THERMOGENE
tweede blad
JEZUÏET - EX-KROONPRINS
VAN SAKSEN
Pater Georg over zijn Roeping
ZWERVERS IN DUITSCHLAND
Een leger van verwaarloosde kinderen
De tramdienst Amsterdam-
Haarlem-Zandvoort
De toestand in het
Verre Oosten
Uit de Engelsche textiel
industrie
Dreigende loonstrijd
Brand in Axel
Proces over een
treinbotsing
.-VS.
MAANDAG 18 JANUARI 1932
BLA l )Li j t -
Tuschen 9 en 4 uur een 20-minuten-
dienst
De diplomatieke betrekkingen met
Japan afgebroken?
Dreigende moeilijkheden
In de Poolsche industrie
28 Dieren verbrand
HET TE DE HOEF GEVONDEN
LIJK
Onbekend ongeluk met 68 dooden
HOEST, GRIEP, RHEUMATIEK,
STEKEN IN DE ZIJDE, PIJN
IN DE LENDENEN ETC
De voormalige koninklijke familie van
Eaksen is altijd een voorbeeld geweest van
uitmuntend katholieke familie van de
öaad. De wufte wereld rondom het „fin de
siecle stond verbaasd te kijken, toen een zoon
Van dit koningshuis, prins Max, de broeder
van den regeerenden Koning Friedrich Au
gust, afstand deed van alle aardsche groot,
beid en priester werd. Deze werd priester ge
dijd in 1906, werkte langen tijd als eenvoudig
kapelaan en werd tenslotte professor in de
filosofie aan de universiteit van Freiburg in
Zwitserland, welk ambt hij nog steeds be
kleedt.
Toen in 1918 na den wereldoorlog, ten ge
volge der omwenteling in Duitsehland, ook in
Saksen de dynastie ten val was gebracht,
duurde het maar kort, of de wereld kon zich
*eer verbazen. De voormalige kroonprins van
Saksen, Georg, volgde het voorbeeld van zijn
heeroom en werd priester, werd Jezuiet en
draagt thans den titel Pater Georg van Sak.
sen S.J
Korten tijd geleden vertoefde hij in Opper-
Silezië om religieuze voordrachten te houden.
De hoofdredacteur van de „Oberschlesische
Zeitung", dr. Rudolf Jokiel, had bij die ge
legenheid een gesprek met den pater-prins
over een persoonlijke kwestie en over vragen
betreffende de zielszorg. Dit gesprek zal on.
getwijfeld ook onze lezers interesseeren. Wij
geven daarom hieronder eene bewerking, die
Wj ontleenen aan het fraaie katholieke
.Weekblad „Schonere Zukunft".
Een jeugdige, frissche, kaarsrechte, klaar-
blikkende en klaardenkende man in eenvou
dig zwart gewaad dat zich in niets onder
scheidt van dat van een wereldgeestelijke,
staat voor ons. De stemming is direct uiterst
hartelijk. En wij praten over en weer over
alles, wat ons belang inboezemt. De prins is
een en al eenvoud en naturlijkheid. „Maar,
Koninklijke Hoogheid, ik zou toch graag iets
Van ons gesprek in de pers willen publicee.
ïen". Meteen ontstaat er bedachtzaamheid,
terughouding bij den prins: „Ik wil niet, dat
er voor mij in de pers wierook wordt ge
strooid. Ik heb niet graag dat men zich al te
zeer met mijn persoon bezighoudt. Een on-
densman betaamt terughouding en strenge
reserve." Ons antwoord luidde: „Neen, Hoog
heid, hier gaat het niet om persoonlijke be.
wierooking of om sensatie. Maar u moet in
zien, dat het katholieke volk er trotsch op is,
dat de erfgenaam van een der oudste katho
lieke Koningshuizen alle aardsche rijkdom-
Uien heeft prijsgegeven, zich in dienst van
den Koning der Koningen heeft gesteld en
zich niet terugtrok in een stil, behagelijk par.
ticulier leven, maar naar het woord van den
apostel „alles voor allen" wilde worden en
zijn, om aan heel het volk de geestelijke hulpe
te brengen, die het in deze tijden van nood
zoozeer noodig heeft."
