Buiten landsch QNieuws FEUILLETON Shea van de iersche Brigade DERDE BLAD VRIJDAG 9 OCTOBER 1931 BLADZIJDE 1 De nationale regeering in Engeland De voorstellen van Hoover Waardeering en voorzichtigheid in Frankrijk De moeilijkheden voor Bruening De koers van het pond sterling Het conflict China-Japan De economische moeilijkheden Verkiezing Oostenrijk sche bondspresident Labour Partij en regeeren Gemengde Buitenlandsche Berichten Smokkel in verdoovende middelen Geen kachels stoken Storm in Zuid-Afrika KORT NIEUWS RADIO-OMROEP BOEKBESPREKING RANDALL PARR1SH Manifest van Baldwin Baldwin, de leider der Conservatieven, heeft gisteravond een manifest gepubliceerd ten behoeve der nationale regeering. Hij brengt in herinnering, dat zijn besluit, toe te treden tot de nationale regeering, twee maanden geleden met eenparigheid van stemmen goedgekeurd is door de conserva tieve leden en candidaten. Zij verwacht ten teen, dat de samenwerking slechts voor enkeie weken zou zijn, maar de tegenwoor dige gebeurtenissen hebben het noodzake lijk gemaakt, dat deze werd uitgebreid. De begrooting is in evenwicht gebracht. Het kenen is stop gezet ten koste van offers van iedere klasse, maar men hoopt en ge looft, dat deze offers als resultaat van de voortzetting van deze politiek tijdelijk zul len kunnen zijn. De handelsbalans is echter nog niet in evenwicht gebracht, m.a.w. er wordt nog niet genoeg verdiend om te be talen wat van de overzeesche landen wordt gekocht. „Teneinde dit werk te voltooien, is het een gebiedende eisch, dat de regeering een nationaal mandaat krijgt waarin haar vrij heid gegeven wordt om alle middelen, die noodzakelijk kunnen zijn na een nauwkeurig onderzoek, toe te passen. Het is noodzake lijk, dat wij inpiaats van een kleine parle mentaire meerderheid een stabiele regee ring krijgen met een groote meerderheid, gerugsteund door de vastbeslotenheid van een groote meerderheid kiezers. Op internationaal terrein moeten wij aan dacht schenken aan oorlogsschulden en her stelbetalingen, ontwapening, ongelijke ver deeling van den wereldgoudvoorraad en de onderlinge financieele afhankelijkheid van de landen der wereld. Deze problemen zul len de staatsmanskunst van alle volkeren op de proef stellen. In het binnenland is het belangrijkste probleem, dat van het herstellen van de ongunstige handelsbalans hetgeen van essentieel belang is voor het beveiligen van onze financieele stabiliteit. Dit kan slechts verkregen worden door ver mindering van den invoer, door vergrooting van den uitvoer of een combinatie van beide. Ik ben bereid iedere methode te onder zoeken die dit gewenschte doel tot resul taat kan hebben. Ik erken, dat de toestand veranderd is door de waardevermindering van het pond, maar naar mijn meening kan deze waardevermindering geen geldige ver vanging zijn van tarieven, zorgvuldig be rekend en uitgewerkt om het hoofd te bieden aan den huidigen toestand. Ik zal derhalve een druk blijven uitoefenen op de kiezers, om hen duidelijk te maken dat tarieven het vlugste en daadkrachtigste wapen vormen, niet alleen om de overmatige invoeren te beperken, maar ook om ons in staat te stellen andere landen er toe te brengen hun tariefmuren te verlagen". Betreffende den landbouw bepleit het manifest steun aan zekere boeren, o.a. door middelen van quota en gegarandeerde prij zen voor tarwe. Teneinde de landbouwers te beschermen tegen dumping en rijksverdra gen af te sluiten, die van enorme waarde zouden kunnen zijn voor het volk, vraagt de regeering zoo veel vrijheid, dat zij in staat is gebruik te maken van invoerver boden, quota of beschermende rechten, al Tiapr noodzakelijk kan blijken. Inzake het empirium is het voornaamste probleem het verkrijgen van conomische eenheid. Samuel hoopt, dat de Canadeesche ïegee- ring de uitnoodiging voor de conferentie te Otawa zal willen hernieuwen en wanneer de nationale regeering die uitnoodiging zou aannemen, zou men