Peek Cloppenburg
Opruiming RESTANTEN
tweede blad
ZATERDAG 16 JANUARI 1932
Collectieve
arbeidsovereenkomsten
Inbraak in ÏJmuiden
HET POLITIEKE VONNIS VAN WARSCHAU
Schrijnend onrecht
k
De Pastoor zonder Kerk
ELCK WAT V/ILS
BLADZIJDE 1
EEN POLITIEKE NAÏEVELING
STADSNIEUWS
HET ERNSTIG ONGELUK OP DE SPOORBRUG B IJ ZWIJNDRECHT
ZEER LAGE PRIJZEN. MAATAFDEEUNG 25 pCt. KORTING
TREKJES No. 740.
Het jongste overzicht van het Centraal
Bureau voor de Statistiek omtrent den
omvang en den voornaamsten inhoud
der collectieve arbeidscontracten, loo-
Pende tot Juni van het vorige jaar,
Weerspiegelt alreeds den minder gun-
stigen bedrijfstoestand van verschillen
de ondernemingen.
Sinds 1 Juni 1930 bleek het aantal col
lectieve arbeidsovereenkomsten terug-
geloopen te zijn van 1538 tot 1478; het
aantal ondernemers bij die overeen
komsten betrokken, vertoonde een
hechts lichten teruggang, van 23524
hamelijk tot 23341. Daarentegen liep het
aantal werknemers, in bedoelde con
tacten opgenomen, terug van 385.564
tot 358.354.
Intusschen zijn onder meer nog ver
ballen en niet hernieuwd de landelijke
overeenkomsten in de metaalindustrie.
Welke op 1 Juni 1930 een aantal van
62827 en op 1 Juni 1931 nog 48430 ar
beiders omvatten; de overeenkomst'voor
de havenbedrijven te Rotterdam en die
Voor schepelingen ter koopvaardij. Op
de creditzijde komt alleen een op 1
September door partijen geteekende
collectieve arbeidsovereenkomst in de
aigarenindustrie, waarbij een 15000-tal
arbeiders betrokken zijn.
Al met al wordt de indruk gevestigd,
dat over 19301931 in de ontwikkeling
Van de collectieve arbeidscontracten zoo-
al geen ernstige achteruitgang, dan toch
stilstand is ingetreden. Met name het
aantal arbeiders, wier positie in die
contracten haar basis vindt, is reeds
VrÜ bedenkelijk verminderd, gevolg ver
moedelijk van de personeelsinkrimping,
Welke vele bedrijven reeds voor Juni te
sien gaven.
Zoolang intusschen nog de hoofdoor
zaak van de vermindering van het aan
tal bij de collectieve contracten bétrok
ken arbeiders bij de inkrimping van het
Personeel moet worden gezocht, is het
Verschijnsel irf zooverre nog niet ver-
cntrustend, dat het instituut der collec
tieve arbeidsovereenkomsten zelf intact
blijft. De economische crisis doet een
Verderen teruggang van het aantal in
collectieve contracten opgenomen werk
nemers verwachten, maar juist in een
crisis werkt zulk een contract stabili
serend; het legt niet slechts een duur
kant, maar ook een voortdurend con-
tact tusschen de ondernemers en hun
'rbeiders; het voorkomt wrijvingen, die
luist in een tijd van depressie maar al
te gemakkelijk ontstaan; het -biedt de
Gelegenheid om in rustige sfeer de be-
örijfsmoeilijkheden, waaraan de belan
den van beide partijen zitten vastge-
*°Ppeld, te overwegen.
Het collectieve contract verzekert rust
11 het bedrijf en aan rust is in dezen
ernstigen tijd meer dan ooit behoefte.
Vijftienhonderd gulden vermist
ev'aar ons Ihans ter oore komt. is eenige
~Ugen geleden ten nadeele van een kost-
jj*''2er van den heer B. in de Tuinstraat te
^Huiden uit de woning een kistje ont-
6emd met alle spaarpenningen, ten be-
aSe van 15C0, Vermoed wordt, dat
m&nd die met de situatie en de omstan-
^7 UiC "iet ut: öiuimiac en uc uuiauau-
3heden der bewoners bekend was, op het
Senbhk dat de kostjuffrouw eenigen tijd
Wozig was, het huis is binnengedron
gen
eB het geld heeft meegenomen.
