dit n ij aimer bestaat uit drie bladen 140.- f 3000. f 750.- f 250.- 1125.- 150.- NAAR EEN VEERTIG-URIGE ARBEIDSWEEK Socialistische fantasie a 1.60 per H.L. i. VRIJDAG 8 JANUARI 1932 De leuze is voorbarig Onwaardige critiek HET WATER WAST Giften Crisis-Comité HET WATER WAST Het zachte weer de oorzaak ANTHRACIET IV V. h. J. H. KRUL Jr. WEDEROPBOUW VAN NOORD-FRANKRIJK Wat Duitschland eraan betaalde De stoomtram Haarlem- Leiden BOMAANSLAG OP DEN MIKADO Paarden voor zijn rijtuig gedood BUREAUXNA8SAULAAN 49 ADVERTENTIEN 35 ct. p. regel VIER EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 17968 AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES ALLE RECHTEN. GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EH TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL VerTceersavond Haarlem FATALE VERGISSING! HET SCHOT OP DEN ROTTER- DAMSCHEN INSPECTEUR DE INDISCHE POSTVLUCHTEN Onteigeningswet in verband met de electrificatie SLACHTOFFERS VAN DEN ZUID WESTERSTORM Toenemend passagiersvervoer DE KEIZER ONGEDEERD VOORNAAMSTE NIEUWS J. J. WEBER ZOON OPTICIENS FABRIKANTEN Groote Houtstraat 166 Haarlem TELEGRAFISCH WEERBERICHT Ons nieuwe feuilleton EEN NIEUWE VORM VAN OPLICHTERIJ Telefoon No. 13866 (drie Ujnen) Postrekening No. 5970. ABONNEMENTENvoor Haarlem en Agentschappen: per week 25 et.; per kwartaal 3.25; per post, per kwartaal 3.58 by vooruitbetaling. NIEUWE VRAAG- EN AANBOD-ADVERTEN TIES. 14 regels 60 ct. p. plaatsing; elke regel meer 15 ct., bg| vooruit bet, B(j contract belangrijke korting. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN tusschen den tekst 60 ct. per regel. Alle nhnnné's op dit blad zijn ingevolge de verzekeringsvourwaarden '"Keu ongevallen verzekerd voor een der volgende uil keeringen Levenslange geheele ongeschiktheid tot werken door verlies van béide armen, beide beenen of beide oogen bij een ongeval met doodeliiken afloop bij verlies van een hand een voet ot een oog bij verlies van een duim of wijsvinger bi] een breuk van been ol arm ii verlies van 'n anderen vinger De beroemde Engelsche econoom J. M. Keyncs heeft eens: beweerd, dat over 100 ja ren het economisch probleem, waaronder wij thans allen zuchten, geen probleem meer zal zi.in. Over een eeuw zullen wij dank zij de ontwikkeling der techniek, die nog eerst ln haar kinderschoenen staat als het "are verlost zijn van de wet van den arbeid. Wij zullen leven in een waereld van over vloed en een werktijd van ongeveer drie uur daags en dan nog meer bij wijze van ont spanning dan van inspanning zal ruim schoots toereiken om onze stoffelijke behoef ten te bevredigen. Keynes nu, die behalve dat hij de toe. komst kan voorspellen, ook een ernstig man eh een groot geleerde is, heeft zich afge vraagd, welken invloed die zee van vrijen tijd, waarover wij in een min of meer na bije toekomst de beschikking zullen hebben, Wel op het menschdom zal uitoefenen Key- hes weet heel goed, dat een leven van louter ontspanning voor den gemiddelden mensch °P een mislukking uitloopt en overigens is ontspanning niet wel mogelijk indien de in. spanning er niet aan voorafgaat. Het groote vraagstuk der toekomst zal niet theer zijn: „hoe lang moet ik werken", maar >dioe kom ik mijn vrijen tijd dcor en blijf daarbij een flink en gezond mensch?" Dat dit laatste niet zoo gemakkelijk is. blijkt uit het voorbeeld van vele jonge dames en jonge mevrouwtjes, die aan een voortduren de migraine en aan ernstige zenuwstoringen lijden enkel en alleen als gevolg van hun vrijen tijd. Wij voor ons gelooven eerder aan het Woord: „In het zweet uws aanschijns