een keizer in ballingschap
Binnenlandsch Nieuws
1
derde blad
Rond Huize Doorn
f
liiiiil
WOENSDAG 27 JANUARI 1932
BLADZIJDE 1
NEUTRALE EN KATHOLIEKE
ORGANISATIES
DE TREIN-AANSLAGEN
MEENINGSVERSCHILLEN IN
EEN BURGERLIJK
ARMBESTUUR
KASGELDLEENINGEN
GEMEENTE 's-GRAVENHAGE
DE NIEUWE MAASBRUG
TE MAASTRICHT
„EELERBERG" EN
„SCHUILENBURG"
„C. EN A." IN DEN BOSCH
GÉÉN KERMIS TE EINDHOVEN
KERK EN SCHOOL
PATER P. VONKEN
PATER M. J. X. WILKENS
DE KAPPERSZAKEN
TE UTRECHT
ACADEMISCHE EXAMENS
SOCIAAL LEVEN
CONFLICT IN DE
TEXTIELINDUSTRIE
EINDHOVEN IN 1931
DE C. A. O. IN HET
HOUTBEDRIJF
„DEJACO" TE CULEMBORG
Belangrijke uitbreiding der fabriek
VEREENIGING
„OUD-UTRECHT"
DE MELKPRIJS TE UTRECHT
OVENBEDRIJF STOPGEZET
FIN ANCIEN
ROFRMONDSCHE
GLASVERZEKERING
MAATSCHAPPIJ
GENERAL MOTORS
U. S. STEEL
Heden viert Duitschland's voor
malige keizer Wilhelm II zijn
73en rcbccitedag.
Wie belangstelling koestert voor de ge
schiedenis van het Duitsche rijk, moet zijn
bibliotheek verrijken met Wolfgang Goetz'
«.Eine Deutsche Geschichte", voor kort ver
schenen in den Ullstein-Verlag te Berlijn.
Goetz biedt ons in dit lijvige werk in be
roerende taal een overzichtelijk beeld van
den historischen „Werdegang" der Germa-
hen en hij teekent de groote historische fei
ten als een aaneenschakeling van gebeurte
nissen, welke nauw met elkander verwant
blijken.
In het laatste groote hoofdstuk, „Het Ein
de", behandelt hij ook het teere thema „Der
Kaiser geht nach Holland" en we beleven
bet hier voor de eerste maal, dat een ge
schiedschrijver van naam voor deze vrijwil-
bge ballingschap welwillende woorden vond:
>.Men had den keizer kunnen afzetten, in
Seval hij niet wilde afdanken. Maar hiertoe
bad men niet den moed. Welke „misverstan-
Ex-keizer Wilhelm,
den" Wilhelm II tenslotte tot het besluit
brachten op 10 November 1018 het hoofd
kwartier te verlaten, is nog niet duidelijk.
Nadat hij er niet toe had kunnen besluiten,
omgeven door koningen, hertogen, prinsen
cn hooge officieren te sneuvelen, was dit,
soo geiooven wij stellig, het beste, wat er
gebeuren kon."
