STADSNIEUWS
Provinciale Staten van
Noord-Holland
Yin. verschillende zijden oordeelde men,
dat de tot dusver van provinciewege toege
paste verschaffing van credieten aan tuin
ders niet aldus kan worden voortgezet. De
tuinders bezwijken onder de credieten. In
dien nog verdere credieten verschaft worden,
zullen zij moeten zijn renteloos en op langen
termijn, zoodat de afbetaling pas na de land
bouwcrisisperiode een aanvang neemt. Nog
beter zou zijn verschaffing van bedrijfs
kapitaal a fonds perdu. Voorts kan de Pro
vincie de betaling van 50% van het arbeids
loon. gelijk te Koedijk van gemeentewege
geschiedt, geheel of gedeeltelijk voor hare
rekening nemen.
K. J. M. V. „De Kring"
Weldadigheidsverloting
Onderscheidingen
VAN DEN POLITIERECHTER
UIT DEN OMTREK
Korting op pacht van zanderijgrond
HAARLEMMERMEER
HEEMSTEDE
VOGELENZANG
SANTPOORT
ZANDVOORT
De Begrooting 1932
KUNST EN KENNIS
Wie was Motley?
(Vervolg)
Vele leden wezen erop, dat de Provincie
de oorzaken van dezen nood niet weg kan
nemen, veroorzaakt, als hij wordt door
exportmoeilijkheden. Evenwel dreigt een
zeer groot gevaar: het laten braak liggen van
den grond, wat tot gevolg zou hebben, dat
de bodem achteruit gaat, en dat de technische
voorsprong, die Holland op het buitenland
heeft, verloren zou gaan. Hiertegen dient
gewaakt te worden. Algemeen sprak men de
verwachting uit, dat de Provincie bereid
zal zijn met de Gemeentebesturen te over
leggen, hoe dit zeer groote gevaar zal kunnen
voorkomen worden en men vroeg met groo-
ten nadruk, of het College van Gedeputeer
den bereid is drang op de Regeering te
oefenen, om hier helpend op te treden. Het
Rijk is de eerstaangewezene.
Enkele leden hingen uit eigen ervaring
jammerlijke tafereelen van dien nood op.
Eigenaren van flinke bedrijven vertelden met
tranen in de oogen. hoe zij hun gansche
kapitaal verspeeld hadden en tot den bedel
staf gebracht zijn, zoodat zij van levens
middelenbons van het armbestuur moesten
leven, zij, wier eigen geteelde levensmiddelen
niets waard zijn en op den mesthoop ge
worpen worden. Hier moet geholpen worden.
Hier dienen Gedeputeerde Staten van de
financieele middelen voorzien te worden om
htm Sociale taak te blijven voortzetten. Het
geldt niet alleen den persoonlijken nood van
eene talrijke bevolking te lenigen, het geldt
een bedrijfstak, die tot de belangrijkste van
onze Provincie behoort, voor totalen onder
gang te behoeden. Wanneer een industrieel
bedrijf niet meer met voordeel werken kan,
zet de fabrikant zijne machines in hef vet en
begint weer, als de vooruitzichten beter zijn.
De grondwerker echter kan den grond niet
onbewerkt laten, wil die grond niet verwil
deren. Het gansche productiepeil is in het
gedrang, de goede naam van onze tuinbouw-
provincie in gevaar. Er is geen geld voor
bemesting, zelfs niet voor wieden het on
kruid schiet welig op en vermindert in sterke
mate de qualiteit der producten, die nog
geteeld wordende grond gaat ziender-
oogen achteruit.
Over de middelen, noodig voor bestrijding
van den nood, werd uitvoerig gediscussieerd.
Gevraagd werd, of de millioenen van de
N.U.M.. die toch voor een deel door het
platteland zijn opgebracht, niet konden wor
den besteed om dit van den ondergang te
redden. Misschien ware er een fonds te
vormen, al of niet met deze millioenen als
grondslag, om de tuindersbedrijven te helpen.
Verschillende leden waren van oordeel,
dat de reserves voor deze steunverleening
gebruikt mogen worden. Gaarne zouden zij
hierover het oordeel van Gedeputeerden
vernemen.
De Provincie bevordere de stichting in de
gemeenten van commissies tot verschaffing
van meststoffen, daarin kunnen zitting ne
men: een vertegenwoordiger van de gemeente,
een van de tuindersorganisatie, een van de
boerenleenbank. Zulk eene commissie be
staat b.v reeds te Heiloo.
Ook door andere leden werd gewezen op
het uitnemende voorbeeld van Koedijk, dat
andere gemeenten tot aansporing moest
zijn. hoewel het met klakkeloos zou kunnen
worden nagevolgd, daar de toestand in geen
twee gemeenten gelijk is de meesten zouden
ook tegen eene dergelijke uitgave niet opge
wassen zijn. Gevraagd werd, of Gedeputeerde
weten, hoe lang de steun in Koedijk nog
door kan gaan. Zonder hulp van buiten staat
te vreezen, dat deze gemeente zich hiermee
zou ruïneeren.
De Provincie vorme een crisisorganisatie,
om het prachtige voedsel, dat thans naar den
mesthoop gaat, naar de stedelijke werk-
loozen te brengen. De witte kool verrot
op het veld en in den winter is toch zuurkool
noodig.
Behalve voor de stedelijke werkloozen
zouden de onverkoopbare producten ook van
overheidswege opgekocht kunnen worden
tegen behoorlijken prijs, teneinde ze op
crediet te ruilen tegen buitenlandsche waren,
die hier benoodigd zijn. Als buitenlandsch
ruilgoed werd o.a. steenkool genoemd.