daar een unieke kans hebben. De verklaringen van Hoover na de confe rentie op het Witte Huis hebben te Parijs levendige belangstelling gewekt in finan cieele kringen, die volle waardeering uitten voor de pogingen door Hoover in het werk gesteld, tot het verzachten van de wereld- krisis. Men meent, dat zij den psychologi- schen invloed op de openbare meening niet zullen missen, die een ongerechtvaardigde verontrusting toont door de dwaze koersver- houdingen van volkomen gezonde valuta als den dollar, waarvan de waardevastheid bo ven allen twijfel verheven is. Ofschoon men het plan nog niet wenscht te bespreken, daar dat nog te weinig bekend is, wordt toch eenig voorbehoud gemaakt wat de uitvoering in de practijk betreft. Hier wordt gedoeld op de oprichting van de nieu we credietinstelling in de Vereenigde Staten. De overtuiging heeft zich gevestigd, dat slechts een krachtige poging tot algemeene deflatie een herstel kan wekken. Daarom is men eenigszins nieuwsgierig de werkelijke draagwijdte van de pogingen te kennen, die op zich zelf juist de inflatie van het crediet zullen bevorderen. Van een oordeel over de verlenging van het uitstel der herstel- en andere betalingen ont houdt men zich volkomen, daar men meent dat dit in de eerste plaats tot de bevoegdheid der regeering behoort. Oprichting centrale crediet-hypo- thee.kbank? Een belangrijke op het Witte Huis gehou den conferentie heeft het voorstel tot op richting van een centrale crediet-hypotheek- bank besproken. Groote bankiers en hande laren in onroerende goederen beraadslaag den met Hoover over de maatregelen, die het verleenen van grootere crediet-faciliteiten voor den woningbouw beoogen, waardoor het zakenverkeer zou worden bevorderd. Ook werd overwogen, hoe de executie van hypo theken kan worden voorkomen, die door kleine banken zijn verleend, welke geld noe dig hebben tot uitbetaling va,r> denosito's. Bevordering particuliere lief- I dadigheid. In een andere resolutie wordt door de ban kiers het beginsel van staatsvoorzorg voor werkloozen verworpen, doch de bevordering der particuliere hulpvaardigheid door de par ticuliere banken aanbevolen. Hoover tegen de leeiüngspolitiek President Hoover heeft Donderdag te Washington ter gelegenheid van de opening der Pan-Amerikaansche economische con ferentie een redevoering gehouden, waarin hij de gedurende de laatste jaren gevoerde leeningspoiitiek afkeurde. Hij ging daarbij zoover, dat hij de Amerikaansche bankiers mede schuldig noemde aan de huidige we- relddeprèssie. Alle volken en regeeringen, aldus presi dent Hoover, moeten het zich tot taak stellen noch leeningen te verstrekken, noch leeningen op te nemen. Het is de plicht der regeeringen haar burgers te waarschuwen voor leeningen, die voor onproductieve doel einden zullen dienen. In het bijzonder moet gewaarschuwd worden tegen leeningen, die worden opgenomen door regeeringen, om de staatsbegrooting in evenwicht te brengen, wanneer deze begrootingstekorten ontstaan zijn door bewapeningsuitgaven of onproduc tieve openbare werken. De president der Vereenigde Staten legde er voorts den nadruk op, dat de moeilijkhe den, waarvoor de wereld thans staat, zeker geringer zouden zijn geweest, indien de volkeren dit principe, in het bizonder in de laatste vijf jaren, hadden gehuldigd. De toepassing van deze grondstelling is er voor alles geschikt toe om nieuwe oorlogen te verhinderen. Hoover verklaarde vervolgens: „financieele transacties zullen de afzonderlijke volken moeten aangaan op het principe, dat de ge transfereerde gelden moeten dienen voor productieve doeleinden". Iedere andere lee ning zal moeten voeren -tot de verarming van het leeningopnemende volk. De president zag er van af de kwesties betreffende de douane-politiek te bespreken, hoewel deze het belangrijkste onderwerp zijn der conferentie. Hij verklaarde slechts op het standpunt te staan', dat alle volke ren wederzijds economisch afhankelijk zijn. De soc.