De pater-prins dacht even na en zeide dan,
dat hij zou antwoorden op de vragen, als zij
ten doel hadden tot stichting en nut van het
katholieke volk bij te dragen.
„Wat heeft u tot het priesterschap ge
voerd? Was het de opvoedende invloed van
uw koninklijk huis?"
„Mijn familie heeft aan een strenge religi.
euze opvoeding altijd groote waarde gehecht.
Daarbij kwam, dat de diaspora (Saksen is
overwegend protestant), waarin wij leefden,
nitty d weer aanleiding gaf tot godsdienstige
debatten en opwekte om zich innerlijk met
de vraagstukken des geloofs bezig te houden.
Dan brak de oorlog uit, dien ik van 1914 tot
1918 medemaakte. Vooral in het laatste an.
derhalf jaar was ik veel in de voorste loop
graven bij de Saksische soldaten en ik heb
daar den psychischen en moreelen nood
'.eeren kennen van den eenvoudigen soldaat
to{ aan de officieren toe. De geweldige ver
woesting, die de oorlog met zich bracht, de
melle vergankelijkheid van al het aardsche
maakten op mij een schokkenden indruk. Dan
twam de revolutie, die den troon deed ver
dwijnen en nog dieper de betrekkelijkheid van
rl wat aardsch is, deed beleven. Voor ons ont
stond de noodzakelijkheid om uit te zien naar
sen nieuwe taak, naar nieuwe mogelijkheden,
waardoor wij het volk konden dienen. Ik be
gon in 1918 rechts- en staatswetenschappen
te studeeren. Spoedig kwam mijn roeping tot
het priesterschap, die lang onbewust in mij
sluimerde en waartoe ik door mijn religieuzen
aanleg bijzondere condities meebracht, mij
levendig tot bewustzijn. 1919 begon ik theo
logie te studeeren en in 1924 werd ik door
Mgr. Schreiber in Trebnitz, bij het graf van
de H. Hedwig, dicht bij mijn vaderlijk slot
Sibyllenort tot priester gewijd. Ik werd dan
met de zielzorg in Seklesië belast."
„Wat bracht u er toe om Jezuïet te wor
den?"
„Op de eerste plaats wel de wil en het ver.
langen om nog sterker van het aardsche te
worden losgemaakt. Hierbij kwam, dat voor
een lid van een adelsgemeenschap, zooals ik
nu eenmaal ben, welke door de omwenteling
sterk aan aaneensluiting achteruit was ge
gaan, de strenge solidariteit van een ordens-
gemeenschap, die tegelijk ook doortrokken is
van den geest van ware vrijheid en liefde,
sterke aantrekkingskracht moest hebben. De
Sociëteit van Jezus, die in het Spaansch
„Compania de Jestis" heet, heeft van haar
stichter, den vroegeren officier Ignatius van
Loyola, het beste overgenomen wst een edel.
man_officier siert en dat dan in het geeste
lijke overgebracht: de strenge discipline, de
saamhorigheid, het inzetten van de geheele
persoonlijkheid en het beginsel, dat adel, in
dit geval de ordensgemeenschap, verplicht
Een uitbreiding dus van het „noblesse oblige".
Ook het wetenschappelijk karakter van de
Jezuïetenorde, dat in de langjarige filoso-
fisch-theologische studiën tot uiting komt,
trok mij aan, omdat men daar komt tot een
klare, afgeslotene wereldbeschouwing."
„Moest U niet er mede rekenen, dat juist
Uw intrede in de Jezuieten-orde in Uw
kringen ontstemming moest verwekken?"