Wie van meening mocht zijn, dat de voor
malige keizer niet meer in het middelpunt
der publieke belangstelling staat, sedert hij
de Nederlandsche grenzen overschreden
heeft, vergist zich. Men moge het uit tac
tische overwegingen voor juist houden, dat
Huize Doorn in onze pers wordt doodgezwe
gen, telkens opnieuw wordt men gewaar, dat
de buitenlandsche pers daarover anders
denkt. Wie als keizer van een der grootste
en machtigste Europeesche staten eenmaal
2ijn zilveren ambtsjubileum mocht vieren,
die wint aan historische beteekenis, naar
mate hij door omstandigheden, welke sterker
bleken dan hijzelf, tot een anderen levens-
vorm werd genoopt. Dat Wilhelm II deze
Zienswijze is toegedaan, blijkt uit den ijver,
daarmede hij zich tegen de vele scherpe' aan
ballen zijner vroegere staatslieden verdedigt,
biet minder ook uit den ijver, waarmede hij
sijn handelingen tegenover latere geslachten
tracht te rechtvaardigen. Aanvankelijk be
droefde de onttroonde monarch door eigen
*erk de vernietigende uitwerking der ontel
baar veie, meestal zeer lezenswaardige, soms
°ok scherp compromitteerende mémoires te
bivelleeren. Toen het gewenschte effect uit
bleef, koos hij een anderen weg: hij ver
trouwde het materiaal, dat hem uit zijn bi
bliotheek en uit zijn geheugen ter beschik
king stond, toe aan een geschiedschrijver
van naam, aan Karl Friedrich Nowak. No-
trak reisde naar Nederland en stond gerui
sen tijd met den keizer en diens naaste om-
Swing in nauw contact. Het eerste deel van
aÜn rehabiliteerenden arbeid droeg den iet-
Jat zonderlingen titel: „Het derde Duitsche
Keizerrijk". Bij de kritiek vond dit deel geen
bizonder hartelijke ontvangst; zelfs de terug
houdende Siegfried von Kardoff viel de in
bet werk neergelegde thesen onbarmhartig
*®n en stelde den historischen gang van za
ken in een voor Wilhelm II minder gunstig
bcht.
In het tweede deel „Deutschlands Weg in
•be Einkreisung" gaat Nowak voorzichtiger te
,^erk, maar ook hier laat de objectiviteit van
s keizers gevolmachtigden penvoerder vaak
wenschen over. 's Keizers fouten worden
boor Nowak hoogstens in bijkomstige aange-
Jgenheden toegegeven. Hij is erop uit, den
keizer als een lichtende gestalte te schilde-
ïeh, zooals eenmaal Bülow voor den geest
bloest staan, toen hij zeide: „Eenmaal zal ik
oornemens zou zijn, naar Duitschland terug
Jij zijn. Dan wil ik een boek over Uwe Ma-
bestelt schrijven, zooals er nog nimmer een
beschreven werd!" Bülow heeft woord ge
houden hoewel zijn vier dikke deelen om-
vattende mémoires heel anders uitvielen, dan
in die glansperiode gedacht en bedoeld werd.
Bülow, die het gewoonlijk met de waar
heid niet al te nauw nam, had als uitgangs
punt z.ijner mémoires het spreekwoord ge
kozen: een man een man, een woord een
woord! Het antwoord daarop werd van Huize
Doorn gegeven onder de leuze: wie du mir,
so ich dir.', wat wil zeggen: wie kaatst moet
den bal verwachten.
Nowak's karakterteekening van 's keizers
gunsteling is, om het in de taal der Spree-
bewoners op z'n Berlijnsch uit te drukken
„nich von Fappe". Van de wereld om hem
heen zou volgens Nowak's keizerlijken
informator Bülow geen flauw benul ge
had hebben; behoudens zijn gesoigneerd
uiterlijk en zijn welverzorgde garderobe was
er geen goeds aan hem te ontdekken; zoo
rijk zijn redevoeringen aan beeldspraak wa
ren, welke hij aan citatenboeken ontleende,
„so arm war dieser weichliche Kopf an Ge
danken!" Aldus dicteert Wilhelm II op
Huize Doorn zijn oordeel aan Karl Friedrich
Nowak over den vierden rijkskanselier!
Wanneer men langs dezen hoogst merk-
waardigen omweg verneemt, dat Bülow, die
door 's keizers gunst tot „Fürst" verheven
werd, geen politiek inzicht had, daar hem
alle zakelijke kennis ontbrak, dat hij slechts
over een „vermetele mate van domheid" be
schikte, dat hij zijn meester meestal de helft
van de waarheid verheimelijkte, dat hij een
net van leugens boven ernstige uiteenzet
tingen prefereerde; wanneer Karl Friedrich
Nowak op initiatief van den voormaligen
keizer al zijn schimpscheuten en beschuldi
gingen samenvat in den passus: geen leiden
de staatsman ter wereld heeft ooit de ar
moede van den vierden Duitschen kanse
lier bezeten!dan schudden we het hoofd
en vragen: hoe was het dan mogelijk, dat
deze Bülow twaalf jaar lang 's keizers gunst
genoot?
