IDE GRAPJAS HARLEKIJN
VAN DEN
HETOH
HET ZONDERLINGE COMPROMIS
LANGS
DONKERE PADEN
De Zaansche industrie
BRIEVEN UIT ENGELAND
Een gevaarlijk precedent De regeering blijft
„nationaal" Ministers, die tegen de regeenng
kunnen stemmen Geen eenheid op het voornaam
ste punt.
Harlekijns ontmoeting met de fee
RADIO-NIEUWS
BOEK EN BLAD
Naar het Engelsch door J. Scheepens
beminde zy hem niet. Xan tyd tet tyd mn
Londen, 25 Januari 1931.
In een land, waar de regeering samenge
steld is uit leden van op één na alle par
tijen, en waar zij bovendien in het parle
ment een meerderheid achter zich heeft
van ongeveer tien elfden, heerscht uit den
aard der zaak groot gebrek aan opbouwende
perskritiek. De eenige georganiseerde oppo
sitie is de tot parlementaire onmacht ge
doemde Labourparty, die over slechts één
dagelijksch orgaan van zekere beteekenis
beschikt, ml. de „Daily Herald". Maar dit
blad voert een op afbrekende kritiek steu
nende felle politieke oppositie. Alle overige
staatkundige organen staan achter het ka
binet. Dientengevolge komt opbouwende,
objectieve kritiek, welke voornamelijk uit
gaat van gematigde zijde, nauwelijks meer
tot uiting. De groote meerderheid der in
vloedrijke bicden endosseert bij voorbaat al
wat de regeering doet. De conservatieve or
ganen onderwerpen zich aan de discipline
van de heer en Baldwin en Chamberlain; de
liberale organen, die niet aan den persoon
van Mr. Lloyd George verknocht zijn, aan
vaarden het gezag van Sir Herbert Samuel
of Sir John Simon.
Aldus wordt het verklaarbaar dat bijna de
heele pers het verwonderlijke besluit, Vrijdag
door het kabinet genomen in verband met
de tarief-politiek, „geslikt" heeft, en, na van
haar eerste verbijstering bekomen te zijn,
nog met de hand op het hart verklaard
heeft, dat het „lekker gesmaakt" had.
In onzen laatsten brief schreven wij over
de tariefvoorstellen, door een kablnets-com-
missie,waarin ook Lord Snowden en Sir
Herbert Samuel zitting hadden, uitgewerkt.
Wat wij toen nog niet weten konden, was
dat het rapport geen eenstemmig bereikte
conclusie bevatte, doch slechts een meer
derheidsrapport" was. Herhaaldelijk was
verzekerd geworden dat Viscount Snowden,
ofschoon principieel zijn vrijhandelsbeginse
len ten volle handhavend, de noodzakelijk
heid erkende van maatregelen, welke zouden
leiden tot het in-evenwicht-brengen van de
handelsbalans. Van andere dan beschermen
de maatregelen is nooit sprake geweest.
Men nam dus aan dat het rapport con-
dludeerde tot een algemeen, doch niet hoog
tarief, en dat de vrijhandelaars in de kabi
netscommissie deze conclusie beaamden. En
in ieder geval veronderstelde men dat die
leden van het kabinet, die het niet ermede
eens mochten zijn, zich in overeenstemming
met de constltutioneele usances aan de be
sluiten der meerderheid zouden onderwer
pen.
Zelfs in een uit leden van één enkele par
ty samengesteld kabinet komt het herhaal-
deiyk voor dat besluiten genomen worden,
Waarmede niet alle ministers instemmen; de
onontbeeriyke discipline evenwel gebiedt dan
dat zy hiervan buiten de vergaderzaal van
het kabinet geen biyk geven.
Donderdag, nadat het kabinet uur
vergaderd had, werd bekend dat een min
derheid, bestaande uit Lord Snowden, en de
liberalen Sir Herbert Samuel, Sir Donald
Maclean en Sir Archibald Sinclair, zich niet
vereeuigen kon met het plan om door mid-
del van een algemeen tarief de handels
balans te herstellen.
Of door zulk een tarief de balans al dan
niet hersteld kén worden, is een vraag,
waarmede wy ons in dezen brief niet hebben
bezig te houden.
onmiddellijk heerchte er een crisisstem
ming. Men nam aan dat de vier ministers,
die de minderheid vormden, zouden aftre
den. Terzelfder tyd evenwel deden geruchten
de ronde, volgens welke de eerste minister al
het mogelijke zou doen, om dit te voor
komen.
Het eerste ministerschap van Mr. Mac-
Donald berust hierop, of juister: vindt zyn
rechtvaardiging in het feit, dat het kabinet
een „nationaal", in tegenstelling tot een
party-karakter, draagt. Dit zou niet zoozeer
tot ziln recht komen, indien Mr. Baldwin,
die de leider is van verreweg de sterkste
party in het Lagerhuis, aan het hoofd der
regeering stond. Traden vier ministers af,
van wie er drie behooren tot een der libe
rale fracties, dan zou het kabinet van karak
ter veranderen. Het zou ternauwernood meer
aanspraak kunnen maken op den naam „na-
tionaal". Het zou feitehjk zyn een conser
vatief kabinet, waarin tevens zitting zouden
hebben de liberaal-nationale heeren Sir John
Simon en Runciman en de onafhankeiyke
Labourmannen MacDonald en Thomas.
