HET NATIONAAL CRISIS-COMITE
Wat het deed,
hoe het werkt,
wat het hoopt
BEVOLKINGSCIJFERS
Geringe toename in 1931
RIJKSSTEUN VOOR
WERKLOOZEN
De Minister dreigt Zwolle
Woensdagavond heeft bij den aanvang
van de raadsvergadering de burgemeester
van ZWolle aan den Raad medegedeeld, dat
hij van den Minister van Binnenlandsche
Zaken een telegram heeft ontvangen, waar.
in de Minister bezwaar maakt tegen de in
de Maandag gehouden raadsvergadering op
de Rijkssteunregeling voor werkloozen aan.
genomen amendementen.
DE WERKLOOSHEIDSRAAD
Zal hij worden opgeheven?
DE HUIDIGE ECONOMISCHE
CRISIS
Het oordeel van Prof. Verrijn Stuart
NA DE RAMP TE BANGKOK
„herwonnen
LEVENSKRACHT"
NED. SPOORWEGEN
DE JEZUIETENVERVOLGING
CHR. BOEREN- EN
TUINDERSBOND
De moeilijkheden in de koolstreek
HOOGHEEMRAADSCHAP
VAN RIJNLAND
Begrafenis der slachtoffers
BELASTINGVERHOOGING IN
NIJMEGEN
Invoer straatbelasting
ONZE OOST
DE REIS VAN MINISTER
DECKERS
ONDERWIJS
DE N-LOOZE SPELLING
ACADEMISCHE EXAMENS
MAATSCHAPPIJ DER NEDER
LANDSCHE LETTERKUNDE
KERKNIEUWS
NAAR DE MISSIE
PASTOOR A. MIES f
Uitvaart te Terheyden
GEMENGD NIEUWS
INBRAKEN TE BODEGRAVEN
IJMUIDER TRAWLER
AANGEVAREN
Naar IJmuiden teruggekeerd
MINDER GEBOORTEN,
GROOTER STERFTE
EEN RARE BRILLENKOOPMAN
„Je zoon is toch niet thuis;
ik eisch f 25!"
BRANDEN
DOODELIJKE AANRIJDING
Autobestuurder tot vier maanden
veroordeeld
VERDUISTERING IN DIENST-
BETREKKING
Twee verdachten aangehouden
MET HET HOOFD BEKNELD
VAN EEN STELLING
GEVALLEN
DIEVEGGEN-BENDE
GEARRESTEERD
VERDRONKEN
HONDERDJARIGE TE GEFFEN
DOOR EEN AUTO
AANGEREDEN
Het Nationaal Crisis-Comité heeft deze
■week een groot aantal journalisten in zijne
bureaux, het Paleis aan den Kneuterdijk te
's Gravenhage, ontvangen, teneinde via de
dagbladpers eenige bekendheid te geven aan
de wijze, waarop het thans op volle kracht
ten behoeve van de crisis-slachtoffers aan
het werk is, en in de hoop ongetwijfeld, dat
deze publicatie wederom een stroom van gif
ten, in geld en in natura, zal tengevolge
hebben.
Gelijk men weet, is de organisatie van het
Nationaal Crisis-Comité opgebouwd volgens
een systeem van decentralisatie. De mdlvi-
dueele steunverleening is voornamelijk m
handen gelegd van de plaatselijke crisis-
comité's, omdat deze uiteraard zich beter op
de hoogte kunnen stellen van elk afzonder
lijk geval. Met deze plaatselijke comité's vlot
het op verheugende wijze. Reeds in 530 ge
meenten is er een opgericht, in 250 andere
is de oprichting in voorbereiding of over
weging. terwijl de centrale uit 210. meestal
zeer kleine, gemeenten bericht kreeg dat
vorming van een crisis-comité daar voor-
loopig onnoodig geacht wordt, omdat men
zich daar reeds langs anderen weg te redden
weet. De Zuiderzee-steunwet speelt daarbij
natuurlijk voor de Zuiderzee-gemeenten een
rol van importantie.
Is in beginsel voorop gezet, dat de plaat
selijke comité's eene afspiegeling moeten zijn
van het Nationale Crisis-Comité, doordat zij
op dezelfde wijze moeten zijn samengesteld
uit vertegenwoordigers van Land- en Tuin
bouw. Handel en Nijverheid, van werkgevers-
en werknemers-organisaties, van vereenigin-
gen van armenzorg en weldadigheid ook
di&rin komt de nationale gedachte practisch
tot uiting, dat ieder plaatselijk comité, wil
het door de Centrale te Den Haag worder.
erkend, zich verbinden moet, 10 pCt. van zijn
beschikbare middelen aan deze laatste af te
dragen. Dit brengt de saamhoorigheid van
heel het land tot uitdrukking, het wil echter
geenszins zeggen, dat uit de kas van het
Nationale Comité niet een grooter oedrag
aan de plaatselijke comité's in noodlijdende
streken kan worden uitgekeerd.