Anderen wezen echter op de moeilijkheid
hiervan: bij ruil zijn er twee partijen, en men
moest vooral vermijden dat onze eigen steen-
kohnbedrijven hieronder zouden lijden.
Mocht er echter iets in die richting te be
reiken zijn, dan zouden ook zij het gaarne
zien.
In ieder geval moest in den nood van de
tuinders voorzien worden, en men meende,
dat de begrootingsposten van te zamen 9
ton gouds, waaruit maatregelen ter bestrij
ding bekostigd zouden worden, aan den lagen
kant waren.
Ter uitschakeling van den duren tusschen-
handel dient te worden overwogen de stich
ting van een provinciaal-gemeentelijk levens-
middelenbedrijf, een bedrijf dus van de Pro
vincie te zamen met consumentengemeenten,
dat de tuindersproducten tegen goeden prijs
zou inkoopen ter plaatse en ze in de steden
tegen behoorlijken prijs zou leveren aan de
particuliere winkeliers, aan wie eene be
hoorlijke winstmarge toe te kennen ware.
Het is dringend noodig, dat den tuinders
een meer verzekerd en beter bestaan ver
schaft worde.
Aan Gedeputeerden werd verzocht te
willen mededeelen, hoever zij gevorderd zijn
met hun praeadvies inzake het vraagstuk
van de distributie, welk onderzoek in de
Najaarszitting van 1930 is toegezegd.
Nog werd erop gewezen, dat Aalsmeer vaak
door reclame andere markten gevonden heeft.
Voorts informeerde men of aan de tuinders
niet in andere bedrijven werkgelegenheid kan
worden gegeven.
Inzake de crediet-verleening aan den tuin
bouw wijst een lid op het feit, dat het ge
meentebestuur van Schagen bij deze crediet-
verleening eene R.K. Crediet bank heeft uit
geschakeld. Kunnen geen maatregelen wor
den genomen om zoo iets in den vervolge te
voorkomen
Jaarvergadering
Gisteravond vergaderden de leden van de
Katholieke Jonge Middenstandsvereeniging
in het Eigen Huis aan de Jansstraat. De
voorzitter opende de druk bezochte bijeen
komst met een overzicht van de werkzaam
heden door de Haarlemsche K. J. M. V. de
laatste maanden verricht. Iedere maand
wordt tegenwoordig een algemeene H. Com
munie gehouden, terwijl de encycliek „Qua-
dragesimo Anno" op vortreffelijke wijze ver
klaard wordt door den heer Hermans Jr. uit
Den Haag. Spreker wekte de leden tenslotte
op, vooral goed lid te zijn, omdat de jonge
middenstand ten achter is en alleen met
kerels-energie en wilskracht deze achter
stand kan worden ingehaald.
Een wijziging werd gebracht in het Huis
houdelijk Reglement, waar sprake is van
royement. De mogelijkheid is nu opengesteld
voor schorsing, waar blijkt, dat deze straf
betere resultaten ten gevolge zal hebben.
Een bijzonder opmerkelijk verschijnsel in
het vereenigingsleven is ongetwijfeld het
dankwoord van den penningmeester voor de
spoedige en richtige betaling der contributies.
Op dit gebied gaat de jonge middenstand dus
toonaangevend werken.
Een kascommssie van 3 leden werd be
noemd.
De voorzitter deed verslag van de Bonds
vergadering op 29 October te Leiden. Op
enthousiaste wijze gaf hij weer de prettige
stemming die op deze bijeenkomst 'ïeerschte
en hij spoorde de ïeden aan, er rekening
mede te houden, dat de concurrentie van K.
J. M. V. in andere steden groot is, zoodat
Haarlem hard moet werken om aan de spits
te blijven.
Dan kwam in bespreking de lustrum-vie
ring. II Januari bestaat „5e Kring' twintig
jaar en dit zal, in verband met de slechte
tijusomsiandigheden, op beperkte doch waar
dige wijze herdacht worden. Op het program
ma staat o.a. een groote schouwburgavond,
vaandelwijding, réunie van oud-leden, oude
jaarsavond-viering op 10 Januari, solrée etc.
Het ligt niet in de bedoeling eere-comité en
dergelijke beleefdheids-instituten in het le
ven te roepen, wel zal een permanent dames
comité gevormd worden, terwijl bijzondere
reclame gemaakt zal worden voor de réunie
van oud-leden.
De rondvraag brak heel wat monden open,
voornamelijk voor kwesties van internen aard.
Aan het slot van de vergadering hield de
moderator, rector J. Timp een geestige toe
spraak met een ernstigen ondergrond. Hij
wilde geen jongemannen als uitgewerkte vul
kanen in zijn vereeniging hebben, maar wel
kerels die zoo nu en dan met hun kop tegen
den muur loopen en met nieuwen moed uit
den strijd te voorschijn komep. De moderator
wees er op, dat de Jonge Middenstandsbe
weging nationaal wordt, dat de K. J. M. V.
als paddenstoelen uit den grond verrijzen en
dat Haarlem, als een der oudste zusters den
boventoon moet blijven voeren. Ook wees de
rector nog op het maandblad „De Keten,"
dat 1 Januari gaat verschijnen en dat de
spreektrompet van alle jonge middenstanders
in Nederland zal zijn.
Om kwart voor elf sloot de voorzitter deze
geslaagde vergadering.