Mr. MacDonald zou niets anders kunnen
doen dan den Koning ontslag vragen, en
dezen adviseeren Mr. Baldwin te „ontbie
den".
Er zou dan een kabinet-Baldwin gevormd
worden, bestaande uit Conservatieven en drie
of vier Simon-liberalen, met mr. MacDonald
als Foreign Secretary of op een hooge, deco
ratieve plaats, geiyk thans mr. Baldwin in
neemt. Maar alle illusies van een „nationale"
regeering zouden tot het verleden behooren.
En ontkend kan niet worden dat zulk een
feiteiyk-conservatteve regeering niet beant
woorden zou aan het op een (zy het eenigs-
zins vaag) nationaal program gekozen par
lement.
wy résumeeren: het aftreden der vier
leden zou, ondanks de groote persooniyke
bekwaamheden van Lord Snowden, niet zoo
een ernstige zaak geweest zyn, indien mr.
MacDonald niet er door gedwongen zou zyn
geworden eveneens zyn ontslag aan te bieden,
bieden.
Vrydagochtend wist men dat een oplossing
gevonden was. zy was, naar men beweerde,
aan de hand gedaan door den minister van
Buitenlandsche Zaken, Sir John Simon, die
een van de grootste juristen van onzen tyd is.
De vier leden zouden in het kabinet blijven,
doch zy zouden het recht hebben in woord
en stem op te komen voor hun afwykende
meening betreffende tarief- en aanver
wante zaken.
Dit werd dienzelfden avond bevestigd door
een officieel communiqué, uitgevaardigd door
No. 10 Downingstreet, en klaarbiykeiyk door
den Eersten Minister persooniyk opgesteld.
In deze mededeeling werd eerst gezegd dat
het onmogeiyk gebleken was tot eenstem
mige conclusies te komen met betrekking
tot de adviezen der bewuste commissie. Het
kabinet evenwel, „diep overtuigd van het
overwegende belang, de nationale eenheid te
handhaven", had beslist dat „eenige wyzlglng
in de ministerieels usances noodzakeiyk was"
en het besluit genomen, dat wy hierboven
weergegeven hebben.
Het communiqué besloot:
„Daar het kabinet ten aanzien van alle
andere essentieele politieke aangelegenheden
eenstemmig is, meent het door deze speciale
bepaling den wil der natie en de behoeften
van den tyd het best te interpreteeren."
Zelfs hun, die van ministerleele en parle
mentaire usances niets afweten, moest het
opvallen dat deze beslissing al een zeer onge
wone was. Eerst kon men in de pers een
soort „sprakeloosheid" opmerken, de gewo
ne uiting in negatieven zin van buiten
gewone verbazing. Vervolgens riep zy plicht
matig „bravo1"
Zaterdagavond maakte Sir Hubert Samuel,
de meister van blnnenlandsche zaken, en
het boofd der liberale vryhandelaars, een
verklaring bekend, waarin hy uiteenzette
dat mr. MacDonald wellicht niet aan het
hoofd had kunnen biyven van een regeering
die, door het uittreden van de vertegenwoor
digers van een der party en, niet meer ten
volle op den titel .nationaal" aanspraak had
kunnen maken. Volkomen overeenstemming
heerschte ten aanzien van alle andere pun
ten ontwapening, reparaties, oorlogsschul
den, geldpolitiek, Indië en nationale bezui
niging en (wij citeeren) „de opmerkeiyke
goede wil en geest van samenwerking, welke
tot nu toe in de regeering geheerscht hebben,
geven grond tot de verwachting dat ondanks
de moeiiykheden de voorgestelde procedure
niet onuitvoerbaar zal zyn."
Sir Herbert heeft zich heel voorzichtig uit
gedrukt: men „verwacht" dat de voorgestelde
procedure „niet onuitvoerbaar" zal zyn.
Dit is wel het minste, dat men vair haar
verwachten mag, en dat er geen andere
keus was dan zulk een twijfelachtige prak-
tyk te aanvaarden of de vier dissidente mi-
technische positie van het .nationale" ka-
nisters te laten aftreden, bewijst hoe zwak de
binet eigeniyk is.
De tariefvoorstellen zullen, zoodra het par
lement in Februari byeengekomen is, inge
diend worden; waarschijniyk zal mr. Mac
Donald ze als hy a.s. Vrydag in zyn kies
district Seaham het woord voert, ter sprake
brengen. In hoofdzaak zyn zy trouwens be
kend: een algemeen tarief van 10 pCt., waar
van evenwel yzer en staal, katoen, graan,
vleesch en eenige andere artikelen uitgezon
derd zullen zyn. Een commissie zal benoemd
worden om de tarieven later te rectificeeren.
De protectionisten zyn natuuriyk verre van
tevreden, zy beschouwen het voorgestelde als
een inkomsten-tarief, niet als protectie, een
opvatting, waarvan wy persooniyk gelooven
dat zy de juiste is. Maar dat het den grond
slag zal vormen voor een beschermend tarief,
schynt evenzeer vast te staan. Het volgt uit
het zooeven aangestipte voorstel tot benoe
ming van een commissie voor het rectificee
ren der invoerrechten.