Naast de geldelijke uitkeeringen verstrekt
het Nationale Comité aan de plaatselijke
comité's bijdragen in natura uit den voor
raad. die door allerlei Nederlandsche in-
dustriëelen ter beschikking gesteld is En al
is deze voorraad momenteel van zeer bevre
digenden omvang en komen er de meest uit-
eenloopende artikelen in voor, van harte
hoopt het Bestuur, dat de daartoe in aan
merking komenden in het Nederlandsch be
drijfsleven voort zullen gaan met bijdragen
aan voedingsmiddelen, kleedingstukken,
brandstoffen en dekking te schenken. Zij
vereenigen daarmede het hoogst nuttige van
zeer noodzakelijke hulp aan den mede-
mensch met het ook wel uit reclame-oogpunt
aanlokkelijke van een vermelding van hun
gift in de krant.
Artikelen, die in zijn vooraad nog ont
breken en voor den steun in natura onont
beerlijk zijn, schaft het Comité ook wel tegen
zoo voordeelig mogelijken prijs uit zijn geld
middelen aan. Zoo heeft het reeds bij ver
schillende Nederlandsche dekenfabrieken een
bestelling van 5000 dekens geplaatst. Zoo
overweegt het, óm voor een belangrijk be
drag bij de Nederlandsche Staatsmijnen
zwavelzure ammoniak aan te koopen ten
einde deze tegen uiterst gereduceerden prijs
ter beschikking te stellen van kleine boeren
en tuinders. De verschillende landbouw
organisaties hebben reeds hare belangelooze
tusschenkomst toegezegd bij de distributie
van deze kunstmest.
Een geheel apart onderdeel in het geheel
van werkzaamheden vormt de extra-steun,
verleend aan werkloozen uit de Regeerings-
bijdrage ad f 750.000.—. Voor dezen steun
kunnen slechts die gemeenten in aanmerking
komen, welke eene door het Rijk goedge
keurde en gesubsidieerde steunregeling heb
ben.
Daar sommige gemeenten, die op andere
wijze in den nood harer werkloozen voor
zien, deze regeling wel eens als eene onbil
lijkheid blijken aan te voelen, dient er met
den noodigen nadruk op gewezen, dat de
steun, welken het Nationaal Crisis-Comité
uit eigen middelen verleent, aan niemand
die daarvoor in de termen valt, onthouden
wordt. De doelstelling immers van het Co
mité is blijkens zijn op 1 December 1931 aan
alle burgemeesters toegezonden circulaire,
aanvullenden en opheffenden steun te ver
kenen aan allen, die tengevolge van crisis
verschijnselen in moeilijkheden verkeeren en
in wier nood door instellingen van weldadig
heid of andere in de gemeente werkende or
ganisaties niet of niet in voldoende mate
kan worden voorzien.
Hoe staat het nu met de geldmiddelen?
Men hoort wel eens verkondigen, dat het
bedrag der binnenkomende gelden zou zijn
tegengevallen. Deze meening nu is de pen
ningmeester van het Comité niet toegedaan.
Al is hij natuurlijk uitermate begeerig naar
steeds stijgende inkomsten, ja, ambtshalve
eigenlijk onverzadigbaar. Mr. Menten herin
nerde er terecht aan, dat eene vergel ijkins
met de inkomsten van vroegere comité's bit
watersnood en stormrampen déérom niet op
gaat, omdat bij dergelijke gelegenheden een
over heel de linie welvarende bevolking te
hulp kon snellen, terwijl thans juist het
meerendeel van degenen zoowel personen
als naamlooze vennootschappen die toen
de doorslaande giften deden, zelf het zwaarst
getroffen is. Totnogtoe is in totaal circa
ƒ425.000.— ontvangen. Het wekeltjksch in-
komsteneijfer daalt weliswaar, doch een be
langrijke factor, die hiertoe meewerkt, is
het steeds toenemend aantal plaatselijke co
mité's. Déar komen dus thans vele bijdragen
binnen, die vroeger rechtstreeks aan de
Haagsche Centrale worden gezonden.
Voor de toekomst heeft men vooral zijn
hoop gevestigd op de toegezegde periodieke
stortingen. En om te trachten deze nog uit
te breiden, zal de Postcheque- en Girodienst
begin Februari aan al zijn 185.000 rekening
houders een biljet toezenden, waarop zij den
Directeur kunnen machtigen, op bepaalde
tijdstippen automatisch een zeker bedrag op
postrekening 186000 van het Nationaal Crisis-
Comité over te schrijven. Een inderdaad ge
lukkige gedachte, die met een minimum aan
moeite voor de rekeninghouders aan het Co
mité een mooi, vast bedrag zal kunnen op
leveren.
