- V zullen er aan moeten gelooven, Deze boeken 19 \1 f 750.- f250.- f125.- f50. f40.- bezuiniging op lager onderwijs als ontvangt een ieder gaarne Nieuwe Haarlemsche Courant an t)|T Mjmmer bestaat uit vier bladen VRIJDAG 18 DECEMBER 1931 VIER EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 17954 AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL lOl HET LAGER ONDERWIJS HIER EN ELDERS in X Albertus de Groote Heilig Lijk opgehaald De Nederlandsch-Belgische handel en de contingen- teerino Duitschland beschuldigd 'OU4 De inzameling voor het Nationaal Crisis-Comité Longpest op Java De A.V.R.O.- „onthullingen" Invoer van visch in Frankrijk Contingent vastgesteld Geen wonder! Boeiende romans zijn altijd welkom. Als gij niet tot de gelukkigen behoort die dit geschenk ontvangen wel koop dan zelf deze prachtboeken Voor de abonnê's op de VOORNAAMSTE NIEUWS I. I WEBFR ZOON OPTICIENS FABRIKANTEN Oroute Hnntytrcat Ifth TELEGRAFISCH WEERBERICHT Brutale inbraak te Zaandam De dieven op heeterdaad betrapt I 6uï»EAUX NASSAULAAN 49 Telefoon No. 13866 (drle Ujnen) Postrekening No. 5970. J?°ttNEMENTEN: voor Haarlem en ntschappen; per week 25 ct.; per rtaal 3.25; per post, per kwartaal «w J 3.58 by vooruitbetaling. COURANT ADVERTENTIEN 35 ct. p. regel VRAAG- EN AANBOD-ADVERTEN TIES. 1—4 regels 60 ct. p. plaatsing; elke regel meer 15 ct.. by vooruitbet. BU contract belangryke korting. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN tusschen den tekst 60 ct. per regel. 'C 4,1 Om.n^s op dit blad ZI,n in0evo!He de verzekeri nes voor waarden f 0 fl 0 «-Wallen verzekerd voor een der volgende uitkeeringen I uUUUi* Levenslange geheele ongeschiktheid tot werken door verlies van beide armen, beide beenen of beide oogen bij een ongeval met doodelijken afloop bij verlies van een hand een voet of een oog bij verlies van een duim of wijsvinger bij een breuk van been ot arm ïii verlies van *n anderen vinger V vakbladen der onderwijzersorga- #öh'tS is over de kom2nde bezuiniging t, 'ager onderwijs heel wat te doen. K behoeft niet te verwonderen. ty ieder komt op voor z'n eigen vak ity begrijpen en waardeèren het, dat te^bberwijzend personeel zich verzet iiifl iederen maatregel, waardoor het (ïjj rv"Üs minder effectief dreigt te wor- lj°vendien begrijpen en waardeeren V k dat de onderwijzers opkomen bn collega's. Vjj thans nagestreefde bezuiniging 2al gevonden worden in verminde rt Vaïl bet aantal leerkrachten; Vj binder arbeidskrachten noodtg etl, daar lijden de collega's. ^ijsgebied. het dus niet voor de hand, dat K stééds moet echter ook hier het jj t$t w e g e n, wat het zwaarst i s. L ons volk is in last, doordat het k> b bet wereldniveau leeft, ook op .^re8eering versobering van staats- Vsaven tracht te bereiken, óók door ^bering van uitgaven voor onder- jij,,6er het ons ook spijt voor het onder lig eb voor een aantal onderwijskrach- •iïfr het Rijk op onderwijs bezuinigt., 2al het die bezuiniging'immers uitsluitend moeten vinden op in- hg van het onderwijzend perso en daardoor wordt het onderwijs ;w: 'i!tjqer goed, daardoor wordén slacht- gemaakt onder het onderwijzers- dit alles zullen wij ons echter Vifj alle medegevoel voor de gedupeerde 'Mjskrachten gemakkelijker It, 5teh, als wij de toestanden hier te Vergelijken met die in het buiten- fcikh n we nu eens naar Frankrijk. *at krijgt het bijzonder onderwijs Cent uit de publieke kassen; men 1 zich eens in, wat dat beteekertt. L boe staat het daar met het open- onderwijs op de gewone volks- In de Nederlandsche Staatscou- Van 29 December 1925, no. 252, is bomen het rapport door dr. A.' .