Dat de voorstellen der regeering in het
Lagerhuis zullen worden aangenomen met
een overweldigende meerderheid, staat vast;
de machtige Empire Industriesgroep is tal-
ryk genoeg om ze ten val te brengen, maar
haar leiders beschikken over genoeg politiek
gezond verstand om geen crisis uit te lok
ken, die het land onnoemeiyk nadeel zou
berokkenen.
In dit opzicht dreigt dus niet het minste
gevaar.
Maar bedenkeiyk is de gedragsiyn, welke
gevolgd is ten einde thans de crisis te ver-
myden, welke het gevolg geweest zou zyn
van het aftreden van Lord Snowden en de
drie liberale ministers.
De positie van de nationale regeering is
er onherroepeiyk door ondermynd gewor
den. Ten einde de z.g. „nationale eenheid"
in schyn te handhaven, biyft een kabinev.
waarin op het belangrykste punt alles behal
ve eenheid biykt te heerschen, ongewyzigd.
Want Sir Herbert Samuel spreekt wel van
eenstemmigheid met betrekking tot ontwa
pening, reparaties, oorlogsschulden enz.,
maar men heeft twee dingen in aanmerking
te nemen:
lo. Al die punten, hoe belangryk ook, zyn
van minder gewicht dan het herstel van de
handelsbalans, dat de hoofdschotel vormde
van het verkiezingsprogram der Nationale
partyen;
2o. Liberalen, conservatieven en gematig
de Labourmannen zyn het, met enkele indi-
vidueele uitzonderingen, steeds eens ge
weest over de internationale vraagstukken,
welke hier boven de partypolitiek staan.
Deze vraagstukken zal een kabinet, waar
in Sir Herbert en de zijnen niet zitting heb
ben, op precies dezelfde wyze behandelen
als een regeering waarvan zy wèl deel uit
maken. Op het allervoornaamste punt daar
entegen zullen zy met hun colleges niet kun
nen samenwerken, en erger dan dat: opposi
tie tegen hen kunnen voeren.
En niet alleen zy, maar ook de 21'volgelln-
gen, die zy in het Lagerhuis achter zich
hebben.
zy zullen de nationale party-whip niet be
hoeven te gehoorzamen, zy zullen kunnen
spreken tegen de tariefvoorstellen der re
geering. zy zullen kunnen stemmen tegen de
voorstellen van het kabinet, waarvan zy
deel uitmaken.
Sir Herbert hoopt dat zulk een procedure
„niet onuitvoerbaar" zal zyn. Het is moge-
ïyk dat die hoop verwezeniykt zal worden.
Wy hebben allen wel eens gehoord van die
operaties die zoo schitterend slaagden, zy
het dan ook ten koste van het leven van
den patiënt.
Aan zulk een operatie herinnert deze pro
cedure.
Door het uittreden der Samuel-liberalen
zou de „nationale" status van het kabinet
in gevaar gebracht zyn. Mr. MacDonald had
zich misschien niet als premier kunnen
handhaven. Dit kan worden toegegeven.
Maar dat Sir Herbert en diens vrienden
waarschyniyk uit vrees voor hun kiesvereenl-
gingen hiervan misbruik gemaakt hebben
door het recht voor zich op te eischen tegen
hun eigen collega's te spreken en zelfs te
„Ik geloof, dat we verdwaald zyn."
zei Harlekyn tegen z'n hond. „Maar wie
zie ik daar aankomen?" Het was een wel
doende fee. Harlekyn nam beleefd z'n
muts af en vroeg: „Kunt u me ook zeg
gen, schoone dame, waar ik ben?"
„Ja, in de feeën-weide," ant
woordde de fee; „maar zet uw muts niet
op; laat haar op den grond liggen."
zy zwaaide met haar tooverstaf en de
muts werd hoe langer hoe grooter.
De kwasten die er aan hingen,
werden in stervormige wielen veranderd,
als stuurrad gaf de fee een bijzonder
soort paddestoel en zoo was Harlekyn in
't bezit van een mooien motor-wagen en
reed in minder dan geen tyd naar huis.
DONDERDAG 28 JANUARI 1932.
HUIZEN, 298 M. 8.00—9.15 KRO. 10.00
NCRV. 11.002.00 KRO. Hierna NCRV. 8.00
—9.15 Gramofoonpl. 10.00 dito. 10.15 Zieken-
dienst. 10.45 Gramofoonpl. 11.30 Godsd. Half
uurtje. 12.15 KRO-orkest o.l.v. J. Gerritsen.
2.00 Handwerkcursus. 3.00 Gramofoonpl.
3.153.45 Vrouwenhalfuurtje. 4.00 Zieken-
uurtje. 5.00 Cursus Handenarbeid voor de
jeugd. 5.45 Clarinet-recital door J. H. v.
Ginkel Jr. (Vleugel: J. Monissen). 6.45 Knip
cursus. 7.00 Vragenhalfuurtje. 7.45 Ned. Chr.
Persbureau. 8.00—10.20 Concert vanuit de
Nieuwe Oosterkerk te Rotterdam. Mannen
koor „Concordia" o.l.v. Tobé. G. Haft (cello)
F. Tollig (orgel). 10.20 Vaz Dias. 10.30—11.30
Gramofoonplaten.