Ook op andere wijze zal de propaganda
krachtig worden ter hand genomen. Het Re
clame- en Adviesbureau Coppens te Amster
dam heeft daartoe belangeloos zijne adviezen
aangeboden. En onder de enthousiaste 'eiding
van zijn monteren president Jhr. Mr van
Citters, bijgestaan door een staf van be
kwame en practische dames en heeren wordt
aan den Kneuterdijk met groot élan ge
werkt, om aan de tallooze slachtoffers van
dezen wel zéér zwaren tijd zoo groot moge
lijken steun te kunnen bieden. Men heeft
zich er sobertjes geïnstalleerd de bureau-
k -ten zijn tot het uiterste beperkt doordat
de inkoop geschiedt via het Rijksinkoop-
bureau en het Departement van Binnen-
n.m. voorzoover dit op kantoormachines
moet worden verricht, voor zijn rekening
heeft genomen.
De stemming op het bureau is uitnemend.
Er heerscht onder de kleine onbaatzuchtige
groep, die uit de talloozen, die hun diensten
aanboden, werd uitgekozen, een geest van
vertrouwen en vriendschap en ook de Eere-
Voorzitster, H. K. H. Prinses Juliana, laat
zich allerminst onbetuigd. Niet alleen woont
zij de wekelijksche vergaderingen van het
Dagelijksch Bestuur zooveel mogelijk bij,
doch zij neemt ook herhaaldelijk deel aan de
verschillende werkzaamheden op het kan
toor.
De „nervus rerum" echter, de sommen, die
ter beschikking staan en de voorraad, ge
vormd door giften in natura, moeten op petl
blijven. En waar de aanvragen het bureau
overstelpen, doet het Comité nog eens èen
dringend beroep op dat gedeelte van het
Nederlandsche volk, dat nog iets te missen
heeft voor degenen, die, op welke wijze dan
ook, slachtoffer zijn van deze erbarmelijke
tijden.
Bijdragen in geld of in natura, klein of
groot, alles wordt met grooten dank aan
vaard. En vooral toezeggingen van periodieke
bijdragen worden zeer op prijs gesteld, want
zij geven aan den arbeid van het Comité een
vaste basis.
Laat daarom ieder ernstig bij zichzelf te
rade gaan, of hij niet voor het Nationaal
Crisis-Comité een vaste wekelijksche of
maandelijksche som kan reserveeren. En
vraagt Ook op groote schaal de rood-wit-
blauwe propagandazegels (ƒ10.— per 10.000
aan. Zij houden op brieven en drukwerken
overal en voortdurend het besef levendig
dat aan den Haagschen Kneuterdijk een
groep nijvere en belangelooze mannen en
vrouwen een waarlijk nationaal werk ver
richten. dat den steun van lederen recht-
geaarden Nederlander in de ruimste mate
verdient.
De Minister heeft bij zijn bezwaar tevens
het ultimatum gevoegd, dat de Raad vóór
Vrijdagmiddag twaalf uur de R'Jxssteunre.
fcfling zonder amendementen heeft te aan
vaarden. Zoo dit niet geschiedt, zullen de
Z-wolsche werkloozen met ingang van Maan-
dag a.s worden uitgesloten van d-: Rijks
werkverschaffing en zal ook het Rijkssub.
sidle worden ingetrokken.
De Zwolsche Raad zal zich hedenavond
opnieuw uitspreken.
Naar „De Volkskrant" verneemt, heeft de
Nederlandsche Werkloosheidsraad besloten
een commissie te benoemen, welke zal heb
ben te ondei '.oeken, of er geen aanleiding is
de werkzaamheden van den Raad over te
dragen aan den Hoogen Raad van Arbeid,
dan wel, of er andere mogelijkheden bestaan
om versnippering in adviezen terzake van
werkloosheid te voorkomen.
De medische en litteraire faculteit van de
studentenvereeniging „Unitas" te Utrecht
hebben in combinatie een lezingencyclus ge
organiseerd over „de huidige economische
crisis", welke cyclus bestaat uit vijf lezingen.
De eerste lezingavond vond Woensdag
plaats in het klein auditorium der Univer
siteit.
Algemeen inleider was prof. mr. dr. J. M.
Verrijn Stuart uit Rotterdam.
Spr. heeft in den aanvang van zyn in
leiding aan de hand der historie uiteengezet
waarom zich in het economische leven tel
kens tijden van activiteit en depressie voor
doen. De leiders van het productiestelsel
hebben hun geheelen arbeid ingesteld op een
zoo groot mogelijke winst en zien op ver
schillende manieren de winst hunner bedrij
ven te verhoogen. Zoo kan b.v. een niuew
product in korten tijd een groot afzetgebied
veroveren, met als noodzakelijke gevolgen:
De arbeidsreserve neemt af; van de be
staande arbeidskrachten wordt een zoo groot
mogelijk gebruik gemaakt, hetgeen een geld
kapitaal eischt, dat ten deele zal gevonden
worden in de bestaande kassen der onder
nemingen, terwijl het andere deel door mid
del van het credietwezen zal worden bij
gelegd.