Men verzoekt ons mede te deelen, dat ver-
verschillende prijzen, welke voor deze verlo
ting beschikbaar waren, nog niet zijn afge
haald. Wij herinneren er aan, dat Donderdag
de termijn eindigt, gedurende welken de prij
zen voor de winnaars ter beschikking blij
ven. Ieder wordt aanbevolen, zijn loten nog
eens na te zien volgens de gepubliceerde trek-
kingslijsten, die bij de leden der Zijlstraat-
vereeniging ter inzage liggen en tegen be
taling verkrijgbaar zijn bij de firma's Dan-
tuma en Wensing.
Jubileum Boutellier
Bij de oud-patiënten en patiënten van de
Lighallen „Brederode-duin" is spontaan het
idee opgekomen om den heer Boutelier bij
zijn a.s. jubileum een huldeblijk aan te bie
den. Er heeft zich daartoe een comité ge
vormd, waarvan de heer Van Waard, admi
nistrateur der Vereeniigng tot .bestrijding öcr
t.b.chet penningmeesterschap op zich heeft
genomen.
Aan de het comité bekende oud-patiënten
is een circulaire gezonden met verzoek om
hun medewerking aan dit huldeblijk Het is
het comité echter niet mogelijk, allen te be
reiken; vooral degenen, die vroeger jaren in
de Lighal kuurden, zijn niet bekend aan het
comité.
Personen, die geen circulaire ontvingen en
toch aan deze huldiging willen deelnemen,
kunnen hun bijdrage zenden aan den heer
Van Waard, penningmeester van het comité,
p.a. Consultatiebureau, Ged. Oudegracht 41.
Gevonden dieren en voorwerpen
Kampers, Talmastraat 20, armband; Bur.
van politie, Smedestraat, glas van een auto
lamp, handdoek, 2 schoenen, taschje m. i.,
staaf ijzer; Maas, Rijksstraatweg 457, hond;
Volbracht, De Clerqstraat 163, handschoen;
V. d. Veen, Spaarnhovenstraat 36, horloge;
J. C. Schu'pzand, Friezenstraat 30, lorgnet;
Blok, Beukenstraat 17, loterijbriefje; J. Post,
Aagje Dekenstraat 14, zakmes; Munsterman,
Middelb. Techn. School, portemonnaie;
Broekman, Lange Heerenstraat 48 rd., por-
temonnaie m.i.; Kort, Gen. Cronjéstraat 29,
rijwielbelastingplaatje; Zijp, Oranjeboomstr.
4, vulpen.
Bureau van politie, Smedestraatauto
slinger, aktentasch m. i., as van stuurin
richting Gerzon, Groote Houtstraat 54,
bankbiljetBruin, Damaststraat 1, broek
v. Dijk, Lange Lakenstraat 17, ceintuur
Leuntz, J. v. Zurenstraat 15, deken Bakker,
Koningstraat 6, hond Maat, Hof v. Eg-
mond 13, hond V. Henzm Groote Hout
straat 5, handschoen Elligens, Wester
gracht 91, handschoen Meeuwenoord, Rijks
straatweg 8g, handschoen Louwerman,
M. v. Heemskerkstr. 46, zw., hond Kieft,
Bataviaatraat 12, horloge B. Beulik, Archipel
straat 12, jas Bureau van politie. Smede
straat, jas Steenkist, Potgieterstraat 17,
koffie (V2 pond) Baars, Asterstraat 15,
linnengoed v. d. Meij, Bantamstraat 41,
medaille Bureau van politie, Smedestraat,
muts Beller, Spaarndamscheweg 346, muts;
Poelman, Spaarnhovenstraat 68, medaillon
A. v. d. Ham, Stormstraat 1, nummerplaat
Jansen, Tulpenstraat 40 rd., portefeuille
m. i. v. Dijk, Damiatestraat 12, ijzeren pen
Brand, Alb. Thijmstraat 4, pet A. v. Velden,
Bakenessergracht 75, rd., rijwielbelasting
plaatje Moorhof, Lange Raamstraat 38,
rijwielsleutel v. Bokhoven, Vreaenhof-
straat 15, riem Rijntjes, Middenweg 73,
rijwielbelastingplaatje Creveld, Prinsenbol-
werk 50 rd., idem Bureau van politie,
Smedestraat, jas C. Hof, Stuijvesantstraat
5, sleutelFiank, Van Eedenstraat 12, vul
potlood.
Huldiging van den heer
Lieven Duvosel
Zooals wij gisteren reeds in het kort meld
den, is de heer Lieven Duvosel Zondag te
Utrecht gehuldigd bij de viering van het 35-
jarig bestaan van Utrechts Mannenkoor
Euterpe. Dit mannenkoor gaf een feestcon-
cert in Tivoli te Utrecht, waaraan „Die
Spaemesanghers" uit Haarlem en de Tiel-
sche Mannenzangvereeniging „Zang en
Vriendschap" hun medewerking verleenden.
Alle drie koren stonden onder leiding van
den heer Lieven Duvosel, van wien vijf
nieuwe mannenkoor-composities voor het
eerst werden uitgevoerd.
Onder het groote aantal bezoekers van
dit concert waren o.a. de burgemeester van
Utrecht, de heer dr. J. P. Tockema Andreae,
en vele andere autoriteiten.
Voordat de pauze begon, sprak de voor
zitter van „Euterpe", de heer C. J. Stuiting,
den heer Lieven Duvosel toe. Hij herinnerde
aan het begin van de loopbaan van Lieven
Duvosel als dirigent en aan den avond,
waarop „Euterpe" hem leerde kennen in
Utrecht en die tengevolge had, dat „Euterpe"
hem tot dirigent koos.
Sinsdlen is met geestdrift en bezieling, met
toewijding en in volle vriendschap met den
dirigent gezcngen en samengewerkt.
