, nu
velen in inkomsten zijn achteruitgegaan,
het billijk is, dat ook de ambtenaren wat
meedragen. Dit is misleiding. De a.beiders-
beweging heeft het loonpeil tijdens de cri
sis vrijwel weten te handhaven. Er is dus
geen enkele reden, waarom de rijksloon
trekkers zouden hebben te lijden, te min
der, terwijl de rijksloonen toch reeds bij
het algemeene loonpeil ten achter waren.
Men heeft hierin een aanslag op het al
gemeene loonpeil te zien."
Zondag, 18 October, de groote
Missiedag
In heel ons Katholiek Nederland is de
groote Missiedag, de voorlaatste Zondag van
October, bijzonder gewijd door Missiegebed,
Missieofferzin en dus ook door Missieliefde.
Doch in de Haarlemsche Bisschopsstad is
dat dit jaar wel zeer bijzonderlijk het geval.
Spreekt het niet vanzelf, dat de plechtig
heden van dezen Missie-Zondag zullen aan
vangen in onze kerken om de geloovigen het
beste voor onze Missieactie te doen geven
wat zij hebben: hun gebed?
Welhti, in den Haarlemschen Mittovoskring
zullen in alle kerken plechtige H. H. Hoog
missen worden opgedragen.
Voorop de Kathedrale Kerk: „St. Bavo",
waar Z. H. Exc. Mgr. J. D. J. Aengenent,
Bisschop van Haarlem, een Pontificale
H. Mis zal opdragen.
De priesters, leden van het eere-comité, de
E. E. voorzitters van hoofdcommissie en com
missies zullen worden uitgenoodigd op het
priesterkoor plaats te nemen (toog en
rcchet).
Voor de leeken, leden van het eere-comité,
leden der hoofdcommissie en der dagel. be
sturen der 13 commissies zal de loggia
(groot-koor achter in de Kathedraal) gere
serveerd worden.
Nog twee pontificale H. H. Missen
Verder zuilen nog 2 pontificale H. H. Mis
sen gecelebreerd worden behoudens nadere
toestemming van Monseigneur, en wel:
In de kerk van St. Joseph (Jansstraat),
waar de Hoogeerw. heer IVA. van Dinter,
Magister Generaal der Paters Kruisheeren
zal pontificeeren en in de kerk van den H.
Bavo aan den Heerenweg, Heemstede, - waar
de Hoogwaardige Heer H. A. M. Stöcker, ge-
myterd Abt, Prelaat der Abdij van Beme, de
plechtige H. Mis zal opdragen.
Verder worden de plechtige Hoogmissen
ogedragen
Kerk Nieuwe Groenmarkt
door den H.Eerw. Pater Honoratius Camina-
da, Provinciaal der Minderbroeders Francis
canen.
Heden heeft de delegatie uit de Neder
landsche Dagbladpers, bestaande uit de
heeren J. W. Henny, R. Peereboom en W.
G. J. Veenhoven, te Genève het petitionne
ment voor internationale ontwapening aan
geboden aan den voorzitter van den Vol
kenbond, den heer M. Titulesco, die daarbij
tevens in ontvangst had te nemen een
oorkonde, welke wij hieronder afdrukken.
landsche Dagbladpers" op het idee gebracht
het Nederlandsche Volk de gelegenheid ie
geven zich uit te spreken. In ons land.
waar in Den Haag in het Vredespaleis het
Volkenbondshof zetelt, en dat gerust het
land van den vrede genoemd kan worden,
hebben dezen zomer alle dagbladen, onge
acht hun politieke richting, hoe fel deze
bladen overigens dikwerf ook tegenover
cftTfflfeupfe. nëevfandata a fa^-
Eönfepence du désatmemeut
qui sera fenue. a Qeneue aa
mol» de ^vpiee isja EEcraasn
GEÓpqanisé/ par fa ©resee)
quotidienrce. néepfandaiotasa
ijopie insta mment vofre,
r(Zonfét?ence aa nom do
f' humanitéf .de prendre, (eo
mesupes nécessaires quL
Qonduipont au désaememenl
des nafiond a
jeffe. décfapaftonr.^.
3* M58 sosjïjeeriandaia
aadessuo de lO ai
..=.Jmppap!enanf a toas
F"papfo pofifiques du pays est
I presentee, au nom de cet^-cf aa
de fa lte(S18f« deoJ^SÉtlMpae (e,
l Itmstt de Ca itea® spreM>K8!f®©»
I j®seBf®rad©)3®a- 0
^tepterrópe isöt
9m(d«n(
1« »ecr«ioi 9%r
De vertaling van deze oorkonde luidt als
volgt:
PETITIONNEMENT VOOR INTERNATIO
NALE ONTWAPENING
van het Nederlandsche Volk aan
de Ontwapeningsconferentie in
Februari 1932 te Genève te hou
den.