-dem. moeten hem steunen In politieke kringen in Duitschland houdt men zich druk bezig met de mogelijkheden voor een nieuw kabinet-Bruening om zich te handhaven. In den Rijksdag staan achter Bruening eigenlijk nog slechts vier partijen met in totaal 105 stemmen, n.l. het Cen trum met 68 stemmen, de Beiersche Volks partij met 19 stemmen, de staatspartij met 14 stemmen en de volksconservatieven met 4 stemmen. De regeeringspartijen rekenen echter op steun van de kleine en kleinste groepen, nJL christeUjk-socialen met 14 stemmen, de volksnationalen met zes stem men, de Duitsche boerenpartij met zes stemmen en de Hannoverianen met drie stemmen. Dit zouden in totaal 134 stemmen zijn. De Duitsche volkspartij met dertig stem men, de economische partij met 23 stem men en de landvolkpartij met 19 stemmen, hebben zich hun houding ten aanzien van de regeering nog voorbehouden. In scherpe oppositie tegenover de regee ring staan 234 afgevaardigden, nJ. 107 nationaal-sociatlisten, 41 Duitsch-nationalen, 77 communisten 6 leden der nieuw opge richte socialistische arbeiderspartij, die uit de S. D. P.-fractie zijn geroyeerd en drie afgevaardigden van de landvolkpartij. Daartegenover kan de regeering in het gunstigste geval, wanneer ook de midden partijen als de Duitsche Volkspartij, do landvolkpartij en de economische partij zich bij haar aansluiten, slechts beschikken over 206 zetels. De beslissing over het nieu we kabinet-Bruening, ligt dus weer geheel bij de sociaal-democraten, die na de scheu ring in hun partij nog over 137 van de 577 rijksdagzetels beschikken. Het zal ditmaal echter niet voldoende zijn, wanneer de so ciaal-democraten zich van stemming ont houden. Zij zuilen tegen de moties van, wantrouwen moeten stemmen, om het nieu we kabinet-Bruening te redden. De Ronde-Tafel-Conferentie Dreigende mislukking De Ronde Tafelconferentie ondervindt ernstige tegenslagen, doordat de zitting van een belangrijke commissie, die de tegen gestelde eischen der Hindoes, Muselmannen en andere gemeenschappen met elkaar tracht te verzoenen, voor onbepaalden tijd is ver daagd. Gandhi moest tot zijn leedwezen erkennen, dat de pogingen, die in de algeloopen week werden aangewend, om tot een overeen stemming te geraken, geheel mislukt zijn. MacDonald heeft een beroep gedaan op de gedelegeerden, cm niet langer hinder nissen te leggen op den weg naar een over eenstemming. Hij voegde er aan toe, dat de Britsche regeering zou ingrijpen, als de conferentie zou mislukken. Geen stabiliseering op f 9.60 Het ministerie van Buiten ïandsche Za ken dementeert officieel het uit Parijs af komstige bericht, als zou Engeland voor nemens zijn na de verkiezingen het pond sterling te stabiliseeren op ongeveer 9.60. Nieuwe nota-wisseling De Cliineesche antwoordnota aan Japan inzake de in China uitgebroken anti-Japan- sche beweging is gisteren a. d. Japanschen zaakgelastigde te Nanking overhandigd. De nota wijst alle Japansche bezwaren op scherpe wijze af en verklaart, dat de normale verhoudingen tusschen Japan en China slechts hersteld kunnen worden, wanneer Japan zijn troepen uit China te rugtrekt. Maatregelen tegen de anti-Japansche boy cotbeweging kan de Chineesche regeering met den besten wil niet nemen. Een Japansch protest. Heden zal Japan een nieuw en krachtig protest te Nanking indienen. Daarin wordt de Chineesche regeering verweten, dat zij verzuimd heeft, aan Japan recht te doen wedervaren. Opnieuw wordt de eisch gesteld, dat aan de systematische anti-Japansche beweging een einde wordt gemaakt. Tenslotte beschuldigt de nota China, de te Genève aanvaarde verplichting, om niets te doen dat den toestand zou kunnen doen verergeren, niet te zijn nagekomen. Japansch luchtbombardement. Volgens een telegram van den Engelschen bedrijfsleider van de Peking-Moekden Spoor wegmij. hebben 12 Japansche vlieegtuigen 36 bommen laten vallen op Tsjintsjau, waarheen het provinciale