De vereenigingen wisten zich trots alle
tegenwerkende omstandigheden aan haar
dirigent te hechten en zij hebben veel baat
gehad van de hooge talenten van den heer
Duvosel als dirigent en componist.
Spr. bracht openlijk hulde en dank voor al
hetgeen Lieven Duvosel in het belang van
den Nederlandschen koorzang heeft gedaan
en wees daarbij nog op de bekroning van
zijn koorwerken.
Namens „Die Spaemesanghers", „Zang en
Vriendschap" uit Tiel en „Euterpe*bood de
heer Stuiting dan een schitterenden lauwer
krans aan.
Verder deelde hij mede, dat de drie ver
eenigingen het initiatief hebben opgevat naar
middelen te zoeken om de koorwerken van
Duvosel uit te geven, opdat zij beter in het
bereik zouden kunnen komen van de zang-
vereenigingen in Nederland en het buiten
land, met als resultaat, dat zij een fonds
gesticht hebben, dat den naam van den
componist zal dragen.
De heer Stoeltjens overhandigde na deze
mededeeling, die in de zaal cp donderend
applaus werd ontvangen, den heer Duvosel
de stichtingsacte en hij sprak ae hoop uit
dat het den dirigent gegeven moge worden
nog vele jaren van zijn leven te kunnen
wijden aan de kunst en dat de vereenigin
gen nog lang met hetzelfde enthousiasme
onder hem mogen zingen. Hij wenschte den
heer Duvosel toe, dat hij eenmaal in Ne
derland de plaats moge innemen, waarop
hij krachtens zijn grooten naam en ver
dienste recht heeft.
Daarna huldigde de heer Komacker, pen
ningmeester van het Kon. Ned. Zangers
verbond, den heer Lieven Duvosel, bijzonder
om de bekroning van zijn jongste werk
„Fiat Lux', dat dezen avond voor het eerst
werd uitgevoerd.
De heer Lieven Duvosel sprak daarna een
hartelijk dankwoord tot allen, die deze
grootsche, doch een vriendschappelijk karak
ter dragende huldiging aan hem hadden
bereid, waarna hij nog door velen persoon
lijk geluk gewenscht werd.
Vermelden we nog, dat een groot aantal
telegrafische gelukwenschen waren gezonden
oa. uit Haarlem, Utrecht en Vlaanderen.
Naar wij uit Belgrado vernemen, heeft het
Z. M. Koning Alexander behaagd de onder
scheiding van officier in de orde van Saint
Sava te verleenen aan de heeren H. van
Borssum Buisman, conservator der Kunst
verzamelingen van Teyler's Museum, en J.
H. Sauveur, consulair agent van Frankrijk,
beiden alhier, leden van het Comité ter ver
breiding van de kennis der Nederlandsche
Beeldende Kunst in Joego-Slavië.
Dierenmishandeling
De Politierechter heeft in zijn zitting van
gisteren weer een ergerlijk geval van dieren
mishandeling te beoordeelen gekregen. Een
boer op Heemstede vergde van zijn paard de
onmogelijke taak om een zwaar beladen
mestkar uit een kuil te trekken en toen het
dier hiertoe niet in staat bleek en onwillig
werd, gebood hij zijn knecht om het paard
een touw om den bek te snoeren, waarbij
dit touw met behulp van stokken nog eens
strak werd aangedraaid. Een der veront
waardigde toeschouwers heeft hierop de zaak
aangebracht.
De Politierechter veroordeelde den boer bij
verstek tot een flinke boete van 100, te
vervangen door 50 dagen hechtenis en zijn
jeugdige knecht, die ter zitting was en zich
welbespraakt trachtte te verdedigen tot 20
boete subsidiair 10 dagen hechtenis.
Of de knecht in hooger beroep dacht te
gaan, vroeg de Politierechter. 5aar moest
hij eerst eens met den baas over spreken,
kondigde de gehoorzame werknemer aan.
Dan kon hij nog wel eens een zwaardere
straf krijgen, waarschuwde de ambtenaar van
het O. M. „Dat is een afwachten.... die
kans moet je nemen", vond de jongen.
En in het vooruitzicht dit probleem nog
gedurende 14 dagen met medewerking van
den baas te kunnen bestudeeren, verliet hij
opgewekt de rechtszaal.
Het bestuur der domeinen heeft aan alle
pachters van zanderijgrond, gelegen tusschen
Katwijk en Noordwijk, voor 1931 een kor
ting op den pachtprijs van 40 pet. toege
staan, tot uiterlijk 60 cent per Rijnlandsche
roede.
Burg. Stand van 1012 Nov. Geboren:
Johannes Nicolaas, z. van A. Verschoor en
M. J. van Anrooij, Joh9nna en Neeltje,
d. van J. van Tol en J. Biemond. Adriana
Cornelia Wilhelmina, d. van L. van Rixtel en
W. L. Humberts. Elisabeth, d. van J. R.
Jongbloed en V. Bijker. Dina Cecilia Cla-
sina, d. van H. M. Tulen en F. A. M. van
Haaster. Jansje Lidewij, d. van G. Bui
telaar en N. Vreugdenhil. Petertje Jan-
nigje, d. van C. Schoenmakers en G. Peet
oom. Hendrikus Johannes, z. van C. P.
Mesman en J. C. Driessen.
Ondertrouwd: jan Favesloot, 28 jaar, en
Leentje Hulsbos, 25 jaar. Francis van de
Velde, 22 jaar en Adriana Maria Luke, 18
jaar. Willem Jan Hunink, 23 jaar en Jan-
nigje Verbeek, 31 jaar.