Georganiseerd, door de Neder
landsche Dagbladpers.
Ik verzoek Uwe Conferentie met den
meesten aandrang, in naam der mensche-
lijkheid, die maatregelen te nemen, die tot
ontwapening der naties zullen leiden.
Deze verklaring, onderteekend door
2.438.908 Nederlanders boven de 18 jaar, be-
hoorend tot alle politieke richtingen des
lands, wordt namens hen aan den Voor
zitter van de Assemblêe 1931 van den Vol
kenbond aangeboden door het bestuur van
de Nederlandsche Dagbladpers.
September 1931.
J. W. HENNY,
voorzitter.
W. G. J. VEENHOVEN,
secretaris.
De voorzitter van de Ned. Dagbladpers,
de heer J. W. Henny, spiak bij de aanbie
ding de volgende rede uit:
Mijnheer de President,
Volkomen beseffen wij, dat Uwe gewich
tige positie van president der assemblêe het
U moeilijk maakt, U een oogenblik aan de
aan Uw hoog ambt verbonden werkzaam
heden te onttrekken. Ten hoogste stellen
wij het dan ook op prijs, dat U ons de
gelegenheid hebt willen geven, tot U te
komen, om U het resultaat aan te bieden
van het petitionnement door de Vereeni
ging „De Nederlandsche Dagbladpers" in
Nederland gehouden en waarvan onze mi
nister van buitenlandsche zaken, Zijne Ex
cellentie Jhr. mr. Beelaerts van Blokland,
reeds mededeeling deed in zijn rede :n de
assemblêe.
De moeilijke voorbereidende werkzaamhe
den van den Volkenbond, die reeds 11 jaar
duren, hebben nog steeds het hoofddoel
van den Volkenbond, neergelegd in art. 8 van
het pact, niet tot verwezenlijking kunnen
brengen en zoowel de voorzitter van de
ontwapeningsconferentie als tal van ge
zaghebbende mannen, de verschillende na
ties vertegenwoordigende, hebben bij her
haling betoogd, dat om van voorbereiding
tot daden te komen, aandrang uit de vol
keren zelf, uit de publieke opinie, noodig
was.
Deze zoo bij herhaling uitgesproken
wesscb beeft de vereeniging „De Najer-
elkaar staan, eendrachtig de volgende clau
sule den lezers boven den 18-jarigen leef
tijd ter teekening aanbevolen:
„Ik verzoek Uwe conferentie met
den meesten aandrang, in naam der
menschelijkheid, die maatregelen te
nemen, die tot ontwapening der na
ties zullen leiden."
Als men bedenkt dat geheel vrijwillig,
zonder eenige politieke pressie, 2.438.908 van
de ongeveer 4 millioen Nederlanders boven
den leeftijd van 18 jaar, in enkele weken
tijds het in de dagbladen afgedrukte peti
tionnement hebben onderteekend en inge
zonden, dan mag hier zeker wel van een
succes gesproken worden.
En dan blijkt hier toch zeker uit de sterke
wil van het Nederlandsche volk om den
arbeid vah den Volkenbond te doen slagen
ook op het gebied, waar dit welslagen het
meest vereischt wordt.
Hoewel dit petitionnement gericht is aan
de ontwapeningsconferentie, stelden wij het
op prijs dit reeds nu aan Uwe Excellentie
ter hand te mogen stellen, waar toch deze
zitting der Assemblêe nog meer dan vorige
in het teeken van ontwapening staat, en
wij verzoeken Uwe Excellentie het resultaat
van het petionnement, waarvan de origi-
neele formulieren aan het secretariaat zijn
toegezonden, doch dat wij samengevat heb
ben in deze oorkonde, wel te willen ter
hand stellen aan de ontwapeningsconferen
tie.
Wij vertrouwen met deze daad van de
Nederlandsche Dagbladpers iets te hebben
mogen bijdragen aan de daad van ontwa
pening en wij hopen dat in vele landen ons
voorbeeld gevolgd moge worden, waardoor
ongetwijfeld het door ons zoo lang en innig
verlangde streven dier commissie werke
lijkheid moge worden, tot heil der
menschheid.
De delegatie was gistermiddag door mi
nister Beelaerts van Blokland ontvangen.
