MARIA STICHTING
SMOKKEL-ELLENDE
PIJLTJES
TWEEDE BLAD
DINSDAG 17 NOVEMBER 1931
BLADZIJDE 1
STADSNIEUWS
Electrificatie der spoorlijn
Haarlem-Zandvoort
Gasvoorziening te Halfweg
- - <-
LUCHTVAART
Spaansch marine-vliegtuig
neergestort
GEMENGD NIEUWS
Lemmer in het donker
SOCIAAL LEVEN
IEDEREN MIDDAG VAN
2-3 UUR POLIKLINIEK
ONZE OOST
Das Loch im Westen
Op de terugreis van Groot-Parijs aan de
Seine, kwamen wij in Klein-Parijs aan den
Rijn. Düsseldorf, luxe stad met haar recht
lijnige boulevards en onafzienbare Königs-
allée, het middelpunt van uitgaand Rijn
land, met grootstads-allures, waar armoede
naast rijkdom gaat en waar grootsche ge
bouwen, met den stempel van moderne han
delscultuur verdringen de gevels, waarop
eens de Mittel-altersbeschaving haar indruk
ken had achtergelaten, was eens, in oorlogs
jaren en daarna, het centrum van handels-
en smokkelbedrijf.
Zoodra de smokkelhandel opleeft, krijgt
Düsseldorf er de „weerglansen" van in ver
dacht leven op de avondstraten en in de
cabarets.
En weer zag men in de „Vergnügungs-
palasten" en in de betere restaurants de
„mannen met de petten", die als heeren
doen en geld uitgeven, maar wier heele we
zen in strijd is met de omgeving. Verschijn
selen van opkomend smokkelaarsbedrijf.
Een maand terug, terwijl wij langs de
Düsseldorfer boulevards het leven opnamen
en weelderige winkels bewonderden, waarvan
eigenaren nu al ondergingen in de slapte
van den handel, viel ons oog op een groot
bulletin voor een der hoofdbureaux der
plaatselijke bladen.
In fascineerende letters stond het er: Das
Loch im Westen.
Het gat in het Westen, waardoor honder
den smokkelaars gingen en nog gaan met
onweegbare partijen smokkelartikelen, siga
retten, koffie, thee, meel en verdere levens
middelen, waarop verdiend wordt, waarmede
sommigen schatten binnenhalen en anderen
den dood koopen.
In das Loch bleek een der grootste smok
kelaars van Goch gevangen te zijn, de man,
die heer en meester was over een smokke
laarsbende in Goch en omgeving, die be
schikte over auto's en rijwielen en pakhui
zen, die de schrik was aan de grens.... en
alle douaniers trotseerde.
En Düsseldorfer boulevardiers verslonden
die sensatie....
En hij, die niet beter wist, phantaseerde
zich de grootste sensationeele gebeurtenis op
de scheiding tusschen Holland en Duitsch-
land.
Hij zag in den geest legers smokkelaars
tegenover troepen grensbeambten.
En vele journalisten, die 's morgens een
auto bij Emmerik pakken en 's avonds in
Straelen bij Venlo zitten, die in de grens
dorpen in een boeren-herberg neervallen en
met een Hollander, die aan de grens woont,
even een praatje maken en met den kom
mies even redeneeren, schrikken de argelooze
lezers op met phantastische verhalen over
fameuze smokkeldrama's.
Hedenmorgen reden wij Goch binnen
het nest der smokkelaars. Het was er stil,
hier en daar een dwalende werklooze.
Een van het leger der 1400, die werk zoe
ken.
Ter plaatse, waar men het weten kan,
informeerden wij eerst even.
1400 Erwerbslosen.stond men ver
baasd.
Goch telt officieel neg geen 300 Erwerbs
losen.
Als alle cijfers, welke door de telegraaf
verklikt worden, evenredig zijn aan de 1400
en 300, dan zit er veel overdrijving in de
grens-drama-verhalen
Of er dan niet gesmokkeld wordt?
Wel zeker. Maar de kommiezen hebben
verscherpte tegen-maatregelen toegepast. En
bij de smokkelaars is er leelijk de schrik in
gekomen, nu de kommiezen met karabijnen
gewapend zijn en de grenswacht versterkt
is.