zult 6ij werken", dan aan de verwachtingen van ten econoom. Maar de denkbeelden van Reynes worden ter overweging aanbevolen aan allen, wien de schrik om het hart slaat hi) elke bevolkingsvermeerdering, waarvan vernemen, want inderdaad, wie onzer weet ^iJ benadering welke mogelijkheden de na- teror nog in haar schoot verborgen houdt? Overigens kunnen wij Keynes' denkbeelden Voorloopig nog in het rijk der phantasie indeelen en zouden wij er geen melding van hebben gemaakt, ware het niet, dat men in hreede kringen van meening is. dat er een te veel aan goederen bestaat en dat men de crisis kan bestrijden door over de geheele Unie minder te gaan voortbrengen. De strijd voor verkorting van den arbeids duur heeft veel van zijn idealisme verloren. Vroeger kende men onmenschelijk lange Werktijden, die den arbeider lichamelijk en geestelijk ondermijnden Door de invoering van eene 48-urige werkweek is echter 'n norm bereikt, waardoor voor bijna alle beroepen de arbeidsduur een redelijke is geworden. Strijdt men thans voor 'n nóg korter werk tijd, dan kan men zeggen enkele bijzon der afmattende werkzaamheden daargela. ten dat de strijd door andere motieven Wordt geleid dan weleer. Men voert thans de leuze voor een veertig, drige werkweek als tijdelijke maatregel, ais een der middelen tot bestrijding der werkloos heid, maar ook wel als permanent verschijn, sel, omdat men meent, dat langer werken onnpodig is om de menschheid een behoor, lijke mate van welstand te verzekeren. Een vermindering van den werktijd over de geheele linie en als permanent verschijnsel is bij den huidigen stand der techniek econo misch niet te verdedigen. Vermindering van den werktijd tijdelijk en plaatselijk ter voor koming van algeheele werkloosheid voor be. paalde groepen van werknemers kan slechts zeer bijzondere omstandigheden als een der middelen tot bestrijding van werkloosheid worden aangeprezen. Het verhoopt de pro ductiekosten en is in vele gevallen technisch onuitvoerbaar. In de 18e en in het begin der 19e eeuw heerschte er een heftig verzet tegen de me chaniseering van de productie.Dit verzet nam dusdanige vormen aan, dat door de over. heid bijzonder strenge straffen werden gesteld op de vernieling van machines. Het mecha. niseeringsproces veroorzaakt werkloosheid en toch is het duidelijk, dat zonder de machine Europa tot het pauperisme zou zijn vervallen. Tegen de rationalisatie van het productie proces. die sedert de oorlogsjaren in onge. kenden omvang is toegepast en niet altijd op christelijke wijze wordt hetzelfde be. zwaar aangevoerd en zonder twijfel is een deel der huidige werkloosheid tot deze ra tionalisatie terug te voeren. Nu zij gaarne toegegeven dat èn de invoering der ma. chines in de 19e eeuw. èn de perfection- neering van het technische en admini- stratieve productie-proces in onze dagen menschelijker had kunnen geschieden, maai de populaire idee als zoude de stoffelijke welvaart op den duur meer gebaat zijn, wanneer men het economisch principe, al technisch begrip genomen, in minder mate tot zijn recht doet komen, is te verwerpen. Niemand, die een karwei voor zich zelf onderneemt, zal er aan denken daarvoor de meest omslachtige methode te kiezen, noch ook zal hij er op uit zijn er een zoo lang mogelijken tijd aan te besteden. Het zelfde geldt voor de volkshuishouding in haar geheel. Nog altijd zijn er te weinig bevredigingsmiddelen en het iigt in de na tuur dat dit altijd zoo zal blijven. In onze dagen heeft het den schijn en het is de vloek van onzen tijd, die een goede verdeeling der productiekrachten