bestuur uit Moek- den is overgebracht. Verscheidene gebouwen werden bescha digd, twee Chineezen werden gedood. Aanval op Tsjintsjau? De Japansche bevelhebber in Mandsjoe- rije zou besloten hebben, Tsjintsjau aan te vallen, omdat de vestiging van het bestuur van Tsjang-Sjoe-liang in die stad een ge vaar voor den vrede zou zijn. Indien dit bericht bevestigd wordt, verwachten zij die van den toestand op de hoogte zijn, dat het kabinet zijn ontslag zal aanbieden, om dat dit zou be teekenen, dat het leger ach ter den rug van cje regeering om den toe stand op ernstige wijze in gevaar zou bren gen. Herdenking fascistischen opmarsch naar Rome Feesten te Rome De herdenking van den tienden verjaardag van den fascistischen opmarsch naar Rome en van den negenden verjaardag van het fas cistisch regime neemt in haar verschillende uitingen en feestelijkheden een groot deel van de maand October in beslag. 40.000 jonge wielrijders De groote feesten begonnen met den in tocht van 40.000 leden der fascistische jeugd beweging in Rome. Het betrof hier de speciale rijwielbrigade van de fascistische jeugd de z.g. „fasci gio- vanili di combattimento." De 40.000 deelnemers deden hun intocht per fiets, gekleed in zwart hemd met de oran je of kastanjebruine fascistische sjerp. Zij kwamen uit alle provincies van het land en reden tegen den avond Rome binnen. Feestuitgave jeugdtijdschrift Het tijdschrift der fascistische jeugd is in een speciale feestuitgave verschenen en be vat o.a. een begroetingsartikel van Mussolini, waarin deze o.m. schrijft: „De eeuw, waarin gij leeft, is de eeuw van het fascisme. „De eeuw, waarin gij leeft, is de eeuw van het fascisme. Deze eeuw behoort u." Vandaag zal de duce de jeugdige wielrijders inspecteeren. Machtigingswet in Oostenrijk aangenomen De Oostenrijksche nationale raad heeft het machtigingswetsontwerp inzake het tref fen van buitengewone maatregelen tot be scherming van het economische leven, met algemeene stemmen aangenomen. De wet was echter in dien zin geamendeerd, dat zij slechts tot 31 Maart 1932 van kracht blijft. Lord Reading uit Parijs vertrokken De Britsche minister van Buitenlandsche Zaken, Lord Reading, is uit Parijs naar Lon den vertrokken, na de beëindiging zijner be sprekingen met de Pranschc ministers. In het verstrekte communiqué wordt ver klaard dat een volledige, openhartige gedach- tenwisseling heeft plaats gehad over den hui digen toestand en de meest geijkte maatrege len ter verbetering van de bestaande situatie. Laval en Briand hebben de resultaten van hun reis naar Berlijn uiteengezet en kenden aan het as. bezoek aan Washington een be- teekenis toe, welke in de huidige omstandig heden ten volle erkend wordt. De ministers waren het er over eens dat hun regeeringen een nauw contact moeten handhaven en hun vriendschappelijke sa menwerking moeten voortzetten in het be lang van den vrede en het herstel van de wereldwelvaart. Door de bondsvergadering De nationale raad heeft met acht stem men tegen, die van het Heiinatblok, de wet aangenomen, waarbij wordt bepaald, dat dit keer de bondspresident door de bondsver gadering zal worden gekozen. De verkiezing heden. Heden zal de bondsvergadering bijeen komen, om over te gaan tot de verkiezing van een nieuwen bondspresident. Ook zonder duidelijke meerderheid? Het congres der Arbeiderspartij te Scar- borought verwierp met verpletterende meer-, derheid een resolutie, behelzende, dat de Arbeiderspartij het bewind zou weigeren, tenzij rij met een duidelijke meerderheid uit de stembus kwam. Trotzki geïnterneerd? In een Turksclie vesting Volgens berichten in buitenlandsche bla den zou Trotzki van het nabij Constantino- pel gelegen eiland Prinkipo weggehaald en in een Turksclie vesting zijn geïnterneerd. Deze maatregel zou genomen zijn op in stigatie van Engeland, daar Trotzki den laatsten tijd opvallend veel geheime samen komsten had met Amanoellah, waaruit En geland