Filmnieuws
Laatste Nieuws
Stofzuigerhuis MAERTENS
HERINGA WUTHRICH, HAARLEM
Exide Batterijen, ook reparaties
STADSNIEUWS
Agenda 24 October
Agenda 25 October
Agenda 26 October
St. Vincentius-Bibliotheek
Vakcursussen voor jonge
werkloozen
Tot definitieve instelling besloten
De uitvoer van
bloembollen
Pater van Oyen als tolk
De „Mittovos"
Conferenties voor niet-KathoIieken
Jongensschool Rijn- en Eemstraat
Twee fietsen gestolen
Inbraak in de Wilhelminastraat
Rembrandt-Theater
„Fritz Hirsch-Operette"
Machinezetters Studieclub
Benoeming
BURGERLIJKE STAND
ELCK WAT WILS
Barteljorisstraat 16 Tel. 10756
Premier Duplex-Stofzuigers f 165.-
TELEGRAFISCH WEERBERICHT
Laval's besprekingen
in Amerika
Een officieele verklaring
Een amokmaker
Twee dooden en twee gewonden
Bloedbad te Batavia
Gebouw „St. Bavo" A. R. Centrale Kies-
vereeniging 2.30 uur „Geel Wit" 16 u.
Gewone zittingen 4 en 7 uur.
Frans Hals-museum Tentoonstelling
„Kunst zij ons Doel" 104 uur.
Groote Markt Concert door het Jeugd-
Fanfarecorps „Het Oosterkwartier", 7 uur.
Paviljoenslaan Vuurwerk, 10 uur.
„MITTOVOS", 24 OCTOBER
Mittovos-gebeuw, Kleine Houtweg Mis
sie-tentoonstelling, 1012, 2Ys5% en 7y,
11 uur.
Gebouw „St. Bavo" Missie-Kinder
operette, 2 en 4 uur.
Stadsschouwburg „Die Wiedergeburt
des Jacob Hirmmoser", 8 uur.
Schouwburg Jansweg ,,'t Valt heusch
nog wel mee", 8>/i uur.
Gum. Concertgebouw H. O. V.-concert,
7% uur.
Frans Halsmuseum Tentoonstelling
.Kunst zij ons Doei", 104 uur
Groote Mr.rkt Concert door het fan
farekorps .Kunstkring" van Spaamdam, 8
uur.
Rembrandt-Theater „Mensch erger je
niet" en variété, 2, 4 K, 7 en 9% uur.
Palace Cinema „Grock" en variété,
2, 4%, 7 en 9K uur.
Luxor-Theater „Het geheim van een
priester" en variété, van 2% tot 7 uur
doorloopend en 8K uur. Alleen voor volwas
senen.
„MITTOVOS"
„Mittovosgebouw" Missietentoonstelling
126 uur.
Gem. Concertgebouw Plechtige slui
tingsavond der Mittovos", 8 uur.
Gebouw „St. Bavo" Vergadering
L. T. B. 11 uur.
F.embrandt-Theajer „Mensch erger je
niet" en variété, 7 en 9% uur.
Palacu Cinema „Grock" en variété,
8% uur.
Luxor-Theater „Het geheim van een
priester" en variété, 8 uur. Alleen voor
volwassenen.
APOTHEEKDIENSTEN
De Zondag- en nachtdienst der apotheken
wordt van heden tot en met Vrijdag waar
genomen door P. Th. A. van Rijn, Kleine
Houtweg 15, telefoon 10539, de firma C. G.
Loomeijer en Zoon, Zijlweg 34, telefoon
12495 en de Schoterbo~ch-Apotheek, Rijks
straatweg 19, telefoon 12711
Nieuwe Groenmarkt 22: Woensdagmiddag
van half 34 uur voor jongens en meisjes;
Woensdagavond van half 8—half 9 voor
ouderen.
Hagestraat 49: Woensdagmiddag van half
£—4 uur voor jongens en meisjes; Woens
dagavond en Vrijdagavond van half 8—half
9 voor ouderen.
Klarenbeekstraat 60: Woensdagavond van
half 89 uur.
Gen. de la Reijstraat 17: Dinsdag- en
Vrijdagavond van half 9half 10.
Onder voorzitterschap van wethouder W.
J. B. van Liemt heeft gisteravond ten stad-
huize vergaderde de kleine oommissie, ge
vormd uit de commissie tot bestrijding van
de gevolgen der werkloosheid.
Na besprekingen werd besloten, dat van
wege den gemeentelijken dienst der Werk
loosheidsbestrijding aan de bij de gemeente
lijke Arbeidsbeurs ingeschreven jeugdige
werkloozen een circulaire zal worden gezon
den, waarin zij mededeeling kunnen doen
van hun eventueele deelneming aan vak
cursussen.
Dit besluit houdt in, dat ook zij, die niet
aangesloten zijn bij de Vakcentrales, aan de
cursussen kunnen deelnemen. De organisatie
zal echter berusten bij de Vakcentrales.
Het is de bedoeling, reeds zeer spoedig
deze vakcursussen te laten beginnen en wel,
indien het mogelijk is binnen de eerstvol
gende 14 dagen.