In het „Algem. Handelsblad" van gister
avond levert de bekende Amsterdamsche
predikant ds. A. J. H. van Hoogenhuyze een
ietwat verlate nabeschouwing op de Am
sterdamsche raadsverkiezing van het vorig
jaar.
Hij heeft zich afgevraagd „wat de Am
sterdamsche gemeenteraadsverkiezing ons te
leeren heeft" en is na zeven maanden over-
denkens van overijling althans mag ds.
v. Hoogenruyze niet worden beticht tot de
conclusie gekomen, dat de protestantsch-
christelijke partijen, niet slechts van Am
sterdam, maar van heel ons land, de Chr.-
Historische Unie, de Anti-Revo" utionaire
Partij, de Hervormd Gereformeerde Staats
partij, de Staatkundig Gereformeerde Partij
en de Christen Democratische Unié, één
groot nationaal eenheidsfront moeten vor
men tegen socialisme en communisme, dat
den klassenstrijd predikt eenerzijds, en an
derzijds „tegen het Roomsch-Katholicisme,
dat ons land wil onderwerpen aan den paus,
en ons land wil geregeerd zien in ultramon-
taanschen geest".
De waarde van het grandiose plan van
ds. van Hoogenhuyze een oogenblik buiten
beschouwing latend, vragen we ons af,
waarom het juist de Amsterdamsche raads
verkiezingen van het vorige jaar zijn ge
weest, welke hem op het lumineuze idee
hebben gebracht. Als we goed zien, is er
sinds de invoering van de evenredige ver
tegenwoordiging in de politieke verhoudin
gen in ons land niet zoo erg veel veranderd,
tenzij dan en we betreuren dat met ds.
van Hoogenhuyze, zij het om een andere
reden dat de protestantsch-christelijke
partijen verder uit elkaar zijn gegaan, min
der een eenheidsfront vormen dan ooit. Al
weer dus, ds. van Hoogenhuyze gaat niet
overijld te werk.
Intusschen is dat nog geen waarborg, dat
we met een politicus te doen hebben. Ds.
van Hoogenhuyze heeft ook een program
opgesteld en een der punten daarvan is: „het
optreden van een krachtige nationale pro
testantsch-christelijke regeering, alleen ver
antwoordelijk aan Hare Majesteit, die haar
tot regeeren heeft geroepen".
Een nationale protestantsch-christelijke
regeering, een krachtige nog wel, steunend
op nog geen dertig man, verantwoordelijk
niet aan de Staten-Generaal, maar aan de
Koningin!
Ds. Van Hoogenhuyze is een naïeveling,
die, met de beste bedoelingen, den vader-
landsche bodem rijp zou maken voor de
revolutie. Gelukkig, ook voor de protes
tantsch-christelijke partijen, is niet hij
het,, die de politiek in Nederland maakt.
„Thalia"
Een liefdadigheids.Tooneelaovond.
Het Haarlem's Gemengd Tooneel „Tha.
lia" geeft Dinsdag a.s.. aanvang 8.15 uur,
een donateursavond in den Jansschouw.
burg. Opgevoerd zal worden, onder regie
van J. P. v. d. Nouwland. „Strijd", spel in
vier bedrijven van Simon Augura.
Ook zal bovengenoemde tooneelvereeni-
ging een liefdadigheids-tooneelavond geven
en wel Vrijdag 29 Januari, eveneens in den
JansJansschouwburg. Dan zal een reprise
van „Strijd" gegeven worden, terwijl de
heer Elsnerus met zijn strijkje belangloos
medewerking verleent.
Het bestuur van „Thalia" is er in ge.
slaagd in samenwerking met het hoofdbe
stuur van den R.K. Volksbond dezen avond
te organiseeren. De baten komen ten goede
aan de werklooze-leden van den R.K. Volks,
bond. Natuurlijk zal dit streven om den
werkloozen eenigen steun te verschaffen op
prijs worden gesteld, en zal er 29 Januari
geen plaats in den Jansschouwburg onbe
zet blijven!
Middagconcert H. O. V.
De Haarlemsche Orkest Vereeniging geeft
Zondag 17 Januari des middags te half drie
een concert in de Gemeentelijke Concertzaal
onder leiding van Marinus Adam.
Uitgevoerd zullen worden. Ouverture
Coriolan" en Symphonie no. 7 A dur, beide
van L. van Beethoven! Ouverture „Nach-
klangee von Ossian", Niels Gade, en Vasan-
tasena (Suite aus der Musik zu dem altin-
dischen Schauspiel) van Joh. Halvorsen.