-t Ilattum, oud-inspecteur, na een «tljbzoek in loco uitgebracht aan onzen \Ster van Onderwijs, Kunsten en We- V,i cbappen. Daaruit citeeren we de e passages. ■.De belooning van den onderwijzer is g den oorlog nog niet afdoende gere ed. Door verhoogingen, toelagen, en ^slagen bedraagt zij voor beginners f ;Ui. 6000 francs. Het maximum, te be- g 1Ijen door den. directeur d' école, be- aagt pi.m. 14000 francs. ]::^angezien er geen dwingende wette- Jb® voorschriften zijn omtrent net ■erijjjj gn innerlijk van de gebouwen de financieele toestand van vele ge- i 6euten allesbehalve rooskleurig schijnt v Zijn, zien de scholen er vaak erbar- uit. en dat niet alleen op het statteiand! Daar is uiteraard de toe- t,a!1d het treurigst, maar ook in rijke, b®iende, groote gemeenten heb ik j^boien en. schoolmettbelen aangetrof- t b> die stellig in ons land al voor ja- rt" onbewoonbaar en onbruikbaar zou- b zijn verklaard. verder rondziende, trof ik altijd eer gabaar voor den onderwijzer en op oteft lessenaar altijd weer een grooter kleiner stapeltje boeken en een bvugeslagen schrift. stapeltje boeken verminderde na les. In het schrift werd nu en da O b]b °og geslagen, een enkele maal een rfbje omgeslagen, q, P een vraag daarnaar, werd my me- t kedeeid, dat een en ander het resul- v at was van de voorbereiding van dei: v ""gen avond. Den onderwijzer is n! J*"'gescbreven zich eiken avond schrif- ijk voor te bereiden voor de lessen )ijb den volgenden dag en die sphrifte- tg voorbereide lessen op school mede brengen. t UP mijn vraag, zoowel aan onderwij- fgjjj als aan inspecteurs, of die voorbe- v-. 'ug wel steeds serieus werd opge sp of zij niet een enkele maal achter op8® bleef, antwoordden de onderwij- tjfs stereotype: ,De inspecteur wenscht U en wij weten, dat het noodig is w. de inspecteurs: „Het zou den onder eet slecht bekomen, ais hij zijn plient tp.^bute verzuimde, dat hij de voorbe- 1) n8 naliet. Ieder weet. dat hij dan ^'bPenkort overgeplaatst zou zijn naar Ijschool van minder, beteekenis en dat „herhaling ontslag zou volgen." ik door deze feiten in de mee- Of.bg gebracht, dat de betrekking van is aerWijzer in Frankrijk geen sineeure bij het verder rondzien in de klasse J" die meening ver.1 tsrkt. i-de groote steden waren in den o»!®1 een 6Ó-tal leerlingen in elk lokaal Ipb^ezig. in de kleinere plaatsen al- llpb dan minder, als het aantal scho- w11 minder was. ^jpihder dan 40 leerlingen heb "k tr„aeP in één-mansschooltjes aango- e onderwijzers vonden zelf het aan- Off. groot, waren slechts tevreden "at;het kleiner was dan vroeger. Ten ki,.bl8e van den oorlog was nl. het "ertal sterk verminderd; het onder- Vp^tsaantal was vrijwel hetzelfde. dat er nu een 50 60 leer lingen voor rekening van één onder wijzer kwamen, terwijl vroeger een 100- tal geen zeldzaamheid was. Wanneer ik in den loop van een ge sprek met de onderwijzers, vóór of na schooltijd of op de speelplaats, vroeg, hoe groot zij meenden dat het aantal leerlingen zou moeten zijn, kwamen zij meestal tot 40 a 45, daarbij als reden opgevende, niet dat het zoo moeilijk was aan velen behoorlijk les te geven, maar dat er zooveel arbeid gevraagd werd na schooltijd. Alle schriftelijk werk immers wordt op papier gemaakt. Alle cahiers