Er is aan gedacht, de cursussen nog vóór
1 November te laten aanvangen, maar het
is mogelijk, dat de termijn van voorbereiding
te kort is. Er zullen cursussen gehouden
worden voor timmerlieden, schilders en me
taalbewerkers. In den cursus voor metaal
industrie zullen ook begrepen zijn alle on
derdeden, aan dit vak verbonden.
De gemeente zal voor het doel de ver-
eischte lokaliteiten beschikbaar stellen.
Ruim 15 millioen gulden minder dan
verleden jaar
In de maand September 1930 werd voor
een bruto gewicht van 20.100 ton bloem
bollen uitgevoerd, met een waarde van
f 20.287.000, tegenover thans in dezelfde
maand 21.311 ton (dus toename) met een
waarde van f 13.998 000. Totaal werd in
1931 uitgevoerd 35.494 ton met een waarde
van f 25.199.000. Over dezelfde periode in 1930
waren deze cijfers 39.482 ton. waarde
f 40.599.000.
De uitvoercijfers tot en met September
stellen ongetwijfeld teleur. Ruim f 15.000.000
minder dan over hetzelfde tijdvak in het
vorig jaar is niet meer te herstellen. Wel
is het merkwaardig, dat het aantal kilo
grammen slechts 1.000.000 minder is dan in
het vorig jaar.
St. Francisca-Romana
Men verzoekt ons mede te deelen, dat Zon
dag 25 October de knpek van het St. Francis-
ca-Romanahuis op den Koudenhorn 34 ter
gelegenheid van het Aanbiddingsfeest niet
van fwee tot zes. doch van elf tot tot zes uur
geopend is
Haarlems Gem. Tooneel voor R. K.
„Thalia"
Dinsdag 27 October zal het Haarlems Ge
mengd Tooneel voor R. K. „Thalia" zijn dona
teurs en belangstellenden den eersten too-
neelavond van dit seizoen aanbieden in den
Schouwburg-Jansweg.
Oorspronkelijk zou deze avond eerder
plaats gehad hebben, doch de uitvoering is
uitgesteld met het oog op de „Mittovos."
Opgevoerd zal worden het blijspel in drie
bedrijven „Nerveus, of een zenuwachtige fa
milie."
Tusschen de bedrijven door zal jazz-band-
muziek de gezelligheid verhoogen.
Ook bij de rechtzitting
Gisteren is pater van Oyen van de Con
gregatie der Lazaristen wederom in het Pa
leis van Justitie ontboden, om nogmaals als
tolk te dienen. Hij heeft drie kwartier met
den Chinees gesproken. Aan het einde werd
hem verzocht om ook bij de rechtzitting als
tokl te fungeeren.
De pater heeft dit aangenomen op voor
waarde dat hij dien dag niet door andere
bezigheden verhinderd zal zijn. In het Pa
leis van Justitie ontmoette pater van Oyen
nog twee andere Chineezen uit diezelfde
streek; ook met hen heeft hij zich langen tijd
kunnen onderhouden.
Bezoek van burgemeester Maarschalk
Gistermiddag heeft de burgemeester van
Haarlem, de heer C. Maarschalk, een bezoek
aan de „Mittovos"-tentoonstelling gebracht.
Hij werd door den heer P. J. M. van Tete-
ring rondgeleid en nam met groote belang
stelling kennis van hetgeen geëxposerd is.
Ook gisteravond was er weer een zeer druk
bezoek aan de tentoonstelling. De belang
stelling blijft wel aanhouden!
Binnenkort gaat Pater Wijnand Sluijs,
O.F.M., voor de vierde maal in de Klever-
parkkerk een zestal Conferenties voor niet-
Katholieken geven. De algemeene titel luidt
dezen keer: „God en de Mensch."
De Conferenties worden gehouden op
Maandagavond om half negen, te beginnen
op Maandag 16 November a.s. Er wordt be
handeld: Op Maandag 16 Nov.: Aller dingen
Begin en Einde: God. Op Maandag 23 Nov.:
Gods woord tot den mensch: de goddelijke
Openbaring. Op Maandag 30 Nov.: De door
God Gezondene: Jezus Christus. Op Maan
dag 7 Dec.: De Tolk der goddelijke Open
baring: de Kerk. Op Maandag 14 Dec.: Het
leven naar Gods Wet. Op Maandag 21 Dec.:
De goddelijke hulp in 's menschen leven.
Voor niet-Katholieken wordt een plaats ge
reserveerd.
De bouw van de nieuwe jongensschool aan
de Rijn- en Eemstraat is door de gemeente
Haarlem en het R. K. Kerkbestuur van de
St. Bavo-parochie gegund aan den laagsten
inschrijver, den heer W. Thonnissen te
Heemstede. Reeds de volgende week wordt
met den bouw begonnen.
Weer zijn twee fietsen gestolen; een die
voor een café aan de Zomervaart stond en
een uit de gang van een bioscoop aan de
Kleine Houtstraat.
Auto-dief aangehouden
Ten verzoeke van de Haagsche politie heeft
de Haarlemsche politie gisteren aangehouden
den 30-jarigen J., verdacht van diefstal van
een auto, te Den Haag gepleegd.