Niet in BrestLitowsk, zooals voortdurend zoodat de ongelukkigen moesten aannemen.
de nieuwbladen melden, maar in de hoofd
stad van het Pilsoedski-Polen zelve, in War
schau is 't proces tegen de leiders der par-
lementsoppositie gevoerd en het rechtsver-
krachtend vonnis uitgesproken. In BrestLi
towsk hebben ze in het gevang gezeten en
zijn ze op onmenschelijke wijze gefolterd.
Onder de namen, die in het nieuwe Polen
en ook buiten zijn grenzen een goeden klank
hadden, staan die van den vroegeren minis
ter-president Witos en der ex-ministers Klei-
niz en Barlichi niet minder op den voor
grond dan die van den wereldbekenden ad
vocaat dr. Liebermann, leider der Poolsch?
socialisten en van professor Fragier, die m
den loop der laatste jaren op vele interna
tionale congressen Polen en zijn zaak zoo
waardig vertegenwoordigde.
Deze vooraanstaande mannen en nog vijf
andere leiders van partijen, die heden ten
dage in oppositie staan tegen het regime van
den ex-socialist, Josef Pilsoedski, verdwijnen
thans volgens het vonnis van 't Warschauer
gerechtshof voor den duur van jaren achter
de poorten van de gevangenis. Het is voor
dengene, die het nieuwe Polen niet kent,
bijna niet te gelooven, dat dit werkelijk kan
gebeuren. In den herfst van het jaar 1930
heeft maarschalk Pilsoedski hen zonder vorm
van proces in de vesting der gruwelen te
BrestLitowsk laten opsluiten. Daar heb
ben ze maanden lang allerlei folteringen on
dergaan en zwaar zielelüden verduurd. Wij
herinneren er slechts aan, dat ze des nachts
herhaaldelijk uit hun cellen werden gehaaid
en buiten tegen de muur der vesting werden
geplaatst. Revolvers werden afgeschoten.
De brug nabij de v.h. Hollandsche Cultuur mij. aan de Leidschevaart te Bennebroek,
die onlangs vernieuwd werd
dat hun laatste uur had geslagen en zij dus
de marteling van den doodstrijd ondergingen.
En waarom? Omdat Pilsoedski vreesde, dat
zij in vrijheid een Sejm, een parlement bij
de verkiezingen tot stand zouden brengen,
dat hem, den dictator, niet aangenaam was.
Omdat de maarschalk den kiezers schrik
wilde aanjagen door de leiders gevangen te
zetten. Deze mannen moesten nu ook op
dictatoriaal bevel worden veroordeeld en van
hun goeden naam en roep beroofd.
Juist in de laatste dagen is er in de ver
schillende afdeelingen van het parlement
bitter geklaagd over het toenemen van
anti-Poolsche propaganda in de wereld Hoe
komt het, werd er gevraagd, dat in de Wes
telijke wereld tegenwoordig een beeld van
het nieuwe Polen ontstaat, waaraan zelfs de
maarschalk en zijn trawanten niet met
schouder ophalen kunnen voorbijgaan? Men
heeft besloten „tegen-propaganda" te ma
ken. Men zendt den genialen pianist Pade-
rewski, die het Amerikaansche volk reeds
zoo dikwijls in vervoering brcht, naar de
Vereenigde Staten, om. nu niet door piano,
spel, maar door voordrachten enthousiasme
te verwekken ten gunste van Polen. Waar
schijnlijk zal men echter in Amerika méér
begrip toonen voor den kunstenaar Pade-
rewski dan voor den propagandist der re
geering, die de schande van Brest.Litowsk en
van het vonnis van Warschau draagt.
Het is gelukkig in onzen tijd een onbe
gonnen werk om propaganda te maken voor
een land, wiens rechters op bevel van de
regeering de leiders der oppositie eenvoudig
achter slot en grendel zetten, alleen omdat
ze hadden geprobeerd de partijen der lin
kerzijde tot één bloc aaneen te sluiten. Het
vonnis spreekt uitdrukkelijk uit, dat de ver
oordeelden niet de grondwet hebben wil.
len schenden. En toch gevangenisstraffen
tot twee en een half jaar toe! Het schijnt,
dat het PUsoedski-Polen er niet om geeft
voor een rechtsstaat te warden gehouden.
Geeft het daar wel om. dan zal het zaak
zijn, dat een beroepingsinstantie zoo snel
mogelijk het vonnis van Warschau vernie
tigd.