en van de opbrengst der productie verhindert, die dezen schijn soms rechtvaardigt als zou er ondanks alle tekorten, overpro ductie heerschen. Het kost echter geen moeite op het gebied van loonen. van wo ningwetten, van de sociale wetgeving in haar geheelen breeden omvang enzoovoort dusdanige tekorten aan te wijzen en wenschen op te stellen, dat zonder verdere bewijsvoering mag worden aangenomen, dat wij moeten werken en blijven werken. En wanneer ooit een betere tijd aanbreekt, mo- ge men dan niet zijn vergeten de magere jaren. In den goeden tijd moeten niet de winsten worden verteerd, maar moet over de geheele linie der sociale wetgeving wor den gereserveerd voor komende slechte jaren. Genoeg om aan te toonen, dat men groo. te reserve in acht dient te nemen tegen de algemeene leuze, zooals ook de heer Albarda die tijdens het Kerstcongres der S. D. A. P. heeft aangeheven, de leuze voor de alge meene invoering van een 40-urige werkweek. Albaroa had beter in de leer kunnen gaan bij zijn partijgenoot Van der Waerden, die in „De Socialistische Gids" an dit onder werp zeer lezenswaardige beschouwingen wijdde en menschkundig o.m. opmerkte; (dat) „door de verkorting van den arbeids. duur vele arbeiders reeds gekomen zijn tot een norm, dat het tijd wordt ook eens te gaan wijzen op de noodzakelijkheid en de wensc'nelijkheid van den arbeid". Doch Van der Waerden sprak niet op een congres! Vermindering van werktijd, tijdelijk en plaatselijk, om grooter onheil te voorkomen, kan in sommige gevallen aanbeveling ver dienen, doch stuit op groote teehnische en economische bezwaren. Theoretisch maar ook alleen theore tisch kan men een toestand construeeren waarin allen korter werken om geheele werkloosheid voor een deel der werknemers te voorkomen. In een enkel geval zien wij, dat een onderneming er in slaagt door het werken op halve kracht het leven te rekken, doch als regel kunnen wij zeggen, dat de onderneming èn omdat haar technische uitrusting het eischt èn omdat zij „kon- kurrenzfahig" moet blijven, op volle kracht moet werken en zeker in onze dagen geen vermindering van werktijd, d.i. verhooging van productiekosten, kan lijden, op straffe van ondergang. Mr. C. v. H. Van de afdeeling Zaandam der S.D.A.P. heeft dezer dagen het lid van de Tweede Kamer, mej. Suze Groeneweg een rede ge houden, waarin zij, na het hare aan het adres van de „plichtverzakende" regeering te hebben gezegd dat was trouwens niét anders te verwachten; ónze S.D.A.P. tent eenmaal geen waardeering voor anderen enkele woorden wijdde aan cct voorstel van minister Terpstra tot wijzigmg van de wet op het lager onderwijs. Het onderwijs, aldus mej. Groeneweg, moet de basis leggen voor verdere, algemee ne ontwikkeling. „Dit kan met de door mi nister Terpstra gewilde klassen van 45 leer lingen nooit het geval zijn. En in de prac- tijk zullen deze klassen gewoonlijk ongeveer 60 leerlingen zijn. Dan moet de onderwijzer weer als een sergeant voor de klas staan. We vonden dit fraais, waaruit blijkt, da1: de spreekster, die toch uit het onderwijs is voortgekomen, van net voorstel van den mi. nister niet de flauwste notie heeft, in „Hec Volk". En men vraagt zich ai waar de schrijfster de bravour vandaan haalt, om aldus haar hoorders maar wat wijs te ma ken, dat kant noch wal raakt. Het voorstel van den minister van onder wijs had inderdaad het 45-stelsel, maar wat beteekent dat? Dat het aantal onderwijs krachten met 1 verhoogd wordt, wanneer het aantal leerlingen een meervoud van 45 heeft bereikt plus 1. Wat de verhouding tusschen aantal leerlingen en aantal leer krachten in het 45-stelsel zal zijn, vindt men duidelijk in het volgende staatje: Grootte der Gemidd. Aantal Gem. aantal scholen grootte leerkr. leerlingen p. leerkracht .