De Heemsteedsche Dreef
Dezer dagen is een begin gemaakt met
de werkzaamheden tot doortrekking der
Heemsteedsche Dreef.
Daar nog niet alle terreinen ter beschik
king zijn, kan nog niet met volle kracht
gewerkt worden.
Zoover mogelijk worden de rioolbuizen
reeds gelegd.
Op dit riool komen de zijriolen die het
water uit het noordelijk deel van Heem
stede moeten voeren naar een gebouwtje
van waar het weer wordt doorgevoerd naar
het eindpunt, de Wippervaart.
Deze rioleering is een onderdeel van het
toekomstige groote riolseringsplanhet
doorvoeren van het rioolwater naar het
rietland, vla den grooten Provincialen weg
die komt langs de Molenwerfslaan, om
daar gezuiverd te kunnen worden.
f 50 vermist
In den nacht van Donderdag op Vrijdag
heeft men ingebroken in perceel 30 aan de
Wilhelminastraat. De daders hebben zich
toegang tot het huis verschaft langs de tuin-
zijde.
Uit een schrijfbureau, staande in de huis
kamer, wordt een bedrag van f 50 vermist.
De recherche steit een onderzoen in.
Personalia
De heer S. A. Liezenberg alhier, slaagde
aan de universiteit te Lelden voor het arts
examen eerste gedeelte.
Twee „zwijntjesjagers" gearresteerd
Door de Haagsche recherche is aangehou
den de 27-jarige P„ die bekend heeft te Haar
lem een rijwiel te hebben ontvreemd.
De man had het rijwiel nog in zijn bezit.
Hij is aan de Haarlemsche politie overgele
verd.
De Haarlemsche recherche heeft gistermid
dag aangehouden den 39-jarigen M„ die even
te voren in <e Hoogewoerddwarsstraat een
rijwiel had weggenomen. Het rij viel was
nog in zijn bezit. De man is in bewaring
gesteld.
Het programma van deze week vraagt niet
al te veel inspanning van de bezoekers van
dit theater, behoudens van een film, die meer
dan alledaagsche belangstelling vraagt en
wel de cultuurfilm „De bouwkunst der
Dieren". Hoewel het onderwerp ervan nog
uitgebreider is, als deze film te zien geeft,
is het toch werkelijk hoogst interessant kennis
te nemen van de verschillende „bouwstijlen"
die de dieren er op na houden. Met een onver
deeld genoegen zullen zeer velen er dan ook
kennis van nemen, hoe visschen, wespen,
rupsen, water en landspinnen hun woningen
bouwen. Een dergelijk soort film iedere week
op het programma, zou in een jaar reeds
heel wat ontwikkeling hebben bijgebracht
aan den doorsnee-bezoeker, die zich met
dergelijke dingen veelal niet ophoudt.
De hoofdfilm Mensch erger je niet",
zou met hetzelfde recht De bekeering van
den tiran" kunnen heeten. Het personage,
dat hierin voorgesteld wordt als 'n hoogst
onaangenaam mensch, is gelukkig een even
groote uitzondering als zijn onaangenaam
heid hoog is. Niettemin valt het voor een
vredelievend mensch, zooals Max Adalbert
er van nature blijkbaar een is, niet mee, om
een dergelijke rol behoorlijk uit te beelden
en daarom is het voor hem een dubbele
prestatie dat hij daarin zoo goed geslaagd is.
Hoewel de film in haar geheel sterk amusant
is, lijkt hij ons in het midden ongeveer te
derailleeren en wel daar, waar de bekeering
van den iezegrim voltrokken wordt, in zijn
verhouding tot den leeraar. Eerst houdt men
zich uitsluitend met alle mogelijkedetails
bezig om dan ineens met een grooten sprong
op het eigenlijke onderwerp terug te komen
en dat so wie so af te handelen.
Daar echter de details tot alle mogelijke
lachsalvo's aanleiding geven, zullen maar
weinigen het betreuren, dat men deze tak-
tiek heeft toegepast.
De teekenfilm is dezen keer van Duitsche
origine, waaruit duidelijk blijkt dat men ge
tracht heeft de Amerikaansche concurrenten
af te troeven. Dit is niet zoo gelukt, als men
wel zou willen. Nemen in de Amerikaansche
dito's zelfs de meest geestige vondsten een
heele kleine plaatsruimte in, hier werkt men
Ze nog eens enkele keeren terdege uit,
alvorens ze zonder meer te laten schieten.
Het geeft daarom den indruk alsof ze piete
riger en serieuzer zijn uitgewerkt, wat veel
van het effect verloren doet gaan. Juist dat
nonchalante heeft een aoarte bekoring, welke
bij die „stramme" Duitschen ontbreekt.
De geluidsjournalen van Polygoon, Fox
en Paramount completeeren als gewoonlijk
met hun interessante overzichten, (eerst
genoemde geeft zelfs de gehouden Mittovos
voor een gedeelte weer) terwijl op het tooneel
het „Riva-ballet" eenige oogenblikken de
aandacht vraagt voor costume- en dans-show
waaraan blijkbaar zeer veel zorg werd be
steed en deswege een goed onthaal vond.