Hedenmorgen zijn te Goch aangekomen
veertig Reichswehr-leute, die hun tijd van
twaalf jaar bij das Militar hebben uitge
diend en nu voorzien zijn van een bewijs,
dat zij belast zijn met de zorg voor rust en
orde onder de burgers in dit geval aan
de grens.
Dat weten de smokkelaars, die hun lijf
meer lief hebben, dan men wel denkt.
Het smokkelbedrijf gaat voort.
Vele werkloozen maakten inderdaad van
de smokkelarij een nieuw bedrijf en wer
kelijk is het aantal beroeps-smokkelaars
meer uitgebreid. Deze lieden, die anders
aangewezen zouden zijn op Wohlfahrts-uit-
keering, helpen nu zich zelf, steken de han
den niet uit bij .de Armenbureau's, maar
smokkelen hun kostje bijeen, tot de douane
hen eens snapt hun waar in beslag neemt
en hen zelf uitlevert aan de Polizei, die ze
zelf weer voor het Gericht brengt.
Eigenlijk profiteert een gemeente als Goch
Kleef, Emmerik van de smokkelarij, in zoo
verre, dat zij minder geld behoeven uit te
keeren aan armenzorg, naarmate meerdere
werkloozen hun weekgeldje halen uit de
smokkelarij.
Nu krijgen de werkloozen b.v. in Goch 10
tot 18 Mark naar gelang het aantal kin
deren, per week. En men begrijpt, dat dit
steunbedragje gauw met smokkelen verdiend
Is.
Maar, wat de gemeente aan voordeel heeft,
legt het Rijk er bij aan mindering van
„Zoll".
Er zit veel overdrijving in den smokkel-
berichtendienst.
Houdt men zich aan de nuchtere feiten,
dan zit er toch nog bederf genoeg in den
smokkelhandel bij hen, die er een dagelijksch
bedrijf, een broodwinning van maken.
En dat bedrijf is niet plaatselijk, maar
breidde -zich uit over geheel Duitschland.
Het is een gewoon verschijnsel, dat u in
Keulen, ja, tot in Berlijn toe, sigaretten en
tabak wordt aangeboden, welke hier in de
Geldersch-Duitsche grenszone werd binnen,
gesmokkeld.
En werkelijk bestaan er financiers, waarop
wij nader terugkomen, die van het smokkel,
bedrijf een zaak maken op aandeelen. Zij
schieten het geld er in en laten de arme
drommels voor hen oprukken naar de grens,
den strijd in den avond of nacht aanbinden
met de kommiezen, die onverbiddelijk hun
plicht doen en bij scherper toezicht en
zwaarder bewapening sterker staan tegen
over de smokkelaars, dan een maand terug.
En nu de „smokkel-auto-bandieten" weten,
dat de Zoll-beambten met karabijnen op
hen schieten, als zij niet stil staan op 't eer
ste halt-geroep, is er ook onder hen meer
de schrik ingekomen.
Men krijgt hier drn indruk, dat de Duit-
sche douane straffer gaat optreden nu
ook de Reichswehr in het geweer kwam.
Wie er smokkelt?
Och, iedereen, die met de grenspassage
wat te doen heeft, neemt zijn kansje waar,
om een paar pond koffie, thee of wat tabak
uit Holland mee te nemen voor de huishou
ding.
En dat dit veel gebeurt, dat ondervinden
in de grensplaatsen de winkeliers in tabak,
sigaren, koloniale waren enz., die veel min
der verkoopen, omdat de Hollandsche smok
kelwaar nog altijd goedkooper is dan de
officieel in Duitschland geïmporteerde ko
loniale artikelen, waarop zware belasting
druk ligt.
Dat alles is slechts kleinbedrijf in den
Die Spaerne-san&hers" naar Utrecht
smokkelhandel, waarover zich de kommiezen
geen „Kopfschmerzen" maken.