Getrouwd: Hendrikus Johannes van Leeu
wen, 29 jaar en Clasina Petronella Maria
Zonneveld, 21 jaar. Willem Scheffer, 54
Jaar en Guurtje Karstens, 49 jaar Jo
hannes Theodorus Coenraad Krom 21 jaar
en Aagje Zantman, 18 jaar. Cornells Wil-
llem Eland, 28 jaar en Geertje Eijk, 28 jaar.
„Zeg eens, jongen; je maakt niks aan mijn machine stuk hoor, ik ga eten."
(Pages Gaies)
Nicolaas Tolenaars, 29 jaar en Maria Ca-
tharina van der Horst, 18 jaar. Adriaan
Kamerman, 24 jaar en Janna Pols, 24 jaar.
Overleden: Benjamin Troost, 17 maanden,
z. van J. Troost en L. G. Gijsbers.
Badhuis In het badhuis aan de Posr-
laan werden in de week van 9—14 Nov.
genomen 606 douchebaden en 48 kuipbaden.
Aan 36 kinderen werd een gratis school-
bad verstrekt op Woensdagmiddag van 2—4
uur.
Van de gelegenheid tot kosteloos baden
op Woensdagavond tusschen 5 en 8 uur werd
door 6 volwassenen gebruik gemaakt.
R. K. Damestooneel Donderdag 19 en
Zondag 22 November a.s. geert de bt. Eiisa-
oethnaaivereeniging ter ge.egeruieid van naar
10-jarig bestaan een tooneeluitvoe-ing in net
R K. Vereenigmgsgebouw, des avonds om
kwart voor 8.
Opgevoerd zullen worden een tooneelspei in
drie bedrijven „Het nest ontvlucht" en een
kiucht, een één-acter „Bekroonde Kaatje."
Wie een van deze teide aamestooneeia von
den bijwoont steunt meae het vele goede
werk aat de St. Elisabethsvereeniging ter
plaatse verricht.
R. K. Toonecl Op veler verzoek gaf de
R K Toonselvereeniging in café „Zomer-
lust" wederom een opvoering van „Meneer
Klaproos", spei in dr.e bedrijven.
Evenais vorige malen kreeg het een goede
vertolking en gaf men blijk van gedegen rol-
kennis. De lachsalvo's waren niet van de
ïucht. 't Geleverde was dan ook af. De mu
zikale afwisseling en balletmuziek werd ge
geven door „Santpoorts instrumentaal kwar
tet", een gezelschap dat als zoodanig voor 't
eerst de R. K. Tooneeluitvoering opluisterde.
Het was een mooie avond, wat door een
talrijk opgekomen publiek zeer gewaardeerd
werd.
De begrooting voor het jaar 1932 is ver
schenen en het ligt in de bedoeling van
burgemeester Van Alphen, om voor de
behandeling van deze begrooting den raad
bijeen te roepen op 2, 3 en zoo noodig
4 December a.s., telkens des avonds te hall
acht ten Raadhuize.
De bevolking bedroeg op 1 Januari
1931 in totaal 8037.
Aan achterstallige inkomsten wordt ge
raamd een bedrag van 1 24325. Het voor
gaande jaar was de raming 1 41845 ter
wijl volgens de laatst vastgestelde rekening
op dezen post f 24767.85 was ontvangen.
Aleen aan de straatbeiasting 1928—'29—'30
denkt men nog een 6000 te kunnen ont
vangen, terwijl van 1931 nog een te goed
verwacht wordt var. f 12750.
De gewone dienst van 1930 wijst volgens
de laatste rekening een nadeelig slot aan
van f 45998.89 over het jaar 1930.
Nadeelig saldo van den gewonen dienst
van 1929, dat voor re..emng van 1932 komt,
wordt geraamd op f 57500. Toen was het
tekort f 230.000 n er werd besloten dit
over vier jaren te v;i deelen. Voor 1932
komt dus een bedrag van f 57500. Nadeelig
slot f 79173.
Uit het Gemeentefonds zal worden ont
vangen f 181.744.
De hocgere salarissen zullen f 18702
vragen, het secretarie- en concierge-perso-
neel f 22200, onderhoud raadhuis f 2215,
waaronder f 975 voor de verlichting en
verwarming.
Voor pensioen is geraamd f 1322, een
verhooging van f 1000 door het pensioen
van wethouder Zwaan. Vergoeding aan wet.
houder Padt f 800
Aan pensioensbijdragen wordt uitgege
ven f 5314.94.
In totaal sluit dit hoofdstuk met inkom
sten van f 183206.74 en uitgave van
f 61653.06 en geeft een batig slot f 121.553.68.
De laatst opgemaakte rekening sloot met
een nadeelig slot van f 15253.94.
De opbrengst voor openbare veiligheid
wordt geraamd op 1 55.98. De uitgaven be
dragen f 78734.80, zooüat een nadeelig slot
te voorzien is van 1' 7"378.82.
Aan salarissen wordt uitbetaald f 43607,
aan kleeding f 2750, bureau en telefoon
f 1350, brandmeesters en brandspuit f 1500;
onderhoud lantaarns f 16958.40, verzekering
en pensioenen f 7231.
De ontvangsten cp volksgezondheid geven
i 800, waarnaast f 750 voor bestrijding van
de t. b. c. als bijdrage aan de provincie. De
uitgaven zijn geraamd op f 12765.66.
Het hoofdstuk Volkshuisvesting sluit met
een ontvangst van i 27316.31 en een uit
gave van f 30279.51, met een nadeelig slot
van f 2963.20.
Openbare Werken
De opbrengst van het gebruik van open
baren grond, wordt geraamd op f 2600,
waaronder f 1950 ven ijskarren.