Daar er in het tekort aan kleeding voorzien
zal worden, meenen wij tegen dit laatste
geen bezwaar te moeten maken.
Luxor-Theater
Het programma van deze week wordt ge-
ooend met een Intellect-film, die ons ditmaal
iets korter leek dan anders en ook minder
interessant. Wat we evenwel vergoed kregen
in de beide groote Paramount-pictures en de
twee journaalfilms, welke er op volgden
„Achter de toonbank" en „Pech te paard",
zijn twee kluchtfilms, waarin de beroemde
Eddie z'n rol van onbeholpen held uit
nemend speelt. Deze klucht-artist is werke
lijk nog altijd de moeite waard dat men naar
zijn onnoozele clubcubraties gaat kijken.
De vaak luidruchtige reactie van het publiek
op de dolzinnige situaties, en de gevaarlijke
momenten waaruit hij steeds als overwinnaar
naar voren treedt, is wel de beste graadmeter
voor zijn werkelijk comisch talent.
Op het tooneel beleven we eenmuzikaal
acrobatisch kwartiertje van den allereersten
23 24 October
rang. De trapeze-werkster laat staaltjes zien
van waarlijk verbluffende spierkracht, haar
clowneske partner van werkelijk superieure
acrobatie, waarbij hem z'n ontzaglijk ruim
zittende kleeren hem niet in 't minst schijnen
te hinderen.
Na de pauze de hoofdfilm - Het geheim van
een priester. We kunnen het niet helpen:
maar we vinden het gegeven zooals het ons
hier wordt voorgesteld op z'n minst genomen
voor katholieken allesbehalve aannemelijk,
al zijn er dan geen direct moreele bezwaren
tegen in te brengen, omdat in deze film
wit wordt genoemd wat wit, en zwart wat
zwart is. Onze bedenkingen gaan hier meer
tegen het absoluut onnoodige optreden van
een prelaat nog wel al is dit optreden zeer
waardig en nobel, terwijl het scenario zonder
priester even goed zou zijn geweest, ja, er
zelfs zeker bij gewonnen zou hebben. Als
men maar een film wil hebben met een ka
tholiek tintje Want werkelijk, de film lijkt
ons meer om den titel, dan de titel op de film
gemaakt. Enkele toespelingen in den tekst
en het beeld op toestanden, die er nu een
maal zijn in een havenstad, al zijn die toe
spelingen dan nog zoo sober en bedekt ge
houden, en al werken ze eer in afkeurenden
dan in opwekkenden zin, doen ons dezen
film echter streng voorbehouden voor vol
wassenen, niet alleen van jaren, maar ook
van geestelijke ontwikkeling. Er is slechts in
zooverre een „happy end", waarnaar ten
slotte toch de meeste filmbezekers verlangen,
dat de ware schuldige wordt ontdekt, de
onschuld wordt aan het daglicht gebracht,
en een vroeger minder eerbaar leven berouw
vol wordt uitgeboet door een edele daad van
zelfopoffering. Dat heeft ons met dit sce
nario verzoend.
Palace-Bioskoop
Als er geen Mittovos-tentoonstelling ge
weest was, waar het avond aan avond zóó
druk is met bezoekers, dat het noodig is
gebleken op den Gasthuissingel een tweeden
ingang open te stellen, omdat elke volgende
avond het aantal bezoekers grooter is dan
den vorigen, en als daar niet nog tegelijk
de lichtweek bijgekomen was, die ook al een
aantal menschen uit de schouwburgen houdt,
al was het dan ook gisteravond niet meer zoo
druk in de stad als de eerste lichtweek-dagen,
dan zou hef zeker in Palace gisteravond niet
zoo matig bezet geweest zijn. De film toch
die er te zien was, was er een, die velen zal
kunnen troosten over de teleurstelling, die
ze hebben ondervonden, dat naast Mittovos
en lichtweek in deze dagen ook nog niet het
circus Sarasassani in Haarlem zijn tenten
heeft mogen opslaan. Want op deze film
was de circusman bij uitnemendheid te zien,
Grock, de beroemde clown, de man die een
wereldvermaardheid bezit en die, daar hij
afscheid van de circus-arena heeft genomen
niet meer in levenden lijve zal kunnen be
wonderen. Gelukkig, dat we deze film van
hem nog hebben, waardoor nu en in komende
jaren nog duizenden en duizenden zullen
kunnen genieten van den humor van dezen
onvolprezen clown.
Wat hij doet is niets anders, dan wat alle
clowns in alle circussen doen hij gaat op
een stoel zitten en zakt dogr de zitting
hij struikelt en valt, bovenop zijn viool die
aan splinters onder hem vandaan komt
hij doet alles na wat zijn partner, (de Hol
lander Max van Embden) doet, na hij muci-
seert op een miniatuur-viooltje en op een
handharmonikatje en hij trekt malle gezichten
en toch is hij heel anders dan al die anderen
bij wier grollen je je dikwijls zit te vervelen,
iets wat je bij Grock, ook al zou je hem hon
derd maal zien, niet zou overkomen.
Hij is een prachtmensch, deze clown en
die indertijd, toen hij hier te lande was, niet
in de gelegenheid is geweest hem te zien,
die ga hem nu op de film zien en hooren en
hij zal zich niet beklagen.