moeten door de onderwijzers persoonlijk wor den gecorrigeerd en elke maand moet den ouders het „cahier mensuel" het maandelijksch rapport worden ge toond. Dezen zenden het terug met hun handteekening onder het laatste werk hunner kinderen. Vaak is de handtee kening vergezeld van een opmerking. Rekent men hierbij, dat .elke onder wijzer 30 uur les geeft per week, dat hij eiken avond zijn voorbereiding heeft, elke maand zijn „program mensuel" moet maken, dan mag zijn taak niet licht worden geacht. Toch klaagt hij niet, maar voor zoover ik heb kunnen constateeren, verricht hij met opge wektheid. en met groote toewijding zijn plicht, vermoedelijk geschraagd door het groote gevoel van verantwoordelijk heid, dat hij in zich omdraagt." Tot zoover het rapport van dr. Van Hattum over den toestand in Frankrijk. Wat Duitschland betreft: Hoe staat het daar met de bezetting der klassen? In „Das hollandische Volks- schulgesetz" van dr. Friedrich Bach- mann (1928) vinden wij op blz. 71 ver meld, dat 't „Stat.'Jahrbuch 1926" als ge middeld aantal leerlingen per leerkracht aangeeft: voor het Duitsche Rijk 42 9, voor Pruisen 44.4, voor Beieren 50 3, voor Saksen 34.1, voor Württemberg 50.1. Sindsdien zal de toestand er wel niet op verbeterd zijn; althans dezer dagen schatte Pater Schröteler S. J. van de katholieke „Schulorganisation" het hui dige aantal leerlingen per leerkracht „im Landesdurchsclinitt" op 48. Op een informatie, aan een betrouw baar adres in Engeland, hoe groot daar het aantal leerlingen per leerkracht was. kregen we ten antwoord 45 a 60. Men houde in t oog. dat deze gege vens dateeren van vóór de krisis. Het lijdt geen twijfel, dat de val van 't pond voor school en leerkrachten funest blij ken zal. Raadplegen wij nu nog eens onze Ne derlandsche Rijksstatistiek 1929. Die vertelt ons, dat hier te lande 311 hoef den en 400 onderwijzers, samen 711 volle leerkrachten, geen klas hebben; dat. 73 hoofden en 95 onderwijzers, samen 163 leerkrachten, een klas hebben van 1—10 leerlingen; 917 hoofden en 1552 onder wijzers, samen 2469 leerkrachten, een klas van 11—20; 2542 hoofden en 7283 onderwijzers, samen 9825 leerkrachten, een klas van 21—30, enz.: en verder, dat het gemiddeld, aantal leerlingen pér leerkracht in ons land 33.3 is. Weet men hoeveel en welke Europee- sche landen boven dit gemiddeld aan tal leerlingen per leerkracht uitgaan? Niet minder dan 15 landen; Bulgarije, Duitschland, Engeland, Frankrijk, Grie kenland, Hongarije, Italië, Litauên, Noor wegen, Oostenrijk, Polen, Portugal, Roe menië, Tsjecho-Slowakije en Zweden. In enkele landen schijnt het gun stiger gesteld met b.v. 25. 30 en 31 leer lingen per onderwijzer, maar men, neme dan ook wel in aanmerking, wélke landen dit betreft; respectievelijk: Letland, Finland en Denemarken; hier spelen natuurlijk de groote afstanden en de schaarsche bevolking een groote rol. Met deze landen Is Nederland toch zeker niet te vergelijken. Internationaal beschouwd mag en moet Nederland o.i. op zijn lager onder wijs óók door middel van personeels vermindering bezuinigen. Ook het onderwijs moet er toe bijdra gen, dat wij op wereldniveau gaan le ven. Gunstige beschikking van Z. H. den Paus Na rade „Kölnische Volkszeitung" uit Rome verneemt, heeft Z. H. de Paus inzake de voorgedragen heiligverklaring van Albertus Magnus gunstig beschikt. De H. Vader zal waarschijnlijk nog vóór Nieuwjaar de canonisatiebul onderteekenen