-V v. Gedeelte groep der medewerkenden, agent", maandblad geredigeerd door georganiseerd door „Den Verkeers- den H eer J. Elias, links op de foto. 1— 45 23 1 23 46— 90 68 2 34 91—135 113 3 37 2/3 136—180 158 4 39 1/2 181—225 203 5 40 3/5 226—270 248 6 41 1/3 271—315 293 7 413/4 316360 338 8 421/4 361—405 383 9 42 2/3 406—450 428 10 42 4/5 Van bevriende zijde ontvingen wij een de zer dagen het prospectus van een Duitschen groothandel ln conserven.: vruchtenconser- ven; groentenconserven; conserven voor menschen die aan suikerziekte lijden; jams; enz. enz. Allemaal tenminste voor het grootste deel artikelen, die wij hier in Nederland even goed, zoo niet beter fabrlceeren. Het merkwaardige nu van deze prijscou rant is een klein Ingevoegd papiertje, waar op (in het Duitsch natuurlijk) o. a. het volgende te lezen stond; „Wij verzoeken u ons te steunen door uw gewaardeerde orders en geen bulten- Iandsche waren te koopen." (Het vet ge drukte van ons. Red.) Dit stuurt dus een buitenlandsche firma aan haar Nederlandscbe klanten! Het zal een vergissing zijn een fatale vergissing misschien van den afzender, die het waarschijnlijk niet bedoeld heeft zijn buitenlandsche cliënteele deze les te geven. Wij zijn er echter niet nieuwsgierig naar. Wel echter zou het ons benieuwen te weten hoe een Nederlander daarop reageert! Het maximum aantal leerlingen per leer kracht kan aan een school gemiddeld nim. mer hooger zijn dan 45; het blijft er bijna altijd onder en hij een behoorlijke klasse-in- deeling, wat in greotere plaatsen met eenlgen goeden wil altijd is door te voeren, zal het ook practisch voor lederen onderwijzer zel den veel er boven zijn. De kleinere scholen komen zelfs niet aan een gemiddelde van 40 leerlingen per leerkracht. Er behoort.fantasie toe om te bewe ren, dat in de practijk de klassen gewoon- 1 ii k ongeveer 60 leerlingen zullen zijn. Socialistische fantasie. Ons landje is, zooals dat heet, Ontwoekerd aan de baren. Maar daarmee is men toch nog niet Aan 't einde der gevaren! Een lijn van dijken houdt ons droog, Doch gaat het water wassen, Dan hebben wij, tot ons behoud, Zorgvuldig op te passen! Het water wasthet heeft den strijd Opnieuw weer aangebonden, Alsof het dreigend zegt: ik heb Den t'rugweg weergevonden! De noodklok luidt! de angst groeit aan, Zal onze schuts bezwijken? De oude vijand geeft geen kamp En beukt en ramt de dijken. De vijand trekt langs Maas en Waal, Langs IJsel en kanalen De polders in, op steden aan Om driest te zegepralen. Maar nog wordt onze wapenspreuk: Je malntiendrai! beleden. En daarom wordt weer in ons land De water-strijd gestreden! MARTIN BERDEN. (Nadruk verboden). Voor den Rijn is een belangrijk hoogere waterstand te verwachten. Hedenmorgen werd van den Boven Rijn eer was gemeld van 1.11 M. voor Waldshut en 1.20 M. voor Bazel. Op den beneden-Duitscnen Rijn zet thans de was door, die direct na Nieuwjaar door het smelten van de sneeuw is opgetre den. Na dezen was zal de nieuwe stijging, welke thans op de bovenrivier is ingetreden, door zetten. Snelle was aan de Vecht. Donderdagavond is de Vecht zeer gaan wassen, zoodat een zeer abnormale stand be reikt is, waardoor te Weesp reeds enkele oever-paden en tuinen blank staan. Ook het verbindingswarer met de Keulsche Vaart dreigt te ovsrstroomen. Door krachtige ge- naalwerking te Muiden zal alleen onheil kunnen worden voorkomen. Bert us K. M. H. S. N.N. Jos. V. L. C. S. D. Th. A. W. N. K. B. K. J. H. Th. H. M. Th. F. H. N. A. E. S. V. J. L. V. C. H. V. d. B. 3.62 0.25 0.25 0.15 22.