afleidt, dat een samenzwering in Af ghanistan wordt voorbereid. De treinaanslag bij Jueterbog Nog een arrestatie Gisternacht is te Hohenseefeld nabij Jue terbog de knecht Kurt Bartels verdacht van medeplichtigheid aan den treinaanslag nabij Jueterbog gearresteerd en ter beschikking- van de justitie gesteld. De gearresteerde is naar Berlijn overgebracht. Wijdvertakte bende, gearresteerd Volgens bericht uit Calcutta heeft de politie aldaar 'n bende smokkelaars in ver doovende middelen ontdekt, bestaande uit Europeanen, Chineezen. Japanners en Pa thanen. In totaal werden twee en vijftig personen gearresteerd. De smokkelaars gaven elkaar geheimzin nige teekens met hun parapluies en ge bruikten geheime codes. In geheime ver trekken waren enorme hoeveelheden co caïne, opium en vuurwapens verborgen. Het onderzoek der politie leidde tot ern stige onlusten in Calcutta, waarbij degenen die de bende bij de politie hadden aange bracht, werden vermoord. 6 arbeiders bedolven 1 doode, 4 zwaargewonden Bij graafwerkzaamheden voor den aanleg van een waterleiding is te Kallbacht plot seling de reeds gegraven kuil ingestort. Zes arbeiders werden door de grondmassa's be dolven. Het reddingswerk bleek buitenge woon moeilijk en tijdroovend, daar slechts een man tegelijk met een houweel kon werken. Ten slotte gelukte het een arbeider met lichte verwondingen te redden. Vier wérden zoo zwaar gewond, dat zij naar het ziekenhuis moesten worden vervoerd. Een 40-jarig arbeider kon nog slechts als lijk geborgen worden. Prettig wonen in Rusland Het gebrek aan brandstoffen heeft te Moskou en in andere Russische steden catastrofale vormen aangenomen, bericht het „Hbld.". De sovjet van Moskou heeft daarom een bevel uitgevaardigd, waardoor verboden wordt tot een nader door de sovjet vast te stellen datum de kachels te stoken, zoowel in particuliere huizen als in de rijksinstellingen. De districtssovjets heb ben de bevoegdheid gekregen in speciale gevallen, wanneer zij het beslist noodzake lijk achten, verlof te geven één keer om de drie dagen de kachels te stoken vóór den door de overheid vast te stellen datum. Hiervoor komen in aanmerking alleen zie kenhuizen en sommige rijks- en gemeente- instellingen. Zij, die het voorschrift van de sovjet van Moskou in zake de stook-regeling hebben overtreden en vóór den officieel vast te stel len datum hun woningen, bureaux e.d. hebben laten verwarmen, worden gestraft met een geldboete van 100 roebel of ge dwongen arbeid voor den tijd van 30 dagen. Weer een bomontploffing 5 dooden. De bladen te Belgrado melden, dat door een bomexplosie in Tsaribrod aan de Bul- gaarsch—Joego-Slavische grens vijf personen gedood werden. De ontploffing had plaats op Bulgaarsch grondgebied. Men vermoedt, dat de bommen door Mace donische terroristen naar Joego-Slavië zijn gebracht. Visschersbooten vergaan In een hevigen storm, welke aan de Zuid- Afrikaansche kust woedde, is een aantal vis schersbooten vergaan. In de nabijheid van de Saldanhabaai zijn vier Europeesche visschers verdronken en in de Algoabaai drie inlandsche visschers. De storm veroorzaakte veel materieele schade over het geheele Kaapsche schier eiland. Op het o ogen blik wordt het aantal werkloozen in Frankrijkop ongeveer 40.000 aangegeven. Volgens de voorloopige mededeelingen der verschillende arbeidsbeurzen bedroeg het aantal werkloozen in Duitschland per 30 September j.l. 4.355.000, of 31.000 meer dan per 15 September. Het vermogen van Sir Thomas Lipton dat op een millioen pond sterling wordt ge schat, blijkt voor het grootste gedeelte ver maakt te zijn aan liefdadige instellingen. 100.000 pond is vermaakt aan moeders uit de arbeidende klasse te Glasgow. In tegenwoordigheid van den Rijksbestuurder is te Budapest eene Franz Josef-Gedachtniskirche ter herinnering aan het 50-jarig regeeringsjubileum van keizer Frans Joseph ingewijd. ZATERDAG 10 OCTOBER 1931 HUIZEN, 1875 M. Uitsluitend K. R. O- uitzending 8.009.15 en 10 uur Gramo- foonplaten 11.30 Godsdienstig Halfuurtje door pastoor Perquin 12.00 Politieberich ten 12.15 Concert door de Russische Ba lalaika-kapel o.l.v. I. Schustow 1.45 Gra- mofoonplaten 2.30—4.00 Kinderuurtje 4.15 Esperanto-berichten 4.30 Concert K R. O.