In de Schie, nabij de Zweth, onder de gé- meenie Dent, is gistermorgen het lijk ge vonden van een tot ru toe onbekende vrouw van ongevee- 30 jaar, dat reeds ih een begin van staat van ontbinding ver keerde. De politie heeft het hjK naar de begraaf plaats Jaffa vervoerd. O Een verdragje Naar het „Vad." verneemt, hebben er in de laatrte dagen besprekingen plaats gehad tusschen Nederlandsche en Belgische hoofd ambtenaren over de handelsbetrekkingen tusschen beide landen. Allerlei plannen zdn overwogen. In verband met de groote onze kerheid in de economische situatie, acht men het huidige moment over 't algemeen ntet geschikt voor een grootsche actie tot econo mische toenadering, al hoort men hier en daar ook de meening verkondigen, dat men juist thans, nu de nood dringt, van den toe stand zou dienen gebruik te maken om beide landen nader tot elkaar te brengen. Intusschen Is er toch een bescheiden begin gemaakt met de verwezenlijking van de Oslo-, gedachte. Er is namelijk een ontwerpverdrag opge maakt, waardoor men de gevolgen van de contingenteeringspolitiek, welke in beide lan den in uitzicht gesteld Is voor elkaar zoo veel mogelijk verzacht. Beide landen hebben elkaar voor wat betreft die contingeeringen, een uitzonderingsregime toegekend. „Wij wil len er in ieder geval voor zorgen zoo zeide men het blad dat de twee landen in dezen tijd van algemeenen nood elkaar zoo weinig mogelijk schaden door hun crisismaatrege len". Op dit oogenblik is het ontwerp door de Regeeringen in Den Haag en te Brussel m studie genomen. Heeft het zijn reserves verheimelijkt? Het lid van het Amerikaansche Huis van Afgevaardigden MacFadden, die dezer dagen ernstige beschuldigingen naar aanleiding van Hoovers beleid uitte, heeft gisteren Duitsch land beschuldigd, het bedrag zijner reserve te hebben verheimelijkt, ten einde een mora torium te verkrijgen. Hij eischte een onder zoek, om den omvang vast te stellen van de bedragen, waarover de Federal Reserve Board en zijn banken tn onderhandeling zijn ge treden. Waarschuwing in den wind geslagen De financieele commissie uit den Senaat tót onderzoek van de Ift de Veréenigde Sta ten uitgegeven buitenlandsche leeningen ten bedrage van 10 milliard dollar is voornemens In een tijd van overvallen Kijk je niet zoo bedeesd Als je van een ladelichting Of een kleinen diefstal leest. Maar wel sta je toch verwonderd, En je lispelt zacht zoo-zoo.... Nu ze hebber, ingebroken Bij den Raad uer Radio! Nog geen gU den ir gestolen.... En terwijl je even lacht Vraag je: ja, wat had de „dief" daar Eigenlijk toch wel verwacht? Zocht hij soms naar aethergolven Of een zeer bescheiden raad? Of was hy iets té nieuwsgierig Naar wat in schrifturen staat? Zocht hij naar geheime stukken?.... Ach, dan deed nij héél verkeerd, Immers veel geheime dingen Worden steeos gepubliceerd! Dus..:.'er 'valt hier niets te dussen; Déze tijden zijn zoo mal, Dat je dan al gauw gaat denken Aan een kwasi-cverval Giften kunnen ook worden toegezonden aan het bureau van ons blad. Firma's die een zeker bedrag beschikbaar willen stellen, te leveren in goederen in na- tura, kunnen dit eveneens bij ons blad op geven. De ingekomen giften zullen in dit blad worden verantwoord. Ingekomen bij de redactie: L. Hf 1-50 MARTIN BERDEN. (Nadruk verboden) ook Stimson te hooren, aangezien diens de partement reeds m 1927 de NCw Yorksche bankiers zou hebben gewaarschuwd voor he: verder vérleenen van credieten aan Duitsch land. Deze waarschuwing zou zijn gegeven, omdat Parker Gilbert toentertijd heeft ge rapporteerd, dat Duitschland al te verkwis tend huishield. De senaatscommissie heeft vernomen, dat de New Yorksche bankiers ondanks de waar schuwing 12 'dagen later Pruisen 30 millioen dollar hebben geleend; nog later hebben de stad Berlijn 15 millioen, de Deutsche Land- wirtschaftsbanfc 30 millioen, de A. E. G. 15 millioen en de Harpener Bergbau en de Ilseder Hiitte elk 10 millioen ontvangen. 