m f3000. f750.- f250.- f125.- f50. f40.- HET TEEKEH VAN DEN DRIEHOEK DE WEG NAAR EEN NIEUWEN VORM DER MAATSCHAPPIJ DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE BLADEN MAANDAG 2 NOVEMBER 1931 VIER EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 17914 AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL NAAR AANLEIDING DER ENCYCLIEK QUADRAGESIMO ANNO Auto te water gereden Brutale roof-overval te Heesch Amerika begint het vlootvacantieiaar Herstelkwesties en Duitsch-Fransche samen werking Koningin Emma licht ongesteld De loonen in het Boekdr ukker'sbedri if Zes militaire vliegtuigen omlaaggestort Malaria-epidemie Het conflict in het Verre Oosten Auto te pletter gereden Rector M. A. Thompson 70 jaar De gouverneur van de Vaticaansche Stad VOORNAAMSTE NIEUWS J. J. WEBER ZOON Groote Houtstraat 166 Haarlem TELEGRAFISCH WEERBERICHT VOOR ONZE ABONNE'S 17 V2 CENT BUREAUX NASSAU LAAN 49 Telefoon No. 13866 (drie lijnen) Postrekening No. 5970. ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen: per week 25 ct.; per kwartaal 3.25; per post, per kwartaal 3.58 bij vooruitbetaling. COURANT ADVERTENTIEN 35 ct.p. regel VRAAG- EN AANBOD-ADVERTEN TIES. 1—4 regels 60 ct p. plaatsing; elke regel meer 15 ct, bij vooruitbet Bij contract belangrijke korting. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN tusschen den tekst 60 ct per regel. Alle abonné's op dit blad zijn ingevolge de verzekeringsvoorwaarden tegen ongevallen verzekerd voor een der volgende nitkeeringèn Levenslange geheele ongeschiktheid tot werken door verlies van beide armen, beide beenen of beide oogen bij een ongeval met doodel ijken afloop bij verlies van een hand een voet of een oog bij verlies van een duim of wijsvinger bij een breuk van been of arm oij verlies van 'n anderen vinger Door Prelaat Dr. Ignaz Seipel, vroeger Oostenrijksch Bondskanselier Het is duidelijk, dat maatschappij en Staat nauw met elkaar in verband staan, en dat indirect een hervorming der maatschappij ook den bouw van den Staat moet bepalen. Toch kan dit nog niet de oplossing der sociale kwestie zijn. Hiervoor zijn twee dingen noodig: de toestanden moeten anders worden, de zeden beter. Dit laatste is het allerbe langrijkste. De hardheden van een slechten maatschappelijken vorm kun nen verzacht en eventueel verdragen worden, wanneer gezindheid en hande lingen der menschen goed zijn. Maar omgekeerd is er geen maatschappij, al is deze objectief nog zoo goed, die op zich zelf, in een soort werktuiglijke uitwerking, de menschen gelukkig kan maken. Wanneer de Paus een. nieuwe vorming der maatschappij eischt, moet de tegen woordige wel zoo slecht zijn, dat ze door een verbetering der zeden alleen niet verdraaglijk kan worden. De oorzaken van het kwaad zijn: het extreme indi vidualisme, de verdeeldheid der maat schappij, de vernietiging van organische schakels tusschen individu en Staat. Een gezonde maatschappij moet een lichaam met ledematen zijn; de ziekte der tegenwoordige bestaat daarin, dat tusschen den mensch en den Staat deze organische verbindingsmiddelen ontbre ken. Alleen door een hernieuwing kan het eigenlijke gevaar der huidige maat schappij, de strijd der klassen, de strijd op de arbeidsmarkt tusschen arbeidge- vers en arbeidnemers, worden afge wend. Er moeten stevige ledematen voor het maatschappelijke organisme worden gevormd, en dit zijn de standen. Welke standen dit moeten zijn, hoe ze ingedeeld en georganiseerd mceten wor den, dat zegt de encycliek niet. Waarschijnlijk denkt de Paus, in te genstelling tot de twee klassen, aan een veelvoud van standen. De Heilige Va der verklaart uitdrukkelijk, dat