I
1
S. LOPES
LICHTWEEK
HET DRAMA OP DE MAJELLAKERK
TE AMSTERDAM
VERSCHOTEN
F. C. KUIPERS
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
OCTOBER HAARLEM
t
Tegen den verdachte levenslang geëischt
LANDBOUW EN VEETEELT
De krisis in den Landbouw
De noodtoestand in land
en tuinbouw
BINNENLANDSCH NIEUWS
Mgr. Dr. W. H. Nolens
herdacht
De positie der Eerste
Kamer
GEMENGD NIEUWS
Machinist vergeet te
stoppen
Twee luxe-auto's tegen
elkaar gebotst
Coöp. Melkfabriek te Fijnaart
ONDERWIJS
ADVERTENTIËN
HERMAN
Johannes van den Berg
Cornelia Prins
kledingstukken, gordijnen,
meubelstoffen enz.
VERVEN WIJ HEEL MOOI
in dezelfde of donkerder kleur
Praktijk hervat
ZENUWEN I
10 uur
19
20
20
10
19
19.30
20
HEDEN: MAANDAG
Lunapark Zaanenlaan
Alg. Feest-verllchting
Brandweerdemonstratie
Koudenhorn
Concert Groote Markt
MORGEN: DINSDAG
Lunapark Zaanenlaan.
Alg. Feest-verlichtlng
A vond-Voefbal wedstrijd..
Concert Groote Markt
Zaterdag zette de strafkamer der hoofdste
delijke rechtbank onder groote belangstelling
van balie en publiek de behandeling voort
va« de geruchtmakende strafzaak tegen den
46-jarigen leidekkerspatroon J. G. M., ver
dacht van moord, subs, doodslag, meer subs.
Zware mishandeling. Het betreft hier het be
kende drama in den toren van de St. Gerar-
dus Majella-kerk, aan het Ambonplein, te Am
sterdam.
Onmiddellijk na de opening der zitting nam
de verdediger mr. Kokosky het woord en
bracht het verzoek over van den verdachte,
om een gedetineerde in het Huis van Bewa
ring, die met hem op straat zou hebben staan
praten op het oogenblik, dat A. in den koepel
van de kerk werd vermoord, alsnog te hoo-
ren.
De officier van justitie mr. Versteeg maak
te hiertegen bezwaar, omdat deze gedetineer
de waarvan verdache den naam niet eens
kent op dezelfde wijze door den verdachte
is aangespoord tot het afleggen van een be
paald getuigenis, als vroeger reeds is geschied
met andere gedetineerden.
De verdachte verdedigde zich hiertegen,
door op te merken dat de briefjes, die hij vroe
ger naar andere gedetineerden had trachten
tc smokkelen, slechts pro forma waren
opgesteld om de betrouwbaarheid der bewa
kers op proef te stellen.
De verdediger mr. Kokosky handhaafde
Zijn verzoek om den gedetineerde te hooren
en na raadkamer deelde de president mr. Hui-
zinga mede, dat de rechtbank het verzoek van
den verdachte inwilligde.
Gehoord werd daarna de getuige-deskun-
dige dr. Bakker die met dr. Overbeek een on
derzoek had ingesteld, naar verdachtes geest
vermogens. Getuige deelde mede, dat het
rapport tot de conclusie komt, dat verdachte
volkomen toerekenvatbaar moet worden ge
acht.
Hierna werd de gedetineerde- in het huis
van bewaring J. de B. gehoord.
De president tor den getuige Kent u M.?
De getuige Ja, uit hef huis van bewaring.
De president Hebt u hem vroeger nooit
ontmoet
De getuige Voorzoover ik weet niet.
De president Hebt u op Goeden Vrijdag
van het jaar 1939 met hem staan praten in de
Obistraat.
De getuige Daarvan herinner ik me niets.
De president Hebt u wel eens een be
richtje van hem ontvangen.
De getuige Ja.
De officier Srond daarin dat u een bepaal
de getuigenis moest afleggen.
De getuige Dat heb ik eruit begrepen.
Requisitoir
Daarop was het woord aan den officier van
Justitie mr. Versteegh tot het uitbrengen van
zijn requisitoir. Mr. Versteegh begon met
een woord van hulde te brengen aan de po
litie, die in deze zaak zulk uistekend werk
heeft verricht.
