fBinnenlandsch Nieuws
Landbouw en Visscherij
ROLLUIKEN
IDE GRAPJAS HARLEKIJN!
Voor de Huiskamer
s i
INBRAAK en VERNIELING
Haarl. Jaloezieënfabriek
I..........................................................
t
Kosten der werkloozenzorg
Eere-Gerechtshof voor Journalisten
Het Groningsche bioscoop
conflict geëindigd
De N.V. Vereenigde Glasfabrieken
GEMENGD NIEUWS
Aanranding
Alg. R. K. Landbouw-
Bedrijfsraad
Een stukje rood katoen
Bescherming tegen
Begrooting kosteloos
SASSAULAAN 76 Tel. 10743
SOCIAAL LEVEN
KUNST EN KENNIS
FINANCIEN
vbb■■■■■■■■■■■DDiiiiiiBiaaaiiiBiiiiiiiiiiiuiaiiinaiiiy
Harlekijn jaagt den koning een doodelijken schrik aan
(M
Rijlc en gemeenten betaalden in 1930
bijna 24 millioen
Naar aanleiding van een vroeger door dr.
Vos gedane vraag heeft de minister van Bin-
nenlandsche Zaken en Landbouw thans eeni-
ge gegevens verstrekt over de uitgaven voor
werkloozenzorg in het jaar 1930. De bijdragen
aan werkloozenkassen bedroegen f3.010.000
van het Rijk en f 2.800.000 van de gemeenten.
Voor wachtgeldregeling werd door het Rijk
betaald f 21.500 en door de gemeenten
f 34.000; voor kosten voor verplaatsing van
arbeidskrachten resp. f 13.800 en f 12.200.
Door de gemeenten werd f 9.227.522.58 be
taald aan kosten van steunverleening, ter
wijl het Rijk betaalde f 4.006.110.wegens
kosten van werkverschaffing en steunverlee
ning. Ten slotte werd voor werkverschaffing
betaald door de- gemeente f 4.469.165.85 en
door de provincies f 177.843.52.
Totaal kwam dus voor rekening van de
overheid f 23.772.141.95.
Ter verduidelijking wordt nog opgemerkt
dat een groot deel der werkverschaffing heeft
bestaan uit werken, welke door derden (wa
terschappen, particulieren e.a.) werden uit
gevoerd. Het deel der uitgaven, hetwelk ten
laste van derden kwam (kosten van kunst
werken, aankoop van gronden, een deel van
de arbeidsloonen, kosten van toezicht enz.)
is in bovenstaande cijfers niet opgenomen.
Hetgeen door de tegen werkloosheid verze
kerde arbeiders ten behoeve van de werkloo-
zenkassen is betaald, is evenmin In boven
staande cijfers verwerkt.
De studiedagen te Bergen
Een schrijven van Z. H. Exc.
MgT. J. D. J. Aengenent
Het Centraal Bestuur van den Ned. R.
K. Volksbond te Amsterdam ontving van Z.
H. Exc. den Bisschop van Haarlem als ant
woord op het telegram, tijdens de studie
dagen aan Z. H. Exc. gzonden, een schrij
ven van den volgenden inhoud:
„Wegens afwezigheid was 't Ons niet mo
egelijk den deelnemers der Sociale Studieda
gen te Bergen Onzen dank te betuigen voor
„hunne telegrafische blijken van aanhanke
lijkheid en volgzaamheid
„Wij verzoeken U daarom hun Onzen wel-
temeenden dank te willen overbrengen, ter-
„wtjl Wij gaarne allen Onzen bisschoppelij-
,ken zegen verleenen."
Gisteren geïnstalleerd
Gistermorgen is In het Vredespaleis het
eere-tribunaal voor journalisten geïnstalleerd.
Het Eere-Gerechtshof ls als volgt samen
gesteld: President dr. B. G. J. Loder, oud
president van het Permanente Hof van In
ternationale Justitie; plaatsvervangend pre
sident prof. Wettstein, Zürich; permanente
rechters de heeren Georges Bourdon, Parijs,
redacteur van de Figaro, eere-voorzitter
stichter van de Internationale Federa
tie van Journalisten, secretaris-generaal
van de Nationale Journalisten Vereeniging;
dr. Feder, Berlijn, hoofdredacteur van het
Berliner Tageblatt; permanente ech ter
plaatsvervangers de heeren L. Zanykal, Olo-
mouc (Tsjecho-Slowakije), hoofdredacteur
van de Naslnc en C. A. Clemensen, presi
dent van de Deensche journalisten Unie,
Kopenhagen, redacteur van de National ti-
dende.