„Ja zeker moest ik daarmeê rekenen. Maar
dat komt toch alleen daar vandaan, dat er
zoovele scheeve en verkeerde meeningen over
de orde zijn verbreid. Hoe meer men haar
leert kennen, des te hcoger moet men haar
schatten en waardeeren om de vrijheid en
liefde, die in haar heerschen. Maar ik denk
nog altijd met vreugde en dankbaarheid aan
vele Protestantsche kringen, die ook na mijn
intreden in de orde mij de grootste vriend
schap bleven schennen, wat misschien ook
daarop is terug te voeren, dat wij in dezen
tijd van nood hebben geleerd in geloovige
kringen de wereldbeschouwing en overtuiging
van anderen te erkennen en te achten."
„Heeft U zich een bijzondere taak gesteld?"
„Ik wilde niet man van wetenschap, niet
organisator, niet redenaar, niet schrijver,
maar zielzorger worden. Het trok mij aan om
in deze zware tijden mijn medemenschen te
helpen met de krachten van den godsdienst
en wel alle klassen: adel, academici, kooplie
den, boeren, arbeiders, vrouwen, kinderen en
zieken. Ik ga daarheen waarheen mijn over
sten mij zenden. Zoo wisselen retraites voor
adellijke dames zich af met voordrachten voor
arbeiders, zielzorg voor in gevaar verkec-
rende meisjes met religieuze cursussen voor
kooplieden en studenten. Zoo wil ik met de
middelen der zielzorg alle klassen dienen.
En ik richt mij niet zoozeer tot de anders
denkenden, zooals bijvoorbeeld kapelaan
Faksel doet, maar tot de geloovigen, die ik
helpen wil bij de versterking van hun ge.
loof."
De interviewer stelde den prinselijken pa
ter nog een paar vragen, die uitsluitend op
Duitsehland betrekking hebben. Stippen we
echter nog aan, dat pater Georg als grootste
gevaren voor het katholicisme van heden
noemde de verwatering der beginselen, het
geestelijke dilettantisme, het relativisme,
liberalisme en syncretisme .Noodzakelijk is
het daarom, dat de katholieke geloofs- en
zedenbeginselen met alle geboden helderheid
en duidelijkheid worden verkondigd. De
christelijke geloofsinhoud moet weer middel,
punt des levens worden. Pater Georg is ten
slotte van meening ,dat die studenten net
meest gevaar loopen, op wie de moderne
geestelijke stroomingen het sterkst invloed
uitoefenen. De strijd om de zielen der toe
komstige studenten begint al op de gym
nasia. En het is daarom een eereplicht voor
de leidende katholieken en voor de ontwik,
kelde kringen, om de katholieke litteratuur,
tijdschriften en pers met alle middelen te
ondersteunen, omdat deze altijd weer in het
krijt staan voor de christelijke beginselen in
het openbare leven.
Daarmede was het gesprek afgeloopen.
Zooals men ziet heeft de koningszoon, die
eenvoudig zielzorger werd, veel gezegd, dat
ook voor onze Hollandsche katholieken van
ongemeene beteekenis is.
F. v. B.
Het vischlossen te IJmuiden
N ieuwevischlosregeling.
Naar wij vernemen zijn het bestuur der
Rsedersvereeniging en de besturen der be
trokken organisaties van werknemers te
IJmuiden tot overeenstemming gekomen
inzake een nieuwe vischlos-regeling. Deze
nieuwe regeling zal binnenkort aan de ha
venarbeiders ter goedkeuring worden voor
gelegd.
De nieuwe regeling wijkt in zooverre van
de oude af, dat de losploegen verkleind
zullen worden, waarmede aan een lang door
de reeders gekoesterden wensch tegemoet
zal zijn gekomen.
Met ingang van Zaterdag 24 Januari &.J.
zal een wijziging aangebracht worden in
de dienstregeling op de electrische tramlijn
AmsterdamHaarlemZandvoort. Met in
gang van dien datum zal tusschen 94 uur
de kwartierdienst vervallen en omgezet wor
den in een 20-minutendienst.
Vroeg voorjaar
De bloembollen loopen uit.