Oyer de verhouding tusschen M. en Ar
kenbout weten we uit de getuigenverklarin
gen het volgende
Arkenbout was de knecht, om niet te zeg
gen de slaaf van zijn compagnon. De laatste
moest M. aan geld helpen. Wanneer dit niet
goedschiks zou gaan, dan zou M. er wel iets
op vinden, volgens zijn eigen verklaring. Te
gen eenige getuigen heeft M. verklaard, dat,
als het hem ging vervelen, hij Arkenbout wel
van den toren zou smijten. Andere getuigen
hebben verklaard, dat M. ook tegenover hen
of in hun bijzijn over een dergelijke daad
heeft gezinspeeld. Spreker ging de pogingen
na, door M, gedaan, om het leven van zijn
compagnon te verzekeren. Verdachte ver
klaart zelf. dat hij de verzekering heeft afge
sloten. om door het beleenen van de po'is aan
bedrijfskapitaal te komen. Dit is intusschen
wel heel onnoozel. want hij zou Zeker wel 6
a 7 iaar vrij hooge premiën hebben moeten
betalen alvorens een bedrijfskapitaal van 5
a 6 duizend gulden te kunnen krijgen. Welk
belang kan derhalve M. gehad hebben bij het
afsluiten van deze verzekering? Hierop is
slechts één antwoord mogelijk. M. had
alleen belang bij den spoedigen dood van Ar
kenbout.
Van beteekenis is ook, dat de verdachte
kort voor den dood van zijn compagnon alle
achterstallige termijnen van de verzekerings
premie tegelijk heeft betaald.
Omtrent het gebeurde op Goeden Vrijdag
van 1939. den dag waarop de moord werd ge
pleegd, bezitten wij verschillende getuigen
verklaringen, die ten sterkste wijzen op
M.'s schuld. De deskundigen zijn na een
nauwgezet onderzoek tot de conclusie geko
men. dat Arkenbout op den binnenkoepel, in
de nabijheid van het luik, is doodgeslagen.
De getuige Wessendorp vond het lichaam
van Arkenbout inderdaad bij het luik en toen
hij dit aan M. mededeelde, beval deze hem
onder bedreiging, dat hij nooit mocht verra
den, dat M. op den koepel was geweest. De
verdachte begaf zich daarna naar de pastorie
en Wessendorp heeft hem daar opnieuw van
het gebeurde in kennis gesteld, om daardoor
voor den verdachte een alibi te scheppen.
Op verdachte's schuld wijst ook het feit,
dat M. negen maanden na den moord ge
poogd heeft om een nieuwe verzekering af te
sluiten op het leven van zijn nieuwen com
pagnon, maar nu een verzekering tot een be
drag van acht ton. Gelukkig is deze verzeke
ring niet tot stand gekomen. Maar wel werd
de aandacht van de politie erdoor getrokken.
Het gerechtelijk onderzoek is uiterst moeilijk
geweest, maar nu staat het wel vast, dat de
verdachte de dader is van het gebeurde in de
Gerardus Majellakerk.
Ondanks die zekerheid vragen wij ons toch
af hoe een mensch iets zoo onmenschelijks
kan doen. Er is maar één verklaring voor te
vinden. Deze man hunkerde, hongerde naar
geld en rijkdom en zag geen ander middel om
dien honger te stillen dan een misdaad. En
toen hij bemerkte dat die misdaad niet ont
dekt werd, deed de geldhonger zich in steeds
heviger mate gelden en beraamde hij een
nieuw misdrijf. Zulk een man is een gevaar
voor de samenleving en er kan geen twijfel
over bestaan, dat deze man niet in de maat
schappij mag terugkeeren.
Ten slotte eischte de officier tegen den ver
dachte wegens moord, levenslange gevange
nisstraf.
Pleidooi
Des middags hield de verdediger mr. Ko
kosky zijn pleidooi.
Uitvoerig ging pleiter na, welke de ver
houding is geweest tusschen den verdachte
en den getuige Wessendorp.
Pleiter achtte de mogelijkheid niet uitge
sloten dat de moord gepleegd was door den
laatste. De knecht zou na het plegen van den
moord tegen den verdachte hebben kunnen
zeggen „Als je ie mond niet houdt, zeg ik
dat jij 't gedaan hebt," want hij wist, dat M.
een verzekering had afgesloten op het leven
van zijn compagnon. Daardoor zou het even
eens mogelijk zijn geweest, da- de knecht den
verdachte geld kon afpersen. Pleiter wilde
hiermede niet beweren dat deze getuige in
derdaad de schuldige was, doch wilde slechts
twijfel wekken aan de juistheid van het re
quisitoir.