De installatiezitting werd bijgewoond door
Z. K. H. den Prins der Nederlanden, verge
zeld van zijn adjudant, luitenant ter zee le
klasse J. W. Termytelen.
Voorts waren tot bijwoning der zitting ult-
genoodigd de leden van het corps diploma
tique en van het Permanente Hof van In
ternationale Justitie, de Ministers, hoogge
plaatste Nederlandsche rechterlijke autori
teiten, de leden van het Eere-Comité en van
het Uitvoerend Comité, dat voor deze gele
genheid gevormd is, en vele anderen.
De Minister van Buitenlandsche Zaken
van België en Polen, de heeren Hijmans en
Zaleski, werden vertegenwoordigd door de
gezanten van beide landen; de Regeering
van Letland deed zich bij deze gelegenheid
vertegenwoordigen door den heer Fr. van
Monsjou, consul van Letland te Amsterdam.
Nadat de president van de Internationale
Federatie van Journalisten, de heer Ri
chardson, den Minister van Buitenlandsche
Zaken jhr. mr. Beelaerts van Blokland had
uitgenoodigd wel te willen overgaan tot de
installatie van het Eere-Gerechtshof, hield
de Minister m de Fransche taal een rede.
Vervolgens aanvaardde dr. Loder het pre
sidium met het uitspreken van een rede,
eveneens in de Fransche taal.
Na deze redevoeringen ls nog het woord
gevoerd door den President der Federatie,
den heer Richardson, die in het Engelsch
sprak en door de leden van het Gerechtshof
de heeren Bourdon en dr. Feder.
De plechtige zitting werd hierop gesloten.
Lunch in de Twee Steden.
Gisterenmiddag heeft het gemeentebe
stuur van 's-Gravenhage een lunch aange
boden ter gelegenheid van de plechtige
installatie van het Hof.
In de groote zaal van Hotel De Twee
Steden werden de gasten ontvangen door
den burgemeester, jhr. mr. dr. L. H. N.
Bosch ridder van Rosenthal, terwijl mede
aanwezig waren wethouder Quant, mr. dr.
Westerman en de heer Robin, chef en
sous-chef van het kabinet van den burge
meester.
Onder de verdere aanzittenden bevonden
zich de president en de leden van het eere
gerechtshof, alsmede vertegenwoordigers
van verschillende pers-organisaties.
De burgemeester heeft aan deze lunch
een rede gehouden, waarin hij wees op de
hooge roeping welke de pers heeft en waar
aan zij slechts kan beantwoorden, zoo haar
onkreukbaarheid vaststaat.
De heer Bourquin, vice-president van de
Internationale federatie van Journalisten,
heeft den burgemeester daarop dank ge
zegd.
Namens het Instituut voor intellectueele
Samenwerking te Parijs sprak vervolgens
de heer Maas Geesteranus, die het groote
belang schetste, dat de internationale sa
menwerking heeft bij dit eere-gerechtshof.
Na afloop van de lunch maakten de bui
tenlandsche journalisten een rondrit door
de stad en vereenigden zich om 5 uur in
Hotel Wittebrug, waar de openingszitting
van het Uitvoerend comité van de Interna
tionale Joumalistenfederatie werd gehou
den.
Ontvangst door de regeering.
Gisteravond heeft de regeering in de Rid
derzaal de journalisten officieel ontvangen.
Ruim 200 personen waren tot deze solrée
geïnviteerd. Namens de regeering werden de
gasten begroet door den Minister-president,
jhr. mr. Ruys de Beerenbrouck, terwijl ook
aanwezig waren de ministers dr. Deckers
en mr. Donner.
Onder de verdere aanwezigen werden op
gemerkt de Commissaris der Koningin in
Zuid-Holland, jhr. van Kamebeek, oud
minister Heemskerk, de burgemeesters van
Den Haag en van Rotterdam, verschillende
Tweede Kamerleden, bestuursleden van de
Vereeniging voor Volkenbond en Vrede en
van de Algemeens Nederlandsche Vereeni
ging voor Vreemdelingenverkeer.
Na minister Ruys de Beerenbrouck be
trad de heer S. Valot, secretaris van de
Internationale Journalistsenfederatie het
podium om in welsprekende woorden den
dank der buitenlandsche journalisten over
te brengen voor de schitterende ontvangst.
Een strijkje zorgde voor de muzikale af
wisseling, terwijl de gasten zich aan de buf
fetten verfrischten.