Maar het „Groszbetrieb", dat inderdaad
met auto's gedreven wordt, dat is ernstiger
Het is ook geen zeldzaamheid, dat in één
nacht per vrachtauto 20.000 sigaretten en
honderden ponden tabak en koffie werden
binnengehaald.
En soms loopen er onschuldigen bij in.
Zoo deelde men ons in Kleef een onaan
genaam avontuur mede, dat een Nijmeeg-
schen jongeman is overkomen.
In Nijmegen had men hem gevraagd om
een wagen waarvoor de „Ausweispapieren"
in orde waren even van Nijmegen naar
Kleef te brengen.
De jongeman, die nog een broertje mede-
nam, deed dat volkomen te goeder trouw.
Toen hij met zijn Hollandschen wagen in
den namiddag Grünewald passeerde en daar
stilhield om de „Ausweispapieren" te toonen.
bleken deze inderdaad in orde. Toen de
kommies evenwel den wagen verder onder
zocht, deed de beambte een bijzondere ont
dekking. De wagen was voorzien van dub
bele zijwanden en tusschen die wanden wa
ren heel vernuftig 20.000 sigaretten en 300
K.G. tabak verborgen een zacht winstje
bij goede aankomst van zeker een paar
duizend mark voor den auto-eigenaar, die
er den jongen Nijmegenaar maar aan waag.
de.
De twee Nijmegenaars keken niet weinig
verbaasd bij deze ontdekking en verklaarden
van het geheele geval niets te weten. Zij
zouden den auto bij een Hollander in een
hotel te Kleef brengen. De wagen werd in
beslag genomen en beide jongelieden werden
in afwachting van de uitspraak der rechters
in den Sehwanenturm te Kleef opgesloten.
Van Duitsche zijde verklaarde men ons, dat
zij op vrije voeten gesteld worden, wanneer
zij slechts bewijzen geheel onschuldig te zijn
aan deze smokkelarij. Daar zal een goede
advocaat voor noodig zijn.
Een zelfde geval deed zich ook voor bij de
grenscontrole te Kranenburg.
Da Hollander wist niet, dat hij met een
vrachtauto met 80 K.G. tabak in den dub
belen bodem was uitgereden
De kommies houdt daar geen rekening
mede.
Oppassen is eisch
En aan de scherpe oogen der geroutineer
de douanebeambten ontgaat niet veel meer.
Hij staat er nu eenmaal en doet zijn plicht
tegenover wien ook.
Hij weet dat de smokkelaar voor hem on
verbiddelijk is, hij is het op zijn beurt te
genover den sluiker.
Het gaat hier hard tegen hard, en hier
aan de grens vechten twee partijen dag in
dag uit, wat de politieke en handelswereld
uitvecht in parlement en op banken in de
bepaling der invoerrechten.
Het is de fiscale oorlog na den Weltkrieg.
Buiten staat een auto.
Duitsche collega's en Zoll-beambten wach.
ten mij voor een tocht bij avond en nacht
door de smokkelnesten langs de grens.
W.
De heer Adam van der Horst, die
heengaat als voorzitter der Sint Vin-
centiusvcrecniging te Heemstede, na
ruim een halve eeuw Vincentiaan te
zijn geweest.
Wegens zeer hooge uitgaven
kan thans nog niet daartoe worden
overgegaan
In de Memorie van Antwoord op het Voor-
loopig Verslag der Tweede Kamer over de
Waterstaatsbegrooting 1932 deelt de Minister
van Waterstaat mede, dat electrificatie van
de lijn HaarlemZandvoort, waarop alleen
gedurende enkele zomermaanden een druk
seizoenvervoer plaats heeft, zeer hooge uit
gaven zou vorderen. Vooral in de tegenwoor
dige tijdsomstandigheden kan daartoe niet
worden overgegaan.
Tunnelbouw te Zaandam
Onder Zijkanaal G
B. W. van Zaandag hebben bij den raad
een voorstel ingediend om het pontveer
over 't Zijkanaal G, tusschen de Prins Hen
drikkade en het z.g. „Eilandje", te ver
vangen door een tunnel.