Het schandelijkste is, dat de veroordeelden
ook beroofd werden van de burgerlijke eere
rechten. Tot dusver waren ze nog leden van
het parlement. Nu worden ze gedwongen en
buiten gezet, want volgens de grondwet
kunnen geen menschen. die beroofd zijn van
de burgerlijke eererechten, leden van den j
Sejm zijn.
De Poolsche bladen melden, dat de rap.
porteur der gerechtscommissie vrijspraak
pleitte, maar dat het oordeel tot stand kwam
door het votum van den voorzitter alléén.
Het is een gunstig teeken voor het Pool
sche volk en een ongunstig voor Pilsoedski,
dat het vonnis in geheel Polen een verplet
terenden indruk heeft gemaakt.
De plek, waar het ongeluk plaats had. Lnzet II. Zeylemakers,
de eenige overlevende
uit Leeuwarden,
English Association
Lezing vaa mr. John Story.
De heer John Story heeft dezer dagen voor
de leden van de afdeeiing Haarlem van de
English Association een lezing gehouden.
Dr. Proper opende den avond.
Mr. John Story heeft, om een tafereel uit
een roman of verhaal te laten leven, slechts
zeer weinig attributen noodig. Décors ge
bruikt hij absoluut niet en zich met behulp
van een pruik en enkele kleedingstukken en
een doek of pet metamorphoseeren in een
grijsaard, boer of priester, is voor hem het
werk van een oogenblik.
Voor de pauze typeerde mr. Story per
sonen uit diverse romans van bekende schrij
vers uit de negentiende en twintigste eeuw.
Na een dramatisch fragment uit Mary
Correllie's „Sorrows of Satan", droeg mr.
John Story een deel voor van den roman
„Under the greenwood tree", een van de
vroegere romans van Thomas Hardy. Deze
geestige voordracht werd herhaaldelijk door
lachsalvo's onderbroken.
Mr. Story had twee fragmenten uit wer
ken van den onlangs overleden Hall Caine
gekozen. In beide fragmenten typeerde hij
een man in hevige gemoedsbeweging, in het
eerste, uit „The Christian", den priester John
Storm en in het tweede „The Beemster"
den ouden rechter op het eiland Man.
Buitengewoon veel indruk maakte de voor
dracht van de bekentenis van een voor gek
gehouden moordenaar uit een van de „Tales
of Mystery and Imagination" van den
Amerikaan Edgar Allan Poe. Met twee gees
tige voordrachten oogstte mr. Story veel
succes.
Na de pauze gaf mr. Story zijn visie van
een aantal figuren uit de romans van Char
les Dickens: „Martin Chuzzlewitz", „Nicho
las Nickleby", „Tale of two cities" en „Our
mutual friends". Op verzoek droeg hij hierna
nog enkele fragmenten voor uit „The Pick
wick Papers" en „Oliver Twist", terwijl hij
tot slot een magnifieke uitbeelding gaf van
den vrek Scrooge uit „A Christmas Carol".
Na afloop werd den Engeischen voor
drachtskunstenaar een ware ovatie ge
bracht. Dr. Proper sloot met enkele woor
den dezen zeer geslaagden avond.
De eerste spade in den grond
Door de Bouwcommissie van de nieuwe
Parochie, toegewijd aan O. L. Vrouw van
Altijddurenden Bijstand te Santpoort, is aan
de Haarlemsche Aannemingsmaatschappij
P. Rosenhart de bouw van kerk met toren
en pastorie opgedragen. Volgende week gaat
de eerste spade in den grond. De bouw
pastoor hoopt natuurlijk van harte, dat Ko
ning Winter niet zijn scepter zal zwaaien in
Santpoorts dreven, want voor het storten
van beton ten behoeve der fundeering kan
hij sneeuw en vorst missen als kiespijn. De
berekening is, dat het bouwwerk in het na
jaar van 1932 geheel en al zal zijn voltooid.
Met deze gebeurtenis gaat de pastoor zon
der kerk nu een echte bouwpastoor worden.