Vrijdag a.s. heropening der theaters
Gisteren is te Amsterdam een buitenge
wone ledenvergadering van den Nederland-
schen Bioscoopbond gehouden, waarin beslo
ten is met ingang van Vrijdag 16 October
a.s. de bioscooptheaters te Groningen weer te
openen, zulks naar aanleiding van de door
den Groningschen Raad met algemeene
stemmen aangenomen motie, waarin de
Raad uitsprak, dat het wenschelijk is, dat
het bioscoopconflict wordt beëindigd en zich
bereid verklaarde, mits de bioscopen werden
heropend, de vermakelijkheidsbelasting voor
de bioscopen te verlagen tot twintig procent
indien B. en W. meenen, dat tot die verlaging
behoort te worden overgegaan.
Sluiting fabrieken
De N.V. Vereenigde Glasfabrieken te Leer
dam, daartoe genoodzaakt door overpro
ductie en den val van het Engelsche pond
hebben ongeveer 100 man van het personeel
ontslagen. Alleen enkele bazen en voorman
nen zijn nog in het bedrijf werkzaam.
Autobus tegen een boom gebotst
Drie gewonden
Aan het Winschoterdiep nabij Gidoen ls
gistermiddag een autobus tegen een boom
gereden. Drie Inzittenden werden gewond;
twee van hen zijn naar het ziekenhuis te
Groningen vervoerd.
Twist tusschen twee geliefden
Met een mes zichzelf in de maag gestoken
Toen Zondagavond het meisje van den
22-jarigen P. J. G. In een café te Maastricht
met een ander een glas bier dronk, ontstond
tusschen de geliefden een woordenwisseling;
deze werd in de keuken voortgezet, waarbij
G. zich zoodanig opwond, dat hij 'n brood
mes greep en zich daarmede een steek in
de maag gaf. In het ziekenhuis moest ope
ratief ingegrepen worden. De toestand van
den patiënt is ernstig.
Twee jongemannen gearresteerd
De politie te Doetinchem heeft gisteren
gearresteerd den 17-jarigen E., die in vereeni
ging met den 22-jarigen ten H., eveneens uit
Doetinchem Zondagavond een 22-jarig meis
je heeft aangerand.
E. is in het bezit van de sjaal van het
meisje bevonden. Ten H. is Zondagavond te
Hengelo gearresteerd.
Beiden zijn gevankelijk naar Zutfen over
gebracht.
Botsing tusschen tram en losgeraakte
wagon
Machinist ernstig gewond
Men meldt uit Bergen op Zoom:
Door tot nu toe onbekende oorzaak kwam
nabij Vogelenzang gisterenavond ongeveer 6
uur een wagon, geladen met mais, in bewe
ging en reed in de richting Tholen, doordat
de weg aldaar sterk afhelt. Op hetzelfde
oogenblik kwam uit de richting Tholen een
tram, geladen met suikerbieten, aan. Door
de duisternis bemerkten de machinist en de
stoker eerst den wagen, toen de tram deze
op eenige meters was genaderd. Aan stop
pen viel niet meer te denken en beiden
sprongen van de machine.
De stoker kwam op den weg terecht, doch
kwam met den schrik vrij.
De machinist sprong tusschen de hoornen
door en viel op een party straatsteenen. Hy
bekwam inwendige kneuzingen, ernstige ver
wondingen aan het gelaat en een armbreuk.
Na voorloopig te zijn verbonden werd hy
naar het algemeen Burgergasthuis te Ber
gen op Zoom vervoerd.
De botsing tusschen tram en wagon was
zoo hevig, dat eenige wagons in elkaar scho
ven en de locomotief zeer ernstig werd be
schadigd.
,TaIen's Plakkaatverven voor
Etalageversiering"
ïyksche verzorging van het uitstalraam
problemen kyken, waarvoor byzondere
kennis vereischt wordt.
Van overheerschend belang is wel de
wyze, waarop vorm en kleur uitgevoerd
worden van de letters en cijfers, die in een
etalage nu eenmaal onmisbaar zyn. Fou
ten, op dit gebied gemaakt, zijn onmiddel
lijk voelbaar in den toonbankverkoop.
Vooral diè winkeliers, wier zaak r.iet zoo
zeer op „vaste klanten" als wel op „kij
kers die koopers worden" is berekend, zul
len de juistheid hiervan bevestigen. Ook
de overigen zullen dit evenwel bemerken,
wanneer zij er eenmaal op beginnen te
letten.
Want hoe licht komt een voorbijganger,
wiens oog valt op b.v. een smakelijk getee-
kende en gekleurde kaart voor het artikel
X. er niet toe om bij zich zelf te zeggen:
„Kom, laat ik dat hier maar even halen".