Waardeering voor het Petitionnement
Op het te Genève gehouden Congres van
de Internationale Unie van Volkenbonds-
vereenigingen heeft professor Cassin, een
der Fransche gedelegeerden bi) den Vol
kenbond, gewezen op het succes van het
Nederlandsche petitionnement. Professor
Cassin hield zijn rede aan een diner, waar
bij 300 afgevaardigden van alle lander
aanwezig waren.
„In het algemeen kon," zoo zeide hij,
„opgemerkt worden, dat de be.angstellhig
in Volkenbondskringen voor het Nederland
sche petitionnement zeer groot is en dat
men bewondering koestert voor de samen
werking, waardoor bet tot stand gekomen
Kerk Kleverpark
door den Hoogeerw. Pater Mr. M. Hupperts,
Provinciaal der Paters Montfortanen.
Kerk Rijksstraatweg (Haarlem-Noord),
door den Hoogeerw. Pater B. Silhorst, Pro
vinciaal der Paters van den H. Geest.
Kerk Paul Krugerstraat
door den Hoogeerw. Pater L. Wouters, Pro
vinciaal der Paters Redemptoristen.
Kerk Amsterdamstraat
door den Hoogeerw. heer Pater W. Govaart,
Provinciaal der Priesters van het H. Hart
van Jezus.
Kerk Rijksstraatweg (Liduina)
door den Hoogeerw. Pater A. Kersten, Pro
vinciaal der Witte Paters van Kardinaal La-
vigerie.
Kerk Spaarae
door den Hoogeerw. Pater A. Jurrius, Pro
vinciaal der Paters Dominicanen.
Kerk Aerdenhout-Eentvcld
door den Hoogeerw. heer Pater H. Keysers,
Provinciaal der Paters Jezuieten.
Kerk Bloemendaal
door den Hoogeerw. Zeergel. heer Dr. Jac.
Bruning, Deken-Pastoor van Transjordanie,
Palestina.
Kerk Heemstede (Valkenburgerplein)
door den H.Eerw. Pater J. A. Zandvliet, Pro
vinciaal der Missionarissen van het H. Hart.
Kerk Overvecn
door den Hcogcerw. Pater Dominicus, Pro
vinciaal der Paters Passionisten.
Kerk Spaarnwoude a. d. Lie
door den Wcleerw. heer Kapelaan J. Mol,
Amsterdam, Procurator der Noorsche Missie.
Kerk Vüfhc'zen (Haarlemmermeer)
door den Z.Eerw. Pater A. Maassen (Paters
Montfortanen)
Kerk Vogelenzang
door den Z.Eerw. heer Pater A. Verheggen,
Rotterdam (Paters Redemptoristen).
Kerk Ve'sen-Dr ehuizen
door den Z.Eerw. Pater S. Schlenter (Paters
Assumptionisten)
De officieele plechtige opening
der „Mittovos"
Te vier uur precies op Zondag 18 October
heeft in het „Mittovos"-gebouw aan den
Kleinen Houtweg 16 de plechtige, officieele
opening van de „Mittovos", (Missietentoon
stelling voor onze Spaarnestad) plaats.
De commissie pers en propaganda is nog
aruk in de weer om te trachten, dat deze
plechtigheid door den K.R.O. zal kunnen
worden uitgezonden.
Voor de deelnemende Missionneerende Or
den, welke door heel Nederland verspreid zijn
en voor de duizenden Katholieke belangste
lenden hopen wij dit van ganscher harte.
Vcor deze officieele plechtigheden worden
uitgenoodigd de leden van fcet eere-comité.
Verder worden plaatsen gereserveerd voor
de circa 300 leden der Hoofdcommissie en
der 13 commissies, die in het bezit zijn van
een doorloopende toegangskaart voor de
heele week tot de Tentoonstelling.
Ook zal deze plechtigheid door een ieder
kunnen worden bijgewoond, die zich in het
bezit stelt van een daarvoor speciale toe
gangskaart.
Alle bijzonderheden daaromtrent worden
nader gepubliceerd.
Nadat Z. H. Exc. Mgr. de Bisschop, de
Doorluchtige en Hoogeerw. Heer Vicaris-Ge
neraal, de H. E. Heer Deken van Haarlem en
de Hoogw. Provinciaals of Overeten door de
commissie van ontvangst zijn binnengeleid
zal een zangkoor, sterk circa 180 zangers, ge
vormd uit de kerskoren van Haarlem en Om
liggende Parochies, en onder leiding van den
heer J. Schouten, organist der Kathedraal,
..In nomine Jesu" en daarna „Dixit ergo eis
Jesus", zingen.