Hoeveel steenen zouden er wel voor den af
bouw noodig zijn! Wanneer nu iedere kran
tenlezer en -lezeres een dubbeltje zou willen
afdragen voor een bouwsteen ten bate van
het Maria-heiligdom, wat zouden we dan
spoedig onder de pannen zitten. Groote zor
gen echter benevelen nog steeds den hel
deren Santpoortschen hemel. Want dat 't
daar een hemeltje zal worden, daar twijfelt
niemand aan! Schitterende omgeving in de
onmiddellijke nabijheid van de grootstad, en
in de verre toekomst een verbinding met de
electrische tram, een gezellige dorpskerk met
een bloeiend godsdienstig leven. Voor Room-
sche gezinnen, liefst groote, om te water
tanden! Katholieken, zoo roep ik u nu reeds
toe, vestigt u te Santpoort!
En nu nog een vriendelijk verzoek aan de
zelatricen en dames, die zich hebben ge
ïnteresseerd voor den verkoop van de mooie
devotiekaart, weet u nog wel, met dat aan
doenlijk slagvers! De bouwpastoor zou gaar
ne wenschen, dat zij, die nog iets van geïnde
bijdragen onder hunne berusting hebben,
deze gelden a.s. Zondag komen afdragen
aan het Zusterhuis, liefst 's middags tus
schen 2 en 4 uur. Want u begrijpt natuur
lijk, dat elk dubbeltje van harte welkom is.
In dank mocht ik nog enkele gouden sie
raden ontvangen, bestemd voor Ciborie en
Monstrans. Wie weet, ontdekken we bij het
graven voor de fundeering een schatkamer
van Toet-Ank-Amen!
De Pastoor zonder Kerk,
A. F. J. GOOSSENS, pr.
Zusterhuis „St. Catharina",
Rijksstraatweg 367, Haarlem (Noord),
Gironummer 52458.
HET VAASJE.
Comedietje.
Personen:
Karei; de jarige.
Keel; z'n vrouw.
Hora; zuster van Karei.
Jaap; man van Dora.
Arie; broer van NeeL
Henk; broer van Karei.
Hog eenige bloedverwanten, onzichtbaar.
^Speelt op 'n bovenwoning. Men zit gezellig,
'n koekje, 'n glaasje, 'n sigaartje.
Karel (bekijkt 'n vaasje) Waar zalle we
"«ffzette, vrouw?
nEel. 'k Zou zoo zegge: op de schoor-
®®hmantelzal fijn staan...-.
t> RA. Ben je nogal tevrede over je ka-
Karei?
«ARel. Noüen öf! Je heb 't goed
^te, hoor Dora!
°RA. Ja, je weet werentig niet, wat je
Piet
Voor
We
foil!
h man mot koope.ik zeg tege Jaap
^ste maar zoo'n vaasle nemein 'n
Y, ,8 huishouwetje kanne ze d'r altijd nog
zooies bij gebruike.
Nou! Ik hou me tenminste ook aan-
fooirt n' hoor> as 'k Jarig ben. Zelf 'n aardig-
b;ln, d'r bij koopedaar kómt door-de-
Pog iet vande tiJe ziJn tegenwoordig
fo st mool! Zet nou weg vaasle> Karei,
Zo0 'r 0 er te aaie of 't 'n P°esie is
j.^teen valt 't nog kapot!
f)ar, - En dan krijg je Neel an je nek!
bt en drinkt uit).
Nou> dat wil ik wel es zien! (volgt
aPs voorbeeld')
tach Ja> anders ik welNeel van
en kilo an de nek van Karei van vijf
Kar S lcilo! (doet als J. en A.)
Vallei "'"- Ja> ik zal me kadoo kapot late
Wel; J Kadoo van me bloed-eige zuster nog
«er,
Kan
Plaas
je net denke! 't Kadoo, dat 'n
Schor?"s in de kamer krijgt.... hier op de
jWsteenmante)....
bie ho.r*' ^et 't 'r nou maar op
ik hou
ViejT-vast met je gijntjestjasses, daar
Harp ast' Zet nou neer!
daar aL. Ncm mensch, hou je haaks
Waats,at al! (zet 't op de bestemde
foet^to Ziezooen nou blijf je d'r af
^tec-a"e' boor!
fopw Nacht) Is 't mijn vaasie, of is 't
w vaasie?
J
ARIE. Ons vaasie mot je zegge.
JAAP. Ja, man en vrouw is één!
NEEL. O-zoo! En nou 't daar staat
blijft 't er staanen 't komt 'r alléén van
daan om stof af te nemen, 't Is 'n pronkie,
en géén speeldingetje
DORA. En dat jullie d'r maar veel jare
naar magge kijke, hoor!
KAREL. Dank je, Doraf
NEEL. En dat je d'r nog lang getuige van
mag zijn.