Wat de verzekering betreft, wees pl. er op,
dat er tusschen het sluiten e :van en den dood
van Arkenbout een groote tijdruimte ligt. Er
is geen reden om aan te nemen, dat de ver
dachte twee jaar te voren reeds rondliep met
het plan om Arkenbout te vermoorden.
De getuigenverklaringen, die in deze zaak
zijn afgelegd en waarop de Officier van Justi
tie zich beroept, zijn niet allemaal betrouw
baar. Sommige verklaringen zijn pertinent
met elkaar in strijd en het is dan ook zeer de
vraag, of men deze verklaringen mag bezigen
bij de beschuldiging van den verdachte.
Pleiter vestigde er de aandacht op, dat de
verdachte en zijn slachtoffer op den ochtend
van den moord zonder gereedschap bij zich
te hebben, in den koepel geklommen zijn.
Blijkbaar was dus de verdachte niet van plan
zijn compagnon te dooden. Dit plan zou eerst
op 't laatste moment in M.'s brein gerijpt zijn
Als dit echter zoo is. dan kan hem geen
moord ten laste worden gelegd doch slechts
doodslag en dan kan hem ook geen tevens-
lange gevangenisstraf worden opgelegd, doch
op zijn hoogst een straf van twintig iaar.
Ik vraag voor mijn cliënt, aldus besloot
pleiter, niet het medelijden van de rechtbank
Want als hij inderdaad de dader is, verdient
hij geen medelijden. Maar misschien is bij de
rechtbank zelf nu we) twijfel gerezen omtrent
de schuld van den verdachte en in dat geval
zal zij er niet toe mogen besluiten dezen man
voor altijd uit de maatschappij te bannen.
De president bepaalde de uitspraak op 30
October des morgens om 10 uur.
De verhooging van de invoertarieven
In de voortgezette vergadering van het
Kon. Ned. Landbouwcomité heeft dr.- J.
Oortwijn Botjes uit Oostwold gesproken over
de voorgestelde verhooging van de invoerta
rieven en den landbouw.
De tariefwet, zeide spr., werkt als een
verbruiksbelasting en is ook als zoodanig be
doeld.
Waar de industrie, welke artikelen voort
brengt voor menschelijk gebruik, door de
tariefwet wordt beschermd, hebben de land
bouwers recht op dezelfde bescherming. Deze
bescherming moet worden gevraagd voor:
1. Vleesch. Ze kan worden verleend door
afschaffing van den vleeschaccijns of door
verdubbeling van het bestaande invoerrecht
op rund- en paardevleesch. Voor ander
vleesch is 10 pet. voldoende.
2. Boter. Nederland is een boterexportee-
rend land, maar als in de toekomst de boter-
verkoop gecentraliseerd mocht worden, zal
van het invoerrecht kunnen worden geprofi
teerd. Ook beschermt een invoerrecht tegen
Siberische boter, die anders in komende ja
ren op onze markt geworpen zou kunnen
worden.
3. Peulvluchten. Op onze markten komen
vrij geregeld boonen uit de Oostzeest-aten en
ook wel erwten uit Oost-Azië. Er is geen en
kele reden deze onbelast te laten.
4. Tarwe en tarwemeel. Zoolang de Tarwe-
wet duurt, kan opneming hiervan achter
weg? blijven, maar de tijdsduur van de Tar-
wewet bedraagt slechts drie jaar.
5. Suiker. Het compenseerend invoerrecht
mist volgens den Minister het bescher
mende karakter. Daarom behoort boven dit
invoerrecht 10 pet. te worden geheven als
blijvende maatregel. Gedurende de crisis
moet als tijdelijke maatregel dit percentage
worden verhoogd.
6. Groenten.
7. Mais en Maismeel, dienende voor de be
reiding van glucose, dextrine en stroop. De
belasting zou hier geheven moeten worden
in den vorm van een accijns op dextrine,
glucose en stroop, van welken accijns deze
producten moeten worden vrijgesteld, indien
ze worden gemaakt uit inlandsch aardappel
meel.
Worden genoemde artikelen in de toe
komst beschermd, zooals de tariefwet ook de
industrieeie producten beschermt, dan zou
de voorgestelde verhooging van het heffings
percentage aanvaard kunnen worden. Ge
schiedt dit niet, dan moet op verwerping van
het voorstel-De Geer worden aangedrongen.
Hierna volgde eenige gedaohtenwisseling.