De parkeerterreinen worden geraamd op
f 3300 als gemeente-opbrengst, de vorige
raming was f 2000 ue laatst opgemaakte
rekening gaf f 1377 .la dien tijd zijn echter
de parkeerterreinen aanzienlijk vergroot en
het aantal is toegenomen, al is het Badhuis,
plein verloren.
De straatbeiasting wordt geraamd op
f 50.000, daar de "andvoortschelaan tot
Bentveld gerloleerd wordt en er dus een
belangrijke uitbreiding zal plaats hebben.
Uit de wegenbelasting wordt een ontvangst
geraamd van f 12100.
De exploitatie van het strand wordt ge
rekend f 36000 te zullen opbrengen. De
laatste raming was f 34000, de laatste op
brengst f 27943.
Het kampeeren wordt geschat op f 5100
ontvangst.
Wegpns het hebben van gas. en water
leidingbuizen in den openbaren gemeente
grond, zullen de bijdragen van genoemde
bedrijven als recognitie f 10.000 bedragen
over 1932. Dit is evenals de vorigs jaren
Het totaal der ontvangsten zijn f 129.490,10.
tegen geraamd f 119.271.51 het vorige jaai
enals opbrgst f 88667.15 als onbrgst volgens
de laatste rekening.
De uitgaven gever de volgende sommen:
Jaarwedden personeel f 7250, onderhoud
huizen en torens f 122J.
Het onderhoud aan straten en pleinen is
geraamd op f 5540. Het vorige jaar f 12187.50,
terwijl de laatste rekening aangaf f 11910.25.
Voorgesteld wordt te verstraten Tramplein,
Groote Krocht, Brederoedstraat van af Po-
viljoen Driehuizen er Hocgeweg, in totaa»
5200 M2.
Het onderhoud van voet- en rijwielpaden
zal f 5000 vragen.
De begraafplaats zal een uitgaaf vragen
van f 2457, de gemeentcreiniging van
f 3975, de laatste rekening gaf aan f 5477.17.
terwijl aan werklooz enin daggelden ge
raamd is een uitgaaf van f 24193,16, waar
onder f 3500 voor tijdelijke diensten ge
durende den zomer
Verzekering en pensioenen vragen
f 8071.45.
Aan rente voor geldleeningen zal betaald
moeten wordeq f 32501,60 en aan aflossingen
f 28110.
De kosten van het onderhoud van het
strand worden gerajn.d op f 11174.08, waar.
onder f 3300 voor huur aan het Rijk.
f 1800 voor bewaking, f 2300 voor duinreep
en f 270 voor ijzeren platen voor schelpen-
vervoer.
In totaal in uitgaaf f 138.327.40, zoodat
dit hoofdstuk een nadeelig slot geeft van
t 129.490.70.
Onder-wijs
Openbaar onderwijs. Aan schoolgelden
wordt ontvangen f 10.500, laatste rekening
f 6057.22. In verband met deze vermeerde
ring der raming bestaan plannen 't school
geld te herzien. De rijksvergoeding bedraagt
f 54716; het verhaal der pensioenbijdragen
f 5131.83. In totaal in ontvangst f 70547.83.
De kosten geven aan salarissen f 66370
aan verlichting en verwarming f 6216.66,
verzekering en pensioenen f 5645.11, rente
geldleening f 5489.63,
Totaal is de uitgave f 93003.65, een na
deelig saldo van f 22545.82.
Het vervolgonderwijs geeft een nadeelig
slot van f 1153.68.
Uitgebreid lager onderwijs. In totaal aan
.ontvangsten f 23086.30. Uitgaven f 27021.3a.
Dit onderdeel van dit hoofdstuk sluit met
een nadeelig saldo van f 3935.08.
Voorbereidend onderwijs.
Het nadeelig saldo op deze afdeeling be
draagt f 11147.44.
Bijzonder gewoon lager onderwijs.
Nadeelig slot f 40132.34.
Als subsidie aan de bijzondere bewaar
scholen is f 2500 uitgetrokken, f 1250 voor
elk.
Middelbaar onderwijs.
De opbrengsten der schoolgelden worden
geraamd op f 3500, volgens de nieuwe re-
tributieregeling.
Als uitgaven zijn p. m. uitgetrokken
f 1200 voor bijdragen aan andere gemeen
ten voor H B. S. Voor de leerlingen van
Gemeentelijke M O. inrichtingen is een
uitgave uitgetrokken van f 3850 voor school
geld, bijdragen aan de H. B. S. te Haarlem
en BlQemendaal f 10140.
Vervallen is de bijdrage aan de gemeente
Haarlem, waarvoor vorig jaar aan kosten
f 11600 geraamd was. Het nadeelig saldo over
dit onderdeel is f 11689, tegen een raming
van verleden jaar van f 16850 en een na
deelig saldo volgens de laatste rekening
van f 17674.78.
Hooger onderwijs
Nadeelig saldo f 920.
Vervallen is de bijdrage aan de gemeente
Haarlem, het vorige jaar geraamd op f 1600.
Nijverheidsonderwijs.
Het nadeelig saldo op dit deel van de
begrooting van onderwijs bedraagt f 9276.
Door een toevallige omstandigheid is de
naam van den Amerikaanschen geschied
schrijver Motley den laatsten tijd nogal eens
genoemd, zoodat de vraag actueel geworden
is:
Wie was Motley?
Ook in verband met de plannen tot vie
ring van een Willem de Zwijger-herdenking
kan de vraag van actueele beteekenis ge
acht worden.