Door een sensationeel bericht in de „Daily
Mail" ontstond het gerucht, dat de keizer
te keeren. Aanleiding tot het gerucht waren
de ziekte en het overlijden van 's keizers
zuster Sophie, de voormalige koningin van
Griekenland. De Engelsche journalist, waar
schijnlijk belust op sensatie, overzag, dat
's keizers zuster haar laatste rustplaats niet
in Frankfort a.d. Main, maar in Florence
vond. De bewering, dat Wilhelm II de Ne
derlandsche regeering liet vragen, hoe deze
over zijn terugkeer naar Duitschland zou
denken, berust op fantasie. De keizer staat
reeds verschillende weken wegens een chro
nische bronchitis onder behandeling van zijn
lijfarts dr. Krüger. Op diens advies werd
de dagorde van den patiënt voorloopig ge
wijzigd, mogen slechts zijn naaste verwan
ten hem bezoeken en heerscht op Huize
Doorn een opvallende stilte.
Zijn gemalin Hermine, de verpleegster
gravin Kerssenbrock, mevrouw Pagels en
mej. Zimpiermann omgeven den patiënt met
toegewijde zorg en. de adjudanten, die alle
zes weken elkaar afwisselen, dragen er zorg
voor, dat ongewenschte bezoekers geen toe
gang op Huize Doorn krijgen. De zetel, waar
op de keizer in zijn werkkamer zoo gaarne
plaats neemt bij zijn archeologische studies,
bleef de laaïste weken vaak onbezet en ook
voor het gebruikelijke houthakken ontbreekt
hem de lust.
De weinigen, die hun keizer trouw ge
bleven zijn en de nieuwsgierigen, kunnen
hem binnenkort in een film te zien krijgen,
welke met zijn instemming in Doorn werd
opgenomen. Fred von Bohlen, een sympa
thieke operateur, is mee zijn camera naar
Nederland gegaan en schijnt Huize Doorn
veroverd te hebben. Hij is de eerste en de
eenige, die den keizer sedert zijn balling
schap voor de geschiedenis op de film wist
te krijgen. Persoonlijke relaties met 's keizers
omgeving hebben in dezen den doorslag ge
geven. Fred von Bohlen zegt zelf: „Ik ver
zoek u, deze filmopnamen zoo op te vatten,
als ze door mij bedoeld worden, als repor
tage, zonder politieken achtergrond!"
Ergens in de Friedrichstrasse werd de
film in intiemen kring voor de eerste maal
gedraaid. De spanning was groot, want se
dert November 1918 had men den keizer van
zoo dicht bij niet meer op Duitschen bodem
te zien gekregen!
Per autobus schommelt Bohlen van
Utrecht naar Doorn. Hij verschijnt voor het
poortgebouw van Huize Doorn. Lachend
wordt hij door de gendarmen en den dienst-
doenden portier begroet. Wij wandelen door
't welverzorgde park, bewonderen de rozen
en het prieel, waar keizerin Victoria zoo
graag vertoefde. Het is helaas geen klank
film, we zullen dus niet het genoegen sma
ken, een kernachtige toespraak van den
hoogen bewoner aan te hooren. De deur van
het terras gaat open, lakeien verschijnen en
het groote oogenblik breekt aan: Wilhelm
II lacht het Berlijnsche publiek vriendelijk
toe! Hij poseert voor de camera en gaat in
jachtcostuum naar den gereed staanden
auto. Zijn figuur is slank, zijn gebaar ener
giek gebleven. De linkerhand met het wan
delstokje wordt gecacheerd. We zien hem
joviaal hout hakken, praten met zijn zwaar
zwoegend gevolg, 's Keizers tweede gemalin
Hermine voert de eenden, zij legt den na
druk op het landelijke van dit leven, op de
ballingschap, op de onomstootelijke waar
heid, dat alle grootheid tot het verleden
behoort! L. P.
r-éxV'
Mevrouw C. C. J. M. Franzen-Heslenfeld^ die in de Rijksacademie van beeldende kun
sten te Amsterdam een tentoonstelling houdt (zie verslag op pagina 1 2e blad).