Naar men ons uit het centrum der bloem
bollenstreek meldt, heeft het zachte weer
op de Hyacinthen zoo gunstig gewerkt, dat
de neuzen aan de oppervlakte komen. Men
is daarom reeds begonnen met het losdek-
ken en verdunnen van het winterdek.
Volgens een officieel Russisch bericht uit
Sjanghai verluidt, dat de Chineesche regee
ring waarschijnlijk Maandag of Dinsdag het
afbreken der diplomatieke betrekkingen tus
schen Japan en China officieel bekend zal
maken. De Chineesche regeering zou de Ver-
eenigde Staten verzoeken zijn belangen in
Japan waar te nemen.
Een bevestiging van dit bericht uit andere
bronnen is nog niet ontvangen.
De Japanners willen verder op-
marcheeren.
Zaterdag is de bevelhebber van het Ja-
pansche leger in Mandsjoerije, generaal
Honjo, per vliegtuig uit Moekden te Tsjint-
sjau aangekomen. Hij hield een toespraak
voor de troepen, waarin hü verklaarde dat
de strijd nog niet beëindigd is en het
Japansche leger nog verder zal opmarchee-
ren.
Het Japansche kabinet is Zondag bijeen
gekomen voor een bespreking over den poli-
tieken en economischen toestand. Officieele
Japansche instanties verklaren, dat China's
eisch paragraaf 16 van het Volkenbonds
statuut toe te passen, een uitdaging be-
teekent.
In geval van een toepassing van paragraaf
16 zal Japan uit den Volkenbond treden.
Tsjang- Kai Sjek vraagt vrijheid van
handelen.
Maarschalk Tsjang Kai Sjek heeft bij zijn
onderhandelingen met leden van het Exe
cutieve Comité van de Kwomintang ver
klaard, dat hü bereid is tot de nieuwe regee
ring toe te treden op voorwaarde, dat men
hem verdere volmachten geeft en hem vrty-
heid van handelen garandeert, zoowel tegen
over het buitenland als in het binnenland.
Hü staat op het standpunt, dat slechts
door strenge maatregelen de orde en rust
in China kunnen worden hersteld. Tsjang
Kai Sjek is voornemens de functie van
premier en minister van Oorlog, zoowel n^s
van chef van alle Chineesche strüdkrachten
te bezetten
Bommen geworpen.
Volgens een Russisch bericht, heeft een
Japansch bombardementsvliegtuig 30 mijlen
ten Oosten van Charbin eenige bommen
uitgeworpen, waarbij een munitieopslag
plaats in de lucht is gevlogen. Tot nu toe
zün er reeds 52 dooden.
In verband met het feit, dat er plannen
bestaan tot algemeen invoeren van het sys
teem van meer weefgetouwen per wever,
dreigen ernstige moeilükheden zoowel in de
Engelsche katoen- als de wolindustrie uit te
breken. Wat de wolindustrie betreft heeft de
nationale bond van vakvereenigingen toespe
lingen gemaakt op een gezamenlüke actie met
de .andere textielindustriën, teneinde het ge
vaar te keeren van een uitbreiding van de
werkweek van 48 tot 55 uur.
Eenige gevaarlijke hoeken op den weg Noordwijknaar Zee worden afgegraven,
waardoor zeer gewenschte verbeteringen ontstaan zijn.
Zaterdag zün in Polen alle münwerkers
per 31 Januari ontslagen, waarbü zü de me-
dedeeling'kregen, dat zü alleen dan weer in
dienst zouden kunnen worden genomen, wan
neer zü genoegen namen met een loonsver
laging van 21 pCt. Een gelüke maatregel is
thans ook in de ijzer- en metaalindustrie ge
nomen. In alle bedrüven werd een bekend
making aangeplakt, volgens dewelke alle ar
beiders op 1 Februari ontslagen zijn, wanneer
zü voor 25 Januari niet hebben verklaard
genoegen te zullen nemen met een loons
verlaging van 25 pCt.