15 slachtoffers Uit Bandoeng wordt gèmeld: In het district Tjikalong Wetan Is een ern stige explosie van longpest opgetreden. Vijf tien personen zijn overleden. De veldpolitie isoleert den. kampong. Ook mr. v. d. Deure, voorzitter van de Christ. Radiovereeniglng. heeft de z.g. „ont hullingen" van de A.V.R.O. besproken voor de radio. Er bleef niets van heel. Mr. v. d. Deure wraakte terecht den ophef dien men maakt van wat hy noemde „een gestolen brief". De „Radiobode" wekt, door het uit elkander rukken van eenige zinnen, den indruk dat de K.R.O. en de N.C.R.V. met den Minister van Waterstaat een overeen komst zouden hebben gesloten. Niets is echter minder waar dan dat. Alles is gedaan om de bepalingen in het mncept-besluit, die de K.R.O. en de N.C.R.V. in haar nadeel acht ten. veranderd te krijgen. Daartoe nad spr. een vertrouwelijk onderhoud met Minister Reymer, die verzocht de wenschen van den K.R.O. en de N.CE.V. op papier te ontvan gen. Het was niet een overeenkomst, maar een exposé van wenschen. In het zendtijden- besluit zijn trouwens verschillende wijzigin gen aangebracht. Het was het recht van de N.C.R.V. om voor eigen wenschen te ijveren en in den strijd om het recht in den ether, zelfs haar plicht. Deed de A.V.R.O. piet hetzelfde en ging ook dr. Molhuyzen niet meermalen op audiëntie? De Minister ontving de vertegen woordigers der verschillende omroepvereem- gingen allen even correct en verzocht aan spr. met den K.R.O. overleg te willen plegen teneinde de gemeenschappelijke wenschen te zijner kennis te kunnen brengen. De Fransche regeering heeft een contingent vastgesteld voor den invoer van visch en conserven, loopende van 7 December 1931 tot 28 Februari 1932. Het contingent bedraagt 37.500 centenaars van sardines en 64 000 voor andere geconserveerde levensmiddelen. tr De Verdwenen Robijn door Charles Garvice Het Arme Onderwpzeresje Charles Ganuce Rosemary Carew Joseph Hocking De Macht van zijn Geld J. I. Lawrence Het Heilzame VergilFedor von Zobeltitz De Secretaris v. d. Uitvinder Patricia Wenthworth De Schoone GetuigeH. Curties De Vliegende Draak L. Sheridan le Fanu Diamantenjacht Lilian Quiller Couch Mannen van Eer Warwick Deeping De Indringster L. G. Moberly De Vallei der Sterren Charles Alden Seltzer Verworven Geluk L. G. Moberly Het Meisje uit Montana Grace Livingstone Hill Het Graf in de Woestijn Henry van Duuren* Het Eiland zonder Geheimen Alan Sullivan Het Teeken van den Driehoek Joseph Hocking* Een Ontmoeting onder Zee Farquhar Sloan* Flora Charles Garvice* De Vreemde Boodschap Louis Tracy* Een Huwelijk in Venetië Mrs. C. N. Williamson* In de Schaduw der Guillotine John Addiscombe* Simeon Hex* Ondergang J. M. Walsh* Het Drama in den Vuurtoren Gordon Volk* Schandaal te Hunterstone Seldon Truss* De WrekerMrs. Belloc Lowndes* Asschepoester's Prins Kathleen Norris Voortvluchtig E. Charles Vivian Geesten en Spoken in Penruddock