DORA. Ik hoop 't waar te neme.
NEEL. Heb je d'r Dora al 'n zoen voor ge-
geve, Karei?
KAREL. Ja hoor! Maar ze kan d'r nog
wel eentje krijge, hoor! Asjeblieft! (drietal
zoenen; Dora gilt.)
DORA. Hou op, malle klier! Je maakt me
heele haar in de warpas late perreme-
nente
KAREL. Op me verjaardag ben 'k altijd
royaal, dat weet je! Zeg, drinke jullie es
uit! Neel, je let niet op je gaste!
NEEL. Gunst ja, laat 'k nog es inschin-
keKarei, bedien jij je broer en je zwa
gers! (flesch)
KAREL (flesch) Arie, nog 'n ouwe bolsie?
ARIE. Ja goed.... maar alleen de boven
ste helft vol!
KAREL. Henk, jjj zoo'n bovenste
hellef ie?
HENK. Ja, voorloopig dan! Straks zalle
we wel weer zien!
KAREL. Jaap?
JAAP. D'r blijft niks in voor de andere
filleseteerders!
KAREL. Dan motte ze maar niet zoo
laat komme!
DORA. Ja, waar blijve ze eigelijk?
NEEL. Mien en Jans hebbe we vanmiddag
al gehad..., nou, en Piet zal dienst hebbe
tot 'n uur of tienen ze vrouw en doch
ter zalle liever gelijk met hem meekom-
me's Kijke, dan krijge we Stien nog
en Hein met ze meissieen.
KAREL. Waar heb 'k me sigare gelate?
O, daar legge zetoe manne, steek op
NEEL. Allemaal voorzien van nattigheid?
Toe, Door, neem 'n sukkelaatje.... (schaal
tje)
DORA (uitkiezend) Verdikkempie, wat "n
fijn spulzou 'k die neme? Zit daar fon
dant in?
NEEL. Nee, marsepijn of zooies....
ARIE. Karei kijkt weer naar ze vaasie!!
HENK. Jadaar is ie verliefd op!
Proost! (drinkt)
ANDEREN. Santjes! Daar ga je!
Dat we ze nog lang magge krijge!
KAREL. Is dat nou glas, of wat ls 't
eigelijk!;
JAAP. Ja, ik weet niet hoe die knul 't
noemde't lijkt glas, maar 't is 'n soort
steen.... 't mot 'n nieuw soort vaasies we-
ze
HENK. 't Zal in elk geval géén goedkoop
spul zijn.
DORA. Nee, dat is 't zeker nietmaar,
ach jaKarei is maar ééns in 't jaar
jarigen as je dan weet, dat hij en Neel
'n mooi dingetje waard zijn
ARIE. Ja, dat is zoo!
DORA, 't Ziet er altoos knappies uit
hieren dan hei je plezier van zoo'n ka-
dootje.... (drinkt plechtig)
HENK. Karei! Ze solleseteert weer naar 'n
zoen, hoor!
DORA (snel glaasje neerzettend, en afwe
rend) Nee! Nee! Blijf maar rustig zitte
daar!
KAREL. Wees maar niet bang, zus! Ik
zal je permenent-wafel niet verrinneweere
Toe, mensche, jullie drinke niet nadat jullie
geld hebbe!
ARIE. (glaasje leegwippend) Op jouw ver
antwoording, zwager! Ik wil strakkies niet
graag zure gezichten zien bij die leege
flesch!
KAREL. Vent, maak jij je nou geen kop
zorg! Ik heb nog 'n kruikie in reserf, hoor!
HENK. Grietverdikkeme(wipt ook
leeg) Nou hoef ik óók zoo zuinig niet meer
te doen!
NEEL. Toe, Jaaplaat jij je nou ook
niet onbetuigd! Je hoort, dat Karei nog wat
achter de deur heb staan. En daar zegt die
stiekemerd me niks van!
JAAP (drinkt uit): Nou Karei, daar ga je
dan! Op je lange leve!
DORA. Dan zal ik ook maar es leegmake.
Wat is dat eigelijk voor spul?
NEEL. Juffertje in 't groenNiet goedkoop,
maar verduveld lekker.
DORA. Ja, merakels fijnis daar óók
reserf van?
KAREL. Drink jij nou maar leeg en wees
maar niet bang, dat 'r te kort zal zijn.
ARIE. Je kan wel merreke, dat ie pas over-
geld heb gevange
HENK. Nou staat ie waarachies weer met
z'n vaasie te vrije!