datgene, wat Leo XIII in zijn rondschrijven Im- mortale Dei van 1 November 1885 om trent den staatsvorm heeft gezegd», ook kan worden toegepast op de vorming van standen: „De menschen hebben de volle vrijheid, een vorm volgens hun goeddunken te kiezen, wanneer er maar wordt voldaan aan rechtvaardigheid en aan de eischen voor den algemeenen voorspoed." Een belangrijke rol speelt in de nieuwe maatschappij de economie. De standen zelf zijn gevormd door beroeps-saam- hoorigheid; daarom kan de economie niet aan zichzelf, dat wil zeggen, uit sluitend aan de vrije mededinging wor den overgelaten. En toch kan de ge noemde vrijheid billijk en nuttig zijn; ze echter tot hei, regulatieve principe der economie te willen maken, is de groote vergissing der individualistische, economische wetenschap. Maar ook de machtsvereeniging, die veelal in de plaats der vrije mededinging is geko men, kan het regulatieve principe niet vervangen. Dit bestaat in sociale recht vaardigheid en liefde. En om deze beide te doen gelden in de economie, moet de Staat worden ontlast door een doelma tige indeeling van het staatsvolk en door overlating van vérgaande auteno- mieën aan de standen. Om de volle draagkracht van den in de encycliek aangeduiden nieuwen maatschappelijken vorm te erkennen, is het goed, nog een blik te werpen op de verhouding van deze maatschappij tot de klassen, de vakvereenigingen en de partijen. De klassen hebben geen plaats in de nieuwe maatschappij. Natuurlijk ontkent de encycliek niet, dat er in de nu heerschende maat schappij een klassenscheiding is en dat dus een strijd tusschen de klassen on vermijdelijk is. Maar het wordt van de hand gewezen, dat klassenscheiding en klassenstrijd tot een grondstelling wor den gemaakt. „De Staten en alle goede staatsburgers moeten er ijverig naar streven, zich boven den strijd tusschen de klassen te verheffen en een een drachtig samenwerken der standen te bereiken." Grooten lof ontvangen in de encycliek de christelijke vakvereenigingen. Dat de arbeiders het coalitie-recht hebben kun- hen veroveren, wordt als een der grootste successen van de encycliek Rerum No- varum geboekt. Maar de eenige taak der vakvereenlgingen is voor zoover ze filet de functies van arbeidersvereeni- Singen niet cultureele doeleinden heb ben overgenomen de belangen op de arbeidsmarkt te behartigen. Aan den opbouw der standen kunnen ze alleen medewerken, door de groepen hunner leden naar de standen over te leiden, welke arbeidgevers en arbeidnemers omvatten. De standen-organisatie der arbeiders zijn ze niet en kunnen ze ook niet zijn. Ze berusten immers op een geheel anderen grondslag, op de schei ding der menschen, al naar mate hun ner positie op de arbeidsmarkt. De partijen, die op het oogenblik in het openbare leven een zoo groote rol spelen, worden in de encycliek Quadra- gesimo Anno niet genoemd. Dit komt, omdat de partijen geen organische le den der maatschappij zijn; waaruit echter nog niet is af te leiden, dat ze geen recht van bestaan hebben. Zoo lang het atomiseeren der maatschappij verder gaat, dus zoolang er tusschen den enkeling en den Staat geen tus- schenschakels bestaan, zijn de partijen noodzakelijk. De partij-vorming is een daad van eigen hulp van de staatsbur gers, die alleen territoriaal, maar niet als standen met elkaar verbonden zijn en die door het algemeene en gelijke kiesrecht hun invloed op den Staat moeten uitoefenen. Hiervoor moeten ze natuurlijk op de een of andere manier worden ingedeeld. In de geatomiseerde maatschappij is voor een natuurlijke en organische indeeling niet gezorgd, daar om moet dit kunstmatig en willekeurig worden