Het in omloop zijnde geld vermeerdert en
doet het prijsiveau stijgen. Eindelijk raken
de bestaande reserves uitgeput, maar tegelijk
gaan de fabrieksgebouwen het eindfabrikaat
afwerpen, dat op de markten een gul ont
haal vindt.
Overaanbod
Na verloop van tijd valt echter een toe
nemend overaanbod te constateeren; de pro
ductieprijzen dalen, de exploitatiekosten
loopen daarentegen op.
Wanneer deze HJnen elkander raken wordt
de toestand ln de bedrijven oritiek en doet
een zich snel verspreidend wantrouwen de
geldcirculatie stokken. Bovenstaande is een
korte samenvatting van prof. Verrijn-Stu-
art's verklaring van de „up and downs" m
het economische leven.
De wereldoorlog niet de oorzaak.
Vervolgens ontkende spr. de door nog ve
len aangehangen meening, dat de huidige
crisis haar ontstaan vindt in den wereld
oorlog, ofschoon daarvan invloeden op de
economische conjunctuur met ontkend kun
nen worden.
De crisis-toestand van momenteel enkel en
alleen aan een overproductie te wijten, wil
hem eveneens onwaarschijnlijk voorkomen.
In wezen toch (en dit valt met feiten aan te
toonen) is de absolute overproductie partieel
en de nieuwe eindproducten zooals kunstzijde
en radio-artikelen hebben er voornamelijk
invloed op. Groote aandacht moet geschon
ken worden aan de eigenaardige positie van
het geld als universeel ruilmiddel, dat oor
zaak is, dat deze aanvankelijk partieele ten-
denz ten slotte algemeen wordt.
De gouden standaard.
Aangezien ons geldwezen gebaseerd is op
den gouden standaard, wordt bij overvloe
dige geldvoorziening het geheele geldwezen
vergroot en stijgen gestadig de prijzen zon
der veel Invloed te ondervinden van boven-
getypeerde conjunctuurgolvingen.
Op het oogenblik vo toont vooral Frank
rijk de neiging den goudvoorraad op te voe
ren en trekt het goud waar mogelijk, weg
uit de circulatie ln andere landen, waar
door het credietwezen geschaad wordt. Zoo
Frankrijk dit deprimeerend tot zich halen
van goud niet staakt, zullen eventusele eco
nomische oplevingen slechts van zeer Kort-
stondigen aard kunnen zijn. Na het inwer
ken der nationalistische tendenzen van na
den oorlog op het internationaal kapitaal-
wezen te hebben besproken, kwam spr. aan
het tweede deel van zijn voordracht: „Hoe
ontworstelen wy ons aan de huidige depres
sie en hoe kunnen wij een dergeiyke ramp
voor de toekomst voorkomen?"
Hoe komen wij uit den nevel?
Na op zeer uitvoerige wUze de eventueel
ten goede werkende factoren in het economi
sche leven en eventueel ter bereiking van
een gezonderen toestand te nemen maatre
gelen onder het oog te hebben gezien,
kwam prof. Verr(jn Stuart tot de conclusie,
dat men de enorme depressie van het poegn-
blik niet als wanhopig zal behoeven te be
schouwen, wanneer de geldvoorziening op
ruimere leest geschoeid wordt en de interna
tionale verhoudingen gebaseerd worden op
meer vertrouwen dan nu het geval is.
Ben vereischte daarbij is, dat de voorra
den van eindproducten eerst moeten zyn op
geteerd.
Zoolang het huidige productie-stelsel ge
handhaafd biyft zullen de „up and downs"
zich eveneens biyven voordoen.
Voor een behoorlijk functionneeren van
het economische raderwerk, aldus spr., lijkt
het my noodzakelijk een keuze te doen tus-
schen 't z.g. „laissez faire laissez passer"-
stelsel en een planhuishouding. Een stelsel
als het tegenwoordige met een beginsel van
productie-vryheid, gecombineerd met een
sterke staatsinmenging is slechts een com
binatie van twee tegenstrydige factoren.
In deze depressie kan een plan-huishou
ding natuuriyk slechts op de toekomst be
trekking hebben.
Deze inleiding werd door zeer veel toe
hoorders, waaronder verschillende hooglee
raren der Utr. Universiteit, met onverdeelde
belangstelling gevolgd.
Na beëindiging van zyn rede werden spr.
enkele vragen gesteld die, gezien het late
uur slechts op zeer beknopte wyze konden
worden bantwoord.
y. K.SZj,
Nieuw Sanatorium
De R.K. Vereeniging tot bestryding der
Tuberculose „Herwonnen Levenskracht"
bouwt een nieuw Sanatorium te Bilthoven.
De plannen daarvoor zyn reeds zoover
gevorderd, dat op Woensdag 3 Februari a.s.
de eerste steen van het hoofdgebouw zal
worden gelegd.