NEEL. Wel alleblijf T nou af, Karei!
Je vergeet Jaap ze glaasie.
KAREL. Ik vin 't zoo'n tof dingetje....
Daar hoort nou zoo'n bossle van die.... hoe
noem je die dinge.... met die zilvere blaad
jes....
DORA. Judaspenning.
KAREL. Precies! Judaspenning, dat hoort
'r in....
NEEL. Of anders 'n paar takkies van die
willege-katjea.
KAREL. Ja! Zal ook sjiek staan!
DORA. Denne-katjes bedoel je.
NEEL. Wel nee! Hoe kom je dóór bij? Ze
hiete willege-katjes. Je bedoelt toch van die
wollige bolletjes
DORA. Ja.... 'n beetje langwerpig
meer fluweel-achtlg.dat zijn denne-
katjes.
NEEL. Ach, meid, je heb 't mis! Wie heb
'r nou ooit van ze leve van denne-katjes
gehoord? Die bestaan niet!
HENK. Ja, ik geloof, dat Neel gelijk
hebmaar ik wil d'r niet om strjje, want
ik ben geen blomme-kenner.
DORA. Nou, en ik weet zeker, dat 't den
ne-katjes zijn.
ARIE. Dan houwe we t op denne-kat
jesjij ook je zin.
NEEL. (hinderend lachje) Nee, om de
bliksem niet! Ik zal d'r netuurlijk geen herrie
om makemaar ik ben d'r heilig van
overtuigd, dat 't willege-katjes zijn. (spot
giertje). Ik zie al 'n denne-boompie met van
die katjes d'r an! Om je naar te lachen!
DORA, (stug) Wat 'n lol! En dan maar
stokstijf vol te houweZal jij d'r nou
zooveel meer verstand van hebbe as ik?
NEEL. Daar is geen verstand voor noo
dig! 'n Tafel is geen stoelen 'n kachel
is geen schemerlampen 'n willege-katje
is geen denne-katjedat weet 'n kind!
DORA, (nogal nijdig). O, zooi Dus ik heb
geen verstandik ben nog minder as 'n
kind.
KAREL. Nou ja, zoo bedoelt Neel 't
niettoe, heeren, drink es leeg!
DORA, (wrokkerig) Ja maarze zegt
't dan toch maar. En dan die flauwe kul
van 'n tafel is geen stoelen willege-
katjes benne geen denne-katjes. Dan kan
ik evengoed zegge: dennekatjes benne geen
willege-katjesdaar hoef je net zoo min
verstand voor te hebbe....
NEEL. Maar Dooras ik nou zeker
weet.
DORA. En as ik nou zeker weet.... Zeg
jij nou es, Jaap
JAAP. (aarzelend) Ja.... ik docht ook
van dennekatjes.
NEEL. Dat lieg je! (wordt nu kwaad) Dat
lieg je tegen beter weten inl Je durft om
je vrouw niet voor de waarheid uit te kom
me!
DORA. Je mot zegge dat ie onder de plak
zit!
NEEL. Dat laat ie nou tenminste blijke!
Hij weet net zoo goed as ik, dat "r geen
sprake is van willege.... eh.... van denne
katjes.
L PORA. (treiterende schaterlach.) Hier zoo!
Daar sprak ze d'r eige al tege! Zie je wel,
dat je 't zelf niet eens meer weet!
NEEL. (zich steeds meer opwindend) Ik
verspreek me effe, sufferd! Door jouw idioot
gebazel over denne-katjes! Die nooit be
staan hebbe!
DORA. Willege-katjes hebbe nooit be
staan!!
NEEL. Hoor nou zoo'n akeligheid.
DORA. Akeligheid? Dat mot je nög es
zegge!
JAAP. Hou je toch kalm, Dora....
DORA. Mot ik me kalm houwe, of zi)?!
(opwinding als Neel).
JAAP. Nou jaje bent niet in je eige
huis.
DORA. Mijn 'n biet! Ik sta op me recht!
KAREL. Hoor nou es eveü Dat begint 'n
beetje van recht te prate't lijkt de vol
kerenbondsvergadering wel! Vooruit, maak
je glasie leeg! Dan drinke jullie 't af!
DORA. D'r valt niks af te drinke! Ik sta
op me recht!
HENK. Toe, Doorschei nou uit met
dat gezanik....