Deze tunnel is ontworpen als bestaande
uit een smeedijzeren tunnelkoker met een
diameter van 2.50 M. De lengte zal zijn
109.70 M. De einden zullen oploopen met
een helling van 18 c.M. op 1 M. Op den
bodem van de tunnel zal een loopvlak
worden aangebracht ter breedte van van
1.85 M. Zij zal dienen voor het verkeer van
voetgangers, die echter hun rijwiel aan de
hand kunnen meer.emen.
De kosten worden begroot op tezamen
f 86.800.
Wijl thans met een arbeidskracht kan
worden volstaan voor het schoonhouden van
de tunnel wordt gerekend, dat verge
leken bij het bestaande pontveer ds
explotatiekosten f 2015 per jaar lager zullen
zijn.
Het resultaat van het verzoek
van B. en W.
Blijkens een door B. en W. van Haarlem-
merliede en Spaamwoude ingesteld onder
zoek bij 272 gezinshoofden te Halfweg hebben
208 personen verklaard, gas te zullen betrek
ken. 54 wenschen geen gas, 2 onder bepaalde
voorwaarden, terwijl 8 zich niet hebben uitge
sproken.
Zondag j.l. vertrokken „Die Spaeme-Sangliers" in zes autocars naar Utrecht, om mede te werken aan het Jubileumconcert van
„Euterpe" aldaar, en ter huldiging van den heer Lieven Duvosel bij zijn 40-jarig jubileum als componist en dirigent.
De stoet op het Wilsonsplein.
De Bilderdijk-herdenking
Het programma.
Volgens het programma van de Bilderdijk-
herdenking op 18 December te Haarlem, zal
om half 3 's middags in het Frans Hals
museum een Bilderdijk-tentoonstelling ge
opend worden, waarna in de Groote Kerk
een herdenking tn kranslegging op het graf
van Bilderdijk zullen plaats hebben. Deze
plechtigheid zal door den K. R. O. in het
algemeen programa worden uitgezonden.
Te half vier vindt een bijeenkomst plaats
in het sterfhuis van Bilderdijk, het tegen
woordige café-restaurant Brinkmann aan de
Groote Markt. Des avonds vindt in de Groo
te of St. Bavokerk een bijeenkomst plaats,
welke door de N. C. R. V. zal worden uit
gezonden.
Vrouw steekt haar kleeren in brand
In vlaag van verstandsverbijstering
Zondagmiddag heeft in een vlaag van ver
standsverbijstering de 49-jarige echtgenoote
van den heer B. K. te Haarlemmermeer zich
de kleeren in brand gestoken. Alhoewel de
heer K. alsmede eenige buren dadelijk toe
snelden en er in slaagden de vlammen te
dooven, moest de ongelukkige onmiddellijk
naar een ziekenhuis worden overgebracht.
Haar toestand is ernstig.
Opbrengst collecte
De collecte ten bate van de St. Martha-
vereeniging in de parochiekerk van de H.
Drieëenheid te Bloemendaal, na liefdadig
heidspredikatie, heeft opgebracht f 207.30
Wegenplan der provincie
Bij besluit van Gedeputeerde Staten van
de provincie Noord-Holland van 28 October
1931 is een uitbreiding gegeven aan het plan
van wegen voor doorgaand verkeer, waar
voor uit de proviciale kas subsidie zal wor"
den verleend.
Voortaan zullen wat deze gemeente be
treft hiervoor ook in aanmerking komen
een gedeelte van den westelijken Hoofdweg
langs de Hoofdvaart van den Haarlemmer
meerpolder en aansluitend daaraan de Lis-
serweg tot de brug nabij Lisse over een
lengte van 19 kilometer en een gedeelte van
den oostelijken ringvaartsdijk van den Haar
lemmermeerpolder van Schiphol tot de
spoorbrug nabij Oude-Wetering met een zij
tak van den Venneperweg tot den nieuwen
weg voor autosnelverkeer over een lengte
van 17 kilometer.
De hooge polderlasten zullen door deze
subsidie kunnen worden verminderd en te
gelijk wordt een groot gerief verkregen vota-
het plaatselijk verkeer.