(De uitstekende verzorging van hun étala
ges is immers een van de voornaamste re
denen, waarom de warenhuizen zoo'n
groote vlucht hebben genomen). Terwijl
een onaantrekkeiyk uitgevoerde kaart de
aandacht niet boeit, en daardoor een mo-
gelijken kooper verloren doet gaan.
Met deze overbekende feiten voor oogen
werd door de firma Talens Zoon te
Apeldoorn, een uitgebreide herdruk uitge
geven van haar boekje „Plakkaatverven
voor Etalageversiering", waarvan zij ons
een exemplaar toezond. Wy treffen daarin,
naast tal van zeer practische wenken over
de wijze waarop men met plakkaatverf
moet omgaan om eruit te halen wat erin
zit voor den winkelier een aantal modellen
van fraaie letters en kaarten aan, benevens
een groote verscheidenheid van beproefde,
aantrekkeiyke kleurencombinaties.
Jaarvergadering te Rotterdam
In café-restaurant Caland te Rotterdam
heeft de Algemeene R. K. Landbouw-Be-
drijfsraad onder presidium van pater mr. dr.
Arn. Borret S.J., gisteren zijn algemeene
jaarvergadering gehouden.
De rekening en verantwoording over 1930
werden z.h.s. goedgekeurd. Over 1930 heeft
men een batig saldo van 125.23. De begroo
ting over 1932 werd met een kleine wijziging
vastgesteld en is sluitend gemaakt met
1600.
Hierna werd het woord gegeven aan den
heer mr. Van Haastert, die een inleiding
hield over de arbitrage en bedrijfsrecht-
spraak in het licht van de Encyclieken „Re-
rum Novarum" en „Quadragesimo anno".
Alleen arbitrage in den zin van scheids-
rechteriyke rechtspraak wordt in „Rerum
Novarum" met name genoemd. Sprekende
over samenwerking tusschen de groep pa-
Voor onze winkeliers.
Menigen winkelier; is het geregeld te-
rugkeerend „etalagemaken" een nacht
merrie. Hoe goed zakenman men ook zy
er komen bij de wekeiyksche of tweeweke-
Toen ik van huis ging, naar het kantoor,
gaf mijn vrouw mij een klein stukje rood
katoen en vroeg, of ik uit de stad twee-en-
een-kwart el van dat goed voor haar mee
wou brengen, als 't niet te veel moeite was.
Ik zei: „Heelemaal geen moeite," stak het
stukje katoen in mijn zak en holde naar
myn trein.
Met lunchtyd ging ik naar een grooten
goedwinkel om de boodschap voor mijn
vrouw te doen. Er wandelde een heer rond
tusschen de toonbanken, waar lange rijen
meisjes nog langere rijen klanten stonden
te bedienen, en ik vroeg hem, of ik even
wat rood katoen mocht zien.
„Dezen kant, meneer," leidde hij me den
winkel door. „Juffrouw Stone, laat meneer
eens wat rood katoen zien."
„Welke tint wou u hebben?" vroeg juf
frouw Stone.
Ik liet haar het stukje zien, dat mijn
vrouw me gegeven had. Ze keek er naar en
gaf het me terug. Toen haalde ze een groo
te rol rood katoen naar beneden en sloeg
die op de toonbank open.
„Dat ig niet 't zelfde!" zei ik.
„Nee, niet precies," zei ze. „maar 't is
veel mooier dan uw staaltje."
„Dat kan wel," zei ik, „maar 't moet
hier bij komen, ziet u. Er is al iets gemaakt
van dat katoen, en dat moet vergroot wor
den, of versteld of zooiets: dus 't moet de
zelfde tint zijn."
Het meisje antwoordde niet, maar haalde
een andere rol.
„Dit is dezelfde tint," zei ze.
„Ja," antwoordde ik, „maar 't is ge
streept."
„Strepen worden tegenwoordig erg veel
gedragen," zei ze.
Jawel, maar 't is niet om te dragen, 't
Is iets voor meubels, geloof ik, In ieder
geval moet 't heelemaal effen zijn."
„Heelemaal effen zult u niet vinden, ol
u moet Turksch rood nemen."
„Wat is Turksch rood?" vroeg ik.
„Turksch rood is heéie.-.ioal effen katoen,"
antwoordde ze.
„Laat u me dat dan even zien"
„We hebben op 't oogenblik geen Turksch
rood meer," zei ze, „maar we hebben heel
mooi effen katoen in andere kleuren."
„Aan andere kleuren heb ik niets, 't Moet
hier bij komen."
„Zulk goedkoop goed vindt u haast nooit
in dezelfde tint," zei ze, en ik verliet haar.