Redenen, waarom wij hieronder een ant
woord op deze vraag beproeven,
In de oogen der "r ankees gold Motley
steeds als éen hunner grootste zonen èn om
zijn wereldbekenden naam op het gebied der
historische wetenschappen èn ook vooral om
zijn baanbrekend werk op het gebied der
in Amerika zoo hoog geroemde en gewaar
deerde „gewetensvrijheid".
Want Amerika is het land der „vrij
heid" bij uitnemendheid: getuige het reus
achtige meer dan 43 M. hooge koperen „Sta
tue of Liberty" van Fr. Bartholdi, dat zien
op zijn granieten voetstuk torenhoog ver
heft boven de machtige zeehaven van New-
York: getuige ook het eveneens massale
Vrijheidsbeeld van H. Greènough en dat van
Th. Crawford, dat het majestueuze kapitool
van Washington bekroont; beide het symbool
der „Vrijhiedsliefde", die eiken geboren Ame
rikaan in het bloed zit. Tot die volbloed-
vrijheidsmannen nu behoorde ook de in ons
land zoo hoog vereerde, ja zelfs aanbeden
Joh. Latrop Motley. Ja, Motley was een
rasechte nazaat van „the sons of Liberty",
die in de woelige Decemberdagen van 1765
in de straten van Boston tegen de fei-
gehate Stamps-act van het oppermachtige
Albion protesteerden, onder de strijdleus:
„Liberty, property and no Stamps".
Te Dorchester (Mass.) in 1814 geboren,
volgde hij de academische lessen aan het
bekende Harvard-College van Cambridge
(Mass.), voltooide zijn studie te Göttingeu
en Berlijn, waarna hij als jong advocaat
en gezantschapssecretaris te Peterburg zijn
intrede deed. in de groote wereld. Met zijn
verworven academische ontwikkeling had hij
aan dat Amerikaansche college ook op vol
ledige wijze kennis heeft gemaakt met „Uul-
tarisme", dat sinds de benoeming van Rev.
Henry Ware en nog 4 andere religieus-
liberale Professoren in 1805, zijn plechtige
intrede binnen de deftige aula van dat con
servatief Protest. College gedaan had. Het
Unitarisme was een liberaal Protest, secte,
waarin ieder lid de absolute vrijheid bezat,
zijn eigen religieuze opinie te uiten, zonder
eenige censuur of restrictie van een con
sistorie of Synode. En wijl het Unitarisme
beide hoofddogma's van het christendom
loochende, zondenval en menschwording van
den Godmensch Jezus Christus, hadden het
Lijden en sterven en de twee sacramenten
van Doopsel en Eucharistie, waaraan de
Unitariërs nog vasthielden, geen goddelijke
verlossingswaarde, maar dienden slechts als
symbolen, teekenen van sympathie, vereering
en navolging van den zoo hoogstaanden
ethisch-religieuzen mensch Jezus van Naza
reth. Geen wonder, dat zulk een verwaterd
christendom in onze dagen niet veel meer is
dan een soort natuur-godsdienst, die al
thans bij sommige leden zelfs het Pantheïsme
benadert.
In zulk een liberaal-religieus milieu op
gevoed en met zulk een repubiiüeinschen
geest bezield, begon onze gewezen advocaat
en gezantschapssecretaris zijn liefhebbery-
studie met dat uiterst moeilijk, ingewikkeld
en gewichtig historisch tijdvak van den 80-
jarigen oorlog, een tijdvak, dat slechts als
een kleine episode te beschouwen is van dien
titanischen strijd tusschen het beginselvaste
Kaholicisme van het oude Europa en het
revolutionnair Protestantisme van het nieuw
Europa
Een tijdvak, dat zelfs voor de eigen na
zaten van de roemruchtige Nederlanders
Paus .fr.drianus VI en Keizer Karei V een
lastig terrein is vol angels en voetklemmen
en dit wel om zijn uiterst moeilijke religieuze
en staatkundige verwikkelingen.
„,Het lag voor de hand, aldus Prof. H.
Brugmans in het Ned. Biografisch Woorden
boek dat zulk een man. Amerikaan der
19e eeuw, republikein en liberaal in de po
litiek, daarbij Unitariër en zeer modern in
het godsdienstige, zich moeilijk kon inden
ken in het stelsel en karakter van een
absolute monarchie en evenmin in den aard
en de beginselen der katholieke kerk. In
het groote conflict van de Nederlanders te
gen Spanje en van de Calvinisten tegen de
Katholieke kerk aarzelt hij dan ook geen
oogenblik partij te kiezen. Dat is zedelijk
natuurlijk geoorloofd, maar historisch in
geenen deele. Dat de geschiedenis geen par
tij mag kiezen, omdat zij niet alleen heeft
te beschrijven, maar ook te verklaren, la
blijkbaar Motley ontgaan. Ernstig is het te
recht tegen hem ingebrachte bezwaar, dat
bij de historische waarheid meer dan eens
opoffert aan haar dramatische uitbeelding."
Hoe komt het dan, dat deze wild-vreem-
deling in 1856 met zijn „The rise of the
Dutch Republic" zoo enthousiast in ons va
derland werd begroet en dit nog wel door
een historischen reus Groen v. jPrinsterer, een
Fruin, een Dr. van Vloten en Bakhuizen
van den Brink?
Hoe komt het, dat de anders zoo scherp
ziende en hyper-critische Bakhuizen, die
anders geen geus en paap spaart, een van
zijn grootste bewonderaars wordt, en zich
zonder blikken of blozen leent om een in
leiding te schrijven op de eerste Holland-
sche uitgave van een werk. dat den eigen
lijken naam van historie niet verdient om
zijn oneerlijkheid en partijdrift?