gedaan. Het doel wordt dan de strijd om de macht in den Staat en hiertoe sluiten ze zich in gemeenschap pen bijeen. Het zou gevaarlijk zijn, deze aaneensluiting gering te schatten of op te geven, zoolang de maatschappij den toestand van het atomiseeren niet heeft overwonnen. Ook in den nieuwen maat schappelijken vorm zullen er partijen zijn, of men ze nu zoo wil noemen of niet. Want ook binnen de standen zullen verschillende programma's hun aan hangers vinden en met elkaar worste len. Maar een beslissende beteekenis, zooals in den partijstaat, zullen ze niet meer hebben. In dit opzicht wijst de encycliek Quadragesimo Anno ver boven den tegenwoordigen tijd uit en toont den velen, die half onbewust de gebre ken van het tegenwoordige systeem doorvoelen, den weg, die werkelijk naar een nieuwen vorm der maatschappij heenleidt. De bestuurder verdronken In den afgeloopen nacht is een luxe auto, gaande naar Hoogezand waarin twee perso nen zaten, door tot nu toe onbekende oor zaak op het kruispunt Wacltjerspoort in het Winschoterdiep gereden. Een der inzittenden, de heer K. uit Sappemeer wist uit den auto te springen. De bestuurder, de heer H. even eens uit Sappemeear is verdronken. Ruim 2 uur later hebben politie en brandweer uit Groningen, die door K. waren gewaarschuwd, het lijk en den auto op den wal gebracht. De politie stelt een onderzoek in. Man gekneveld en van geld beroofd Van de daders ontbreekt elk spoor. Zaterdagnacht heeft te Heesch bij Oss een brutale roofoverval plaats gehad. Ze kere P. uit Heesch had in den loop van de vorige week een paard verkocht. Het geld, dat hij daarvoor had ontvangen droeg hij bij zich, hetgeen den daders blijkbaar be kend is geweest. Omstreeks 3 uur des nachts werd P. door een 3-tal personen overvallen en gebonden, waarna de personen zich van het geld, dat de man nog steeds bij zich had, meester maakten. Daarna bonden zij hem en verlieten met medeneming van nog enkele voorwerpen de woning. P. werd eerst Zondagmorgen door buren gevonden, die hem bevrijdden. De politie die eerst Zondagmiddag met het voorgevallene in kennis werd gesteld, heeft de zaak in onderzoek. Van de daders ontbreekt tot dusver elk spoor. Afbouw van nog slechts 5 torpedojagers De Amerikaansche regeering heeft met ingang van heden het vlootvacantiejaar in werking gesteld. Er worden nog slechts 5, reeds geruimen tijd geleden bestelde, torpe dojagers gebouwd. De bepaling vervalt ech ter, wanneer de Volkenbond, na ontvangst van alle antwoorden, inzake het Italiaan- sche voorstel op de Jongste Volkenbondsver gadering, niet officieel een algemeen bewa- peningsvacantiejaar afkondigt. O Voorstellen van Duitschland verwacht Volgens de Parijsche Zondagsbladen zal de Duitsche ambassadeur, Von Hoesch, Minister- President Laval de Duitsche voorstellen Dinsdagmorgen voorleggen. Deze voorstellen zouden betrekking hebben op alle schulden en herstelkwesties en ten doel hebben een Duitsch-Fransche samenwerking. De Rijks- regeering zou zich verzet hebben tegen de bij eenroeping van de commissie Young en zou de spoedige bijeenroeping eischen van een in ternationale conferentie. De „Petit Parisian" verklaart om., dat het ten zeerste de vraag is of de Fransche pu blieke opinie zal toestemmen in een nieuwe verlaging der Duitsche schulden. Men moet weten of Duitschland zoo verstandig zal zijn niet in te gaan op verdere betalingen, maar uit zich zelf verlaagde betalingen zal aan bieden welke zouden kunnen geschieden in den vorm van leveranties in natura. Vertrek van het Loo uitgesteld Tengevolge van een lichte ongesteldheid van H M. de Koningin-Moeder is het ver trek van Het Loo naar 