— 0.25 0.25 0.10 0.10 0.25 0.25 0.25 0.25 0.50 0.50 0.05 0.10 0.25 0.25 1 0 75 0.30 2.50 2.50 1.— 1.00 5.— AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA M •4 Stookt in uw haard, kachel of centrale verwarming onze in de afmeting 12/20 m.M. Wij bezorgen u deze anthraciet franco huis VOORDEELIGER STOKEN IS NIET DENKBAAR! Ook kunt u deze anthraciet mengen met andere kolen, waardoor u veel duurdere brandstof uitspaart. N.V. STEENKOLENHANDEL TETTERODEWEG 8—10, OVERVEEN Telefoon 11617, na 6 uur telef. 14106 PARIJS, 7 Jan. (Havas). Volgens berichten uit Duitsche bron .zou. Frankrijk tot dusver als schadevergoeding reeds een bedrag heb ben ontvangen, hetwelk dat zijner uitgaven voor het herstel der verwoeste gebieden zou overtreffen. Dit is niet juist. Aan vergoeding der schade aan goederen had Frankrijk op 1 April 1931 uitgegeven 97.881 millioen frs., terwijl nog 5 milliard moet worden betaald. Duitschland stortte ten behoeve van Frank rijk 8.151.030.570 rijksmark, waarbij ruim twee milliard voor de vereffening van schul den, die preferent zijn boven de herstelschul den. Voor de vergoeding van schade aan goederen betaalde Duitschland 31.404.075.811 francs. Hierbij dient te worden opgemerkt, dat de uitgaven voor het herstel der verwoeste ge bieden in hoofdzaak werden gedaan vóór de stabilisatie van den franc. In goud berekend kunnen de uitgaven voor het herstel worden geschat op 175 milliard aan kapitaal, en met inbegrip van de rente op 250 milliard. Afgekondigd is het Staatsblad, bevatten de de Wet van den 19den December j.931, tot verklaring van het algemeen nut der onteigening ten behoeve van verbouwirg van den stoomtramweg van Haarlem naar Leiden tot een electrlschen tramweg. Thans een aanhouding verricht Volgens het Rott. Nwsbld. zou het onder zoek naar den persoon, die in den avond van 15 December j.l. op den Goudschesingel te Rotterdam na afloop van een werkloozen- i vergadering een schot uit een automatisch i pistool op den chef der Bereden Brigade, den inspecteur K. F. van der Wilt, zou hebben gelost, thans zoodanige resultaten hebben opgeleverd, dat tot een aanhouding is over gegaan. Op grond van verkregen aanwijzingen ten gevolge van dit onderzoek Is n.l. de 19-jarige los-werkman J. T., afkomstig uit Capelle a. d. 1 IJsel, aangehouden en in het politiebureau aan den Oppert opgesloten. Naar de heer Geysendorffer, gezagvoerder van het K.L.M.-vliegtuig „Uil" vertrokken van Schiphol op 24 December en aangeko men te Batavia op 4 Januari telefonisch mededeelde, zijn behalve de drie passagiers AmsterdamMarseille en twee heeren van de Bata-Schoenfabrieken te Zlin, welke te Athene instapten en resp. te Rangoon en Batavia de reis meemaakten, met dit vlieg tuig nog twee Amerikaansche dames ver voerd van Rangoon naar Bangkok, alsmede ex passagier PalembangBatavia. In totaal werden dus met de „Uil" op verschillende trajecten acht passagiers vervoerd. De „Stanfries IV". die in den storm met man en muis op de Zuiderzee is vergaan TOKIO, 8 Jan. (V.D.) Tijdens een rit van den Japanschen keizer door Tokio, hebben onbekenden een bomaanslag op den keizer gepleegd. De helsche machine ontplofte juist vóór zjjn rijtuig, met het gevolg, da', de paarden voor het rijtuig werden gedood. Als de bom 1 seconde later was ontploft, zou de keizer ongetwijfeld het slachtoffer van den aanslag zijn geworden. Thans kwam keizer Hirohito echter met den schrik vri) en liep hij zelfs geen enkele