De werkgemeenschap der Duitsche en
Poolsche vakvereenigingen is onmiddellijk
bijeengekomen. Er werd een proclamatie uit
gevaardigd, gericht aan de bedrijfsraden,
waarin de maatregelen der werkgevers wor
den becritiseerd.
Zoo noodig zullen de vakvereenigingen een
oproep doen tot een gemeenschappelijken
loonstrüd. Of de regeering iets ten gunste
van de arbeiders zal doen, wordt betwüfeld.
Het schijnt, dat het streven om den Pool-
schen uitvoer na den val van het Engelsche
pond in stand te houden, den doorslag heeft
gegeven bij het nemen van bovengenoemde
maatregelen.
Mocht het tot een uitsluiting komen, dan
zouden de gevolgen niet te overzien zün,
daar niet alleen het Oost-Opper-Silezische
industriegebied, maar ook het Dombrowaer
district betrokken zouden zün in den strüd.
Ondanks het feit, dat verschillende bedrü
ven zün stopgezet zijn in de door den loon
strüd bedreigde gebieden toch nog 90.000
en verscheidene tienduizenden üzer- en me
taalarbeiders aan het werk.
Zaterdagnacht te ongeveer half twee is
brand ontstaan in de groote schuur van den
landbouwer J. H. te Axel. De bewoners wer
den door de buren gewaarschuwd, maar het
was toen reeds te laat om het vuur te blus-
schen.
De gemeentelijke brandweer was spoedig
ter plaatse, doch kon niet voorkomen, dat
het geheel eèn prooi der vlammen werd.
Er zün 28 dieren verbrand, waaronder zes
paarden en acht koeien. De verzekering dekt
de schade, die ongeveer f 25.000 bedraagt.
De oorzaak van den brand is onbekend.
Voor het hoogste gerechtshof van de Sov
jet-Unie begint volgens een bericht in de
Berlünsche bladen, uit Moskou, heden het
proces betreffende een botsing van twee
treinen van den Kazanspoorweg, die op 2
Januari j.l. in de nabüheid van het op on
geveer 20 K.M. van Moskou gelegen station
Kossino was gebeurd.
Op dien dag waren van Moskou enkele
minuten na elkaar twee avondtreinen ver
trokken. De eerste trein moest voorbü het
station Kossino stoppen, aangezien een be
schonken man zich voor de locomotief had
geworpen. Het treinpersoneel zorgde echter
niet voor de waarschuwingssignalen, zoodat
de volgende trein met een snelheid van 70
K.M. op den eersten trein liep.
Op hetzelfde oogenblik kwam op de twee
de baan een locomotief in de richting Mos
kou aan, die op de ruine inreed. Een na
derende vierde trein kon nog juist bytüds
tot staan worden gebracht.
68 Personen kwamen bij de ramp om het
leven, 128 werden min of meer zwaar ge
wond.
Tüdens het proces zullen 11 personen, die
schuld aan 't ongeluk dragen, berecht wor
den.
Over het ongeluk is tot dusverre in het
buitenland niets bekend geworden
Een verdachte aangehouden
Op een verzoek van den burgemeester van
Mijdrecht om opsporing, heeft, naar de „Te
legraaf" bericht, de politie te Gouda in een
volkslogement een zwerver aangehouden, die
verdacht wordt van den moord op den 37-
jarigen varensgezel G. J. H. Bosch uit Am.
sterdam, wiens lijk de vorige week uit de
Kromme Mijdrecht te De Hoef is opgehaald.
Naar bericht is. vertoonde dit lijk aan het
hoofd een wonde. De aangehoudene is naar
Müdrecht overgebracht en ter beschikking
gesteld van den burgemeester aldaar.
wekt warmte op en bestrijdt:
De Thermogène wordt als een gewoon vel
watten op de huid gelegd. Met voordeel ver
vangt ze papverbanden, mosterdpleisters,
llnimenten, trekpleisters, en andere koude-
verdrljvende middelen, waarvan ze wel de
voordeelen, doch niet de nadeelen bezit
Btj apothekers en drogisten.