Aartsbisschoppelijke maatregel
Mgr. J. H. G. Jansen, Aartsbisschop van
Utrecht, verleende aan „de Middenstands
krant" machtiging tot publicatie van het
navolgend Bisschoppelijk voorschrift, het
welk is opgenomen in de Analecta, 5e jaar
gang no. 1.
Zij, die lid zijn van z.g. neutrale stands
organisaties. mogen niet worden toegelaten
tot, of deel uitmaken van onze katholieke
Kerk- of Armbesturen, of bestuursfuncties
vervullen in andere charitatieve of zuiver
godsdienstige vereenigingen.
Eveneens mogen niet tot lid van Kerk-
of Schoolbestuur benoemd worden Burge
meesters, Gemeente-secretarissen en leden
van het onderwijzend personeel in dienst
van. het Kerk- en Schoolbestuur.
Bovenstaande verbodsbepalingen gelden
niet voor de thans zitting hebbende en pe
riodiek aftredende, maar alleen voor nieuw
te benoemen leden.
weilanden, terwijl meer naar het westen
grootere aaneengesloten dennenbosscnen
voorkomen.
Bovenbedoelde landgoederen alsmede het
dennenbosch onder Nijverdal zijn voor het
publiek opengesteld. Alleen wordt gedurende
ten hoogste drie maanden per jaar, als het
huis bewoond is, een klein deel rondom het
huis van de wandeling uitgesloten, terwijl
dienzelfden tijd ook de wandeling voor pa
tiënten van het sanatorium met hun bezoe
kers eenigszins wordt beperkt.
Nieuwe grensbedreiging
Naar wij vernemen heeft het Hoofdbestuur
va,n de Nederlandscne Vereen'ging van
Spoor- en Tramwegpersoneel er bij de Di
rectie van de Spoorwegen op aangedrongen
om ter verhooging van de veiligheid een
meer frequenten schouwdienst te wülen in
voeren. In het bijzonder werd aangedron
gen om den ochtendschouw. die vroeger
plaats vond, voordat de eerste trein een
baanvak bereed, weer te doen plaats vin
den.
Deze maatregel zal dan voor het ge-
heele net moeten gelden.
e verjaardag van den ex-keizer. Doom's notabelen gaan hem op Huize Doorn hun
gelukwenschen aanbieden.
Wordt er te Nijmegen te veel
uitgegeven?
Door het oud-raadslid voor de Vrijz.-Dem.
Partij, den heer mr. H. J. C. van Scherpen-
berg, is ontslag- ingediend als lid van het
Burgerlijk Armbestuur te Nijmegen, omdat
hij niet langer de verantwoordelijkheid wil
op zich nemen over het financieel beleid van
het B. A. omdat dit volgens hem af en toe
met geld smeet. Tevens deelde hij aan den
Raad mede, dat hij getroffen was door de
benoeming van een werknemerslid in de
werkgeversvacature-Banens. Het aantal
werknemersleden in het B. A. wordt, naar
adressant oordeelt te groot. Adressant neemt
daarom ontslag.
In November 1931 heeft de Haagsche raad
besloten, ten einde gedurende het eerste
kwartaal 1932 in de behoefte aan kasgeld
te kunnen voorzien, één of meer kasgeldlee-
ningen aan te gaan tot een zoodanig maxi
mum, dat de totale kasschuld op geen en
kel tijdstip het bedrag van twintig millioen
gu'den zal te boven gaan.
Burgemeester en Wethouders stellen den
raad voor, een dergelijk besluit te nemen,
op grond waarvan zij zoo noodig gedurende
het tweede kwartaal 1932 de noodige kas
gelden kunnen opnemen.
KOLENSUBSIDIE VOOR
DE TRAMWEGEN
Met 20 pCt. verminderd
De Minister van Waterstaat heeft zich,
in verband met de tijdsomstandigheden, ver
plicht gezien het z.g. kolensubsidie voor de
tramwegen in Nederland voor het jaar 1932
met 20 te verminderen.