Jammer is het alleen maar, dat de film
fabrikant het weer noodig heeft gevonden het
eigenlijke optreden van Grock in te vlechten
in een van die gewone, onbenullige ver
haaltjes, zooals je die alle dagen tot vervelens
toe in alle bioskopen kan zien afdraaien.
Waarom moest nu toch zulk een groot kun
stenaar verlaagd worden tot acteur in een
banaal echtbreuk-geval Was Grock, de
echte Grock, de eenige Grock, niet genoeg
en moest daar nu met alle geweld nog grog
van Grock bij De film als geheel is er
niet beter op geworden, maar gelukkig komt
al dat zoutelooze bijwerk in het begin en is
het laatste deel van de film volledig Grock
en niets anders dan Grock, zoodat, als we
naar huis gaan, we al die bijpoespas alweer
vergeten zijn en alleen blijft de indruk
Grock.
In het bijprogramma, ter afwisseling van
de gebruikelijke teekenfilm nu eens eën
marionettenfilm, die werkelijk heel aardig
is en ons deed denken aan het marionetten
theater van Paul Brann, die dezer dagen ook
weer in ons land komt, of er al is.
Op het tooneel een goed Engelsch danspaar,
dat veel applaus kreeg.
„Brennende Herzen"
Op Zondagavond 1 November a.s. zal in den
Stadsschouwburg een opvoering worden ge
geven door het gezelschap van Fritz Hirsch,
van: „Brennende Herzen", een operette in
drie acten (vijf tafereelen) met muziek van
Jean Gilbert.
De geschiedenis speelt zich af in Italië, om
streeks 1790 op het kasteel Beltrami bij Ve
rona. Legende en werkelijkheid weven zich
tezamen tot vele kleurige tafereelen.
Een Italiaansch gravin heeft de schoonheid
van een harer voorouders geërfd en haar
echtgenoot is een jaloersch man. We leven
in oorlogstijd. Het kasteel wort belegerd. De
bevelhebber der vijandelijke troepen, de on
weerstaanbare overste Paltitsch, is verliefd
op de gravin. Bovendien logeert op het slot
een prima ballerina met haar balletmeester
en een troepje balletmeisjes.
I'Histoire se répète. Eens toen de beeld-
schoone overgrootmoeder nog leefde, wist zij
het leven van haar gemaal te redden. En de
huidige gravin? Ook zij geraakt in moeilijke
situatie, doch dank zij de vrouw uit het grijze
verleden, die steeds bij ernstige gebeurtenis
sen placht te verschijnen, loopt alles nog
goed af. De ontknooping is verrassend.
Hilde Harmat speelt voor de mooie, aristo
cratische en deugdzame gravin. Paul Harden
is haar jonge, galante echtgenoot, en Albert
May de hartenveroverende overste. Eva Held
is een nukkige, grillige maar charmante pri
ma ballerina, bijgestaan door Herbert Weiss-
bach als balletmeester.
De leidende figuur is Fritz Hirsch. Hij speelt
voor den silhouettensnijder Suitangi, een der
belangrijkste figuren uit deze operette.
Hans Lichtenstein zal het orkest dirigeeren.
De décors zijn vervaardigd naar ontwerpen
van Gerard Vroom. De costuums en de uni
formen zijn afkomstig van Leopold Vecrh te
Berlijn.
De Machinezetters Studieclub „Haarlem en
Omstreken" organiseert voor Maandag 26
October a.s. in gebouw „De Nijverheid",
Jansstraat, een lezing. Pater B. Kruitwagen
O.F.M., zal spreken over „De uitvinding en
de eerste verspreiding van de Boekdruk
kunst".
Morgen wordt een exgursie gemaakt naar
de Hoofdbrandwacht te Amsterdam.
Z. H. Exc. de Bisschop van Haarlem heeft
benoemd tot Geestelijken Adviseur van den
R. K. Turnkring „Haarlem", Haarlemsche
Commissie voor Lichamelijke Opvoeding en
de Athletiekvereeniging „Holland'' en „A.
O. E." den Weleerw. heer. J. P. v. Houten,
en tot Geestelijken Adviseur van de R. K.
Gymnastiekvereniging „Ursus" den Wel
eerw. heer H. van den Oudenhoven.
Sonia Alomis en Alexander Asro
in den Stadsschouwburg
Sonia Alomis en Alexander Asro, de twee
voornaamste acteurs van het Jüdische
Künstlertheater, maken een tournée door
Nederland, en zullen Dinsdag 3 November in
den Stadsschouwburg alhier optreden. Zij
komen met een nieuw programma van klein
tooneel.
Ondertrouwd: 23 Oct. F. W. K. Bergmann
en C. Verboom.
Geboren: 20 Oct. A. W. v. Hoven—v. d.
Hulst, d. 21 Oct. A. M. F. Bronsv. Tol, z.
22 Oct. E. C. v. d. SteijlenSchouten, d.
P. PolmanJonker, d. J. G. Vermeulen—
Voetelink, z. 23 Oct. M. C. Jansen—v. d.