Dan spreekt de H. E. Heer Deken, de alge-
meene voorzitter, het welkomstwoord.
Vervolgens zal de voorzitter der Ver. van
Missionneerende Orden, de Z E.Z.G. Heer W.
Keller S.J., een toespraak houden.
Nadat dan het machtige koor weder zal
hebben gezongen „Ecce -Panis" en „Praepa-
rate corda vestra" zal Z.H. Exc. Mgr. J. D. J.
Aengenent, Bisschop van Haarlem en Be
schermheer der „Mittovos" uitgenoodigd wor
den de Tentoonstelling te openen
Wanneer dit geschied is, zingt het koor nog
„Cantate Domino" en tot slot, met alle aan
wezigen, het Mittovoslied.
Dan wordt de rondgang door de Tentoon
stelling gemaakt en zijn daarmede deze
officieele plechtigheden geëindigd.
Nadat Monseigneur en de andere geeste
lijke en wereldlijke autoriteiten zijn uitge
leid, wordt de Tentoonstelling voor het pu
bliek geopend.
Deelnemende groepen - Geschonken
medailles en prijzen
De deelnemende groepen van den nationa-
len wedstrijd van E. H. B. O. zijn:
Alblasserdam E.H.B.O. 1 groep; Alkmaar
Roode Kruis 2; Amsterdam E.H.B.O. 1; ld.
Roode Kruis 2; Apeldoorn Roode Kruis 1;
Bussum Roode Kruis dames 1; Id. Id. hee
ren 1; ld. Politie 1; Bloemd. Reddingsbriga
de, dames en heeren 1; Id. Id. heeren 1;
Delft E.H.B.O. 2; Dordrecht E.H.B.O. 1; ld.
Roode Kruis 1; Gouda Roode Kruis 1;
's-Gravenhage E.H.B.O. en ld. Politie 2;
Groningen Roode Kruis 1; Haarlem E.H.B.O.
dames 2; Idem Idem heeren 1; Den Helder
Marine 1; Rotterdam Llnker-Maasoever E.
H. B. O. 1; Idem Oud-Char lois 1; Idem Roo
de Kruis 1; Santpoort E.H.B.O.1: Schiedam
E.H.B.O. 1; Idem Roode Kruis 2; Soest E. H.
B.O. 1; Utrecht E.H.B.O. 1; Idem Politie 1;
Idem Roode Kruis 8; Idem Reddingsbrigade
en Brandweer 1; IJmuiden Roode Kruis da
mes 2; Idem Idem heeren 2; Idem E.H.B.O.
dames 1; Idem Idem heeren 1; Zeist Roode
Kruis 1; Zwolle Roode Kruis 1; Vlaardin-
gen E.H.B.O. 1.
De volgende medailles en kunstvoorwerpen
zijn geschonken:
Hoofdbestuur Ned. Roode Kruis, zilveren
medaille: Ned. Verg. E.H.B.O. verg. zilv.
med.; Gemeente Haarlem verg. zilv. med.;
Roode Kruis, Busrum verg. zilv. med.; Da
mesleden R. Kr.. Haarlem, zilv. med. met 5
draamnedailles; Heerenleden R. K. Haarlem
Idem idem; Reddingsbrigade Haarlem zilv.
med.; Roode Kruis Schiedam verg. zilv.
med.; Haarl. Dagblad plaquette; Stads Edi
tie verg. zilv. med.: N. H. Courant zilv. med.;
Personeel firma Mathot, verg. zilv. med.;
Slerkan, Haarlem zilv. medaille; N. N. 2
verg. medailles; Viergever verz. med.; Per
soneel firma Enschedé idem idem; Van
Kamnen Jr. en Sr. zilv. medaille; Ongeval-
lendienst Haarlem zilv. aschbak; Commissa
ris van Politie zilv. Eversharp potlood. Fa-
ber, zilveren medaille; T. Dorrepaal
2 Faience pullen; Zlekeninricbting St. Joan
nes de Deo verg. zilv. med. met 5 draaeme-
rlailles; Mar'astlehHnir zilv. lauwerkreus;
■Rrandwfer"o'I°'Te zii". lauwert''1" rt F. p. o.
°artwonrt vev" nH'H1'' "oode Kruis Haai
'em, heeren, zilv. siersrtu'ld.
Besmettelijke ziekte
In de afgeloopen week zijn in deze ge
meente 3 gevallen van roodvonk en 1 gevai
van diphtheric voorgevallen.