HILVERSUM, 1875 M. UitsL AVRO-uit-
zending. 8.00—9.00 Gramofoonpl. 9.00 AVRO-
Kleinorkest o.l.v. N. Treep. 10.00 Morgen
wijding. 10.15 Gramofoonpl. 10.30 Orgelcon
cert A. v. d. Horst. Endré Gertler (viool).
11.00 Knipcursus Kinderkleeding. 11.30 Ver
volg orgelconcert. 12.002.00 Concert door
het Winkels-Trio. 2.00 Voor de Vrouw. 2.30
Gramofoonpl. 3.00 Knipcursus. 3.45 Gramo
foonpl. 4.00 Ziekenuurtje. 5.00 Omroeporkest
o.l.v. N. Treep. Ré Koster (zang). Vleugel:
Egb. Veen. 6.30 Sportpraatje door H. Hollan
der. 7.00 Kamermuziek door hét Gentier
Kwartet. 7.30 Engelsche les. 8.00 Gramofoon
platen. 8.1510.40 Oratorium „Elias", Men
delssohn. Kon. Utr. Vereen, voor Kerkge
zang. T. v. d. Sluys (sopraan), Jo Immink
(alt), M. Plooyer (tenor), J. Ph. Caro (bas).
Utr. Sted. Orkest oXv. J. Wagenaar. In de
pauze 9.189.35 Gramofoonplaten. 10.40 Vaz
Dias. 11.00—12.00 Vanuit de Cabaret-Dan
cing: „Palermo", Den Haag: Concert door
de Palermo Minstrels.
BRUSSEL, 338 M. en 508 M. 12.35 Gramo
foonpl. 5.20 Orkestconcert 6X0 Gramofoon
platen. 8.20 Orkestconcert.
DAVENTRV, 1554 M. 10X5 Morgenwijding.
10.50—11.05 Tijdsein, berichten. 12X0 Orgel
concert Reginald Foort. 1.20 Gramofoonpl.
1.35 Northern Studio-orkest. 2.05 Causerie.
2X5 Voor scholen. 3.20 Kerkdienst. 4.10 Voor
scholen. 4X5 Jack Payne's Dansorkest 4.50
Grosvenor House-orkest. 5.35 Kinderuur. 6.20
Berichten. 6.50 Liszt-recital door M. Reeve
(piano). 7.40 Berichten. 7.50 Lezing. 8X0
Vaudeville. O-a. BBC-Theaterorkest oJ.v. S.
Kneale Kelley. 9.40 De Rt. Hon. Sir Samuel
Hoare: India since the round table confe
rence. 9.55 BBC-orkest en Radio-koor o.l.v.
S. Robinson. O.a. Spaansche serenade, El-
gar. 10.50 Kerkdienst. 11.0512.20 Jack Pay
ne's BBC-Dansorkest.
PARIJS „RADIO-PARIS", 1725 M. 8.05,
12.50, 1X5 Gramofoonpl. 8X0 „La Mascotte"
van Audran. Orkestleiding: Raoul Labis.
LANGENBERG, 473 M. 6.25—7X0 Orkest
concert 10.40—12:10 Gramofoonpl. 12.25—1.50
Concert o.l.v. Eysoldt. 4.255X0 Concert
oJ.v. R. Merten. Hans Andreae (cello). 7.20
Meyerbeerconcert. Koor en orkest v. d. We-
rag o.l.v. Buschkötter. O.a. uit .Robert der
Teufel" en „De Hugenoten". Hierna tot 11.20
Concert oJ.v. Wolf.
KALUNDBORG, 1153 M. 11.20—1.20 Con
cert uit Place-Hotel. 2X0—4X0 Concert uit
Rest Wivex. 7.30—9.35 Volksconcert Opera-
comique ,JDe vrooiyke vrouwtjes van Wind
sor" van O. Nicolai. Orkest o.l.v. Reesen, en
Solisten. 9.50—11.50 Dansmuziek.
ROME, 441 M. 7.20 Gramofoonpl. 8.20
Concert door het orkest v. d. Politieschool
o.l.v. Andrea Marchesini. Os. Ouv. ,Relm-
liohe Ehe", Cimarosa.
ZEESEN, 1635 M. 6X0 „So tanzte man im
alten Berlin", vrooiyke ouderwetsche dansen
door Otto Kermbach en zyn orkest en soils-
ten. 8.30 „Achtung! Hochspannung!" cabaret
van Kurt Juhn en P. Schaeffers. Muziek
van Werner Michel. 9.30 Berichten en hier-
nk: Concert door het orkest van werklooze
musici oJ.v. Eugen Sonntag m.m.v. I. Zilzer
(viool).
stemmen, is een feit, waardoor een gevaar-
ïyk precedent geschapen wordt. Ministerlee
le solidariteit is een noodzakeiykheid. Zelfs
een Eerste Minister kan niet zonder groote
risico eenlgen leden van het kabinet toe
staan zich aan de discipline te onttrekken.
Eenige conservatieve ministers, die betrek
kingen onderhouden met de Empire Indus
triesgroep, kunnen ieder oogenbllk dezelfde
dispensaties verlangen.