-Kunstensemble o.l.v. P. Lustenhouwer 6.20 Joum. Weekoverzicht door Pi de Waart 6.40 Esperanto-cursus door P. Heilker 7.10 Mr. J. W. L. van Es: Waters nood in China" 730 Politieberichten 7.45 Sportpraatje 8.00—11.00 Concert door het KRO-orkest o.l.v. J. Gerritsen 11.00 12.00 Gramofoonplaten. HILVERSUM, 298 M. 6.45—7.00 en 7.30 7.45 Gymnastiekles door G. Kleerekoper 8.00 Gramofoonplaten 10.00 Morgenwij ding VPRO J0.15 Voor Arb. in de Conti nubedrijven H. Didama (tenor), Joh. Jong (piano) VARA-tooneel onder leiding van W. v. Cappellen. Gramofoonpl. 12.00 Concert V.A. R.A.-septet oJ.v. Is. Eyl en Gramofoonpla ten 1.00 Omroeporkest oJ.v. N. Treep 1.45 Suzie Klein met liedjes 2.00 Vervolg Omroeporkest 2.353.00 Vervolg Omroep, orkest 3.00 Concert VARA-Mandoline- Ensemble o.l.v. J. B. Kok: Mevr. T. Zwager. Baert (zang) 4.45 Concert V.A.R.A.-septet ol.v. Is. Eyl en Gramofoonplaten 6.00 Gramofoonplaten 7.30 Beoefening der Huismuziek 7.55 Gramofoonplaten 8.15 Concert VARA-orkest o.l.v. H. de Groot, m. m. v. J. Hekkert—Van Eysden (zang) 9.30 Concert (vervolg) 10.00 Vaz Dlas 10.15 Vervolg concert 11.3012.00 Gramo foonplaten. DAVENTRY, 1554.4 M. 10.35 Morgen wijding 11.05 Lezing 11.20—2.20 Orkest concert 3.45 Berichten 3,50 Concert. Orkest, O. Gilbert (alt) 5.05 Orgelspel door R. Foort 5.35 Kinderuurtje 6.20 Berichten 6.45 Lezing 6.50 Zang door Claire Croiza (sopraan) 7.30 Lezing 7.50 Vaudeville 9.20 Berichten 9.35 Be. richten 9.40 Lezing 10.10 Militair Or kest. S. Logan (bariton) 10.5012.20 Dansmuziek. PARIJS, „RADIO-PARIS", 1725 M. 8.05 Gramofoonplaten 12.50 Gramofoonplaten 6.20 Grabofoonplaten 7.50 Gramofoon platen 9.05 Concert en Causerie 10.05 Gramofoonplaten. KALUNDBORG, 1153 M. 11.20—1:20 Orkestconcert 1.502.20 Gramofoonplaten 2.50—4.50 Orkestconcert en zang 7.20 8.20 Orkestconcert 8.509.10 Zang 9.109.30 Cello-recital 9.4510.05 Zang 10.0511.35 Dansmuziek. BRUSSEL, 508.5 en 338.2 M. 508.5 AL: 5.20 Orkestconcert 6.35 Gramofoonpla ten 8.20 Kamermuziek 9.35 Radio- Tooneel. 338.2 M.: 5.20 Orkestconcert 6.50 Gra mofoonplaten 8.20 Orkestconcert. Zang. .LANGENBERG, 473 M. 6.25—7.20, 9.35— 9.50 en 11.30 Gramofoonplaten 12.251.50 Orkestconcert oJ.v. Wolf 1.55 Weekend concert (Gramofoonplaten) 4.205.20 Concert door Liedertafel en Solisten 7.20 Vroolijke Avond. Kapel Eysoldt. Intermezzo: „Weekend", scène van Hans Pflanzer. Hier na tot 10.50 Dansmuziek. ZEESEN, 1635 M. 5.50—6.50 Gramofoon 10.55 en 11.20 Berichten 11.25 Gramofoon 12.151.20 Berichten 12.20 Gramofoon 2.20—3.50 Lezingen 3.50 Concert 4.50 —7.20 Lezingen 7.20 Dansmuziek —7 50 Vroolijk uurtje 8.50 Berichten 9.00 Populair concert 9.50 Berichten en hierna tot 11.50 Dansmuziek. Tjjdens een krachtigen storm welke in Kiel woedde, is in de Strander Bocht een zeilboot omgeslagen. Van de drie inzittenden kon slechts een tienjarige knaap zich zwem mend redden, terwijl de beide anderen ver dronken. De held van Lethra, een verhaal uit den tijd van de Noormannen, door W. v. d. Berg. Uitgave N. V. Drukkerij „De Spaarnestad", Haarlem. Historie 't Is een gelukkig idee geweest van den schrijver om de fantasie der jongens mee te voeren naar dat ruwe, onbeschaafde volk, de Noormannen, die met hun cbaos- stichtenden krijginansmoed zoo'n belangrijk aandeel hebben gehad in de geschiedenis, ook van ons vaderland. Maar niet alleen over strijdverwikkelingen owrdt hier door den auteur gesproken (dat ozu in onzen tijd mis plaatst geweest zijn) ook de beschaving van het Christendom is ten volle recht weder varen. De hoofdpersoon Ragnar, die ten slotte de eerste Christenkoning der Noormannen wordt, sleept de lezers mee op al zijn avon turen, die hem waar