Met algemeene stemmen werd aangenomen
de motie van den heer H. D. Louwes, inzake
den door de Regeering voorgestelden steun
van de suikerbietenteelt voor 1932 en vol
gend? jaren, waarin het Kon. Ned. Land
bouwcomité de Regeering met den meesten
aandrang verzoekt het wetsontwerp zoodanig
te wijzigen dat het onze akkerbouwbedrUven
daadwerkelijk gaat steunen, waardoor het
automatisch de weikgelegenheid zal verrui
men en waarin te kennen wordt gegeven dat
de noodige middelen daartoe kunnen wor
den gevonden door een verhooging van het
invoerrecht of van den accijns op suiker.
Vervolgens hield de heer J. Smid, oud
referendaris bij de Directie van den Land
bouw te Voorburg, een lezing over het on
derwerp: „Waardoor zal de landbouwkrisis
een nationale ramp worden?"
Tenslotte werd de volgende motie voorge
steld door het bestuur, met algemeene stem
men aangenomen.
„Het Kon. Ned. Landbouwcomité enz.
spreekt als zijn meening uit dat voortgaande
ontreddering en het loslaten van intensieve
cultuur in den Ned. Landbouw zal leiden tot
een nationale ramp;
dringt er bij de Regeering met klem op
aan haar standpunt inzake het ver tienen
van steun ten behoeve van het landbwtwbe-
drfjf te herzien door meer stelselnu/^g en
meer afdoende maatregelen tot sttt'Jd te
brengen met het uitgesproken doel voort
gaande extensiveering tegen te gaan en met
nam? zoo spoedig mogelijk afdoende steun
maatregelen, vooral ten behoeve van den
veenkolonialen akkerbouw bekend te maken."
De voorzitter sloot daarna de byeenko.nst.
Het behandelde in het voorloopig
verslag
Blijkens het Voorloopig Verslag op de
Rijksbegrooting voor 1932 waren sommige
Tweede Kamerleden teleurgesteld door het
stilzwijgen van de Troonrede over den nood
toestand in den land- en tuinbouw. Uit
niets blijkt, dat de Regeering voornemens is
daarin tegemoet te komen en een plan
daarvoor heeft ontworpen. Vooral in Noord
Holland en in de Veenkoloniën is de toe
stand zeer slecht. Gewezen werd op het
request van de landbouworganisaties aan de
Regeering. Men vroeg, hoe de Regeering
denkt over de daarin vermelde desiderata.
Eenige leden waren van oordeel, dat de
Tarwewet goed heeft gewerkt, maar uit'
breiding behoeft. Het daarin genoemde per
centage moet van 25 tot 32 a 33 verhoogd
worden.
Andere leden waren echter tegen een
dergelijke verhooging en tegen de daaruit
voortvloeiende kunstmatige bevordering van
de tarweteelt.
Betoogd werd, dat de steun aan de bie
tencultuur te gering is en te laat kwam.
Het in die teelt uitbetaalde loon liep terug
van 20 tot U'A millioen.
Sommige leden merkten op, dat ook in
den landbouw gebrek aan werkgelegenheid
is. Naar hun meening moeten ook de land
bouwproducten in het tarief van invoerrech
ten worden opgenomen, evenals in de meeste
andere landen. De land- en tuinbouw en de
veeteelt hebben bescherming noodig om uit
den nood te geraken. In 1930 werd 150.000
K.G. Deensch vleesch ingevoerd. In 1931 zal
dit wel 15 millioen K.G. worden, terwijl de
veeprijzen hier te lande voortdurend dalen.
Voorts werd de aandacht der Regeering
gevraagd voor de vrachtbrieven der spoor
wegen, bij de vaststelling waarvan de be
langen van den tuinbouw schromelijk mis
kend worden.
Ten aanzien van het pleidooi voor be
scherming van onze bodemproducten werd
door andere leden opgemerkt, dat van ver
reweg de meeste artikelen de invoer hier
te lande zeer gering is en dat bescherming
den uitvoer niet helpen kan.
Door het Internationaal
Arbeidsbureau
In afwijking van den tot dusver steeds
gevolgden regel, dat de raad van beheer
van het internationale arbeidsbureau slechts
de nagedachtenis huldigt van de gestorve
nen, die lid van den raad zelf geweest zijn.
heeft hij Zaterdagavond een eerbiedige hul
de gebracht aan de nagedachtenis van mgr.
Nolens, ofschoon deze aan de raadswerk-
zaamheden zelf nimmer had, deelgenomen.