En in het Lagerhuis, waar minstens drie
honderd leden een krachtiger fiscale politiek
verlangen dan onder Mr. MacDonald's leiding
verwacht kan worden, kan hetgeen thans
gebeurd is binnen korten of langer tyd ge
volgen hebben, welke het kabinet, in zyn
huidige samenstelling, wellicht niet overle
ven zaL
Uitgaven. Wed. J. R. van Rossum.
Utrecht.
Verschenen is het communieboekje van
Pater N. Covers C.saR., getiteld „Alfonsus
de Liguori Communiegebeden".
Hoewel de geloovtgen meer en meer mis
boeken gebruiken, is er steeds nog een drin
gende behoefte aan goede communieoefenin
gen. By deze uitgave is gebroken met de
gewoonte, deze kerkboeken alleen in zwar
ten band uit te geven. Het boekje is ook in
gekleurd ballonlinnen bandje verkrijgbaar
gesteld.
Verschenen is ook een nieuwe serie van
10 kinderprentjes, geteekend door I. Bohatta
Mopurgo en met versjes voorzien door To
Hölscher, die zich als kinderauteur een uit
stekenden naam verwierf. Deze serie is een
vervolg op de eerste serie van zes stuks van
deze soort, die verleden Jaar verscheen en
zeer goed ontvangen werd.
HET
Teruggekeerd
1
Arnold van der Helm was als jongen van
zeventien jaar de wyde wereld ingegaan om
een muzikaal genie te worden, zooals hy vast
geloofde. Z'n vader, een man mi eei. helde
ren kop en van ongewoon vee. doorzicht, wist
wat hij van de muzikale begaafdheden van
z'n zoon denken moest. Het stond by hem
vast, dat de jongen het nog niet tot een
middelmatig violist zou brengen. En daarom
had de knappe koopman gewild, dat z'n zoon
eenvoudig by hem op het kantoor zou ko
men om later de zaak voort te zetten. In z'n
vrye uren kon hy dan in de muziek liefheb
beren zooveel hy wou. Of, als Arnold bepaald
geen lust had om koopman te worden, dan
moest hy ten minste een beroep kiezen, dat
hem later een behooriyk bestaan zou ver
zekeren. In de muziek zou hy het aantai fat-
soeniyke armóeiyders maar zonder eenige
reden met één vermeerderen.
Dit alles was heel verstandig geoordeeld,
al klonk het iemand, die zich een aanstaan
den Paganini achtte, nu juist niet aange
naam in de ooren. En Arnold weigerde dan
ook zich aan 't beter inzicht van z'n vader
te onderwerpen. Of z'n moeder en zuster al
in vriendeiyk smeeken hem trachtten over
te halen het hoofd in den schoot te leggen,
het baatte alles niets En toen heer van
der Helm standvastig bleef weigeren den
jongen z'n zin te geven, vonden de hiilsge-
nooten op een morgen een briefje in de ka
mer van den eigenzinnige» knaap, waaruit
bleek, dat hy de ouderiyxe woning verlaten
had en niet terug kwam, vóór dat hy een be
roemd musicus geworden was.
Z'n spaarbankboekje, waar drie honderd
gulden op stond, was met hem verdwenen en
alle nasporingen, die de heer Van der Helm
door de politie liet doen, leverden niets op.
De jongen v/as weg en bleef weg.
Dat was een zware slag voor de brave men
sehen. En by de gedachte aan de gevaren,
die de deugd en de godsdienst van den jon
gen man zouder. loopen by z'n omzwervingen
door de wereld, vroeg de heer Van der Helm
zich een oogenbllk af, of hy dan toch niet
beter gedaan zou hebben met toe te geven.
Want dat Arnold wel terug zou komen, als de
drie honderd gulden op warsn dat had de
politiecommissaris als zyn meening uitge
sproken de vader geloofde er niets van.
Hij ker.de z'n jongen door en door en wist,
dat er al heel wat ellende en ontbering over
het hoofd van den dwazen knaap zou moeten
komen, eer hy naar de ouderiyke woning zou
terugkomen en ongely'c bekennen.
En Juist dat bezwaarde den goeden man
zoo. Want waar konden armoede en nood
zulk een jongen al niet toe brengen, wanneer
hy het trotsche hoofd niet in den schoot
wilde leggen om terug te keerea tot hen, die
hem toch zoo hartelijk liefhadden!
„Kom kom, mijnheer vaa der Helm," zei
de pastoor, toen hij dezen z'n nood klaagde,
„nu den moed niet heelemaal verloren. Na
tuuriyk is het een zware slag voor U belden,
maar, er zit. $ocl» in lede' geval een degelijk
godsdienstige grond in den jongen, al heeft
hy dan ook een dwaze streek uitgehaald. En
ge kunt hem immers uit de verte ook nog
helpen door uw gebed."
Dat laatste was in t gezin van Van der
Helm sinds de vèrdwyning van Arnold nog
geen enkele maal virzuimd, en steeds drin
gender klonk letteren avond tot Maria de
bede van het bedroefde ouderhart: „Troos
teres der bedrukten, bid voor ons
Het was veertien Jaren later. Op een ar
moedig kamertje in een der buitenwyken van
Breslau zat een man van ongeveer dertig Jaar
vcor een schamel ontbyt. De bleekheid van
zyn gelaat verried, dat hy het grootste ge
deelte van zyn leven binnenshuis doorbracht,
en er was niet veel menscnenkennis toe noo-
dlg om in hem een van die „penneUkkeis" te
herkennen, die een vaderlandsch schryver ons
zoo meesteriyk geteekend heeft.
zyn naam? Arnold van der Helm.