verwonding op. De dader van den aanslag was een Koreaansch communist. De Koreaan nad nog een tweede bom bij zich, doch had geen gelegenheid meer deze te werpen, aangezien hij terstond door de politie werd gearres teerd. De politie had moeite om den man tegen de opgewonden menschenmenigte te be schermen. Merkwaardige werb'npzenoptocht van Pittsburg naar Washington, Minister Deckers naar Indië vertrokken. Staking bij de werkverschaffing te Jipsing- h ui zen. Max Tetzner, ond-Nederlandsche elftal speler overleden. Wederom stakingsrelletjes te Enschedé. Mazelen-epidemie in Den Haag. Barometerstand 9 uur v.m.t 7.53. Stilstand: LICHT OP: De lantaarns moeten morgen worden opgestoken om: 4.30. Hoogste barometerstand 756.9 te La Co- runa Laagste barometerstand 725.8 te Hapa- randa. Verwachting: zwakke tot matigen wind uit Westelijke richtingen, nevelig tot half of zwaar bewolkt, weinig of geen neerslag, weinig verandering in temperatuur. Morgen beginnen wij met de pu blicatie van een nieuwen roman, dien wij in de zeer bijzondere belangstel ling van onze lezers aanbevelen. Het is de even ontroerende als spannende geschiedenis van een gemengd huwe lijk tusschen een streng orthodoxen Engelschen landlord en een jonge, be gaafde katholieke schrijfster. Er is een zoon uit het eerste huwelijk en reeds onmiddellijk blijkt dat de vader doodsbenauwd is dat deze zich tot het katholieke geloof bekeeren zaL De conflicten blijven natuurlijk niet uit en beperken zich niet alleen tot het geestelijke domein. De bekeering van den zoon tot het katholicisme is ten slotte de oorzaak van een schijnbaar onherstelbare breuk tus schen de beide echtgenooten. Hoe deze elkander ten slotte weer terug vinden, wordt ons in de laatste zeer bewogen hoofdstukken verteld, die zeker niet zullen nalaten de lezers diep te ontroeren. Een sterk geschreven psychologi sche roman, dien onze abonné's on getwijfeld met spanning en voldoe ning zullen volgen. Misbruik bij Stad en Lande van Gooiland In de Donderdag te Bussum gehouden ver gadering van Stad en Lande van Gooiland signaleerde bij de behandeling van een voor stel tot wijziging van het reglement van orde voor de algemeene vergadering, dat het teekenen van presentielijsten wil vervangen door het nazien en tellen der lidmaatschaps kaarten, die bij den ingang van de verga ring moeten worden afgegeven, de heer de Bordes het misbruik, dat vele leden de pre sentielijst teekenen en dan verdwijnen. Spr. noemde dit oplichterij; het presentiegeld van ƒ7.50 wordt uitgekeerd en niet voor het teekenen van een presentielijst. De heer Hom merkte op, dat men dit mis bruik bij hoogere colleges dan Stad en Lande ook kan vaststellen. Uit de deskundige verklaringen van den secretaris en van den hoofdveldwachter van Stad en Lande, die door den voorzitter aan het woord werden gelaten, bleek nog dat thans van de c.a. 3000 leden, die ter alge meene vergadering ook teekenen voor ande ren, scherper controle werd onmogelijk geacht Men besloot ten slotte de volgende maatregelen in te voeren; ieder die de vergadering betreedt geeft zijn lid maatschapskaart af, ontvangt een controle- strook en moet deze strook als hij de verga dering verlaat in een bus deponeeren. De bussen worden eerst na de opening van de vergadering neergezet; het zal dus niet meer mogelijk zijn, dat iemand die vóór de opening de vergadering heeft verlaten, presentiegeld ontvangt, want alleen aan hen die de stroo- ken in de bussen hebben ingeleverd, wordt presentiegeld toegezonden.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1932 | | pagina 1