hij door koning Sigurd naar het leven wordt gestaan in heel moeilijke situaties brengen. Aldus leven we bladzij ha bladzij in span ning met den held van Lethra mee. Dit verhaal zal met graagte gelezen worden. De schrijftrant is pakkend en enkele illus traties dragen er het hare toe bij, om het g heel voor de jeugd aantrekkelijk te maken. DOOR Mijn hoop, dat Mademoiselle hier ergens binnen deze muren was opgesloten, was al b(jna geheel verdwenen. Als deze schurken haar hadden gevangen genomen, dan be stond er veel meer kans, dat zij haar ginds ouder bewaking hadden. Maar ik moest zekerheid hebben, volkomen zekerheid. Ik zou geen oogenblik aan mijn eigen ontsnap ping kunnen werken, zonder eerst te weten wat er van haar was geworden en of ik haar misschien ook nog van dienst zou kunnen zijn. Als ik daartoe niet eerst alle pogingen in het werk stelde, zou ik het mijzelf eeuwig verwijten, zelfs al had ik persoonlijk niet zooveel belang in haar gesteld. Ik deed op dat oogenblik geen moeite mijn gevoelens te ontleden, maar ik was mij toen toch al ten volle bewust, dat zij meer voor mij was dan ooit een andere vrouw voor mij geweest was. Haar gelaat stond my steeds voor oogen en ik behoefde alleen maar aan haar te denken of ik voelde mij tot nieuwe energie opgewekt. Een enkel woordje van dank van haar lippen, een blik van tevredenheid in haar oogen, zouden mij al voldoende belooning zijn geweest voor de opofferingen, die ik mij voor haar moest getroosten, en voor niets ter wereld zou ik haar in handen van der gelijke duivels willen achterlaten. Cassier kon doen wat hij verkoos, maar ik was vast van plan eiken duim van deze ruïnes aan een grondig onderzoek te onderwer pen en hier te blijven tot ik de waarheid kende. De trap bestond uit breede tegels, die door het vele gebruik van gespoorde laar zen waren uitgehold, maar toch nog sterk genoeg waren om desnoods een heel leger te dragen. Ik ging voorop en steunde met mijn rechterhand de scheede van mijn zwaard om alle gedruisch te voorkomen. Boven was het nog donkerder en wij kon den dan ook slechts met moeite de omge ving opnemen. De eikenhouten vloer was zwart van ouderdom, maar was overigens nog in tamelijk goede conditie. Hij had zelfs de kracht van het vuur weerstaan, al waren er ook plaatsen waar de vlammen heele gaten hadden ingebrand alvorens weg te sterven; en groote hoopen asch getuigden van de volkomen vernietiging der meubels. Het beetje licht, dat er was, kwam van boven, maar de vensteropeningen, waardoor eertijds het zonlicht overvloedig naar bin nen scheen, gingen nu bijna geheel onder wijnranken schuil, zoodat er slechts een enkel straaltje kon doordringen. Op den tast zocht ik mijn weg, vaak belemmerd door de groote hoopen afval en voorzichtig de verbrande plekken vermij dend. Eerst was ik bepaald verplicht de voorwerpen met de hand aan te raken voor ik kon zeggen waarmee ik te doen had, maar langzamerhand begon ik aan de duis ternis te wennen en kon dus beter de om geving opnemen. Wij stonden in een uitgestrekte zaal, grooter zelfs dan de zaal beneden, maar lager. Door de hopelooze leegheid en naaktheid leek zij bijna mon sterachtig groot en de onverwoestbare stee- nen banken langs de zijwanden en de reusachtige stookplaats in den versten hoek, was het eenige dat de kilte brak. Tegen over deze en vlak bij de trap was een steenen estrade van drie treden. Links en rechts gaapten verschillende doorgangen, door zware eikenhouten bogen overwelfd: zij leidden naar aangrenzende kleine ka mers. Deze zaal had natuurlijk voor groote ont vangzaal dienst gedaan. Hier hadden allen, die van de oude bezetting waren overge bleven, zich om hun vorst geschaard te zijner verdediging. Hier hadden zij den dood gevonden, nadat zij tot het laatst toe dapper hadden gestreden, en op de treden van deze estrade was hun aanvoerder ge vallen, en zijn bloed had de treden bevlekt. Het was mij als hoorde ik nog het