Ja, het wreede, harde leven had hem spoe
dig doen ondervinden, dat zyn vader juist
gezien had, en dat hy, ofschoon muzikaal
genoeg aangelegd om in den huiseiyken kring
te schitteren, nooit een kunstenaar van naam
zou worden. Nu was hy gedwongen te doen,
vat hij thuis niet had willen doen.
Na maanden en maanden van ellende en
ontbering, achtte hy zich thans gelukkig
dat hy op een handelskantoor, hetwelk re
laties met Holland onderhield, "n bescheiden
plaatsje gevonden had, waardoor hy nu ten
minste tegen broodsgebrek beveiligd was. Val-
sche schaamte en misplaatste trots hadden
hem weerhouden naar het vaderland terug te
keeren, al spoorde een stem in zyn binnen
ste hem dan ook nu nog, na zooveel Jaren,
voortdurend aan, om vergiffenis te gaan
vragen aan den man, dien hy zoo zwaar be
leed igd had het meest nog door zyn gebrek
aan vertrouwen.
Het was avond en hy zat te lezen in een
courant uit Holland, die een zyner kennissen
hem gegeven had. Wat deden die berichten
uit het vaderland van hoe algemeenen
aard ze ook waren hem toch goed, en boe
herinnerden ze hem aan de gelukkige dagen
zyner jeugd! Langzaam las hy de krant van
t begin tot het einde. Daar viel zyn aan
dacht op den naam van z'n geboorteplaats.
Het was de „Burgeriyke stand", dien hy daar
las en plotseling begon het blad in z'n hand
te trillen. Z'n oog was gevallen op den naam
van z'n vader. Ja, daar stond hy onder de
overledenen, J. P. van der Helm, 68 jaar.
Die leeftyd was niet juist, maar er woon
de geen anders Van der Helm in het stadje
en bovendien, hoe licht kon dat getal een
drukfout zyn.
Het was dus te laat! Nooit zou hy dien goe
den vader, die het zoo goed met hem had
voor gehad, terugzien. En terwyi hy daar nog
steeds, gevangene van z'n valschen trots en
schaamte, in armoede voortleefde, was zyn
vader gestorven, gestorven zonder dat z'n
oudste zoon hem de oogen had kunnen slui
ten.
De jonge man liet het hoofd op de tafel
zinken en barstte in tranen uit. Veel had hy
kunnen verdragen; dit nieuwe leed, dat door
z'n eigen schuld weer ever hem kwam, was te
zwaar.
Lang bleef hy daar zoo zitten, en toen hij
eindelijk opstond was zyn besluit genomen.
Hy wilde naar Holland terug, tot lederen
prys en geen twaalf uren later zat. hy in den
express, die hem in vliegende vaart naar het
vaderland terugvoerde. Toch ging het te
langzaam voor zyn ongeduld, en het scheen
hem een eeuwigheid te duren, eer hy ein
delijk in zyn geboorteplaats was aangeko
men en zich naar het stofhuis begeven kon.
Daar was de hem zoo goed bekende straat;
ginds zag hy het ouderiyk huis al in de verte,
maar nu hy zoo dicht by z'n doel was, knik
ten z'n knieën en weigerden de voeten hem
den dienst.
Eindeiyk was Ly er, maar.waarom wa
ren de gordynen niet neergelaten? Zou het
huis al zoo spoedig den rouw over den over
ledene hebben afgelegd? Met bevende hand
trok hy aan de schel, een oogenbllk later
ging de deur open en met een vreeseiyiKW>!b
gil zonk de Jonge man bewusteloos ineen.
Maar ik heb toch werkeiyk in de krant uw
naam onder de overledenen gevonden," hield
Arnold vol, toen hy van den eersten schrik
bekomen, rustig te bed lag met de hand
van z'n vader in de zyne.
„Ja, jongen, dat kan wel" was het ant
woord van den gelukkigen vader. .JEenigcn
tyd, nadat ge de stad verlaten hadt, is een
neef van my, die Juist denzelf len naam droeg
als ik, maar een jaar of tien ouder is zich
hier komen vestigen, en die is n i verleden
week gestorven. Ik dank God dat Hy die ver
gissing toegelaten heeft om ons Jou terug te
geven, en ik behoef zeker niet te vragen of
Je me nu geiyk geeft."
„O vader!" snikte Arnold, en dat eene woord
zei alles.
Weinige dagen later was de jonge man op
het kantoor zyns vaders niet ais ondsrge-
schikte maar als deelgenoot in de firma
werkzaam, en een nieuw geluk bloeide op in
het gezin, dat zoo langen tijd onder een zoo
donkere wolk van droefheid en kommer ge
leefd had.
Belangstelling van den Poolschen
gezant
Dlnsdi.s bracht de Poolsche gezant, dr.
Bablnski, in gezelschap van den consul-
generaal J. P. Kaczkowskl en den consul
van Polen té Amsterdam, den heer L. Buck-
man, een bezoek aan de Zaanstreek.