Noodlijdende tramwegondernemingen, die
zonder extra-subsidie hun exploitatie niet
sluitend kunnen krijgen en tot dusver op
dergelijke subsidies steeds konden rekenen,
zu'len dit jaar alleen op een extra-subsidie
aanspraak kunnen maken, indien de betrok-
ken streek ook bijdraagt. In dat geval zal
de rijkssteun gelijk zijn aan het bedrag dat
de streek fourneert.
Wij vernemen, dat begin April de officieele
opening der nieuwe Maasbrug te Maastricht
zal geschieden door minister Reijmer, mi
nister van Waterstaat.
Voor het publiek open gesteld
Bij beschikking van de Ministers van Bin-
nenlandsche Zaken en Landbouw en van
Financiën zijn de landgoederen „Eelerberg"
en „Schuilenburg" gelegen bij Hellendoorn,
alsmede een ruim 20 H.A. groot complex
dennenbosch ten Noordwesten van Nijverdal,
en toebehoorende aan den heer mr.S. H. Ve-
ning Meinesz te Haarlem c.s. aangemerkt als
landgoederen in den zin van art. 1 der Na-
tuurschoonwet 1928.
Bedoelde landgoederen liggen ter weers
zijden van den weg HellendoornOmmen.
Het landgoed „Eelerberg", dat ten Westen
van bedoelden weg ligt, bestaat voor het
grootste gedeelte uit bosch, meerendeels
fraai oud dennenbosch, waarin door de hooge
ligging fraaie uitzichten voorkomen.
Het sanatorium „Hellendoorn" ligt tegen
de grens van dit landgoed en de bosschen
van dit laatste vormen met toestemming van
eigenaren, de wandelplaats voor de patiënten.
Op het landgoed „Schuilenburg", dat op
den westelijken oever van de Regge ligt, na
bij Hulsen, treft men verspreid liggende
houtopstanden aan tusschen de bouw- en wachten.
BOSSCHE DIOCESANE
MOLENAARSBOND
Actie tegen de Handelsvereeniging
N. C. B.
In een te Oisterwijk gehouden druk be
zochte vergadering van den Bosschen Dioce-
sanen Bond van Molenaars, Graan- en Meel
handelaren zijn uitvoerige besprekingen ge
wijd' aan de politiek van de Handelsvereeni
ging van den Noord-Brabantschen christe-
lijken Boerenbond (N. C. Binzake de stich
ting van coöperatieve maalderijen in den
N. C. B. Het woord werd gevoerd dcor advi
seur Mol van d'en kring Tilburg, den dioce-
sanen-adviseur Bijnen en het Statenlid Sas
sen. O m. werd geconstateerd, dat de Boe
renbond voor de oprichting der coöperatieve
maalderijen een geheelen stand, ó'ien der
molenaars, in zijn bestaan bedreigt. Hier
door komt de N. C. B. in botsing met het
standpunt van zijn grooten stichter, Pater
van den Eisen, die zeide, dat men zou zon
digen tegen de naastenliefde door een ge
heelen stand te ruïneeren.
Tenslotte werden vijf conclusies aangeno
men, waarin o.m. wordt gezegd, dat de coc'p.
Handelsvereeniging aan standsegüsme doet,
dat zijn optreden in strijd is met de leer van
den boeren-apostel Van den Elzen en dat de
handelwijze van d'e coöp. Handelsvereniging
op economisch terrein dient te worden her
zien naar de richtlijnen, aangeduid in„Qua-
dragisimo Anno."
Deze conclusies zijn met algemeene stem
men aangenomen.
Gemengd.
B. en W. van 's Hertogenbosch stellen aan
den gemeenteraad voor tegen 'n bedrag van
100.000 ondershands te verkoopen aan de
N.V. Algemeene Confectiehandel van C. en
A. Brenninkmeijer te Amsterdam de per-
ceelen der voormalige boterhai aan de
Markt en Peusmarkt tegenover het stad
huis
Het ligt in de bedoeling de oude gebou
wen geheel te sloepen en daarop ten spoe
digste een kapitaal modern ingericht gebouw
te stichten, waarvan de bouwkosten ten
minste 200.000 zullen bedragen.
Vermoedelijk wordt aan het gebouw een
passage tusschen Peusmarkt en Markt ge
trokken en de bouw is uit oogpunt van
stads verf raaiing zeker van belang.