gekletter van het staal, de kreten van haat en van wantrouwen, het geschrei van de vluchtende vrouwen, het smeeken om genade. Ik meende duidelijk de gezichten voor mij te zien, verwrongen van doodsangst, geteekend door een heel bijzondere vastberadenheid, geteekend ook door een afschuwelijke wreedheid. Ik zag de naar bloed snakkende aanvallers de groote ruimte binnenstormen, op zoek naar nog meer slachtoffers, de tapijten van de muren scheurend en trach tend door vuur te vernietigen wat aan de kracht hunner bijlen weerstand bood. Opnieuw in een stemming van bovenma tigen angst door de levendige voorstelling van al deze tooneelen van verschrikking, half in den waan dat de geesten van die oude tijden noodwendig nog in deze som bere ruimten moesten rondwaren, liep ik om de treden van de estrade heen. Toen bleef ik eensklaps staan en greep Cassier bij den arm; ik zag neer op een lijk. XIII DE GEHEIME TRAP De man lag op zijn gezicht met zijn eenen arm op de eerste trede en den anderen onder zijn lichaam. Naast hem lag het gebroken lemmet van een zwaard en het had den schijn alsof zijn hoofd met een ijzeren staaf was bewerkt. Het eerste oogen blik was ik niet in staat een enkel woord uit te brengen; deze ontdekking scheen zoo geheel te passen bij de wilde tooneelen, die mijn verbeelding mij zooeven had voorge- tooverd. Tot Cassier eensklaps uitriep: „Saint Helene! 't. Is de uniform van het Regiment des Konings! Mon Dieu! hoe kwam de man hier?" Deze woorden riepen mij weer tot de werkelijkheid en ik drong mét geweld alle aanstormende gedachten terug en keerde het gezicht van den man naar het schrale licht. Het was iemand van middelbaren leeftijd met een donker, vuil gezicht, een zeer grooten neus die gebroken was, en diep liegende oogen. Zijn wangen waren bedekt met een ruigen baard en het grove hoofd haar zag er heel verward uit. Hij was inderdaad gekleed in de uniform van het Regiment des Konings de uniform van een officier maar de drager was nooit officier geweest, zelfs niet eens gewoon soldaat. Men had maar naar zijn gezicht te kijken, naar zijn onverzorgd uiterlijk, om daarvan onmiddellijk overtuigd te wezen. Maar wat was hij hier dan komen doen en hoe kwam het, dat hij daar nu dood neerlag hi zulk een uniform? Welk ongelukkig slachtoffer had hij van deze kleeren be roofd? En op welke manier had het lot hem eindelijk zijn misdaden betaald gezet' Mijn oogen ontmoetten ten slotte de oogen van Cassier. *,Deze man was geen soldaat," merkte hij op. „Neen," gaf ik toe. „Het is een echt schurkengezicht. Mon sieur. Maar hoe kwam de man hier in de uniform van een officier? En wie gaf hem den doodelijken slag? Saint Denis! Er moe ten hier buiten ons nog anderen tusschen deze ruïnen rondsluipen. Het kon ook nog niet lang geleden zijn gebeurd," en hij knielde neer en raakte den man voorzichtig aan, „het bloed heeft nog niet eens den tijd gehad om te stollen." Wat hij zeide was waar, maar er was om ons heen geen spoor van 'n menschelijk wezen te bekennen. Want al was de groote zaal slecht verlicht, ik kon haar toch in haar volle lengte overzien; er was daar zelfs niets dat eenige schaduw kon afwerpen en er heerschte zulk een diepe stilte, dat wij zelfs de echo van onze gefluisterde woor den konden hooien. En toch, al was ik overtuigd dat wij alleen waren, dat hij, die den fatalen slag had toegebracht, gevlucht was, kon ik tocb niet het gevoel van mij afzetten, dat iemand ons beloerde dat ergens langs deze naakte, kille tnurea iemand al onze bewegingen volgde. Het wal een onheilspellend gevoel, waartegen ik mij tevergeefs te weer stelde, boos over mijn eigen zwakheid en waakzaam als een lynx. Ook Cassier stond om zich heen te staren en zocht heel in het bijzonder de uiterste hoeken af, als had ook hem dezelfde vrées bevangen; in zijn eene hand hield hij het mes gereed. (Wordt vervolgdJ

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1931 | | pagina 9