V acan tiekaar ten
Dit jaar zullen de Nederlandsche spoorwe
gen vacantiekaarten verkrijgbaar stellen:
van 25 tot en met 30 Maart (Paschen); van
13 tot en met 18 Mei (Pinksteren), en van
1 Juli tot en met 15 September.
Een protest aan den President der
Spaansche Republiek
De leekenleeraren van het St. Canisius-
college te Nymegen hebben een telegram van
protest gezonden aan den President der
Spaansche Republiek, waarin zy hun afkeu
ring uitspreken tegen de maatregelen tegen
de Orde der Sociëteit van Jezus, in Spanje
getroffen.
Op de Woensdag te Haarlem gehouden
vergadering van de Hollandsch.Brabantsche
afdeeling van den Chr. Boeren, en Tuinders,
bond kwamen o.m. in bespreking de moei
lijkheden, waarmee de tuinders in de zgn.
„koolstreek" te kampen hebben
Besloten werd een brl te zenden aan den
Minister van Binnenlandsche Zaken, waarin
wordt verzocht spoedige hulp aan de ln die
streken bestaande tuindersbedrijven te ver.
leenen door middel van een toeslag op de
stapelproducten.
Tevens wordt ln deze motie verzocht spoe
dig te bevorderen het nemen van maatre
gelen, welke lelden tot verlaging der vracht,
tarieven van de spoorwegen voor de verzen
ding van tuinbouwproducten.
De gezameniyke Colleges "an Gedeputeer
de Staten van Noord- en Zuid-Holland
hebben afgewezen de door Inwoners van
Benthuizen en Hazerswoude Ingediende be
zwaren tegen het b.sluit van de in Juli 1931
gehouden vergadering van het Hoogheem
raadschap van Rijnland tot toelating van
den heer K. v. d. Torren als hoofdingeland.
Donderdagmiddag om kwart voor vier is
het stoomschip „Kota Nopan", van den Rot-
terdamschen Lloyd, dat de lijken van de
slachtoffers van de ramp van de „Ooievaar"
aan boord had, in de IJsselhaven te Rotter
dam aangekomen, waar het schip om half
vyf aan den wal werd gemeerd.
Het schip voer met de vlaggen half
stok.
De loods „Borneo" aan de IJsselhaven,
een der loodsen van den Rotterdamschen
Lloyd, was als rouwkamer Ingericht, waar
toe een deel van de loods was afgesloten
en met behulp van vlaggedoek een „chapel-
le ardente" was gemaakt.
Direct na aankomst van het schip werden
de kisten met het stoffelijk overschot van
de heeren Wiersma, Van Onlangs
en Kot te, gewikkeld in de Nederlandsche
driekleur naar de rouwkamer gedragen.
Hierbij was namens de K. L. M. tegenwoor
dig mr. T. H. Slotemaker en namens den
Rotterdamschen Lloyd, de heer Th. Ruys
In de rouwkamer heeft men de drie kisten
naast elkaar opgebaard. In het midden
staat de kist met het stoffeiyk overschot
van piloot Wiersma, rechts daarvan dat
van den tweeden piloot Van Onlangs, ter-
wql dat van den boordwerktuigkundige
Kotte ter linkerzijde is geplaatst.
Kransen van den Rotterdamschen Lloyd
en van de K. L. M. dekken de ïykbaren.
De begrafenissen, die Maandag zullen
plaats vinden, zullen uitsluitend kunnen
worden bygewoond door familieleden en ge-
noodlgden.
Woensdagmiddag heeft de Raad van Ny
megen, welke voor de moeiiykheid staat een
tekort van 500.000 op de gemeentebegro
ting te moeten aanvullen, na lange beraad
slaging aangenomen het voorstel van B. en
W. tot het heffen eener straatbelasting,
welke ƒ387.000 zal moeten opbrengen. Van
de zijnde van den middenstand en de huis
eigenaren was sterk verzet togen deze
verordening gerezen. Maar de gemeente kan
het geld nu eenmaal niet missen. En de
Raad zit nu nog voor de moeiiykheid om
het tekort van een half millioen te stoppen.
Er werden op de verordening tot heffing van
de straatbelasting nog eenige amendemen
ten aangenomen, waaronder die, dat voor de
ryks- en provinciale gebouwen de volle be
lasting betaald zal moeten worden en dat.
vrijstelling van deze belasting zal gegeven
worden voor vereenlgingsgebouwen van al
gemeen nut.
Kerkgebouwen zyn vry en voor ambtswo
ningen van godsdienstleeraren wordt slechts
1/10 van de belasting geheven.
Het voorstel van B. en W. van Nijmegen,
om aan den N. C. B. te berichten, dat, zoo
woi 't overgegaan tot opheffing der Rijks-
tuinbouwwinterschool te Hees de gemeente
Nymegen bereid is voor het vestigen van
een N. C. B.-land- en tuinbouwschool mede
te werken, werd aangehouden tot de vol
gende zitting.