De transactie tot schadeloosstelling van
den tegenwoordigen huurder, den heer Th.
von Weyhrother, tot een bedrag van 4250
wordt door de koopster voldaan.
Over den verkoop van de voormalige
boterhal-gebouwen werd reeds in besloten
vergadering van den gemeenteraad beslist.
Plet voorstel zal in openbare vergadering
behandeld worden op 3 Februari.
Na langdurige discussie werd in stemming
gebracht het bestuursvoorstel: den melkprijs
te handhaven op 6 cent af boerderij, waar
tegenover een voorstel stond den prijs te
brengen op 7 cent.
Dit laatste voorstel (7 cent) werd met 132
voor en 8 stemmen tegen (2 blanco en een
van onwaarde), aangenomen.
Hierdoor is een acuut gevaar voor een
conflict geschapen.
Na de vergadering hadden eenige be
stuursleden een onderhoud met het ge
meentebestuur van Utrecht.
In de Maandag gehouden vergadering van
den Raad der gemeente Eindhoven hield de
voorzitter, burgemeester A. Verdijk, de ge
bruikelijke Nieuwjaarsrede, waarin hij den
toestand der gemeente besprak en dezen
weinig bemoedigend achtte. Langdurig werd
gediscussieerd over het oude en het nieuwe
R.K. Ziekenhuis, met als resultaat dat men
beide ziekenhuizen voldoende bestaansrecht
toekende, vooral wanneer Eindhoven te
dien aanzici; het centrum van Co tel ijk N.
Brabant blijkt te zijn. Het nieuwe zieken
huis, mee 400 bedden, zal in dezen zomer
gereed zijn De Raad besloot aan drie R.K.
scholen aanvullende credieten te verleenen.
Wat betreft de jaarlijkrche kermis werd
besloten deze in 1932 niet te houden, on
danks de schade die dit besluit voor de ge
meente en vele anderen beteekent. In ver
band hiermede is te verwachten dat B. en
W. hoogstens 'n beperkte of heelemaal geen
carnavalsviering zullen toestaan.
Ten slotte werd een voorrtsl aangenomen
tot aanleg van een sportterrein bij wijze van
werkverschaffing, waarvoor een crediet van
197.000 werd verleend.
Te Budel is uit de Chineesche
teruggekeerd Pater P. Vonken.
missie
Pater M. J. X. Wilkens, van de missiona
rissen der H Familie te Grave, vertrekt be
gin Februari naar de missie in Ned. Oost-
Indië.
Actie tegen de Donderdagmiddag
sluiting
Naar aanleiding van het besluit van den
gemeenteraad van Utrecht om over te gaan
tot vaststelling van een verordening, strek
kende tot het gesloten zijn voor het publiek
van barbiers- en kapperszaken, binnen de
gemeente Utrecht, des Donderdags na 1 uur
des namiddags, heeft de Utrechtsche Han
delsvereeniging tot H.M. de Koningin een
request gericht met het verzoek haar goed
keuring aan deze verordening te willen ont
houden.
Adressante acht o.m. de door den ge
meenteraad vastgestelde verordening in
strijd, zoowel met het" bedrijfs- als met het
algemeen belang, tengevolge waarvan vol
gens adressante de rechtsgrond niet aan
wezig is.
LEIDEN, 26 Januari
Geslaagd
Candidaatsexamen wis- en natuurkunde
letter E. de heer P. N. Degens Azn.;
idem letter F. mejuffrouw J. L. Robert;
doctoraal examen wis- en natuurkunde,
hoofdvak dierkunde, mejuffrouw D. Luyten.
Technische Hoogeschool
DELFT, 25 Jan. Geslaagd voor het
ingenieursexamen van scheikundig inge
nieur; J. D. Benting, geb. te Amsterdam;
G. J. F. Breedveld, geb. te Bindjei; R.
Engelbsrts, geb. te Ambarawa; H. A.
Franken, geb. te Sitoebondo; J. M. Hoef-
felman, geb. te 's-Gravenhage.