Meij, z. G. M. KorremansSmit, d.
Overleden: 22 Oct. A. A. Jansenten Hui
sdier, 73 jaar, Zonnebloemstraat.
Gevonden dieren en voorwerpen
Terug te bekomen bij: Eiligem, Wester
gracht no. 91, horloge. N. Hesselink, Alb.
Thijmstraat 22, armbandje. Gosen, Leidscne-
plein 28, autoped. G. Spek, Centaurusstraat
4. bankbiljet. P. Verheijd, Riouwstraat 37,
das. Ch. Wijnen, Wicherstraat 13, foto's.
Bureau van politie, Smedestraat, horloge.
Idem, idem, kruk van een autodeur. Joh.
Riege, Papaverstraat 3, lamp. Waalewijn,
Leidschestraat 75, nummerplaat van een
auto. De Vries, Graaf van Wiedstraat 21,
portemonnaie met inh. C. Nachtegaal, Scho-
terveenstraat 5, idem met inh. A. Llna, Hee
rensingel 45, portemonnaie met inhoud. J.
Jansen, Amsterdamschevaart 38, idem met
inh. H. de Nijs, Kedoestraat 7, rijwieltasch.
H. Maurits, Leidschestraat 25 rd., ring. Saijk,
Kielstra, schip „Hendrika", Z. B. Spaarne,
rollen van een stoel. R. G. Weber, Midden
weg 22, rozenkrans. B. Bernards, Ged. Oude
Gracht 79 rd„ tasch. Moerland Teylershof jes-
straat 5, tasch. Das, Frankestraat 45 zw.,
tasch. Bureau van politie, Smedestrat, vlag
getje. J. Pauel, Wilgenstraat 11, zakmes.
De verraderlijke vingerafdruk
De bloedvlek op het auto-spatbord
Hoe het toeval soms helpen kan
Op 23 Mei 1928 kwamen vier mannen uit
een rustige straat de deur van een bank in
Colorado binnen geloopen. Zij bewogen zich
zoo zeker en vastberaden, zoo heel anders
dan cliënten, die hun bank eens binnen
loopen, dat de twee wachten ongemerkt
hun revolvers grepen. Doch meteen waren
zij reeds na een zeer kort snelvuur van de
vier bankroovers, ineengezakt op den vloer.
Twee aer indringers renden naar binnen
en wisten 200.000 dollars aan contant geld
te bemachtigen. Toen verdwenen zij.
Een sheriff, die hen de bank zag uitloo-
pen, achtervolgde hen. Twee welgemikte
schoten maakten voorgoed een eind aan
zijn inmenging. Toen hoorde men het ron
ken van een motor en een paar verschrikte
menschen zagen een auto snel wegrijden.
Dat was het einde van een der brutaalste
bankovervallen. Alles had nauwe ijks een
minuut geduurd En toen zij, die van hel
geval getuige waren geweeste hun geheugen
inspanden, om zich het uiterlijk van die
vier mannen te herinneren, wisten zij geen
van allen een nauwkeurig signalement te
geven. Eén van de misdadigers was niet
groot, een was middelmatig lang, een was
van een donker type; ze droegen alle on
opvallende kleeren.
De dank voor de hulp
Dienzelfden dag werd te middernacht een
dokter uit zijn bed gehaald op minder zacht
zinnige manier. Hij moet meegaan om een
vriend van de beide mannen te behandelen,
die zwaar gewond was. Zij zetten hun be
zorgdheid kracht bij door een revolver. Er
bleef den dokter niets anders over, dan in
zijn auto te gaan en te rijden, zooals de
twee mannen het hem voorschreven. Einde
lijk moest hij stilhouden, bij een schuur
langs een eenzamen weg. Daarin lag een
gewonde man op het eenige bed. De dokter
behandelde hem en toen nij daarmee klaar
was, werd hü vermoord. Twee dagen
later vond men zijn lijk en een eindje ver
der zijn auto. De bandieten waren verdwe
nen.
De vingerafdruk
Op een der spatborden vond men echter
een afdruk van een bebloede vinger. Het
was de eenige aanwijzing. Er werd een foto
van gemaakt, die onder alle po itie-autori-
teiten in het land werd gedistribueerd. En
in Juni bereikte een van die exemplaren ook
de schrijftafel van Albert Ground, een dier
ambtenaren, die met het analyseeren van
vingerafdrukken is belast. Hij registreerde
den afdruk zorgvuldig. De loop der lijnen
was wel eenigszins ongewoon, doch hoe ver
de ontwikkeling van de dactyloscopie ook
reeds voortgeschreden is, het was onbegon
nen werk om met dien eenen vingerafdruk
als leiddraad te gaan zoeken onder de bijna
twee millioen misdadigers wier vingeraf
drukken bij het bureau geregistreerd waren.
Om dat te doen, moest hij minstens al'.e
vingers van één hand hebben, aldus lezen
wij in de „Morgen".