Het gezelschap, dat per auto van Den
Haag kwam, werd te Amsterdam door den
heer L. Blumenfrucht verwelkomd en per
motorjacht naar Zaandam gebracht, waar
da heeren aan de sluis ontvangen werden
door den burgemeester van Zaandam, den
heer K. ter Laan en de heeren J. A. E. Ver
kade, voorzitter der Kamer van Koophan
del en ir. M. J. Schoen, voorzitter van de
afdeellng Grootbedrijf der Kamer.
Ten eerste werd een bezoek gebracht aan
Verkade's Fabrieken N.V. en aan de vorf-
fabrieken der N.V. Pieter Schoen Zoon.
Tegen den middag werd doorgevaren naar
Wormerveer voor een bezoek aan Wessa-
nen's KonJnkiyke Fabrieken N.V., door wier
directie aan het gezelschap een lunch werd
aangeboden. Nadat de burgemeester van
Zaandam zyn voldoening had te. kennen
gegeven, dat door zyne Exc. dit bezoek
werd gebracht, wees de heer Schoen op de
reeds zoolang bestaande vriendschapsban
den tusschen Polen en Nederland, zoomede
op de handelsbetrekkingen tusschen deze
belde landen. Met eenige harteiyke woor
den dankte de gezant, de heer dr. Babineki,
voor de toespraken en de ontvangst.
Daarna werd nog een bezoek gebracht aan
de N.V. de Vereenigde Blikfabrieken te
Krommenie.
16
Carina blooede. Ik heb er nog nooit
ernstig over nagedacht, bekende zy.
Uw Kerk maakt het moeiiyk voor u,
®en protestant te huwen, nietwaar?
Inderdaad..., Er zyn moeiiykheden,
voorwaarden.
Ik weet niet, welke ze zyn, maar ik
Beloof, dat ze voor ons vry onbiliyk zyn!
Ach, men is lu.ir.ers niet verplicht, een
katholiek te huwen, sprak Carina.
Jim zette den motor stil. Er was niemand
le bespeuren in den ganschen omtrek. Hy
lam de slanke, gehandschoende hand van
het meisje in de zyne.
Men kan zichzelf niet altijd een dwang
bieggen en liefde maakt geen onderscheid.
ik beminde u, voordat ik wist, dat gy
katholiek waart, Carina, zyn stem beefde
'h weinig, terwyi hij de» zachtvloeien.de»
naam uitsprak, voor de eerste maal in haar
tegenwoordigheid.
zy was ook zoo bewonderenswaardig, in
haar vreemdsoortige schoonheid. En zy be
zat de kracht en de macht. Geestelyke
kracht, gelijk hy begon te bemerken.
Er ontstond een korte stilte. En Carina
maakte rustig hare hand los.
U zoudt beter doen met me te ver
geten, zei ze. Later zoudt u er spyt van
hebben, met een katholiek te zyn getrouwd.
En Peter is er toch óók nog....
Waarom zegt ge: Peter is er toch ook
nog? vroeg hy.
Omdat ik reeds tydens de match op
Eton bemerkt heb, dat hy me niet ïyden
mag. Hy scheen iets te veronderstellen.
O, daar heb ik hem al *n flinke af
straffing voor gegeven, zei Jlm; een tweede
maal zal hy zoo'n streek niet meer durven
uithalen 1
Carina sidderde. Och, hoe hebt gy zoo
wreed kunnen zyn? Gy hadt hem niet moe
ten bestraffen om mynentwil, het zal
tot gevolg hebben, dat hy er me te meer
om haat!
Onzin, antwoordde Jim, afwerend. Jon
gens moeten geregeerd worden.... Ik heb
Peter al meer dan eens een flinke afstraf
fing met de zweep gegeven!
Toch gevoelde hy zich erg onbehaaglijk,
terwijl hy dit zei. Hy had er nu berouw
over, het gesprek op Peter te hebben ge
bracht. Zy zou denken, dat hy wreed was
en hardvochtig bij de opvoeding yan zyn
zoon.
Zouden we niet liever doorrilden?
vroeg Carina.
Ja. Maar eerst moet ik je antwoord.
Welk antwoord?
Of je myn vrouw wilt worden.
Dat kan lk nu niet zeggen. Geef me
tyd om er over na te denkenGe hebt
me zooeven zoo'n vreeseiyke zelfbekentenis
gedaan.
Jim glimlachte. Wèlnu, des te beter,
dan weet ge, hoe slecht ik zyn kan! trachtte
hy met 'n glimlach te zeggen, terwyi zyn
sterke hnnd het stuur vaster omklemde, en
z'n stevige voet het gas-pedaal deed wer
ken.
Carina keek naar de groote, gebruinde
handen. En zy werd bang van Mallory,
bang, Juist omdat hy haar liefhad, bang
van zyn liefde voor haar, welke haar als
langs een onzichtbaren draad naar hem toe
trok. Hy zag er niet wreed uit, maar hy
was iemand, gewend zyn wil door te voeren,
en die wist, welke middelen te gebruiken,
om zich te laten gehoorzamen. Maar Carina
was zich bewust, dat zy op haar manier
even onafhankelijk was als hy. Meer dan
zeven Jaar was zy haar eigen heer en
meester geweest. Diezelfde onafhankeiyk-
heid zou zy biyven eischen welke toe
komst haar ook werd geboden en de
zelfde vrytieid, waar het tydeiyke dingen
gold. Verder vertrouwds zij zich geheel en
al aan de geestelijke hoede van hare Kerk.