Hoe komt het, dat de anders zoo eerlijke
Fruin in den Gids van 1859 van ganschsr
harte overeenstemt met het inzicht van zijn
eminenten geestverwant van den Brink en
Motiey's historie als een klassiek handboek
voor de studeerende jeugd sterk aanbeveelt?
Hoe komt het, dat Motley door de uni
versiteit van Leiden met het eere-doctoraat
wordt bekleed, een onderscheiding, welke hij
om zijn oneerlijkheid m.i. niet verdient?
Hoe }comt het eindelijk, dat zijn historisch
knoeiwerk tot op den dag van heden dus
meer dan 60 jaar na het verschijnen van
de eerste Hollandsche uitgave zulk een
populariteit geniet en dat helaas ook zelfs
onder onze R.K. Gymnasiasten en studenten
van de Hooge School?
Daar zijn vooral twee gewichtige redenen
voor te noemen. Op de eerste plaats en
hier ben ik het roerend eens met onzen
grooten Dr. Nuyens omdat Motley de
eerste in de rij der geschiedschrijvers is
geweest, die de historische beschrijving ge
democratiseerd heeft. Zijn sterk dramatisch
uitbeeldingsvermogen van het historisch ver
leden, zijn hartstochtelijke welsprekendheid
en pleidooi voor zijn gevierden held „den
Zwijger" waren van dien aard, dat zelfs
een Groen van Prinsterer zich geweld moest
aandoen, toch steeds goed onderscheid te
maken tusschen waarheid en verdichting.
Want waar deze laatste in 1860 nog Mot
iey's eerste werk met ingenomenheid begroet,
daar schrijft hij later in zijn „Maurice et
Barnevelt" (1876) „je me suis fait plus ou
mcéns Illusion sur la tendance de ses
écrits".
Maar al deze benijdenswaardige eigen
schappen, zooals groote eruditie, zorgvuldi
ge bronnenstudie, dichterlijke taal, mee-
sleepende vorm en welsprekende passie,
waarmede deze welbegaafde buitenlandsche
geschiedschrijver suggestief op onze studee
rende jeugd inwerkte, belde en r.*xlesleep»n,
hebben voor mij weinig of geen waarde, als
daarmede de waarheid hoogste goed en
eenigste doel der historie geforceerd en ver
kracht wordt. Of zeide eens Dr. Nijhoff niet
terecht: „Waarheid bovenal! moet de leuze
allereerst van den geschiedschrijver zijn!"
,.'t Is een heilige taak aldus Bakhuizen
van den Brink alles te durven zeggen,
wat waar is."
Geen passie dus, geen partijdrift, legende
of pleidooi maar alleen „veritas".
Vandaar dat Groen van Prinsterer tegen
over zijn geestverwant M. Guizot de rake
opmerking maakt: „Evldemment la passion
ne compte pas parmi les grandes qualité de
l'historien" en 't is vooral Je passion", die
Motley vormde tot een „weisprekenden ad
vocaat", maar niet tot een „onpartijdig
rechter". „Mieux que personne M, Guizot,
éminent historiën lurinême le savait: un
avocat n'est pas un historiën et un plai-
doyer n'est pas une histoire."
Nog om andere reden zijn Motiey's
„meesterwerken" (sic) met zulk een enthou
siasme begroet, vertaald en op onze neu
trale scholen van het middelbaar en hoo
ger onderwijs als het „klassieke" handboek
der Vaderlandsche Historie zegevierend bin
nengehaald. Het spreekwoord zegt: „Het
bloed kruipt, waar het niet gaan kan." Was
Motley een geschiedschrijver geweest: eer
lijk en onpartijdig, geloof me gerust, lezer,
hij ware even als Oldenbarnevelt in zyn tijd
„een advocaat der papisten" gescholden, of
ware hij katholiek geweest gelijk Janssen,
Nuyens, Kervijn de Lettenhove, dan ware hij
evenals dezen gedisqualificeerd als onmondig,
onvaderlundsch en zonder eerbied voor de
oude documenten der Vaderlandsche Historie,
zooals wij die terugvinden bij Bor. de Reydt,
Brandt van Meteren. J. Wezenbeke etc. Maar
nu het een man geldt van „groote gewe
tensvrijheid" „liever Turk dan Paus" met
een onbegrensden eerbied en vereering voor
zijn vrijheidsheld den Zwijger „den Macha-
beeër van het Nieuwe Verbond"nu
durft een Bakhuizen van den Brink met
geestdrift een inleiding schrijven cp de
eerste Hollandsche uitgave van „The rise",
waarin hij o.m. zegt: „Het werk van Mot
ley komt mij voor, een zoo degelijken grond
slag te leggen voor de geschiedenis van de
wording van het gemeenebest der Vereenig-
de Nederlanden, dat het bijna plicht wordt,
alles bij te dragen, wat men zelf bezit om
op dien grondslag voort te bouwen." En
heel het koor van Protestantsche geschied
schrijvers en litteratoren van af Groen tot
Fruin antwoordt heel plechtstatig „Amen."
Moet ik na deze geschiedkundige schets
van Motiey's leven en werken onze ka
tholieke Leeraren van H. B. S.. Gymnasia
en Lycea nog verder aansporen om dit klas
sieke handbeek der Vaderlandsche Geschie
denis van Motley niet meer in handen te
geven van onze studeerende jeugd, op ge
vaar af, dat onze Vaderlandsche geschiede
nis, die in de laatste decennia met zoo'n
uiterste zorg en moeite gezuiverd is van alle
geuzensmetten, weer opnieuw in miscrediet
gebracht worde?
PATER HERMAN O. M. O,
IJmuiden (O.)