ARIE. Ja't is al lang mooi geweest
Je most je eigelijk schame.... om zoo'n
kleinigheidje.
DORA. Ja, jij zal je zuster ongelijk geve!!
Je viel nog liever van je geloof af, stroop-
likker.
ARIE. Wat zelt ze nou? Strooplikker?
DORA. Ja, dat ben je! Dat ben je....
altijd geweesten 'n huichelaar d'r bij!
Daar sta je voor bekend in de heele famiel-
je!
NEEL. Laat je je dat zegge, Arie? Zou je
zoo'n merakel niet in d'r lurve neme?
KAREL. Blijf jij nou kalm, Neeltoon,
dat je de wijste bent
DORA. Zeg meteen maar, dat ik 'n idioot
ben!
KAREL. Je stelt je wel an als 'n Idioot
is dat 'n manier I Dat komt op ver jaar
visite en maakt 'n heibel van heb 'k jou
daar....
DORA. Wie ls 'r begonne met heibel ma
ke? Wie ls 'r begonne?
NEEL. Jij!
DORA. Jij!
NEEL. Je liegt t, valserik!
JAAP. Ho! Ho! 'n Beetje minder is óók
goed, hè! Je mot niet beleedigend worde,
Neel.
NEEL. Dat mot je tege je vrouw zegge,
klier! Maar daar ben je 'n veels te bange
stinkerd voor!
JAAP. (staat op.) Is 't nou uit met die
hatelijke gezegdes, ja of neel
NEEL. Ik laat me in me eige huis niet t
zwijge oplegge.... versta Je dat?
ARIE. (staat op.) Daar heb je gelijk ia,
Neel! (kwaad tot Dora en Jaap). As ik hier
de baas was hadde jullie allebei al 'n tik op
je ooge gehad.
HENK. (staat op.) Wor jij nou ook niet
driftig, Arie! 't Is hier al bende genogt.
JAAP. Wat wou jij prate van tik op je
ooge? Heb je misschien al es gevoeld wat
dat is? Dan wil ik je wel evetjes(Dera
houdt heb vast. Allen staan nu. Gepraat en
geschreeuw)
KAREL. Stilte, zeg ik! Wie z'n bek niet
houdt kan ophoepele(maakt zich zeer
zenuwachtig.)
DORA. Ga maar mee, Jaap.... maak Je
hande niet vuilwe gane na huis! Ik heb
'r genog van! (jankend) Daar neem je 'n
duur kadootje voor mee! 'n Vaas van twee
vijf en zeventig! Ze benne nog geen ding
van 'n cent waard!
KAREL. (grijpt 't vaasje en smijt 't in
scherven) Daar lelt je kadoo! Ik wil 't niet
eens meer zien! En. nou d'r uit jullie
tweeen dirèkof ik zal jullie es
laten zien, dat 'k al twaalf jaar voorslaan-
der ben!!! (Gegil en geschreeuw. Neel houdt
Karei vast; Dora houdt Jaap vast: Henk
houdt Arie vast. Er wordt hard gescheld.
Stilte.)
KAREL. Daar heb je de andere familie.
NEEL. Mooie boel is datwat motte ze
nou wel denke?
DORA, (uitvallend) Ze magge gerust wete,
dat jij
HENK. Nee, Doorlate we nou ver
standig zijnje mot nooit je vuile wasch
buiten de deur hange. (heviger schel) Daar
belle ze alweer. Toe, Neel, trek jij nou
ope.... ennehierzoo.... allemaal ons
glaasie in onze handeen zinge van de
jarige job gaat nooit verlorevruitze
hoeve niet te wete, dat we an 't ruzie make
geweest zijndoor 't zinge hebbe we de
bel niet gehoord.
KAREL. Ja, goed.... (N. loopt al naar 't
portaal) Toe nou, mensche..vergal mijn
verjaardag nou niet.... voor mijn pleizier
dan!
HENK. Nou, vooruit met de schuit! (ze
nemen haastig hun glaasjes; Arie schopt da
scherven onder de kast.)
ALLEN. „En de jarige job gaat nooit ver-
looooore, falderalderiere, falderalderiere.
(Ze blijven zingen. De overige familie-Ie.
den komen naar boven; beginnen op de trap
vroolijk mee te zingen. Neel zingend terug.)
DORA, (nog even gauw in Neel's oor sis
send) Denne-katjes! (zingt weer mee.)
NEEL. (precies hetzelfde.) Willege-katjes!
(zingt weer mee.)
Doek.