's-Gravenhage nog niet definitief vastgesteld. Naar herziening? Het district Deventer van de Federatie der Werkgeversorganisatiën In het Boekdruk- kersbedrijf heeft de wenschelijkheid uitge sproken, dat ten spoedigste de looncommis- sie, bedoeld in art. 26 der collectieve arbeids overeenkomst, bijeen zal komen, ten einde te komen met voorstellen tot herziening vali de loonen in verband met de gedaalde in dexcijfers. Het district za' een motie in dezen geest indienen op de algemeene vergadering der Federatie op morgen, 3 November. Dooden en gewonden Te Buenos Aires zijn Zaterdag zes mili taire vliegtuigen bij proefvluchten omlaag- gestort. De inzittenden werden óf gedood óf gewond. De vliegtuigen waren vervaardigd bij een pas gestichte Argentijnsche vliegtuigenfabriek in de provincie Cordoba. De ongelukken zijn het gevolg van fouten in de constructie. De regeering heeft direct een nauwkeurig en uit gebreid onderzoek bevolen. Eilandbevolking aangetast De geheele bevolking van het eiland Poelau Klappa ten Noorden van Tandjong Priok, in totaal 2000 personen, ls door een plotselinge malariaepidemie aangetast. De gouvemementsarts treft intensieve bestrij dingsmaatregelen. De geruchten over Russische inmenging Uit Port Arthur wordt bericht, dat de Chi- neezen en de Russen een geheim verdrag zbu- den hebben gesloten, waarbij Tsjang Kai SJek zich zou hebben verbonden, de betrekkingen met Rusland te onderhouden, terwijl Rus land zich niet zal mengen in de inwendige zaken van Mongolië. Verder loopt het gerucht, dat 300 Russische wagons met wapens en munitie voor het Chi- neesche leger zijn aangekomen, terwijl 50.000 man gereed staan tegen de Japanners op te rukken. Drie zwaar gewonden Gistermiddag om twee uur is de Emmer- veensch kanaal (Dr.) een auto met een vaart van ongeveer 80 K.M. tegen een boom ge reden en verbrijzeld. De inzittenden, de heeren Van der W. en gebroeders U., uit Stadskanaal, afkomstig, werden ernstig gewond. Eenige uren later waren de heeren U. nog niet tot bewustzijn gekomen. De dokter heeft vervoer der ge wonden voorloopig verboden. Zoodra hun toestand het toelaat zullen zij naar Gronin gen worden overgebracht. De auto is totaal vernield. Een huiver-küle wind beroert de bladeren op 't kerkhof, dat heel vredig ligt. Treurtonen uit een vogellied dooraderen het doodsgebied. Een droef gedicht! Nooit voeld' ik zóó den dood nabij m'n eigen ik, nooit voelde ik zoo dicht zijn adem langs m'n slapen glijden, als met die rü van graven in het zicht, en nimmer werd 'k gewaar als hier: Hoe droeve zielen klagend smeeken. hen in het zengend heete vier in 't gebed niet te vergeten. Een huiver-kille wind roert diep in m'n gemoed en doet het meer en meer in gloed zetten voor hun smart. P. S. Hooge en groote belangstelling Gelijk bekend, herdacht de Zeereerw. Heer M. A. Thompson, oud-hoofdredacteur van „De Maasbode", thans verblijf hou dende te Voorschoten, gisteren zijn 70sten verjaardag. Buitengewoon groot was de be langstelling, welke de Rector te dezer ge legenheid mocht ondervinden; de receptie, welke van 1 tot 4 uur zou duren, begon reeds om half twaalf en het was reeds ze ven uur, toen de laatste bezoeker de woning van den jubiliris verliet. Van de bezoekers noemen wij Z. Exc. mr. dr. L. N. Deckers, Minister van De fensie; Z. Exc. mr. T. Verschuur, Minister van Arbeid, Handel en Nijverheid; de Hoogeerw. Heeren H. A. Th. van Dam en A. H. M. J. Homulle, respectievelijk Deken van 's-Gravenhage en Leiden; den Hoogeerw. Heer Mgr. Th. M. P. Bekkers te Voorscho ten; den Zeereerw. Heer dr. J. Witlox, de heeren H. Kuypers en H. van de Vijver, respectievelijk hoofdredacteur, directeur