Drie dooden
Bij Barcelona is door tot dusverre onbe
kende oorzaak een marine-watervliegtuig in
zee gestort. De inzittenden, 3 officieren,
zijn verdronken.
Ernstig auto-ongeluk
Twee dooden. Drie zwaargewonden
Maandag heeft op een sterk hellende straat
te Saarbruecken (Duitschland) een ernstig
auto-ongeluk plaats gehad. De bestuurder van
een met graan geladen vrachtwagen raakte
het stuur kwijt. De wagen reed de straathel
ling af en op een groep jonge meisjes in. Een
meisje was op slag dood en een ander werd
in 'n beek geslingerd, waarin 't verdronk. De
wagen kwam toen in een bcxschje terecht. De
chauffeur en de beide inzittenden werden
ernstig gewond. De chauffeur is gearres
teerd verdacht van dood door schuld.
Wielrijder aangevallen
Oude man aangereden
Motorrijder ernstig gewond
Gistermorgen heeft de motorrijder D. uit
Etten den hoogbejaarden R. uit Doetinchein
in de Hamburgerstraat in laatst genoemde
plaats aangereden. R. werd met lichte ver
wondingen opgenomen en naar huis ge
bracht. De motorrijder echter moest in
ernstigen toestand naar het ziekenhuis
worden vervoerd.
De aanvaller op de vlucht geslagen
Op de Mooksche baan onder Mook, ter
hoogte van café Spoeïtman, is een heer,
die in de richting Piasmolen reed, aange
rand door een tot nu toe ohbekend geble
ven persoon, die plotseling van achter een
boom te voorschijn kwam en den heer met
een scherp voorwerp een slag toebracht. De
aangevallene verdedigde zich met een elec-
trische lantaarn en deelde hiermede ver
schillende slagen toe. De aangevallene zelf
ontving hierbij nog een hevigen slag op de
rechterhand. Blijkbaar verrast door het ver
zet, nam de aanrander hierop de vlucht De
politie, die onmiddellijk gewaarschuwd ward,
is er tot heden niet in geslaagd den aan
rander te vinden.
Auto te Maastricht gestolen
Met den dader te Sittard teruggevonden
Bij de politie te Maastricht heeft gister
nacht om 2 uur de heer Meuwissen uit Echt
aangifte gedaan dat zijn auto, dien hij op
de markt geparkeerd had, was verdwenen.
Om 3 uur werd een man uit Maastricht
met den bewusten auto te Sittard aange
houden. Hij is naar Maastricht overgebracht.
Inbraak te Bathmen
in een onbewoonde vfflla
Te Bathmen is in een sedert drie jaar
onbewoonde villa inbraak geconstateerd,
Aangezien de eigenaar in Zuid-Amerika
vertoeft en van den inventaris een lijst be
rust bij iemand, woonachtig te Amsterdam,
kon thans nog niet worden nagegaan wat
vermist wordt. Van de bedden waren de
kens verwijderd om de ramen af te sluiten.
Het huis is doorzocht met behulp van pe
troleumlampen, die van den zolder waren
gehaald, daar de villa thans niet meer op
het electrische net was aangesloten. De
kasten en het buffet zijn met geweld
opengebroken, waarna alles werd overhoop
gehaald.
Het zal 'echter niet gemakkelijk zijn de
daders op te sporen, daar men met geen
mogelijkheid kan vermoeden, op welk tijd
stip de inbraak is geschied.
Valsche scheepsverklaring afgelegd
Schipper gearresteerd
De marechaussees te Wemeldinge hebben
aangehouden en aan de justitie te Middel
burg overgeleverd een schipper, gedomili-
lieerd te Rotterdam, die er van verdacht
wordt, voor een notaris te Kapelle een val
sche scheepsverklaring te hebben afgelegd.
Speciale bewaking van postkantoren
Maatregelen te Den Haag.
Naar „De Avondpost" verneemt, is de
Haagsche politie er, met het oog op de toe
nemende onveiligheid en de vele roofoverval
len van den laatsten tijd, toe overgegaan
een specialen bewakingsdienst in te stellen
voor de bij-post-, telefoon- en telegraaf
kantoren.