Ik ging een winkel in, een paar deuren
verder. Ik ging naar den vloerwandelaar,
gaf hem het staaltje en zei: „Hebt u ook
zulk katoen?"
„Zeker meneer," zei hij, „derde afdeeling
rechts."
Ik ging naar de derde afdeeling rechts
en toonde myn staaltje aan den bediende,
die daar stond. Hij bekeek het aan beide
kanten, en zei:
„Dat hebben we niet."
„Die meneer zei, dat u 't wel had," zei ik.
„We hebben 't genad, maar 't is uitver
kocht. U zult 't bij een stoffeerder wel kun
nen krijgen."
Ik stak de straat over naar een stoffeer
der.
„Hebt u ook zulk goed?" vroeg ik.
„Neen," zei de winkelier. „Is 't voor meu
bels?"
„Ja," antwoordde ik.
„Dus u moet Turksch rood hebben?"
„Is Turksch rood precies zooals dit?"
vroeg ik.
„Neen," zei hy, „maar 't is veel beter."
„Dat kan me niet schelen," antwoordde ik.
„Ik wou 't zelfde hebben als dit."
„Maar dat wordt niet gebruikt voor meu
bels," zei hy.
„Ik dacht, dat iedereen in zijn huis kon
gebruiken, wat hy wou," merkte ik op, een
beetje scherp.
„Dat kunnen ze ook, maar ze doen 't niet,"
zei hy kalm. „Zulk rood gebruikt niemand.
Allemaal Turksch rood."
Ik zweeg en vertrok. Het volgende adres,
dat ik bezocht, was een zeer groot stoffen-
magazyn. Ik vroeg aan den eersten verkoo-
per, dien ik zag, of ze rood katoen hadden,
gelijk aan myn staaltje.
„Op de tweede verdieping," zei hy.
Ik ging de trap op en vroeg aan een man:
„Waar kan ik rood katoen vinden?"
„Achterste kamer links. Hier schuin over."
En hy wees naar een verren hoek.
Toen ik daar kwam, vroeg ik om rood
katoen.
„Tweede toonbank van hier af," zei de man.
Ik ging daarheen en toonde myn staal.
„Katoen beneden," zei de man.
„En beneden zeiden ze dat 't hier was!"
„Die effen stoffen niet. Beneden heel ach
teraan, aan dezen kant."
Ik ging naar beneden heel achteraan, aan
dezen kant.
„Hebt u ook zulk goed?" vroeg ik.
„Volgende toonbank," zei de aangesproke
ne. „Dunn, rood katoen."
De heer Dunn nam myn staaltje en keek.
„Die tint hebben we niet in deze kwa
liteit," zei hy.
„Wel in andere kwaliteit?" vroeg ik.
„Ja, we hebben 't beter." En hij nam een
rol en ontvouwde een paar el.
„Dat is de tint niet," zei ik.
„Neen, maar 't is fijner en de kleur is
beter."
„Dus 't zelfde hebt u niet?"
„Neen, meneer. Misschien in de gordijnen-
afdeeling zesde verdieping."
Dus nam ik de lift en steeg naar 't dak.
„Rood goed? Gordynenafdeeling, andere
eind van deze etage," zei een man.
Ik ging daarheen.
„Vierde toonbank links," zei een man.
Ik ging daarheen.
„Eerste etage katoenafdeeling," zei de
verkooper.
Ik nam de lift, daalde af en stapte de
straat op. Ik had myn buik vol van rood
katoen. Maar ik zou nog één poging doen.
Myn vrouw had 't goed nog niet lang ge
leden gekocht, er moest toch nog iets Van
bestaan. Had ik haar maar gevraagd, waar
ze 't vandaan had, maar ik dacht, dat je zulk
gewoon goed overal krijgen kon. Ik betrad
een ander groot magazijn. Toen ik den drem
pel over was, greep een plotselinge angst
my aan. Ik kon er niet toe besluiten, dat
stukje rood katoen uit myn zak te halen.
Als ik een ander vodje by me had gehad
een inktlap of zooiets zou ik gevraagd
hebben, of ze daar iets bij hadden.
Maar ik stapte naar een dame toe en pre
senteerde myn staaltje, met de gewone vraag:
„Achterste toonbank links," zei ze.
Ik ging er heen.
„Hebt u ook rood katoen zooals dit?"
vroeg ik aan de dame achter de toonbank.
„Nee, meneer," zei ze, „wel Turksch rood."
Eeuwig Turksch rood! Ik capituleerde.
„Goed," zei ik, „geeft u dat dan maar."
Hoeveel meneer?" vroe„ ze.