SOERABAJA, 27 Jan. (Aneta). Minister
Deckers kwam te Soerabaja aan en vertrekt
van hier naar Makassar. Wanneer hy van
Makassar terugkeert, zal hy twee dagen te
Fosari verbiyven. Daarna zal hy gedurenöe
4 dagen te Soerabaja vertoeven. De Marine-
bond vroeg by den minister een audiëntie
aan ter bespreking van de salariskorting.
De ontvangst te Tandjong-Priok.
BATAVIA, 28 Jan. tAneta). De „Sibajak"
is om 815 uur te Tandjong-Priok aange
komen. Op de kade stond een eere-com-
pagnie opgesteld met een regiment Infan
terie.
Z. Exc. Minister Deckers werd welkom
geheeten door den gouverneur van West-
Java, den divisie-commandant, den chef
van den Marinestaf, adjudanten van den
gouverneur-generaal, den resident van Ba
tavia, den burgemeester van Batavia en den
regent van Batavia. Van de zyde van het
publiek werd eenige belangstelling getoond
Z. Exc. inspecteerde de eerewacht, waarna
hy in een auto van den gouverneur-generaal
naar Batavia reed.
Hedenavond heeft ten paleize Ryswyk een
diner plaats, terwijl morgenochtend ten
paleize een conferentie zal worden gehouden
Een motie der Canisiusfederatie
De Canisius-Federatle, omvattende den
K.O.B. Bisdom den Bosch; den K.O.B. Bis
dom Breda; den K.O.B. Bisdom Roermond
en de R.K. Onderwyzeressen Ver., Bisdom
den Bosch, heeft de volgende motie aange
nomen:
gehoord de besprekingen inzake het voor
stel: „De Canisius-Federatle voere actie, op
dat verkregen worde, dat de n-looze spel
ling (Spelling zonder buigings-n) zooveel
mogeiyk in de scholen toepassing vlnde",
kennis genomen hebbend van de jongste
circulaire van den Minister van Onderwys,
Kunsten en Wetenschappen aan de heeren
Inspecteurs, waarin aan dezen opdracht ge
geven wordt, geen leerplans voor „Gezien"
te teekenen, waaruit biykt, dat inzake spel
ling van het stelsel Terpstra wordt afge
weken;
spreekt als haar oordeel uit, dat de bui
gings-n geschreven, zoowel volgens de spel
ling van de Vries en Te Winkel, als volgens
het stelsel Terpstra, een onnoodlge en
schadeiyke ballast is voor ons Volks-
onderwys;
betreurt de aan de Ryksinspecties gege
ven opdracht;
biyft ervan overtuigd, dat de n-looze spel
ling (de spelling zonder buigings-n) de eenig
mogeiyke is om met eenig succes op de
lagere school te onderwyzen;
besluit deze motie ter kennis te brengen
van de Pers en gaat over tot de orde van
den dag.
AMSTERDAM. Doctoraal-examen ln de
Godgeleerdheid de heer Ds. Alb. Vis (den
Burg, Texel); cand.-ex. Wis- en Natuurkun-
1e d° heer V C. A. vtghmers.
NIJMEGEN. (R.K. Universiteit). Candi-
daatsexamen in de rechten, de heer J. J-
H. M. Peters te Nijmegen.
WAGENINGEN. (Landbouwhoogeschool)
Cand.-ex. Ned. landbouw de heeren: K. Bos,
J. A. Hogen Esch, F. L. A. Maandag, K.
Poll, S. D. Rispens, A. Rozendaal en J. K.
Slim.
TECHNISCHE HOOGESCHOOL
Geslaagd voor het cand.-examen van
bouwk. ing.: D. J. Chrlstiaanse, Leiden.
Geslaagd voor het cand.-examen van
scheik. ing.: P. Cohen, Henriquez, Curacao;
J. W. van Dalfsen, Leiden; A. Deelen, Gie-
sendam; J. Dooren, Dordrecht; A. Dros
Texel; G. J. A. Galestin, Batavia; F. H.
van Heel, Djokjakarta; T. Hoekstra, Bo-
venkarspel; mej. L. N. S. Homans, Toeren;
L. Koper, Barslngerhorn; mej. C. J. van
der Kloes, Sawah-Loento; J. S. Kooy,
Arnhem; D. P. Molenaar, Nieuwerkerk a. d.
IJsel; mej. H. G. Numans, Batavia: J. M.
van Rooyen, Alkmaar; K. L. van Schou
wenburg, Semarang; J. Stuwman, Koog aan
de Zaan.
De eerstvolgende vergadering van de Maat
schappij der Nederlandsche Letterkunde te
Leiden zal gehouden worden op Vrydag 5 Fe
bruari ajs. Alsdan zal als spreker optreden
de heer F. W. Stapel uit Den Haag over het
onderwerp: „Slaverny in Indië tydens de
Compagnie".