J. Russell Warren De met een gemerkte uitgaven zijn nog voorradig in onze voor treffelijke 17V2 cent serie. Prachtig genaaide boeken in drie kleuren-omslag. Verkrijgbaar bij onze agenten. Rechtstreeksche toezending per post, alleen na ontvangst van resp. 80 en 22^2 cent in postzegels. Alburtus Magnus zal waarschijnlijk nog vóór Nieuwjaar heilig worden verklaard. (blz. 1, 1ste blad). Frankrük contingenteert den invoer van visch en conserven. (blz. 1, 1ste blad) Overeenkomst tusschen Japan en Mand- sjoerüe inzake telefoon- en telegraafver- keer. (blz. 2, 1ste blad) Bilderdyk-herdenking te Haarlem. (blz. 1, 2de blad) Gistermiddag is de behandeling der Haar lemsche gemeentebegrooting over 1932 be gonnen. (blz. 2, 2de blad) Laval in de minderheid in de Fransche Kamer; geen politieke gevolgen. (blz 1, 3de blad) Hoovermoratorium door werkcommissie uit het Amerikaansche Huis van Afgevaar digden aangenomen. (blz. 1, 3de blad) Egyptische afgevaardigde naar het Mo- hamodaansch congres uit Palestina gezet, wegens anti-Italiaansche redevoeringen. tbiz l ouc olad) Nieuwe Japansche troepen naar Mand- sjecrüe. (blz. 1, 3de blad) Derde tariefverordening in Engeland be last van 19 Dec. af o a. fotografe-* oesf ellen, gloeilampen, weefsels en kleedingstukken. (blz 1 eat chad) Ambtenarencntslag op groote schaal in Oostenrük. (blz. 1, 3de blad) De heropening van het Egyptisch parle ment. (blz. 1. 3de blad) De herstelkwestie. Geen beslissing te Earol? De herstelconferentie weer m Den Haag? (blz. 1, 3de blad) Duitschland beschuldigd in het Ameri kaansche Huis van Afgevaardigden. (blz. 1, 3de blad) De Eerste Kamer nam, resp. met 24 tegen 13 stemmen en z.h.st., de wetsontwerpen aan tot verhooging van invoerrechten en heffing benzine-belasting. (blz. 2, 3de blad) Vergadering Nationaal Crisis-Comité (blz. 2, 3de blad) Juweelendieven aan het werk; ook te Botterdam bun slag geslagen. (blz. 2, 3de blad) De- Eerste Kamer aanvaardde de tariefs- verhooging en de benzine-belasting. (blz. 2, 3de blad) Dé begrooting" van Onderwiïs, Kunsten en Wetenschappen door de Tweede Kamer aan genomen. (blz. 2, 3de blad) Gevechten in den Jordaan te Amsterdam. (blz. 2, 3de blad) Barometerstand 9 uur v.m.: 775, vooruit. LICHT OP. De lantaarns moeten morgen worden opgestoken om: 4.16. Hoogste barometerstand 778.3 te Croydon en Yarmouth. Laagste barometerstand 744.8 te Isaf jord. Verwachting: Zwakke veranderlijke wind, licht tot haif bewolkt, waarschijnlijk droog weer, lichte tot matige vorst des nachts, overdag temperatuur om het vriespunt. Te Zaandam is gisteravond een brutale inbraak ontdekt, waai bij men de daders na een korte klopjacht heeft kunnen grijpen. By afwezigheid van den bewoner van het perceel Rozengracht 2 hadden twee mannen zich toegang tot diens woning verschaft. Met den buit, bestaande uit een gesloten geldkistje, dat zij onder het bed vonden, trachtten zü zich uit de voeten te maken. Juist echter kwam de bewoner aangeloopen, waai op zij het hazenpad kozen. Op zijn alarm ontstond een klopjacht en men wist spoedig een der daders te grijpen, die on derweg het kistje weggeworpen en zich van zijn colbertje ontdaan had. Kort hierna werd ook de tweede dader in arrest gesteld. Het bleken te zijn de Zaandammers, de 21-jarige N. K. en de 25-jarige H. G„ bei den goede bekenden van de politie. In het geldkistje bevond zich 75.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1931 | | pagina 1