Doch menschen, voor wie vingerafdrukken
dagelijksch werk zijn, krijgen daarvoor op
den duur een speciaal geheugen. Ground
vergat dien vingerafdruk nooit, hoewel er
dagelijks 2000 afdrukken door zijn handen
gaan. En toen hij m Juli van het volgende
jaar snel een stapeltje nieuw ingekomen
vingerafdrukken doorkeek, riep eensklaps 'n
linker wijsvinger iets op in zijn geheugen
Er was iets met dien afdruk geweest. En hij
ging naar zijn speciaal register voor bijzon
dere gevallen toe en keek de afdrukken door
Eindelijk vond hij toen den eenen vinger
afdruk, die meer dan een jaar tevoren ge
registreerd was. Hij kwam precies overeen
met zijn nieuwen.
De dief met de bankrekening
Nu was het verder niet moeilijk meer. Met
het complete stel van tien vingerafdrukken
tot zijn beschikking, vond hij binnen vijf
minuten een volledige opsomming van alles
wat er van den betrokken misdadiger be
kend was. En dat was niet weinig. Men kon
er o.a. vinden, waar hij gewoond hfd op het
oogenblik van den bankoverval en den moord
op den dokter. De politie werd daarheen ge
stuurd, doch vond slechts den vader en twee
broers van den betrokkene, die gearresteerd
werden. Toen hoorde men van de menschen
in de buurt, dat zij geen van drieën een be
roep uitoefenden of een bekende bron van
inkomsten hadden, doch dat zij dikwijls toch
veel geld hadden. Zij bleken ook rekeningen
op de bank te hebben en merkwaardig ge
noeg waren hun saldi belangrijk opgeloopen,
kort nadat er een reeks van brutale bank
overvallen in die streek waren geweest.
De vader en de broeders werden aan een
scherp verhoor onderworpen. Ze lieten niet
veel los, doch genoeg, voor de politie om op
door te bouwen. Een maand later kon zij
twee van de drie medeplichtigen arresteeren.
Op het oogenblik hebben van die vijf in ar
rest gestelde pesonen er vier hun leven ge
ëindigd op den electrischen stoel, terwijl een
vijfde levenslange gevangenisstraf heeft ge
kregen. Doch den hoofdschuldige was men
nog niet op het spoor, hoewel het zijn vin
gerafdruk was, die de anderen ten val had
gebracht. Hijzelf kwam nimmer levend in
l anden der politie* hij werd doodelijk ge
wond bij een overval op een postkantoor.
Het toeval helpt
Hoe was men er toe gekomen, zijn vinger
afdrukken op te zenden voor identificatie?
Nu, dit wordt in Amerika onvoorwaardelijk
geëischt van bepaalde groepen van misdadi
gers. Onze vriend werd gesnapt bij een onbe
duidend inbraakje. Men doorzocht zijn bun
galow en vond daar dynamiet, lont, dum-
dumpatronen, enz. waaruit opgemaakt kon
worden, dat hij ook wel iets afwist van de
vele bankovervallen, die kort acntereen wa
ren voorgekomen. En daarom werden zijn
vingerafdrukken opgezonden, hoewel men uit
den aard der zaak niet wist, of hij bij het
Centraal Bureau bekend was of niet.
Aan de vingeradrukken is het te danken,
dat het nu bijna onmogelijk geworden is voor
een misdadiger, om in een andere stad on
der een anderen naam in de menigte onder
te duiken, veilig zoolang hij niet toevallig
wordt herkend door iemand, die vroeger met
hem te maken heeft genad. Thans worden
er dagelijks in de Vereenigde Staten bijna
duizend personen gearresteerd voor misdaden
van de groep, waarvoor het maken en op
zenden van vingerafdrukken verplicht is ge
steld. De vingerafdrukken kunnen dikwijls
niet met reeds aanwezige geïdentificeerd wor
den, want slechts 36 pCt. zijn slechts van
recidivisten afkomstig.
Er bestaan geen twee gelijke vin
gerafdrukken.
De grondslag voor de dactyloscopie werd
gelegd door Dr. Henry Faulds, een Engelsch
arts, die in I860 aan een hospitaal in Japan
Hoogste barometerstand 762.1 mü te
Vestmanöeur.
Laagste barometerstand 739.3 m.M. te
Vardö.
Verwachting: Zwakke tot matigen wind,
uit Noordelijke richtingen, zwaar bewolkt tot
betrokken, weinig of geen regen, iets kouder.
verbonden werd en daar de ontdekking deed
dat nooit twee vingerafdrukken volkomen
aan elkaar gelijk zijn, terwijl de vingeraf
drukken van een bepaald persoon gedurende
het geheele leven dezelfde blijven en ook na
verwijdering der huidlijsten, bijv. door puin-
steen, steeds weer op dezelfde wijze terug
keerden. Zijn ontdekking werd vsrder uitge
werkt door Sir Francis Galton, die door een
uitgebreid onderzoek ontwijfelbaar vaststelde,
dat in geen geval twee vingerafdrukken ooit
met elkaar overeenkwamen. Hieraan was het
te danken, dat de Engelsche Regeering er
zich voor interesseerde als een betrouwbaar
middel om misdadigers te identificeeren. Sir
E. R. Henry, Commissaris van Scotland Yard,
ontwikkelde tenslotte een eenvoudig systeem
om de vingerafdruken te classificeeren: dit
systeem wordt thans in de geheele wereld
gebruikt. Het deelt de figuren in wervels,
lissen, bogen, enz. en komt zoo tot 1024 on-
derafdeelingen. Zoo kan' men een inkomen
den vingerafdruk eerst classificeeren en daar
na in de betrokken onderaf deeling nagaan,
of hij overeenkomt met een reeds geregis-
treerden afdruk.