Schrikbarende stijging van het aanta!
werkloozen
Het iaar 1931 vertoont wat Eindhoven
betreft eenige merkwaardige cijfers. Het
L.O.- en U.L.O.-scholierenaantal is toege
nomen lot 15.164. waarnaast het aantal
scholen van 60 op 76 werJ. gebracht. Het
zondenreeister is aanzienlijk geslonken en
daalde in totaal van 9211 overtredingen in
1930 tot 5697 in 1931; alleen de prooesrén-
verbaa] wegens diefstallen zijn eenigszins
vermeerderd, tegen het Jtaal dat van 1429
tot 1399 daalde.
Zooals we) eenigszins te begrijpen valt Is
het aantal werkloozen schrikbarend geste
gen van 1413 tot 5314. Aan de werkverschaf
fing werd 129.000 ten koste gelegd.
Met beschouwing van het cijfer der werk
loozen m.>et men er echter eenigszins reke
ning mee houden dat er niet minder dan
10.303 inwoners vertrokken zijn, onder wie
natuurlijk velen die bij een der groot
industrieën ontslagen zijn.
Desondanks daalde het zielental slechts
met 1711. zoodat Eindhoven nu 93.327 in
woners telt.
Merkwaardig is ten slotte dat op de Rijks
postspaarbank niet minder dan 1.045.299,12
méér werd ingelegd tegen ƒ293.705,51 in
1930.
Mededeelingen van de zijde der fabrikanten
De secretaris van de Enschedesche en
Twentsch-Geldersche Fabr.kantenvsreem-
ging, mr. A. C. van Eek, heeft naar aan
leiding van het onderhoud der vertegen
woordigers dezer vereeniging, de heeren M.
ter Kuile, A. Menko, H. J. Jannink en H.
J. Ekker, alsmede mr. A. C. van Eek, met
den Rijksbemiddelaar over het conflict in.
de Twentsche textielindustrie een commu
niqué verstrekt, waaruit blijkt, dat de
Rijks bemiddelaar aanvankelijk voornemens
was in zijn mededeeling aan de Pers om
trent de gehouden conferentie op te ne
men, dat in tal van fabrieken in de loons
verlaging van 10 pet. was berust.
Blijkens een telegrafisch bericht, dat mr.
Van Eek bij zijn terugkomst van de con
ferentie te Enschede vond, heeft, naar aan
leiding van een onderhoud met de werk
nemers, de Rijksbemiddelaar die zinsnede,
laten vervallen, zoodat het percommuniqué
gekomen is in den vorm, zooals men het
elders in dit blad vindt afgedrukt.
Een enquête?
„De Telegraaf" vernam voorts nog, dat ir.
Van IJsselsteijh aan de vertegenwoordigers
ter conferentie medegedeeld heeft thans te
zullen overwegen of hij gebruik zal maken
van zijn bevoegdheid!, om aan d°n minister
van Arbeid voor te stellen een algemeene
enquête naar den toestand in de textielnij
verheid te doen houden.
Terwijl overal geklaagd wordt o.ver terug
gang in zaken, malaise, ontslag van perso
neel, sterk verminderde productie, doet
zich in Culemborg het verheugend ver
schijnsel voor dat de sigarenfabriek „De-
jrco" haar gebouwen aanzienlijk heeft
moeten uitbreiden. Oorspronkelijk gehuisvest
in een primitief gebouw, betrok de firma
De Jager en Co., drie jaren geleden een
groot pand in de nabijheiu van de rivier
de Lek, doch ook dit pand voldeed niet aan
de behoefte van den zich steeds uitbreiden-
den afzet, en moest op het naastliggend ter
rein een nieuwe fabriek worden aangebouwd,
welke dezer dagen in gebruik is genomen.
Maandag j.l. is het nieuwe complex, dat
met de bestaande fabriek een bebouwde op
pervlakte van 2500 M2. beslaat en plaats
biedt voor 700 arbeiders, door het college
van Burgemeester en Wethouders bezich
tigd, bij welke gelegenheid burgemeester
Keestra de directie hulde heeft gebracht voor
haar energie en haar verblijdende presta
tie.