Thomas verklaarde te gelooven, dat het
zeker niet in den geest van mgr. Nolens zou
geweest zijn, indien thans nog groote rede
voeringen over zijn werk en belangrijke ver
diensten zouden gehouden worden. Hü
meende dus naar zijn in zijn rapport neer
geschreven herdenkingswoorden te mogen
verwijzen, overtuigd, dat ook de raad van
beheer er prijs op zou stellen nog voor het
laatst de nagedachtenis van een der oudste
en getrouwste vrienden der internationale
arbeidsorganisatie te huldigen.
Hierna verhief de raadsvoorzitter, profes
sor Mahaim, zich van zijn zetel, welk voor
beeld door alle raadsleden, ambtenaren,
journalisten en andere toehoorders gevolgd
werd.
Staande hoorden allen aan, hoe prof. Ma
haim uitdrukking gaf aan de ontroering, die
allen bezield had, toen zij vernamen, dat
mgr. Nolens overleden was.
HÜ verklaarde overtuigd te zijn, dat het
een behoefte van den heelen raad was op
deze wijze nog een laatste hulde te bewijzen
aan de nagedachtenis van dezen man, die
om zijn groote gaven van hoofd en hart
bij allen in het hoogste aanzien had ge
staan.
Op voorstel van den voorzitter besloot de
raad, dat de president een schrijven van
rouwbeklag aan de Nederlandsciie regeering
en aan de familie van mgr. Nolens zal zen
den.
Critiek in ons Lagerhuis
In ons blad van Vrijdag hebben wij er op
gewezen, dat het er allen schijn van heeft,
alsof de Eerste Kamer, onder leiding van
haar voorzitter, aanstuurt op een conflict
met haar zuster aan de overzijde. Wij schre
ven, dat van den voorzitter een voortdurend
streven uitgaat in de richting van het lei
ding nemen in de regeering, wat geheel on
juist is.
Op sommige leden schijnt dat stuwen van
den voorzitter bijzonder in te werken en
hen te prikkelen tot daden.
Zoo hebben we gehad de interpellatie van
den heer De Savornin Lohman over de on
derhandelingen met België.
Nog erger was, wat er gebeurde met de
interpellatie van den heer Blomjous over
den algemeenen economischen toestand en
de positie van ons land tengevolge van dé
wereldkrisis en over de eventueele maatrege
len, te nemen in het belang van het behoud
van de welvaart hier te lande.
Een en ander heeft ook de aandacht ge
trokken in de kringen der Tweede Kamer.
Blijkens het voorloopig verslag op de
Rijksbegrooting voor 1932 zag men in de
interpellatie van den heer De Savornin Loh
man een nieuw symptoom in den ontwik
kelingsgang van het beleid der Eerste Ka
mer om steeds meer de taak van de Tweede
Kamer over te nemen. Men achtte het, hoe
wel formeel natuurlijk mogelijk, toch staats
rechtelijk onjuist, dat op dit oogenblik de
Eerste Kamer de Regeering over dit onder
werp interpelleert, terwijl het. overleg ten
deze tusschen de Tweede Kamer en de Re
geering bij de behandeling van de Rijksbe
grooting nog niet is beëindigd. De taak van
beide Kamers is volgens het Nederlandsche
staatsrecht, ook historisch beschouwd, ver
schillend. In politieke aangelegenneden is
het eerste woord aan de Tweede Kamer.
Eerst daarna kan zoo noodig de Eerste Ka
mer zich in het debat mengen. Juist om
dat dit college in zijn samenstelling reeds
vrijwel een doublure van de Tweede Kamer
is geworden, moeten haar leden zich be
wust toonen, dat het karakter van de Eer
ste Kamer in ons staatsrecht niet moet wor
den gedenatureerd. Blijft men ten deze
op den verkeerden weg, dan kunnen con
flicten niet uitblijven, gelij kaeze in En
geland tusschen Hooger - Lagerhuis zijn
voorgekomen.
Sommige leden stelden de vraag, of het
wel op den weg der Tweede Kamer ligt deze
aangelegenheid ter sprake te brengen, maar
daartegen werd opgemerkt, dat, wanneer
men hierin ziet de kiem van een conflict
tusschen beide takken der Volksvertegen
woordiging, men niet mag nalaten daarop de
aandacht te vestigen.
Reizigers in last
Zaterdagavond gebeurde aan het station
Weesp het niet alledaagsche feit, dat een
trein vergat te stoppen. De trein van 17.50
uit Amsterdam, die steeds vele forensen van
Amsterdam naar Weesp brengt, en alleen
's Zaterdags te Weesp stopt, stoomde op hel
station de verblufte reizigers voorbij.