De identificatie van een misdadiger duurt
op deze wijze nooit langer dan een half
uur. Men kan de beschrijving van een vin
gerafdruk telegrafeeren naar een buiten-
landsch politiebureau en rustig wachten op
nadere inlichtingen. Men kan een vingeraf
druk op de plaats van de misdaad analy
seeren en de beschrijving per telefioon door
geven naar het plaatselijk politiebureau.
Het systeem in Amerika.
In Amerika is de invoering van het „Hen
ry systeem" voornamelijk te danken aan ser
geant Ferrier van Scotland Yard, die in
1904 op de tentoonstelling te St. Louis kwam
om de wacht te houden bij de geschenken, die
Koningin Victoria bij haar jubileum had ge
kregen en die daar ter bezichtiging waren
gesteld. Deze eenvoudige politie-ambtenaar
was grondig op de hoogte van het Henry-
systeem en maakte er voortdurend propa
ganda voor onder alle politie-autoriteiten,
waarmee hij in aanraking kwam. Hij
smaakte de voldoening, dat reeds in 1906
het systeem op groote schaal in Amerika
werd toegepast. Het merkwaardigste is dat
de eerste Amerikaan, waarvan vingerafdruk
ken werden gemaakt ook de eerste was, die
op grond van vingerafdrukken werd veroor
deeld.
Hij veranderde dikwijls van naam en van
woonplaats, zelfs van land. Toen de zeer
vriendelijk en meegaand optredende heer op
zekeren dag wegens chantage gearresteerd
werd, deed hij zeer verontwaardigd. Hij kon
echter niet ontkennen, dat het voor een
onschuldig man zeer vreemd was, zijn vin
gertoppen bij te werken met een scheermes.
Hij had blijkbaar nooit het boek van den
beroemden Dr. Faulds gelezen en wist niet,
dat de politie hem slechts zoo lang in arrest
behoefde te houden, totdat er nieuwe huid-
lijsten waren ontstaan, die evengoed tot zijn
identificatie leidden.
Er is een tijd geweest, dat velen nog niet
konden gelooven in de absolute betrouwbaar-
hid der vingerafdrukken. Ze waren toen zelis
sensationeels in de rechtszaal: de verdedigers
trachtten echter uit den aard der zaak de
waarde ervan te declineeren.
Tegenwoordig zal niemand er meer over
denken, een misdadiger vrij te laten, omdat
men een vingerafdruk zonder meer geen vol
doende bewijs acht.
Na een bespreking, die ongeveer 4 uur
duurde, publiceerden Hoover en Laval gister
avond de volgende gemeenschappelijke ver
klaring:
Zoowel president Hoover als minister-pre
sident Laval wenschen duidelijk te maken,
dat de besprekingen, die zij momenteel voe
ren, slechts maatregelen kunnen betreffen
om de krisis te overwinnen.
Er is geen reden voor eenige verklaring
inzake politieke eischen, voorwaarden voor
arbitrage of dergelijke onderwerpen. Geluk
kig hoeven geen geschilpunten tusschen
Frankrijk en Amerika beslecht te worden; er
zijn er niet aanwezig.
Het eenige doel der besprekingen is de
openlijke en vrije gedachten wisseling met de
bedoeling een gemeenschappelijken grond
slag te vinden voor een hulpactie ter bevor-
deimg van den afbouw en den vooruitgang
der wereld.
In politieke kringen te Washington acht
men deze verklaring zeer belangrijk, aange
zien er duidelijk uit blijkt, dat Hoover en
Laval de besprekingen van pokzieke kwes
ties, op welk gebied er wel degelijk ernstige
geschilpunten tusschen Frankrijk en Amerikf
bestaan, zullon vermijden.
Een Ambonnees-amokmaker doodde te Ma
kassar twee inlanders, terwijl hij een in
lander zwaar en een ander licht verwondde.
Amokmaker doodt twee personen
Drie gewonden
Gisteren in de ochtendschemering werd de
benedenstad opgeschrikt door talrijke ge'
weerschoten in de woning van 'n algemeen
geacht Chineesch ingezetene, den heer S. B
Lauw. in de Prinsenlaan. De politie, welke
naar de woning snelde, werd aldaar begroet
door geweervuur van den amokmakenden
huisjongen, waardoor een hoofdagentTirajo,
ernstig werd gewond. Nadat versterkingen
waren aangerukt, werd het huis omsingeld
en ingenomen. Toen bleek, dat de krankzin
nige een ontzettend bloedbad had aange
richt. De heer Lauw en zijn echtgenoote wa
ren overleden, twee vrouwelijke huisgenoot^1
waren licht gewond, terwijl de dader had
gepoogd zelfmoord te plegen. Hij kon echter
nog levend worden overmeesterd en werd
met zijn slachtoffers naar de ziekeninrich-
ting overgebracht.