Zoowel 's nachts als over dag worden deze
kantoren thans aanmerkelijk vaker gecon
troleerd dan voorheen het geval was, terwijl
van af het invallen der duisternis te onge
veer half vijf 's middags tot de sluiting der
kantoren een agent wordt op post gezet.
Practisch gesproken, wordt het daardoor
onmogelijk gemaakt, dat misdadigers ook op
de Haagsche postkantoren een overal zou
den beramen.
Ook zijn maatregelen getroffen tot een
speciale bewaking en begeleiding der post
auto's, die na de sluiting der kantoren de
kassen naar het Hoofdpostkantoor vervoeren.
Bedrijven buiten werking
Sedert den nacht van Zondag op Maan
dag, omstreeks één uur, doet zich, naar het
„Handelsblad" meldt, te Lemmer een sto
ring in het electrisch net voor, waarvan ve
le bedrijven gisteren het ongerief ondervon
den.
Zoo werden o.a. de zuivelfabriek en de
radio-centrale buiten werking gebracht, ter
wijl verschillende andere bedrijven zoo goed
als niets hebben kunnen uitrichten. Ook de
mistsirene, die tengevolge van den mist in
werking was gebracht, heeft des nachts ge
zwegen. Gelukkig vallen er in den nacht na
Zondag zelden schepen de haven binnen.
Reeds den geheelen dag is men van de
zijde van het P. E. N. bezig de storing te
zoeken, doch tot gisteravond heeft men de
oorzaak niet kunnen vinden.
Met het vallen van den avond deed het
ongerief zich gisteren in grootere mate voe
len, vooral in winkels, waar het publiek bij
een petroleumlichtje moest worden geholpen.
Geheel Lemmer ligt voorts zoo goed als ge
heel in het donker. Alleen de straatlantaarns,
die van gas voorzien worden, branden.
De Tilburgsche inbraken
Reeds zestien diefstallen opgehelderd
Bij het verder onderzoek, dat de Tilburg
sche recherche gisteren instelde naar de in
beslag genomen goederen in de woningen
der beide gearresteerden v. Kr. en H. konden
reeds zestien der in den laatsten tijd ge
pleegde inbraken worden opgehelderd. Voor
den leider van den Tilburgschen recherche
dienst, den heer J. Stevens, die de val wist
op te zetten, waarin de beruchte dieven ten
slotte geloopen zijn, is dit niet alleen een
schitterend resultaat van maandenlang on
vermoeid werken, maar voor de Tilburgsche
bevolking is het tevens een geruststelling,
dat thans aan het werk van een paar ge
raffineerde insluipers een einde is gemaakt.
Een woord van lof voor de «Tilburgsche
recherche is zeker niet misplaatst.
Motor botst tegen een auto
De bestuurder van den motor ernstig gewond
In volle vaart is gisterenavond te omstreeks
10 uur op den Amsterdamschen Straatweg
ender Zuylen een motorrijwiel, waarop be
halve de bestuurder ook een duo-rijdster zat,
tegen een personen-auto gereden. De bestuur
der van het motorrijwiel is in ernstigen toe
stand naar de Academische Klinieken ver
voerd. Wonder boven wonder zijn zoowel de
duo-rijdster als de bestuurder van den auto
ongedeerd gebleven.
R. K. Apothekers-Assistentenbond
„St. Lucas"
Pater Servatius van zijn fiets gevallen
Zijn arm gebroken
Zondagavond reed de Weleerw. Pater Ser
vatius van Zenderen in gezelschap van den
kapelaan van de Lutte per rijwiel over den
Bentheimerstraatweg naar Oldenzaal om een
bezoek te brengen aan den pastoor van de
Lutte, die in het Ziekenhuis te Oldenzaal ver
pleegd wordt. Eensklaps geraakte de pater
ter hoogte van Huize Hulst door onbekende
oorzaak het stuur kwijt en stortte op straat.
Ernstig aan den eenen arm verwond werd hij
in een nabij staand huis binnengebracht,
waarna de hulp van dr. Essink werd inge
roepen, die onmiddellijk verscheen, een voor-
loopig verband legde en daarna den pati6nt
met zijn auto naar het ziekenhuis overbracht.