Mallory kon haar veel geven, maar hy
moest haar niet berooven van de vrijheden,
welke zU zich had, yeroverd,
Gedurende het verdere gedeelte van den
autotocht werd de stilte tusschen de twee
menschen niet meer verbroken. Carina
peinsde: Hy kon me beter met rust laten
en niet meer aan me denken, al is het moei
iyk voor hem. En zy wist, dat toegeven
zoowel voor Jim, als voor haar een moeilijke
zaak was.
Maar Jim zette de tanden op elkaar en
dacht:
Het kan me niets schelen, hoe moei
iyk ze het my ook maken zullen!
ACHTSTE HOOFDSTUK.
Toen Mallory naast Carina het kerkge
bouw betrad, was met de H. Mis nog geen
aanvang gemaakt. De kerk te Untown stond
onder de bescherming van Onze Lieve
Vrouw Sterre der Zee. Als door een her
innering aan de roeping en het diepe geloof
der eerste Apostelen, heeft het visschersvolk
van alle landen steeds behoord tot de vu
rigste bekeerden, tot de yverigste geloovlgen.
By ondervinding wetend, hoe machtig de win-
ondervinding wetend, hoe machtig de win
den en de golven zyn, keeren hun harten
zich met zekeren natuuriyken ernst tot
Hem, die ook de Heer is van den storm.
Carina knielde neer en bad. Ze was een
weinig opgewonden, en hst viel haar in den
beginne niet gemakkeiyk haar gedachten by
elkaar te houden. Het „groote" was gebeurd
en Jim had haar dus tooh gevraagd, zijn
vrouw te worden, ondanks het feit, dat 4)
katholiek was. Hy trok haar misschien meer
aan, dan zy zichzelf bewust was, maar nog
zy hem van terzijde aan. zyn mond om
zweefde een harde, doch fyne trek, duidend
op vastberadenheid en taal volhouden.
Onder zyn dichte, reeds grysende haren
vormden de wenkbrauwen een donkere hjn,
die doorliep tot boven den neus. De oogen
waren groot, diep en doordringend. Het was
een krachtig gelaat. Er lag lets ln, dat haar
bang maakte....
De priester betrad het altaar, voorafge
gaan door een Kleinen misdienaar. Carina
zag, dat Mallory ook naast haar knielde.
Hy deed alles juist zooals zy, knielde
wanneer zy knielde, stond op, wanneer ook
zy opstond.
Mallory's gedachten waren als een dool
hof. Hy leefde als in een droom. Zich zoo
te bevinden naast Carina in een katho
lieke kerk, de Mis bywonend voor de eerste
maal, dat kon toch geen werkeiykheid zUn!
Dat was 'n uitwerking van zyn mldzomer-
sche krankzinnige liefde.... En toch ge
voelde hi! diep in zyn onderbewustzyn, hoe
hy vastbesloten was, dit voor hem harde
feit van haar katholiek zyn onder de oogen
te zien, dat geloof, als een scheidsmuur
tusschen hen beiden opgerezen, een moeliyk-
held, welke hy vastbesloten was te over
winnen, en waarvoor hy alles met voeten
treden zou, als 't moest! Zich vertrouwd
maken met dat katholiek geloof zou voor
hem misschien de vreesejykheid er van ver
minderen, zou hem mogeiyk doen inzien,
dat er tooh ook een eigenaardige geeste
lyke invloed van kon uitgaan. Want Mal
lory, opgevoed in al de gestrengheid va» de
Engelsche kerk. had zich nooit veel bekom
merd om de vele twistvragen, die onophou
delijk rezen en tot moeiiykheden leidden.
In het kerspel van Llnfold, waar hy een
ouden studiemakker van hem op de predi
kantsplaats had geroepen, kwamen derge-
ïyke moeiiykheden nooit voor. Zelf las hij
meermalen voor ln de kerk en Iris, zyn
eerste vrouw, had trouw zyn goede voor
beeld gevolgd, zoolang haar gezondheid haar
daartoe ln staat stelde. Peter.Mallory's
gedachten stokten hier opeens, alsof hy met
z'n hoofd tegen een harden muur gebotst
was.
Peter!Hy sloeg 'n blik op Carina.
Misschien zou zy, na zyn eerste vyandige
gezindheid te hebben overwonnen zy zou
hierin ongetwijfeld slagen een zekeren
Invloed op hem weten uit te oefenen; zyn
jongen immers bevond zich thans pp den
leeftyd, welke zoo voor indrukken vatbaar
is. Deze gedachte was niet aangenaam voor
hem op dit oogenbllk, maar by zag de
kwestie onvervaard onder de oogen. Voor
geen geld ter wereld zou hy willen, dat
Peter een Jonge paap worden zoul En toch
was hy vastbesloten, dit vreemde gods
dienstige element zyn woning binnen te
voeren! Mallory kon byna niet stil blijven
zitten.
(Wordt vervolgd).