Met de „Johan van Oldenbarneveldt" van
de Stoomv. Mij. „Nederland" vertrekken 4
Maart a.s. van de Zusters van den Goeden
Herder te Leiderdorp: Moeder Maria Caecilia
Faase, Prov. Overste; Zr. Maria Augustina
Ramselaar, Zr. Maria Chrüstonne Zoetmul
der en Zr. Maria Immaculata van Leeuwen.
De twee laatstgenoemden zijn voor het kloos
ter te Meester-Comelis bestemd, terwyi de
twee eerstgenoemden er alleen neengaanvoor
het brengen van een Provinciaal bezoek en
na eenige maanden naar Holland terugkee-
ren.
In de overvolle parochiekerk te Terheyden
vond de uitvaart plaats van den Weleerw
Heer A. Mies, die 29 jaren de herder dier
parochie was. De H. Mis van Requiem werd
opgedragen door deken J. Batenburg van
Oosterhout, geassisteerd door de Kapelaans
A. Meeus te Terheyden en J. Koenraadt te
Wagenberg.
Na afloop van den H. Dienst in de kerk
had de begrafenis plaats, waarby de ab-
soute werd verricht door deken Batenburg
met gelijke assistentie.
In de kerk en aan de groeve werd niet
gesproken.
Te 3odegraven is Dinsdagnacht op twee
plaatsen ingebroken. Dieven brachten aller
eerst een bezoek aan de woning van ds. J.
C. W. Kruiskoop, predikant der Ned. Herv.
Gemeente. Hier werden eenige kamers ge
heel en al overhoop gehaald en verschillende
kasten opengebroken. Hier vonden de
nachtelijks bezoekers echter niets van hun
gading. Daarna verschaften zy zich toegang
tot het woonhuis van mr. H. E. la Gro,
advocaat.
Ook hier wierpen ze alles dooreen en
maakten grooter buit dan in het huis, dat
ze het eerst bezochten. Ze vonden een geld
kistje inhoudende ongeveer 300 aan con
tanten en namen dit mede.
Van de daders ontbreekt elk spoor.
Aanvankelijk werd vermoed, dat er ver
band zou bestaan tusschen deze inbraken
en de Inbraak, welke Maandagnacht in de
St. Janskerk te Gouda is gepleegd. Het
politie-onderzoek heeft evenwel uitgemaakt,
dat dezs vermoecens geheel zonder grond
zyn.
De Bodegraafsche politie zoekt naar de
schuldigen.
De stoomtrawler IJm. 89 „Irene" die Dins
dag ter trawl-visschery uitvoer, is Woens
dagmorgen met belangrijke schade aan den
voorsteven in de visschershaven te IJmuiden
teruggekeerd. De schipper "an den trawler
rapporteerde by aankomst, dat zyn schip
Dinsdagavond ter hoogte van het lichtschip
..Haaks' tydens dikken mist was aangevaren
door het Zweedsche stoomschip „Slgrld
Matthiessen".
Of het Zweedsche schip schade heeft op-
geloopen is niet bekend, aangezien het zon
der signalen te geven zyn reis ueeft voort-
Voor zoover de gegevens over 1931 thans
reeds beschikbaar zyn, bedroeg de bevolking
van Amsterdam op 1 Januari j.l. 766.251
zielen. Vergeleken met de voorlooptge uit
komst van de Volkstelling op 31 December
1930 ls er dus in het afgeloopen Jaar een
toename te constateeren van 8872 zielen.
Deze toename is geringer dan die in het
vorige jaar (9803). Geringere geboorte en
hoogere sterfte, vooral ln de eerste maanden
van 1931, zyn daarvan de oorzaak.
Er werden 12782 kinderen geboren, ofwel
16.78 per 1000 inwoners tegen 17.53 In 1930.
De sterfte bedroeg 6821 en het sterftecyfer,
dat het vorig jaar 8.54 was, steeg voor dit
jaar tot 8.97. Ten gevolge van een en ander
daalde het geboorteoverschot van 6777 op
5861.
Het vestigingsoverschot b'eef vrywel geiyk
(3011 tégen 3026 in 1930). Dit neemt niet
weg, dat de vestiging en het vertrek, afzon
derlijk genomen, in het afgeloopen Jaar
belangryk lager zyn geweest. Er vestigden
zich te Amsterdam 31018 personen, tcrwyi
er 31007 uit de gemeente vertrokken. Voor
1930 waren deze cyfers resp. 39292 en 36266.
Een zoogenaamde brillenkoopman drong te
zytaart (Meierij) het huis eener met haar
zoon alleenwonende vrouw binnen. Hy ver
langde geld, waarop de vrouw weigerde m te
gaan. Toen de „brillenkoopman" aanhield,
zeide de vrouw haar zoon te zullen roepen,
waarop de Indringer antwoordde: „Je zoon is
toch niet thuis, ik eisch 25.—". Ds vrouw,
volhoudende dit bedrag niet te hebben, gat
een geringere som, waarna de man verdween.