Waarschijnlijk hebben de machinisten de
vergissing te laat gemerkt, en daar over
grooten afstand niet achteruit gereden kon
worden, moest tot Bussum worden doorge
stoomd. Daar konden door ijlings getroffen
maatregelen de Weespers overstappen in
den Groningschen sneltrein, die in Weesp
anders nooit stil houdt, zoodat het verzuim
na een half uur was opgelost. Niet zoo di
rect voor de Weesper reiziger in de rich
ting Amersfoort. Deze zochten onderdak in
de wachtkamers van het station Weesp en
konden eerst om 18.35 vertrekken.
Een doode twee Jicht gewonden
Gisteravond te ongeveer kwart voor elf
reed op den Amsterdamschen straatweg bij
de Zwetbrug te Halfweg van Haarlem in de
richting Amsterdam een Chrevolet-automo-
biel, terwijl van de tegenovergestelde rich
ting een Buick naderde.
Volgens de getuigen reden de auto's met
groote snelheid en heeft de Chevrolet op een
gegeven moment naar links afgeweken,
waardoor hij de Buick in de flank aanreed.
Beide wagens sloegen om.
In de Chevrolet zat de bestuurder ze
kere V., terwijl naast hem zat de 23-jarige
mej. K. uit Amsterdam.
Achter in den wagen zat een zuster van
mej. K.
Door het omvallen van den wagen is mej.
K., die naast den bestuurder zat, half bui
ten het portier gevallen en onder den wagen
terechtgekomen.
Zij werd als het ware verpletterd door den
auto en was nagenoeg op slag dood. Aan
hals en pols had zij diepe snijwonden door
glasscherven, waaruit zij hevig gebloed heeft.
Dokter Kuipers uit Halfweg was spoedig
ter plaatse en verleende eerste geneeskun
dige hulp.
De bestuurders van de Chevrolet en
Buick hadden nagenoeg geen letsel bekomen.
Ook niet de zuster van mej. K.
De politie van Halfweg heeft de auto's
met het lijk van mej. K. in beslag genomen.
Centen zijn beter dan guldens
Ook een maatregel tegen de crisis
In een gemeente in het midden van Noord-
Holland gebeurde het dezer dagen, dat een
ingezetene bij verschillende zijner medebur
gers de ronde deed, om guldens in te wis
selen tegen centen. Op de vraag, wat de be
doeling van deze handelwijze was, kreeg men
ten antwoord, dat hij zich wilde dekken te
gen de waardedaling van den gulden, waar
omtrent hij verschillende geruchten had
gehoord. Op die wijze heeft hl) een belang
rijk gewicht aan centen bijeen gekregen.
Jeugdige dievenbende gearresteerd
Boefjes van 12 tot 15 jaar
Door de gemeentepolitie te Gemert is na
uitgebreide nasporingen een jeugdige die
venbende gearresteerd, bestaande uit een
vijftal jongens van 12 tot 15 jaar, allen te
Gemert woonachtig. Een groot aantal kleine
diefstallen, in de laatste drie Jaren te Ge
mert en omgeving gepleegd, zijn door de
bekentenissen dezer boefjes thans opgehel
derd. Ze schroomden er zelfs niet voor
de offerblokken in de Genadekapel en
in de Capucljnenkerk te Handel te vernielen
en den inhoud mede te nemen.
Dak omlaag gekomen
Een voorbijganger getroffen
Zaterdagmorgen is van het perceel Le
vendaal 26 te Leiden, bewoond door den
kastelein P. H. F., het dak omlaag gestort.
De 60-jarige v. d. R. die daar juist pas
seerde kreeg een deel van het dak op het
hoofd en is met vrl) ernstige verwondingen
naar het Academisch ziekenhuis overge
bracht.
De politie heeft voorzorgsmaatregelen ge
nomen om verdere ongelukken te voorko
men.
Een dreigend faillissement
De leden der Coöperatieve Melkfabriek te
Pljnaart kwamen aldaar weer bijeen, ten
einde een bespreking te houden over 't koop
contract van 1923 en de aan de leden ge
zonden circulaire betreffende het door de
leden voorloopig bijeen te brengen bedrag.
Deze bijeenkomst had niet het karakter
eener reglementaire vergadering.