De modem ingerichte nieuwe fabriek, met
zijn lichte, goed verwarmde en hygiënisch
ingerichte lokalen, modern ingerichte vocht-
kelders enz. heeft momenteel een weekpro-
ductie van 400.000 sigaren van het bekende
seriemerk „Graaf Egbert" en de volkssigaar
„Cuba Overal"; sinds het laatste jaar is het
getal arbeiders met ongeveer 80 uitgebreid
tot 350 terwijl een gestadige bezetting van
de overige gedeelten der fabriek is te ver-
Maandag hield te Utrecht bovengenoemde
vereeniging' haar algemeene jaarvergadering
onder presidium van Mr. H. Waller.
Uit het jaarverslag van den secretaris, den
heer G. A. Evers, bleek, dat het aantal leden
in 't afgeloopen vereenigingsjaar bedroeg 501
en 3 begunstigers, tegen 502 en 3 begunsti
gers in 1930.
De rekening en verantwoording van den
penningm., Jhr. Mr. Radermaaker Schoor,
sloot met een batig saldo van 358.60.
De aftredende bestuursleden, de heeren
Mr. H. Waller, Dr. K. Heeringa en G. A.
Evers werden herkozen.
De begrooting voor 1932, sluitend met. een
bedrag van 2310.aan inkomsten en uit
gaven, werd goedgekeurd.
Het voorzitterschap was door Mr. Waller
overgedragen aan den heer Dr. Bannier.
Tenslotte hield Ir. P. Intveld uit Delft een
causerie over het te Utrecht opgegraven
schip en over andere vondsten van vroegere
schepen.
Voorstellen der werkgevers
De besturen der verschillende organisaties
van houtbewerkers en -verwerkers hebben
Dinsdagmiddag te Zaandam geconfereerd
met de vertegenwoordigers van den bond van
werkgevers in het houtbedrijf, zulks in ver
band met de op 15 Februari a.s. afloopende
collectieve arbeidsovereenkomst. In deze
conferentie hebben de werkgevers de voor
stellen, om te geraken tot een nieuwe col
lectieve arbeidsovereenkomst medegedeeld.
Deze voorstellen zullen schriftelijk aan de
vakvereenigingen worden bevestigd, waar
door de organisaties in de gelegenheid zyn,
nader overleg in haar bestuursinstanties en
in de vergaderingen der leden te plegen.
Een conflict te verwachten?
Onder voorzitterschap van den heer
J. Jongerius werd Dinsdag te Utrecht een
drukbezochte vergadering gehouden van den
Bond van Melkveehouders ter bespreking
van een bestuursvoorstel.— een voorstel van
den handel om den melkprijs voor de
kaasboeren te brengen op 5 'A cent. de
procentemegeling op te heffen en voor de
consumptiemelk den prijs te laten op 6 ct.
af boerderij en de regeling dan te laten gel
den tot 1 Maar a.s.
Ter vergadering bleek, dat ve'.e leden er
voor waren het nu maar eens tot een con
flict te laten komen.
Aan het personeel, werkzaam aan de
ringovens der steenfabriek N. V. Oomen te
Dorst is tegen Vrijdag 29 Januari ontslag
aangezegd. Op dien datum wordt het oven-
bedrijf voor onbepaalden tijd stopgezet.
In de jaarlijksche algemeene vergadering
der Rosrmondsche Glasverzekering maat
schappij werd besloten 20 pCt. dividend op de
aandeelen uit te keeren en 30 pCt. reductie
op de premies te verleenen.
NEW-YORK, 27 Jan. (Reuter). De netto
winst der General Motors bedroeg in 1931
97 millioen dollar, vergeleken met 154 mil
lioen in 1930.
NEW-YORK, 26 Jan. (Reuter) Op de pre
ferente aandeelen d'er U. S. Stee] Corpora
tion wordt uitgekeerd een dividend van
percent (onveranderd) en van y2 pCt. (vorig
jaar 1 pCt.) op de gewone aandeelen.
Het dividend op de gewone aandeelen is
het laagste sedert 1915, waarin de uitkeering
echter geheel gestaakt is door den toestand,
die ontstaan was als gevolg van den oorlog.