De politie heeft de zaak in handen.
Te Almkerk (N.B.) is de boerdery van H.
N. totaal uitgebrand.
Te Dongen zyn twee woningen, genaamd
het „Klooster van Appelenmelk" uitgebrand.
Men denkt aan kwaadwilligheid. De huizen
waren onbewoond.
De rechtbank te Leeuwarden deed
Woensdag uitspraak in de zaak tegen een
automobilist te Den Haag. Verdachte had
op 1 Juni op den straatweg onder Heeren
veen den 40-Jarigen arbeider J. de Graaf
aangereden, ten gevolge waarvan deze later
dood op den weg werd gevonden. Een ge
tuige die naast verdachte in den auto zat,
had hem verzocht te stoppen, doch de eer
ste gaf daaraan geen gevolg. Men reed door
naar Leeuwarden, waar de avond in een "a-
baret werd doorgebracht. Des nacht keerde
men naar Sneek terug, vanwaar verdachte
den volgenden morgen naar Den Haag te
rugkeerde.
De officier van Justitie had zes maan
den gevangenisstraf geëischt en Woensdag
werd verdachte veroordeeld tot vier maan
den gevangenisstraf plus een jaar ontzeg
ging van het recht om motorrytuigen te be
sturen.
Gelijk bekend, ls dezer dagen een pro
curatiehouder van de Ververy Broekhoven,
firma C. J. Wouters te Tilburg, als ver
dacht van verduistering in dienstbetrek
king van een bedrag van circa 15.000, in
het buitenland aangehouden. De procura
tiehouder was sedert eenige dagen voort
vluchtig en heeft, naar gebleken is, zich
gedurende dezen tijd in België opgehouden.
Tevens is een te Tilburg woonachtige
Duitscher aangehouden. Deze was by de
zelfde firma als verfmeester werkzaam en
moet den procuratiehouder by diens mal
versaties geholpen hebben.
Gistermorgen is by de badinrichting in
den IJssel te Zutphen, waar vanwege -de
gemeente werkzaamheden worden verricht,
een ernstig ongeluk gebeurd. Een 38-jarige
metselaar, H. van Limbeek, in dienst der
gemeente, is met zyn hoofd bekneld geraakt
tusschen een betonnen balk en een zware,
met zand beladen kar, die by het achteruit
ryden over een als stootblok gelegde balk
heenschoot. Toen de man uit zyn benarde
positie was bevryd, bleek hy reeds te zyn
overleden. Hy laat een weduwe en twee nog
zeer jeugdige kinderen achter.
Doodelijk ongeluk
De metaalarbeider J. Noordzy, wonende
te Pemis, is Woensdagavond op het terrein
der Rotte raamsehe Droogdokmaatschappy
van een 8 M. hooge stelling gevallen. Met
een bekkenfractuur en een zware hersen
schudding werd de ongelukkige naar het
ziekenhuis aan den Coolsingel vervoerd,
waar hy by aankomst reeds bleek te zyn
overleden.
Duitsche politie heeft in vereeniging met
Zuid-Limburgsche politie in de dorpen
Uebach en Baesweiler vrouwen gearresteerd,
leden "an een dieveggen-bende, die haar
slag sloegen op de markten te Heerlen en
te 81ttard. Een der vrouwen heeft ook nog
valsch geld uitgegeven. By huiszoekingen,
kwamen groote noeveelheden gestolen goe
deren te voorschyn, als kinderpakjes, kou
sen, sokken, hemden, zakdoeken, parapluies,
bandtaschjes enz. De politie heeft nog niet
alle dieveggen kunnen opsporen.
Door de duisternis misleid is de 43-jarige
vrouw A, v. d. Vegte te Zoetermeer in de
Wetering geloopen, welke haar woning van
den weg scheidt en jammerlyk verdronken.
Te Geffen (NB.) heeft 28 Januari mevr.
de wed. A. J. Stokvis—van Dijk haar hon
derdsten verjaardag gevierd. De honderd
jarige is tot op den dag van heden helder
van geest en goed gezond, ook al is zy min
der goed ter been. zy houdt er nog van een
kaartje te leggen met haar kinderen, die m-
tusschen ook niet bepaald jeugdig meer zyn.
Haar65-jarige dochter is vrywel dageiyks
met de honderdjarige aan het kaartspel.
Op het program der feestviering, die wegens
de economische omstandigheden binnen be
perkte grenzen biyft, staan o.a. een plechtige
H. Mis met assistentie in de parochiekerk en
een receptie.
Dinsdagavond is op den Hooge Morschweg
te Leiden de zeven en zestig-jarige P. J. van
L. by het oversteken van den weg door een
tegemoetkomenden vrachtauto aangereden.
De ongelukkige werd ln zorgwekkenden toe
stand naar het Diaconessenhuis aldaar ver
voerd,