en president-commissaris van „De Maasbode"; den heer mr. H. van Haastert, secretaris van den Ned. R. K. Boeren- en Tuinders- bond; den heer Ch. Stulemeijer, burge meester van Schiedam; eenige redacteuren van „De> Maasbode", vele geestelijken, enz. enz. Telegrafische of schriftelijke blijken var- belangstelling mocht Rector Thompson o.m. ontvangen van Z. H. Exc. Mgr. J. D. J. Aengenent, Bisschop van Haarlem; den Doorl. en Hoogw. Heer Mgr. M. P. J. M. Möllmann, Vicaris-Generaal van het Bisdom Haarlem; den Hoogeerw. Heer Deken en Ka nunnik L. A. A. M. Westerwoudt, plebaan van de kathedrale kerk St. Bavo te Haarlem; den Zeereerw. Heer Th. W. Pichot, secretaris van het Bisdom Haarlem; den Weled. Zeer- gel. Heer dr. Meuleman, directeur van de Vroedvrouwenschool te Heerlen; de alge meene overste van het Moederhuis te Ben- nebroek waarvan Rector Thompson langen tijd Directeur is geweest, alsmede van de oversten der andere huizen; de Hoogeerw. Heeren J. H. W. Borsboom en J. W. van Heeswijk, respectievelijk Deken van Noord- Wijk en Rotterdam; den Weleerw. Hooggel. Pater dr. W. Lampen O.F.M., buitengewoon hoogleeraar aan de R. K. Universiteit te Nij megen; redactie van „De Maasbode", hoofd redactie en redactie van „De Tijd"; hoofdre dactie van „De Lcidsche Crt."; de bekende schrijfster Marie Koopmans en Mevr. J. v. d. Lans-Russel; den heer Vincent Cleerdin, let terkundige en griffier van N.-Brabant; den heer J. B. Vesters, als voorz. van de Ned. R.K. Journalistenvereeniging; den heer mr. En gels, referendaris aan het Departement van Arbeid; architect Buskes uit Rotterdam, als mede van tal van H.H. Geestelijken. Ook hedenmorgen nog bracht de post den jarige vele schriftelijke gelukwenschen. Zijn nieuwe paleis door Z. H. den Paus ingezegend Z. H. de Paus heeft Zondag het nieuwe paleis van den gouverneur en het bestuur van de Vaticaansche stad ingezegend. Het groote paleis ligt achter de zijbeuk van de St. Pieterskerk en is het grootste en belangrijk ste gebouw dat sinds het Lateraanverdrag m de Vaticaansche stad is gebouwd Gelijkstraats bevinden zich de werkkamers van den gouverneur en van den secretaris generaal van Vaticaanstad. Op de eerste verdieping bevinden zich de woning van den gouverneur, de „vorstenzaal" en de groote recptiezaal. Op de tweede verdieping de an dere werkkamers en de woningen. De groote ontvangzaal en de „vorstenzaal" zijn met rood damast behangen. De slaapka mers voor de buitenlandsche souvereine vosten zijn met damast, de beide badkamers met Onyx en Zippolon (een soort marmer) bekleed. Ook voor het gevolg van buitenland sche vorsten zijn talrijke vertrekken gereser veerd. De invoer van brood Het rapport van de hoogleeraren Polak en Kaag Het Tweede Kamerlid Wijnkoop heeft den ministers van binnenlandscne zaken en landbouw en van arbeid handel en nijver heid gevraagd: Wil de regeering mededeelen, of het oor spronkelijk rapport van de professoren Po lak en Kaag in verband met den invoer van brood in Nederland al of niet in zijn oor- spronkelijken 'vorm worit gepubliceerd? Indien bedoeld rapport aan de auteurs is teruggezonden ter hergroepeering van de door hen gegeven cijfers, wil de regeering dan meedeelen, waarom en op wiens aan dringen dit is geschied? De minister heeft hierop het volgende ge antwoord: „Het rapport van de professoren Polak en Kaag is niet in zijn oorspronkelijken vorm gepubliceerd. Het rapport is niet aan de auteurs terug gezonden. Bij lezing der drukproef is van technische zijde een opmerking gemaakt, die onder de aandacht van de stellers van het rapport is gebracht. Naar aanleiding daarvan hebben dezen in het rapport