Bij nader onderzoek bleek, dat de arm wel
op 5 a 6 plaatsen gebroken was. Nu werd ook
de hulp van den chirurg dr. J. Laan inge
roepen en de patiënt verder door de beide
doktoren behandeld.
Algemeene vergadering te Den Haag
In den Haag (Restaurant Overbosch) werd
Zondag door den R.K. Apothekers-Assisten
tenbond „St. Lucas" een algemeene vergade
ring gehouden die zeer goed bezocht was.
Alle afdeelingen waren vertegenwoordigd.
Het jaarverslag van den penningmeester
sloot met een batig saldo. Redacteur en ad
ministrateur wekten de leden op belangstel
ling te blijven toonen voor het maandblad,
dat den voornaamsten band vormt voor de
over het geheele land verspreide leden.
Als bestuursleden werden gekozen mej
Lohmeijer uit Rotterdam, mej. Rutten, Am
sterdam en de heer Van Leur, Utrecht.
Door een der leden werd een uitstekend
verslag uitgebracht over de besprekingen ter
verbetering van positie der assistenten.
Daarna werd uitvoerig besproken werkwijze
en propaganda om het ledental zooveel mo
gelijk uit te breiden.
Uit een schrijven van den heer Philippi uit
Heerlen bleek, dat ook de propaganda in het
Zuiden ernstig' wordt ter hand genomen.
Door de reeds opgedane ervaringen in andere
plaatsen konden den afgevaardigden vele
practische wenken worden gegeven. Het be
stuur der afdeeling Rotterdam werd speciaal
dank gezegd voor de groote activiteit van de
laatste maanden, ook den diversen functiona
rissen werd dank gezegd voor hun arbeid.
Met een krachtig woord van opwekking en
den wensch, dat het besprokene goede resul
taten zou geven voor „Sint Lucas", sloot de
voorzitter deze geanimeerde vergadering op
de gebruikelijke wijze.
Roomsche assistenten kunnen zich voor het
lidmaatschap opgeven bij den heer J. P. Vis,
Noordzeestraat 13, Utrecht.
Tegen Vak vereen ig ing en en
anti-papist
De directie van de kalkzandsteenfa
briek „Arnoud" te Hillegom, zoo werd
ons bericht, verbiedt haar personeel zich
in vakvereenigingen te organiseeren. De
gevolgen van dat verbod worden door
een deel der arbeiders op uiterst pijn
lijke wijze aan den lijve gevoeld, nu door
slapte in het bedrijf een veertig man
zijn ontslagen en daarmede zijn aange
wezen op den steun van Burgerlijk en
Protestantsch Armbestuur. Omdat zij
niet georganiseerd zijn, zijn zij uitgeslo
ten van de werkloozenuitkeering volgens
de werkloozenkassen en om dezelfde re
den kunnen zij door de gemeente Hille
gom niet aan het werk worden gesteld.
In hetzelfde ingezonden stuk wordt ver
teld, dat er geen katholieke arbeiders
aan de „Arnoud" worden te werk gesteld,
alleen om het feit, dat zij katholiek zijn.
Ook al weet men, dat de heer A. H.
baron van Hardenbroek van Ammerstol,
de bekende vice-voorzitter van de Ka
mer van Koophandel en Fabrieken te
Haarlem, directeur van de Hillegomsche
zandsteenfabriek is (wij bedoelen met
die uitlating niets krankends, maar ves
tigen alleen de aandacht op de door en
door liberale levensbeschouwing van
baron van Hardenbroek) dan nog voelt
men zich, bij aldien de geuite klachten
juist zouden zijn een dertig jaar jonger
worden en teruggeplaatst in een tijd,
dat dergelijke van slecht begrepen libe
ralisme getuigende practijken veelvuldig
voorkwamen. Dat een fabrieksdirectie er
in deze dagen nog een dusdanige menta
liteit op na zou houden zullen velen met
ons onmogelijk achten.
Daarom hebben wij ons dan ook de
vrijmoedigheid veroorloofd den inhoud
van den ons toegezonden brief aan de di
rectie van de „Arnoud" mede te deelen.