De stemming voor oprichting van een
nieuwe Coöperatie was vrij algemeen gun
stig, maar toen het er op aankwam koeien
voor die nieuwe Coöperatie op te geven,
bleek de animo allesbehalve groot. Tevoren
waren een kleine 300 koeien ingeschreven,
hier kwamen er nu nog een 170 180 by,
zoodat men in totaal 482 koeien noteerde.
Dit is echter slechts ongeveer de helft van
het benoodigde aantal.
In aanmerking nemende den herhaalden
aandrang, welke op de leden is uitgeoefend
en het betrekkeiyk gering resultaat dat
zulks heeft owreleverd. zoowel met betrek
king tot inschryving van koeien als tot het
byeenbrengen van de voor de crediteuren
benoodigde gelden, mag men wel zeggen, dat
het er met de melkfabriek somber voor
staat.
Van bestuurszijde gaf men dan ook te ken
nen, dat het vrijwel zeker is, dat het bin
nenkort tot een faillissement zal komen, met
al de ruïneerende gevolgen van dien.
Bezuiniging op het Lager Onderwijs
Het R. K. Centraal Bureau voor Onderwijs
en Opvoeding schryft ons:
Dat de Nederlandsche Maatschappij voor
Nyverheid en Handel al sinds jaren een
Centrale Commissie voor bezuiniging aan 't
werk heeft, is op zichzelf niets bijzonders.
Wel opvallend is het, da: die Commissie .00
buitengewoon veel aandacht schenkt aan
het onderwijs. Wie een reorganisatieplan van
een of ander onderdeel van het onderwijs
uitdenkt, kan het door die Commissie gra i.-
gepropageerd krijgen op één voorwaarde,
het moet bezuiniging brengen of althans
beweren te brengen. De Commissie levert er
dan harerzijds eenige commentaren bij, die
in den regel niet veel om het lijf hebben en
die ofschoon ze kennelijk objectief be
doeld zijn toch vaak naar links overhellen
zonder dat de Commis.ie daar zelf erg in
heeft.
Zoo ongeveer is ook een onlangs versche
nen brochure over „Bezuiniging op het La
ger Onderwijl" on taan. Nu bazuin ging we.r
overal opgeld doet, is de heer A. Feberwee,
welbekend uit vroegere bezuinigingsperioden,
wederom begonnen plannen te ontwerpen
voor een meer efficiënte inrichting van ons
lager onderwijs. Thans zoekt hy de oplos
sing van het bezuinigingsprobleem in scho
len van 28 klassen met elk gemiddeld 32
leerlingen. Hij heeft zijn idee nader uitge
werkt in „Volksontwikkeling" een uitgave
van het gelijknamige instituut der Maat-
schappü tot Nut van 't Algemeen. En nu
komt de onderhavige brochure in hoofdzaak
daarop neer, dat de Centrale Commissie
voor bezuiniging, ingesteld door de Neder
landsche Maa.schappij voer Nijverheid en
Handel, voor het idee des heeren Feberwee
in ruimeren kring de aandacht vraagt. Daar
voor, daartusschendoor en daarna worden
dan allerlei beschouwingen ten beste gege
ven, die telkens weer de ondeskundigheid
demonstreeren van de „deskundige zyde",
waar de Commissie haar licht opstak.
Wij kunnen er niet aan denken, die be
schouwingen onder de loupe te nemen; ons
bestek laat dat niet toe. Wij zuilen ons be
palen tot de hoofdzaak.
De heer Feberwee derust met zyn plan
voor Amsterdam alleen 750 onderwijzerssala
rissen te besparen, 't Is mogeiyk; wy kun
nen niet uitmaken, of Amsterdam inderdaad
zoo royaal met leerkrachten omspringt. Maar
voor het land komt de rekening van den
heer Feberwee absoluut niet uit. Volgens het
Centraal Bureau voor de Statistiek werd
hier te lande op 31 December 1929 gewoon
lager onderwas gegeven aan 1.161.411 leer
lingen. Veronders.eld nu, dat die aken g.n-
gen op Feberwee-scholen van 28 klassen met
gemiddeld 32 leerlingen, dan zouden er vol
gens Bartjes 1297 scholen zyn met te zamen
36316 onderwyzers. De heer Feberwee wil
aan elk van die scholen een ambulant hoofd
verbinden. Er komer. alzoo nog 1297 leer
krachten by. Dat maakt in totaal 37613 leer
krachten. Welnu, alweer volgens het Cen
traal Bureau voor de Statistiek waren er op
21 December 1929 by het gewoon lager on-
derwys werkzaam.... 34878 leerkrachten,
dus 2735 leerkrachten minder dan het plan-
Feberwee eischen zou. Ergo, het plan-Feber-
wee zou Rijk en gemeenten 2735 salarissen
meer kosten; een vyf en een half millioen
gulden meer! De Minister van Financiën zou
er das Fieberweh van krygen!