en in de drukproef eenige kleine veranderingen aangebracht met betrekking tot de berekening van het cijfers, dat den invloed van de Tarwewet op het prijs verschil uitdrukt. Het is gebleken, dat deze wijzigingen geen veranderingen hebben gebracht in de eind cijfers, genoemd in de conclusie van dit met grooten spoed bewerkte rapport." Schippersknecht verdronken Het lijk opgehaald. Hedenochtend vroag is de 17-jarige knecht B. V. van de reederij J. H. Bergmann aan de Prins Hendrikkade te Amsterdam van een der motorbooten, waarop hij werkzaam was, in het water geraakt en onmiddellijk in de diepte verdwenen. Daar eerst eenige booten moesten worden gehaald duurde het een half uur, voordat men er in slaagde, den jongen op te halen. Hoewel men nog getrehc heeft kunstmatige ademhaling toe te passen, ble ken de levensgeesten reeds geweken. Zaterdagavond trok door de straten in verschillende steden een groote lichtstoet, georg.-iniseerd door de R.K. Meisjesvereeniging „De Graal". Met lampions en fakkels liepen de meisjes en boden een prachtigen aanblik. Boven: de stoet in Amsterdam in vogelvlucht; beneden; de stoet in Rotterdam van dichtbij. Ingediend is het wetsontwerp tot bet ver- Ieenen van steun uit 's Rijks kas in de finan ciering der kasbehoeften van de gemeenten. (blz. 2, 2de blad) Plannen om het Nederlandsche paviljoen te Vincennes naar Dieraen bij Amsterdam over te brengen. (blz. 4. 2de blad) Afscheid van den Commissaris der Konin gin in Drenthe. (blz. 4, 2de blad) H. M. de Koningin-Moeder ongesteld. (blz. 1, lste blad) Te Buenos Aires zijn zes militaire vliegtuigen omlaaggestort; de inzittenden werden öf gedood 6f gewond. (blz. 1, lste blad) Allerheiligenoptocht van de Graai. (blz. 4, 2de blad) Antwoord van Frankrijk en Duitschland inzake de bewapeningsvacantie. (blz. 1, lste blad) Het nieuwe paleis van den gouverneur der Vaticaansche stad door Z. H. den Paus in gezegend. (blz. 1, lste blad) Bij verkiezingen in MecklenburgSchwe- rin winnen nazi's en communisten. (blz. 3, 2de blad) Nieuwe nota van China betreffende het conflict in h.et Verre Oosten aan den Vol kenbond. (blz. 3, 2Je blad) Ontploffing in een Schotsche mijn. 10 dooden. (blz. 1, 2de blad) Drie zwaar-gewonden bij een auto-ongeluk te Anlo in Drente. (blz. 1, lste blad) Vader wondt zijn zoon te Delft met een dolkstoot. (blz. 3, lste blad) Te Heesch bij Oss is een man in zijn wo ning door drie personen overvallen en van geld beroofd. (blz. 1, lste blad) Malaria-epidemie heeft de bevolking van het eiland Pollau Klappa (Ned. O. I.) aan getast. (blz. 1, lste blad) De doodelijke aanrijding te Vogelenzang, Tegen verdachte vrijspraak geëischt. (blz. 1, 2de blad) Amerika is het vlootvacantiejaar begonnen. (blz. 1, lste blad) Rector M. A. Thompson 70 jaar (blz. 1, lste blad) Auto in het Winschoterdiep gereden; de bestuurder verdronken. (blz. 1, 2de blad) Geruchten over inmenging van Rusland in het conflict tusschen China en Japan. (biz. 1, lste blad) Barometerstand 9 uur vun.: 773. Vooruit. OPTICIENS FABRIKANTEN LICHT OP: De lantaarns moeten morgen worden opgestoken om: 4.58. Hoogste barometerstand 776.5 m.M. te München. Laagste barometerstand 734.3 m.M. te Reykjavik. Verwachting: Matige Zuid-Oostelijke tot Zuid-Westelijken wind, meest licht tot half bewolkt, weinig of geen neerslag, weinig ver andering in temperatuur. Thans stellen wij voor onze abonné's ver krijgbaar: door JOSEPH HOCKING. Te bestellen bij onze agenten en bezorgers tegen den prijs van slechts Rechtstreeksche toezending geschiedt alléén na ontvangst van 22 cent aan postzegels.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1931 | | pagina 1