Heelt doos 75 et - Halve doos 45 et
Eischt Hollandsche verpakking. I
In Duitsehland zijn er ten allen tüde naar
Verhouding veel zwervers geweest. Op het
°ogenblik wordt hun aantal geschat op
200.000, dus dubbel zooveel als net aantal
soldaten van het Duitsche leger. Gelukkig
zün deze zwervers voor het meerendeel on
schadelijk, doch zü vormen een onzekeren
factor in den staat, die in moeilijke tüden
oen gevaar kan worden. En wat het ergste
zwervers
digend. 90 pCt. der kinderen wordt na zeer
korten tüd gevonden en nog 5 pCt. na
langer tüdsverloop. Dikwüls zün gebrekkige
of tegenstrüdige opgaven voor het signale
ment der vermisten de reden, dat een kind
niet wordt gevonden of niet zoo spoedig, als
aan een toenemende verwaarloozing der kin
deren door de ouders. Dit was volgens hem
niet het geval, doch het wegloopen der kin
deren moet (evenals het toenemend aantal
diefstallen, door kinderen gepleegd), wor
den toegeschreven aan lichtgeraaktheid met
betrekking tot verwüten en straffen van
ouders en opvoeders, speelzucht en luiheid,
niet aan gebrek of honger dus. De opvoe
ding der kinderen wordt verwaarloosd, doch
niet in materieel opzicht, ondanks de finan-
cieele moeilükheden, waarin vele ouders
verkeeren.
Een asyl in het politiebureau.
Vroeger weiden weggeloopen kinderen,
wanneer zij gevonden waren, zoolang in ge
vangeniscellen ondergebracht, totdat de
lange na niet zoo erg gesteld is als in Rus
land, waar de zwervende kinderen er vree-
selük verwaarloosd uitzien en naar den
geest bedorven zijn door rooverromantiek,
waar zü reeds op jeugdigen leeftijd de ern
stigste misdaden begaan. Overal en ten allen
tüde zijn er wel eens vreeselüke misdaden
door kinderen gepleegd (Kurten was b.v.
reeds als kind een moordenaar), doch het
blijven uitzonderingen. Wat in Duitsehland
steeds toeneemt, is het aantal der minder
ernstige vergrüpen, zooals diefstal van le
vensmiddelen, handtaschjes, enz., benevens
het aantal overvallen op andersdenkenden
en zedelijke afwükingen. Het is natuurlük
dwaasheid, dit aan den slechten economi
schen toestand te wijten. Hoogstens zou deze
en trok hü te voet verder. Zoo werd hü ge
vonden. Een andere jongen liep van huis
weg, omdat zün vader een andere politieke
overtuiging had.
Wat kan er gedaan worden?
Dat het in Duitsehland met de verwaar
loosde en zwervende jeugd niet zoo erg is
gesteld als In Rusland, heeft men volgens
den heer Bender te danken aan de om
standigheid, dat men in Duitsehland nog al-
tüd geordende toestanden heeft, een sterke
politiemacht en tal van opvoedingsgestich
ten. De opvoedende kracht van deze instel
lingen overschatte men niet en dikwüls
ardt om zeer futiele redenen de opname
maken als de leiders der afgelegen opvoe
dingsgestichten. Het groote voordeel der sa
menkomsten zou zün. dat de jeugd van de
straat werd afgehouden. Zelfs de beruchte
z.g. „jeugdcliques" hebben nog wel zooveel
goeds uitgericht, dat de autoriteiten en ver-
eenigingen langzamerhand wel genoodzaakt
waren, om het boycot op te heffen, dat de
„cliques" zich op den hals hadden gehaald
door hun critiek op de school. Zü verkregen
gaandeweg dezelfde rechten op gymnastiek
lokalen. sportterreinen, enz. als de officieus
reeds zeer lang erkende en gesteunde jeugd-