De secretaris van den directeur verze
kerde ons echter, dat geen der hierboven
geuite klachten juist zijn. Het is onjuist
dat den arbeiders verboden is lid van
een vakorganisatie te zijn. Vele arbei
ders der fabriek, de secretaris sprak van
tientallen, zijn dan ook inderdaad in
vakvereenigingen georganiseerd. Maar
het is ook juist, dat er nog vele ongeor
ganiseerde arbeiders op de „Arnoud"
werkzaam zijn. De directie-secretaris
schreef dat toe aan het feit, dat de fa
briek niet in een industrie-centrum,
doch in een agrarisch district ligt. De
fabrieksarbeiders in deze streek achten
het blijkbaar niet noodig zich te orga
niseeren. Dat de ongeorganiseerden
daarvan nu bij ontslag de gevolgen on
dervinden voor wat betreft de uitkeerin-
gen aan werkloozen is erg. Er worden,
zoo vertelde ons de secretaris, pogingen
in het werk gesteld om het lot van de
ontslagen arbeiders zoo draaglijk moge
lijk te maken.
Dat katholieke arbeiders om hun ge
loof uit de fabriek zouden geweerd wor
den, werd door den secretaris eveneens
ten stelligste ontkend. Op de „Arnoud"
werken volgens hem tal van katholieken.
Wij stellen er wel prijs op, deze
mededeelingen, zonder het ingezonden
stuk op te nemen, in ons blad te ver
melden. Immers uit die mededeelingen
blijkt, dunkt ons, dat ook de liberale
werkgevers met hun tijd meegaan en
zich niet meer willen laten aanleunen
(wat vroeger als een glorie werd be
schouwd), dat zij tegen vakvereenigin
gen zijn en dat zij geen katholieke ar
beiders op hun fabriek dulden. Ook de
liberale werkgever verzet zich tegen
woordig niet meer tegen organisatie van
zijn personeel in vakvereenigingen. Dat
feit is ongetwijfeld een groote vooruit
gang en het constateeren wel waard.
Op de tweede plaats stellen wij prijs
op de vermelding van de tegenspraak,
omdat de in den aanhef van dit stukje
bedoelde klachten over de „Arnoud" niet
voor de eerste maal geuit worden. In
tegendeel: in de bloembollenstreek is de
publieke opinie van de juistheid der ge
uite klachten overtuigd. Het is daarom
zeker goed, dat de meening van de di
rectie der „Arnoud" bekend wordt.
Op de derde plaats zou uit de mede
deelingen van den directie-secretaris
blijken, dat vele arbeiders van de „Ar
noud" geen lid van hun vakorganisatie
zijn geworden zonder dat er eenige reden
was om er buiten te blijven. Indjen dit
zoo is, dan moge ook dit uitdrukkelijk
worden vastgelegd, want ook al spoort
een directie zijn arbeiders niet zelf aan,
lid te worden van de vakvereeniging,
dan dienen de arbeiders dien plicht zelf
te begrijpen en wij hopen dan ook, dat
binnen den kortst mogelijken tijd alle
werknemers van de „Arnoud" in de vak
vereeniging, waar zij krachtens hun
overtuiging thuis behooren, onderge
bracht zullen zijn.
Moordaanslag in het Blitarsche
Echtpaar gewond
Naar uit Soerabaja wordt gemeld, is een
moordaanslag gepleegd op den klein-land-
bouwen W. op de suikerfabriek „Garoem" in
het Blitarsche.
De aanslag werd gepleegd door een Man
doer, geholpen door een berucht individu
Pak.' Anah en diens zwager. De oorzaak is
gelegen in het feit, dat de heer W. onjuiste
transactie's van den Mandoer met de be
volking afkeurde.
Mevrouw W„ die te hulp snelde, werd door
de aanvallers ernstig aan het dijbeen ge
wond.
De heer W. bekwam een lange diepe buik
wonde en tallooze kneuzingen.
De daders zijn gearresteerd.
De politie stelt een onderzoek in, ook naar
de antecedenten van den heer W.