„Ik weet niet.... geeft u maar zes el."
De dame keek me een beetje raar aan,
maar ging zes el Turksch rood afmeten.
Toen tikte ze op de toonbank en riep:
„Cassa!" Een klein meisje, met twee gele
vlechten, slenterde aan. De dame schreef
op een brief het aantal ellen, den naam
van het goed, haar eigen nummer, den prijs,
de waarde van het bankbiljet, dat ik haar
toereikte, en nog een en ander, waarschijn-
ïyk de kleur van myn oogen en de wind
richting. Toen schreef ze alles over in een
klein boekje, dat ze by zich hield. Toen gaf
ze den brief het geld en het Turksche rood
aan het geelharige kind. Dit kind schreef
den brief over in een boekje, dat ze bij zich
had, en verdween toen met brief, Turksch
rood en geld.
Na een zeer lang tydperk, waarin het kind
waarschyniyk het goed, den brief en het
geld naar een centralen lessenaar bracht,
waar de brief werd aangenomen, het bedrag
en het nummer in een boek geschreven, geld
teruggegeven aan het kind, een afschrift van
den brief gemaakt en geborgen, de boeking
van het kind gezien en goedgekeurd, het
goed ingepakt, het kind afgestempeld., de
vlechten geteld en genoteerd op een strook
papier en door het kind overgeschreven in
haar boekje, het meisje naar een fonteintje
gesleept en gewasschen, het nummer van
den handdoek op een papiertje geschreven
en door het kind in haar boekje overgeno
men, de waarde van myn bankbiljet en de
hoeveelheid wisselgeld ergens op 't kind in
gebrand en genoemde operatie genoteerd op
een brief en overgeschreven in haar boekje,
kwam het kind bij my, gaf my 't geld terug
en het pakje Turksch rood.
Tyd om te werken was er dien middag
niet veel over, en toen ik thuiskwam, gaf
ik het pakje katoen aan myn vrouw. Ze
rolde het uit en riep:
„Hé, dat is anders, dan 't lapje, dat ik
je gegeven heb!"
.Anders!" riep ik. „Ja, 't is anders. Je
dacht, dat je 't zelfde wou hebben. Maar
je vergiste je. Turksch rood moest je heb
ben! Derde toonbank links. Ik wil zeggen,
ze nemen allemaal Turksch rood."
Myn vrouw keek me verbaasd aan, en
toen deed ik haar het verhaal mijner kwel
lingen.
„Enfin," zei ze, „dat Turksch rood is
veel mooier, dan wat ik eerst had en je
hebt er zooveel van meegebracht, dat ik
't andere heelemaal niet hoef te gebruiken.
Ik wou, dat ik maar eerder aan Turksch
rood gedacht had."
„Dat wou ik ook," zei ik.
tioons en de groep arbeiders, zegt Paus Leo
XIII: Indien iemand uit een van beide klas
sen meent in iets benadeeld te zyn, dan is er
niets meer wenschelijk, dan dat er uit de
vereeniging zelf bekwame en rechtschapen
mannen worden aangesteld, door wier
seheidsrechterlyke uitspraak het geschil
wordt beslecht, zooals de reglementen der
vereenigingen dienen voor te schrijven. Al
wordt er over de andere soort arbitrage, die
spr. aanduidde met den naam: moreele ar
bitrage, niet uitdrukkelijk in de Encycliek
gesproken, toch ligt ook deze geheel en al in
de lyn ervan.
De bedryfsrechtspraak, die in de publiek-
rechtelyk georganiseerde bedrijven 'n schoo-
ne sociale functie zal krijgen, mag, al spre
ken de Encyclieken niet direct over deze uit
spraak, toch niet geheel buiten de sfeer van
onze gedachten worden geplaatst.
By de gedachtenwisseling, die na deze in
leiding volgde, werd o.m. gewezen op de
meening, die bij zoovelen heeft post gevat,
als zou arbitrage altijd beteekenen een hal-
veeren van het verschil. Vanaf de bestuurs
tafel werd deze meening recht gezet. Meer
malen is het voorgekomen, dat er uitspraken
werden gedaan, die voor de volle honderd
procent het gelijk stelden aan de zijde der
werkgevers of werknemers. Met klem werd
voorgesteld de collectieve contracten voor
bindend te verklaren. Op dit voorstel werd
een amendement ingediend, om het aan de
orde te stellen vóór de behandeling van het
voor-wetsontwerp van minister Verschuur.
Rector Kok achtte het wenschelyk dat in
de toekomst eens meer de aandacht zal wor
den gevestigd op de beteekenis van een col
lectief contract en op de uitspraken van
bedrijfsraden enz.