Tot onze diepe droefheid
overleed plotseling, zacht en
kalm, na nog het H. Oliesel te
hebben ontvangen, onze lieve
Moeder, Behuwd- en Groot
moeder
CLARA MARIA VAN BEERS
weduwe van
Fieter Bos
in leven notaris te Hoorn, in
den ouderdom van 72 jaren.
's-Gravenhage:
Mr. W. H. G. BOS
H. G. BOS—LODÈRUS
Amsterdam:
P. J. A. BOS, S. J.
Haarlem:
H. W. P. BOS
Overveen:
C. G. J. BOS, arts
Helmond
STEPHINA BOS
Soerabaya:
G. A. M. BOS
Overveen:
M. C. G. BIJVOET—BOS
L. A. C. BIJVOET
én Kleinkinderen
Overveen, 17 Oct. 1931
Geen bezoek Geen bloemen
De stille H.H. Missen van
Requiem zyn te 7en 8>j rur
op Woensdag 21 October a.s., in
de parochiekerk te Overveen,
de plechtige Uitvaart te 9 uur,
waarna de begrafenis op het
RE. Kerkhof, aldaar.
In plaats van kaarten
Heden overler 1 tot onze diepe
droefheid, voorzien van de H.H.
Sacramenten der Stervenden, na
een kortstondig lyden, onze
innig geliefde Echtgenoote,
Dochter, Behuwddochter, Zus
ter, Behuwdzuster en Tante
HELENA PETRONELLA
LEONARDA TOMEIJ
geb. Heystek
in den ouderdom van 27 jaar.
Uit aller naam:
G. F. TOMEIJ
Haarlem, 18 October 1931
Floresstraat 17.
Geen bezoek. Geen bloemen.
De H.H. Uitvaartdiensten zul
len gehouden worden Woensdag
a.s. in de parochiekerk van den
H. Willibrordus (Assendelftstr.,
Den Haag). De H.H. Missen zijn
te 7, 7 y. en te 10 uur de ge
zongen Requiem, waarna de be
grafenis van uit de Kerk naar
de R.K. Begraafplaats, Binck-
horstlaan.
Eenige en algemeene
kennisgeving
Voorzien van de HH. Sacra
menten der Stervenden over
leed heden, zacht en kalm, in
Huize St. Bavo te Heemstede,
onze geliefde Moeder, Behuwd-,
Groot- en Overgrootmoeder
CHRISTIENA GIESKE
geboren Graman
in den gezegenden ouderdom
van 92 jaar.
Uit aller naam:
P. D. GIESKE
lJmuiden-Oost, 17 Oct. 1931
Zeeweg 35 E
De H.H. Uitvaartdiensten
zullen gehouden worden op
Dinsdag 20 October a.s. in de
parochiekerk van den H. Bavo
te Heemstede te half acht en
acht uur de stille H.H. Missen
en te half tien de gezongen
H. Mis van Requiem; daarna
de begrafenis aldaar.
GEBOREN:
Zoon van
NIC. J. NIJMAN
D. NIJMAN—CHRIS Ihu
Heemstede, 18 Oct. 1931
Heerenweg 98.
Den 7den November hopen onze ge
liefde Ouders
en
den dag te herdenker, dat zy vóór 25
jaar in den echt zyn verbonden.
Dat God hen nog lang moge spa
ren, is de wensch van hun
DANKBARE KINDEREN
en VERLOOFDE
Noordwykerhout, 19 Oct. 1931
ARTS
WAGENWEG 22
UW ERGSTE VIJANDEN
ZIJN UW EIGEN
Spreekuren dagelijks van C
tot. 12 en 2 .ot 5.
AvondspreekuurMaandag
en Woensdag 7—9.
PIJNTORENSTR. 5
(achter Kinderhmssingei,
oud-terrein van Prévenaire)
Zoo, oeeft 1) dit jaar, na regelmatig
adverteeren, wat L het vorig jaar
naliet, meer winst gemaakt? Natuur-
'ijk, dat kan ook niet andera.
Adverteeren doet verkoopenl
U vindt het volgend dagprogramma
ook op deze plaats.