Dan volgde schorsing der vergadering tot
half drie.
De lotgevallen van het vooront
werp eener Bedrijfsradenwet.
Na heropening der vergadering werd het
woord verleend aan den heer A. J. Loer
akker. die een inleiding hield over de lot
gevallen van het voor-ontwerp cener Be
drijfsradenwet, door minister Verschuur
aanhangig gemaakt by den Hoogen Read
van Arbeid. Spr. begon met een kort over
zicht te geven van voorgeschiedenis en in
houd van dit ontwerp. De lotgevallen van 't
voor-ontwerp zyn niet van dien aard, dat
men daarover met een eenigszins blijmoedig
gezicht kan spreken, want voor de zooveel-
ste maal zeggen zij ons, dat het niet gemak-
keiyk gaat om in het bedrijfsleven meer
Christelijke verhoudingen te verkrijgen.
De bezwaren komen ln hoofdzaak hierop
neer: lo. dat het voorstel-Verschuur ons
niet geeft organen opgekomen uit de vrije
maatschappij, maar O verheids-organen; 2o.
dat slechts één bedryfsraad in een bepaal
den bedrijfstak kan worden ingesteld, waar
door dus het vormen van R. K. Bedryfs-
raden practisch uitgesloten is.
Het eerste bezwaar noemde spr. zeer zon
derling. Men wil dus dat de Overheid 'n
bedrijfsraad instelt, maar als beide groepen,
arbeiders en werkgevers practisch reeds een
bedryfsraad hebben, althans het goed met
elkaar eens zyn, dat er zoo'n lichaam moet
komen, dAn behoeft de Overheid daarover
haar zegen maar uit te spreken. Willen de
werkgevers niet en uit de houding biykt
maar al te duidelyk, dat zy nooit zullen wil
len, zoolang de macht om hen te dwingen
ontbreekt, dan komt er eenvoudig niets. Dat
wordt dus weer, zoo vervolgt spr., een nieuw
terrein voor strijd, inplaats van een vredes-
instituut.
Ook het tweede bezwaar schynt spr. even
weinig steekhoudend. Men wil meer dan een
bedrijfsraad in eenzelfden tak van produc
tie, waartegen, op zichzelf beschouwd, geen
bezwaar zou zyn en wat ook in 't xqor-ont-
werp geen bezwaren ontmoet, mits men de
splitsing voor 'n gedeelte des lands zou wij-
sChen. Men wil zeer kenneiyk de mogelyk-
heid om tot katholieke bedryfsraden te ko
men en dat is alweer volgens sprekers vaste
overtuiging een onmogeiyke eisch.
Wy erkennen, dat een wet op het vak-
vereenigingswezen en over de verbindendver
klaring urgent is te achten en zeker geiyk-
tydig tot stand moest komen. Maar al er
kennen wy dat, en al ontkennen we hetgeen
de minister in de Troonrede heeft doen zet
ten nJ. dat de tijden de urgentie van een
wetteiyke regeling van de verbindendver
klaring hebben doen verminderen, wy zijn
van den anderen kant toch ook te nuchter
om ons op dien grond tegen het voor
ontwerp te verzetten.
Als conclusie der uitgebreide discussie op
de inleidingen kan worden vastgesteld, dat
de vergadering de urgentie uitsprak van een
wettelyke regeling der bedrijfsorganisatie en
de verbindendverklaring der collectieve ar
beidsovereenkomst.
De voorzitter sloot hierop de vergadering.
Mond- en Klauwzeer
Afsluiting van de vier Noordelijke provinciën?
De Minister van Binnenlandsche Zaken
en Landbouw heeft aan de Groninger Maat-
schappy van Landbouw gevraagd, haar
oordeel te geven over het afsluiten van
het overige gedeelte van Nederland voor
vee, afkomstig uit de vier Noordeiyke pro
vinciën, in verband met het heerschen van
mond- en klauwzeer.
Het dagelyksch bestuur heeft aan den
Minister medegedeeld, dat het een derge-
lijken maatregel ongewenscht acht, gezien
de bezwaren voor den afzet van vee, en de
geringe resultaten, die een dergelijke ge
sloten verklaring in omgekeerde richting het
vorig jaar heeft opgeleverd.
In de afgeloopen week werden alleen in
de provincie Groningen 58 nieuwe stapels
vee door de gevreesde ziekte, het mond- en
klauwzeer, aangetast.
Raad van Beheer Int. Arbeidsbureau
Herfstzitting begonnen
De raad van beheer van het internatio
nale arbeidsbureau heeft gistermiddag zyn
herstzitting geopend.
Tot voorzitter voor het begonnen Jaar
werd gekozen de Belgische professor Ma-
haim, die reeds sinds 1919 deel van den
raad van beheer uitmaakt.
De raad heeft vandaag besloten, te be
rusten in den wensch der Volkenbondsver
gadering, dat uit zuinigheidsoverwegingen
de maritieme arbeidsconferentie over de
regeling van den arbeidstyd op schepen van
1932 tot 1933 zal worden uitgesteld.
In verband hiermede zal ook de voorbe
reidende maritieme conferentie, die in
December van dit jaar had moeten plaats
vinden, uitgesteld worden.
De zeeliedenconferentie van 1933 zal een
geheel afzonderlyk karakter dragen en niet
onmiddellyk op de gewone arbeidsconfen-
tie volgen.
Op deze voorwaarden hebben de reeders
van alle landen zich bereid verklaard, aan
de conferentie deel te nemen in tegenstel
ling met de houding van de Engelsche en
Noorsche reeders van 1929, die by de
eerste besprekingen over den arbeidstyd
'aan boord van schepen opzettelyk afwezig
waren gebleven.
Glas-in-Iood-raam Postkantoor
Utrecht
Opdracht aan prof. R. N. Roland Holst
In Mei 1928 heeft de rijksgebouwendienst
aan prof. R. N. Roland Holst opgedragen het
glas-in-loodraam te ontwerpen voor de
vestibule van het nieuwe postkantoor te
Utrecht
Het directoraat der rijksacademie en de
voltooiing van het zevendeelig glasraam voor
het stadhuis te Amsterdam hebben het tot
stand komen van dit nieuwe werk zeer ver
traagd.
Naar het „Hdbd." verneemt, zal het thans
echter binnenkort (wellicht nog in October)
geplaatst worden.
Het raam heeft den vorm van een halven
cirkel, waarvan de middellijn 5% M. is. De
voorstelling is een zeer vrije paraphrase van
het heraldisch gegeven. De Nederlandsche
maagd in den Hollandschen tuin. de ommu
ring getooid met de wapens der elf provin
ciën, een vrouwenfiguur, die opziet naar een
groote vlucht postduiven, die door het stru
weel van den Hollandschen tuin vliegt.
In de twee uiterste hoeken buiten de om
muring met de wapens vliegen te eener
zyde de postduiven aan in den nacht en te
anderer zijde vliegen zy uit in het morgen
licht.
Onderlinge Hagelverzekering
L. T. B.
Verslag tiende boekjaar
Aan het verslag over het 10de boekjaar
van Onderlinge Hagelverzekering L. T. B.
ontleenen we het volgende:
Over het afgeloopen boekjaar bedrceg de
premie ontvangst 34.112 (v.j. 30.640).
Aan rente werd gekweekt 4.030 (v.j. 2.985).
Aan assurantie-premie werd betaald een
bedrag van 11.365 Cf 20.172). Door de
overeenkomst met een zeer kapitaalkrach
tig Engelsch Assurantieconcem, is alle
hageischade voor 75 pet. herdekt.
In het afgeloopen boekjaar viel neg 381
hageischade, waarvan een bedrag van 285
op rekening werd gebracht van onze her
verzekering.
Het afgeloopen boekjaar sloot met een
voordeelig saldo van 22.467 Cf 19.683).
Het reservefonds bedraagt 115.377 Cf 92.909).
Het verzekerd kapitaal bedraagt 5.221.148
Cf 4.740.397).
Uit een overzicht gedurende de afgeloopen
10 jaren, blijkt, dat deze verzekering-maat-
schappy gedurende haar bestaan slechts
voor 3019 aan hageischade heeft behoeven
uit te keeren.
Van het totaal verzekerd kapitaal van
ruim 5 millioen is ruim 4 millioen verzekerd
in het Westland en Loosduinen.
PU o/>
169. De Koning vond het hoogst on
aangenaam, dat de menschen maar zoo,
zonder permissie te vragen, door z'n wei
land liepen. Om ze daarvan af te schrik
ken liet hy z'n bekroonden stier in 't
weiland loopen. Maar Harlekyn meende,
dat hy iets beters wist.
170. Door middel van een leeuwen
huid veranderde hy den stier in een
leeuw. „Daar zal de Koning schik in
hebben;" dacht hij.
171. Toevallig was de Koning de eerste
die in 't weiland kwam. Toen hij den
leeuw zag, werd hij bleek van schrik en
maakte dat hy weg kwam. „Och, och,"
kermde Harlekyn; „wat ben ik toch dom
geweest!"
